KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Metodyka pracy socjalnej. 2. KIERUNEK: Pedagogika. 3. POZIOM STUDIÓW: I stopnia

Transkrypt

1 KARTA PRZEDMIOTU NAZWA PRZEDMIOTU: Metodyka pracy socjalnej 2. KIERUNEK: Pedagogika 3. POZIOM STUDIÓW: I stopnia 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: III / 6 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3 6. LICZBA GODZIN: TYP PRZEDMIOTU 1 : obowiązkowy 8. JĘZYK WYKŁADOWY: polski 9. FORMA REALIZACJI PRZEDMIOTU 2 : ćwiczenia 10. WYMAGANIA WSTĘPNE: Treści kształcenia w zakresie przedmiotu: Student posiada ogólną wiedzę i orientację w kwestiach istotnych dla polityki społecznej w Polsce i na świecie. Ważne jest posiadanie wiedzy z psychologii ogólnej i psychologii rozwojowej człowieka, oraz społeczna, 1 ZAŁOŻENIA I CELE PRZEDMIOTU: Wiedza: Student zna podstawowe pojęcia oraz zagadnienia teoretyczne dotyczące metodyki pracy socjalnej. Student posiada wiedzę niezbędną do realizacji pracy socjalnej z indywidualnym klientem i rodziną oraz społecznościami. Student zna metody diagnozy, modeli, technik i procedur pracy w zakresie pracy socjalnej z podopiecznymi. Student zna współczesne i alternatywne metody pracy pracownika socjalnego. Student identyfikuje rolę oraz zadania wolontariatu. Umiejętności: Student potrafi dokonać analizy indywidualnych przypadków, rodzin i całych środowisk, układania planu działania - w tym kontraktu socjalnego i diagnozy trudności. Student potrafi zastosować w praktyce metody, techniki, procedury i zasady pracy socjalnej. Student umie wykorzystać środki profilaktyczne w pracy socjalnej przy zachowaniu zasad etyki zawodowej. 1 Obowiązkowy, fakultatywny. 2 Wykłady, ćwiczenia, laboratoria, konwersatoria.

2 Kompetencje społeczne: Wykształcenie kreatywności w tworzeniu warsztatu pracy pracownika socjalnego. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol) P_W01 WIEDZA ma wiedzę konieczną do realizowania zadań zawodowych w pracy socjalnej wynikających z roli pracownika socjalnego. K1_W06 P_W02 zna podstawowe teorie dotyczące diagnozowania procesów i zjawisk społecznych oraz determinanty przebiegu tych procesów i zjawisk. K1_W09 UMIEJĘTNOŚCI P_U01 umiejętnie komunikuje się przy użyciu różnych technik i metod (w tym informacyjnych i informatycznych), zarówno z osobami będącymi jego K1_U03 podopiecznymi/klientami, jak i z innymi osobami współdziałającymi z pracownikiem socjalnym. posiada umiejętność samodzielnego zdobywania wiedzy i rozwijania umiejętności profesjonalnych, jest praktycznie przygotowany do realizowania zadań zawodowych K1_U04 wynikających z roli pracownika socjalnego P_U03 potrafi pracować w zespole, pełniąc różne role; umie podejmować i wyznaczać zadania; posiada elementarne umiejętności organizacyjne pozwalające na realizację K1_U07 działań skierowanych na rozwiązywanie problemów z zakresu pracy socjalnej, posiada umiejętność współpracy z innymi podmiotami w zakresie pomocy i wsparcia P_U04 umie dokonać ewaluacji, analizy i interpretacji własnych działań oraz wskazywać obszary wymagające zmian, posiada doświadczenie zawodowe do rozstrzygania K1_U08 dylematów pojawiających się w pracy zawodowej. P_U06 wykazuje umiejętność uczenia się i doskonalenia własnego warsztatu pracy z wykorzystaniem nowoczesnych środków, metod i narzędzi, pozyskiwania, K1_U09 organizowania i przetwarzania informacji i materiałów posiada umiejętność rozumienia i analizowania zjawisk społecznych i umie realizować podstawowe role zawodowe pracownika socjalnego w na K1_U10 potrzeby podopiecznych/ klientów pomocy społecznej. P_U07 Umie analizować rozwiązania konkretnych problemów społecznych oraz umie przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu proponując w tym zakresie odpowiednie K1_U08 rozstrzygnięcia. KOMPETENCJE SPOŁECZNE

