METODYKA OCENY EKONOMICZNEJ MAGAZYNOWANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ
|
|
- Łucja Marczak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Józef PASKA, Mariusz KŁOS, Karol PAWLAK Politechika Warszawska METODYKA OCENY EKONOMICZNEJ MAGAZYNOWANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ Magazyowaie eergii w ostatich latach cieszy się coraz większym zaiteresowaiem, zarówo ze stroy operatorów sieci elektroeergetyczych, ak i samych wytwórców eergii. Od dłuższego czasu trwaą wytężoe prace ad rozwiązaiem problemu gromadzeia zaczych ilości eergii, i późieszego e wykorzystaia w celu usprawieia procesów zarządzaia systemem elektroeergetyczym w uęciu techiczym i ekoomiczym (uelastyczieia fukcoowaia ryku eergii). Jak dotąd awiększymi zasobikami eergii, które są wykorzystywae a potrzeby systemów elektroeergetyczych są elektrowie szczytowo pompowe, ale ich liczba est ograiczoa ze względu a dostępość dogodych lokalizaci umożliwiaących magazyowaie odpowiedie ilości wody (w górym zbioriku). Dodatkowo ależy zwrócić uwagę, że są to duże edostki, które bezpośredio współpracuą z siecią przesyłową. Ie techologie, bazuące a bateriach akumulatorów, superkodesatorach, sprężoym powietrzu i masach wiruących umożliwiaą budowę mieszych edostek dedykowaych do współpracy z sieciami dystrybucyymi i pracy w mikrosystemach odbiorcy końcowego - prosumeta. Korzyści akie płyą z zastosowaia zasobików eergii w systemie są astępuące [2-3, 6]: 1. Wsparcie odawialych źródeł eergii - przechowywaie eergii może ograiczyć wahaia wprowadzaia do systemu eergii elektrycze ze źródeł wiatrowych i fotowoltaiczych (PV) i umożliwia sprzedaż eergii ze źródeł odawialych w okresach kiedy eergia elektrycza est adroższa. 2. Poprawa parametrów akościowych i iezawodościowych (pewości zasilaia) eergii elektrycze w KSE. Magazyowaie pozwoli rówież a utrzymaie zasilaia w sytuaci braku dostępu do eergii z tradycyych źródeł. 3. Wsparcie w procesach regulaci mocy czye a w szczególości mocy biere w KSE, korekca współczyika mocy i sterowaie poziomem apięcia. Poprzez zastosowaie zaawasowaych przekształtików eergoelektroiczych (sprzęgów systemowych) układy zasobików daą możliwość szybkie zmiay mocy biere oraz mocy czye.
2 Metodyka ocey ekoomicze magazyowaia eergii elektrycze Możliwość (przy zaczym rozproszeiu istalaci) wyrówywaia obciążeia w KSE. Eergia elektrycza est pobieraa przez zasobik w okresach doliy obciążeia (zakup może być dokoyway z elektrowi pracuących w podstawie) i wprowadzaa do sieci w okresach szczytów obciążeia. Korzyści polegaą a poprawie współczyika obciążeia, przesuięciu w czasie wprowadzaia geeraci, oraz zmieszoym zakupie eergii w godziach szczytu z edostek regulacyych. 5. Możliwość iicaci szybkie zmiay obciążeia w czasie rzeczywistym. Zasobiki eergii umożliwiaą szybką reakcę a zmiay obciążeia w systemie, zmieszaąc tym samym w pewym zakresie potrzebę śledzeia tych zmia i reagowaia a ie przez regulacye edostki wytwórcze. 6. Możliwość zarządzaia mocą i eergią wprowadzaą do sieci. Duże przepływy mocy ze źródeł iestabilych mogą być opóźiae poprzez magazyowaie produkowae w tych źródłach eergii elektrycze, aż do mometu wystąpieia zwiększoego zapotrzebowaia w systemie. 7. Możliwość rezerwowaia dostaw. Ze względu a zdolość do szybkiego weścia do pracy zasobiki eergii mogą działać ako gorąca rezerwa dla systemu zmieszaąc stopień wykorzystaia iych bardzie kosztowych źródeł eergii. 8. Odroczeie koieczości budowy owych zdolości przesyłowych. Prawidłowo rozmieszczoe w KSE zasobiki eergii mogą być ładowae poza godziami szczytu, powoduąc zmieszeie szczytowego obciążeia liii przesyłowych i skutecze zwiększeie zdolości przesyłowych. 9. Odroczeie koieczości budowy owych szczytowych źródeł wytwórczych - mie edostek est potrzebych do pokrycia zapotrzebowaia szczytowego. 10. Wsparcie geeraci rozproszoe. Magazyowaie eergii pozwala a lepsze wykorzystaie geeraci rozproszoe, takie ak mikroturbiy i ogiwa paliwowe, które mogą być eksploatowae przy stałe mocy w swoe awyższe wydaości, co ozacza zmieszeie zużycia paliwa i emisi spali. 11. Zdolość do użycia w przypadku black-startu. Zasobiki eergii mogą zostać użyte do uruchomieia bloków eergetyczych bez dostawy eergii od stroy sieci (praca ako wzorzec apięcia). 12. Redukca zużycia paliwa - użycie zasobików zmiesza wykorzystaie szczytowych bloków eergetyczych. 13. Korzyści dla środowiska - redukca zużycia paliwa wpływa a zmieszeie emisi do atmosfery szkodliwych związków, będących produktami spalaia paliw kowecoalych.
3 124 J. Paska, M. Kłos, K. Pawlak Pomimo powyższych zalet techiczych magazyowaie eergii elektrycze est obecie uważae za zbyt kosztowe by stosować e a dużą skalę. Należy edak zauważyć, że koszty techologii magazyowaia spadaą i ich zastosowaie stae się coraz bardzie prawdopodobe [2-3, 6]. W artykule przedstawioo metodykę prostego modelowaia kosztów budowy i fukcoowaia iewielkich magazyów eergii, które mogłyby być zastosowae ako elemet uzupełiaący dla źródeł odawialych (usprawiaący ich pracę). 1. Metodyka szacowaia kosztów budowy i fukcoowaia zasobików eergii Stosowaie zasobików eergii elektrycze wiąże się z dodatkowymi kosztami wyikaącymi z akładów iwestycyych iezbędych do wybudowaia magazyu eergii oraz kosztów związaych z pracą zasobików obemuących koszty eergii elektrycze potrzebe do aładowaia zasobika i kosztów potrzeb własych. Aby określić akłady iwestycye ależy w pierwsze koleości określić poemość zasobika, który ma współpracować z siecią elektroeergetyczą [2, 8]. Dobór poemości zasobika zależy od przezaczeia i waruków współpracy z KSE (wymagań systemowych). Musi być oa dokładie określoa z uwzględieiem czasów rozładowaia, głębokości rozładowaia oraz sprawości cyklu kowersi eergii dla wybrae techologii [8]. Poemość zasobika moża wyzaczyć z zależości: Eload 1 1 E do (1) 8760 DoD gdzie: E - poemość zasobika; do - czas rozładowaia; E load - rocza ilość eergii dostarczoa przez zasobik do sieci; - sprawość cyklu kowersi eergii dla dae techologii; DoDL - głębokość rozładowaia. Roczą ilość eergii dostarczoe do sieci z układu zasobika wyzacza się z zależości: E 365d N (2) load gdzie: do - dobowa liczba godzi pracy geeracye zasobika; Nload - moc omiala a wyściu zasobika przezaczoa do wprowadzeia do sieci. Moc omialą zasobika wyzacza się z zależości: Nload N (3) o p load L
