Które wydatki można zaliczyć do kosztów PORADNIK GAZETY PRAWNEJ. NR 21 (787) 4 10 czerwca 2013 r. cena 16,90 zł (w tym 5% VAT)

Transkrypt

1 Które wydatki można zaliczyć do kosztów PODATKI UKAZUJE SIĘ OD 1995 ROKU PORADNIK GAZETY PRAWNEJ ISSN INDEKS NR 21 (787) 4 10 czerwca 2013 r. cena 16,90 zł (w tym 5% VAT) pgp@infor.pl, Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe W jaki sposób dokonać amortyzacji mieszkania str. 7 Jakie warunki należy spełnić, aby skorzystać z ulgi technologicznej str. 20 Jak rozliczać VAT od akcji promocyjnych str. 23 ISSN Temat na zamówienie Sprawozdawczość przedsiębiorstwa po ogłoszeniu upadłości cz. 2 str. 40

2 J P R O M O CAŁKOWICIE ZA DARMO INFORLEX.PL KSIĘGOWOŚĆ I KADRY Wypełnij krótki formularz i odbierz 14 DNI BEZPŁATNEGO DOSTĘPU do pełnej wersji C A Największy zbiór porad z wybranych czasopism INFOR PL SA oraz z Gazety Prawnej Eksperci na telefon Prosta i szybka wyszukiwarka Codziennie aktualizowana baza wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości i prawa Zwolnienia od pracy komu, w jakim wymiarze i kto za nie płaci? Zmiany w VAT obowiązujące od 1 kwietnia 2013 r. jak sobie z nimi radzić? Jak uniknąć pułapek w działalności gospodarczej? Wysokość odsetek za zwłokę kiedy i jak je ustalić? Podróże służbowe na nowych zasadach jak je rozliczać? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w INFORLEX.PL Księgowość i Kadry. W ramach bezpłatnego dostępu przysługuje możliwość zadania pytania Ekspertom INFORLEX.PL Wejdź i korzystaj:

3 Spis treści Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe FIRMA W DOMU PROBLEMY PODATKOWE 6 Amortyzacja mieszkania 7 Stawka indywidualna amortyzacji 9 Wydatki na remont mieszkania 9 Wydatki na wyposażenie mieszkania 10 Odsetki od kredytu na mieszkanie 12 Wydatki eksploatacyjne związane z mieszkaniem 14 Telefon 15 Internet 15 Telewizja kablowa 15 Dowód wewnętrzny 15 Sprzedaż nieruchomości wykorzystywanej w prowadzonej działalności gospodarczej 17 Odliczenie VAT 18 JAKIE WARUNKI NALEŻY SPEŁNIĆ W CELU SKORZYSTANIA Z ULGI TECHNOLOGICZNEJ 20 Które jednostki mogą wydać niezależną opinię 20 Kiedy można dokonać odliczeń 22 W JAKI SPOSÓB ROZLICZAĆ VAT OD AKCJI PROMOCYJNYCH I MARKETINGOWYCH 23 Dostawa towarów 23 Prezenty o małej wartości i próbki 24 Zmiany przepisów 24 NASZE RADY 27 Pieniądze od członka rodziny przelane z tytułu pożyczki na rachunek spółki 27 Czy wydatki na wyżywienie pracowników w podróży służbowej przekraczające wartość diet stanowią koszty podatkowe 28 Czy kupując środek trwały na kredyt, należy dokonać korekty kosztów 29 Kiedy naliczymy VAT, wycofując samochód z działalności 30 Kurs waluty stosowany do przeliczenia faktury dokumentującej świadczenie usługi transportowej 31 Czy przed skorzystaniem z jednorazowej amortyzacji należy uzyskać zaświadczenie o pomocy de minimis 33 Czy handlując piwem, można skorzystać ze zwolnienia z VAT i uniknąć rejestracji sprzedaży w kasie rejestrującej 34 Kiedy można rozpocząć amortyzację niezarejestrowanego ciągnika rolniczego 36 Jak amortyzować budynek mieszkalno-biurowy 36 Kiedy powstaje przychód z tytułu udzielenia pożyczek 37 Czy można odliczyć VAT od poczęstunku dla klientów i czy trzeba go opodatkować 38 TEMAT NA ZAMÓWIENIE SPRAWOZDAWCZOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA PO OGŁOSZENIU UPADŁOŚCI CZ KALENDARIUM 46 WSKAŹNIKI 47 INDEKS akcje promocyjno-marketingowe 24 amortyzacja nieruchomości 7 biegły 8 dobro inwestycyjne 19 dostawa towarów 23 dowód księgowy 13 działalność gospodarcza 12 ewidencja osób obdarowanych 24 faktura VAT 16 interpretacja indywidualna 6 jednostki organizacyjne 20 koszty podatkowe 10 kredyt hipoteczny 12 książka przychodów i rozchodów 9 lokal mieszkalny 7 nieruchomość 6 nowe technologie 20 obowiązek podatkowy 17 organy podatkowe 18 pobór podatku 14 podatnik 6 podstawa opodatkowania 22 prace naukowe 21 preferencje podatkowe 21 prezenty o małej wartości 24 produkcja rolna 19 rachunek bankowy 13 rozliczenie kosztów 15 rozmowy służbowe 15 stan techniczny 9 stawka amortyzacji 7 środki trwałe 22 telefon stacjonarny 11 wartości niematerialne i prawne 10 wartość jednostkowa 11 wartość użytkowa 10 wycena 8 zakup towarów 23 zbycie nieruchomości czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 3

4 Zapowiedzi Już 11 czerwca 2013 r. przeczytasz o prawie pracy Rodzaj umów o świadczenie usług Brak gwarancji typowych dla umów o pracę nie zraża wielu pracowników, w konsekwencji czego decydują się oni na podpisanie jednej z umów cywilnoprawnych. Jakie mają możliwości? W ramach jakiego stosunku prawnego mogą świadczyć swoje usługi? Jest kilka możliwości. Kodeks cywilny zawiera bowiem uregulowania dotyczące wielu umów tego rodzaju. W zależności od charakteru zajęcia, jakie strony będą wykonywać, można wybierać np. między umowami: zlecenia, o dzieło, składu, agencyjną, komisu czy przewozu. Co więcej, coraz częściej ze względu na swego rodzaju kazuistyczny charakter i zakres wskazanych wyżej umów są zawierane porozumienia, których nie da się sklasyfikować jako umowy o świadczenie usług. Ta kategoria umów to tzw. umowy nieuregulowane odrębnymi przepisami. Do umów tych stosuje się wówczas przepisy o zleceniu i będą to umowy o świadczenie usług, polegających na wykonaniu określonych czynności faktycznych, których nie można jednak zakwalifikować jako umowy-zlecenia. Umowa o dzieło Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia (art. 627 k.c.), np. uszycia spodni, remontu budynku, naprawy powierzonej rzeczy. Już z samej definicji umowy o dzieło można wyprowadzić podstawową cechę odróżniającą ją od powyższej umowy-zlecenie. To kwestia wynagrodzenia. Umowa o dzieło jest umową odpłatną, w której nacisk kładzie się na rezultat działania przyjmującego zamówienie, a nie jedynie na tzw. staranność działania. Stąd określa się umowę o dzieło jako umowę rezultatu, a umowę-zlecenie jako umowę starannego działania (zobowiązanie do dokonania czynności, które mogą nie mieć fizycznego odzwierciedlenia). Dzieło musi być zjawiskiem przyszłym, nie może istnieć w chwili zawarcia umowy. Przyjmujący zamówienie nie musi sam wykonać dzieła, chyba że taki obowiązek wynika z treści umowy. Gdy przyjmujący zamówienie posługuje się osobami trzecimi do wykonania dzieła, wówczas to on ponosi odpowiedzialność za ich działania wobec zamawiającego. Przepisy Kodeksu cywilnego nie przewidują żadnej formy szczególnej do zawarcia takiej umowy. Także pracownik ma obowiązki Ustalenie pracowniczego charakteru zatrudnienia powoduje obowiązki nie tylko po stronie pracodawcy, ale i zatrudnionego. Dotyczy to sytuacji, gdy zatrudnienie jest kontynuowane. Należy to mieć na względzie szczególnie wtedy, gdy umowa miała charakter mieszany, a sąd uznał ją za Więcej w Poradniku Gazety Prawnej nr 22 umowę o pracę tylko dlatego, że elementy świadczące o pracowniczym charakterze zatrudnienia były przeważające. Pracodawca, po stwierdzeniu pracowniczego charakteru zatrudnienia danej osoby, ma prawo w pełnym zakresie egzekwować rygory zatrudnienia w warunkach podporządkowania. Pracownik zaczyna więc w szczególności podlegać odpowiedzialności porządkowej i dyscyplinarnej. Musi zatem liczyć się z tym, że zachowania, które przed ustaleniem stosunku pracy mogły być tolerowane przez pracodawcę, stają się niedopuszczalne. Dotyczy to w szczególności przestrzegania dyscypliny pracy czy usprawiedliwiania nieobecności. Już wkrótce W poprzednich numerach Umowy w obrocie gospodarczym NR czerwca 2013 r. Umowa ubezpieczenia w praktyce firmowej NR czerwca 1 lipca 2013 r. Najem w działalności gospodarczej NR lipca 2013 r. Dokumentacja pracownicza związana ze zwolnieniem z pracy NR maja 2013 r. Koszty i amortyzacja w małej firmie NR maja 2013 r. Lista płac w praktyce NR maja 3 czerwca 2013 r. 4

5 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe Stan prawny na 21 maja 2013 r. WYŚLIJ PYTANIE PRACA ZBIOROWA Opracował TOMASZ KOWALSKI Osoby prowadzące działalność gospodarczą w domu powinny liczyć się z tym, że każdy wydatek dotyczący takiej nieruchomości, który podatnik zaliczy do kosztów uzyskania przychodów, będzie przedmiotem szczególnej uwagi ze strony organów podatkowych. Organy będą bowiem badać, czy wydatek ten faktycznie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą i czy nie jest przypadkiem związany z potrzebami osobistymi podatnika. W naszej publikacji przedstawiamy zasady zaliczania do kosztów tego rodzaju wydatków. Przedstawiamy również zasady odliczania VAT od zakupu nieruchomości, które są wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej, oraz od wydatków związanych z działalnością prowadzoną w taki sposób. Inwestycje poczynione w nowe technologie stwarzają możliwość skorzystania z preferencji podatkowych. Za nowe technologie uważa się wiedzę technologiczną, która stanowi wartość niematerialną i prawną oraz umożliwia wytwarzanie nowych lub udoskonalonych wyrobów lub usług. Mogą z nich korzystać tylko podmioty spełniające ściśle określone warunki. Omówimy zatem zasady korzystania z ulgi na nowe technologie, uregulowane w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Akcje promocyjne i marketingowe mają zachęcić przyszłego klienta do zakupu towarów lub usług oferowanych przez przedsiębiorcę. Towary przeznaczone do prowadzenia tego rodzaju działań są przekazywane klientom bez pobrania z tego tytułu wynagrodzenia, najczęściej w formie prezentów lub próbek do testowania. W niniejszym opracowaniu nie zabraknie więc informacji o tym, w jaki sposób rozliczać VAT od akcji promocyjnych i marketingowych czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 5

6 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe Firma w domu problemy podatkowe organy podatkowe W przypadku mniejszych przedsiębiorców częstym zjawiskiem jest prowadzenie przez nich działalności gospodarczej w mieszkaniu (domu), w którym mieszkają. Jeżeli przedsiębiorca chce zaliczyć do kosztów wydatki związane z eksploatacją takiej nieruchomości, to jego obowiązkiem jest wykazanie związku tych wydatków z prowadzoną działalnością gospodarczą i wykluczenie ich osobistego charakteru. Przedstawiamy zasady zaliczania do kosztów tego rodzaju wydatków. Przedstawiamy również zasady odliczania VAT od zakupu nieruchomości, które są wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej, oraz od wydatków związanych z działalnością prowadzoną w taki sposób. Prowadząc działalność gospodarczą w mieszkaniu (domu), należy liczyć się z tym, że każdy wydatek dotyczący takiej nieruchomości, który podatnik zaliczy do kosztów uzyskania przychodów, będzie przedmiotem szczególnej uwagi ze strony organów podatkowych. Organy będą bowiem badać, czy wydatek ten faktycznie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą i czy nie jest przypadkiem związany z potrzebami osobistymi podatnika. Jak bowiem podkreślał Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 17 grudnia 2012 r., IBPBI/1/ /12/BK: (...) wydatki związane z utrzymaniem i eksploatacją mieszkania mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, wyłącznie jeżeli w istocie pomieszczenie w lokalu mieszkalnym służy dla celów prowadzonej działalności gospodarczej i jednocześnie nie służy celom osobistym. W praktyce rozgraniczenie tych dwóch celów w przypadku mieszkań (domów) wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej nastręcza dużo problemów. Przepisy nie przewidują jasnych i czytelnych zasad dokonywania tego podziału. Dlatego przyjęte przez podatnika rozwiązania zawsze są obarczone ryzykiem podatkowym. Podatnik może się bowiem spotkać z tak restrykcyjnym stanowiskiem, jak to zaprezentowane w interpretacji indywidualnej z 25 czerwca 2012 r., IBPBI/1/ /12/ZK, przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach: Jedynie w przypadku gdy posiadany przez podatnika lokal, jako całość lub wyodrębnione w tym lokalu pomieszczenie, służy tylko i wyłącznie dla celów prowadzonej działalności gospodarczej i jednocześnie nie służy celom osobistym, nie ma przeszkód do zaliczenia wydatków związanych z jego utrzymaniem i eksploatacją do kosztów uzyskania przychodów. Natomiast w sytuacji gdy pomieszczenie jest wykorzystywane przede wszystkim na cele prywatne, a jedynie dodatkowo jest wykorzystywane w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, wydatki związane z posiadaniem takiego pomieszczenia stanowią bez wątpienia wydatki o charakterze osobistym. W rezultacie nie mogą być one zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, gdyż nie są spełnione wymogi, o których mowa w powoływanym wcześniej art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W interesie podatnika leży więc, żeby wskazywać okoliczności świadczące o tym, że dany wydatek związany jest głównie z prowadzoną działalnością gospodarczą, a nie z potrzebami osobistymi. PRZYKŁAD Podatnik (psycholog) wyodrębnił w mieszkaniu jeden pokój dla celów prowadzonej działalności gospodarczej. Do pokoju tego kupił m.in. kanapę, na której siadają uczestnicy terapii. Sporadycznie na kanapie śpią prywatni goście podatnika. Czy podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatek na zakup kanapy? Za zaliczeniem do kosztów wydatku na zakup kanapy przemawia to, że zasadniczo kanapa służy prowadzonej działalności gospodarczej. Jeżeli w jakiś sposób w trakcie postępowania podatkowego wyniknie, że na kanapie nocują również prywatni goście podatnika, to należy podnieść argument, że ma to miejsce sporadycznie. Głównie kanapa jest jednak przeznaczona dla klientów firmy. koszty uzyskania przychodów 6

7 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe tem ustaloną zgodnie z przepisami ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (art. 22g ust. 10 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm., dalej u.p.d.o.f. ). Powierzchnię pomieszczeń lub ich części oraz część kondygnacji o wysokości w świetle od 1,40 m do 2,20 m zalicza się do powierzchni użytkowej budynku w 50%, a jeżeli wysokość jest mniejsza niż 1,40 m, powierzchnię tę się pomija. Od tak ustalonej wartości początkowej odpisów amortyzacyjnych dokonuje się według stawki rocznej 1,5%. Uproszczona metoda możliwa jest również w przypadku amortyzacji spółdzielczych praw do nieruchomości. Ustalona w sposób uproszczony wartość początkowa odbiega obecnie od wartości rynkowej nieruchomości. Taki sposób ustalenia wartości początkowej lokali lub budynków mieszkalnych nie jest obligatoryjny. To podatnik decyduje, czy chce korzystać z tej metody, czy nie. Przy uproszczonej amortyzacji budynków i lokali nie istnieje obowiązek prowadzenia ewidencji środków trwałych. W praktyce jednak lepiej każdy amortyzowany lokal lub budynek mieszkalny wprowadzić do ewidencji środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. Będzie to wyraźnie świadczyć o tym, że wolą podatnika jest amortyzacja lokalu lub budynku mieszkalnego. Pamiętajmy bowiem, że budynki czy lokale mieszkalne podlegają amortyzacji, jeżeli podatnik podejmie decyzję o ich amortyzowaniu (art. 22c pkt 2 u.p.d.o.f.). Na pewno dla celów dowodowych ewidencja pełni istotną rolę. I najważniejsze: tam gdzie jest obowiązkowa, pozwala na zaliczenie odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów (art. 22n ust. 6 u.p.d.o.f.). Podkreślmy jeszcze raz, że podatnik nie może ustalić wartości początkowej mieszkania lub domu według wyceny własnej bądź biegłego, jeżeli zna tylko cenę nabycia. Stanowisko takie potwierdził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 18 maja 2012 r., IBPBII/2/ /12/HS, w której stwierdził, że: Skoro wnioskodawczyni nabyła mieszkanie w drodze kupna, to na podstawie aktu notarialnego może ustalić jego cenę nabycia. Fakt, iż wartość wynikająca z aktu notarialnego nie odzwierciedla po latach aktualnej wartości mieszkania, nie stanowi przesłanki uzasadniającej zastosowanie art. 22g ust. 8 ww. ustawy. Przesłanki tej nie stanowi również brak dokumentów potwierdzających zakres i wartość dokonanych prac w posiadanym mieszkaniu. Tym samym brak jest możliwartość początkowa Amortyzacja mieszkania Wykorzystując mieszkanie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, można je amortyzować. Amortyzacji podlega wyłącznie ta część, która jest używana na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Nie podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacji od tej części, która służy potrzebom osobistym podatnika. Dlatego w przypadku częściowego wykorzystywania mieszkania na potrzeby firmy tak ważne jest wydzielenie powierzchni wyraźnie przeznaczonej do działalności gospodarczej. Podstawą dokonywania odpisów amortyzacyjnych jest wartość początkowa ustalona według ogólnych zasad. W przypadku nabycia za wartość początkową przyjmuje się cenę nabycia mieszkania. W razie wytworzenia we własnym zakresie za wartość początkową przyjmuje się koszt wytworzenia, czyli wszystkie te wydatki, które poniesiono w celu wybudowania domu. Jeżeli podatnik nie może ustalić kosztu wytworzenia, wartość początkową ustala się z uwzględnieniem cen rynkowych w wysokości określonej przez biegłego powołanego przez podatnika. W razie nabycia mieszkania w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób za wartość początkową przyjmuje się wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości. Stawki, według których amortyzuje się nieruchomości, są różne. Dla zaliczanych do wartości niematerialnych i prawnych: własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej roczna stawka amortyzacji wynosi 2,5%. Dla budynków i lokali mieszkalnych stanowiących odrębną własność odpisów dokonuje się według stawki rocznej wynoszącej 1,5%. Takie stawki obowiązują przy liniowej metodzie amortyzacji. W przypadku podatników podatku dochodowego od osób fizycznych możliwe jest również dokonywanie odpisów amortyzacyjnych według uproszczonej metody amortyzacji mieszkań lub budynków mieszkalnych. W metodzie tej wartość początkową budynku czy lokalu mieszkalnego ustala się jako iloczyn metrów kwadratowych wykorzystywanych na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej i kwoty 988 zł. Za powierzchnię użytkową uważa się powierzchnię przyjętą dla celów podatku od nieruchomości, a za- cena nabycia 4 10 czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 7

8 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe wycena wości ustalenia wartości początkowej mieszkania w oparciu o wycenę dokonaną przez biegłego na zlecenie wnioskodawczyni. ZAPAMIĘTAJ Jeżeli podatnik nie może ustalić ceny nabycia kupionego dawno temu mieszkania czy domu, a nie chce również korzystać z uproszczonej metody ustalania wartości początkowej, może dokonać wyceny tego mieszkania lub domu z uwzględnieniem cen rynkowych lokali mieszkalnych lub budynków tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji (art. 22g ust. 8 u.p.d.o.f.). Przy częściowym wykorzystaniu mieszkania na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej do celów amortyzacji należy przyjąć jedynie proporcjonalną część wartości początkowej, tj. związaną z prowadzoną działalnością gospodarczą. W celu wprowadzenia mieszkania do ewidencji środków trwałych należy sporządzić dokument OT Przyjęcie środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej (w przypadku praw spółdzielczych). Dokument taki powinien szczegółowo przedstawiać sposób ustalenia wartości początkowej z odwołaniem się do dokumentów źródłowych (np. aktu notarialnego). ewidencja środków trwałych PRZYKŁAD Jan Nowak jest właścicielem mieszkania, które nabył w 2008 r. na podstawie aktu notarialnego. Cena nabycia mieszkania wyniosła zł. Powierzchnia mieszkania wynosi 60 m 2. W marcu 2013 r. podatnik na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej zaadaptował jeden pokój o powierzchni 12 m 2. Podatnik do celów amortyzacji powinien przyjąć 1/5 (12 m 2 : 60 m 2 ) ceny nabycia mieszkania, czyli wartość zł. Ponieważ przysługuje mu odrębna własność, a nie spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, to stawka amortyzacji wynosi 1,5% rocznie (amortyzacja liniowa). Miesięczny odpis amortyzacyjny, zaliczany do kosztów, wyniesie 60 zł = = zł 1,5% : 12. Roczny odpis amortyzacyjny wyniesie 720 zł. Podatnik prowadzi książkę przychodów i rozchodów. Odpis amortyzacyjny ujmuje w kolumnie 13 księgi, w dacie na koniec każdego miesiąca. Podstawą wpisu jest ewidencja środków trwałych. Wzór dokumentu OT dla podatników prowadzących p.k.p.i.r. Jan Nowak Płońsk, 14 marca 2013 r Płońsk ul. Płocka 12/24 NIP OT Przyjęcie środka trwałego 01/2013 Nazwa środka trwałego: Lokal mieszkalny Charakterystyka: Pokój o powierzchni 12 m 2 znajdujący się w lokalu mieszkalnym o powierzchni 60 m 2 położonym w Płońsku przy ul. Płockiej 12/24 Wartość początkowa: zł Wartość ustalona proporcjonalnie do powierzchni wykorzystywanej na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej na podstawie ceny nabycia wynikającej z aktu notarialnego z 12 maja 2008 r. Repertorium A 697/2008. Cena nabycia zł. Proporcja 1/5 = 12 m 2 : 60 m 2. Sporządził: Jan Nowak 8

