Subiektywny dobrobyt osobisty i społeczny w krajach europejskich Tomasz Panek Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Transkrypt

1 Subektywny dobrobyt osobsty społeczny w krajach europejskch Tomasz Panek Szkoła Główna Handlowa w Warszawe Konferencja Polska a Europa. Kontynuacje zmany Warszawa, 15 styczna

2 PLAN PREZENTACJI 1. Defncja struktura subektywnego dobrobytu 2. Pomar subektywnego dobrobytu 3. Subektywny dobrobyt w krajach europejskch w r. 4. Nerównomerność rozkładu subektywnego dobrobytu w krajach europejskch w 2012 r. 5. Subektywny dobrobyt według grup typologcznych respondentów w Polsce w 2012 r. 2

3 SUBIEKTYWNY DOBROBYT (SUBJECITIVE WELL-BEING) (F. Huppert, N. Marks, J. Segrst, C. Vázquez, J. Vttersø) jak ludze odczuwają jak funkcjonują, zarówno na pozome ndywdualnym jak społecznym oraz jak ocenają swoje obecne życe jak odczuwają: doznana emocjonalne take jak szczęśce czy nepokój jak funkcjonują: poczuce posadana określonych umejętnośc możlwośc ch wykorzystana oraz ocena relacj z otoczenem jak ocenają: satysfakcja z obecnego życa oraz jego ocena 3

4 Struktura subektywnego dobrobytu osobstego dobrobytu społecznego Pozytywny, ogólny blans pomędzy częstoścą występowana pozytywnych negatywnych dośwadczeń emocjonalnych Subektywny dobrobyt osobsty Zakres jakość wzajemnych relacj z rodzną, przyjacółm nnym osobam Subektywny dobrobyt społeczny Emocjonalna jakość życa Szczęślwe życe Wtalność Odporność samoocena Pozytywne funkcjonowane Wsparce społeczne Zaufane poczuce przynależnośc Pozytywna ocena całośc swojego dotychczasowego życa Być pełnym energ, czuć sę slnym zdrowym, być aktywnym fzyczne Samoocena Optymzm Odporność Dobra samoocena Optymstyczna ocena swojej przyszłośc Być w stane poradzć sobe z trudnoścam życowym Czuć, że dobrze wykonuje sę to co sę rob wykorzystuje sę do tego swoje umejętnośc Autonoma Czuć sę wolnym aby robć to co sę chce dysponować czasem aby to robć Umejętnośc Zaangażowane Czuć sę zaangażowanym w to co sę rob odczuwać, że ma sę możlwość uczena sę czegoś nowego Sens cel życa Odczuce, że to co sę rob w życu jest wartoścowe, nteresujące docenane przez nnych Zaufane do nnych osób, byce traktowanym sprawedlwe z szacunkem przez nne osoby, poczuce przynależnośc wsparca środowska, w którym sę żyje 4

5 POMIAR SUBIEKTYWNEGO DOBROBYTU 1. Szacunek wartośc wskaźnków cząstkowych dla respondentów, dla każdego pytana gdze: uwzględnonego w analze, w oparcu o formułę dystansową: hj, e.hj, ma.hj mn.hj mn.hj 100 e.hj, wartość rang odpowadającej warantow odpowedz na j-te pytane, w h-tym komponence mn.hj, ma.hj subektywnego dobrobytu, wskazanemu przez -tego respondenta, ranga odpowedno mnmalna (odpowadająca najbardzej negatywnej ocene na skal ocen) maksymalna (odpowadająca najbardzej pozytywnej ocene na skal ocen) dla każdego z pytań: wartośc mnmalne - w przypadku stymulant są to wartośc najnższe na skal, a w przypadku destymulant wartośc najwyższe na skal, wartośc maksymalne - w przypadku stymulant są to wartośc najwyższe na skal, a w przypadku destymulant wartośc najnższe na skal. 5

6 2. Szacunek wartośc wskaźnków cząstkowych dla wyróżnonych grup respondentów: gdze: hj, s n s hj, 1 n hj, wartość j-tego wskaźnka cząstkowego w h-tym komponence subektywnego dobrobytu dla -tego respondenta. s 1 w w, 3. Szacunek wartośc wskaźnków grupowych dla respondentów: gdze: k h lczba wskaźnków cząstkowych w h-tym komponence subektywnego dobrobytu. h,j, k h 1 k h hj, 6