4 Metodyka ocey ekoomicze magazyowaia eergii elektrycze 125 gdzie: N - moc omiala zasobika; p - sprawość całkowita układu uwzględiaąca potrzeby włase i straty sieciowe. Koleym krokiem est określeie akładów iwestycyych, które mogą być wyrażoe w fukci zdolości do magazyowaia eergii przez zasobik i omiale mocy wyściowe zasobika [8]. Rówaie opisuą dwa współczyiki defiiowae dla każde techologii, przy czym pierwszy c e wyrażoy est w zł/kwh i związay est z poemością a drugi c p, wyrażoy w zł/kw est związay z mocą zasobika. Fiale rówaie przedstawia przyszłą wartość akładów iwestycyych po latach życia proektu iwestycyego. Dodatkowym elemetem, który został wprowadzoy do formuły est potecale wsparcie ze stroy istytuci rządowych związae z rozwoem OZE. IC IC 1 1 i c E c N 1 1 i e Eload N load IC 1 1 (4) cedo c p i 1 1 DoD 8760 L p gdzie: IC - przyszła wartość akładów iwestycyych; IC - omiala wartość akładów iwestycyych; - udział wsparcia istytuci rządowych; i - oczekiwaa miimala stopa zwrotu z iwestyci (stopa dyskota). Koleym składikiem kosztów, akie zostaą poiesioe przez operatora magazyu eergii, est koszt zakupu eergii do aładowaia zasobika. Eload w EC i ci 1 i (5) 1 1 i gdzie: EC i - wartość eergii wykorzystae do ładowaia zasobika; c i - cea eergii elektrycze do ładowaia zasobika; w - średioroczy wzrost ce eergii elektrycze. Ostatim składikiem kosztów związaych z eksploatacą zasobików w zakładaym okresie życia istalaci est koszt obsługi i serwisu. Koszt te moża podzielić a koszty stałe i zmiee. Koszty stałe są związae z plaowaymi przeglądami i plaowymi remotami zasobika. Koszty zmiee są związae ze zużywaiem się zasobika wraz z liczbą cykli pracy i ewetualymi potrzebami wymiaami kluczowych elemetów [8]. 1 i g 1 ef FC ICm 1 i c f Eload i i 1 (6) gdzie: FC - koszty stałe obsługi i serwisu; m - współczyik kosztów stałych obsługi i serwisu; g - wzrost kosztów stałych obsługi i serwisu; c f edostkowy koszt paliwa wykorzystywaego w istalaci CAES; e f wzrost edostkowego kosztu paliwa. 1 p
5 126 J. Paska, M. Kłos, K. Pawlak Drugi czło zależości (6) występue edyie dla zasobików CAES. Reasumuąc, przyszły koszt związay z magazyowaiem eergii w zasobiku (wyłączaąc zmiee koszty obsługi i serwisu) w ciągu lat wyiesie: C IC 1 m g 1 i 1 i ci w 1 e f E load c f i i i gdzie: C - całkowity przyszły koszt iwestyci. Ostateczie, aby uzyskać edostkowy koszt eergii w zł/kwh z zasobika ależy całkowity koszt związay z budową i fukcoowaiem istalaci podzielić przez całkowitą ilość oddawae przez zasobik eergii elektrycze. c 1 w Eload 1 i 1 1 i gdzie: c - edostkowy koszt produkci eergii elektrycze; w - wskaźik wzrostu ce eergii elektrycze. 2. Metodyka uproszczoa ocey kosztów budowy i fukcoowaia zasobików eergii Iym sposobem szybkie ocey kosztów budowy i fukcoowaia zasobików est aaliza zapropoowaa przez autorkę raportu Eergy Storage Systems Cost Update, A Study for the DOE Eergy Storage Systems Program [7]. Na rysuku 1 została przedstawioa idea obliczeia składików kosztu zasobików eergii. C (7) (8) SEE Układ do kowersi eergii Zasobik eergii Rys. 1. Główe elemety układu wytwórczego z zasobikiem eergii [7] W te metodzie akłady iwestycye oblicza się ako sumę akładu a urządzeie do kowersi eergii (C pcs ) i akładu a budowę zasobika (C storage ): C zł C zł C zł (9) total pcs storage
6 Metodyka ocey ekoomicze magazyowaia eergii elektrycze 127 Nakład związay z budową układu do kowersi (przetworika) eergii zależy od mocy zasobika. C zł c zł kw N kw pcs / (10) pcs Nakład a budowę zasobika eergii est proporcoaly do ego poemości. C zł c zł / kwh E kwh (11) storage storage W aprostszym przypadku możemy przyąć, że E est to iloczy mocy N i czasu t rozładowaia zasobika. W związku z tym, że w każdym układzie techologiczym występuą straty wzór (11) przymue postać: C zł c zł / kwh E kwh / (12) storage storage gdzie: - ozacza sprawość układu zasobika. Maąc obliczoe a podstawie (9) całkowite akłady iwestycye i zaąc moc zasobika w kw możemy określić edostkowe akłady iwestycye: c zł / kw C zł N kw (13) system total / Koleym elemetem aalizy est określeie kosztu cyklu życia zasobika, który zawiera: akłady kapitałowe, koszty obsługi i serwisu, koszty zakupu eergii a potrzeby ładowaia zasobika i koszty utylizaci [7]. Ostatim elemetem est obliczeie wskaźika wartości bieżące akładów dla okresu eksploataci (p. 10-letiego) zasobika eergii e PW factor (14) 1 1 d gdzie: e stopa iflaci; d stopa dyskota; rok. W tabeli 1 przedstawioo akłady i koszty związae z fukcoowaiem wybraych typów zasobików eergii. Tabela 1 Koszty wybraych techologii zasobików [7] Techologia Koszty układu zasobika Sprawość Liczba c pcs, zł/kw c storage, zł/kwh układu, % cykli Baterie kwasowo-ołowiowe Baterie sodowo-siarkowe Baterie kasowo-ołowiowe z elektrodami węglowymi Baterie cykowo-bromowe Baterie przepływowe typu REDOX Baterie litowo-oowe Peumatycze ZE (CAES) Elektrowie szczytowo-pompowe Kietycze ZE Superkodesatory
7 128 J. Paska, M. Kłos, K. Pawlak 3. Wybrae aspekty ekoomicze zasobików eergii dla odawialych źródeł eergii i bilasowaia systemu Oceiaąc efektywość ekoomiczą komercyego zastosowaia zasobików eergii ależy brać pod uwagę szereg aspektów, które z puktu widzeia iwestora mogą mieć wpływ a podęcie decyzi o wyposażeiu w zasobiki plaowae iwestyci. Podstawowymi zagadieiami, które ależy rozważyć są: 1. Możliwość uzyskaia waruków przyłączeia w zakładae lokalizaci; 2. Sytuaca sieciowa determiuąca stabilość wyprowadzeia mocy z plaowae elektrowi. 3. Możliwości ekoomicze umieszczeia wyprodukowae eergii a ryku przy zakładae stopie zwrotu z iwestyci. 