9 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe Tabela 1. Zapis w p.k.p.i.r. kwiecień 2013 r. Lp. Data zdarzenia gospodarczego Nr dowodu księgowego Opis zdarzenia gospodarczego Pozostałe wydatki Razem wydatki (12+13) zł gr zł gr Ewidencja środków trwałych Odpisy za 04/ metoda amortyzacji W przypadku podatników prowadzących książkę przychodów i rozchodów taka treść dokumentu jest zasadniczo wystarczająca, ponieważ inne informacje, np. o przyjętej metodzie amortyzacji, dacie przyjęcia do używania, podatnik zawrze w ewidencji środków trwałych (art. 22n ust. 2 u.p.d.o.f.). W przypadku lokali, których podatnik nie ujmie w ewidencji, ponieważ wartość początkowa będzie ustalona w sposób uproszczony, w dokumencie OT powinny znaleźć się również inne informacje, które pozwolą na prawidłowe obliczenie amortyzacji, m.in.: środek trwały przyjęty do używania dnia..., wartość początkowa: zł = (12 m zł), ustalona w sposób uproszczony na podstawie art. 22g ust. 10 u.p.d.o.f., stawka amortyzacyjna: 2,5%, miesięczny odpis amortyzacyjny: 24,70 zł = ( zł 2,5% : 12). Stawka indywidualna amortyzacji Przepisy u.p.d.o.f. przewidują podwyższenie stawek amortyzacji mieszkań nawet do 10% (art. 22j ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f.). Zastosowanie takiej przyśpieszonej amortyzacji dotyczy ulepszonych lub używanych budynków i lokali mieszkalnych wprowadzonych po raz pierwszy do ewidencji danego podatnika. Osoba może korzystać z przyspieszonej amortyzacji, pod warunkiem że nabyła: lokal używany co najmniej przez pięć lat lub nowszy lokal, na który poniosła wydatki na ulepszenie równe co najmniej 30% wartości początkowej tego lokalu. Wydatki te muszą być poniesione przed wprowadzeniem takiej nieruchomości do ewidencji. Wydatki na ulepszenie oznaczają wydatki na przebudowę, rozbudowę, adaptację czy modernizację lokalu, które podnoszą jego wartość (w odróżnieniu od wydatków remontowych, których głównym celem jest przywrócenie pierwotnego stanu technicznego). Wydatki na ulepszenie zwiększają wartość początkową lokalu i będą podlegać amortyzacji (art. 22j ust. 3 u.p.d.o.f.). PRZYKŁAD Podatnik prowadzi indywidualną działalność gospodarczą. W 2010 r. nabył stumetrowe mieszkanie wybudowane w 2000 r. Mieszkanie kosztowało zł. W 2013 r. połowę mieszkania przeznaczył na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Mieszkanie wprowadził do ewidencji środków trwałych. Jego wartość początkowa wynosi zł = ( zł 50%). Mieszkanie spełnia warunki do zastosowania stawki indywidualnej (mieszkanie używane przed nabyciem przez podatnika ponad 60 miesięcy). Indywidualna stawka wynosi 10%. Odpis amortyzacyjny wynosi: miesięcznie 1875 zł = ( zł 10% : 12), rocznie zł. Wydatki na remont mieszkania Wydatki na remont środka trwałego, a więc odtworzenie jego pierwotnej wartości użytkowej, oraz inne wydatki, które nie mają charakteru ulepszenia w myśl u.p.d.o.f., nie podlegają zaliczeniu do jego wartości początkowej. Mogą być zaliczone bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów. Zasada ta nie dotyczy jednak przypadku, w którym nakłady remontowe zostały poniesione przed oddaniem składnika majątku do używania, nakłady remontowe 4 10 czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 9

10 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe Wydatki poniesione na nabycie wyposażenia mieszkania, np. mebli, podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio lub poprzez odpisy amortyzacyjne, jeżeli tylko są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. W przypadku składników o cenie do 3,5 tys. złotych podatnik ma trzy możliwości: może zaliczyć je bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów, może uznać rzecz za środek trwały i dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego, czyli wpisać całą kwotę w koszty, a rzecz umieścić w ewidencji środków trwałych, może uznać rzecz za środek trwały i normalnie amortyzować, czyli wpisywać w koszty podatkowe okresowo. Wybór jednego z trzech sposobów postępowania należy do podatnika. W przypadku składników o wartości powyżej 3500 zł podatnik może je tylko amortyzować (zakładając, że spełniają one wszystkie warunki do uznania za środek trwały). Najważniejsze jest jednak wykazanie, że dany składnik wyposażenia mieszkania służy obiektywnie prowadzonej działalności gospodarczej. Tych wątpliwości nie powinno być w przypadku zakupu np. biurka, krzesła do biurka, szafki na dokumenty czy innych składników wyraźnie związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Takie stanowisko potwierdza m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 7 marca 2012 r., ITPB1/ /11/WM, w której czytamy, że: Wnioskodawca proodpisy amortyzacyjne zaś ich celem było przystosowanie tego składnika do używania. Takie wydatki powinny powiększyć wartość początkową środka trwałego. Mogą zatem wpływać na wysokość kosztów uzyskania przychodów, ale tylko poprzez odpisy amortyzacyjne, a nie bezpośrednio. PRZYKŁAD Podatnik rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w mieszkaniu. Na ten cel przeznaczył jeden z pokoi. Powierzchnia mieszkania wynosiła 48 m 2, powierzchnia pokoju 8 m 2. Oznacza to, że na cele działalności gospodarczej podatnik wykorzystuje 1/6 powierzchni mieszkania. Cena nabycia mieszkania wynosiła zł. Wartość pokoju wynosi więc zł ( zł 1/6). Podatnik przed wprowadzeniem pokoju do ewidencji środków trwałych dokonał jego gruntownego remontu, co kosztowało go 6000 zł. Remont był przeprowadzony pod kątem rozpoczętej działalności gospodarczej. W takim przypadku wartość początkowa pokoju wynosi zł. Stanowisko takie potwierdzają również organy podatkowe. W interpretacji indywidualnej z 20 lipca 2012 r., ITPB1/ b/12/PSZ, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy stwierdził, że: Należy zauważyć, iż co do zasady, wydatki na remont mieszkania, a więc odtworzenie pierwotnej wartości użytkowej, oraz inne wydatki, które nie mają charakteru modernizacji, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie muszą być zaliczone do jego wartości początkowej. Tym samym mogą być zaliczone bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów. Powyższa zasada nie dotyczy jednak przypadku, w którym nakłady zostały poniesione przed oddaniem środka trwałego lub wartości niematerialnych i prawnych do używania, zaś ich celem było przystosowanie tego środka do używania. Takie wydatki powinny być zaliczone do kosztów nabycia środka trwałego, które zwiększają wartość początkową. Mogą zatem wpływać na wysokość kosztów uzyskania przychodów, ale tylko poprzez odpisy amortyzacyjne, a nie bezpośrednio. Nie zmienia tego również fakt, że podatnik nie podejmie decyzji o amortyzacji. Wartość początkowa środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów jedynie poprzez odpisy amortyzacyjne. Oceniając więc stanowisko Pani, tutejszy organ uznał je za nieprawidłowe, bowiem nie można w świetle omówionych przepisów twierdzić, iż wszystkie wydatki ponoszone przez Panią, wymienione we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, powinny zostać odniesione w koszty podatkowe w momencie poniesienia. Koszty związane z remontem mieszkania przed oddaniem go do używania powinny bowiem zwiększać jego wartość początkową i podlegać zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów przez odpisy amortyzacyjne. Wydatki na wyposażenie mieszkania działalność gospodarcza 10

11 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe Ponadto podatnik na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej przeznaczył dywan perski oraz komodę drewnianą. Podatnik nie posiadał jednak dowodów nabycia tych składników wyposażenia, ponieważ nabył je dużo wcześniej przed rozpoczęciem działalności gospodarczej i nie zadbał o przechowanie dokumentów nabycia. W takim przypadku bezkomputer wadzi jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego (broker ubezpieczeniowy). Od marca 2011 r. działalność tę prowadzi w mieszkaniu, którego jest współwłaścicielem. Dla celów prowadzenia działalności gospodarczej przeznaczony został jeden pokój o powierzchni 11,31 m 2. W pokoju tym znajduje się komputer oraz telefon stacjonarny (niezbędne do prowadzenia działalności). Pokój ten został także umeblowany w sposób umożliwiający zarówno samodzielną pracę, jak i przyjmowanie klientów i partnerów biznesowych. Wartość poszczególnych składników umeblowania pokoju wynosi: dywan 950 zł, drzwi 3000 zł, regał 1800 zł, 2 krzesła 600 zł za sztukę, stolik kawowy 950 zł, lampka biurkowa 750 zł, biurko 2500 zł. Składniki te stanowią wyposażenie i nie zostały zaliczone do środków trwałych. (...) wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na wyposażenie pokoju w lokalu mieszkalnym wykorzystywanego w działalności gospodarczej jeżeli wartość jednostkowa składników wyposażenia nie przekracza 3500 zł i wyposażenie nie zostało zaliczone do środków trwałych można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej bezpośrednio, w miesiącu oddania składników wyposażenia do używania. Przy nabywanych składnikach wyposażenia należy mieć na uwadze treść art. 23 ust. 1 pkt 49 u.p.d.o.f. Zgodnie z nim nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych na zakup zużywających się stopniowo rzeczowych składników majątku przedsiębiorstwa, niezaliczanych zgodnie z odrębnymi przepisami do środków trwałych w przypadku stwierdzenia, że składniki te nie są wykorzystywane dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, lecz służą celom osobistym podatnika, pracowników lub innych osób, albo bez uzasadnienia znajdują się poza siedzibą przedsiębiorstwa. Jeżeli zatem podatnik z góry wie, że nabywany składnik wyposażenia nie będzie wykorzystywany do prowadzonej działalności, ale do celów prywatnych, to nie powinien wydatku poniesionego na jego zakup zaliczać do kosztów. Podatnicy prowadzący książkę przychodów i rozchodów powinni zaprowadzić ewidencję wyposażenia, w której powinni wpisywać składniki wyposażenia, którego wartość przekracza 1500 zł. składnik wyposażenia PRZYKŁAD Od 1 marca 2013 r. podatnik rozpoczął działalność gospodarczą w jednym z pokoi w swoim mieszkaniu. Działalność jest zwolniona z VAT. Na jej potrzeby nabył m.in.: fotel biurowy wartość 1600 zł, dowód nabycia: faktura VAT z 3 marca 2013 r., biurko dębowe wartość 2500 zł, dowód nabycia: umowa kupna-sprzedaży z 10 marca 2013 r. Te elementy podatnik wprowadził do ewidencji wyposażenia oraz w dacie zakupu do książki przychodów i rozchodów. Tabela 2. Wzór ewidencji wyposażenia Lp. Data nabycia (wytworzenia) Numer faktury Nazwa wyposażenia Cena zakupu Numer w p.k.p.i.r. Data Przyczyna likwidacji likwidacji FV12/03/2013 Fotel 1600,00 12 biurowy Umowa kupna Biurko dębowe 2500, czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 11

12 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe pieczniej jest więc te składniki rozliczyć jako środki trwałe, a nie poprzez ewidencję wyposażenia. Podatnik określił wartość początkową tych składników na podstawie wartości rynkowej z grudnia 2012 r. (art. 22g ust. 8 u.p.d.o.f.), ustalonej na podstawie ofert sprzedaży tego typu rzeczy w portalach aukcyjnych: dywan perski 2800 zł, komodę 1800 zł. Oba te składniki podatnik wprowadził do ewidencji środków trwałych w marcu 2013 r. i dokonał ich jednorazowej amortyzacji w miesiącu oddania do używania (art. 22f ust. 3 u.p.d.o.f.). Tabela 3. Zapis w p.k.p.i.r. marzec 2013 r. Lp. Data zdarzenia gospodarczego Nr dowodu księgowego Opis zdarzenia gospodarczego Pozostałe wydatki Razem wydatki (12+13) zł gr zł gr FV12/03/2013 Zakup fotela Umowa kupna Zakup biurka Ewidencja środków trwałych Odpisy za 03/ odsetki Odsetki od kredytu na mieszkanie Ceny mieszkań są na tyle wysokie, że często na jego zakup bierzemy kredyt. W przypadku używania mieszkania na cele prowadzonej działalności gospodarczej powstaje pytanie czy do kosztów działalności można zaliczyć odsetki płacone od kredytu otrzymanego na zakup mieszkania? Odpowiedź zależy oczywiście od okoliczności sprawy. Jeżeli mieszkanie wykorzystywane jest bezspornie na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, to podatnik ma prawo zaliczyć odsetki od kredytu zaciągniętego na zakup mieszkania. Stanowisko takie potwierdzają również organy podatkowe. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 5 marca 2009 r., IBPBI/1/ /09/AP, stwierdził, że: (...) w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym, z uwagi na fakt, iż zakupiony lokal mieszkalny przeznaczony zostanie na potrzeby prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej (a w przyszłości pod wynajem) oraz zostanie zaliczony do środków trwałych, bez znaczenia pozostaje fakt, iż uzyskany kredyt jest kredytem hipotecznym, a wnioskodawca otrzymał go jako osoba fizyczna, a nie podmiot gospodarczy. Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, iż w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym odsetki od kredytu będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, z zastrzeżeniami, o których mowa powyżej. Należy jednak podkreślić, że w przedstawionej interpretacji organ zaakceptował możliwość pełnego rozliczenia odsetek w kosztach, ponieważ podatnik kupił mieszkanie z uwagi na rozpoczęcie działalności gospodarczej w miejscowości poza stałym miejscem swojego zamieszkania, a przy tym planował wynajmować to mieszkanie. Przychód z najmu miał rozliczać w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W takim przypadku zakup całego mieszkania ma bardzo wyraźny związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. A co zrobić, gdy tylko część mieszkania jest przeznaczona na cele prowadzonej działalności gospodarczej? W takim przypadku do kosztów można zaliczyć tylko część zapłaconych odsetek, proporcjonalnie przypadających na część mieszkania wykorzystywaną w prowadzonej działalności gospodarczej. Proporcję należy ustalić według stosunku, w jakim pozostaje powierzchnia wykorzystywana do celów firmowych do całej powierzchni mieszkania. Na prawidłowość takiego rozwiązania wskazuje interpretacja przychód z najmu 12

13 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe umowa kredytowa indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 października 2011 r., IPPB1/ /11-3/ES, w której czytamy, że: (...) zapłacone odsetki od kredytu zaciągniętego na zakup mieszkania mogą stanowić koszt uzyskania przychodów prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej w części wykorzystywanej w działalności gospodarczej, tj. w 70%. Organ podatkowy w przywołanej interpretacji podkreślał przy tym, że umowa kredytowa wraz z wyciągiem bankowym stanowi wiarygodny dowód księgowy dla celów podatku dochodowego: Wyciąg bankowy jest dowodem księgowym zewnętrznym wystawianym przez bank obsługujący określony podmiot gospodarczy. Bank, na podstawie art ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.), jest obowiązany do przesyłania posiadaczowi rachunku co najmniej raz w miesiącu bezpłatnie wyciągu z rachunku z informacją o zmianach stanu rachunku i ustaleniem salda, chyba że posiadacz wyraził pisemną zgodę na inny sposób informowania o zmianach stanu rachunku i ustaleniu salda. Wyciąg bankowy zawiera następujące informacje: 1) nazwę właściciela rachunku, 2) numer rachunku bankowego, 3) kolejny numer wyciągu bankowego, 4) datę sporządzenia, 5) okres, którego dotyczy, 6) stan początkowy środków na rachunku, 7) stan końcowy środków na rachunku, 8) sumę obciążeń i uznań rachunku. Tak sporządzony wyciąg stanowi wiarygodny dowód z punktu widzenia podatku dochodowego. Dotyczy to zwłaszcza kosztów uzyskania przychodów. Zawiera on bowiem m.in. operacje finansowe dokonywane przez podmiot gospodarczy. Odsetki od kredytu mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w dwojaki sposób: odsetki od kredytu naliczone i zapłacone przed wprowadzeniem nieruchomości do ewidencji środków trwałych powiększają wartość początkową tego środka trwałego i podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu poprzez odpisy amortyzacyjne, odsetki od kredytu zapłacone po wprowadzeniu nieruchomości do ewidencji środków trwałych podlegają bezpośredniemu zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu. środek trwały PRZYKŁAD Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w mieszkaniu. Do celów firmowych wykorzystuje połowę mieszkania, które kupił na kredyt waloryzowany kursem franka szwajcarskiego (CHF). Podatnik ma prawo zaliczyć do kosztów odsetki płacone od połowy kredytu. Rata za marzec 2013 r. wyniosła w sumie 188 CHF (150 CHF część kapitałowa, 38 CHF część odsetkowa). Rata marcowa została zapłacona 22 marca. Bank przeliczył ratę po kursie 3,40 zł, co dało 639,20 zł (188 CHF 3,40 zł), w tym: część kapitałowa 510 zł, część odsetkowa 129,20 zł. Podatnik ma prawo zaliczyć do kosztów odsetki w wysokości 64,60 zł. Zaliczanie do kosztów odsetek od kredytu waloryzowanego walutą obcą obliguje go jednak do rozliczania w przychodach lub kosztach działalności gospodarczej różnic wynikających z wartości pomiędzy kapitałem otrzymanym a spłacanym kredytu (art. 14 ust. 2 pkt 7g, art. 23 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f.). Załóżmy, że podatnik kredyt na mieszkanie otrzymał po kursie 2,80 PLN/CHF. Oznacza to, że przy kursie spłaty 3,40 kredytobiorca zwraca bankowi więcej, niż otrzymał. Różnica ta wynosi: 90 zł = (150 CHF 3,40 zł) (150 CHF 2,80 zł). Podatnik ma prawo tego typu różnicę zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów (art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. a u.p.d.o.f.). W przedstawionym przypadku musi jednak ustalić ją proporcjonalnie do powierzchni mieszkania wykorzystywanej na cele prowadzonej działalności gospodarczej. Przy wykorzystaniu połowy mieszkania na cele firmowe podatnik ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów połowę tej różnicy, czyli kwotę 45 zł = 90 50%. Podatnik może więc w dacie 22 marca zaliczyć do kosztów kwoty: 64,60 zł z tytułu spłaty odsetek od kredytu, 45,00 zł z tytułu różnicy pomiędzy otrzymanym a spłacanym kapitałem kredytu. Wyliczenia tej różnicy podatnik może dokonać na dokumencie bankowym potwierdzającym spłatę raty kredytu. Wyliczenie to powinien potwierdzić własnym podpisem. Warto 4 10 czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 13

14 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe również przywołać podstawę prawną zaliczenia do kosztów czy przychodów (art. 14 ust. 2 pkt 7g, art. 23 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f.). Tabela 4. Zapis w p.k.p.i.r. Lp. Data zdarzenia gospodarczego Nr dowodu księgowego Opis zdarzenia gospodarczego Pozostałe wydatki Razem wydatki (12+13) zł gr zł gr Potwierdzenie przelewu Potwierdzenie przelewu Odsetki od kredytu na zakup mieszkania Różnica w kapitale kredytu czynsz Wydatki eksploatacyjne związane z mieszkaniem Przepisy nie przewidują szczególnej metody rozliczania kosztów w związku z wydzieleniem części pomieszczeń mieszkalnych na działalność gospodarczą. W praktyce najczęściej stosowanym sposobem rozliczenia tych kosztów jest proporcja wynikająca z metrażu używanego na potrzeby osobiste oraz na potrzeby działalności gospodarczej. Nie jest to jednak reguła i nie dotyczy wszystkich kosztów. Proporcjonalne rozliczenie wydatków można stosować w przypadku: czynszu, energii elektrycznej, innych mediów, np. gazu, wody. Stanowisko takie aprobują również organy podatkowe. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 7 marca 2012 r., ITPB1/ /11/WM, stwierdził, że: Jeżeli część lokalu mieszkalnego jest wykorzystywana na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, to w takim zakresie związane z jego eksploatacją wydatki mogą stanowić koszty uzyskania przychodu prowadzonej przez Wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej. PRZYKŁAD Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w mieszkaniu o powierzchni 100 m 2. Jest podatnikiem VAT. Do celów prowadzonej działalności używa dwóch pokoi o łącznej powierzchni 40 m 2. Oznacza to, że do celów działalności gospodarczej wykorzystuje 40% powierzchni mieszkania. Rachunek za gaz wyniósł w marcu 1200 zł netto. Do kosztów uzyskania przychodów podatnik przyjmie kwotę 480 zł (1200 zł 40%). W przypadku mediów podatnik może przyjąć inne proporcje, jeżeli jest oczywiste, że prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z większym ich poborem, np. podatnik przez cały dzień korzysta z serwerów, co związane jest ze zwiększonym poborem energii elektrycznej. W szczególnych przypadkach warto zamontować dodatkowe urządzenia miernicze, np. wodomierze czy podliczniki. PRZYKŁAD Podatnik prowadzi w domu zakład fryzjerski. Do celów zakładu wykorzystuje 40% powierzchni domu. W celu wyliczenia zużycia wody zamontował dodatkowy wodomierz, który mierzy wodę zużytą wyłącznie na potrzeby prowadzonego zakładu. Podatnik zalicza więc do kosztów wydatki na zużycie wody ustalone na podstawie wskazań wodomierza. Z drugiej strony, jeżeli rodzaj działalności gospodarczej wyraźnie nie ma związku z poborem określonego rodzaju mediów, to podatnik nie powinien zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wydatków na dostawę danego rodzaju mediów. urządzenia miernicze 14

