Urząd Komunikacji Elektronicznej Departament Analiz Rynku Telekomunikacyjnego. Warszawa, kwiecień 2008 r. 1/16

Transkrypt

1 Analiza penetracji rynku telefonii ruchomej w Polsce na tle pozostałych krajów Europy. Warszawa, kwiecień 2008 r. 1/16

2 Spis treści 1. Cel, zakres analizy Polska w latach Metoda analizy Liczba użytkowników i penetracja Kraje Unii Europejskiej w 2007 roku Metoda analizy Liczba użytkowników Penetracja Kraje Centralnej i Wschodniej Europy w latach Metoda analizy Liczba użytkowników Penetracja Wnioski...15 Spis wykresów...16 Spis tabel /16

3 1. Cel, zakres analizy W ramach swojej działalności Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej monitoruje rozwój rynku telekomunikacyjnego oraz tendencje na nim panujące, również w zakresie segmentu telefonii ruchomej. Wobec faktu przekroczenia przez krajowy rynek telefonii ruchomej poziomu 100% penetracji, Prezes UKE uznał za zasadne szersze odniesienie się do kwestii liczby użytkowników telefonii ruchomej w Polsce, zwłaszcza w sytuacji, gdy temat ten stał się niezwykle popularny w mediach oraz dostępnych na rynku opracowaniach analitycznych. Celem analizy jest przedstawienie wybranych faktów dotyczących liczby użytkowników telefonii ruchomej w Polsce na tle krajów Europy. Analiza przedstawiona została w ujęciu krajowym oraz międzynarodowym, na trzech poziomach: na poziomie rynku krajowego w latach , na poziomie krajów Unii Europejskiej w roku 2007, na poziomie krajów Centralnej i Wschodniej Europy w latach W opracowaniu wskazane zostały m.in. różnice w zakresie nominalnej i rzeczywistej penetracji rynku, z założeniem, iż przez penetrację: nominalną należy rozumieć powszechnie stosowaną, tj. odnoszącą się do wszystkich zarejestrowanych klientów sieci telefonii ruchomych do ogółu ludności, rzeczywistą należy rozumieć odnoszącą się do aktywnych klientów sieci telefonii ruchomych do ogółu ludności, gdzie aktywny klient każdorazowo definiowany jest wg indywidualnych założeń podmiotu dokonującego kalkulacji. Dane stanowiące szacunki Urzędu Komunikacji Elektronicznej, Komisji Europejskiej, firmy Analysys Research, różnią się z uwagi na: odmienne kryteriach kalkulacji liczby użytkowników oraz penetracji, wykorzystane źródła danych Prognoza liczby użytkowników i penetracji rynku telefonii ruchomej wg Analysys Research prezentowana jest poglądowo i nie jest elementem stanowiska Prezesa UKE. 3/16

4 2. Polska w latach Metoda analizy Nominalna liczba użytkowników oraz penetracja zostały oszacowane na podstawie liczby klientów sieci: telefonii analogowej, telefonii cyfrowej: 2G, 3G, korzystających z usług telekomunikacyjnych: za które rozliczenie następuje po określonym okresie ich świadczenia (model rozliczeń z abonamentem), za które rozliczenie następuje przed ich świadczeniem (model rozliczeń bez abonamentu) Liczba użytkowników i penetracja. Wg danych UKE z usług telefonii ruchomej korzystało w Polsce pond 41 mln użytkowników, co dało penetrację na poziomie 108,6% (Wykres 1). 45,00 40,00 35,00 120,0% 41,39 108,6% 36,70 100,0% 96,3% [mln] 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 29,20 76,4% 23,10 60,4% 17,40 13,90 45,6% 36,4% 10,00 6,60 25,9% 4,00 17,6% 2,00 0,90 10,2% 5,0% 2,1% ,0% 60,0% 40,0% 20,0% 0,0% [%] liczba użytkow ników penetracja Wykres 1.Nominalna liczba użytkowników oraz nominalna penetracja rynku w Polsce Źródło: UKE na podstawie danych operatorów. 4/16