4. Dodatkowe przychody z tytułu realizaci usług systemowych. Pierwsze z zagadień est związae z samym początkiem realizaci procesu iwestycyego. Jest to abardzie wrażliwa część proektu i ak wskazuą dotychczasowe doświadczeia iwestorów reprezetuących brażę elektrowi wiatrowych, w wielu przypadkach a tym etapie fiaskiem kończy się wiele iwestyci. W dużym stopiu wyika to z wirtualego asyceia Kraowego Systemu Elektroeergetyczego farmami wiatrowymi, z których a fizyczą realizacę ma szasę tylko iewielka część plaowaych i posiadaących waruki przyłączeia proektów. Stosuąc dla proektowae farmy wiatrowe zasobik eergii o odpowiedie mocy i poemości, iwestor zmieia charakter źródła eergii z iestabilego, uzależioego od stochastyczego charakteru dostępości eergii pierwote w sterowale, w pełi dyspozycye źródło. Zmieia to diametralie założeia dla wykoywae ekspertyzy wpływu a sieć tak fukcouącego źródła. Z puktu widzeia Operatora Systemu Przesyłowego, czy Dystrybucyego poawia się możliwość ograiczeia wyprowadzeia mocy z pracuące farmy bez ryzyka roszczeń odszkodowawczych ze stroy właściciela elektrowi, czy też ograiczeia skutków agłych zmia pogodowych. Pozwala utrzymać produkcę farmy w trybie a magazy w sytuaci utrudioego wyprowadzeia mocy, p. w doliie zapotrzebowaia, czy też prześć a pracę z magazyu w przypadku zwiększoego zapotrzebowaia, czy też chwilowego braku dostępości eergii pierwote. Drugim aspektem związaym z pracą zasobików w systemie elektroeergetyczym i ich współpracy z odawialymi źródłami eergii elektrycze est sytuaca sieciowa w lokalizacach z mieszym zagęszczeiem elektroeergetycze ifrastruktury dystrybucye i przesyłowe, która w dużym stopiu może powodować w staach awaryych trudości w wyprowadzeiu pełe mocy do systemu. W tym przypadku zasobik współpracuący ze źródłem może pełić rolę regulatora, za pomocą którego lokaly Operator Sytemu Dystrybucyego est w staie zapewić właściwe parametry eergii elektrycze w podsystemie dystrybucyym, przy edoczese pracy źródła. Miimalizue
8 Metodyka ocey ekoomicze magazyowaia eergii elektrycze 129 się w te sposób skutki ewetualych awarii sieciowych i ich wpływ a poziom kosztów, zarówo po stroie wytwórcy, ak i operatora, a w efekcie odbiorców eergii elektrycze. Koleym zagadieiem, które ma wpływ a fukcoowaie odawialych źródeł eergii elektrycze est zmiaa zasad i możliwości hadlu eergią elektryczą wyprodukowaą w farmach wiatrowych i fotowoltaiczych. W dotychczas zawieraych kotraktach stroy posługiwały się racze stałą ceą pomieszaą o koszty związae z błędami progoz produkci eergii elektrycze. Współpraca zasobików eergii z odawialymi źródłami eergii dae możliwość zmieszeia kosztów wyikaących z uczestictwa w ryku bilasuącym, ale dae także możliwość zarządzaia sprzedażą eergii elektrycze poprzez profilowaie produkci i dyspoowaia paletą produktów dostosowaych do sytuaci rykowe. Korzystaie ze wzrostu ce w trakcie zapotrzebowaia szczytowego est aważieszym aspektem fukcoowaia owoczesego źródła OZE. Przykład takie sprzedaży przedstawioo a rysuku 2. Rys. 2. Cey eergii elektrycze a TGE z zazaczoym obszarem profilu sprzedaży Koleym aspektem, który est wart omówieia z puktu widzeia zastosowaia zasobików eergii est wykorzystaie a potrzeby bilasowaia systemu. Dotychczas w procesie bilasowaia systemu po stroie podażowe są wykorzystywae edostki JWCD (Jedostki Wytwórcze Cetralie Dyspoowae). Obszarem ryku bilasuącego est część systemu elektroeergetyczego, gdzie prowadzoy est hurtowy obrót eergią elektryczą oraz gdzie Operator Systemu Przesyłowego (obowiązki OSP pełi w tym momecie firma PSE S.A.) dokoue bieżącego bilasowaia zapotrzebowaia a eergię elektryczą z e dostawami w Kraowym Systemie Elektroeergetyczym. Do obowiązków OSP ależy rówież zarządzaie ograiczeiami systemowymi i prowadzeie wyikaących z ich rozliczeń z podmiotami uczesticzącymi w ryku bilasuącym.
9 130 J. Paska, M. Kłos, K. Pawlak Podstawowym obszarem ryku bilasuącego są [4-5]: sieć przesyłowa; miesca w sieci dystrybucye o apięciu 110 kv, do których są przyłączoe edostki wytwórcze cetralie dyspoowae (JWCD); pukty poad siecią, przez które w ryku bilasuącym uczesticzą podmioty ieprzyłączoe do sieci przesyłowe oraz ieposiadaące miesc wymieioych w powyższym pukcie; miesca w sieci dystrybucye, w których są reprezetowae sterowae odbiory eergii elektrycze. Ryek bilasuący est rodzaem ryku ofertowego, którego stroami są z ede stroy OSP, atomiast z drugie wytwórcy eergii elektrycze, którzy składaą oferty wzrostu lub redukci produkci eergii. Cea eergii a ryku bilasuącym wyika ze złożoych ofert. Uczesticy ryku, których oferty zostały zaakceptowae otrzymaą zapłatę zgodą ze zgłoszoą ofertą, atomiast cea dla odbiorców eergii est ustalaa ako średia ważoa z zaakceptowaych ofert. Dla tak sformułowaego obszaru ryku bilasuącego zasobiki eergii mogą staowić elemet związay ze składaiem ofert ako wytwórcy. Możliwość regulaci wielkości eergii elektrycze wprowadzae do Kraowego Systemu Elektroeergetyczego staowi zakomite uzupełieie dotychczasowe praktyki wykorzystywaia do tego celu elektrowi systemowych. Cey a ryku bilasuącym są ściśle skorelowae z możliwością bieżącego pokrycia zapotrzebowaia a eergię elektryczą i dyspoet rezerw mocy w zasobikach mógłby aktywie uczesticzyć w procesie bilasowaia systemu odosząc z tego zacze korzyści fiasowe. Wysokość ce a ryku bilasuącym została przedstawioa a rysuku 3. Rys. 3. Cey eergii elektrycze a Ryku Bilasuącym w 2014 roku [1]
10 Metodyka ocey ekoomicze magazyowaia eergii elektrycze 131 Obserwowaa a wykresie zmieość ce pozwala oceić ak duży obszar est do zagospodarowaia w zakresie wykorzystaia, także w tym aspekcie zasobików eergii. Korzystaąc z regulaci w zakresie mocy i eergii wprowadzae do systemu elektroeergetyczego uczestik ryku dyspouący odpowiedią ifrastrukturą est potecalym beeficetem przychodów w tym zakresie. 4. Wioski 1. Zasobiki eergii maą wiele zalet techiczych, ale a obecą chwilę stosukowo wysokie akłady iwestycye powoduą ich ograiczoy zakres stosowaia. 2. Magazyowaie eergii w ostatich latach cieszy się coraz większym zaiteresowaiem, zarówo ze stroy operatorów sieci elektroeergetyczych, ak i samych wytwórców eergii. Od dłuższego czasu trwaą wytężoe prace ad rozwiązaiem problemu gromadzeia zaczych ilości eergii, które mogłyby zmieić sposób zarządzaia systemem elektroeergetyczym, fukcoowaia ryku eergii oraz sterowaia pracą tzw. iestabilych odawialych źródeł eergii. 3. Metodyka ocey ekoomicze stosowaia zasobików polega a określeiu wysokości akładów iwestycyych i kosztów fukcoowaia układów zasobikowych. 4. Oceiaąc efektywość ekoomiczą zastosowaia komercyego zasobików eergii ależy brać pod uwagę szereg aspektów, które z puktu widzeia iwestora mogą mieć wpływ a podęcie decyzi o wyposażeiu w zasobiki plaowae iwestyci, t. możliwość uzyskaia waruków przyłączeia w zakładae lokalizaci, sytuacę sieciową determiuącą stabilość wyprowadzeia mocy z plaowae elektrowi, możliwości ekoomicze umieszczeia wyprodukowae eergii a ryku przy zakładae stopie zwrotu z iwestyci, dodatkowe przychody z tytułu realizaci usług bilasuących, regulacyych i systemowych. Literatura [1] Cetrum Iformaci Ryku Eergii: Cey a ryku bilasuącym. [2] Kłos M., Paska J.: Kryteria ocey i wyboru urządzeń i układów do magazyowaia eergii elektrycze. XV Międzyarodowa Kofereca Naukowa Aktuale problemy w elektroeergetyce - APE 11. Jurata, 8-10 czerwca 2011.