15 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe Na udokumentowanie wydatków związanych z opłatami za czynsz, energię elektryczną, telefon, wodę, gaz i centralne ogrzewanie w części przypadającej na działalność gospobilling PRZYKŁAD Podatnik prowadzi warsztat samochodowy w garażu znajdującym się w obrębie budynku mieszkalnego. Koszty wspólne dla domu i warsztatu, takie jak: energię elektryczną czy wodę, rozlicza według proporcji powierzchni garażu do całej powierzchni domu. Dom ogrzewany jest gazem, natomiast garaż piecykiem węglowym. Podatnik nie używa w warsztacie urządzeń na gaz. W takim przypadku rozliczenie gazu w kosztach prowadzonej działalności gospodarczej będzie kwestionowane przez organy podatkowe jako niemające związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Telefon W przypadku telefonu domowego wykorzystywanego do celów prywatnych i firmowych przyjęcie wskaźnika wynikającego z powierzchni mieszkania nie jest już czynnikiem oddającym realne koszty użycia tego telefonu do celów działalności gospodarczej. W przypadku takiego telefonu podstawą rozliczenia jest billing. Stanowisko takie zajął również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 13 sierpnia 2002 r., III SA 750/01. Jego zdaniem koszty rozmów służbowych prowadzonych z telefonu prywatnego mogą być kosztem uzyskania przychodów, ale tylko pod warunkiem ich prawidłowego udokumentowania, na podstawie wydruków telefonicznych uzyskiwanych od operatora po upływie każdego miesiąca. Billing pozwoli podatnikowi ustalić wartość rozmów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Natomiast abonament podatnik powinien rozliczyć według proporcji, jaka wynika ze stosunku rozmów prywatnych i firmowych zawartych w billingu. Internet Z Internetem podatnik może mieć trudności w określeniu części stanowiącej koszty uzyskania przychodu. Jeżeli rachunek za Internet przychodzi razem z rachunkiem za telefon, to podatnik może przyjąć proporcję wynikającą z rozmów telefonicznych. W innym przypadku podatnik musi sam ustalić w jakiej części korzysta z Internetu do celów firmy, a w jakiej do celów prywatnych. Przyjęta proporcja powinna być jak najbardziej rzetelna, ponieważ w pamięci komputera można sprawdzić, z jakimi stronami łączył się podatnik. Telewizja kablowa W przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na abonament telewizji kablowej należy liczyć się z tym, że organy podatkowe wyłączą ten wydatek z kosztów. W ich ocenie wydatek na telewizję kablową ma charakter osobisty, ponieważ jest ponoszony niezależnie od faktu prowadzenia działalności gospodarczej. Wniosek taki potwierdza m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 7 lutego 2011 r., IPPB1/ /10-2/ES, w której czytamy: (...) mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa podatkowego, stwierdzić należy, iż brak jest możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków z tytułu pakietu usług telewizji kablowej. Przychody sędziego stanowią przychody z działalności wykonywanej osobiście. Co do zasady koszty uzyskania przychodów z tego źródła określane są ryczałtowo. Wprawdzie mogą one również zostać określone w wysokości kosztów faktycznie poniesionych (jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z ryczałtu), jednakże wydatki z tytułu zakupu pakietu usług telewizji kablowej nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Stanowią one bowiem wydatki o charakterze osobistym, tj. służą zaspokojeniu Pana celów osobistych, nie spełniają zatem kryterium celowości, niezbędnego stosownie do art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dla możliwości uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu. Co prawda, interpretacja dotyczyła innego źródła przychodów (tj. działalności wykonywanej osobiście), ale chodzi w niej o rozliczenie kosztów na podstawie art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f., tak jak w przypadku działalności gospodarczej opodatkowanej według tej ustawy. Dowód wewnętrzny źródło przychodów 4 10 czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 15

16 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe dowód wewnętrzny darczą podatnik sporządza dowód wewnętrzny. Dowód ten powinien zawierać: datę i podpis osoby dokonującej wydatku oraz określić przedmiot operacji i wysokość kosztu. Podstawą do sporządzenia tego dowodu jest dokument obejmujący całość opłat na te cele. Będzie to faktura VAT lub inny dowód zapłaty. dowód zapłaty PRZYKŁAD Podatnik świadczy usługi księgowe w domu o powierzchni 200 m 2. Do celów prowadzonej działalności używa pomieszczeń o łącznej powierzchni 40 m 2. Oznacza to, że do celów działalności gospodarczej wykorzystuje 20% powierzchni. Podatnik prowadzi książkę przychodów i rozchodów. Nie posiada dodatkowych liczników zamontowanych dla celów prowadzonej działalności gospodarczej. W marcu 2013 r. podatnik otrzymał następujące faktury związane z eksploatacją domu: faktura z 8 marca 2013 r. za gaz 1182 zł netto, faktura z 13 marca 2013 r. za telefon domowy i Internet 89 zł netto, faktura z 21 marca 2013 r. za energię elektryczną 244 zł netto, faktura z 28 marca 2013 r. za wodę 28 zł netto. Do kosztów podatnik zaliczył kwoty: 236,40 zł z tytułu rachunku za gaz, tj. 20% kwoty z rachunku; podstawa ujęcia w p.k.p.i.r. dowód wewnętrzny sporządzony w dacie 8 marca 2013 r., 26,70 zł z tytułu używania telefonu i Internetu; kwota stanowi 30% kwoty z rachunku; proporcja ustalona na podstawie billingu; podstawa ujęcia w p.k.p.i.r. dowód wewnętrzny sporządzony w dacie 13 marca 2013 r., 48,80 zł z tytułu rachunku za energię elektryczną, tj. 20% kwoty z rachunku; podstawa ujęcia w p.k.p.i.r. dowód wewnętrzny sporządzony w dacie 21 marca 2013 r., 5,60 zł z tytułu rachunku za wodę, tj. 20% kwoty z rachunku; podstawa ujęcia w p.k.p.i.r. dowód wewnętrzny sporządzony w dacie 28 marca 2013 r. Dowody wewnętrzne należy sporządzać w dacie wystawienia faktur będących podstawą ich sporządzenia, w tej dacie ujmujemy bowiem wydatki pośrednie w kosztach uzyskania przychodów (art. 22 ust. 6b u.p.d.o.f.). Przykład dowodu wewnętrznego tytułem opłaty za gaz Maria Nowak Płock, 8 marca 2013 r Płock ul. 1 maja 123 NIP DOWÓD WEWNĘTRZNY 1/03/2013 Rodzaj kosztu: rachunek za gaz. Podstawa sporządzenia dowodu: Faktura VGO/ /13 z 8 marca 2013 r. Wysokość kosztu: 236,40 zł, tj. 20% kwoty 1182 zł z ww. faktury. Pozycja księgowania: 65 Sporządziła: Maria Nowak Tabela 5. Zapis w p.k.p.i.r. Lp. Data zdarzenia gospodarczego Nr dowodu księgowego Opis zdarzenia gospodarczego Pozostałe wydatki Razem wydatki zł gr zł gr DW 1/03/2013 Rachunek za gaz DW 2/03/2013 Rachunek za telefon

17 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe DW 3/03/2013 Rachunek za energię elektryczną DW 4/03/2013 Rachunek za wodę zbycie budynku Sprzedaż nieruchomości wykorzystywanej w prowadzonej działalności gospodarczej Skutkiem wprowadzenia do ewidencji środków trwałych mieszkania wykorzystywanego w części do prowadzonej działalności gospodarczej jest rozliczenie dochodu z jego sprzedaży poza tą działalnością. Do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się bowiem przychodów z odpłatnego zbycia budynku lub lokalu mieszkalnego, które są wykorzystywane na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej jako środki trwałe (art. 14 ust. 2c u.p.d.o.f.). Przychody z odpłatnego zbycia tych nieruchomości podlegają opodatkowaniu poza działalnością gospodarczą na zasadach określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. Stanowisko takie potwierdzają organy podatkowe, m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 13 sierpnia 2010 r., BPBI/1/ /10/KB, w której czytamy, że: Dla celów prowadzonej działalności spółka w 1996 roku zakupiła nieruchomość gruntową zabudowaną trzykondy gnacyjnym budynkiem mieszkalnym. Nieruchomość ta została wprowadzona do ewidencji środków trwałych. Budynek był amortyzowany przez spółkę, a wydatki ponoszone na ww. nieruchomość stanowiły koszty uzyskania przychodów prowadzonej przez spółkę działalności. (...) Obecnie spółka zamierza sprzedać osobie trzeciej jeden z wyodrębnionych lokali mieszkalnych wraz z udziałem w prawie własności części wspólnych budynku oraz udziałem w prawie wieczystego użytkowania gruntu, na którym posadowiony jest ww. budynek. (...) Mając na względzie cyt. wyżej przepisy, stwierdzić należy, iż przychód ze sprzedaży ww. lokalu mieszkalnego stanowić będzie co do zasady przychód ze źródła określonego w cyt. art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Obowiązek podatkowy w przypadku zbywania lokali mieszkalnych w ramach źródła przychodu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. powstaje, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości nastąpi przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie danej nieruchomości. Sam sposób opodatkowania sprzedaży nieruchomości zależy od momentu ich nabycia. W przypadku lokali mieszkalnych nabytych od 1 stycznia 2009 r. podstawą obliczenia podatku jest dochód (przychód minus koszty) powiększony o sumę dokonanych odpisów amortyzacyjnych. Organ podatkowy ma prawo określić przychód ze sprzedaży według wartości rynkowej, w przypadku gdyby cena w umowie odbiegała znacząco od cen rynkowych. Koszty uzyskania przychodu ze sprzedaży nieruchomości stanowią udokumentowane koszty jej nabycia lub wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły ich wartość, poczynione w czasie ich posiadania. Podatek wynosi 19% i rozlicza się go w odrębnym zeznaniu rocznym PIT-39 (zeznanie to należy złożyć w terminie do końca kwietnia roku podatkowego następującego po roku, w którym wystąpiła sprzedaż mieszkania). Podatnik może skorzystać ze zwolnienia od tego podatku, jeżeli przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości przeznaczy na własne cele mieszkaniowe w okresie dwóch lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło to odpłatne zbycie (art. 21 ust. 1 pkt 131 u.p.d.o.f.). PRZYKŁAD Podatnik prowadzi indywidualną działalność gospodarczą w mieszkaniu, które nabył w 2010 r. Mieszkanie wprowadził do ewidencji środków trwałych i amortyzował od listopada 2011 r. Podstawą naliczania amortyzacji była cena nabycia tego mieszkania wynosząca zł. W lutym 2013 r. podatnik sprzedał mieszkanie za kwotę zł. W związku z tym w lutym zakończył amortyzację lokalu mieszkalnego. Dokonane odpisy amortyzacyjne rok podatkowy 4 10 czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 17

18 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe Wystawienie faktury na imię obojga małżonków nie powinno być przeszkodą do odliczenia podatku naliczonego, jeżeli tylko kupowane na współwłasność mieszkanie będzie służyć sprzedaży opodatkowanej wykonywanej przez jednego z małżonków. Takie stanowisko potwierdza m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 31 lipca 2009 r., ILPP2/ /09-2/MN, w której czytamy, że: Z przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego wynika, iż prowadzi on Kancelarię Radcy Prawnego jednoosobową firmę. Obecnie Zainteresowany jest w trakcie zakupu mieszkania, wyłącznie z przeznaczeniem na kancelarię. Zainteresowany mógł otrzymać korzystny kredyt na siebie i żonę z przeznaczeniem na zakup mieszkania. Po otrzymaniu decyzji o przyjęciu lokalu Wnioskodawca przeznacza go w 100% na prowadzenie działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT. Biorąc pod uwagę analizę powyższych przepisów, stwierdzić należy, że nie ma znarozdzielenie wydatków wyniosły w sumie 4400 zł = ( zł 1,5% : 12) 16 miesięcy amortyzacji (od listopada 2011 r. do lutego 2013 r.). Podatnik w lutym 2013 r. powinien zdjąć mieszkanie z ewidencji środków trwałych, czyli w rubryce Data zbycia ewidencji środków trwałych powinien wpisać datę zbycia mieszkania. Uzyskany dochód w kwocie zł = ( zł zł zł) powinien rozliczyć w zeznaniu rocznym PIT-39 składanym za 2013 r. Dla skorzystania w całości ze zwolnienia od 19% podatku musiałby przeznaczyć uzyskany przychód w kwocie zł na własne cele mieszkaniowe w terminie do 31 grudnia 2015 r. Odliczenie VAT Podatnikom VAT przysługuje odliczenie podatku naliczonego od zakupów związanych ze sprzedażą opodatkowaną VAT. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w mieszkaniu rolą podatnika jest rzetelne rozdzielenie wydatków związanych ze sprzedażą opodatkowaną od tych związanych z potrzebami osobistymi. Podobnie jak w przypadku kosztów przepisy podatkowe nie przewidują tu precyzyjnych zasad. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest faktyczne ustalenie wysokości kosztów związanych ze sprzedażą opodatkowaną, np. na podstawie oddzielnego licznika energii, wodomierza czy billingu za telefon. Jednak rozliczenie mediów według odrębnych liczników nie zawsze jest możliwe, a przy tym montaż dodatkowych liczników wymaga poniesienia wydatków. Czy organy zaakceptują w takim przypadku rozliczenie proporcjonalnie według powierzchni wykorzystywanej na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej w stosunku do całej powierzchni lokalu? Trudno w tym zakresie wskazać wyraźnie dominujące stanowisko wśród organów podatkowych. Każdy przypadek należy badać indywidualnie. PRZYKŁAD Osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą związaną z doradztwem biznesowym i informatycznym. Jest podatnikiem VAT. 8 marca 2013 r. podatnik podpisał razem z żoną, z którą ma wspólność majątkową, umowę kupna mieszkania na rynku pierwotnym. Mieszkanie zgodnie z planem realizacji inwestycji zostanie oddane do eksploatacji w połowie 2013 r. Podatnik po odbiorze mieszkania planuje przenieść do niego siedzibę swojej firmy i przeznaczyć część lokalu do celów prowadzonej działalności gospodarczej. Podatnik jest w stanie ustalić na podstawie planu mieszkania udział procentowy, w jakim dana nieruchomość będzie wykorzystywana do celów działalności gospodarczej. Pozostała część lokalu będzie wykorzystywana do celów mieszkalnych. W związku z umową kupna mieszkania podatnik od firmy sprzedającej otrzymał faktury VAT. W takim przypadku podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturach dotyczących nabywanej nieruchomości w części odpowiadającej procentowemu udziałowi powierzchni wykorzystywanej na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej w całkowitej powierzchni mieszkania. Stanowisko takie potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 11 kwietnia 2011 r., IPPP3/ /11-2/IB. zakup mieszkania 18

19 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe podatek należny czenia fakt, że faktury wystawione są na oboje małżonków. W przypadku gdy małżonkowie pozostają we współwłasności małżeńskiej i nabywają dobro inwestycyjne, które jest używane w sposób wyłączny do celów zawodowych przez jednego z małżonków będących współwłaścicielami, to Wnioskodawca korzysta z prawa do odliczenia całości podatku naliczonego od towarów i usług, pod warunkiem że występuje związek pomiędzy poniesionymi wydatkami a wykonywanymi z tytułu prowadzonej działalności czynnościami opodatkowanymi. Odliczenie VAT na podstawie proporcji udziału powierzchni firmowej w całej powierzchni mieszkania nie powinno być kwestionowane w przypadku kosztów powiązanych z metrażem mieszkania, np. kosztów remontów dotyczących całego mieszkania czy kosztów ogrzewania. Nie powinniśmy jednak odliczać VAT, jeżeli remont dotyczy wyłącznie tej powierzchni, która nie jest związana z prowadzoną działalnością gospodarczą. PRZYKŁAD Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w jednym z pokoi mieszkania. Jest to działalność w zakresie doradztwa gospodarczego. Podatnik dokonał remontu kuchni, która nie jest używana do celów prowadzonej działalności gospodarczej, lecz wyłącznie do celów osobistych podatnika. W takim przypadku wartości tego remontu podatnik nie powinien zaliczać do kosztów uzyskania przychodów i odliczać podatku naliczonego z faktur za remont. W przypadku energii elektrycznej organy godzą się na proporcjonalne odliczenie VAT, ale nie wskazują wprost metody ustalenia tej proporcji. Przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 20 października 2011 r., ILPP2/ /11-4/MR, w której czytamy, że: Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10 (art. 90 ust. 2 ustawy). (...) Wnioskodawczyni przysługiwać będzie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego w fakturach dokumentujących zużycie energii elektrycznej w części, w jakiej jest ona wykorzystywana do produkcji rolniczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wysokość odliczenia podatku naliczonego (w tym przypadku 70%) uzależniona jest zatem od zużycia energii elektrycznej do czynności opodatkowanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej rolniczej. Natomiast ciężar rzetelnego udokumentowania podziału wydatków dotyczących zużycia energii elektrycznej dla potrzeb produkcji rolniczej i części wykorzystywanej dla potrzeb osobistych domowników spoczywa wyłącznie na podatniku. W przypadku energii elektrycznej podatnik może kierować się proporcją wynikającą z powierzchni zajętej na cele firmowe. Nie jest to jednak rozwiązanie w pełni bezpieczne podatkowo. Takim rozwiązaniem jest wyłącznie zamontowanie odrębnego licznika. Każda inna metoda może być zakwestionowana przez organ podatkowy. Dotyczy to również takich mediów, jak gaz, woda, ścieki. ZGODNIE Z PRAWEM GRZEGORZ ZIÓŁKOWSKI Art. 22a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 1. Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania: 1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością, 2) maszyny, urządzenia i środki transportu, 3) inne przedmioty o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi. faktury 4 10 czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 19

20 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe 2. Amortyzacji podlegają również, z zastrzeżeniem art. 22c, niezależnie od przewidywanego okresu używania: 1) przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych, zwane dalej inwestycjami w obcych środkach trwałych, 2) budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie, 3) składniki majątku, wymienione w ust. 1, niestanowiące własności lub współwłasności podatnika, wykorzystywane przez niego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością na podstawie umowy określonej w art. 23a pkt 1, zawartej z właścicielem lub współwłaścicielami tych składników jeżeli zgodnie z przepisami rozdziału 4a odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający zwane także środkami trwałymi, 4) tabor transportu morskiego w budowie (PKWiU 30.11). nowe technologie Jakie warunki należy spełnić w celu skorzystania z ulgi technologicznej Inwestycje poczynione w nowe technologie stwarzają możliwość skorzystania z preferencji podatkowych. Mogą z nich korzystać jednak tylko podmioty spełniające ściśle określone warunki. Zasady korzystania z ulgi na nowe technologie uregulowane są w art. 18b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (odpowiednio w art. 26c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W rozumieniu tego przepisu za nowe technologie uważa się wiedzę technologiczną, która stanowi wartość niematerialną i prawną oraz umożliwia wytwarzanie nowych lub udoskonalonych wyrobów lub usług. Bardzo ważnym warunkiem uznania za nową technologię jest jednak to, że wiedza technologiczna nie może być stosowana na świecie przez okres dłuższy niż pięć ostatnich lat. Musi to być potwierdzone w formie niezależnej opinii jednostki naukowej. Które jednostki mogą wydać niezależną opinię Jednostkami naukowymi, zgodnie z definicją ustawy o zasadach finansowania nauki, są podmioty prowadzące w sposób ciągły badania naukowe lub prace rozwojowe. Są to: a) podstawowe jednostki organizacyjne uczelni w rozumieniu statutów tych uczelni, b) jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk w rozumieniu ustawy z 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk, c) instytuty badawcze, d) międzynarodowe instytuty naukowe utworzone na podstawie odrębnych przepisów, działające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, e) Polska Akademia Umiejętności, f) inne jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną i siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym przedsiębiorcy posiadający status centrum badawczo-rozwojowego nadawany na podstawie ustawy z 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej. Konieczność posiadania niezależnej opinii jednostki naukowej potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 10 kwietnia 2012 r., IBPBI/2/ /11/MS, w której czytamy: (...) uzyskanie opinii od niezależnej od Spółki jednostki naukowej potwierdzającej status nowej technologii dla danej wartości niematerialnej i prawnej po okresie złożenia zeznania CIT-8 będzie uprawniało Spółkę do złożenia stosownych korekt zeznania i skorzystania z prawa do odliczenia od podstawy opodatkowania poniesionych w poprzednich latach podatkowych wydatków na nabycie nowych technologii. Przez nabycie nowych technologii rozumie się nabycie praw do danej technologii, a także wartości niematerialne i prawne 20