3 P_K01 Odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, projektuje i wykonuje działania z zakresu pracy socjalnej. Aktywnie uczestniczy w grupach, organizacjach, instytucjach podejmujących działania socjalne i realizujących projekty społeczne. K1_K METODY OCENY EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Symbol przedmiotowego efektu Metody (sposoby) oceny 3 Typ oceny 4 Forma dokumentacji kształcenia P_W01; P_W02; test wiedzy podsumowująca arkusze testowe P_U01; ; P_U03; P_U04; ; P_U06 sprawdzian umiejętności; prezentacja; prace pisemne; podsumowująca arkusz sprawdzianu umiejętności; prezentacje (utrwalone na nośniku w wersji elektronicznej); wydruki prac pisemnych (ew. utrwalone na nośniku w wersji elektronicznej) P_K01; aktywność na zajęciach; formująca; podsumowująca adnotacja aktywności na zajęciach; 14. KRYTERIA OCENY OSIĄGNIĘTYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Kryterium procentowe EFEKTY KSZTAŁCENIA 3,0 3, ,5 5,0 3 Ocenianie ciągłe (bieżące przygotowanie do zajęć), śródsemestralne zaliczenie pisemne, śródsemestralne zaliczenie ustne, końcowe zaliczenia pisemne, końcowe zaliczenia ustne, egzamin pisemny, egzamin ustny, praca semestralna, ocena umiejętności ruchowych, praca dyplomowa, projekt, kontrola obecności 4 Formująca, podsumowująca.

4 P_W01; P_W02; P_U01; ; P_U03; P_U04; ; P_U06; 51 60% 51 60% 61 70% 61 70% 71 80% 71 80% 81 90% 81 90% % % P_K01; Ocena uzyskana za pomocą sześciopozycyjnej skali typu Likert a (przyjmująca wartości w przedziale od 6 do 30 punktów i opisywana wg następującej reguły: 6 10 punktów: bardzo niska samoocena uzyskanych kompetencji, punktów: niska samoocena uzyskanych kompetencji, punktów: przeciętna samoocena uzyskanych kompetencji, punktów: wysoka samoocena uzyskanych kompetencji, punktów: bardzo wysoka samoocena uzyskanych kompetencji) * zadania: poszczególnie pozycje w sprawdzenie umiejętności, prezentacje, prace pisemne. 15. WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU: Osiągnięcie założonych efektów kształcenia i pozytywny wynik pracy pisemnej prezentacji testu wiedzy i/lub sprawdzianu umiejętności 16. TREŚCI PROGRAMOWE Treść zajęć Warsztaty/ćwiczenia Forma zajęć 5 (liczba godz.) Symbol przedmiotowych efektów kształcenia Zajęcia organizacyjne. Wprowadzenie do tematyki przedmiotu tj. istota pracy socjalnej oraz tezy operacyjne leżące u jej podstaw, specyfika metod w pracy socjalnej, kryteria podziału pracy socjalnej, zarys głównych koncepcji pracy socjalnej Etyczne podstawy interwencji pracownika socjalnego świat wartości osoby wspomaganej i wspierającej, etyczne zasady pracy socjalnej, główne założenia Kodeksu Etycznego Pracownika Socjalnego, Granice interwencji socjalnej Podstawowe dylematy etyczne pracowników socjal- 3 P_W01 5 P_U04 5 Wykłady, ćwiczenia, laboratoria, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.