11 132 J. Paska, M. Kłos, K. Pawlak [3] Paska J.: Zasobiki eergii elektrycze w systemie elektroeergetyczym - zastosowaia i rozwiązaia. Przegląd Elektrotechiczy (Electrical Review). Nr 9a, [4] Polskie Sieci Elektroeergetycze S.A. Iformace o systemie. [5] Polskie Sieci Elektroeergetycze S.A. Istrukca Ruchu i Eksploataci Sieci Przesyłowe. [6] Poopu P., Jewell W. T.: Aalysis of the Cost per Kilowatt Hour to Store Electricity. IEEE Trasactios o Eergy Coversio. Vol. 23, No. 2, Jue [7] Schoeug S.: Eergy Storage Systems Cost Update a Study for the DOE Eergy Storage Systems Program. Sadia Report, SAND , Ulimited Release, Prited April [8] Zafirakis D., Chalvatzis K. J., Baiocchi G., Daskalakis G.: Modelig of fiacial icetives for ivestmets i eergy storage systems that promote the large-scale itegratio of wid eergy. Applied Eergy 105 (2013)
WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI ZAKŁAD ELEKTROWNI I GOSPODARKI ELEKTROENERGETYCZNEJ
WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI ZAKŁAD ELEKTROWNI I GOSPODARKI ELEKTROENERGETYCZNEJ LABORATORIUM RACHUNEK EKONOMICZNY W ELEKTROENERGETYCE INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA
Bardziej szczegółowoWykład. Inwestycja. Inwestycje. Inwestowanie. Działalność inwestycyjna. Inwestycja
Iwestycja Wykład Celowo wydatkowae środki firmy skierowae a powiększeie jej dochodów w przyszłości. Iwestycje w wyiku użycia środków fiasowych tworzą lub powiększają majątek rzeczowy, majątek fiasowy i
Bardziej szczegółowoAUDYT SYSTEMU GRZEWCZEGO
Wytycze do audytu wykoao w ramach projektu Doskoaleie poziomu edukacji w samorządach terytorialych w zakresie zrówoważoego gospodarowaia eergią i ochroy klimatu Ziemi dzięki wsparciu udzieloemu przez Isladię,
Bardziej szczegółowoINWESTYCJE MATERIALNE
OCENA EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI INWESTCJE: proces wydatkowaia środków a aktywa, z których moża oczekiwać dochodów pieiężych w późiejszym okresie. Każde przedsiębiorstwo posiada pewą liczbę możliwych projektów
Bardziej szczegółowoELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA
UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY W BYDGOSZCZY WYDZIAŁ INŻYNIERII MECHANICZNEJ INSTYTUT EKSPLOATACJI MASZYN I TRANSPORTU ZAKŁAD STEROWANIA ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA ĆWICZENIE: E20 BADANIE UKŁADU
Bardziej szczegółowoZasilanie budynków użyteczności publicznej oraz budynków mieszkalnych w energię elektryczną
i e z b ę d i k e l e k t r y k a Julia Wiatr Mirosław Miegoń Zasilaie budyków użyteczości publiczej oraz budyków mieszkalych w eergię elektryczą Zasilacze UPS oraz sposoby ich doboru, układy pomiarowe
Bardziej szczegółowoStrategie finansowe przedsiębiorstwa
Strategie fiasowe przedsiębiorstwa Grzegorz Michalski 2 Różice między fiasami a rachukowością Rachukowość to opowiadaie [sprawozdaie] JAK BYŁO i JAK JEST Fiase zajmują się Obecą oceą tego co BĘDZIE w PRZYSZŁOŚCI
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE SILNIKÓW O DUśEJ SPRAWNOŚCI DO NAPĘDÓW WENTYLATORÓW MŁYNOWYCH
Zeszyty Problemowe Maszyy Elektrycze Nr 88/2010 135 Grzegorz Badowski, Jerzy Hickiewicz, Krystya Macek-Kamińska, Marci Kamiński Politechika Opolska, Opole Piotr Pluta, PGE Elektrowia Opole SA, Brzezie
Bardziej szczegółowoArtykuł techniczny CVM-NET4+ Zgodny z normami dotyczącymi efektywności energetycznej
1 Artykuł techiczy Joatha Azañó Dział ds. Zarządzaia Eergią i Jakości Sieci CVM-ET4+ Zgody z ormami dotyczącymi efektywości eergetyczej owy wielokaałowy aalizator sieci i poboru eergii Obeca sytuacja Obece
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 5 WPŁYW SYSTEMU OPODATKOWANIA DOCHODU NA EFEKTYWNOŚĆ PROCESU DECYZYJNEGO
Agieszka Jakubowska ROZDZIAŁ 5 WPŁYW SYSTEMU OPODATKOWANIA DOCHODU NA EFEKTYWNOŚĆ PROCESU DECYZYJNEGO. Wstęp Skąplikowaie współczesego życia gospodarczego powoduje, iż do sterowaia procesem zarządzaia
Bardziej szczegółowoWERSJA TESTU A. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. LX Egzamin dla Aktuariuszy z 28 maja 2012 r. Część I. Matematyka finansowa
Matematyka fiasowa 8.05.0 r. Komisja Egzamiacyja dla Aktuariuszy LX Egzami dla Aktuariuszy z 8 maja 0 r. Część I Matematyka fiasowa WERJA EU A Imię i azwisko osoby egzamiowaej:... Czas egzamiu: 00 miut
Bardziej szczegółowoMINIMALIZACJA PUSTYCH PRZEBIEGÓW PRZEZ ŚRODKI TRANSPORTU
Przedmiot: Iformatyka w logistyce Forma: Laboratorium Temat: Zadaie 2. Automatyzacja obsługi usług logistyczych z wykorzystaiem zaawasowaych fukcji oprogramowaia Excel. Miimalizacja pustych przebiegów
Bardziej szczegółowoMatematyka finansowa 08.10.2007 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XLIII Egzamin dla Aktuariuszy z 8 października 2007 r.
Matematyka fiasowa 08.10.2007 r. Komisja Egzamiacyja dla Aktuariuszy XLIII Egzami dla Aktuariuszy z 8 paździerika 2007 r. Część I Matematyka fiasowa WERSJA TESTU A Imię i azwisko osoby egzamiowaej:...
Bardziej szczegółowo1. Metoda zdyskontowanych przyszłych przepływów pieniężnych
Iwetta Budzik-Nowodzińska SZACOWANIE WARTOŚCI DOCHODOWEJ PRZEDSIĘBIORSTWA STUDIUM PRZYPADKU Wprowadzeie Dochodowe metody wycey wartości przedsiębiorstw są postrzegae, jako ajbardziej efektywe sposoby określaia
Bardziej szczegółowoOptymalizacja sieci powiązań układu nadrzędnego grupy kopalń ze względu na koszty transportu
dr hab. iż. KRYSTIAN KALINOWSKI WSIiZ w Bielsku Białej, Politechika Śląska dr iż. ROMAN KAULA Politechika Śląska Optymalizacja sieci powiązań układu adrzędego grupy kopalń ze względu a koszty trasportu
Bardziej szczegółowoMichał Księżakowski Project Manager (Kraków, 17.02.2012)
Ekoomicze aspekty budowy biogazowi i dystrybucji biogazu Michał Księżakowski Project Maager (Kraków, 17.02.2012) Czyiki warukujące budowę biogazowi Uwarukowaia Ekoomicze Prawe Techologicze Aspekty Prawe
Bardziej szczegółowoProjekt z dnia 24.05.2012 r. Wersja 0.5 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia..
Projekt z dia 24.05.2012 r. Wersja 0.5 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dia.. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązku uzyskaia i przedstawieia do umorzeia świadectw efektywości eergetyczej i uiszczaia
Bardziej szczegółowoLaboratorium Sensorów i Pomiarów Wielkości Nieelektrycznych. Ćwiczenie nr 1
1. Cel ćwiczeia: Laboratorium Sesorów i Pomiarów Wielkości Nieelektryczych Ćwiczeie r 1 Pomiary ciśieia Celem ćwiczeia jest zapozaie się z kostrukcją i działaiem czujików ciśieia. W trakcie zajęć laboratoryjych
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE METODY CBR DO SZACOWANIA KOSZTÓW WYTWARZANIA W FAZIE PROJEKTOWANIA
ZASTOSOWANIE METODY CBR DO SZACOWANIA KOSZTÓW WYTWARZANIA W FAZIE PROJEKTOWANIA prof. r hab. iż. Ryszar Kosala r.kosala@po.opole.pl mgr iż. Barbara Baruś b.barus@po.opole.pl Politechika Opolska Wyział
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO 1) z dnia 21 października 2011 r.
