RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ W ROKU SZKOLNYM 2016/ 2017

Transkrypt

1 RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ W ROKU SZKOLNYM 2016/ 2017 PROBLEM: Działania placówki w zakresie rozwijania kompetencji czytelniczych oraz upowszechniania czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. Podstawa prawna: Rozporządzenie MEN z dnia 12 sierpnia 2015 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. poz. 1270) DATA SPORZĄDZENIA RAPORTU: 20 czerwca 2017 r. AUTOR: I. Kloskowska RAPORT PRZEZNACZONY JEST DLA: 1. Dyrektora szkoły 2. Rady Pedagogicznej 3. Rady Rodziców 4. Opublikowany na stronie internetowej szkoły CELE EWALUACJI: analiza stanu wyposażenia biblioteki szkolnej pod kątem zaspokajania potrzeb czytelniczych użytkowników, zebranie informacji na temat funkcjonowania biblioteki szkolnej z uwzględnieniem podejmowanych przez nią działań, podniesienie poziomu działań placówki służących rozwijaniu kompetencji czytelniczych oraz modyfikacji metod upowszechniania czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży, wyciągnięcie i wdrożenie wniosków z przeprowadzonych badań ewaluacyjnych.

2 OPIS PRZEDMIOTU ORAZ SPOSOBÓW PRZEPROWADZENIA EWALUACJI Prezentowany raport jest wynikiem ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w Zespole Placówek Specjalnych przez zespół ewaluacyjny w składzie: J. Andriskowska, I. Jankowska, I. Kloskowska, J. Konkol, M. Kryszewska, D. Kulwikowska, A. Mierski, M. Neubauer, D. Pawelczyk, K. Zielonka, W trakcie ewaluacji zbierano informacje pochodzące z wielu źródeł tj.: analizy dokumentacji szkolnej, ankiet dla nauczycieli, uczniów i rodziców, wywiadów z dyrekcją, bibliotekarką szkolną oraz wychowawcą świetlicy, obserwacji lekcji i przerw, a także konkursów i uroczystości. Sformułowane w wyniku przeprowadzonych badań wnioski pozwalają na wskazanie obszarów działań, które funkcjonują właściwie. Rekomendacje zaś pozwalają na podjęcie dodatkowych działań, które przyczynią się do wzrostu poziomu oddziaływań dydaktyczno-wychowawczych w naszej placówce. PREZENTACJA WYNIKÓW PRZEPROWADZONYCH DZIAŁAŃ. Wyniki przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej zostały przedstawione w formie odpowiedzi na pytania kluczowe. 1. Jaki jest stan wyposażenia biblioteki w opinii p. bibliotekarki, dyrekcji, uczniów, nauczycieli i rodziców? Jakie są sposoby jego wzbogacania? Analiza Zbiorów biblioteki Zespołu Placówek Specjalnych w Kartuzach przygotowana przez p. Marzenę Neubauer (zał. nr 1) dowodzi, że biblioteka oferuje książki, zbiory specjalne oraz inne dokumenty przydatne uczniom, nauczycielom i rodzicom; w łącznej liczbie ok dokumentów. Księgozbiór biblioteki szkolnej stanowią: 2222 pozycje książkowe, 833 podręczniki, 57 filmów na DVD głównie lektury,7 programów komputerowych. Prenumerowane są też czasopisma: Charaktery, Victor Gimnazjalista, Kontynenty, Clik i Club oraz Świat Wiedzy. Pozycje książkowe to: encyklopedie ogólne, i tematyczne, słowniki językowe i znaczeniowe, leksykony, informatory, atlasy, publikacje popularnonaukowe; materiały i wydawnictwa dotyczące naszej miejscowości, gminy, regionu, województwa, kraju i świata; lektury szkolne, podręczniki, literatura piękna dla dzieci i młodzieży; książki z psychologii, pedagogiki i dydaktyki dla nauczycieli oraz materiały metodyczne. 2

3 Zdaniem bibliotekarki szkolnej gromadząc swoje zbiory Biblioteka uwzględnia zarówno preferencje czytelników jak i konieczność spełniania powinności edukacyjnych i informacyjnych. Dyrekcja ZPS ( Ankieta ewaluacyjna dla dyrekcji, kierownika internatu, bibliotekarki i wychowawcy świetlicy zał. nr 2; Joanna Konkol) uważa, że biblioteka jest wystarczająco wyposażona, zwłaszcza w podręczniki i materiały dla nauczycieli, doposażenia wymagają pozycje dla uczniów. Analiza ankiety dla uczniów przygotowana przez p. Mirosławę Kryszewską (zał. nr 3) wykazała, iż stan zasobów biblioteki szkolnej najwięcej uczniów 40% oceniło na wystarczający, z kolei jako bardzo bogate oceniło je 18%, a jako niewystarczające 17% respondentów. Z kolei 25% ankietowanych ujawniło, że nie zna zasobów biblioteki szkolnej. Jednocześnie z wypowiedzi rodziców w przeprowadzonej przez p. Jolantę Andriskowską Analizie ankiety dla rodziców (zał. nr 4), w której wzięło udział 40% rodziców wychowanków obu szkół podstawowych i gimnazjów oraz szkoły zawodowej, wynika, że są oni usatysfakcjonowani ofertą czytelniczą naszej biblioteki. 22% rodziców uważa, że zasoby są wystarczające. Zdaniem 8% badanych są bardzo bogate. 29% rodziców stwierdziło, że nie zna zasobów naszej biblioteki. Zaledwie 8% ankietowanych uważa, że są niewystarczające. Ankietowani, którzy znają zasoby biblioteki szkolnej stwierdzają, że liczba zgromadzonych w niej książek jest wystarczająca. Nauczyciele, jak podaje w swojej Analizie ankiety dla nauczycieli p. Dorota Pawelczyk (zał. nr 5), zasoby biblioteki szkolnej ocenili w 86% jako wystarczające, 9% bogate i 9% niewystarczające. W roku szkolnym 2016/2017 wzbogacono zbiory w ramach Narodowego Programu Czytelnictwa za kwotę 5000 zł. Księgozbiór jest uzupełniany również ze środków własnych, oraz sporadycznie do biblioteki przekazywane są książki w darze. 2. Czy czas pracy biblioteki szkolnej umożliwia łatwy dostęp do niej uczniom i nauczycielom? Na podstawie wywiadu z p. bibliotekarką i dyrekcją oraz wyników ankiet dla uczniów i nauczycieli można stwierdzić, iż w naszej placówce czas pracy biblioteki odpowiada wszystkim, zarówno uczniom, jak i nauczycielom 100%. Jest on dostosowany do planu lekcji. Umożliwia się także uczniom wypożyczanie książek na okres ferii. Mimo, że uczniowie dobrze ocenili czas pracy biblioteki, to jednak z odpowiedzi na pytanie: Jak często korzystasz z biblioteki szkolnej? wynika, że bardzo często czyni to zaledwie 7% ankietowanych; 18% często, natomiast 21% podało, że wcale nie 3