5 3. Kraje Unii Europejskiej w 2007 roku Metoda analizy Liczba użytkowników oraz penetracja zostały oszacowane na podstawie aktywnych klientów sieci typu 2G lub 3G, związanych z MNO lub MVNO, którzy w przypadku: Post-paid posiadali ważną (aktualna) umowę, Pre-paid wykonywali lub odbierali połączenia, wysyłali wiadomości SMS lub MMS, korzystali z usług transmisji danych, co najmniej raz w okresie ostatnich 3 miesięcy. wg stanu na oraz Liczbę użytkowników oraz penetrację należy traktować jako rzeczywiste Liczba użytkowników Wg raportu Komisji Europejskiej Polska znalazła się w 2007 roku na 5 miejscu ze wszystkich 27 krajów Unii Europejskiej wg kryterium liczby użytkowników (Wykres 2). Szacowana liczba 37 mln klientów polskich sieci telefonii ruchomej znalazła się zdecydowanie powyżej średniej dla Unii, która wyniosła 20,5 mln użytkowników. 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 [mln] 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 20,5 0,4 0,7 0,9 1,8 1,9 3,2 4,9 4,9 5,5 5,7 6,0 9,4 9,4 9,8 9,9 10,5 11,8 12,4 12,9 18,4 21,2 37,0 49,1 52,5 72,2 87,7 93,3 MT LU CY EE SI LV IE LT SK FI DK AT BG SE BE HU EL CZ PT NL RO PL ES FR UK IT DE liczba użytkow ników średnia dla UE Wykres 2. Liczba użytkowników w krajach Unii Europejskiej wg stanu na Źródło: 13 Raport Implementacyjny Komisji Europejskiej. Należy pamiętać, iż kryterium liczby użytkowników nie charakteryzuje poziomu rozwoju danego rynku krajowego względem innych, z uwagi na wpływ czynnika demograficznego (liczba użytkowników zdeterminowana jest liczbą mieszkańców kraju). 5/16

6 3.3. Penetracja Wg raportu Komisji Europejskiej Polska znalazła się w 2007 roku na 23 miejscu ze wszystkich 27 krajów Unii Europejskiej wg kryterium penetracji rynku (Wykres 3). Szacowana dla Polski penetracja na poziomie 97% znalazła się zdecydowanie poniżej średniej dla Unii, która wyniosła 114%. Jednak roczna dynamika wzrostu penetracji rynku dla Polski na poziomie 6,48% była zbliżona do średniej dla Unii, która wyniosła 6,90% (Wykres 4). 160,0% 140,0% 120,0% 114% 100,0% 80,0% 60,0% 40,0% 82,9% 90,9% 93,9% 94,1% 97,0% 98,1% 101,6% 104,3% 105,8% 107,7% 108,4% 110,4% 110,6% 112,7% 113,0% 113,3% 117,3% 118,5% 118,8% 120,3% 122,1% 122,8% 131,5% 139,1% 143,6% 148,4% 151,6% 20,0% 0,0% FR MT BE SI PL RO SK HU EL SE FI ES DK NL AT DE IE CY UK CZ PT BG EE LV LT IT LU penetracja średnia dla UE Wykres 3. Rzeczywista penetracja rynku w krajach Unii Europejskiej wg stanu na Źródło: 13 Raport Implementacyjny Komisji Europejskiej. 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% -5,00% -10,00% -11,14% 6,90% 0,73% 1,43% 2,18% 4,13% 4,31% 4,32% 4,73% 6,01% 6,35% 6,48% 6,56% 6,64% 7,03% 7,70% 7,77% 8,05% 8,99% 9,52% 9,67% 10,91% 12,51% 12,81% 16,89% 18,00% LU FR CZ BE FI CY SI AT EL DK PL ES IE NL SE PT LT UK MT HU IT DE LV EE SK -15,00% dynamika w zrostu penetracji średnia dla UE Wykres 4. Dynamika wzrostu rzeczywistej penetracji rynku w krajach Unii Europejskiej wg stanu Źródło: 13 Raport Implementacyjny Komisji Europejskiej. Uwaga: Brak danych za 2006 rok. dla Bułgarii i Rumunii. 6/16