21 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe prawa majątkowe praw do korzystania z wiedzy technologicznej (licencja). Chodzi więc tylko o składniki niematerialne i prawne w rozumieniu art. 16b u.p.d.o.p., czyli: spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, autorskie lub pokrewne prawa majątkowe, licencje, prawa określone w ustawie z 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej, wartość stanowiącą równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej (know-how). Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z 6 października 2010 r., I SA/Wr 763/10: Treść przepisu art. 18b u.p.d.o.p. wskazuje wyraźnie, że intencją ustawodawcy było przyznanie ulgi w odniesieniu do wydatków dotyczących nabycia wyłącznie takich praw majątkowych, które mają charakter efektu prac naukowych i rozwojowych, zasadniczo niematerialnego. Potwierdza to wyraźne zaznaczenie w przepisie, że chodzi o te postacie wiedzy technologicznej czy wyniki prac badawczych, które są uznawane za wartości niematerialne i prawne. Samo pojęcie wartości niematerialnych i prawnych, jest zaś pojęciem, którym posługuje się ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych, odnosząc je do konkretnych rodzajów składników majątkowych. ZAPAMIĘTAJ Ulgi nie można stosować do technologii wytworzonych we własnym zakresie. Niezbędne jest ich nabycie od podmiotu zewnętrznego. Zakup innowacyjnego środka trwałego nie daje podstaw do skorzystania z ulgi na nabycie nowych technologii. Potwierdza to interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 13 kwietnia 2011 r., ILPB1/415-55/11-2/IM, zgodnie z którą nabycie środka trwałego, przy którego budowie zastosowano innowacyjne technologie, nie uprawnia do odliczenia poniesionych wydatków w ramach ulgi na nabycie nowych technologii (patrz też interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 8 kwietnia 2010 r., ILPB3/ /10-2/AO). PRZYKŁAD Spółka nabyła w 2010 r. nowoczesną linię rozlewniczą zawierającą urządzenia wyposażone w innowacyjne rozwiązania techniczne, które weszły do użycia w kraju i na świecie w roku Linia rozlewnicza pozwala wdrożyć nowy produkt wódkę, która dotychczas nie była produkowana w kraju. Linia jako całość została wprowadzona do ewidencji środków trwałych. Czy stanowi nową technologię w rozumieniu art. 18b u.p.d.o.p.? Linia rozlewnicza stanowi środek trwały. W konsekwencji nabyta linia rozlewnicza nie spełnia wymogu nowej technologii, uprawniającego do zastosowania odliczenia poniesionych wydatków w ramach ulgi technologicznej. Ulga na nabycie nowych technologii ma ograniczone zastosowanie. Nie mają prawa do skorzystania z niej podmioty prowadzące działalność w Specjalnych Strefach Ekonomicznych. Jak stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indy widualnej z 23 września 2009 r., IPPB5/ /09-5/IŚ: (...) w świetle literalnego brzmienia art. 18b ust. 3 u.p.d.o.p. skoro Spółka prowadzi działalność na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej na podstawie zezwolenia uzyskanego w dniu r., to tym samym niezależnie od faktu, że w latach nie przysługują jej preferencje podatkowe z tytułu działalności w tej Strefie, nie ma prawnej możliwości skorzystania w tym okresie z odliczeń od podstawy opodatkowania wydatków na nabycie nowych technologii. Z prawa do skorzystania z ulgi na nabycie nowych technologii wykluczeni zostali również podatnicy podatku liniowego. Ponadto podatnik traci prawo do odliczeń, jeżeli przed upływem trzech lat podatkowych, licząc od końca roku podatkowego, w którym wprowadzono nową technologię do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, nastąpi jedno z poniższych zdarzeń: podatnik udzieli w jakiejkolwiek formie lub części innym podmiotom prawa do nowej technologii, zostanie ogłoszona upadłość podatnika obejmująca likwidację majątku lub podatnik zostanie postawiony w stan likwidacji, podatnik, w jakiejkolwiek formie, otrzyma zwrot wydatków na tę technologię. podatek liniowy 4 10 czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 21

22 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe strata Kiedy można dokonać odliczeń Odliczenia dokonuje się w zeznaniu podatkowym za rok podatkowy, w którym poniesiono wydatki związane z nabyciem i wdrożeniem nowej technologii. Limit odliczenia wynosi 50% wydatków, które zostały zapłacone podmiotowi uprawnionemu w roku podatkowym, w którym nową technologię wprowadzono do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub w roku następującym po tym roku, oraz które nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. Do wydatków objętych ulgą można zaliczyć nie tylko nakłady poczynione na zakup samej technologii, ale również wszystkie inne wydatki, które wiążą się z tym zakupem i wpływają na wartość początkową technologii (tak Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 15 maja 2008 r., IBPB3/ /08/CzP). W przypadku dokonania przez podatnika przedpłat (zadatków) na poczet nabycia nowych technologii, w roku poprzedzającym rok wprowadzenia nowej technologii do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, nie można tych przedpłat odliczyć od dochodu. Staje się to możliwe dopiero w roku wprowadzenia tej technologii do ewidencji. PRZYKŁAD Spółka dokonała przedpłaty na poczet nabycia nowych technologii w 2010 r. Nowa technologia została wprowadzona do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych w 2012 r. Odliczanie wydatków na nową technologię wraz z przedpłatą jest możliwe dopiero w rozliczeniu za 2012 r. W przypadku gdy w roku poniesienia wydatków na nabycie nowych technologii prowadzona przez podatników działalność przyniesie stratę lub osiągnięty z tego źródła dochód będzie niższy niż możliwa kwota odliczeń, ustawodawca dopuścił możliwość rozłożenia korzystania z ulgi na kolejne trzy lata. W razie utraty prawa do ulgi podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym to prawo utracił, do zwiększenia podstawy obliczenia podatku (opodatkowania) o kwotę dokonanych odliczeń, do których utracił prawo, a w razie poniesienia straty do jej zmniejszenia o tę kwotę. PATRYCJA MIKUŁA ZGODNIE Z PRAWEM Art. 18b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych 1. Od podstawy opodatkowania, ustalonej zgodnie z art. 18, odlicza się wydatki poniesione przez podatnika na nabycie nowych technologii. 2. Za nowe technologie, w rozumieniu ust. 1, uważa się wiedzę technologiczną w postaci wartości niematerialnych i prawnych, w szczególności wyniki badań i prac rozwojowych, która umożliwia wytwarzanie nowych lub udoskonalanie wyrobów lub usług i która nie jest stosowana na świecie przez okres dłuższy niż ostatnich 5 lat, co potwierdza opinia niezależnej od podatnika jednostki naukowej w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. nr 96, poz. 615). 2a. Przez nabycie nowej technologii rozumie się nabycie praw do wiedzy technologicznej, o której mowa w ust. 2, w drodze umowy o ich przeniesienie, oraz korzystanie z tych praw. 3. Prawo do odliczeń nie przysługuje podatnikowi, jeżeli w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia. 4. Podstawą ustalenia wielkości odliczenia jest kwota wydatków poniesionych przez podatnika na nabycie nowej technologii, uwzględnionych w wartości początkowej, w części, w jakiej została zapłacona podmiotowi uprawnionemu w roku podatkowym, w którym nową technologię wprowadzono do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub w roku następującym po tym roku, oraz w której nie została zwrócona podatnikowi w jakiejkolwiek formie. 5. Jeżeli podatnik dokonał przedpłat (zadatków) na poczet wydatków określonych w ust. 4 w roku poprzedzającym rok, w którym wprowadził nową technologię do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, uznaje się je za poniesione w roku jej wprowadzenia do tej ewidencji. 6. Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono 22

23 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe wydatki, o których mowa w ust. 4 i 5. W sytuacji gdy podatnik osiąga za rok podatkowy stratę lub wielkość dochodu z pozarolniczej działalności podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie trzy lata podatkowe licząc od końca roku, w którym nową technologię wprowadzono do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. 7. Odliczenia związane z nabyciem nowej technologii nie mogą przekroczyć 50% kwoty ustalonej zgodnie z ust. 4 i Podatnik traci prawo do odliczeń związanych z nabyciem nowej technologii, jeżeli przed upływem trzech lat podatkowych licząc od końca roku podatkowego, w którym wprowadził nową technologię do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych: 1) udzieli w jakiejkolwiek formie lub części innym podmiotom prawa do nowej technologii; nie dotyczy to przeniesienia prawa w wyniku przekształcenia formy prawnej oraz łączenia lub podziału dotychczasowych przedsiębiorców dokonywanych na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych, albo 2) zostanie ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku, lub zostanie postawiony w stan likwidacji, albo 3) otrzyma zwrot wydatków na tę technologię w jakiejkolwiek formie. 9. W razie wystąpienia okoliczności, o których mowa w ust. 8, podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym wystąpiły te okoliczności, do zwiększenia podstawy opodatkowania o kwotę dokonanych odliczeń, do których utracił prawo, a w razie poniesienia straty do jej zmniejszenia o tę kwotę. W przypadku, o którym mowa w ust. 8 pkt 3, kwotę odliczeń, do której podatnik utracił prawo, określa się proporcjonalnie do udziału zwróconych wydatków w wartości początkowej nowej technologii. 10. Przepisy ust. 9 stosuje się odpowiednio w razie utraty przez podatkową grupę kapitałową statusu podatnika. Obowiązek, o którym mowa w ust. 9, ciąży wówczas na spółce, która wprowadziła nową technologię do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. 11. Do odliczeń, o których mowa w ust. 1, nie mają zastosowania przepisy art. 16 ust. 1 pkt 48. nieodpłatne świadczenia W jaki sposób rozliczać VAT od akcji promocyjnych i marketingowych Akcje promocyjne i marketingowe mają zachęcić przyszłego klienta do zakupu towarów lub usług oferowanych przez przedsiębiorcę (podatnika). Towary przeznaczone do prowadzenia tego rodzaju działań są przekazywane klientom bez pobrania z tego tytułu wynagrodzenia, najczęściej w formie prezentów lub próbek do testowania. Podstawę rozliczenia VAT od nieodpłatnych świadczeń wykorzystywanych w akcjach promocyjnych i marketingowych stanowią przepisy art. 7 ust. 2 7 oraz art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Od 1 kwietnia br. brzmienie tych przepisów uległo nieznacznym, lecz istotnym zmianom, co ma również wpływ na rozliczenie akcji promocyjnych. Dostawa towarów Obecnie według art. 7 ust. 2 ustawy o VAT przez dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu VAT rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności: 4 10 czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 23

24 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe prezenty przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, wszelkie inne darowizny jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. Obowiązek opodatkowania nieodpłatnie przekazywanych towarów nie dotyczy prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika. Prezenty o małej wartości i próbki Za prezenty o małej wartości uznaje się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary: o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób; których przekazania nie ujęto w ewidencji osób obdarowanych, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł. Natomiast za próbkę, której przekazanie nie podlega VAT, uznaje się identyfikowalny jako próbka egzemplarz towaru lub jego niewielką ilość, które pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci, przy czym ich przekazanie (wręczenie) przez podatnika: ma na celu promocję tego towaru oraz nie służy zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego w zakresie danego towaru, chyba że zaspokojenie potrzeb tego odbiorcy jest nieodłącznym elementem promocji tego towaru i ma skłaniać go do zakupu promowanego towaru. Zmiany przepisów Od 1 kwietnia br. wprowadzono następujące zmiany, które wpływają na rozliczanie akcji promocyjnych i marketingowych: doprecyzowano, że nieodpłatne przekazanie towarów podlega opodatkowaniu, gdy podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia tych towarów, a także z tytułu ich importu lub wytworzenia; wprowadzono obowiązek opodatkowania nieodpłatnie przekazywanych towarów także wówczas, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia ich części składowych; zlikwidowano wyłączenie z opodatkowania VAT dla drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych (chyba że spełniają definicję prezentów o małej wartości lub próbek); wyłączeniu z opodatkowania nadal podlegają prezenty o małej wartości i próbki, ale pod warunkiem, że ich przekazanie nastąpiło na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika; zmieniono definicję próbki. Wskazane zmiany od 1 kwietnia 2013 r. wpłynęły na sposób rozliczania nieodpłatnego przekazania towarów, co powoduje konieczność zmodyfikowania niektórych dotychczasowych zasad przeprowadzania różnego rodzaju akcji promocyjno-marketingowych. Należy podkreślić, że wprowadzone zmiany przepisów, związane z nieodpłatnym przekazywaniem towarów, zasadniczo zwiększają zakres opodatkowania VAT, przez co nie są korzystne dla podatników. Nowelizacja ustawy o VAT nie uwzględniła natomiast zapowiadanej przez resort finansów i oczekiwanej przez podatników zmiany w zakresie podwyższenia limitu prezentów o małej wartości wyłączonych z opodatkowania. ZGODNIE Z PRAWEM ANETA SZWĘCH Art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług 1. Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: wyłączenie z opodatkowania 24

25 Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe 1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; 2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; 3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa. 2. Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również: 1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych; 2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. 2a. W przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. 3. (uchylony). 4. (uchylony) czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 25

26 O to pytają Księgowi Teleporadnia INFORLEX.PL Eksperci radzą Anna Welsyng Joanna Skrobisz Marek Żochowski Beata Skrobisz-Kaczmarek Problem Chcielibyśmy zatrudnić w gminie osobę na zastępstwo. Czy pracownik zatrudniany w takim celu na stanowisku urzędniczym musi przedstawić zaświadczenie o niekaralności? Odpowiedź Tak, w przypadku zatrudnienia pracownika na stanowisku urzędniczym w samorządzie gminnym w celu zastępstwa osoba ta musi spełniać warunki przewidziane dla pracowników samorządowych. Powinna więc dołączyć zaświadczenie o niekaralności. Uzasadnienie Gdy konieczne jest wyznaczenie zastępstwa za pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, pracodawca może w tym celu zatrudnić inną osobę na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej absencji. Jeśli jest to stanowisko urzędnicze, to zatrudnienie na zastępstwo w związku z usprawiedliwioną nieobecnością pracownika samorządowego nie wymaga przeprowadzenia naboru. Osoba zatrudniona na stanowisku urzędniczym na podstawie umowy o pracę na zastępstwo nie może być skazana za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe. Musi więc przedstawić zaświadczenie o niekaralności. Wymóg ten nie zależy od rodzaju umowy o pracę czy jest to umowa na czas nieokreślony, określony czy na zastępstwo nieobecnego pracownika. Na stanowisku urzędniczym (jak też pracowniczym) może być zatrudniona osoba, która: co do zasady jest obywatelem polskim, ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych, posiada kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania pracy na określonym stanowisku. Pracownikiem samorządowym zatrudnionym na podstawie umowy o pracę na stanowisku urzędniczym (również na zastępstwo za nieobecnego pracownika) może być osoba, która oprócz wymienionych wyżej wymagań dodatkowo: posiada co najmniej wykształcenie średnie, nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe, cieszy się nieposzlakowaną opinią. Osoba zatrudniana na podstawie umowy o pracę na zastępstwo za urzędnika gminnego musi więc przedstawić zaświadczenie o niekaralności. PODSTAWA PRAWNA: art. 6 ust. 1 i 3, art. 16 ust. 1 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 223, poz z późn. zm.). 26

27 Nasze rady Jak prowadzić małą firmę aspekty podatkowe Pieniądze od członka rodziny przelane z tytułu pożyczki na rachunek spółki PYTANIE Wraz z ojcem zakładamy spółkę cywilną chcemy świadczyć usługi w zakresie drobniejszych robót budowlanych. Ojciec, jako że od wielu lat pracował w branży, posiada specjalistyczny sprzęt. Ja natomiast, jako drugi ze wspólników, chciałbym również dokupić do spółki część wyposażenia. W związku z tym ojciec udzielił mi pożyczki w kwocie zł. Zawarliśmy pisemną umowę jestem w niej wskazany jako pożyczkobiorca działający prywatnie. Środki pieniężne z pożyczki zostały przez ojca wpłacone bezpośrednio na konto spółki. W tytule przelewu wskazał mnie z imienia i nazwiska oraz umowę pożyczki, na podstawie której wpłacił pieniądze. Teraz chcę w urzędzie zgłosić pożyczkę, aby nie wystąpił podatek od czynności cywilnoprawnych. Czy jednak to, że wpłata została dokonana na konto spółki cywilnej, a nie moje prywatne, ograniczy możliwość zwolnienia z podatku? Czy ma znaczenie to, że wykorzystam uzyskane w ten sposób środki w celu prowadzenia działalności gospodarczej, a na umowie występowałem jako osoba prywatna? ODPOWIEDŹ Udzielenie pożyczki nie spowoduje w tym przypadku powstania zobowiązania w podatku od czynności cywilnoprawnych (p.c.c.). Ma tu zastosowanie zwolnienie z podatku, które ustawodawca warunkuje jeśli pożyczka udzielana jest między osobami z tzw. zerowej grupy spadkowej jedynie koniecznością zgłoszenia jej w urzędzie skarbowym w terminie 14 dni od dnia dokonania czynności oraz udokumentowaniem otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy. WYJAŚNIENIE Pożyczka udzielana prywatnie przez podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej w tym zakresie powoduje powstanie obowiązku podatkowego na zasadach określonych w ustawie z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 z późn. zm., dalej jako u.p.c.c. ). Obowiązek zapłaty p.c.c. ma w tej sytuacji, co do zasady, pożyczkobiorca. Prawodawca wprowadza tu jednak również pewne odstępstwa polegające na zwolnieniu z podatku pożyczek, które są udzielane w określonych okolicznościach i po wypełnieniu wskazanych w przepisach przesłanek. Zwolnione z podatku od czynności cywilnoprawnych są m.in. pożyczki (niezależnie od ich wartości) udzielane w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między osobami wskazanymi w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn (tzw. grupa zerowa), do których zalicza się: małżonka, zstępnych (czyli dzieci, wnuki itd.), wstępnych (czyli rodziców, dziadków itd.), pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę art. 9 pkt 10 lit. b u.p.c.c. Zwolnienie znajdzie jednak zastosowanie wyłącznie wtedy, gdy: złożono deklarację w sprawie p.c.c. właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od daty udzielenia pożyczki oraz biorący pożyczkę udokumentuje otrzymanie pieniędzy na rachunek bankowy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Ustawodawca nie wskazuje jednocześnie tego, na jaki rachunek bankowy mają zostać przekazane pieniądze z pożyczki. Dlatego też nie ma znaczenia to, że kwota pożyczki zostanie wpłacona bezpośrednio na konto spółki cywilnej czy też na rachunek prywatny jednego z jej wspólników. Ewidentnie w tym przypadku rachunek spółki cywilnej jest współwłasnością (w wyłącznym posiadaniu) jej wspólników sama spółka nie posiada osobowości prawnej. Dlatego też, jeśli z tytułu przelewu jednoznacznie wynika, co to za pieniądze, od kogo i dla kogo są przekazywane, warunek zastosowania zwolnienia, o którym mowa, należy uznać za spełniony. Powoduje to, że jeśli pożyczkobiorca zgłosi fakt otrzymania pieniędzy w określonym przepisami terminie (14 dni) do właściwego urzędu skarbowego, nie wystąpi zobowiązanie podatkowe w p.c.c. Bez znaczenia pozostaje jednocześnie to, na jaki cel zostanie spożytkowana uzyskana pożyczka. Może więc Pan wydać zdobyte w ten sposób środki zarówno na planowaną działalność gospodarczą, jak i wydatkować je w prywatnych celach w zupełności niezwiązanych z działalnością. Potwierdza to Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, który w piśmie z 5 lipca 2012 r. (IPTPB2/436-54/12-2/KK), wskazał: pieniądze pochodzące z pożyczki Wnioskodawczyni przeznaczy 4 10 czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 27