Dzieik Ustaw Nr 251 14617 Poz. 1508 1508 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO 1) z dia 21 paździerika 2011 r. w sprawie sposobu podziału i trybu przekazywaia podmiotowej dotacji a dofiasowaie
Bardziej szczegółowoNa podstawie art. 55a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409) zarządza się, co następuje:
Projekt z dia 16.12.2013 r. Rozporządzeie Miistra Ifrastruktury i Rozwoju 1) z dia.. 2013 r. w sprawie metodologii obliczaia charakterystyki eergetyczej budyku i lokalu mieszkalego lub części budyku staowiącej
Bardziej szczegółowoMatematyka finansowa 06.10.2008 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XLVII Egzamin dla Aktuariuszy z 6 października 2008 r.
Komisja Egzamiacyja dla Aktuariuszy XLVII Egzami dla Aktuariuszy z 6 paździerika 2008 r. Część I Matematyka fiasowa WERSJA TESTU A Imię i azwisko osoby egzamiowaej:... Czas egzamiu: 00 miut . Kredytobiorca
Bardziej szczegółowoBADANIA DOCHODU I RYZYKA INWESTYCJI
StatSoft Polska, tel. () 484300, (60) 445, ifo@statsoft.pl, www.statsoft.pl BADANIA DOCHODU I RYZYKA INWESTYCJI ZA POMOCĄ ANALIZY ROZKŁADÓW Agieszka Pasztyła Akademia Ekoomicza w Krakowie, Katedra Statystyki;
Bardziej szczegółowoSystem finansowy gospodarki
System fiasowy gospodarki Zajęcia r 5 Matematyka fiasowa Wartość pieiądza w czasie 1 złoty posiaday dzisiaj jest wart więcej iż 1 złoty posiaday w przyszłości, p. za rok. Powody: Suma posiadaa dzisiaj
Bardziej szczegółowoMetody oceny projektów inwestycyjnych
Metody ocey projektów iwestycyjych PRZEDMIIOT : EFEKTYWNOŚĆ SYSTEMÓW IINFORMATYCZNYCH Pla wykładu Temat: Metody ocey projektów iwestycyjych 5 FINANSOWE METODY OCENY PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH... 4 5.1. WPROWADZENIE...
Bardziej szczegółowoSiemens. The future moving in.
Ogrzewaczy wody marki Siemes zae są a rykach całego świata. Ich powstawaiu towarzyszą ambite cele: stale poszukujemy iowacyjych, przyszłościowych rozwiązań techologiczych, służących poprawie jakości życia.
Bardziej szczegółowoBusiness Process Automation. Opłacalność inwestycji => <= Jak bank widzi kredytobiorcę
Busiess Process Automatio Opłacalość iwestycji =>
Bardziej szczegółowoKonica Minolta Optimized Print Services (OPS) Oszczędzaj czas. Poprawiaj efektywność. Stabilizuj koszty. OPS firmy Konica Minolta
Koica Miolta Optimized Prit Services (OPS) Oszczędzaj czas. Poprawiaj efektywość. Stabilizuj koszty. OPS firmy Koica Miolta Optimized Prit Services OPS Najlepszą metodą przewidywaia przyszłości jest jej
Bardziej szczegółowoEfektywność projektów inwestycyjnych. Statyczne i dynamiczne metody oceny projektów inwestycyjnych
Efekywość projeków iwesycyjych Saycze i dyamicze meody ocey projeków iwesycyjych Źródła fiasowaia Iwesycje Rzeczowe Powiększeie mająku rwałego firmy, zysk spodzieway w dłuższym horyzocie czasowym. Fiasowe
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA NR 06-2 POMIARY TEMPA METABOLIZMU METODĄ TABELARYCZNĄ
LABORATORIUM OCHRONY ŚRODOWISKA - SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ - INSTRUKCJA NR 06- POMIARY TEMPA METABOLIZMU METODĄ TABELARYCZNĄ 1. Cel istrukcji Celem istrukcji jest określeie metodyki postępowaia w celu
Bardziej szczegółowoMetoda analizy hierarchii Saaty ego Ważnym problemem podejmowania decyzji optymalizowanej jest często występująca hierarchiczność zagadnień.
Metoda aalizy hierarchii Saaty ego Ważym problemem podejmowaia decyzji optymalizowaej jest często występująca hierarchiczość zagadień. Istieje wiele heurystyczych podejść do rozwiązaia tego problemu, jedak
Bardziej szczegółowoStruktura czasowa stóp procentowych (term structure of interest rates)
Struktura czasowa stóp procetowych (term structure of iterest rates) Wysokość rykowych stóp procetowych Na ryku istieje wiele różorodych stóp procetowych. Poziom rykowej stopy procetowej (lub omialej stopy,
Bardziej szczegółowoOCENA EFEKTYWNOŚCI SYSTEMU POMOCY DORAŹNEJ I RATOWNICTWA MEDYCZNEGO W POLSCE Z WYKORZYSTANIEM DEA
METODY ILOŚCIOWE W BADANIACH EKONOMICZNYCH Tom XV/3, 2014, str. 159 168 OCENA EFEKTYWNOŚCI SYSTEMU POMOCY DORAŹNEJ I RATOWNICTWA MEDYCZNEGO W POLSCE Z WYKORZYSTANIEM DEA Justya Kuawska Wydział Zarządzaia
Bardziej szczegółowoPrzybliżone zapytania do baz danych z akceleracją obliczeń rozkładów prawdopodobieństwa
XVI Kofereca PLOUG Kościelisko Paździerik 00 Przybliżoe zapytaia do baz daych z akceleracą obliczeń rozkładów prawdopodobieństwa Witold Adrzeewski Politechika Pozańska Witold.Adrzeewski@cs.put.poza.pl
Bardziej szczegółowoProjekt z dnia 8.07.2013 r.
Projekt z dia 8.07.2013 r. Rozporządzeie Miistra Trasportu, Budowictwa i Gospodarki Morskiej 1) z dia.. 2013 r. w sprawie metodologii obliczaia charakterystyki eergetyczej budyku i lokalu mieszkalego lub
Bardziej szczegółowoo zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw.
SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII KADENCJA Warszawa, dia 12 listopada 2013 r. Druk r 487 MARSZAŁEK SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Pa Bogda BORUSEWICZ MARSZAŁEK SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Zgodie
Bardziej szczegółowoDEA podstawowe modele
Marek Miszczński KBO UŁ 2008 - Aaliza dach graiczch (EA) cz.2 (przkład aaliza damiki rakigi) EA podsawowe modele WPROWAZENIE Efekwość (produkwość) obieku gospodarczego o es defiiowaa ako sosuek sum ważoch
Bardziej szczegółowoMateriał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzieb!
