Sylabus. Świadomość podmiotu. Podmiot świadomości. (Consciousness of the Subject. Subject of the consciousness) Dr Anita Pacholik-Żuromska

Transkrypt

1 Sylabus Nazwa przedmiotu (w j. polskim i angielskim) Nazwisko i imię prowadzącego (stopień i tytuł naukowy) Rok i semestr studiów Świadomość podmiotu. Podmiot świadomości. (Consciousness of the Subject. Subject of the consciousness) Dr Anita Pacholik-Żuromska zimowy Wymiar godzin 30 Kod przedmiotu 0951-SWPS-KON-S Kod Erasmus 08.1 Liczba punktów ECTS 2 Język wykładowy polski Forma zajęć konwersatorium Sposób zaliczenia końcowego Wymagania wstępne wobec studenta Skrócony opis przedmiotu Pełny opis przedmiotu Praca zaliczeniowa brak Zagadnienie podmiotu zajmuje miejsce w badaniach przede wszystkim takich dziedzin naukowych, jak filozofia i psychologia. Badania te są prowadzone na wielu płaszczyznach i w obszernym zakresie z różnych dziedzin nauki. Wydaje się, że właśnie w naukach kognitywnych należy upatrywać szansy na pogodzenie filozoficznego ujęcia podmiotu z jego obrazem, jaki rysują nauki empiryczne. W filozofii umysłu zbliżonej poglądowo do kognitywistyki, a zatem biorącej pod uwagę wyniki badań nauk ścisłych nad umysłem, pojawiają się kluczowe pytania o kompatybilność podejścia filozoficznego i neurologicznego w definiowaniu podmiotu oraz opisie jego poznawczych zdolności w odniesieniu do świata i samego siebie. Udzielone odpowiedzi rzutują na bardziej ogólne

2 Zakres tematów (bloki tematyczne) Literatura (Obowiązkowa, ponadobowiązkowa) stanowisko kwestii tego, czym jest umysł. W rozważaniach filozoficznych mówi się o dwóch płaszczyznach, na których można rozpatrywać podmiot: personalnej i subpersonalnej. Opis podmiotu na poziomie personalnym nie jest niczym niezwykłym, ponieważ to na tym poziomie człowiek jest samoświadomy, żywi przekonania o świecie i sobie samym, świadomie odczuwa i przeżywa. Trudności przysparza natomiast opis podmiotu na poziomie subpersonalnym, a główną z nich stanowi to, jak opisać coś, co uwidacznia się dopiero na poziomie personalnym? Powstaje zatem pytanie, czy na poziomie subpersonalnm w ogóle można mówić o podmiocie, a jeśli nie, to czego ów poziom dotyczy? Przez co identyfikuje się podmiot i do czego ta identyfikacja jest potrzebna? Bloki tematyczne (3 godzinne obejmują dwa spotkania): I. Opis podmiotu jako przykład mind-body problem II. Kończyny fantomowe i psychosomatyczne zaburzenia samoidentyfikacji III. Iluzje perspektywy pierwszoosobowej u osób zdrowych: Eksperymenty RHI, FBI, BSI, OBE IV. Medytacja jako specyficzny rodzaj indukcji zmiany perspektywy pierwszoosobowej V. Intencjonalność, wolna wola, rozumienie - zagadnienia sporne VI. Empatia i mind reading jako elementy teorii umysłu VII.Podmiot jednostkowy a podmiot społeczny Podręcznik: Górnicka-Kalinowska J. (red.) Filozofia podmiotu, Aletheia, Warszawa 2001 Wybrane teksty i fragmenty z następujących pozycji książkowych: Petkowva V. I., Ehrsson H. H., If I Were You: Perceptual Illusion of Body Swapping, PLoS ONE, 3 (12): e3832. doi: /journal.pone Hohwy J., Attention and consious perceptron in the hypothesis testing brain, Frontiers in Psychology, doi: /fpsyg Hohwy J., Phenomenal Variability and Introspective Reliability, Mind&Language, Vol. 26, No.3, June 2011, s