28 Nasze rady na inwestycje w spółce cywilnej, którą zawarła z mężem. Umowa została wykonana w dniu jej zawarcia. Kwota pożyczki została wypłacona Wnioskodawczyni przelewem bankowym, bezpośrednio na rachunek bankowy spółki cywilnej, którą założyła z mężem. Deklarację na podatek od czynności cywilnoprawnych dotyczącą zawarcia umowy pożyczki Wnioskodawczyni złożyła do Urzędu Skarbowego (listem poleconym) w terminie 14 dni od dnia zawarcia pożyczki. (...) złożenie przez Wnioskodawczynię deklaracji w terminie 14 dni od dnia zawarcia z mężem umowy pożyczki oraz przekazanie pożyczki na rachunek bankowy spółki cywilnej oznacza zachowanie ustawowych warunków zwolnienia podatkowego zawartego w art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o PCC. W związku z tym umowa pożyczki korzysta ze zwolnienia określonego w tym przepisie. Podsumowując: ustawodawca, określając zwolnienia w p.c.c., wskazuje jedynie zakres podmiotowy takiego zwolnienia i obowiązki dowodowe, których dopełnienie umożliwia korzystanie z preferencji podatkowej. Nie jest przy tym istotny cel pożyczki ani to, czy została ona przekazana na rachunek bankowy spółki cywilnej czy też bezpośrednio na prywatny i wyłączny rachunek jej wspólnika, jeśli z przelewu jasno wynika od kogo i dla kogo pochodzą przekazywane środki oraz z jakiego tytułu dochodzi do ich przesunięcia. Dlatego też w opisywanym przez Pana przypadku warunki do zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych zostaną zachowane, jeżeli w terminie 14 dni od dnia udzielenia pożyczki zgłosi Pan ten fakt we właściwym urzędzie skarbowym. Niezachowanie tych warunków oznaczałoby, że pożyczka nie byłaby zwolniona z p.c.c. Nie ma przy tym żadnego wpływu na zastosowanie zwolnienia to, na jaki cel przeznaczy Pan uzyskane środki i czy będzie on wiązał się z prowadzoną działalnością, czy też służył wyłącznie zaspokojeniu potrzeb prywatnych. Grzegorz Gębka PODSTAWA PRAWNA art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b), ust. 4 pkt 1 i 2, art. 6 ust. 1 pkt 7, art. 7 ust. 1 pkt 4, art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 z późn. zm.), art. 4a ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.). Czy wydatki na wyżywienie pracowników w podróży służbowej przekraczające wartość diet stanowią koszty podatkowe PYTANIE Spółka z o.o. wysyła pracowników w delegacje zagraniczne. Podatnikom zapewniane jest wyżywienie, przy czym koszty wyżywienia pracowników ponoszone przez spółkę są często wyższe niż wysokość diet obowiązujących w przypadku podróży służbowych do danego państwa. Czy mimo to spółka może koszty wyżywienia zaliczać do kosztów uzyskania przychodów w całości? ODPOWIEDŹ Tak, w przedstawionej sytuacji koszty wyżywienia pracowników mogą być przez spółkę zaliczane do kosztów uzyskania przychodów w całości. WYJAŚNIENIE Pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową (art k.p.). Dotyczy to także diet, które w przypadku podróży zagranicznych są przeznaczone na pokrycie kosztów wyżywienia i inne drobne wydatki ( 2 pkt 1 w zw. z 13 ust. 1 rozporządzenia w sprawie należności z tytułu podróży służbowych). Pracownikom podróżującym za granicę przysługują diety tylko w częściowej wysokości, jeżeli otrzymują oni za granicą bezpłatne całodzienne lub częściowe wyżywienie ( 14 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej Dz.U. z 2013 r., poz. 167). Z obowiązujących przepisów nie wynika przy tym zakaz ponoszenia przez pracodawców kosztów wyżywienia pracowników w kwotach wyższych niż równowartości diet określonych przepisami rozporządzenia w sprawie należności z tytułu podróży służbowych. Nie ma również wśród przepisów ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.) przepisu zakazującego zaliczanie takich wydatków do kosztów podatkowych. W konsekwencji ponoszone przez podatników koszty wyżywienia pracowników w podróży służbowej ponad wartość diet określonych w rozporządzeniu w sprawie należności z tytułu podróży służbowych stanowią w całości koszty podatkowe pracodawców. Co istotne, potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 29 marca 2012 r. (IBP- BI/2/ /11/SD) lub Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 18 kwietnia 2012 r. (IPPB3/ /12-2/GJ). W pierwszej ze wskazanych interpretacji organ podatkowy, odpowiadając na pytanie spółki ponoszącej koszty wyżywienia pracowników w wysokościach 28

29 Nasze rady przekraczających wartość diet, wyjaśnił, że: (...) w katalogu zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy o pdop nie zawarto zakazu, ani jakiegokolwiek ograniczenia, co do możliwości zaliczenia tego rodzaju wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Reasumując, jeśli pracownik odbywa podróż służbową, która jest związana z osiągnięciem przychodu Spółki, to postąpi ona prawidłowo, zaliczając do kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o pdop, wydatki poniesione na wyżywienie pracowników podczas podróży służbowej (zagranicznej i krajowej) rozliczane w sposób opisany we wniosku. A zatem nie ma przeszkód, aby spółka zaliczała do kosztów uzyskania przychodów całość wydatków ponoszonych na wyżywienie pracowników. Bez znaczenia jest okoliczność, że wydatki te często przekraczają wartość diet obowiązujących w państwie, w którym jest odbywana podróż służbowa. Sporna jest kwestia, czy w części przekraczającej wartość diet wartość otrzymywanego przez pracowników wyżywienia jest zwolniona od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), czy też stanowi dla tych pracowników przychód podlegający opodatkowaniu. W ocenie autora jest ona zwolniona i tak też przez długi czas uważały organy podatkowe (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 8 października 2009 r., IPPB2/ /09-4/AS). W drugiej połowie 2012 r. Minister Finansów rozpoczął akcję zmieniania interpretacji indywidualnych zgodnych z tym stanowiskiem (sugeruje to zmianę stanowiska reprezentowanego przez inne organy podatkowe). Jako przykład można wskazać stanowiące zmianę interpretacji indywidualnej pismo Ministra Finansów z 3 grudnia 2012 r. (DD3/033/96/ILG/12/PK-2154), w którym czytamy, że: (...) nadwyżka kosztów wyżywienia ponad kwotę diety określonej w przepisach rozporządzeń MPiPS w sprawie krajowych/ zagranicznych podróży służbowych stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu, od którego Wnioskodawca, jako płatnik, jest obowiązany pobrać zaliczkę na podatek na zasadach określonych w art. 32 ustawy w związku z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. A zatem zgodnie z najnowszym stanowiskiem organów podatkowych nadwyżkę należy doliczyć do przychodów pracownika i opodatkować. Uznanie tej nadwyżki za przychód zwolniony z podatku może się skończyć sporem z organem podatkowym, który zapewne rozstrzygnie dopiero sąd administracyjny. Tomasz Krywan PODSTAWA PRAWNA art ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.), 2 pkt 1 w zw. z 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. z 2013 r., poz. 167), art. 15 ust. 1 i art. 16 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.), art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.). Czy kupując środek trwały na kredyt, należy dokonać korekty kosztów PYTANIE Zaciągnęliśmy w banku kredyt na zakup ciągnika siodłowego. Ciągnik ten zostanie przez nas zaliczony do środków trwałych i będzie amortyzowany. Czy będziemy zobowiązani do zmniejszania kosztów uzyskania przychodów o odpisy amortyzacyjne od niespłaconej w banku części wartości ciągnika? ODPOWIEDŹ Nie, nie będą Państwo obowiązani do zmniejszania kosztów uzyskania przychodów. WYJAŚNIENIE 1 stycznia 2013 r. zostały wprowadzone przepisy nakazujące dłużnikom zmniejszać koszty uzyskania przychodów o zaliczone do kosztów podatkowych, lecz nieuregulowane w określonym przepisami terminie, kwoty (art. 15b ust. 1 i 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm., dalej u.p.d.o.p. ). Przepisy te należy stosować odpowiednio, w przypadku nabycia lub wytworzenia środków trwałych albo nabycia wartości niematerialnych i prawnych, do tej części odpisów amortyzacyjnych, które podatnik zaliczył do kosztów uzyskania przychodów (art. 15b ust. 6 u.p.d.o.p.). Powoduje to, że podatnicy opłacający z opóźnieniem zakupy środków trwałych, zakupy związane z wytworzeniem środków trwałych oraz zakupy wartości niematerialnych i prawnych muszą się liczyć z koniecznością zmniejszania kosztów podatkowych o część odpisów amortyzacyjnych odpowiadającą nieuregulowanym kosztom. Uregulowaniem kosztów w myśl powyższych przepisów jest w szczególności ich zapłacenie. Dotyczy to zarówno sytuacji, w których koszty te są płacone przez nabywców (niezależnie od źródła pochodzenia środków finansowych), jak i sytuacji, w których koszty te są opłacane za nabywców przez podmioty trzecie (np. przez banki). Powoduje to, że wskazane przepisy nie mają zastosowania w sytuacji, o której mowa w pytaniu, a więc nie będą Państwo 4 10 czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 29

30 Nasze rady obowiązani do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o część zaliczonych do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych. Zakup ciągnika siodłowego zostanie sfinansowany ze środków otrzymanych z zaciągniętego kredytu, a więc ze środków tych koszt zakupu ciągnika zostanie w całości uregulowany. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy środki z kredytu zostaną przekazane Państwu (a Państwo opłacą z tych środków zakup ciągnika siodłowego), jak i sytuacji gdy bank bezpośrednio przekaże środki sprzedawcy ciągnika siodłowego. Reasumując przepisy art. 15b u.p.d.o.p. nie mają zastosowania w przypadku finansowania zakupów (w tym zakupów środków trwałych) środkami otrzymanymi w ramach kredytów czy pożyczek (oczywiście, jeżeli z wykorzystaniem tych środków koszty zakupów zostaną uregulowane w całości). Tomasz Krywan PODSTAWA PRAWNA art. 15b ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.). Kiedy naliczymy VAT, wycofując samochód z działalności PYTANIE Samochód został kupiony na fakturę VAT marża, więc nie został naliczony VAT. Pojazd był kilkakrotnie naprawiany i od tych zakupów odliczaliśmy VAT. Z faktur tych wynika, że nabyliśmy usługi naprawy (wartość wymienianych części została wliczona w wartość usługi). Teraz wycofujemy samochód z działalności i przekazujemy go na cele osobiste. Czy to przekazanie podlega VAT? ODPOWIEDŹ Nie, to przekazanie nie podlega opodatkowaniu VAT, również po 1 kwietnia br. WYJAŚNIENIE Od 1 kwietnia 2013 r. nieodpłatną dostawę towarów uznaje się za dostawę podlegającą opodatkowaniu VAT, gdy podatnikowi przysługiwało prawo (w całości lub w części) do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu przekazywanych nieodpłatnie towarów, a także ich części składowych (art. 7 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz z późn. zm.). Oznacza to, że jeśli przy zakupie samochodu nie odliczyliśmy VAT, ale przysługiwało nam prawo do odliczenia VAT od zakupu części składowych, musimy rozważyć, czy takie przekazanie podlega VAT. Ministerstwo Finansów w wyjaśnieniach do zmian od 1 kwietnia br. określiło, jak zbadać, czy nieodpłatne przekazanie podlega VAT: Przy badaniu, czy nieodpłatnie przekazywane towary w ogóle podlegają podatkowi VAT, należy określić, czy przekazywany towar ma wartość użytkową (konsumpcyjną) z punktu widzenia nabywcy. Jeżeli przekazywany nieodpłatnie towar nie miałby dla nabywcy żadnej wartości użytkowej (konsumpcyjnej), to wówczas przekazanie takiego towaru nie podlegałoby opodatkowaniu podatkiem VAT. Tak więc należy podkreślić, że według Ministerstwa Finansów nieodpłatne przekazanie towaru nie podlega VAT, nawet gdy przekazującemu przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy jego nabyciu i nie są to prezenty o małej wartości ani próbki, jeżeli towar ten nie ma dla obdarowanego wartości użytkowej. Jest to nowość, gdyż do tej pory to, czy otrzymany towar ma dla obdarowanego wartość użytkową, nie miało znaczenia. Zmiana stanowiska nie wynika ze zmiany przepisów od 1 kwietnia br. Niemniej jest korzystna dla podatnika. W praktyce nie będzie proste ustalenie, czy przekazanie towaru, w którym wymieniono części składowe, podlega VAT, gdyż wymaga uwzględnienia wielu aspektów. Gdy uznamy, że samochód ma wartość użytkową, aby ocenić, czy w danym przypadku będziemy mieć do czynienia z czynnością podlegającą VAT, należy zbadać: Krok 1: Czy zamontowanie tych towarów w samochodzie nastąpiło w ramach dostawy towarów czy świadczenia usług; tylko w przypadku gdy miała miejsce dostawa towarów, spełniona zostanie wstępna przesłanka ewentualnego opodatkowania. PRZYKŁAD Jan Kowalski kupił samochód na fakturę VAT marża. Pojazd był użytkowany w prowadzonej przez niego firmie jako środek trwały. W trakcie użytkowania samochód był kilkakrotnie remontowany i były wymieniane części. Za każdym razem podatnik otrzymywał fakturę z zakładu za usługę naprawy, w której wartość były wliczane wymienione części. Z faktur tych odliczał VAT. W takim przypadku, przekazując samochód na cele osobiste, nie musi naliczyć VAT. PRZYKŁAD Jan Kowalski kupił samochód na fakturę VAT marża. Pojazd był użytkowany w prowadzonej przez niego firmie jako środek trwały. W trakcie użytkowania samochód był kilkakrotnie remontowany i były wymieniane części, które podatnik kupował na firmę i odliczał VAT, a z warsztatu otrzymywał faktury za usługę. W takim przypadku, przekazując samochód na cele osobiste, podatnik powinien rozważyć, czy musi naliczać VAT. 30

31 Nasze rady Krok 2: Czy zamontowane towary spełniają definicję części składowych Przy definiowaniu części składowej rzeczy można posiłkować się definicją zawartą w Kodeksie cywilnym, zgodnie z którą częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Nie będą zatem spełnione przesłanki opodatkowania, gdy wymienione towary będą uznane za przynależności, przez które zgodnie z Kodeksem cywilnym rozumie się rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z innej rzeczy (rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają z nią w faktycznym związku odpowiadającym temu celowi. Ministerstwo Finansów w wyjaśnieniach do zmian jako przykład części składowych podaje: akumulator, silnik, opony. Za przynależności uznaje natomiast zamontowany bagażnik. W tym przypadku bagażnik należy traktować jako odrębny od samochodu towar. Krok 3: Czy zamontowanie tych części w samochodach ma wpływ na trwały wzrost wartości samochodów Warunek ten nie wynika ze znowelizowanego art. 7 ust. 2 ustawy, ale z orzecznictwa TSUE. Jednak MF w wyjaśnieniach uznało, że przesłanka opodatkowania wystąpi tylko w przypadku, gdy: (...) fakt dokonania przez podatników tych ulepszeń będzie nadal wywierał wpływ na podwyższenie wartości samochodu w chwili przekazania samochodu na potrzeby osobiste (przekazanie samochodu po np. dwóch latach eksploatacji wykluczyłoby co do zasady jeśli nawet uznać, że w momencie zakupu nastąpił trwały wzrost wartości samochodu opony i akumulator). Jako przykład wymiany części, która może spowodować wzrost wartości samochodu, MF wymienia wymianę silnika na nowy. Natomiast zdaniem MF wymiana opon czy akumulatora wpłynie na wzrost wartości samochodu tylko wówczas, gdy wartość samochodu jest bardzo niska. Korzystna interpretacja Ministerstwa Finansów co do trzeciego warunku nie wynika wprost z przepisów VAT, dlatego przed jej stosowaniem warto wystąpić do MF o indywidualną interpretację. Jeżeli wymienione warunki zostaną spełnione, wówczas nieodpłatne przekazanie samochodu, w stosunku do którego nie przysługiwało podatnikowi przy jego nabyciu prawo do odliczenia w całości lub w części podatku naliczonego, a w którym wymieniono części składowe, od których odliczono VAT, będzie opodatkowane. Podstawą opodatkowania będzie co do zasady cena nabycia części składowych określona w momencie przekazania, czyli uwzględniająca ich realną wartość w momencie przekazania. W przypadku przekazania na cele osobiste części składowej towaru podstawą opodatkowania będzie, co do zasady, cena jej nabycia, określona w momencie tego przekazania. Jak wynika z pytania, VAT był odliczany od zakupu usługi, a nie od zakupu części składowych. Dlatego przekazanie samochodu na cele osobiste nie będzie podlegać VAT. Marcin Jasiński PODSTAWA PRAWNA art. 7 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz z późn. zm.). Kurs waluty stosowany do przeliczenia faktury dokumentującej świadczenie usługi transportowej PYTANIE Sprzedajemy usługi transportowe podatnikom z UE (stawka VAT-NP) oraz spoza UE (np. Szwajcarii ze stawką 0%). Po jakim kursie jesteśmy zobowiązani przeliczać faktury dla celów VAT w obu tych przypadkach? ODPOWIEDŹ Podatnik, który wystawił fakturę w określonym przepisami terminie, powinien ją przeliczyć, stosując kurs średni NBP z dnia poprzedzającego dzień jej wystawienia. Jeżeli podatnik wystawi fakturę po terminie, to powinien ją przeliczyć, stosując kurs średni NBP z dnia poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego. WYJAŚNIENIE Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, usługi transportowe na rzecz kontrahentów unijnych co do zasady nie podlegają opodatkowaniu w Polsce. Stosownie do art. 28b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz z późn. zm.) miejscem świadczenia jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania. Jeżeli jednak usługi te są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba lub stałe miejsce zamieszkania, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności. Z kolei w przypadku gdy usługobiorca nie posiada siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym zwykle prowadzi on działalność lub w którym ma on miejsce zwykłego pobytu. Od tej ogólnej zasady istnieje kilka wyjątków. Żaden z nich nie dotyczy jednak usług transportowych, jeżeli są one świadczone dla podatnika (czyli ogólnie innego przedsiębiorcy). Jedyne istotne odstępstwo zostało zawarte w art. 28b ust. 4 ustawy o VAT. Przepis ten stanowi, że w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika, gdy usługi te są przeznaczone na jego cele osobiste lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udzia czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 31

32 Nasze rady łowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych lub członków stowarzyszenia, miejscem opodatkowania jest siedziba, stałe miejsce zamieszkania, miejsce prowadzenia działalności bądź miejsce, w którym zwykle usługodawca prowadzi działalność lub w którym ma on miejsce zwykłego pobytu. W takiej sytuacji polski przewoźnik usługę transportu musiałby zatem opodatkować w Polsce. W praktyce wyjątek ten ma jednak zastosowanie bardzo rzadko. Co do zasady zatem miejsce opodatkowania będzie tutaj ustalane z uwagi na siedzibę/stałe miejsce zamieszkania/miejsce prowadzenia działalności gospodarczej przez usługobiorcę. Nie jest przy tym istotne, czy sama usługa transportu zostanie wykonana jedynie w Polsce, czy też będzie to tzw. wewnątrzwspólnotowa usługa transportowa. Usługi takie nie są więc z reguły opodatkowane w Polsce, tylko w innym kraju. Mimo to wartość tych usług, jeżeli jest określona w walucie obcej, należy przeliczyć dla celów VAT, ponieważ podaje się ją w deklaracji VAT. Podatnik VAT ma obowiązek wystawić fakturę stwierdzającą dokonanie sprzedaży także wówczas, gdy miejscem opodatkowania tych czynności jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju lub terytorium państwa trzeciego. Kiedy zapłata za usługę (np. za usługę transportową) ustalona jest w walucie obcej, faktura również powinna być wystawiona w walucie obcej. Gdy miejsce świadczenia i opodatkowania usługi (tak jak w tym przypadku) znajduje się w innym kraju UE niż Polska, na fakturze nie ma kwoty podatku, którą należałoby zawsze wykazać na fakturze w złotówkach. Nie oznacza to jednak, że podatnik nie musi przeliczyć kwot wykazanych na fakturze w walucie obcej. Dla celów VAT (ewidencja, deklaracja) fakturę wystawioną w walucie obcej należy bezwzględnie przeliczyć na złote. Zasady takiego przeliczenia określa art. 31a ustawy o VAT, z którego wynika, że kwotę należności wykazaną w walucie obcej na fakturze należy przeliczyć, stosując: kurs średni waluty obcej ogłoszony przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury gdy faktura została wystawiona przed powstaniem obowiązku podatkowego (art. 31a ust. 2 ustawy o VAT), kurs średni waluty obcej ogłoszony przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego jeśli faktura została wystawiona w dniu powstania obowiązku podatkowego lub (co jest niezgodne z przepisami) po dniu powstania obowiązku podatkowego. Problemem w tym przypadku jest, jak ustalić odpowiedni kurs waluty, skoro po stronie podatnika wystawiającego fakturę nie powstaje obowiązek podatkowy (obowiązek ten obciąża nabywcę usługi transportowej z innego kraju UE). W takiej sytuacji podatnik powinien przeliczyć kwotę należności wykazaną w walucie obcej, tak jakby usługa transportowa była wykonywana i opodatkowana w Polsce (tzn. tak jakby w Polsce powstał obowiązek podatkowy). Z tytułu wykonywania czynności opodatkowanych poza terytorium Polski podatnikom przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, stosownie do art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT, oraz ewentualny zwrot podatku zgodnie z art. 87 ustawy o VAT (por. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 4 listopada 2009 r., ILPP2/ /09-4/EWW). Zatem, pomimo że wykonywane przez podatnika usługi transportu nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju, obowiązek podatkowy z tytułu ich wykonania należy określić zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT. W przypadku usług transportowych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wykonania usług transportu. Fakturę dokumentującą taką usługę należy wystawić najpóźniej w dniu powstania obowiązku podatkowego, czyli: z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty lub 30. dnia, licząc od dnia wykonania usługi transportowej (jeżeli wcześniej podatnik nie otrzymał zapłaty lub nie wystawił faktury). Tak został określony ostateczny termin, w jakim faktura powinna być wystawiona. Podatnik może ją też wystawić wcześniej (w ciągu 30 dni poprzedzających ww. ostateczne terminy) 11 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 68, poz. 360 z późn. zm.). W konsekwencji w sytuacji opisanej w pytaniu podatnik, który wystawił fakturę w ww. terminach, powinien ją przeliczyć, stosując kurs średni NBP z dnia poprzedzającego dzień jej wystawienia. Jeżeli podatnik wystawi fakturę po terminie, to powinien ją przeliczyć według średniego kursu walut ogłoszonego przez NBP z dnia poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego. Katarzyna Czajkowska-Matosiuk PODSTAWA PRAWNA 11 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 68, poz. 360 z późn. zm.), art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. a), art. 31a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz z późn. zm.). 32