5 nych i ich klientów 2. Problematyka pracy socjalnej w środowisku otwartym ogólne zasady pracy socjalnej w środowisku zamieszkania zagadnienia z zakresu organizacji pracy socjalnej w środowisku zamieszkania Interdyscyplinarny charakter pracy socjalnej. Wykorzystanie teorii nauk humanistycznych w pracy socjalnej (teorie socjologiczne, psychologiczne, psychosocjologiczne). Kwestionariusz wywiadu środowiskowego jako podstawowe narzędzie diagnostyczne pracownika socjalnego analiza struktury i praktyczne zastosowanie wywiadu środowiskowego. Teoria pracy socjalnej jako źródło modeli pracy w środowisku zamieszkania: Metoda prowadzenia indywidualnego przypadku (case work)- istota, etapy, postępowania, modele interwencji/psychospołeczny, problemowy, strukturalny,systemowy/ oraz zakres interwencji kryzysowej w tej metodzie. Teoria pracy socjalnej jako źródło modeli metody pracy w środowisku zamieszkania:: Metoda pracy grupowej (group work) istota, modele pracy grupowej, fazy oraz typologie grup pomocowych, praca w zespole specjalistów. Teoria pracy socjalnej jako źródło modeli metody pracy w środowisku zamieszkania: metoda organizowania społeczności lokalnej (community work) istota metody oraz techniczny schemat postępowania metodycznego. Diagnoza w pracy socjalnej. Klasyfikacja diagnoz i ich funkcje. Znaczenie określenia istoty problemu. Analiza sytuacji wstępnej, jej uwarunkowania i ocena wstępna. Metody zbierania informacji przez pracownika socjalnego: obserwacja-przedmiot, cechy, rodzaje, obserwacja zachowań i ich interpretacja, wywiad i rozmowa-funkcja, sposób i zasady przeprowadzenia wywiadu, analiza dokumentów, wnioskowanie. Rodzaje i zawartość oceny. Technika kontraktu w pracy socjalnej: - znaczenie techniki kontraktu w pracy socjalnej oraz możliwości jej stosowania w praktyce, - pojęcie kontraktu i jego procedura, - ograniczenia i błędy w korzystaniu z techniki kontraktu oraz wybrane sposoby ich przezwyciężania, - rola sztuki porozumiewania się z zachowaniem reguł asertywności w technice kontraktu. Technika wideotreningu komunikacji (V.H.T) -jej główne zasady i zastosowanie. Praca socjalna w wybranych obszarach problemowych / z wybranymi grupami zgodnie ze Standardem Pracy Socjalnej wskazówki do pracy socjalnej w obszarze: - problemów opiekuńczo-wychowawczych, - problemów przemocy w rodzinie, - problemów pozostawania bez pracy, P_U01;P_U03 4 P_K P_U06 10 P_U07

6 problemów niepełnosprawności, - dotyczących osób niepełnosprawnych, - dotyczących osób bezdomnych, i inne Rodzaje świadczeń i usług według Ustawy o pomocy społecznej oraz zakres zadań własnych i zleconych poszczególnym jednostkom realizującym zadania z zakresu pomocy społecznej. Podstawowa wiedza o innych rodzajach świadczeń wynikających z dodatkowych aktów prawnych, np. Ustawa o świadczeniach rodzinnych i in. Praktyczne opracowanie kontraktów odnoszących się do sytuacji trudnej osoby/rodziny oraz prezentacja na forum grupy tych przypadków, planowanie pomocy. Dialog Motywujący /Terapia Motywująca cele i znaczenie oraz zastosowanie w pracy z trudnym klientem. Opracowanie analizy wielowymiarowej wybranego przypadku problemowego, planowanie wsparcia i prezentacja na forum grupy. 2. Konferencja Grupy Rodzinnej główne założenia i realizacja. 3 Organizacja i koordynacja działań różnych instytucji na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie w społeczności lokalnej. Główne założenia Krajowego Programu Przeciwdziałania 6 Przemocy w Rodzinie. Realizacja procedury,,niebieska Karta, działania zespołów interdyscyplinarnych i grup roboczych. Streetworking jako metoda działania pomocowego- jego istota, cele i metody. 2 Pracownik socjalny w rolach: doradcy, mediatora, rzecznika. Nowe role pracownika socjalnego. Zakończenie metodycznego działania. Formy zakończenia metodycznego działania. Kontekst psychologiczny. Formy działania przygotowujące zakończenie. Superwizja jako forma rozwoju zawodowego i osobistego pracowników socjalnych. 4 P_W01 P_K P_U07 2 P_K01 P_U06 4 Zajęcia podsumowujące. Zaliczenie z całości materiału METODY DYDAKTYCZNE: Mini-wykład, dyskusja kierowana, analiza i interpretacja tekstów źródłowych, analiza przypadków, praca grupowa, praca w parach.