7 4. Szacunek wartośc wskaźnków grupowych dla wyróżnonych grup respondentów: h,s n s h, 1 n 5. Szacunek wartośc wskaźnków syntetycznych (subektywnego dobrobytu osobstego subektywnego dobrobytu społecznego) dla respondentów: 1 w w. oraz SDO k SDO h, h1 SDO k gdze: SDO SDS k SDS h, h SDS k 1, SDS, wartośc syntetycznych wskaźnków odpowedno subektywnego dobrobytu osobstego subektywnego dobrobytu społecznego dla -tego respondenta, k SDO, k SDS lczba wskaźnków grupowych odpowedno dla kategor subektywnego dobrobytu 7 osobstego subektywnego dobrobytu społecznego.

8 6. Szacunek wartośc wskaźnków syntetycznych dla grup typologcznych respondentów: s s n n SDO SDO s w w 1 1 oraz s s n n SDS SDS s w w Szacunek wartośc wskaźnków subektywnego dobrobytu (osobstego społecznego łączne) dla respondentów: 2 SDS SDO 8

9 8. Szacunek wartośc wskaźnków subektywnego dobrobytu osobstego subektywnego dobrobytu społecznego łączne dla grup typologcznych respondentów: s n s 1 n s 1 w w 9

10 NO DK IS CH SE NL FI DE IL IE BE SI ESS-22 GB ES PT XK CY PL SK CZ EE RU BG HU Wskaźnk subektywnego dobrobytu Subektywny dobrobyt w krajach uczestnczących w ESS w 2012 r Subektywny dobrobyt Subektywny dobrobyt osobsty Subektywny dobrobyt społeczny Źródło: opracowane własne. 10

11 Profle subektywnego dobrobytu dla Polsk krajów europejskch łączne w latach Zaufane poczuce przynależnośc Emocjonalna jakość życa 100,00 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 Szczęślwe życe Polska 2012 ESS Polska 2006 Wsparce społeczne Wtalność ESS Pozytywne funkcjonowane Odporność samoocena Wzrost pozomu SDO SDS oraz wszystkch jego komponentów zarówno w Polsce jak w ESS-19 w latach Wyższy pozom subektywnego dobrobytu w ESS-19 nż w Polsce w 2012 r. poza 11 komponentam: wtalność, samoocena, autonoma oraz cel sens życa

12 Subektywny dobrobyt osobsty a subektywny dobrobyt społeczny w krajach uczestnczących w ESS w 2012 r. Żródło: opracowane własne 12

13 NIERÓWNOMIERNOŚĆ ROZKŁADU I ZRÓŻNICOWANIE SUBIEKTYWNEGO DOBROBYTU współczynnk Gnego współczynnk zróżncowana decylowego 13

14 Norwega Szwajcara Dana Fnlanda Islanda Holanda Szwecja Nemcy Belga Węgry Welka Brytana Irlanda Hszpana Portugala Słowena ESS-22 Izrael Kosowo Słowacja Polska Cypr Estona Rosja Czechy Bułgara Współczynnk Gnego * 100 Nerównomerność rozkładu subektywnego dobrobytu w krajach uczestnczących w ESS w 2012 r Źródło: opracowane własne. 14

15 Norwega Szwajcara Dana Fnlanda Islanda Szwecja Holanda Nemcy Belga Węgry Welka Brytana Hszpana Irlanda Izrael Portugala ESS-22 Słowena Kosowo Słowacja Polska Rosja Cypr Estona Czechy Bułgara Współczynnk zróżncowana decylowego Zróżncowane subektywnego dobrobytu w krajach uczestnczących w ESS w 2012 r. 1,80 1,60 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 Źródło: opracowane własne. 15