33 Nasze rady Czy przed skorzystaniem z jednorazowej amortyzacji należy uzyskać zaświadczenie o pomocy de minimis PYTANIE Czy warunkiem koniecznym do skorzystania przez małego podatnika z amortyzacji jednorazowej środka trwałego o wartości początkowej przekraczającej 3500 zł jest wystąpienie o wydanie zaświadczenia dotyczącego pomocy de minimis przez urząd skarbowy? Czy podatnik może sam zdecydować o zastosowaniu tego rodzaju amortyzacji bez zgłaszania tego faktu w urzędzie skarbowym? ODPOWIEDŹ Podatnik, który zamierza skorzystać z jednorazowej amortyzacji środków trwałych o wartości początkowej przekraczającej 3500 zł, nie musi występować o wydanie zaświadczenia o udzieleniu pomocy de minimis. Oceny tego, czy podatnikowi przysługuje prawo do jednorazowej amortyzacji jako pomocy de minimis, dokonuje on sam. WYJAŚNIENIE Jednorazowa amortyzacja niektórych środków trwałych, tj. środków trwałych zaliczonych do grupy 3 8 Klasyfikacji Środków Trwałych o wartości początkowej przekraczającej 3500 zł, z wyłączeniem samochodów osobowych, jest możliwa na podstawie art. 22k ust. 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm., dalej u.p.d.o.f. ). Mogą z niej skorzystać podatnicy, którzy w danym roku podatkowym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej, oraz tzw. mali podatnicy. Roczny limit jednorazowej amortyzacji wynosi równowartość kwoty euro. Jednorazowa amortyzacja stanowi pomoc de minimis udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących tego rodzaju pomocy (art. 22k ust. 10 u.p.d.o.f.). Brzmienie tego przepisu nie oznacza, że podatnik przed skorzystaniem z jednorazowej amortyzacji obowiązany jest wystąpić do naczelnika urzędu skarbowego (czy jakiegokolwiek innego organu) o wydanie zaświadczenia dotyczącego pomocy de minimis czy wyrażenia zgody na jednorazową amortyzację. Oceny tego, czy podatnikowi przysługuje prawo do jednorazowej amortyzacji jako pomocy de minimis, dokonuje on sam. Natomiast naczelnik urzędu skarbowego na wniosek podatnika może faktycznie zweryfikować, czy podatnikowi przysługuje pomoc de minimis (i prawo do zastosowania jednorazowej amortyzacji). Jeżeli podatnik złoży stosowny wniosek, naczelnik urzędu skarbowego wydaje zaświadczenie o udzielonej pomocy de minimis (albo odmawia wydania zaświadczenia). Dokument ten potwierdza prawo podatnika do skorzystania z pomocy de minimis oraz określa wysokość tej pomocy. Odmowa wydania zaświadczenia oznacza, że podatnik nie miał prawa do skorzystania z pomocy de minimis w formie jednorazowej amortyzacji. Do czasu wydania takiego zaświadczenia podatnik w istocie nie może mieć pewności, czy zastosowana jednorazowa amortyzacja stanowiła pomoc de minimis, a w konsekwencji, czy był uprawniony do jednorazowej amortyzacji danego środka trwałego. Powoduje to, że w interesie podatników korzystających z jednorazowej amortyzacji na podstawie art. 22k ust. 7 u.p.d.o.f. jest jak najszybsze występowanie do naczelnika urzędu skarbowego o wydanie zaświadczenia o pomocy de minimis. Uzyskanie takiego zaświadczenia potwierdzi uprawnienie do skorzystania z jednorazowej amortyzacji, a ewentualne wydanie postanowienia o odmowie wydania zaświadczenia (w związku z brakiem prawa do skorzystania z pomocy de minimis) pozwoli na szybkie skorygowanie zaliczonego do kosztów uzyskania przychodów jednorazowego odpisu amortyzacyjnego, a tym samym zminimalizowanie negatywnych skutków nieuprawnionego skorzystania z jednorazowej amortyzacji. Takie stanowisko potwierdzają też organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach. Przykładem może być interpretacja indywidualna z 8 sierpnia 2008 r., IPPB1/ /08-5/JK, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, że: (...) z uwagi na konstrukcję pomocy de minimis w formie jednorazowej amortyzacji tj. o skorzystaniu z tej pomocy decyduje samodzielnie podatnik, bez wymogu wydania decyzji przez właściwy urząd skarbowy podatnik powinien samodzielnie sprawdzić spełnienie warunków uzyskania tej pomocy. Weryfikacji spełnienia warunków uzyskania pomocy powinien dokonać urząd skarbowy, wydając zaświadczenie o udzieleniu pomocy de minimis, dopiero wtedy bowiem pomoc publiczna o nieokreślonym charakterze staje się pomocą de minimis. Do czasu wydania takiego zaświadczenia podatnik nie może mieć pewności, iż zastosowana metoda jednorazowej amortyzacji stanowi pomoc de minimis i czy ta metoda może być zastosowana. (...) fakt braku posiadania zaświadczenia o udzielonej pomocy de minimis wydawanego przez organ podatkowy nie może przesądzać o braku możliwości zaliczenia jednorazowej amortyzacji środków trwałych do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli podatnik spełnił wszystkie warunki określone w art. 22k ust ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie ma jednego obowiązującego wzoru wniosku o wydanie zaświadczenia o wysokości uzyskanej pomocy de minimis w związku z dokonaniem jednorazowego odpisu amortyzacyjnego środka trwałego. Dlatego przedstawiamy przykładowy wzór takiego wniosku czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 33

34 Nasze rady Wzór wniosku o wydanie zaświadczenia o wysokości uzyskanej pomocy de minimis..., dnia..... nazwisko, imię / nazwa podmiotu... adres... NIP Do... WNIOSEK o wydanie zaświadczenia o wysokości uzyskanej pomocy de minimis w związku z dokonaniem jednorazowego odpisu amortyzacyjnego środka trwałego Proszę o wydanie zaświadczenia o wysokości uzyskanej pomocy de minimis w związku z dokonaniem jednorazowego odpisu amortyzacyjnego środka trwałego na podstawie: * art. 22k ust. 7 i 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych * art. 16k ust. 7 i 10 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Nabyto środek trwały (opis)... który został wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w dniu.., wartość jednorazowej amortyzacji..... zł.... (podpis podatnika) Załączniki: 1. Dowód zakupu środka trwałego (kserokopia faktury VAT, rachunku). 2. Dowód dokonania odpisu amortyzacyjnego (kserokopia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, ewidencji środków trwałych, polecenie księgowania, wydruk konta Amortyzacja ). * właściwe zaznaczyć Tomasz Krywan PODSTAWA PRAWNA art. 22f ust. 3 i art. 22k ust. 7 i 10 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.). Czy handlując piwem, można skorzystać ze zwolnienia z VAT i uniknąć rejestracji sprzedaży w kasie rejestrującej PYTANIE Czy handlując tylko piwem, można skorzystać ze zwolnienia z VAT oraz z ulgi dotyczącej kasy fiskalnej? Czy możliwe jest uniknięcie rejestrowania sprzedaży w kasie fiskalnej? ODPOWIEDŹ Podatnicy prowadzący sprzedaż piwa nie mogą skorzystać z tzw. zwolnienia podmiotowego przysługującego drobnym przedsiębiorcom, których obroty w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły kwoty zł. Ponadto handel piwem podlega bezwzględnemu obowiązkowi ewidencyjnemu w kasie fiskalnej. Podatnik może skorzystać z ulgi na zakup kasy. WYJAŚNIENIE W ustawie o podatku od towarów i usług możemy, co do zasady, wyróż- 34

35 Nasze rady nić dwa rodzaje zwolnień od VAT, tj. zwolnienia przedmiotowe oraz podmiotowe. Pierwsze z nich przysługują z uwagi na rodzaj świadczonej usługi lub sprzedawanego towaru, drugie zaś związane są z osobą podatnika. Zwolnieniem podmiotowym jest zwolnienie od VAT, jakie przysługuje podatnikom, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty zł. Co do zasady więc, jeśli obrót ze sprzedaży za 2012 r. nie przekroczył kwoty zł, to podatnik nie płaci VAT w 2013 r. Jednakże od tej zasady zostały wprowadzone wyjątki. Zgodnie z jednym z nich zwolnienia nie stosuje się do podatników dokonujących dostaw towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem energii elektrycznej (PKWiU ) i wyrobów tytoniowych w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. b) ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz z późn. zm., dalej ustawa o VAT ). Katalog wyrobów akcyzowych znajdziemy w załączniku nr 1 do ustawy o podatku akcyzowym, gdzie pod poz. 13 zostało wymienione piwo otrzymywane ze słodu. W związku z tym handel piwem wyklucza skorzystanie z ww. zwolnienia od VAT. Niezależnie od tego, czy podatnik VAT ma obowiązek rozpoznania podatku należnego VAT, czy też jest zwolniony od VAT, to ma obowiązek zaewidencjonowania sprzedaży w kasie fiskalnej, jeśli nabywcą są osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej lub rolnicy ryczałtowi (art. 111 ust. 1 ustawy o VAT). Wyjątki od tej zasady ma prawo określić Minister Finansów przez wskazanie podatników oraz transakcji zwolnionych od wspomnianego obowiązku, co następuje w drodze rozporządzenia. Zgodnie z obecnie obowiązującym rozporządzeniem wydanym w tej sprawie zwolnieniem zostały objęte transakcje wymienione w załączniku do rozporządzenia, np. usługi telekomunikacyjne, jak również podatnicy, którzy nie uzyskują dużych kwot ze sprzedaży dokonywanej na rzecz konsumentów. Jednakże nie wszyscy podatnicy mogą skorzystać z tych zwolnień, mimo spełnienia wymaganych warunków, gdyż Minister Finansów wskazał te rodzaje usług i towarów, których sprzedaż powoduje bezwzględny obowiązek ewidencyjny w kasie fiskalnej. Wśród towarów zostały wymienione napoje alkoholowe o zawartości alkoholu powyżej 1,2%, napoje alkoholowe będące mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, bez względu na symbol PKWiU. Mając to na uwadze, należy stwierdzić, że handel piwem, o którym mowa w pytaniu, musi być obowiązkowo rejestrowany w kasie fiskalnej. Ulga związana z zakupem ka sy fiskalnej została przewidziana w art. 111 ust. 4 ustawy o VAT. Zgodnie z jego treścią podatnicy, którzy rozpoczną ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego w obowiązujących terminach, mogą odliczyć od tego podatku kwotę wydatkowaną na zakup każdej z kas rejestrujących zgłoszonych na dzień rozpoczęcia (powstania obowiązku) ewidencjonowania w wysokości 90% jej ceny zakupu (bez podatku), nie więcej jednak niż 700 zł. Uszczegółowienie warunków, których spełnienie uprawnia do zastosowania ulgi, zostało zawarte w rozporządzeniu Ministra Finansów z 27 grudnia 2010 r. w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 163). Zgodnie z 2 ust. 1 tego rozporządzenia odliczenie jest możliwe, pod warunkiem: 1) złożenia przez podatnika do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, przed terminem rozpoczęcia ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego, pisemnego zgłoszenia o liczbie kas rejestrujących i miejscu (adresie) ich używania, które podatnik zamierza stosować do tego ewidencjonowania, 2) rozpoczęcia ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego nie później niż w obowiązujących terminach, z użyciem kas rejestrujących nabytych w okresie, kiedy kasy te były objęte ważnym potwierdzeniem, że spełniają funkcje wymienione w art. 111 ust. 6a ustawy oraz kryteria i warunki techniczne, którym muszą odpowiadać, zwanym dalej potwierdzeniem, 3) posiadania przez podatnika dowodu zapłaty całej należności za kasę rejestrującą. Jeśli w sprzedaży ma być stosowana tylko jedna kasa, to zgłoszenie, o którym mowa w punkcie 1, może być dokonane na formularzu zgłoszenia o miejscu instalacji kasy rejestrującej, zgodnie z przepisami dotyczącymi kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące, oraz warunków ich stosowania, jeżeli zgłoszenie to zostało złożone przed terminem obowiązkowego rozpoczęcia ewidencjonowania tych kwot. PRZYKŁAD Podatnik przed rozpoczęciem działalności zakupił 15 kwietnia 2013 r. kasę fiskalną za 1230 zł brutto, w tym kwota netto 1000 zł oraz VAT 230 zł. Sprzedaż planuje rozpocząć z początkiem maja 2013 r. Jeśli spełni warunki uprawniające go do zastosowania ulgi, to będzie mógł odliczyć 90% ceny zakupu netto, nie więcej jednak niż 700 zł. W związku z tym, że 90% kwota zakupu netto wynosi 900 zł, podatnik może odliczyć jedynie 700 zł. Kwotę podlegającą odliczeniu należy wskazać w deklaracji składanej za okres rozliczeniowy, w którym rozpoczęto ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego, lub za okresy następujące po tym okresie rozliczeniowym. Jeśli podatnik składa miesięczne deklaracje VAT-7, to kwotę odliczaną należy wpisać w części E. Obliczenie wysokości zobowiązania podatkowego lub kwoty zwrotu w polu 46 Kwota wydatkowana na zakup kas rejestrujących, do odliczenia w danym okresie rozliczeniowym. Odliczenia podatnik dokonuje od podatku należnego wykazanego w deklaracji. Gdy podatek należny w deklaracji nie występuje (tzn. gdy kwota podatku naliczonego jest równa lub wyższa niż podatek należny), po czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 35

36 Nasze rady datnik otrzyma zwrot wydatków na zakup kasy (jednorazowo kwota zwrotu nie może jednak przekroczyć 25% kwoty podlegającej odliczeniu w przypadku podatników rozliczających się miesięcznie oraz 50% kwoty podlegającej odliczeniu w przypadku podatników rozliczających się kwartalnie). Jakub Rychlik PODSTAWA PRAWNA art. 111 ust. 1, 4, 8, art. 113 ust. 1, 13 pkt 1 lit. b) ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz z późn. zm.), art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 108, poz. 626 z późn. zm.), 4 ust. 1 pkt 1 lit. n) rozporządzenia Ministra Finansów z 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. z 2012 r., poz. 1382), 2 i 3 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 grudnia 2010 r. w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 163). Kiedy można rozpocząć amortyzację niezarejestrowanego ciągnika rolniczego PYTANIE Spółka z o.o. prowadzi działalność w zakresie przetwórstwa rolnego. Na potrzeby prowadzonej działalności sprowadziła z Niemiec używany ciągnik rolniczy. Nie został on jeszcze zarejestrowany (spółka czeka na otrzymanie brakujących dokumentów z Niemiec), lecz jest sprawny i zaczął być przez spółkę używany na jej terenie (bez poruszania się po drogach publicznych). Czy spółka może już rozpocząć amortyzację ciągnika? ODPOWIEDŹ Rozpoczęcie podatkowej amortyzacji ciągnika jest na razie niemożliwe. Dopiero po zarejestrowaniu ciągnika spółka będzie mogła go uznać za środek trwały i rozpocząć amortyzację. WYJAŚNIENIE Amortyzowane mogą być wyłącznie składniki majątku zdatne do użytku (art. 16a ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm., dalej u.p.d.o.p. ). Warunek ten należy interpretować nie tylko przez pryzmat faktycznej zdolności do użytku, ale również zdolności prawnej do użytku (zob. przykładowo wyrok NSA z 6 września 2012 r., II FSK 170/11). W konsekwencji należy przyjąć, że nie podlegają amortyzacji pojazdy podlegające obowiązkowi dopuszczenia do ruchu, które do ruchu nie zostały dopuszczone. Dotyczy to także ciągników rolniczych, gdyż one również podlegają obowiązkowi dopuszczenia do ruchu (art. 71 ust. 1 ustawy z 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym t.j. Dz.U. z 2012 r., poz z późn. zm.). Odpowiednie zastosowanie ma w takich przypadkach interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 14 grudnia 2011 r. (IBPBI/1/ /11/AP), w której czytamy, że: (...) pojazd samochodowy (w tym samochód ciężarowy) jest kompletny i zdatny do użytku w momencie jego zarejestrowania i otrzymania dowodu rejestracyjnego albo pozwolenia czasowego. A zatem dopiero z chwilą zarejestrowania ciągnik stanie się zdatny do użytku w myśl art. 16a ust. 1 u.p.d.o.p. W miesiącu rejestracji spółka będzie więc mogła wprowadzić ciągnik do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, co pozwoli rozpocząć jego amortyzację (art. 16h ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p.). Przykładowo, jeżeli ciągnik zostanie zarejestrowany w maju, spółka będzie mogła wpisać go do ewidencji środków trwałych w tym miesiącu i rozpocząć amortyzację od czerwca. PODSTAWA PRAWNA Tomasz Krywan art. 16a ust. 1 i art. 16h ust. 1 pkt 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.), art. 71 ust. 1 ustawy z 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz z późn. zm.). Jak amortyzować budynek mieszkalno-biurowy PYTANIE Spółka wybudowała budynek mieszkalno-biurowy. Przeważa w nim część mieszkalna, która stanowi ponad połowę powierzchni użytkowej. Czy przy obliczaniu wysokości odpisów amortyzacyjnych należy budynek przyjąć proporcjonalnie w zależności od sposobu użytkowania jego powierzchni, tj. osobno amortyzować część biurową i osobno część mieszkalną? Czy też dla celów amortyzacji należy ten budynek potraktować jako budynek mieszkalny, niezależnie od sposobu przeznaczenia i wykorzystania poszczególnych lokali? ODPOWIEDŹ Budynek, o którym mowa w pytaniu, jest budynkiem mieszkalnym, ponieważ przeważa w nim część mieszkalna. Należy go zatem amor- 36

37 Nasze rady tyzować jako budynek mieszkalny według rocznej stawki amortyzacyjnej w wysokości 1,5%. WYJAŚNIENIE Amortyzacji podlegają: stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania: 1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością, 2) maszyny, urządzenia i środki transportu, 3) inne przedmioty o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm., dalej u.p.d.o.f. ), zwane środkami trwałymi (art. 22a ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f.). Z przywołanego przepisu wynika, że amortyzacji podlegają budynki jako całość, a nie ich części. Budynki zawsze są amortyzowane jako całość na zasadach właściwych dla ich rodzaju. Budynek, o którym mowa w pytaniu, jest budynkiem mieszkalnym, zaliczanym w Klasyfikacji Środków Trwałych do rodzaju KŚT 11 (rodzaj ten obejmuje budynki, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni jest wykorzystywana do celów mieszkalnych). W związku z tym budynek ten należy w całości amortyzować jako budynek mieszkalny (bez wyodrębniania dla celów amortyzacji części biurowej oraz części mieszkalnej). Oznacza to, że budynek ten powinien być amortyzowany według rocznej stawki amortyzacyjnej w wysokości 1,5% (zob. art. 22i ust. 1 w zw. z poz. 01 załącznika nr 1 do u.p.d.o.f.). Stanowisko to potwierdzają również organy podatkowe. W interpretacji indywidualnej z 1 lipca 2011 r., ILPB4/ /11-4/ŁM, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdził, że: Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż planowane jest wniesienie do spółki komandytowej aportu w postaci nieruchomości zabudowanej gruntu wraz z posadowionym na nim budynkiem mieszkalno-biurowym. Wybudowany na zakupionym gruncie budynek oddano do użytkowania w roku 1999 i od tego roku pobierane są pożytki z wynajmu lokali mieszkalnych i biurowych, w tym od marca roku 2005 w spółce jawnej. Własność nieruchomości nie została wprowadzona do działalności gospodarczych jej współwłaścicieli ani do działalności gospodarczej prowadzonej w ramach spółki jawnej. Nie została ona również wpisana do ewidencji środków trwałych żadnej z tych działalności, nie dokonywano też w związku z tym odpisów amortyzacyjnych. Z operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego wynika, iż podział funkcji w budynku jest następujący: 37,9% powierzchnia biurowo-socjalna + część techniczna oraz 62,1% powierzchnia mieszkalna. W tym miejscu należy wskazać, iż zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) z dnia 30 grudnia 1999 r. (Dz.U. nr 112, poz. 1316) obiekt budowlany, którego co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych, należy traktować jako budynek mieszkalny. Wobec powyższego stwierdzić należy, iż budynek D będący przedmiotem niniejszej interpretacji stanowi budynek mieszkalny. Tomasz Krywan PODSTAWA PRAWNA art. 22a ust. 1 pkt 1 w zw. z poz. 01 załącznika nr 1 do ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.). Kiedy powstaje przychód z tytułu udzielenia pożyczek PYTANIE Podstawową działalnością nowo powstałej spółki komandytowej będzie działalność finansowa polegająca na udzielaniu pożyczek. W zamian za udostępnianie kapitału jednostka będzie otrzymywać odsetki, a także prowizje i opłaty manipulacyjne. W związku z prowadzoną przez spółkę działalnością w postaci usługi udzielania pożyczek jako podstawowego rodzaju działalności nasuwa się pytanie, czy naliczone od udzielonych pożyczek odsetki, prowizje i inne opłaty manipulacyjne stanowią przychód do opodatkowania z chwilą naliczenia i obciążenia konta pożyczkobiorcy czy z chwilą ich zapłaty na rachunek pożyczkodawcy? ODPOWIEDŹ Odsetki od udzielanych pożyczek będą przychodem podatkowym na zasadzie kasowej w momencie zapłaty lub kapitalizacji, natomiast prowizje i opłaty na zasadach ogólnych. WYJAŚNIENIE Według ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odsetki od udzielanych pożyczek mogą stanowić przychód zarówno z pozarolniczej działalności gospodarczej, jak i z kapitałów pieniężnych opodatkowanych podatkiem zryczałtowanym. Jednostka prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek z kapitału własnego, zatem odsetki, jak również prowizje otrzymane z tytułu udzielenia tych pożyczek będą stanowić przychód z tej działalności. W myśl art. 14 ust. 3 pkt 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm., dalej u.p.d.o.f. ) przychodem nie jest bowiem kwota odsetek należnych (naliczonych), lecz wyłącznie kwota odsetek faktycznie otrzymanych. Odsetki od udzielonych kredytów i pożyczek, naliczone, lecz 4 10 czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 37

