CZĘŚĆ IV: WNIOSKI I ZALECENIA

Transkrypt

1 Pracownia Projektowa HYDROBETAM ul. Komorowskiego 1/ Kraków tel./fax , kom REGON NIP INWESTOR: ZLECENIODAWCA: OBIEKT: TEMAT: Rejonowy Zarząd Infrastruktury w Lublinie, ul. Lipowa 1A, Lublin Rejonowy Zarząd Infrastruktury w Lublinie, ul. Lipowa 1A, Lublin BUDYNEK NR 5 NA TERENIE KOMPLEKSU WOJSKOWEGO PRZY UL. 3 MAJA 80 W JAROSŁAWIU Opracowanie ekspertyzy stanu technicznego i mykologicznego pod kątem zmiany sposobu użytkowania budynku nr 5 w kompleksie wojskowym przy ulicy 3-go Maja 80 w Jarosławiu CZĘŚĆ IV: Projektował: Imię i Nazwisko Nr uprawnień Data Podpis mgr inż. arch. Piotr Tumidajski upr. arch. MPOIA/064/ Nr zlecenia/umowa ZP/PZO/52/WEN/2017 Faza WNIOSKI Nr opisu 400 Format A4 Zastrzega się wszelkie prawa wynikające z ustawy o prawie autorskim. Projekt niniejszy nie może być przerysowywany, uzupełniony lub odstąpiony komukolwiek bez pisemnej zgody HYDROBETAM Dokumentacja jest kompletna w części budowlanej i wykonana w oparciu o obowiązujące przepisy technicznobudowlane i wytyczne zawarte w normach. Praca projektowa może być skierowana do wykorzystania.

2 1. OKREŚLENIE STANU ZACHOWANIA BUDNKU: Stan zachowania budynku został określony na podstawie dokonanych oględzin budynku, przeprowadzonych odkrywek oraz analizy statycznej elementów konstrukcyjnych. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie wniosków i zaleceń oraz stwierdzenie możliwości zmiany sposobu użytkowania budynku na halę sportową. 2. STAN BUDYNKU W ZAKRESIE KONSTRUKCYJNYM: Zgodnie z Częścią II Ekspertyzą konstrukcyjną konstrukcja nośna budynku jest w stanie przedawaryjnym, wymaga interwencji, naprawy lub wzmocnienia/wymiany. Dla budynku nie są zapewnione warunki bezpieczeństwa konstrukcji i użytkowania. Z punktu widzenia konstrukcyjnego, aby móc nadal użytkować budynek należy spełnić poniższe wytyczne. Jest to niezbędne nie tyle jako warunek zmiany sposobu użytkowania, ale w ogóle jako warunek sine quam non użytkowania: - należy wymienić pokrycie dachu na nowe - należy wymienić całą więźbę dachową drewnianą oraz wzmocnić/wymienić konstrukcję kratownicową. Nowa konstrukcja dachu poprzedzona powinna być obliczeniami konstrukcyjnymi, tak aby obciążenia przenoszone były pionowo na ściany zewnętrzne (brak sił rozciągających). Obecnie niespełnione są warunki nośności i użytkowania w elementach dźwigarów kratowych. - wykonać remontu kapitalny ścian zewnętrznych budynku wraz z wymianą wszystkich uszkodzonych elementów drewnianych. Dodatkowo należy odsłonić ściany z muru pruskiego od zewnętrznej strony rezygnacja z zewnętrznego ocieplenia i otynkowania. Ponadto należy wymienić wszystkie elementy zdegradowane wątek ceglany. Natomiast izolację cieplną budynku należy wykonać od strony wewnętrznej ścian z zastosowaniem paroizolacji. W budynku zaleca się wykonanie wentylacji mechanicznej celem zmniejszenia wilgotności. - wykonać izolację przeciwwilgociową fundamentów (pionową i poziomą) wraz z wykonaniem wokół budynku szczelnej opaski umożliwiającej odpływ wody opadowej od budynku. - wykonanie izolacji przeciwwilgociowej posadzek w całym budynku, wraz z wymianą wszystkich warstw posadzek - wyloty rur spustowych rynien, możliwe jak najdalej, oddalić od budynku lub podłączyć do kanalizacji - wykonać poziomą izolację przeciwwilgociową pod belką podwalinową. Obecnie użytkowanie budynku może zagrażać życiu i zdrowiu osób przebywających w nim. Spowodowane jest to przekroczeniem nośności głównych elementów konstrukcyjnych hali sportowej! 3. STAN BUDYNKU W ZAKRESIE MYKOLOGICZNYM: Na zawilgocenie przegród zewnętrznych mają wpływ trzy główne czynniki - wody opadowe, podciąganie kapilarne oraz ograniczenie paro-przepuszczalności ściany zewnętrznej. Przyczyną tej drugiej jest brak lub nieciągłość izolacji poziomej i pionowej ścian. Główną przyczyną biodegradacji elementów drewnianych jest ich styczność z materia-łami higroskopijnym jakimi są cegły wypełniające konstrukcję ścian. Mur pruski jest konstrukcją wytrzymałą na biodegradację w wypadku gdy nie jest otynkowany od zewnętrznej strony. Wtedy wilgoć zatrzymywana w cegle może łatwo odparować nie zawilgacając elementów drewnianych, Zamknięcie wilgoci w ścianie, tak jak to ma miejsce w przedmiotowym budynku, prowadzi do 91