16 Subektywny dobrobyt w krajach uczestnczących w ESS w latach Wartośc wskaźnków, rankng krajów jego zman. Kraje subektywny dobrobyt w 2012 r. subektywny dobrobyt osobsty w 2012 r. subektywny dobrobyt społeczny w 2012 r. wartość wskaźnka mejsce w rankngu zmana mejsca w rankngu wartość wskaźnka mejsce w rankngu zmana mejsca w rankngu wartość wskaźnka mejsce w rankngu Nemcy 73, , , Słowena 72, , , Rosja 65, , , Norwega 78, , , Fnlanda 74, , , Welka Brytana 71, , , Portugala 70, , , Polska 69, , , Słowacja 67, , , Szwajcara 76, , , Szwecja 76, , , Holanda 75, , , Belga 72, , , Bułgara 64, , , Dana 78, , , Irlanda 73, , , Estona 67, , , Węgry 60, , , Hszpana 71, , , Cypr 69, , , ESS-19 72, , , zmana mejsca w rankngu 16

17 Kraje Subektywny dobrobyt w krajach uczestnczących w ESS w latach subektywny dobrobyt w 2012 r. zmana wartość wartośc wskaźnka wskaźnka Wartośc wskaźnków ch zmany. subektywny dobrobyt osobsty w 2012 r. zmana wartość wartośc wskaźnka wskaźnka subektywny dobrobyt społeczny zmana wartość wartośc wskaźnka wskaźnka Nemcy 73,83 3,50 73,35 3,99 74,31 3,02 Słowena 72,28 3,34 72,71 3,51 71,84 3,17 Polska 69,22 2,85 70,36 4,19 68,07 1,52 Norwega 78,78 2,24 77,46 2,84 80,11 1,63 Słowacja 67,87 2,19 67,46 3,37 68,28 1,01 Rosja 65,51 2,18 64,18 2,87 66,84 1,50 Holanda 75,63 2,14 74,61 2,31 76,66 1,97 Szwecja 76,36 1,87 74,89 1,58 77,83 2,16 Welka Brytana 71,93 1,68 71,78 1,70 72,08 1,65 Portugala 70,21 1,60 65,87 2,32 74,56 0,89 Belga 72,55 1,52 72,23 1,16 72,87 1,89 Dana 78,41 1,44 78,09 1,10 78,72 1,78 Fnlanda 74,42 0,99 74,19 0,95 74,66 1,03 Bułgara 64,31 0,89 60,88 0,84 67,75 0,94 Szwajcara 76,83 0,67 76,97 1,06 76,70 0,28 Estona 67,03 0,29 65,73 0,42 68,34 0,16 Irlanda 73,62 0,16 72,95-0,69 74,28 1,02 Hszpana 71,63-0,81 68,61-1,98 74,65 0,37 Cypr 69,30-1,16 70,54-2,18 68,07-0,15 Węgry 60,90-4,33 54,71-6,80 67,09-1,85 ESS-19 72,13 1,77 71,14 1,85 73,11 1,68 17

18 Profle subektywnego dobrobytu dla Polsk według weku respondenta w 2012 r. Zaufane poczuce przynależnośc Emocjonalna jakość życa 100,00 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 Szczęślwe życe ogółem do 24 lat Wsparce społeczne Wtalność węcej Pozytywne funkcjonowane Odporność samoocena Spadek pozomu SDP SDS wraz ze wzrostem weku, z wyjątkem zaufana poczuca przynależnośc 18

19 Profle subektywnego dobrobytu dla Polsk według płc respondenta w 2012 r. Zaufane poczuce przynależnośc Emocjonalna jakość życa 100,00 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 Szczęślwe życe ogółem kobety Wsparce społeczne Wtalność mężczyźn Pozytywne funkcjonowane Odporność samoocena Neznaczne wyższy pozom SDO SDS w grupe kobet nż w grupe mężczyzn 19

20 Profle subektywnego dobrobytu dla Polsk według mejsca zameszkana w Polsce w 2012 r. Zaufane poczuce przynależnośc Wsparce społeczne Emocjonalna jakość życa 100,00 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 Szczęślwe życe Wtalność ogółem duże masto przedmeśca lub obrzeża dużego masta średne lub małe masto Pozytywne funkcjonowane Odporność samoocena weś pojedyncze gospodarstwo lub dom na terene wejskm Neznaczne różnce w pozome SDO w grupach respondentów według typu mejsca zameszkana Znacząco najwyższy pozom SDS u respondentów zameszkujących pojedynczy dom lub gospodarstwo na terene wejskm 20