Projekt wsp,ł.iasoway ze 4rodk,w Uii Europejskiej w ramach Europejskiego Fuduszu Społeczego Materiał pomociczy dla auczycieli kształcących w zawodzieb "#$%&'( ")*+,"+(' -'#.,('#. przygotoway w ramach projektu
Bardziej szczegółowoAnaliza popytu na alkohol w Polsce z zastosowaniem modelu korekty błędem AIDS
Ekoomia Meedżerska 2011, r 10, s. 161 172 Jacek Wolak *, Grzegorz Pociejewski ** Aaliza popytu a alkohol w Polsce z zastosowaiem modelu korekty błędem AIDS 1. Wprowadzeie Okres trasformacji, zapoczątkoway
Bardziej szczegółowoZarządzanie finansami
STOWARZYSZENIE KSIĘGOWYCH W POLSCE ODDZIAŁ W POZNANIU Zarządzaie fiasami DR LESZEK CZAPIEWSKI - POZNAŃ - WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE Pieiądze posiadają określoą wartość. Wartość w diu dzisiejszym omialej
Bardziej szczegółowoTRANSFORMACJA DO UKŁADU 2000 A PROBLEM ZGODNOŚCI Z PRG
Tomasz ŚWIĘTOŃ 1 TRANSFORMACJA DO UKŁADU 2000 A ROBLEM ZGODNOŚCI Z RG Na mocy rozporządzeia Rady Miistrów w sprawie aństwowego Systemu Odiesień rzestrzeych już 31 grudia 2009 roku upływa termi wykoaia
Bardziej szczegółowoĆ wiczenie 17 BADANIE SILNIKA TRÓJFAZOWEGO KLATKOWEGO ZASILANEGO Z PRZEMIENNIKA CZĘSTOTLIWOŚCI
Ć wiczeie 7 BADANIE SILNIKA TRÓJFAZOWEGO KLATKOWEGO ZASILANEGO Z RZEIENNIKA CZĘSTOTLIWOŚCI Wiadomości ogóle Rozwój apędów elektryczych jest ściśle związay z rozwojem eergoelektroiki Współcześie a ogół
Bardziej szczegółowoELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA
NIWERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY W BYDGOSZCZY WYDZIAŁ INŻYNIERII MECHANICZNEJ INSTYTT EKSPLOATACJI MASZYN I TRANSPORT ZAKŁAD STEROWANIA ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA ĆWICZENIE: E13 BADANIE ELEMENTÓW
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA OPOLSKA
POLITCHIKA OPOLSKA ISTYTUT AUTOMATYKI I IFOMATYKI LABOATOIUM MTOLOII LKTOICZJ 7. KOMPSATOY U P U. KOMPSATOY APIĘCIA STAŁO.. Wstęp... Zasada pomiaru metodą kompesacyją. Metoda kompesacyja pomiaru apięcia
Bardziej szczegółowoWYGRYWAJ NAGRODY z KAN-therm
Regulami Kokursu I. POSTANOWIENIA OGÓLNE. 1. Regulami określa zasady KONKURSU p. Wygrywaj agrody z KAN-therm (dalej: Kokurs). 2. Orgaizatorem Kokursu jest KAN Sp. z o.o. z siedzibą w Białymstoku- Kleosiie,
Bardziej szczegółowo(1) gdzie I sc jest prądem zwarciowym w warunkach normalnych, a mnożnik 1,25 bierze pod uwagę ryzyko 25% wzrostu promieniowania powyżej 1 kw/m 2.
Katarzya JARZYŃSKA ABB Sp. z o.o. PRODUKTY NISKONAPIĘCIOWE W INSTALACJI PV Streszczeie: W ormalych warukach pracy każdy moduł geeruje prąd o wartości zbliżoej do prądu zwarciowego I sc, który powiększa
Bardziej szczegółowoModele tendencji rozwojowej STATYSTYKA OPISOWA. Dr Alina Gleska. Instytut Matematyki WE PP. 18 listopada 2017
STATYSTYKA OPISOWA Dr Alia Gleska Istytut Matematyki WE PP 18 listopada 2017 1 Metoda aalitycza Metoda aalitycza przyjmujemy założeie, że zmiay zjawiska w czasie moża przedstawić jako fukcję zmieej czasowej
Bardziej szczegółowoASPEKT EKONOMICZNY WYKORZYSTANIA SAMOCHODÓW ELEKTRYCZNYCH I HYBRYDOWYCH JAKO MAGAZYNÓW ENERGII W SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM Paweł Lasek1
ASPEKT EKONOMICZNY WYKORZYSTANIA SAMOCHODÓW ELEKTRYCZNYCH I HYBRYDOWYCH JAKO MAGAZYNÓW ENERGII W SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM Paweł Lasek Kometarz profesora-opiekua. Raport iż. Pawła Laska jest trzecim
Bardziej szczegółowoAnaliza potencjału energetycznego depozytów mułów węglowych
zaiteresowaia wykorzystaiem tej metody w odiesieiu do iych droboziaristych materiałów odpadowych ze wzbogacaia węgla kamieego ależy poszukiwać owych, skutecziej działających odczyików. Zdecydowaie miej
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1, zima 2016/17
Egzami, 18.02.2017, godz. 9:00-11:30 Zadaie 1. (22 pukty) W każdym z zadań 1.1-1.10 podaj w postaci uproszczoej kresy zbioru oraz apisz, czy kresy ależą do zbioru (apisz TAK albo NIE, ewetualie T albo
Bardziej szczegółowoZeszyty Problemowe Maszyny Elektryczne Nr 74/2006 69
Zeszyty Problemowe Maszyy Elektrycze Nr 74/6 69 Piotr Zietek Politechika Śląska, Gliwice PRĄDY ŁOŻYSKOWE I PRĄD UZIOMU W UKŁADACH NAPĘDOWYCH ZASILANYCH Z FALOWNIKÓW PWM BEARING CURRENTS AND LEAKAGE CURRENT
Bardziej szczegółowoZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ Nr 573 Ekoomia XXXIX 2001 BŁAŻEJ PRUSAK Katedra Ekoomii i Zarządzaia Przedsiębiorstwem METODY OCENY PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH Celem artykułu jest przedstawieie metod
Bardziej szczegółowoPolitechnika Poznańska
Politechika Pozańska Temat: Laboratorium z termodyamiki Aaliza składu spali powstałych przy spalaiu paliw gazowych oraz pomiar ich prędkości przepływu za pomocą Dopplerowskiego Aemometru Laserowego (LDA)
Bardziej szczegółowoSiłownie ORC sposobem na wykorzystanie energii ze źródeł niskotemperaturowych.
Siłowie ORC sposobem a wykorzystaie eergii ze źródeł iskotemperaturowych. Autor: prof. dr hab. Władysław Nowak, Aleksadra Borsukiewicz-Gozdur, Zachodiopomorski Uiwersytet Techologiczy w Szczeciie, Katedra
Bardziej szczegółowoModuł 4. Granica funkcji, asymptoty
Materiały pomocicze do e-learigu Matematyka Jausz Górczyński Moduł. Graica fukcji, asymptoty Wyższa Szkoła Zarządzaia i Marketigu Sochaczew Od Autora Treści zawarte w tym materiale były pierwotie opublikowae
Bardziej szczegółowoANALIZA WPŁYWU ROZMIESZCZENIA I LICZBY PUNKTÓW KOLOKACJI NA DOKŁADNOŚĆ METODY PURC DLA ZAGADNIEŃ TEORII SPRĘŻYSTOŚCI W OBSZARACH WIELOŚCIENNYCH 3D
MODELOWANIE INŻYNIERSKIE r 46 ISSN 896-77X ANALIZA WPŁYWU ROZMIESZCZENIA I LICZBY PUNKÓW KOLOKACJI NA DOKŁADNOŚĆ MEODY PURC DLA ZAGADNIEŃ EORII SPRĘŻYSOŚCI W OBSZARACH WIELOŚCIENNYCH D Egeisz Zieik a Krzysztof
Bardziej szczegółowoMateriał ćwiczeniowy z matematyki Marzec 2012
Materiał ćwiczeiowy z matematyki Marzec 0 Klucz puktowaia do zadań zamkiętych oraz schemat oceiaia do zadań otwartych POZIOM PODSTAWOWY Marzec 0 Klucz puktowaia do zadań zamkiętych Nr zad 3 5 6 7 8 9 0
Bardziej szczegółowoCATA ASPEKTY TECHNICZNE WYKORZYSTANIA TECHNOLOGII MAGAZYNOWANIA ENERGII. Centrum Zastosowań Zaawansowanych Technologii MIECZYSŁAW KWIATKOWSKI
CATA Centrum Zastosowań Zaawansowanych Technologii ASPEKTY TECHNICZNE WYKORZYSTANIA TECHNOLOGII MAGAZYNOWANIA ENERGII MIECZYSŁAW KWIATKOWSKI CELE WYKORZYSTYWANIA TECHNOLOGII MAGAZYNOWANIA ENERGII 1. Technologie
Bardziej szczegółowoO pewnych zastosowaniach rachunku różniczkowego funkcji dwóch zmiennych w ekonomii
O pewych zastosowaiach rachuku różiczkowego fukcji dwóch zmieych w ekoomii 1 Wielkość wytwarzaego dochodu arodowego D zależa jest od wielkości produkcyjego majątku trwałego M i akładów pracy żywej Z Fukcję
Bardziej szczegółowoALGORYTM OPTYMALIZACJI PARAMETRÓW EKSPLOATACYJNYCH ŚRODKÓW TRANSPORTU
Łukasz WOJCIECHOWSKI, Tadeusz CISOWSKI, Piotr GRZEGORCZYK ALGORYTM OPTYMALIZACJI PARAMETRÓW EKSPLOATACYJNYCH ŚRODKÓW TRANSPORTU Streszczeie W artykule zaprezetowao algorytm wyzaczaia optymalych parametrów
Bardziej szczegółowoZakład Systemów Zasilania (Z-5) Opracowanie nr 292/Z5 z pracy statutowej pt.