3 zawilgacania elementów drewnianych. W przypadku murów pruskich istotnym jest aby do skraplania się pary wodnej w cegle dochodziło jak najbliżej elewacji. Istotny wpływ na podwyższoną wilgotność całego muru ma ocieplenie ściany od zewnętrz styropianem i otynkowanie tynkiem akrylowym. Styropian ma bardzo niską paroprzepuszczalność. Samo ocieplenie spowodowało przesunięcie punktu wykraplania w stronę wewnętrzną przegrody. Konstrukcja muru pruskiego oparta jest na drewnianym szkielecie ściany i wypełnieniu z cegły. Drewno jest materiałem podatnym na rozwój korozji biologicznej, ze względu iż jest to materiał organiczny, stanowiący bardzo dobre źródło pożywienia dla grzybów. Rozwój tych organizmów wymaga, oprócz dostępu do pożywienia, odpowiedniej wilgotności podłoża. Cegła jest materiałem bardzo higroskopijnym. Połączenie tych dwóch materiałów bez odpowiedniej izolacji prowadzi najczęściej do szybkiego rozwoju grzybów i w efekcie do biodegradacji elementów drewnianych. Dlatego też mur pruski stanowi konstrukcję bardzo podatną na biodegradację. Obiekty z muru pruskiego, bez utrzymania ich w odpowiednich warunkach środowiskowych szybko ulegają destrukcji. Po analizie stanu budynku, stwierdzono poniższy stan elementów budynku: - opaski betonowe budynku wykonane są z płyt betonowych, w wielu miejscach widoczne jest klawiszowanie płyt co powoduje, iż część z nich ma spadek w stronę ściany. - rynny w wielu miejscach są skorodowane, widoczna perforacja blachy, rury spustowe nie mają odprowadzenia do kanalizacji a woda deszczowa przedostaje się w pobliże fundamentów. - na podstawie wgłębnych pomiarów wilgotności można stwierdzić, iż fundamenty są mokre na całej wysokości, aż do belki podwalinowej. Pomiary wskazują na brak pionowej izolacji ścian zewnętrznych. - mokre są również ściany wewnętrzne hali sportowej (do wysokości ok. 120 cm) od posadzki. - belki podwalinowe są skorodowane w 80%. Przyczyną jest tutaj brak szczelnej izolacji od ścian fundamentowych. Otynkowanie tych elementów przyczyniło się do utrzymywania zawilgocenia drewna i do rozwoju biokorozji. - słupy konstrukcyjne ścian są silnie skorodowane, głównie w dolnej części w miejscach połączeń z podwaliną. Można założyć, że co najmniej 70% słupów nie spełnia odpowiednich parametrów nośnych. Widoczna jest silna korozja biologiczna słupów w górnej części (plamy zawilgoceń i zagrzybień). W większości słupów rozwinięta będzie również korozja biologiczna ze strony owadów szkodników drewna, głównie spuszczela. - oczep jest powierzchniowo porażony grzybem powłocznikiem gładkim. Grzyb ten powoduje powierzchniowy rozkład drewna nie osłabiając wytrzymałości tych elementów. W niektórych miejscach stwierdzono rozwój grzyba białego, który przyczynia się do głębokiego rozkładu drewna. - na odkrytych elementach więźby widoczne są dwa gatunki grzybów: powłocznik gładki oraz grzyb domowy biały. Ze względu na niezdemontowany sufit, nie można oszacować stopnia i zasięgu korozji biologicznej krokwi i deskowania. Silnie porażone grzybem są krokwie, głównie w miejscach łączeń z płatwią dolną. Porażone są również fragmenty krokwi wystające poza linię ścian. Tak silne porażenie grzybem krokwi i płatwi w miejscach ich połączeń, skutkuje rozluźnieniem konstrukcji dachu. Zmierzona wilgotność elementów drewnianych w tych miejscach wskazuje, iż są one mokre lub zawilgocone co sprzyja rozwojowi grzybów domowych i pleśniowych. - w wielu miejscach ściany i elementy drewniane są porażone grzybami pleśniowymi. Pobrano próby grzybni, przeprowadzono odpowiednie hodowle i oznaczenia. W większości są to gatunki powszechnie występujące w środowisku atmosferycznym, stwierdzono jednak grzyby pleśniowe charakterystyczne dla silnej biodeterioracji, w ilościach zagrażających zdrowiu człowieka. 92