3 Ionta S., Heydrich L., Lenggenhager B., Multisensory Mechanisms in Temporo-Parietal Cortex Supposrt Self-Location and First Person Perspective, Neuron, April 28, 2011, s Lane T., Liang C., Mental ownership and higher-order thought: Response to Rosenthal, Analysis, Vol. 70, No. 3, July 2010, doi: /analysis, anq 022. Lane T., Liang C., Higher-order thought and pathological self: the case of somatoparaphrenia, Analysis, Vol. 001, July 209, doi: /analysis, anp094. Lenggenhager B., Tadji T., Metzinger T., Blanke O., Video Ergo Sum: Manipulating Bodily Self- Consciousness, Science 317 (2007), s Lutz, A., Dunne, J.D., Davidson R.J, Meditation and the Neuroscience of Consciousness, [w:] Cambridge Handbook of Consciousness (red.) Zelazo P., Moscovitch M. and Thompson E., Cambridge University Press 2007, Lutz A., Greischar L.L., Perlman, D.M., Davidson R.J., BOLD signal in insula is differentially related to cardiac function during compassion meditation in experts vs. Novices, NeuroImage 47 (2009) M. Miłkowski, R. Poczobut (red.), Analityczna metafizyka umysłu, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa Zahavi D., First-person thoughts and embodied self-awareness: Some reflections on the relation between recent analytical philosophy and phenomenology, Phenomenology and the Cognitive Sciences, 1: 7 26, 2002, Kluwer Academic Publishers. Chlewiński, Z., Psychologia poznawcza, GWP, Gdańsk 2007 T. Metzinger, Being No One. The Self-Model Theory of Subjectivity, MIT, Cambridge, Massachusstts, London 2004

4 P. Gärdenfors, Jak Homo stało się Sapiens. O ewolucji myślenia, tłum. T. Pańkowski, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa M. Tomasello, Kulturowe źródła ludzkiego poznawania, tłum. J. Rączaszek, PIW, Warszawa 2002 Pacholik-Żuromska, A., Niemiecka analityczna filozofia umysłu, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń, 2011 Cele (z punktu widzenia nauczyciela) Odniesienie do kierunkowy ch efektów kształcenia Efekty kształcenia Odniesienie do obszarowych efektów kształcenia Metody i środki dydaktyczne Kryteria i forma oceny 1. Zapoznanie studentów z najnowszymi tematami badań nad podmiotem K_W01 Student/ka ma uporządkowaną znajomość i zrozumienie głównych kierunków badań nad podmiotem w obrębie filozofii umysłu i kognitywistyki H2A_W01 Prezentacja zagadnień w formie mini wykładu Udział w dyskusji / plusy za aktywność dyskusja 2. Zapoznanie studentów z wybranymi przykładami studiów nad podmiotem na gruncie interdyscyplinarnym K_W02 K_W05 Student/ka zna główne założenia w kognitywistycznych koncepcjach podmiotu oraz analitycznej filozofii podmiotu H2A_W02 H2A_W04 Referaty studentów na temat omawianego na danych tekstu, poparte Ocena referatu/ udział w dyskusji

5 prezentacją Power Point lub handoutem. Dyskusja 3. Ćwiczenie umiejętności analizy tekstu naukowego oraz dyskusji w obrębie omawianych tematów. K_U01 K_U03 Student/ka potrafi przytoczyć co najmniej dwa eksperymenty opisane w zadanej literaturze oraz poprawnie je interpretuje. H2A_U01 H2A_U01 H2A_U06 Referaty studentów na temat omawianego na danych tekstu, poparte prezentacją Power Point lub handoutem. Dyskusja, Ocena punktowa za prowadzenie dyskusji; liczba głosów w dyskusji na 4. Ćwiczenie sprawności posługiwania się fachową terminologią oraz stawiania hipotez w obrębie omawianych zgadnień. K_U08 K_K01 Student/ka rozumie naukowe sprawozdanie z przebiegu eksperymentu w tym jego znaczenie dla rozważań prowadzonych w ramach dyskusji nad podmiotem w naukach ścisłych i filozofii. H2A_U08 H2A_K01 H2A_K06 Analiza tekstów, samodzielna praca nad esejem Esej naukowy oceniany przez nauczyciela;