Zakład Systemów Zasilaia (Z-5) Opracowaie r 292/Z5 z pracy statutowej pt. Aaliza istiejących w Polsce regioalych różic wartości czyików wpływających a koszt eergii używaej w telekomuikacyjych systemach
Bardziej szczegółowoSTATYSTYCZNA OCENA WYNIKÓW POMIARÓW.
Statytycza ocea wyików pomiaru STATYSTYCZNA OCENA WYNIKÓW POMIARÓW CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczeia jet: uświadomieie tudetom, że każdy wyik pomiaru obarczoy jet błędem o ie zawze zaej przyczyie i wartości,
Bardziej szczegółowoNiepewności pomiarowe
Niepewości pomiarowe Obserwacja, doświadczeie, pomiar Obserwacja zjawisk fizyczych polega a badaiu ych zjawisk w warukach auralych oraz a aalizie czyików i waruków, od kórych zjawiska e zależą. Waruki
Bardziej szczegółowoRola magazynowania energii. Operatora Systemu Przesyłowego
Rola magazynowania energii z perspektywy Operatora Systemu Przesyłowego Wojciech Lubczyński Dyrektor Projektu Smart Grid PSE Operator S.A. Energia Efekt - Środowisko Warszawa, 25 listopad 2011 Obszary
Bardziej szczegółowo8. Optymalizacja decyzji inwestycyjnych
8. Optymalizacja decyzji iwestycyjych 8. Wprowadzeie W wielu różych sytuacjach, w tym rówież w czasie wyboru iwestycji do realizacji, podejmujemy decyzje. Sytuacje takie azywae są sytuacjami decyzyjymi.
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja inwestycji materialnych ze względu na ich cel:
Metodologia obliczeia powyższych wartości Klasyfikacja iwestycji materialych ze względu a ich cel: mające a celu odtworzeie środków trwałych lub ich wymiaę w celu obiżeia kosztów produkcji, rozwojowe:
Bardziej szczegółowo3. Regresja liniowa Założenia dotyczące modelu regresji liniowej
3. Regresja liiowa 3.. Założeia dotyczące modelu regresji liiowej Aby moża było wykorzystać model regresji liiowej, muszą być spełioe astępujące założeia:. Relacja pomiędzy zmieą objaśiaą a zmieymi objaśiającymi
Bardziej szczegółowoMATEMATYKA (poziom podstawowy) przykładowy arkusz maturalny wraz ze schematem oceniania dla klasy II Liceum
MATEMATYKA (poziom podstawowy) przykładowy arkusz maturaly wraz ze schematem oceiaia dla klasy II Liceum Propozycja zadań maturalych sprawdzających opaowaie wiadomości i umiejętości matematyczych z zakresu
Bardziej szczegółowoWYBRANE METODY DOSTĘPU DO DANYCH
WYBRANE METODY DOSTĘPU DO DANYCH. WSTĘP Coraz doskoalsze, szybsze i pojemiejsze pamięci komputerowe pozwalają gromadzić i przetwarzać coraz większe ilości iformacji. Systemy baz daych staowią więc jedo
Bardziej szczegółowoPODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH
PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH POMIAR FIZYCZNY Pomiar bezpośredi to doświadczeie, w którym przy pomocy odpowiedich przyrządów mierzymy (tj. porówujemy
Bardziej szczegółowo1. Referencyjne wartości sprawności dla wytwarzania rozdzielonego energii elektrycznej
Załączik r 2 REFERENCYJNE WARTOŚCI SPRAWNOŚCI DLA WYTWARZANIA ROZDZIELONEGO ENERGII ELEKTRYCZNEJ I CIEPŁA UŻYTKOWEGO. Referecyje wartości sprawości dla wytwarzaia rozdzieloego eergii elektryczej.. Referecyje
Bardziej szczegółowoKierunki działań zwiększające elastyczność KSE
Kierunki działań zwiększające elastyczność KSE Krzysztof Madajewski Instytut Energetyki Oddział Gdańsk Elastyczność KSE. Zmiany na rynku energii. Konferencja 6.06.2018 r. Plan prezentacji Elastyczność
Bardziej szczegółowoWytwarzanie energii odnawialnej
Adrzej Nocuñ Waldemar Ostrowski Adrzej Rabszty Miros³aw bik Eugeiusz Miklas B³a ej yp Wytwarzaie eergii odawialej poprzez współspalaie biomasy z paliwami podstawowymi w PKE SA W celu osi¹giêcia zawartego
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1A, zima 2012/13. Ciągi.
Jarosław Wróblewski Aaliza Matematycza 1A, zima 2012/13 Ciągi. Ćwiczeia 5.11.2012: zad. 140-173 Kolokwium r 5, 6.11.2012: materiał z zad. 1-173 Ćwiczeia 12.11.2012: zad. 174-190 13.11.2012: zajęcia czwartkowe
Bardziej szczegółowoEgzamin maturalny z matematyki CZERWIEC 2011
Egzami maturaly z matematyki CZERWIEC 0 Klucz puktowaia do zadań zamkiętych oraz schemat oceiaia do zadań otwartych POZIOM PODSTAWOWY Poziom podstawowy czerwiec 0 Klucz puktowaia do zadań zamkiętych Nr
Bardziej szczegółowoeuro info Program LIFE dla małych i średnich przedsiębiorstw Wschód ISSN 1505-781X przedsiębiorstwa na rynkach Afryki Południowej
listopad (157) 2014 ISSN 1505-781X euro ifo dla małych i średich przedsiębiorstw www.ee.org.pl Marketig Małe i średie iteretowy przedsiębiorstwa a rykach Afryki Połudiowej Program LIFE Iowacyje startupy
Bardziej szczegółowo5. Zasada indukcji matematycznej. Dowody indukcyjne.
Notatki do lekcji, klasa matematycza Mariusz Kawecki, II LO w Chełmie 5. Zasada idukcji matematyczej. Dowody idukcyje. W rozdziale sformułowaliśmy dla liczb aturalych zasadę miimum. Bezpośredią kosekwecją
Bardziej szczegółowoEA3 Silnik komutatorowy uniwersalny
Akademia Góriczo-Huticza im.s.staszica w Krakowie KAEDRA MASZYN ELEKRYCZNYCH EA3 Silik komutatorowy uiwersaly Program ćwiczeia 1. Oględziy zewętrze 2. Pomiar charakterystyk mechaiczych przy zasilaiu: a
Bardziej szczegółowoElementy modelowania matematycznego
Elemety modelowaia matematyczego Wstęp Jakub Wróblewski jakubw@pjwstk.edu.pl http://zajecia.jakubw.pl/ TEMATYKA PRZEDMIOTU Modelowaie daych (ilościowe): Metody statystycze: estymacja parametrów modelu,
Bardziej szczegółowoPolitechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania. Podstawy Automatyki
Politechika dańska Wydział Elektrotechiki i Automatyki Katedra Iżyierii Systemów Sterowaia Podstawy Automatyki Charakterystyki częstotliwościowe Nyquist'a i Bode'a Materiały pomocicze do ćwiczeń termi
Bardziej szczegółowoWYGRYWAJ NAGRODY z KAN-therm
SYSTEM KAN-therm Nowoczese istalacje wode i grzewcze WYGRYWAJ NAGRODY z KAN-therm HP DESIGNJET T790 może być Twój! Szczegóły a www.kokurs-ka.pl ISO 9001 Projektuj istalacje w Systemie KAN-therm i walcz
Bardziej szczegółowoElektroenergetyka polska wybrane zagadnienia
Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział Katowicki Konwersatorium Elektroenergetyka polska wybrane zagadnienia Maksymilian Przygrodzki Katowice, 18.03.2015 r Zakres tematyczny System elektroenergetyczny Zapotrzebowanie
Bardziej szczegółowoArkusz ćwiczeniowy z matematyki Poziom podstawowy ZADANIA ZAMKNIĘTE. W zadaniach od 1. do 21. wybierz i zaznacz poprawną odpowiedź. 1 C. 3 D.