4 -więźba nad częścią socjalną i siłownią; większość elementów konstrukcyjnych więźby ma znikome ślady korozji biologicznej, głównie ze strony powłocznika gładkiego, w kilku miejscach stwierdzono rozwój grzybów domowych, jednak w stopniu nie zagrażającym stabilności konstrukcji. - stwierdzono, że ściany wewnętrzne w pomieszczeniach siłowni i w pomieszczeniach socjalnych wskazują na zawilgocenie do wysokości ok. 100 cm. Spowodowane jest to zapewne brakiem lub nieszczelnością izolacji poziomej i pionowej ścian budynku. - posadzka betonowa z elementami asfaltu w siłowni jest wilgotna. Jest to wylewka, która była w pomieszczeniu garażu przed adaptacją go na siłownię. Zgodnie z Częścią III Opinia mykologiczną aby móc nadal poprawnie użytkować budynek należy spełnić poniższe wytyczne. Jest to niezbędne nie tyle jako warunek zmiany sposobu użytkowania, ale również jako warunek poprawnego użytkowania: Wszystkie wykonane odkrywki (elementy konstrukcyjne: podwalina i słupy ) na budynku wskazują na daleko posuniętą korozję biologiczną elementów drewnianych konstrukcji muru pruskiego uznaje się konstrukcję ścian jako niestabilną. Korozja biologiczna jest zaawansowana i nadal przebiega, prowadząc do dalszej biodeterioracji elementów ścian. Należy pamiętać, że długotrwała ekspozycja na aktywne zarodniki grzybów oraz mikotoksyny może prowadzić do stanów chorobowych i alergicznych (zespół chorego budynku (sick building syndrome SBS) określa się tym mianem zespół czynników powodujących złe samopoczucie i różne dolegliwości u osób przebywających w budynkach o złej wentylacji lub zbudowanych z materiałów nieprzyjaznych człowiekowi). W większości próbek obecny był grzyb Penicillium. Większość gatunków wytwarza związki zwane mikotoksynami. Są to metabolity wtórne powstające podczas procesów życiowych grzybów i wydzielane do podłoża. Ich wprowadzenie do powietrza może odbywać się poprzez unoszenie z prądem powietrza fragmentów grzybni oraz pyłu z tynku nasyconego mikotoksynami. Związki zachowują swoje chorobotwórcze właściwości nawet, gdy grzybnia jest nieaktywna. Największe niebezpieczeństwo wynika z ciągłego działania mikotoksyn i oddziaływania na organizm poprzez układ oddechowy. W zakresie elementów drewnianych budynku, należy: - wymienić wszystkie elementy drewniane muru pruskiego na nowe. Elementy, po odsłonięciu, dla których stwierdzi się dobry stan należy wzmocnić poprzez iniekcję ciśnieniową do wysokości 20 cm od posadowienia preparatem np. Remmers Epoxi-Holzverfestigung. Wszelkie ubytki należy zaszpachlować masą Remmers Epoxi-Holzersatzmasse. - wykonać odsłonięcie elewacji skuć tynk wewnętrzny oraz usunąć izolacje termiczna od zewnątrz. - po odsłonięciu konstrukcji muru ryglowego, należy przeprowadzić dokładną analizę poszczególnych elementów. - odsłonięte ściany opryskać dwukrotnie jednym z zalecanych środków (por. część opinii mikologicznej) potocznie zwane odgrzybianiem stosując środki biobójcze. - wykonać odnowienie elewacji stosując systemy renowacyjne przewidziane do stosowania dla wątku ceglanego i elementów drewnianych. - w przypadku pozostawienia elementów drewnianych więźby dachowej (sugeruje się wymianę całości, zgodnie z ekspertyzą konstrukcyjną) zabezpieczyć przed korozją przy użyciu środków rozpuszczalnikowych. Ze względu na zabezpieczenie w przeszłości prawdopodobnie kreozotem węglowym (środek ten służy do zabezpieczania drewnianych podkładów kolejowych, głównym składnikiem jest surowa frakcja smoły, wydzielają one nadal lotne środki rakotwórcze) lub 93