21 Profle subektywnego dobrobytu dla Polsk według pozomu wykształcena w Polsce w 2012 r. Zaufane poczuce przynależnośc Emocjonalna jakość życa 100,00 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 Szczęślwe życe ogółem gmnazjum nżej szkoła zawodowa Wsparce społeczne Wtalność szkoła średna szkoła wyższa Pozytywne funkcjonowane Odporność samoocena Wraz ze wzrostem pozomu wykształcena respondenta wyraźne rośne jego pozom SDO oraz SDS 21

22 Profle subektywnego dobrobytu dla Polsk według głównego źródła dochodów w Polsce w 2012 r. Zaufane poczuce przynależnośc Emocjonalna jakość życa 100,00 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 Szczęślwe życe ogółem pensja, pobory praca na własny rachunek praca na rol renta lub emerytura Wsparce społeczne Wtalność zasłek dla bezrobotnych, odprawa nne śwadczena społeczne lub zapomog Pozytywne funkcjonowane Odporność samoocena nwestycje, oszczędnośc, ubezpeczena, własność nne źródła Wyraźne najwyższy pozom zarówno SDO jak SDS wśród respondentów, których głównym źródłem dochodów jest praca na własny rachunek Wyraźne najnższy pozom SDO wśród respondentów, których głównym źródłem dochodów są śwadczena społeczne lub zapomog 22

23 Profle subektywnego dobrobytu dla Polsk według pozomu dochodów netto gospodarstwa domowego respondenta w Polsce w 2012 r. Zaufane poczuce przynależnośc Wsparce społeczne Emocjonalna jakość życa 100,00 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 Szczęślwe życe Wtalność ogółem grupa kwntylowa dochodów 1 grupa kwntylowa dochodów 2 grupa kwntylowa dochodów 3 grupa kwntylowa dochodów 4 grupa kwntylowa dochodów 5 Pozytywne funkcjonowane Odporność samoocena Wraz ze wzrostem pozomu dochodów netto respondentów rośne pozom ch SDO 23 SDS

24 Profle subektywnego dobrobytu dla Polsk według subektywnej oceny sytuacj dochodowej gospodarstwa domowego respondenta w Polsce w 2012 r. Zaufane poczuce przynależnośc Wsparce społeczne Pozytywne funkcjonowane Emocjonalna jakość życa 100,00 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 Odporność samoocena Szczęślwe życe Wtalność ogółem żyjemy dostatno przy obecnym pozome dochodów dajemy sobe radę przy obecnym pozome dochodów z trudem dojemy sobe radę przy obecnym pozome dochodów praktyczne ne dajemy sobe rady przy obecnym pozome dochodów Wraz ze wzrostem subektywnej oceny sytuacj dochodowej respondentów rośne zarówno pozom ch SDO jak SDS 24

25 Profle subektywnego dobrobytu dla Polsk według typu aktywnośc ekonomcznej w Polsce w 2012 r. Zaufane poczuce przynależnośc Emocjonalna jakość życa 100,00 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 Szczęślwe życe ogółem pracujący bezrobotny Wsparce społeczne Wtalność berny zawodowo Pozytywne funkcjonowane Odporność samoocena Wyraźne najwyższy pozom SDO SDS wśród pracujących wyraźne najnższy wśród bezrobotnych 25

26 Profle subektywnego dobrobytu dla Polsk według typu aktywnośc w Polsce w 2012 r. Zaufane poczuce przynależnośc Wsparce społeczne Emocjonalna jakość życa 100,00 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 Szczęślwe życe Wtalność ogółem praca odpłatna nauka bezroboce aktywne poszukwane pracy bezroboce ne poszukwane pracy trwała choroba lub nepełno-sprawność Pozytywne funkcjonowane Odporność samoocena emerytura lub renta zajmowane sę domem, opeka nad swom dzećm lub nnym osobam Wyraźne najwyższy pozom zarówno SDO SDS wśród respondentów uczących sę Wyraźne najnższy pozom SDO wśród respondentów trwale chorych lub nepełnosprawnych oraz pozom SDS wśród respondentów bezrobotnych poszukujących pracy 26

27 Dzękuję 27