7 4. Kraje Centralnej i Wschodniej Europy w latach Metoda analizy Nominalna liczba użytkowników oraz penetracja zostały oszacowane na podstawie liczby klientów sieci podanych przez operatorów (lub oszacowanych). Rzeczywista liczba użytkowników oraz penetracja zostały oszacowane z wyłączeniem tych klientów sieci, którzy nie używali telefonów komórkowych przez więcej niż trzy miesiące. W analizie jako pozostałe kraje Centralnej i Środkowej Europy rozumie się: Albanię, Białoruś, Bośnię i Hercegowinę, Bułgarię, Chorwację, Macedonię, Mołdowę, Czarnogórę, Rumunię, Serbię, Słowenię. Analiza została opracowana we wrześniu 2007 roku przez Analysys Research 4.2. Liczba użytkowników Wg danych Analysys Research Polska osiągnęła w 2007 roku nominalny poziom tys. klientów sieci telefonii ruchomej, zajmując 3 miejsce za Rosją tys. oraz Ukrainą tys. wg kryterium liczby użytkowników krajów Centralnej i Wschodniej Europy (Wykres 5). Rzeczywisty poziom liczby użytkowników w Polsce wyniósł jednak tys. i również był to 3 w 2007 roku wynik po Rosji tys. oraz po Ukrainie tys. (Wykres 6) Wg prognoz Analysys Research takie relacje między wymienionymi krajami utrzymają się do 2012 roku, w którym nominalna liczba użytkowników telefonii ruchomej w Polsce wyniesie tys. z kolei rzeczywista wyniesie tys. Dla porównania nominalne liczby użytkowników w Rosji i na Ukrainie w 2012 roku wyniosą odpowiednio tys. oraz tys., z kolei rzeczywiste tys. oraz tys. W przypadku Polski, w latach na prawie stałym poziomie od do tys. utrzyma się różnica między nominalną a rzeczywistą liczbą użytkowników telefonii ruchomej (Wykres 7). Należy pamiętać, iż kryterium liczby użytkowników nie charakteryzuje poziomu rozwoju danego rynku krajowego względem innych, z uwagi na wpływ czynnika demograficznego (liczba użytkowników zdeterminowana jest liczbą mieszkańców kraju). 7/16

8 [tys.] Czechy Estonia Węgry Łotwa Litwa Polska Rosja Słowacja Ukraina pozostałe kraje Centralnej i Środkowej Europy Centralna i Środkowa Europa Wykres 5 Nominalna liczba użytkowników telefonii ruchomej w krajach Centralnej i Wschodniej Europy Źródło: UKE na podstawie danych Analysys Research. 8/16

9 [tys.] Czechy Estonia Węgry Łotwa Litwa Polska Rosja Słowacja Ukraina pozostałe kraje Centralnej i Środkowej Europy Centralna i Środkowa Europa Wykres 6 Rzeczywista liczba użytkowników telefonii ruchomej w krajach Centralnej i Wschodniej Europy Źródło: UKE na podstawie danych Analysys Research. 9/16

10 [tys.] Czechy Estonia Węgry Łotwa Litwa Polska Rosja Słowacja Ukraina pozostałe kraje Centralnej i Środkowej Europy Centralna i Środkowa Europa Wykres 7 Różnica między nominalną i rzeczywistą liczbą użytkowników telefonii ruchomej w krajach Centralnej i Wschodniej Europy Źródło: UKE na podstawie danych Analysys Research. 10/16

11 4.3. Penetracja Wg danych Analysys Research Polska osiągnęła w 2007 roku penetrację na nominalnym poziomie 108,3%, zajmując 7 miejsce, za Litwą 182,7%, Czechami 127,3%, Estonią 121,2%, Ukrainą 117,3%, Rosją 113,5% oraz Słowacją 109,6%, wśród krajów Centralnej i Wschodniej Europy (Wykres 8). Rzeczywisty poziom penetracji w Polsce wg AR wyniósł jednak 101,4% i był to 4 w 2007 roku wynik po Litwie 143,4%, Czechach 119,5% oraz Estonii 118,4% (Wykres 9). Wg prognoz Analysys Research podobne relacje między wymienionymi krajami utrzymają się do 2012 roku, w którym nominalna liczba penetracja telefonii ruchomej w Polsce wyniesie 124,7%, z kolei rzeczywista wyniesie 118,4%. Nominalne penetracje w krajach o wyższym w 2012 roku wskaźniku niż w Polsce wyniosą: na Litwie 168,7%, w Czechach 129,1%, w Estonii 124,2% oraz na Słowacji 125,2%. Z kolei rzeczywiste penetracje w krajach o wyższym w 2012 roku wskaźniku niż w Polsce wyniosą: na Litwie 150,9%, w Czechach 126,0%, w Estonii 127,2%. W przypadku Polski, wg prognoz AR, w latach na prawie stałym poziomie od 6,9 do 6,3 % utrzyma się różnica między nominalną a rzeczywistą penetracją telefonii ruchomej (Wykres 10). 11/16

