SHARE: 50+ w Europie :

Transkrypt

1 Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe SHARE: 50+ w Europie : Michał Myck, CenEA

2 SHARE Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe Wielowymiarowe i długofalowe badanie skupiające się na osobach w wieku 50+: zdrowie (fizyczne i samopoczucie) sytuacja finansowa (dochody, majątek, oszczędności emerytalne) aktywność zawodowa i poza-zawodowa decyzje emerytalne kontakty rodzinne i społeczne edukacja i sprawność umysłowa opieka zdrowotna pomoc otrzymywana i udzielana oczekiwania na przyszłość. Ogólnoeuropejska infrastruktura badawcza do analiz procesu starzenia się: badanie do celów naukowych (współpraca epidemiologów, ekonomistów, socjologów, psychologów, demografów) badanie umożliwiające analizy porównawcze standaryzacja kwestionariusza i procesu zbierania danych.

3 SHARE Badanie do celów naukowych (współpraca epidemiologów, ekonomistów, socjologów, psychologów, demografów). Badanie porównawcze: standaryzacja: standaryzowana struktura kwestionariusza; we wszystkich krajach CAPI + papierowy kwestionariusz dodatkowy. Badanie panelowe w cyklu dwuletnim. Próba zrozumienia wielu istotnych związków pomiędzy: zdrowiem, sytuacją finansową, sytuacją społeczno-rodzinną.

4 SHARE Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe Struktura SHARE: MEA Munich Institute for the Economics of Aging (Koordynator projektu: prof. Axel Börsch-Supan), krajowe grupy badawcze/koordynatorzy krajowi: Centrum Analiz Ekonomicznych (CenEA), Instytut Badań Edukacyjnych (IBE), SGH (ISiD), UW (WNE), UJ (CM) krajowe ośrodki badawcze (TNS OBOP), Uniwersytet w Tilburgu/CentERdata. Finansowanie: Komisja Europejska, National Institute on Aging (US), Finansowanie/dofinansowanie przez instytucje krajowe: w Polsce w 2011/12: Instytut Badań Edukacyjnych (IBE)

5 SHARE Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe Kraje uczestniczące w badaniu: 2004/05: AT, BE, CH, DE, DK, ES, FR, GR, IT, SE, NL, IL 2006/07 i 2008/09: + CZ, PL, IE 2010/11: + SI, HU, PT, EE

6 SHARE, SHARE-Life, SHARE-W4 SHARE w Polsce: Pierwsze badanie w Polsce 2006/07: wywiady w 1799 gospodarstwach domowych z 2437 osobami; 2008/09 (SHARE-Life) - ponowne badanie z respondentami z pierwszej fali (z 2020 osobami) wywiady biograficzne historia życia respondentów. 2010/12 (SHARE-W4): kontynuacja badania w formacie panelowym ponowne badanie z respondentami z lat (i ich współmałżonkami).

7 SHARE-W4 SHARE-W4, badanie główne: ponowne wywiady z osobami z lat 2006/07 i 2008/09 i ich współmałżonkami, instrument ankietowy taki jak w z 2006/07, nowy moduł sieci społeczne (SN), ponowne wizyty u respondentów z poprzednich fal badania (tylko u tych którzy wyrazili zgodę), wywiady pośmiertne dot. ostatniego roku życia respondenta, ponownie wywiad uzupełniający (drop-off) wywiad edukacyjny.

8 SHARE zdrowie sytuacja finansowa sytuacja społeczno-rodzinna

9 SHARE Wielkość próby od ~1500 do ~6000 w każdym kraju. w Polsce: 2450 (2006/07) i 2020 (2008/09). Dane dostępne za darmo do celów naukowych. Dotychczasowy przebieg badania: Wave 1: 2004/05 pierwszy wywiad podstawowy; Wave 2: 2006/07 drugi wywiad podstawowy; Wave 3: 2008/09 life interview wywiad biograficzny; Wave 4: 2010/11 trzeci wywiad podstawowy; Wave 5: 2012/13 czwarty wywiad podstawowy; od 2006/07: wywiady pośmiertne (exit interviews) z bliskimi zmarłych uczestników poprzednich rund dotyczący ostatniego roku życia i okoliczności śmierci.