38 Nasze rady nieotrzymane, nie stanowią u wierzyciela przychodów. Odsetki takie są przychodami w dacie faktycznego otrzymania. Według u.p.d.o.f. przychodem są także odsetki skapitalizowane. W myśl art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do przychodów nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych pożyczek i kredytów oraz zwróconych pożyczek, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek. Pojęcie kapitalizacji nie zostało w ustawie podatkowej wyjaśnione. Uczynił to natomiast Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji ITPB1/ /12/WM z 26 listopada 2012 r.: W przepisie art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy, ustawodawca, określając zasady i moment powstania przychodu u wierzyciela z tytułu skapitalizowanych odsetek od pożyczek (kredytów), nie wskazał jednoznacznie, że chodzi o «otrzymane» lub «zapłacone» odsetki, zatem momentem powstania przychodu, jest moment każdorazowej kapitalizacji dokonywanej zgodnie z warunkami umów zawieranych przez kontrahentów. Dzień kapitalizacji odsetek należy traktować na równi z datą ich faktycznego uzyskania, gdyż na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powoduje ten sam efekt. Kapitalizacja odsetek nie jest zdefiniowana w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zakresu znaczeniowego tego terminu nie definiują również inne ustawy, niemniej jednak kapitalizacja odsetek polega na ich doliczeniu do kwoty głównej długu. Skoro więc w przypadku kapitalizacji dochodzi do «dopisania» naliczonych odsetek do pierwotnej kwoty pożyczki za zgodą wierzyciela, to należy uznać to za sposób zadysponowania naliczonych odsetek, które czynią zadość roszczeniu pożyczkodawcy o ich zwrot. Wynika z tego, że już od dnia kapitalizacji wierzyciel uzyskuje korzyść ekonomiczną w postaci zwiększenia kwoty, od której naliczane są dalsze odsetki. Należy również podkreślić, iż z datą kapitalizacji odsetki tracą odrębny od kwoty głównej byt prawny (tj. stają się częścią kwoty głównej ze wszelkimi tego konsekwencjami). W przypadku pozostałych opłat przychód powstanie na zasadach ogólnych. Na mocy art. 14 ust. 1c u.p.d.o.f. za datę powstania przychodu uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień: wystawienia faktury albo uregulowania należności. Skoro usługa została wykonana, to prowizja i opłaty są zgodnie z umową wymagalne i stanowią przychód podatkowy, nawet jeżeli nie nastąpił wpływ zapłaty. Udzielenie pożyczki należy do usług finansowych, które są zwolnione z VAT. Zwolnieniu podlega udzielanie kredytów i pożyczek w różnej formie, w tym także finansowanie zakupu towarów. Potwierdza to Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie (interpretacja z 20 kwietnia 2011 r., IPPP /11-2/IŻ): W świetle art. 43 ust. 1 pkt od 38 do 40 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od r., zwolnieniem od podatku VAT objęte są następujące usługi: udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (pkt 38), usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (pkt 39), usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług (pkt 40). Jerzy Rybka PODSTAWA PRAWNA art. 14 ust. 3 pkt 1 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.). Czy można odliczyć VAT od poczęstunku dla klientów i czy trzeba go opodatkować PYTANIE Firma świadczy usługi doradcze wyłącznie opodatkowane VAT. Rozmowy z klientami, mające na celu ustalenie warunków współpracy, trwają z reguły dość długo, w związku z czym otrzymują oni w tym czasie w formie poczęstunku kawę, herbatę, napoje chłodzące oraz słodycze. Czy w takim przypadku od wymienionych wydatków można odliczyć podatek naliczony? Czy nieodpłatne przekazanie towarów zużytych w czasie poczęstunku powoduje obowiązek jego opodatkowania? ODPOWIEDŹ Spożycie przez kontrahentów kawy, herbaty, napojów chłodzących oraz słodyczy nie powoduje obowiązku naliczenia podatku należnego od towarów zużytych w ramach poczęstunku. Jednocześnie podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT przy ich zakupie. WYJAŚNIENIE Podatnik ma prawo do odliczenia VAT od wydatków związanych z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Jeżeli wykonuje on takie czynności, wówczas przysługuje mu prawo 38

39 Nasze rady do odliczenia VAT od wydatków z nimi związanych. Ta fundamentalna reguła dotyczy także zakupu towarów przeznaczonych na poczęstunek dla klientów. Tym samym, jeżeli zakup kawy, herbaty, napojów chłodzących oraz słodyczy służy wykonywaniu czynności opodatkowanych, to podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT przy ich nabyciu (art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz z późn. zm., dalej ustawa o VAT ). Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega wszelkie nieodpłatne przekazanie towarów (z wyjątkiem prezentów o małej wartości i próbek przekazywanych na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika). Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT zużycie towarów podlega opodatkowaniu tylko wówczas, gdy nastąpiło ono na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia. Obowiązek opodatkowania nieodpłatnie przekazanych towarów dotyczy tylko takiej sytuacji, w której są one zużyte na cele osobiste wymienionych w tym przepisie osób. Ustawodawca nie wymienił w nim kontrahentów. Skoro podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie wymienionych towarów, ale ich zużycie nastąpiło na rzecz osób niewymienionych w art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT lub nastąpiło na rzecz tych osób, ale nie na ich cele osobiste, to po stronie podatnika nie występuje obowiązek opodatkowania towarów zużytych w ramach poczęstunku dla klientów. Podobnego wyjaśnienia w sprawie udzielił Dyrektor IS w Warszawie w piśmie z 5 marca 2013 r. (IPPP1/ /13-2/AW), który uznał, że wyłączeniu z opodatkowania podlega zapewnienie poczęstunku nie tylko kontrahentowi, ale także pracownikowi, który brał udział w spotkaniu służbowym z kontrahentem. Organ podatkowy stwierdził, że: (...) nieodpłatne udostępnienie i zużycie artykułów spożywczych typu: kawa, herbata, soki, cukier, mleko, napoje gazowane, ciastka przez pracowników Wnioskodawcy w czasie narad, konferencji oraz spotkań z kontrahentami w biurze firmy, nie nosi znamion zużycia na cele osobiste, prywatne tych osób. Osoby te (pracownicy) należą co prawda do kręgu podmiotów wymienionych w art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, lecz ww. artykuły spożywcze, które Spółka udostępnia im nieodpłatnie, nie służą celom prywatnym tych osób, gdyż ich zużycie związane jest niewątpliwie ze statusem pracownika w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy, a zatem czynności tych nie można uznać za czynności, które podlegają opodatkowaniu w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 cyt. ustawy. W świetle powyższego stwierdzić należy, iż zużycie ww. artykułów spożywczych zarówno przez pracowników Spółki w trakcie spotkań służbowych, jak również przez kontrahentów w czasie wizyt w siedzibie firmy, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spożycie towarów w ramach poczęstunku dla klientów nie stanowi podstawy do opodatkowania VAT także według art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT. Z przepisu tego wynika bowiem, że na równi z odpłatnym świadczeniem usług podlegającym VAT traktuje się użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników oraz pozostałych osób wymienionych w tym przepisie, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. Użycie towarów do poczęstunku dla klientów nie podlega opodatkowaniu na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, ponieważ jest ono w tym przypadku związane z działalnością gospodarczą podatnika, co wyklucza obowiązek ich opodatkowania. Aneta Szwęch PODSTAWA PRAWNA art. 7 ust. 2 pkt 1, art. 8 ust. 2 pkt 1, art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz z późn. zm.) czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 39

40 Temat na zamówienie Sprawozdawczość przedsiębiorstwa po ogłoszeniu upadłości cz. 2 Stan prawny na 15 maja 2013 r. SŁAWOMIR JĘDRZEJEWSKI doktor nauk ekonomicznych W przypadku gdy założenie kontynuacji działalności nie jest zasadne na dzień poprzedzający dzień postawienia jednostki w stan likwidacji lub upadłości likwidacyjnej, należy zamknąć jej księgi rachunkowe. Księgi można zamknąć na dzień ogłoszenia upadłości układowej, lecz wówczas nie odrzuca się kontynuacji działalności, a co za tym idzie nie ma konieczności zmiany zasad sporządzania sprawozdań finansowych. W drugiej części Tematu na zamówienie zajmujemy się głównie dokumentacją konieczną do przeprowadzenia upadłości. Oddalenie wniosku Jeśli wniosek zostanie oddalony z powodu opóźnienia w wykonaniu zobowiązań nieprzekraczających trzech miesięcy, a suma niewykonanych zobowiązań nie przekracza 10% wartości bilansowej przedsiębiorstwa dłużnika, nie powstaje konieczność założenia braku możliwości kontynuacji działalności. W takiej sytuacji nie ma potrzeby zmiany roku obrachunkowego, zamykania i otwierania ksiąg na dzień ogłoszenia decyzji sądu ani zmiany przyjętej polityki rachunkowości, czyli zmiany sposobu dotychczasowego ujmowania stanów i zdarzeń gospodarczych w księgach rachunkowych jednostki. Oznacza to, że w sytuacji prawnej podmiotu nic się nie zmieniło i nie powoduje to uruchamiania procedur księgowych związanych z ogłoszeniem upadłości, ponieważ nie ma podstaw do założenia braku kontynuacji działalności. Jednak będąc na pograniczu zagrożenia upadłością podmiot musi podjąć działania prowadzące do poprawy sytuacji finansowej, mimo odrzucenia wniosku przez sąd. Osobą odpowiedzialną za sporządzenie sprawozdania finansowego i wszystkie czynności poprzedzające jego sporządzenie po ogłoszeniu upadłości jest syndyk masy upadłości. Zasada ta wydaje się logiczna, gdyż w momencie ogłoszenia upadłości likwidacyjnej władzę nad majątkiem przejmuje syndyk, a upadły jest zobowiązany przekazać mu cały majątek, w tym także księgi rachunkowe. Również za zgłoszenie takiego sprawozdania jedyną osobą odpowiedzialną jest syndyk. Wątpliwości występują natomiast w kwestii zatwierdzania takich sprawozdań finansowych. Można spotkać się z opinią, iż jedynym organem uprawnionym do zatwierdzenia sprawozdania finansowego jest syndyk masy upadłości. Nie ulega wątpliwości, że kłóci się to z zasadą, iż sprawozdanie finansowe nie powinno być zatwierdzane przez organ, który jest zobowiązany do jego sporządzenia, ale (...) jest to aktualnie jedyne możliwe rozwiązanie problemu zatwierdzania sprawozdań finansowych sporządzanych w toku postępowania upadłościowego. Tymczasem bezpośrednio z ustawy o rachunkowości wynika, że takie sprawozdanie nie podlega zatwierdzeniu. Brak konieczności badania wynika z art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości, zgodnie z którym badaniu i ogłaszaniu, z zastrzeżeniem, podlegają roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe kontynuujących działalność. Przy odrzuceniu możliwości kontynuacji działalności sprawozdanie finansowe nie podlega zatem badaniu przez biegłego rewidenta. Brak obowiązku badania sprawozdania finansowego przekłada się również na brak konieczności sporządzania zestawienia zmian w kapitałach (funduszach) własnych oraz rachunku przepływów pieniężnych, co wynika bezpośrednio z art. 45 ustawy o rachunkowości. Sprawozdanie finansowe jednostek niekontynuujących działalności obligatoryjnie składa się z: bilansu, rachunku zysków i strat, informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia. Po sporządzeniu sprawozdania finansowego syndyk jest zobowiązany dostarczyć sprawozdanie finansowe do odpowiedniego KRS, działającego przy sądzie rejonowym zgodnym z siedzibą upadłego. 40

41 Temat na zamówienie Wniosek o zatwierdzenie układu Miejscowość, data... Sąd Okręgowy... Wydział Gospodarczy w... za pośrednictwem: Sądu Rejonowego... Wydział Gospodarczy w... Sygn..... Wnioskodawca:... Sp. z o.o Warszawa, ul. Warszawska 0/0 Uczestnik: Jan Kowalski Prezes Zarządu... Sp. z o.o. w Warszawie Adres zamieszkania: Warszawa ul. Upadłości 12/2 Dotyczy: zatwierdzenia układu zawartego w dniu 10 kwietnia 2012 roku na posiedzeniu jawnym w sądzie rejonowym X Wydział Gospodarczy w Warszawie Wnoszę o zatwierdzenie układu zawartego na podstawie art. 285 pkt 2 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze z 28 lutego 2003 r (Dz.U. nr 60, poz. 535 z późn. zm.), gdyż zatwierdzenie układu pozwoli zaspokoić wierzycieli w wyższym stopniu niż w przypadku likwidacji spółki i sprzedaży majątku. Zawarcie układu jest zgodne z wolą większości wierzycieli biorących udział w głosowaniu. Uzasadnienie W trakcie głosowania nad układem za jego zawarciem głosowały... kategorie wierzycieli. W każdej kategorii przeważały głosy za zawarciem układu, dlatego można stwierdzić, że wolą większości wierzycieli jest przyjęcie układu i spłata zobowiązań zgodnie z propozycjami układowymi przedstawionymi przez wierzyciela... W sytuacji wymuszonej sprzedaży wierzyciele zostaliby zaspokojeni w stopniu niższym niż w przypadku zrealizowania układu, ponieważ... Układ jest zatwierdzany w trakcie posiedzenia sądu upadłościowego reprezentowanego przez jednego sędziego, który brał udział w posiedzeniu dotyczącym ogłoszenia upadłości, lecz nie może to być dotychczasowy sędzia komisarz, który przewodniczył w trakcie głosowania nad zawarciem układu. W trakcie posiedzenia rotą upadłego jest uzasadnienie, że zatwierdzenie układu będzie bardziej korzystne dla wierzycieli niż ogłoszenie upadłości likwidacyjnej, Dlatego do wniosku warto załączyć szczegółowe wyliczenia i przygotować argumenty na ich potwierdzenie. W trakcie posiedzenia sędzia najczęściej wysłuchuje argumentów upadłego przed podjęciem ostatecznej decyzji. Mając to na względzie, wnoszę jak na wstępie. Załączniki: 1)... 2) (imię i nazwisko) 4 10 czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 41

42 Temat na zamówienie Zażalenie wierzyciela/dłużnika na postanowienie sądu o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości Miejscowość, data... Sąd Okręgowy... Wydział Gospodarczy w... za pośrednictwem: Sądu Rejonowego... Wydział Gospodarczy w... Sygn..... Wnioskodawca:... Sp. z o.o Warszawa, ul. Warszawska 0/0 Uczestnik: Jan Kowalski Prezes Zarządu... Sp. z o.o. w Warszawie Adres zamieszkania: Warszawa ul. Upadłości 12/2 Dotyczy:... Zażalenie wierzyciela/dłużnika na postanowienie sądu o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości W imieniu wierzyciela..., wnoszę zażalenie na postanowienie Sądu Rejonowego w... z dnia... w sprawie... oddalającego wniosek wierzyciela/dłużnika o ogłoszenie upadłości dłużnika... Postanowieniu temu zarzucam... poprzez niesłuszne założenie, że nie zachodzą przesłanki do orzeczenia upadłości dłużnika podczas gdy w rzeczywistości dłużnik... jest niewypłacalny, co stanowi podstawę ogłoszenia upadłości zakładającej likwidację majątku dłużnika/wszczęcie postępowania upadłościowego z możliwością układu. Powodem niewypłacalności w przypadku dłużnika jest nieterminowe regulowanie zobowiązań (majątek dłużnika nie wystarcza na spłatę zobowiązań). Opierając się na powyższym, wnoszę o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. Uzasadnienie Zaskarżonym postanowieniem z dnia..., Sąd Rejonowy w..., oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika... przyjmując, że nie zachodzą przesłanki do orzeczenia upadłości. Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie, sąd wskazał na dowód w postaci..., W ocenie wnoszącego zażalenie upadły..., co oznacza, że istnieją przesłanki ogłoszenia upadłości, ponieważ... Dodać należy również, iż... Mając na względzie powyższe, wnoszę jak we wstępie. Ponieważ stosownie do treści art. 54 ust. 2 pr.up.n. niedopuszczalne jest merytoryczne orzekanie przez sąd II instancji o ogłoszeniu upadłości, należy wnosić, jak w petitum zażalenia. Załączniki: 1)... 2) (imię i nazwisko) 42

43 Temat na zamówienie Wniosek upadłego o obniżenie wysokości wynagrodzenia nadzorcy sądowego Miejscowość, data... Dotyczy: obniżenia wynagrodzenia nadzorcy sądowego. Wniosek upadłego o obniżenie wysokości wynagrodzenia nadzorcy sądowego Sąd Okręgowy... Wydział Gospodarczy w... za pośrednictwem: Sądu Rejonowego... Wydział Gospodarczy w... Sygn..... Wnioskodawca:... Sp. z o.o Warszawa, ul. Warszawska 0/0 Uczestnik: Jan Kowalski Prezes Zarządu... Sp. z o.o. w Warszawie Adres zamieszkania: Warszawa ul. Upadłości 12/2 Wnoszę o obniżenie wynagrodzenia nadzorcy sądowego za prowadzenie postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu do kwoty... zł (np. dotychczas wypłaconych zaliczek). Uzasadnienie W trakcie postępowania upadłościowego Sąd przyznał nadzorcy sądowemu wynagrodzenie w wysokości... zł. Była to maksymalna stawka zgodna z art. 162 Prawa upadłościowego i naprawczego, czyli 3% wartości funduszy masy upadłościowej. Do obliczenia wynagrodzenia wartość funduszy masy upadłościowej została przyjęta na podstawie wartości zaprezentowanej w bilansie na dzień ogłoszenia upadłości. W trakcie postępowania upadłościowego wartość funduszy masy upadłościowej została znacząco zmniejszona z powodu wysokich kosztów postępowania upadłościowego. Z tego powodu powinno zostać zmniejszone wynagrodzenie nadzorcy sądowego. Nadmienić należy, że upadły większość czynności związanych z prowadzonym postępowaniem upadłościowym wykonywał samodzielnie, a wkład pracy nadzorcy był stosunkowo niewielki. Na podkreślenie zasługuje również... Wniosek taki może zostać złożony po zatwierdzenia układu, lecz przed ostateczną wypłatą takiego wynagrodzenia. Sąd bardzo często przychyla się do argumentów upadłego. Mając to na względzie, wnoszę jak na wstępie.... (imię i nazwisko) Załączniki: 1)... 2) czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 43

44 Temat na zamówienie Wniosek wierzyciela o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej..., dnia... r (oznaczenie sądu) Wnioskodawca: Uczestnik postępowania: Sygn.... Wniosek wierzyciela o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej Na podstawie art. 373 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 376 ust. l ustawy z 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze wnoszę o orzeczenie w stosunku do... Prezesa Zarządu... Sp. z o.o. z siedzibą w... zarejestrowanej w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS... pozbawienia prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu na okres lat... Uzasadnienie Uczestnik jest prezesem zarządu spółki.... Funkcję prezesa zarządu uczestnik pełni od dnia... r. Dowód: odpis z KRS... Sp. z o.o. Przedmiotem działalności... Sp. z o.o. jest... Spółka współpracowała z wierzycielem nabywając u niego... w okresie... Za zakupiony towar dłużnik nie dokonywał zapłaty, mimo wielu wezwań do zapłaty. dowód: kopie wezwań do zapłaty wobec... Sp. z o.o. Dłużnik nie spłacał swoich zobowiązań nie tylko wobec składającego wniosek, ale również wobec ZUS, US i innych organów. Nieterminowo regulował też zobowiązania z tytułu wynagrodzeń. Nie posiadając zdolności do prowadzenia działalności, w dalszym ciągu ją prowadził, powodując zwiększanie zobowiązań. Działanie takie można uznać za celowe wyłudzenie... dowód:... Po skierowaniu sprawy na drogę postępowania sądowego, dnia... r. Sąd Rejonowy w... Wydział Gospodarczy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym w sprawie o sygn.... w którym nakazał... Sp. z o.o. zapłacić na rzecz wnioskodawcy kwotę... wraz z ustawowymi odsetkami. Po uzyskaniu klauzuli wykonalności i skierowaniu sprawy 44