7 18. LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA 6 : Literatura podstawowa Gray M., Webb S.A., Praca socjalna. Teorie i metody, Wyd. PWN, Warszawa Kanios A. i inni, Praca socjalna Kształcenie działanie konteksty, Wyd. Impuls, Kraków, Barbier J-M., Działanie w kształceniu i pracy socjalnej, Wyd. Śląsk, Katowice W. Badura- Madej, Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej:poradnik dla pracowników socjalnych, Katowice T. Kamiński, Etyka pracownika socjalnego, Częstochowa S. Pawlas- Czyż, Praca socjalna wobec współczesnych problemów społecznych, Toruń M. Rymsza, Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce. Między służbą społeczną a urzedem, Warszawa K. Wódz, Praca socjalna w środowisku zamkniętym, Warszawa Ustawa z dnia 112 marca 2004r. pomocy społecznej (Dz.U. z dnia 2015r., poz.163, z późniejszyi zmianami). Literatura uzupełniająca Banaszak-Dankowska A., Bąbska B., Dunajska A. i inni, Praca socjalna w środowisku lokalnym. Praktyczne informacje na temat edukowania i aktywizowania społeczności lokalnej, Wyd. DASHÖFER, Warszawa Dunajska A., Dunajska D., Klein B., Asystentura w pomocy społecznej. Poradnik dla pracowników socjalnych, Wyd. DASHÖFER, Warszawa 201 Czarnecki P.S., Praca socjalna, Wyd. Difin, Warszawa Szymczak W. (red.), Współczesne wyzwania i metody pracy socjalnej, Wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności a) Realizacja przedmiotu: wykłady b) Realizacja przedmiotu: ćwiczenia c) Realizacja przedmiotu: laboratoria d) Egzamin e) Godziny kontaktowe z nauczycielem - konsultacje f) Realizacja przedmiotu Rodzaj zajęć Zajęcia wymagające udziału prowadzącego Liczba godzin na zrealizowanie aktywności w semestrze 45 6 Dostępna w czytelni, bibliotece, Internecie.

8 g)... Łączna liczba godzin zajęć realizowanych z udziałem prowadzącego (pkt. a +b + c + d + e ) 45 h) Przygotowanie się do zajęć 15 i) Przygotowanie się do zaliczeń/kolokwiów j) Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia a) k) Wykonanie zadań poza uczelnią l) Przygotowanie prezentacji przypadków Łączna liczba godzin zajęć realizowanych we własnym zakresie (pkt. h + i +j + k + l ) Razem godzin (zajęcia z udziałem prowadzącego + samokształcenie) Samokształc enie Liczba punktów ECTS PROWADZĄCY PRZEDMIOT (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES , INSTYTUT, NR POKOJU KONSULTACJI mgr Edyta Panas adres e-mali: edyta.panas@onet.pl, Instytut Humanistyczny, nr pokoju konsultacji: 12