10 Moduły SHARE Demografia: informacja o rodzicach, rodzeństwu i dzieciach, miejsce zamieszkania, częstość kontaktu, zdrowie, edukacja i zatrudnienie, wnuki. Zdrowie: fizyczne: samo-ocena, historia zdrowotna, wzrok, słuch, fizyczne: testy siła uścisku dłoni, prędkość chodzenia, peak flow, powstanie z krzesła; samopoczucie: nadzieje, obawy, koncentracja; opieka zdrowotna: kontakt z lekarzami, hospitalizacja, czas oczekiwania na operację, pomoc w domu, wydatki na opiekę zdrowotną, ubezpieczenia.

11 Moduły SHARE Styl życia: palenia, alkohol, aktywność fizyczna, uczestnictwo w życiu społecznym Sytuacja ekonomiczna: obecna praca, ocena pracy, dochód z pracy, informacja o ostatniej pracy (w przypadku niepracujących), powody opuszczenia pracy, inne dochody: emerytura, renta, dochód gospodarstwa domowego, Funkcje poznawcze: czytanie, pisanie, pamięć, testy poznawcze (pamięć, liczenie).

12 Moduły SHARE Pomoc udzielana i otrzymywana; Transfery finansowe otrzymane i udzielone: pomoc otrzymana i udzielona członkom rodziny, otrzymane spadki. Wydatki: jedzenie, telefon, całkowite wydatki; Zasoby finansowe: mieszkanie: status własności, koszty utrzymania, czynsz, wartość oszczędności, akcje, inwestycje, samochody, długi; Oczekiwania: spadek, emerytura, długość życia, sytuacja materialna.

13 SHARE grip strength Siła uścisku dłoni grip strength: koreluje z siłą innych grup mięśni dobry predyktor umieralności i niepełnosprawności łatwy do zastosowania w terenie

14 Moduły SHARE - Life Wywiad biograficzny SHARE-Life (2008/09): Miejsca zamieszkania; Historia rodzinna (związki, dzieci); Historia zatrudnienia; Informacje dot. dzieciństwa: sytuacja zdrowotna, opieka zdrowotna, warunki mieszkalne, sytuacja materialna; Zdrowie i opieka zdrowotna w różnych etapach życia; Sytuacje wyjątkowe (prześladowanie, obozy pracy, więzienia, etc.).

15 Moduły SHARE - Life Kalendarz historii życia respondenta

16 Moduły SHARE Dodatkowe planowane moduły w SHARE: Wave 5 & wave 6: biomarkers: blood spots, Wave 5: 50+ exclusion module (koordynacja: CenEA), krajowe drop-offs.

17 SHARE: waves and countries Wave 1 Wave 2 Wave 3 Wave 4 Wave 1, 2 Wave 1,2,3 Wave 2, 4 Wave 2, 3, 4 AT DE SE NL ES IT FR DK GR CH BE IL CZ PL IE HU PO SI EE Total

18 Konferencja SHARE 2008 Miary zdrowia fizycznego w SHARE Styl życia i aktywność fizyczna w SHARE 50+ na rynku pracy Emeryci i emerytury Samopoczucie i zdrowie psychiczne Finansowe i niefinansowe transfery w SHARE Sytuacja finansowa w danych SHARE