45 Temat na zamówienie na drogę egzekucji komorniczej o sygn.... postępowanie to zostało umorzone, gdyż stało się bezskuteczne z powodu braku majątku podlegającemu egzekucji. Dłużnik mimo to w dalszym ciągu prowadził działalność gospodarczą. dowód: postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z dnia.... Analiza sprawozdania finansowego dłużnika podpisanego przez aktualnego prezesa zarządu... wykazuje, że jego majątek nie jest wystarczający na spłatę zobowiązań. Sytuacja taka miała miejsce w okresie dwóch lat od dnia złożenia wniosku o upadłość. Zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy z 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze dłużnika będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, a zgodnie z art. 10 tej samej ustawy niewypłacalność jest podstawą ogłoszenia upadłości. Wynika z tego, że wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zostać złożony dwa lata wcześniej, gdyż na podstawie art. 21 ust. 2 wspomnianej ustawy na dłużniku ciążył obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości... Sp. z o.o. w terminie 2 tygodni od dnia, w którym powstała podstawa do ogłoszenia upadłości. dowód: Bilans... Sp. z o.o. sporządzony na dzień... Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, że Prezes zarządu... Spółki Sp. z o.o. w sposób świadomy zaniechał złożenia we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości zarządzanej spółki, czym doprowadził do pokrzywdzenia wierzycieli. Stanowi to podstawę do orzeczenia wobec prezesa zarządu... Sp. z o.o. zakazu prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu na okres lat... (podpis wnioskodawcy) Załączniki: 1. odpis z KRS... Sp. z o.o., 2. zawiadomienie o bezskuteczności egzekucji, 3. postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, Wszystko, co księgowa musi wiedzieć konkretnie, rzetelnie, z przykładami Dwutygodnik; 24 numery + Dodatkowo 1 dodatek prezentujący wszystkie zmiany prawa otrzymasz za darmo dodatki i książki 10 dodatków z cyklu Paragrafy księgowego 12 dodatków Wskaźniki i stawki + za darmo Wersja internetowa (pełny dostęp do zawartości bieżących numerów i do archiwum) 4 dodatki z cyklu Temat na czasie 4 dodatki z cyklu Przegląd orzecznictwa i interpretacji Biuro Obsługi Klienta: , , bok@infor.pl 4 10 czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 45

46 Kalendarium WESZŁY W ŻYCIE 8 maja 2013 r. PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH Rozporządzenie Ministra Finansów z 9 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych Omawiane rozporządzenie zostało wydane na podstawie art. 25a ust. 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.). Minister Finansów określił w tym rozporządzeniu, że szkodliwa konkurencja podatkowa jest stosowana w systemach podatkowych w następujących krajach oraz terytoriach: Księstwo Andory; Anguilla Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; Antigua i Barbuda; Aruba/Sint-Maarten/Curacao Terytoria Królestwa Niderlandów; Wspólnota Bahamów; Królestwo Bahrajnu; Barbados; Belize; Bermudy Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; Brytyjskie Wyspy Dziewicze Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; Wyspy Cooka Samorządne Terytorium Stowarzyszone z Nową Zelandią; Wspólnota Dominiki; Gibraltar Terytorium Zamorskie Korony Brytyjskiej; Grenada; Sark Terytorium Zależne Korony Brytyjskiej; Hongkong Specjalny Region Administracyjny Chińskiej Republiki Ludowej; Kajmany Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; Republika Liberii; Księstwo Liechtensteinu; Makau Specjalny Region Administracyjny Chińskiej Republiki Ludowej; Republika Malediwów; Republika Wysp Marshalla; Republika Mauritiusu; Księstwo Monako; Montserrat Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; Republika Nauru; Niue Samorządne Terytorium Stowarzyszone z Nową Zelandią; Republika Panamy; Niezależne Państwo Samoa; Republika Seszeli; Federacja Saint Kitts i Nevis; Saint Lucia; Saint Vincent i Grenadyny; Królestwo Tonga; Turks i Caicos Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych Terytorium Nieinkorporowane Stanów Zjednoczonych; Republika Vanuatu. Omawiane rozporządzenie zastąpiło wcześniejsze rozporządzenie Ministra Finansów z 16 maja 2005 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz.U. nr 94, poz. 790). Dz.U. z 2013 r., poz maja 2013 r. PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH Rozporządzenie Ministra Finansów z 9 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych Minister Finansów wydał rozporządzenie na podstawie art. 9a ust. 6 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.). Według rozporządzenia szkodliwa konkurencja podatkowa jest stosowana w systemach podatkowych w następujących krajach oraz terytoriach: Księstwo Andory; Anguilla Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; Antigua i Barbuda; Aruba/ /Sint-Maarten/Curacao Terytoria Królestwa Niderlandów; Wspólnota Bahamów; Królestwo Bahrajnu; Barbados; Belize; Bermudy Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; Brytyjskie Wyspy Dziewicze Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; Wyspy Cooka Samorządne Terytorium Stowarzyszone z Nową Zelandią; Wspólnota Dominiki; Gibraltar Terytorium Zamorskie Korony Brytyjskiej; Grenada; Sark Terytorium Zależne Korony Brytyjskiej; Hongkong Specjalny Region Administracyjny Chińskiej Republiki Ludowej; Kajmany Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; Republika Liberii; Księstwo Liechtensteinu; Makau Specjalny Region Administracyjny Chińskiej Republiki Ludowej; Republika Malediwów; Republika Wysp Marshalla; Republika Mauritiusu; Księstwo Monako; Montserrat Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; Republika Nauru; Niue Samorządne Terytorium Stowarzyszone z Nową Zelandią; Republika Panamy; Niezależne Państwo Samoa; Republika Seszeli; Federacja Saint Kitts i Nevis; Saint Lucia; Saint Vincent i Grenadyny; Królestwo Tonga; Turks i Caicos Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych Terytorium Nieinkorporowane Stanów Zjednoczonych; Republika Vanuatu. Z dniem wejścia w życie omawianego rozporządzenia straciło moc rozporządzenie Ministra Finansów z 16 maja 2005 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową dla celów podatku dochodowego od osób prawnych (Dz.U. nr 94, poz. 791). Dz.U. z 2013 r., poz. 494 Tomasz Kowalski 46

47 Wskaźniki STAN PRAWNY NA 8 MAJA 2013 R. RYCZAŁTY SAMOCHODOWE STAWKI ZA 1 KM PRZEBIEGU POJAZDU Samochód osobowy Okres obowiązywania o pojemności skokowej do 900 cm 3 powyżej 900 cm 3 Od 14 listopada 2007 r. 0,5214 zł 0,8358 zł Okres obowiązywania Motocykl Motorower Od 14 listopada 2007 r. 0,2302 zł 0,1382 zł Podstawa prawna: rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U. nr 27, poz. 271 z późn. zm.). RYCZAŁTY SAMOCHODOWE LIMIT MIESIĘCZNY Samochód osobowy o pojemności skokowej silnika do 900 cm 3 Limit miesięczny (w km) Wysokość ryczałtu (w zł) Kwota zmniejszenia za każdy dzień (w zł) ,14 2, ,21 3, ,28 4, ,35 5, ,42 7, ,49 8, ,56 9, ,63 10, ,70 11, ,77 13, ,84 14, ,91 15, ,98 16, ,10 35,55 Samochód osobowy o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm 3 Limit miesięczny (w km) Wysokość ryczałtu (w zł) Kwota zmniejszenia za każdy dzień (w zł) ,58 3, ,37 5, ,16 7, ,95 9, ,74 11, ,53 13, ,32 15, ,11 17, ,90 19, ,69 20, ,48 22, ,27 24, ,06 26, ,70 56,99 Motocykl Limit miesięczny (w km) Wysokość ryczałtu (w zł) Kwota zmniejszenia za każdy dzień (w zł) ,02 1, ,53 1, ,04 2, ,55 2, ,06 3, ,57 3, ,08 4, ,59 4, ,10 5, ,61 5, ,12 6, ,63 6, ,14 7, ,30 15,70 Motorower Limit miesięczny (w km) Wysokość ryczałtu (w zł) Kwota zmniejszenia za każdy dzień (w zł) ,82 0, ,73 0, ,64 1, ,55 1, ,46 1, ,37 2, ,28 2, ,19 2, ,10 3, ,01 3, ,92 3, ,83 4, ,74 4, ,30 9,42 Kwoty podane w tabeli stanowią maksymalne stawki ryczałtu za używanie samochodów prywatnych do celów służbowych. Kwotę ustalonego ryczałtu zmniejsza się o 1/22 za każdy roboczy dzień nieobecności pracownika w miejscu pracy z powodu choroby, urlopu lub innej nieobecności oraz podróży służbowej trwającej co najmniej 8 godzin. Miesięczne kwoty ryczałtu z uwzględnieniem maksymalnego limitu kilometrów Pracownik zatrudniony Samochód osobowy o poj. skok. do 900 cm 3 o poj. skok. pow. 900 cm 3 Motocykl Motorower w miejscowości do 100 tys. mieszkańców (limit kilometrów 156,42 250,74 69,06 41,46 300) w miejscowości ponad 100 tys. do 500 tys. mieszkańców (limit kilometrów 260,70 417,90 115,10 69,10 500) w miejscowości ponad 500 tys. mieszkańców (limit kilometrów 700) 364,98 585,06 161,14 96, czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 47

48 Wskaźniki w służbie leśnej oraz w służbie parków narodowych (limit 782, ,70 345,30 207,30 kilometrów 1500) w służbie ratowniczej i innych właściwych instytucjach w sytuacji zagrożenia klęską żywiołową lub usuwania jej skutków albo skutków katastrofy ekologicznej (limit kilometrów 3000) 1564, ,40 690,60 414,60 Podstawa prawna: rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U. nr 27, poz. 271 z późn. zm.). ŚWIADCZENIE URLOPOWE Pracodawca zatrudniający mniej niż 20 pracowników nie jest zobowiązany do utworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.* W takiej sytuacji wypłaca on pracownikom świadczenie urlopowe. Może jednak tego uniknąć, przekazując pracownikom informację o niewypłacaniu świadczenia do końca stycznia danego roku, w sposób przyjęty u pracodawcy. Świadczenie urlopowe przysługuje pracownikowi raz w roku, jeśli korzysta on w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych. Wysokość świadczenia urlopowego ustala pracodawca, z tym że nie może być ono wyższe niż wysokość odpisu podstawowego na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych w danym roku. W związku z powyższym maksymalne kwoty świadczenia urlopowego w 2013 r. wynoszą: DLA PRACOWNIKA ZATRUDNIONEGO W NORMALNYCH WARUN- KACH PRACY na pełny etat 1093,93 zł na 3/4 etatu 820,45 zł na 1/2 etatu 546,97 zł na 1/4 etatu 273,48 zł DLA PRACOWNIKA WYKONUJĄCEGO PRACE W SZCZEGÓLNYCH WARUNKACH LUB PRACE O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE W ROZUMIENIU PRZEPISÓW O EMERYTURACH POMOSTOWYCH na pełny etat 1458,57 zł na 3/4 etatu 1093,93 zł na 1/2 etatu 729,29 zł na 1/4 etatu 364,64 zł DLA PRACOWNIKA MŁODOCIANEGO w pierwszym roku nauki 145,86 zł w drugim roku nauki 175,03 zł w trzecim roku nauki 204,20 zł Wypłata świadczenia urlopowego następuje nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego. * Nie dotyczy to pracodawców prowadzących działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, którzy tworzą Fundusz, bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników. Podstawa prawna: ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 592 z późn. zm.), obwieszczenie Prezesa GUS z 18 lutego 2011 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2010 r. i w drugim półroczu 2010 r. (M.P. nr 15, poz. 156). STOPY PROCENTOWE SKŁADKI WYPADKOWEJ Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatników składek podlegających wpisowi do rejestru REGON, zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych: Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe wynosi 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności, tzn. 1,93%. Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatników składek podlegających wpisowi do rejestru REGON, zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych: 1) Płatnikom, którzy przez trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe mieli obowiązek i przekazywali do ZUS Informację o danych do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe ZUS IWA, stopę procentową składki ustala Zakład. Zawiadomienie o wysokości stopy procentowej przesyłane jest podatnikowi do 20 kwietnia danego roku. 2) Płatnicy, którzy nie mają obowiązku przesyłania informacji ZUS IWA, samodzielnie ustalają stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości stopy procentowej określonej dla grupy działalności, do której należą. Grupy działalności, kategorie ryzyka oraz stopy procentowe składki dla poszczególnych działalności zostały przedstawione w poniższej tabeli: GRUPY DZIAŁALNOŚCI, KATEGORIE RYZYKA I STOPY PROCENTO- WE SKŁADKI NA UBEZPIECZENIE WYPADKOWE DLA GRUP DZIA- ŁALNOŚCI Lp. Grupy działalności Kod PKD* Kategorie ryzyka Stopy procentowe składki (%) Uprawy rolne, chów i hodowla zwierząt, A ,53 łowiectwo, włączając działal- ność usługową 2 Leśnictwo i pozyskiwanie drewna A ,60 3 Rybactwo A ,47 4 Wydobywanie węgla kamiennego B ,86 i węgla brunatnego (lignitu) 5 Górnictwo ropy naftowej i gazu B ,33 ziemnego 6 Górnictwo rud metali B ,60 7 Pozostałe górnictwo i wydobywanie B ,00 8 Działalność usługowa wspomagająca B ,80 górnictwo i wydobywanie 9 Produkcja artykułów spożywczych C ,73 10 Produkcja napojów C ,73 11 Produkcja wyrobów tytoniowych C ,20 12 Produkcja wyrobów tekstylnych C ,47 13 Produkcja odzieży C ,93 14 Produkcja skór i wyrobów ze skór C ,20 wyprawionych 15 Produkcja wyrobów z drewna oraz C ,53 korka z wyłączeniem mebli; produkcja wyrobów ze słomy i materiałów do wyplatania 16 Produkcja papieru i wyrobów z papieru C ,00 17 Poligrafia i reprodukcja zapisanych C ,93 nośników informacji 18 Wytwarzanie i przetwarzanie koksu C ,47 i produktów rafinacji ropy naftowej 19 Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych C ,

49 Wskaźniki Produkcja podstawowych substancji C ,20 farmaceutycznych oraz leków i pozostałych wyrobów farmaceutycznych 21 Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw C ,73 sztucznych 22 Produkcja wyrobów z pozostałych C ,26 mineralnych surowców niemetalicznych 23 Produkcja metali C ,80 24 Produkcja metalowych wyrobów gotowych, C ,00 z wyłączeniem maszyn i urządzeń 25 Produkcja komputerów, wyrobów C ,20 elektronicznych i optycznych 26 Produkcja urządzeń elektrycznych C ,73 27 Produkcja maszyn i urządzeń, gdzie C ,00 indziej niesklasyfikowana 28 Produkcja pojazdów samochodowych, C ,73 przyczep i naczep, z wyłą- czeniem motocykli 29 Produkcja pozostałego sprzętu C ,53 transportowego 30 Produkcja mebli C ,00 31 Pozostała produkcja wyrobów C ,47 32 Naprawa, konserwacja i instalowanie C ,00 maszyn i urządzeń 33 Wytwarzanie i zaopatrywanie D ,47 w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych 34 Pobór, uzdatnianie i dostarczanie E ,73 wody 35 Odprowadzanie i oczyszczanie E ,47 ścieków 36 Działalność związana ze zbieraniem, E ,26 przetwarzaniem i unieszkodli- wianiem odpadów; odzysk surowców 37 Działalność związana z rekultywacją E ,47 i pozostała działalność usługowa związana z gospodarką odpadami 38 Roboty budowlane związane ze F ,00 wznoszeniem budynków 39 Roboty związane z budową obiektów F ,26 inżynierii lądowej i wodnej 40 Roboty budowlane specjalistyczne F ,73 41 Handel hurtowy i detaliczny pojazdami G ,93 samochodowymi; naprawa pojazdów samochodowych 42 Handel hurtowy, z wyłączeniem G ,20 handlu pojazdami samochodowymi 43 Handel detaliczny, z wyłączeniem G ,93 handlu detalicznego pojazdami samochodowymi 44 Transport lądowy oraz transport rurociągowy H ,47 45 Transport wodny H ,00 46 Transport lotniczy H ,20 47 Magazynowanie i działalność usługowa wspomagająca transport H , Działalność pocztowa i kurierska H ,47 49 Działalność związana z zakwaterowaniem I 3 0,93 i usługami gastronomiczny- mi 50 Informacja i komunikacja J 3 0,93 51 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa K 2 0,67 52 Działalność związana z obsługą rynku L 3 0,93 nieruchomości 53 Działalność profesjonalna, naukowa M 3 0,93 i techniczna 54 Wynajem i dzierżawa N ,20 55 Działalność związana z zatrudnieniem N ,20 56 Działalność organizatorów turystyki, N ,67 pośredników i agentów turystycznych oraz pozostała działalność usługowa w zakresie rezerwacji i działalności z nią związane 57 Działalność detektywistyczna N ,93 i ochroniarska 58 Działalność usługowa związana N ,47 z utrzymaniem porządku w budynkach i zagospodarowaniem terenów zieleni 59 Działalność związana z administracyjną N ,67 obsługą biura i pozostała dzia- łalność wspomagająca prowadzenie działalności gospodarczej 60 Administracja publiczna i obrona narodowa; O, U 3 0,93 obowiązkowe zabezpie- czenia społeczne, organizacje i zespoły eksterytorialne 61 Edukacja P 3 0,93 62 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Q 4 1,20 63 Działalność związana z kulturą, rozrywką R 3 0,93 i rekreacją 64 Pozostała działalność usługowa, gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby S, T 3 0,93 * Kod PKD określony w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz.U. nr 251, poz oraz z 2009 r. nr 59, poz. 489). Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatników składek niepodlegających wpisowi do rejestru REGON: Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe wynosi 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności, tzn. 1,93%. Podstawa prawna: ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 167, poz z późn. zm.); rozporządzenie z 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz.U. nr 200, poz z późn. zm.). Opracował Adam Malinowski 4 10 czerwca 2013 Poradnik Gazety Prawnej nr 21 (787) 49

50 Strona redakcyjna Grupa INFOR PL Prezes Zarządu Ryszard Pieńkowski INFOR PL Spółka Akcyjna ul. Okopowa 58/ Warszawa PORADNIK GAZETY PRAWNEJ Ukazuje się od 1995 r. Dyrektor Pionu Wydawniczego Marzena Nikiel, Redaktor naczelny Adam Malinowski, Redakcja w składzie: Aneta Odziemczyk sekretarz redakcji Tomasz Kowalski redaktor merytoryczny Jarosław Miller, Tomasz Babik redaktorzy graficzni Adres redakcji Warszawa, ul. Okopowa 58/72 tel.: , , w Internecie: pgp@infor.pl Biuro Reklamy Małgorzata Sobolewska, tel.: malgorzata.sobolewska@infor.pl Anna Dubrawska, tel.: , anna.dubrawska@infor.pl Biuro Obsługi Klienta Marki, ul. Okólna 40 tel.: faks: , bok@infor.pl Zamówienia na prenumeratę przyjmują również: RUCH SA, prywatni kolporterzy oraz urzę dy pocz to we na terenie całego kraju. Copyright by INFOR PL S.A. Publikacja jest chroniona przepisami prawa autorskiego. Wykonywanie kserokopii lub powielanie inną metodą oraz rozpowszechnianie bez zgody wydawcy w całości lub części jest zabronione i podlega odpowiedzialności karnej. Druk: VIVA, Pruszków, ul. Groblowa 5 INFOR PL S.A. jest podatnikiem VAT, NIP Materiałów niezamówionych nie zwracamy, zachowując sobie prawo do skrótów i zmian tytułu. Nie po no si my od po wie dzial no ści za treść re klam za miesz czo nych na ła mach. Nakład: 2395 egz. Kupon prenumeraty Tytuł Częstotliwość Ilość Cena netto VAT Cena brutto Poradnik Gazety Prawnej na 12 miesięcy (od następnego miesiąca) wersja papierowa + internetowa GRATIS! Poradnik Gazety Prawnej na 3 miesiące (od następnego miesiąca) wersja papierowa + internetowa GRATIS! tygodnik 709,52 zł 5% 745,00 zł tygodnik 189,52 zł 5% 199,00 zł dostęp do wersji internetowej czasopisma dostęp na 12 miesięcy 486,99 zł 23% 599,00 zł dostęp do wersji internetowej czasopisma dostęp na 3 miesiące 129,27 zł 23% 159,00 zł DANE FIRMY nazwa firmy adres tel. faks imię i nazwisko księgowego imię i nazwisko kadrowego DANE PRENUMERATORA imię i nazwisko stanowisko tel. faks tel. kom. prenumeratora Kwotę...zł za zamówioną prenumeratę: wpłacę w terminie 7 dni od daty otrzymania specyfikacji potwierdzającej przyjęcie zamówienia wpłaciłem na konto: INFOR PL S.A., BRE S.A. o/w-wa Wyrażam zgodę na zamieszczenie naszych/moich danych osobowych w bazie Grupy INFOR PL i wykorzystywanie ich w celach marketingowych przez INFOR PL S.A. oraz partnerów biznesowych (zgodnie z ustawą z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych, jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.) z możliwością wglądu do swoich danych oraz prawem ich aktualizowania. Wyrażam zgodę na otrzymywanie od Grupy INFOR PL informacji handlowych w rozumieniu ustawy z 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz.U. Nr 144, poz ze zm.). Zamówienia prosimy składać: tel.: , , faks: , , internet: prenumerata@infor.pl listownie: INFOR PL S.A. Biuro Obsługi Klienta, Marki, ul. Okólna podpis i pieczątka zamawiającego

51

52 W najbliższy piątek w kioskach magazynowe wydanie DGP z inspirującymi tekstami o tematyce gospodarczej i społecznej, wywiadami z ludźmi biznesu, felietonami żółta Gazeta Prawna z sekcjami: podatki, prawo pracy i prawo gospodarcze dodatek Kultura z programem telewizyjnym, recenzjami filmów, książek, spektakli i wystaw Prawo na co dzień, a w nim porady dla każdego napisane przystępnym językiem, zilustrowane przykładami z życia Pytasz? Szukasz? Przeczytaj Magazyn Dziennika Gazety Prawnej na weekend