Arkusz ćwiczeiowy z matematyki Poziom podstawowy ZADANIA ZAMKNIĘTE W zadaiach od. do. wybierz i zazacz poprawą odpowiedź. Zadaie. ( pkt) Liczbę moża przedstawić w postaci A. 8. C. 4 8 D. 4 Zadaie. ( pkt)
Bardziej szczegółowoMapowanie rozkładu temperatury w przestrzeniach magazynowych praktyczne podejście
Fa r m a c j a p r z e m y s ł o wa Mapowaie rozkładu temperatury w przestrzeiach magazyowych praktycze podejście Michał Kucharczyk, Bartłomiej Slusarski LSMW Sp. z o.o. Total Life Sciece Solutios Oddział
Bardziej szczegółowoCIĄGI LICZBOWE. Poziom podstawowy
CIĄGI LICZBOWE Poziom podstawowy Zadaie ( pkt) + 0 Day jest ciąg o wyrazie ogólym a =, N+ + jest rówy? Wyzacz a a + Czy istieje wyraz tego ciągu, który Zadaie (6 pkt) Marek chce przekopać swój przydomowy
Bardziej szczegółowoNasze osiągnięcia. wydanie 5, 2011. Zakłady Urządzeń Kotłowych Stąporków S.A.
Nasze osiągięcia wydaie 5, 2011 2 Zakłady Urządzeń Kotłowych Stąporków S.A. Działalość firmy ZUK Stąporków S.A. specjalizuje się w produkcji urządzeń dla: Eergetyki cieplej Eergetyki zawodowej Eergetyki
Bardziej szczegółowoPotencjalna rola zasobników energii w procesie dobowego bilansowania KSE
Potencjalna rola zasobników energii w procesie dobowego bilansowania KSE Autor: Bogdan Czarnecki - Instytut Energetyki IB oddział Gdańsk, kierownik Zakładu Strategii i Rozwoju Systemu ("Energia Elektryczna"
Bardziej szczegółowoPrzykład Obliczenie wskaźnika plastyczności przy skręcaniu
Przykład 10.5. Obliczeie wskaźika plastyczości przy skręcaiu Obliczyć wskaźiki plastyczości przy skręcaiu dla astępujących przekrojów: a) -kąta foremego b) przekroju złożoego 6a 16a 9a c) przekroju ciekościeego
Bardziej szczegółowoANALIZA KSZTAŁTU SEGMENTU UBIORU TERMOOCHRONNEGO PRZY NIEUSTALONYM PRZEWODZENIU CIEPŁA
MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISNN 1896-771X 32, s. 255-26, Gliwice 26 ANALIZA KSZTAŁTU SEGMENTU UBIORU TERMOOCHRONNEGO PRZY NIEUSTALONYM PRZEWODZENIU CIEPŁA RYSZARD KORYCKI DARIUSZ WITCZAK Katedra Mechaiki
Bardziej szczegółowoJak obliczać podstawowe wskaźniki statystyczne?
Jak obliczać podstawowe wskaźiki statystycze? Przeprowadzoe egzamiy zewętrze dostarczają iformacji o tym, jak ucziowie w poszczególych latach opaowali umiejętości i wiadomości określoe w stadardach wymagań
Bardziej szczegółowoOCHRONA WIBROAKUSTYCZNA ZAŁOGI MOTOROWYCH JACHTÓW MORSKICH Z SILNIKIEM STACJONARNYM
1-2008 PROBLEMY EKSPLOATACJI 161 Jausz GARDULSKI Politechika Śląska, Katowice OCHRONA WIBROAKUSTYCZNA ZAŁOGI MOTOROWYCH JACHTÓW MORSKICH Z SILNIKIEM STACJONARNYM Słowa kluczowe Morskie jachty motorowe,
Bardziej szczegółowoVII MIĘDZYNARODOWA OLIMPIADA FIZYCZNA (1974). Zad. teoretyczne T3.
KOOF Szczeci: www.of.szc.pl VII MIĘDZYNAODOWA OLIMPIADA FIZYCZNA (1974). Zad. teoretycze T3. Źródło: Komitet Główy Olimpiady Fizyczej; Olimpiada Fizycza XXIII XXIV, WSiP Warszawa 1977 Autor: Waldemar Gorzkowski
Bardziej szczegółowoD. Miszczyńska, M.Miszczyński KBO UŁ, Badania operacyjne (wykład 6 _ZP) [1] ZAGADNIENIE PRZYDZIAŁU (ZP) (Assignment Problem)
D. Miszczyńska, M.Miszczyński KBO UŁ, Badaia operacyje (wykład 6 _ZP) [1] ZAGADNIENIE PRZYDZIAŁU (ZP) (Assigmet Problem) Bliskim "krewiakiem" ZT (w sesie podobieństwa modelu decyzyjego) jest zagadieie
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE FINANSAMI
STOWARZYSZENIE KSIĘGOWYCH W POLSCE ODDZIAŁ WIELKOPOLSKI W POZNANIU ZARZĄDZANIE FINANSAMI WYBRANE ZAGADNIENIA (1/2) DR LESZEK CZAPIEWSKI - POZNAŃ - 1 SPIS TREŚCI 1. RYZYKO W ZARZĄDZANIU FINANSAMI... 4 1.1.
Bardziej szczegółowoOBWODY LINIOWE PRĄDU STAŁEGO
Politechika Gdańska Wydział Elektrotechiki i Automatyki 1. Wstęp st. stacjoare I st. iżyierskie, Eergetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechiki i Elektroiki Ćwiczeie r 1 OBWODY LINIOWE PRĄDU STAŁEGO Obwód
Bardziej szczegółowoObligacja i jej cena wewnętrzna
Obligacja i jej cea wewęrza Obligacja jes o isrume fiasowy (papier warościowy), w kórym jeda sroa, zwaa emieem obligacji, swierdza, że jes dłużikiem drugiej sroy, zwaej obligaariuszem (jes o właściciel
Bardziej szczegółowoZatem przyszła wartość kapitału po 1 okresie kapitalizacji wynosi
Zatem rzyszła wartość kaitału o okresie kaitalizacji wyosi m k m* E Z E( m r) 2 Wielkość K iterretujemy jako umowa włatę, zastęującą w rówoważy sosób, w sesie kaitalizacji rostej, m włat w wysokości E
Bardziej szczegółowod d dt dt d c k B t (2) prądy w oczkach obwodu elektrycznego pole temperatury (4) c oraz dynamikę układu
Wojciech SZELĄG, Marci ANTCZAK, Mariusz BARAŃSKI, Piotr SZELĄG, Piotr SUJKA Politechika Pozańska, Istytut Elektrotechiki i Elektroiki Przemysłowej Numerycza metoda aalizy zjawisk sprzężoych w siliku o
Bardziej szczegółowoAnaliza dokładności pomiaru, względnego rozkładu egzytancji widmowej źródeł światła, dokonanego przy użyciu spektroradiometru kompaktowego
doi:1.15199/48.215.4.38 Eugeiusz CZECH 1, Zbigiew JAROZEWCZ 2,3, Przemysław TABAKA 4, rea FRYC 5 Politechika Białostocka, Wydział Elektryczy, Katedra Elektrotechiki Teoretyczej i Metrologii (1), stytut
Bardziej szczegółowoTwierdzeie Closa Problem: Jak duże musi być m, aby trzysekcye pole Closa ν(m,, r) )było ieblokowale w wąskim sesie? Twierdzeie Closa: Dwustroe trzysek
Sieci i Systemy z Itegracą Usług Trzysekcye pole Closa m r r m Własości kombiatorycze pól komutacyych Prof. dr hab. iż. Wociech Kabaciński r m Pole Closa est edozaczie defiiowae przez trókę m,, r i ozaczae
Bardziej szczegółowo