12 200,0 180,0 181,5 182,7 178,3 172,4 166,9 167,9 168,7 160,0 154,0 140,0 127,3 128,8 129,0 129,3 128,6 129,1 120,0 112,3 121,1 [%] 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 84,5 66,5 64,8 56,3 47,4 41,1 36,4 95,2 77,5 76,8 68,2 62,8 54,0 45,6 32,0 22,6 30,0 21,9 24,8 12,4 7,7 13,7 103,9 100,1 92,8 83,9 79,6 67,4 60,6 50,4 49,8 40,7 29,5 105,0 91,6 86,6 126,5 84,1 125,8 124,6 124,3 81,3 123,0 123,4 77,0 123,2 121,4 121,4 121,5 121,5 76,6 121,2 121,2 118,5 120,9 120,5 117,3 119,9 118,2 119,7 118,7 64,1 116,5 116,1 113,5 115,3 119,0 117,2 108,8 109,6 115,0 114,5 116,1 112,1 108,8 52,5 105,4 108,3 104,6 107,2 110,3 101,3 99,9 108,0 94,8 97,9 102,5 97,5 103,8 89,9 96,6 99,7 95,4 83,2 90,3 72, Czechy Estonia W ęgry Łotwa Litwa Polska Rosja Słowacja Ukraina pozostałe kraje Centralnej i Środkowej Europy Centralna i Środkowa Europa 127,2 125,2 124,7 123,3 120,3 117,7 117,5 109,8 103,9 Wykres 8 Nominalna penetracja rynku w krajach Centralnej i Wschodniej Europy Źródło: UKE na podstawie danych Analysys Research. 12/16

13 160,0 141,9 143,4 145,9 147,7 149,1 150,1 150,9 140,0 120,0 125,3 119,5 122,0 123,7 124,7 125,4 126,0 103,7 112,6 [%] 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 77,9 63,6 63,4 49,7 46,0 39,7 34,3 84,5 75,3 71,5 60,9 60,3 52,0 42,7 29,0 20,3 26,6 20,1 22,4 11,6 6,8 12,0 93,1 90,1 89,2 78,1 71,1 60,0 56,6 44,9 43,8 35,9 25,6 100,1 85,8 76,1 75,3 72,5 71,4 68,3 55,2 46,4 113,8 95,3 91,7 89,9 87,9 87,8 86,6 81,8 63,8 118,4 101,4 100,4 98,2 97,7 95,8 95,5 93,0 74, ,4 108,4 107,4 102,9 102,2 101,2 100,3 96,0 82,6 121,7 112,5 109,3 105,6 104,8 104,6 103,4 98,4 88,6 122,8 115,3 110,7 108,8 106,4 106,3 105,7 101,3 93,0 Czechy Estonia Węgry Łotwa Litwa Polska Rosja Słowacja Ukraina pozostałe kraje Centralnej i Środkowej Europy Centralna i Środkowa Europa 123,5 117,1 111,8 111,0 107,8 107,2 107,0 103,0 96,2 124,2 118,4 112,6 112,5 108,8 108,3 107,5 104,0 98,7 Wykres 9 Rzeczywista penetracja rynku w krajach Centralnej i Wschodniej Europy Źródło: UKE na podstawie danych Analysys Research. 13/16