5 środkiem na bazie Xylamitów (środki te powszechnie używane w latach 60. i 70. mają silne działanie kancerogenne), wszystkie elementy drewniane należy pomalować lakierem. Należy przy tym zauważyć, że obecna impregnacja więźby może wydzielać szkodliwe związki rakotwórcze. - wykonać wokół budynku opaskę z odpowiednim spadkiem. - wszystkie wykończeniowe elementy drewniane i pochodzenia organicznego (wełna mineralna, stolarka płycinowa) porażone biokorozją należy zdemontować i zutylizować. - wykonać izolację poziomą i pionową. - zrewidować wszystkie elementy odprowadzające i zabezpieczające przed wnikaniem wody z opadów deszczu czy śniegu. W obiekcie stwierdza się bardzo silną biodeteriorację elementów konstrukcyjnych. Dokładny stan budynku i zakres koniecznych robót naprawczych będzie można określić po skuciu wszystkich tynków wewnętrznych, rozebraniu ocieplenia ścian zewnętrznych, demontażu okładzin elementów konstrukcyjnych więźby oraz sufitu podwieszanego, wykonaniu odkrywek w podłodze w głównej sali sportowej. Na podstawie przeprowadzonej opinii, konieczna wymiana większości elementów konstrukcyjnych hali. 4. NIEPRAWIDŁOWOŚCI W ZAKRESIE OCHRONY PPOŻ., BHP I WARUNKÓW TECHNICZNYCH: - skrzydła drzwiowe do pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzie nie posiadają wymiarów w świetle co najmniej 80 lub 90 cm, wysokość 200 cm, - zbyt wąskie przejście na drodze ewakuacyjnej w części hali sportowej, - skrzydła drzwiowe drzwi zewnętrznych nie posiadają szerokości skrzydła czynnego min. 90 cm (drzwi dwudzielne, symetryczne skrzydła drzwiowe), - szerokość drzwi zewnętrznych powinna wynosić w świetle 140 cm, - występowanie stopni w drzwiach zewnętrznych środkowych hali sportowej, - klatka schodowa na antresolę nie spełnia warunków (szerokość biegu, parametry stopni), - brak zachowania wymaganych przepisami szerokości dojść, przejść i odległości pomiędzy elementami wyposażenia sanitarnego, - można stwierdzić występowanie zarodników grzybów pleśniowych w powietrzu, - elementy więźby drewnianej pokryte substancją z której w trakcie użytkowania mogą ulatniać się związki rakotwórcze, - na całym budynku występuje silne zawilgocenie elementów budowlanych i wykończeniowych. Budynek posiada silne zawilgocenie elementów oraz niekorzystny mikroklimat (zarodniki grzybów). Ponadto niespełnione są warunki poprawnej ewakuacji osób (przekroczone długości dojść oraz szerokości dróg ewakuacyjnych). 5. OKREŚLENIE SPEŁNIENIA WYMAGAŃ BEZPIECZEŃSTWA UŻYTKOWANIA ZGODNIE Z ART. 5 i ART. 71 USTAWY PRAWO BUDOWLANE: Zgodnie z art. 5 ust. 1, przedmiotowy budynek nie spełnia: - nośności i stateczności konstrukcji (konstrukcja dachu) - bezpieczeństwa pożarowego (szerokości przejść, wymiary skrzydeł drzwi, długości dojść) - higieny i zdrowia (zwilgocenie, mikroklimat z zarodnikami grzybów) - bezpieczeństwa użytkowania (przedawaryjny stan elementów konstrukcyjnych) 94