19 Obiektywne miary zdrowia UE Północne UE Południowe Czechy Polska Miara zdrowia Mężczyźni Kobiety Mężczyźni Kobiety Mężczyźni Kobiety Mężczyźni Kobiety Siła uścisku dłoni średnia 40,6 25,9 37,6 23,4 41,7 26,1 38,6 23,7 Szybkość chodzenia (75+) Średnia 0,8 0,73 0,75 0,63 0,82 0,72 0,58 0,59 Szybkość chodzenia % osób =<0,4m/s 10,9 14,8 23,7 31,8 16,2 21,1 24,8 29,8 Puff test średnia Trudności z przejściem 100m tak 6, ,2 6,9 9,6 15,7 18,6

20 Częstość palenia i spożywania alkoholu Europa Północna Europa Południowa Czechy Polska mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety Palenie kiedykolwiek 61,2% 46,5% 60,0% 28,6% 54,6% 29,4% 75,6% 37,4% aktualnie 23,6% 20,9% 29,7% 19,2% 48,0% 60,2% 44,0% 53,1% przeciętna liczba lat palenia 30,2% 26,5% 30,0% 23,0% 27,4% 24,8% 30,3% 22,7% Alkohol codziennie,5-6x/tydzień 27,7% 14,6% 36,7% 14,2% 22,4% 4,6% 6,2% 0,5% nigdy w ostatnich 3 miesięcy 14,0% 24,6% 26,5% 53,2% 24,5% 51,9% 31,8% 60,4% codziennie, więcej niż 2 drinki 29,6% 42,2% 33,3% 52,8% 31,1% 49,6% 33,1% 58,1% 4 lub więcej drinków w ostatnich 3 miesiącach (co najmniej jeden raz) 42,7% 63,4% 57,6% 77,5% 41,0% 65,5% 34,4% 57,0%

21 Nie-aktywność fizyczna i nadwaga Europa Północna Europa Południowa Czechy Polska mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety Aktywność fizyczna bez intensywnej aktywności 35,7% 43,3% 41,5% 45,3% 39,1% 53,5% 52,5% 60,0% intensywna aktywność częściej niż 1x/tydzień 41,2% 35,0% 33,8% 27,0% 30,9% 19,9% 28,9% 20,1% bez umiarkowanej aktywności 7,2% 10,3% 12,8% 16,3% 13,2% 17,6% 21,0% 24,9% BMI nadwaga ( ) 48,4% 35,5% 52,8% 38,2% 52,2% 42,1% 43,3% 38,6% otyłość (>30) 13,8% 14,9% 17,8% 17,5% 23,3% 24,8% 21,2% 29,2% nadwaga i otyłość 62,2% 50,4% 70,6% 55,7% 75,5% 66,9% 64,5% 67,8%

22 Aktywność zawodowa, % 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Retired Employed/SE Unemployed Sick/Disabled Homemaker Other EU10-Pn EU10-Pd Czechy Polska

23 Zdrowie i praca, 50-64, mężczyźni: Stan zdrowia: doskonały, bardzo dobry, dobry EU10-Pn EU10-Pd Czechy Polska Stan zdrowia: brak dolegliwości EU10-Pn EU10-Pd Czechy Polska Na emeryturze Zatrudniony/samozatr. Inny

24 Chęć odejścia na emeryturę Odsetek pracujących osób w wieku wyrażających chęć odejścia na emeryturę tak szybko, jak to możliwe >60% - Hiszpania, Polska 50-60% - Austria, Francja, Grecja, Włochy 35-49% - Czechy, Holandia, Niemcy <35% - Belgia, Dania, Szwecja, Szwajcaria

25 Opieka nad wnukami w porównaniu międzynarodowym % Polska Czechy Europa Północna Europa Południowa razem dziadek babcia

26

27

28 Konferencja SHARE 2013 Tematy z 2008: Miary zdrowia fizycznego w SHARE Styl życia i aktywność fizyczna w SHARE 50+ na rynku pracy, emeryci i emerytury Samopoczucie i zdrowie psychiczne Finansowe i niefinansowe transfery w SHARE Sytuacja finansowa w danych SHARE W2-W3-W4: zmiany w czasie, exit interviews, zmienne z wywiadu biograficznego.