14 45,0 40,0 39,6 39,3 35,0 32,4 30,0 28,7 25,0 24,7 [%] 20,0 18,8 19,6 19,0 16,8 17,8 17,8 17,8 15,0 14,5 13,5 13,5 13,1 13,2 13,4 12,8 12,1 12,5 12,1 13,4 12,5 10,7 10,9 12,7 10,8 10,5 12,2 12,3 10,5 10,9 8,6 11,8 10,4 10,7 10,0 11,4 8,5 9,1 11,1 8,5 8,8 7,9 8,9 8,5 8,6 8,3 10,2 6,6 9,7 10,0 9,4 6,6 7,4 8,8 8,7 7,5 7,3 8,6 6,7 7,8 6,8 6,2 6,2 5,9 8,7 6,3 2,9 5,3 6,0 6,2 6,3 5,8 6,1 6,9 5,8 6,6 5,8 5,0 2,5 4,8 5,5 5,2 6,7 6,5 6,0 4,9 5,8 5,8 2,1 4,0 5,3 5,2 3,0 3,4 5,1 4,9 4,6 3,2 1,6 2,9 3,9 3,1 2,4 2,2 1,4 1,4 1,4 2,7 3,0 2,7 2,8 2,8 2,9 3,0 3,0 1,9 2,0 0,9 0,0 1,7 0, Czechy Estonia Węgry Łotwa Litwa Polska Rosja Słowacja Ukraina pozostałe kraje Centralnej i Środkowej Europy Centralna i Środkowa Europa Wykres 10 Różnica między nominalną a rzeczywistą penetracją rynku w krajach Centralnej i Wschodniej Europy Źródło: UKE na podstawie danych Analysys Research. 14/16

15 5. Wnioski Wyniki analizy penetracji rynku w Polsce zestawiono poniżej (Tabela 1). Tabela 1. Zbiorcze porównanie wyników analizy 13 Raport Implementacyjny UKE Komisji Europejskiej Penetracja Analysys Research nominalna 108,6% - 108,3% rzeczywista 97% dane zastrzeżone (stan na ) 101,4% Źródło: UKE, 13 Raport Implementacyjny, Analysys Research. Wg danych UKE nominalna penetracja wyniosła w 2007 roku 108,6%. Wg szacunków KE rzeczywista penetracja wyniosła 97%, z kolei wg prognoz Analysys Research 101,4% wobec 108,3% nominalnej penetracji. Dodatkowym czynnikiem mogącym obniżyć prezentowany rzeczywisty poziom penetracji w Polsce, jest fakt posiadania przez konsumentów telefonów w różnych sieciach (np. telefon prywatny i służbowy) przez co są oni wliczani do bazy klienckiej przez więcej niż jednego operatora. Skala tego zjawiska nie została na chwilę obecną zmierzona. Wnioskiem z powyższej analizy, jest fakt, iż wobec ogólnie przyjętej penetracji rynku na poziomie ponad 108%, krajowy rynek telefonii ruchomej charakteryzuje się w dalszym ciągu znacznym potencjałem klientów. 15/16

16 Spis wykresów Wykres 1.Nominalna liczba użytkowników oraz nominalna penetracja rynku w Polsce...4 Wykres 2. Liczba użytkowników w krajach Unii Europejskiej wg stanu na Wykres 3. Rzeczywista penetracja rynku w krajach Unii Europejskiej wg stanu na Wykres 4. Dynamika wzrostu rzeczywistej penetracji rynku w krajach Unii Europejskiej wg stanu Wykres 6 Nominalna liczba użytkowników telefonii ruchomej w krajach Centralnej i Wschodniej Europy...8 Wykres 7 Rzeczywista liczba użytkowników telefonii ruchomej w krajach Centralnej i Wschodniej Europy...9 Wykres 8 Różnica między nominalną i rzeczywistą liczbą użytkowników telefonii ruchomej w krajach Centralnej i Wschodniej Europy...10 Wykres 9 Nominalna penetracja rynku w krajach Centralnej i Wschodniej Europy...12 Wykres 10 Rzeczywista penetracja rynku w krajach Centralnej i Wschodniej Europy...13 Wykres 11 Różnica między nominalną a rzeczywistą penetracją rynku w krajach Centralnej i Wschodniej Europy...14 Spis tabel Tabela 1. Zbiorcze porównanie wyników analizy...15 OPRACOWANIE Marcin Cichy Główny Specjalista Wydział Analiz Urząd Komunikacji Elektronicznej ul. Kasprzaka 18/20, Warszawa tel.: fax: m.cichy@uke.gov.pl 16/16