6 - oszczędności energii i izolacyjności cieplnej (przegrody nie spełniają parametrów, a obecne docieplenie pogarsza stan budynku) - warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem obiektu (obecnie budynek magazynowy, użytkowany niezgodnie z przeznaczeniem jako hala sportowa z zapleczem; siłownia, sanitariaty, itd.) - dla budynku hali sportowej, określono kategorię zagrożenia ludzi jako ZLI, budynek niski. Zgodnie z Warunkami technicznymi, dla elementów konstrukcyjnych budynku (odporność ogniowa budynku) powinny zostać spełnione następujące warunki. Dla budynku niskiego zawierającego strefę ZL I zagrożenia ludzi wymaganą klasą odporności pożarowej jest klasa B. Zgodnie z 212 ust. 3 Warunków technicznych dopuszcza się obniżenie wymaganej klasy odporności pożarowej w budynkach ZL I o jednej kondygnacji nadziemnej do klasy D odporności pożarowej (poziom stropu nad pierwszą kondygnacją nadziemną jest na wysokości nie większej niż 9 m nad poziomem terenu). Klasa odporności pożarowej budynku główna konstrukcja nośna Klasa odporności ogniowej elementów budynku 4) konstrukcja dachu strop ściana zewnętrzna ściana wewnętrzn a przekrycie dachu D R 30 - R E I 30 E I 30 (o i) brak wyposażenia obiektu w wymaganą liczbę gaśnic, - przekroczone długości dojść ewakuacyjnych i zawężone szerokości przejść, - brak wyposażenia obiektu w oświetlenie awaryjne na wypadek pożaru (kierunki ewakuacji, itp.) Zgodnie z art. 71, aby dokonać zmiany sposób użytkowania obiektu budowlanego lub jego części wymaga sporządzenia m.in. ekspertyzy technicznej. W przypadku, gdy zmiana ta może spowodować niedopuszczalne: zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia oraz pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych, organ administracji architektoniczno-budowlanej może odmówić przyjęcia wniosku o zmianę sposobu użytkowania budynku. Wobec powyższego, mając na uwadze dane zawarte w powyższym opracowaniu, należy stwierdzić, że w obecnym stanie technicznym budynek nie spełnia wymagań bezpieczeństwa użytkowania oraz może zostać zmieniony charakter jego przeznaczenia. 6. : Przeprowadzona analiza stanu budynku jednoznacznie wykazuje, że ogólny stan budynku jak i poszczególnych jego elementów jest przedawaryjny. Oznacza to, że istnieje ryzyko zagrożenia dla zdrowia i życia osób w nim przebywającym. Wynika to przede wszystkim ze stanu przekroczenia nośności stalowej konstrukcji kratownicowej hali sportowej. Dodatkowo wykazane braki, niezgodności i uszkodzenia elementów budynku są drugoplanowe, aczkolwiek w obecnym stanie, warunki panujące w budynku działają niekorzystnie, ciągle ulegają pogorszeniu. Aby możliwa była zmiana sposobu użytkowania budynku nr 5 obecnie magazynowego na budynek hali sportowej należy: - wymienić całe pokrycie dachu (wraz z instalacją odgromową), - zdemontować podsufitkę, - wymienić całą drewnianą więźbę dachową, - wykonać wzmocnienie lub wymianę stalowej konstrukcji kratowej w hali sportowej, - zbić wszystkie tynki zewnętrzne i wewnętrzne, usunąć izolację termiczną, - wymienić wszystkie elementy konstrukcyjne drewniane ścian nośnych (słupy, krzyżulce, zastrzały), 95

7 - wymienić lub poddać wzmocnieniu elementy wątku ceglanego muru pruskiego, - wykonać izolację poziomą i pionową fundamentów, - wymienić wszystkie warstwy posadzek, wykonać poziomą izolację przeciwwilgociową, - rozebrać ścianki działowe i wykonać nową aranżację pomieszczeń zaplecza, - wykonać nową klatkę schodową na antresolę, - rynny wyprowadzić jak najdalej od elewacji budynku lub podłączyć do kanalizacji, - wykonać odgrzybianie wszystkich pozostawionych ścian budynku, - wykonać przebudowę instalacji wewnętrznych, - wykonać izolację termiczną od wnętrza muru pruskiego, - wykonać prace wykończeniowe. Podsumowując, wydaje się słusznym, z przyczyn ekonomicznych wykonać rozbiórkę budynku a w jego miejsce wznieść nową halę sportową z zapleczem. De facto, przy przebudowie obecnego budynku, jedynymi elementami pozostawionymi będą fragmenty ścian zewnętrznych (o ile po skuciu tynku stan wątku ceglanego będzie na tyle dobry, aby móc zostać uzupełniony i wzmocniony, a nie wymieniony) oraz elementy kratownic w hali sportowej (z wyjątkiem elementów ugiętych, o czym zostało wzmiankowane w części II eksprtyzy). 96