STATUS SPOŁECZNO-EKONOMICZNY KOBIET A ZACHOWANIA PROKREACYJNE

Transkrypt

1 Nowe wzorce formowania rodziny w Polsce Konferencja FAMWELL STATUS SPOŁECZNO-EKONOMICZNY KOBIET A ZACHOWANIA PROKREACYJNE ANNA MATYSIAK Instytut Statystyki i Demografii Szkoła Główna Handlowa

2 Tło Młode Polki chcą mieć co najmniej jedno dziecko a najchętniej dwójkę: Warunkiem sformułowania pozytywnych intencji prokreacyjnych są posiadanie pracy zawodowej i mieszkania Jak posiadanie mieszkania i pracy zawodowej wpływa na zachowania prokreacyjne?

3 Argumenty teoretyczne: Pozytywny wpływ na płodność lepsze warunki życia Posiadanie mieszkania większe poczucie bezpieczeństwa finansowego (forma oszczędności i akumulacji kapitału) większy komfort psychiczny i poczucie stabilności Negatywny wpływ na płodność wysoka cena zakupu, koszty kredytu, ryzyko związane z obciążeniem hipoteki niepewność co do przyszłej wartości nabytej nieruchomości

4 Posiadanie mieszkania Metoda: Analiza przejścia do pierwszego dziecka: model intensywności przejścia przedziałami liniowy Główne zmienne objaśniające: typ mieszkania oraz czas od momentu zamieszkania w danym rodzaju mieszkania Zmienne kontrolne: wiek kobiety, rok kalendarzowy, poziom wykształcenia, miejsce zamieszkania, poziom wykształcenia rodziców Dane: Badanie ankietowe Biografie Zawodowe, Rodzinne i Edukacyjne (EFES 2006), zrealizowane przez TNS OBOP Próba: 2084 kobiet bezdzietnych urodzonych w latach

5 Posiadanie mieszkania Wpływ posiadania mieszkania na przejście do I dziecka: Analizowane zdarzenie: poczęcie dziecka (9 miesięcy przed datą urodzenia)

6 Argumenty teoretyczne: Praca zawodowa Konflikt czasu: przy założeniu specjalizacji ról w gospodarstwie domowym praca zawodowa kobiet konkuruje z opieką nad dziećmi a zatem prowadzi do opóźniania decyzji o dziecku (Becker 1993) Warunki łączenia pracy zawodowej z opieką: wsparcie państwa dla pracujących rodziców oraz akceptacja społeczna pracy zawodowej kobiet łagodzą negatywny wpływ pracy zawodowej na płodność (Esping-Anderssen 2009, Esping-Anderssen i Billari 2012) Łączenie dochodów: założenie o specjalizacji ról jest nieadekwatne do organizacji gospodarstw domowych w nowoczesnych społeczeństwach; partnerzy są zainteresowani łączeniem dochodów i sytuacja, w której oboje pracują, sprzyja posiadaniu dzieci (Oppenheimer 1997, Cherlin 2000)

7 Praca zawodowa Europa Zachodnia Większość badań empirycznych dla krajów Europy Zachodniej wskazuje na negatywny wpływ pracy zawodowej kobiet na zachowania prokreacyjne Wpływ ten jest jednak słabszy a nawet nieistotny w krajach, gdzie warunki łączenia pracy zawodowej z opieką są lepsze (Matysiak i Vignoli 2008) Europa Wschodnia Praca zawodowa kobiet nie prowadzi do opóźniania przejścia do pierwszego dziecka pomimo słabego wsparcia państwa dla łączenia pracy zawodowej z opieką (Kreyenfeld 2004, Kantorova 2004, Robert and Bukodi 2005).

8 Konflikt pomiędzy pracą zawodową i opieką ICWFR Indeks opisujący warunki łączenia pracy zawodowej z opieką, około 2006r. GR RO PT PL LT ES IT SK AT DE CZ LV BG EE HU LU IE SI FR NL UK BE NO FI SE DK Źródło: Matysiak i Węziak-Białowolska (2013)

9 Praca zawodowa Metoda: Analiza przejścia do pierwszego i drugiego dziecka: model intensywności przejścia przedziałami stały Główne zmienne objaśniające: praca zawodowa, poziom wykształcenia Zmienne kontrolne: wiek kobiety, kohorta, miejsce urodzenia, stan cywilny, wykształcenie partnera, wiek pierwszego dziecka (tylko w modelu przejścia do II dziecka) Dane: Badanie ankietowe GGS-PL (2011) Próba: 3777 kobiet bezdzietnych i 2347 matek 1 dziecka urodzonych w latach

10 Praca zawodowa Wpływ pracy zawodowej kobiet na płodność: ryzyka relatywne Status na rynku pracy (ref. niezatrudniona) I dziecko II dziecko pracuje 1,01 0,95 na urlopie - 0,91

11 Praca zawodowa Wpływ pracy zawodowej kobiet na płodność: ryzyka relatywne Status na rynku pracy (ref. niezatrudniona) I dziecko II dziecko pracuje 1,01 0,95 na urlopie - 0,91 Wpływ pracy zawodowej na płodność wg poziomu wykształcenia I dziecko II dziecko

12 Podsumowanie Posiadanie własnego mieszkania jest ważne dla decyzji o wejściu w macierzyństwo Pomimo trudności w łączeniu pracy zawodowej z opieką posiadanie pracy zawodowej pełni podobną rolę wśród kobiet z wykształceniem wyższym Konieczne jest zatem prowadzenie polityki mieszkaniowej, która ułatwi dostęp do mieszkań dla młodych osób w fazie planowania i powiększania rodziny Konieczny jest także rozwój rozwiązań ułatwiających łączenie pracy zawodowej z opieką

13 Dziękuję za uwagę!