4 korzysta z naszej biblioteki, a 8% nie wie jak często korzysta. Największa liczba uczniów 46% wskazała, że z biblioteki szkolnej korzysta rzadko. 3. Jakie są oczekiwania dzieci, rodziców i nauczycieli w zakresie wyposażenia biblioteki szkolnej w e-booki, czasopisma, książki oraz działań rozwijających kompetencje czytelnicze uczniów? Uczniowie zapytani: Jeśli mógłbyś uzupełnić zasoby biblioteki szkolnej, to o jakie gatunki, tytuły czy autorów? w liczbie aż 33 respondentów (46%) nie udzielili żadnej odpowiedzi. Ci ankietowani uczniowie, którzy udzielili odpowiedzi, czyli 54% kierowali się własnymi zainteresowaniami, wskazując następujące gatunki literackie: fantastyka, komiksy, literaturę kryminalną, historyczną i przygodową. W bibliotece chętnie widzieliby także czasopisma sportowe i popularnonaukowe, poradniki np. o miłości, dziewczynach, o pływaniu, o rolnictwie oraz ksiązki przygotowujące do zawodu. Konkretne tytuły podane przez uczniów: saga Zmierzch,,Asteriks, osiedle bogów, Przygody Robinsona, Szkatułka z motylem, Zwiadowcy, Metro 2033 i 2034, Pamiętnik narkomanki, My dzieci z dworca zoo, Winetou. Wskazano też potrzebę uzupełnienia zasobów o audiobooki. W opinii 21% badanych rodziców książki, które czyta ich dziecko często pochodzą z biblioteki szkolnej. Jednak 37% badanych twierdzi, że ich dzieci rzadko korzystają z zasobów biblioteki szkolnej, 18% uważa, że wcale nie korzystają, również 18% respondentów nie wie, jak często ich dziecko sięga do szkolnego księgozbioru. Wobec powyższego rodzice zostali poproszeni o to, by wskazali rodzaje działań, które należałoby podjąć, by dzieci chętniej korzystały z zasobów biblioteki. W opinii badanych na upowszechnienie czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży naszej szkoły oraz na systematyczne korzystanie z zasobów biblioteki, mogłyby wpłynąć spotkania z autorami książek, głośne czytanie ciekawych tekstów na godzinach do dyspozycji wychowawcy i organizowanie konkursów czytelniczych. Rodzice jeśli mogliby uzupełnić księgozbiór 8%, to o pozycje z literatury przygodowej, fantastycznej i kryminalnej. Zakupiliby komiksy, poradniki i czasopisma o tematyce sportowej, motoryzacyjnej i muzycznej. W zakresie wzbogacenia zasobów biblioteki szkolnej oczekiwania rodziców pokrywają się z książkami, które uczniowie czytają z własnego wyboru. Oczekiwania wobec wzbogacenia zasobów biblioteki zgłosiło 22% badanych nauczycieli. Chcieliby poszerzyć księgozbiór o pozycje potrzebne do przygotowania lekcji i uroczystości szkolnych oraz pozycje z nowości pedagogicznych, zwiększyć liczbę lektur, zakupić więcej pozycji literatury współczesnej dla młodzieży. Konkretne propozycje to książki z wydawnictwa GWO dotyczące pracy nauczycieli, a także książki E. Cherezińskiej. 4

5 4. Jakie, w bieżącym roku szkolnym, prowadzone były w ZPS działania służące rozwijaniu kompetencji czytelniczych i upowszechnianiu czytelnictwa wśród uczniów, przez p. bibliotekarkę i nauczycieli i które z zastosowanych metod wymagają zintensyfikowania lub modyfikacji? Analiza dokumentacji szkolnej przygotowana przez p. Karinę Zielonka i p. Iwonę Jankowską (zał. nr 6) pozwala stwierdzić, iż cała dokumentacja w zakresie rozwijania kompetencji czytelniczych oraz upowszechniania czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży jest spójna. Wszystkie te dokumenty odwołują się do rozwijania poznawczych możliwości uczniów poprzez upowszechnianie czytelnictwa, rozwijania zainteresowań, w tym czytelnictwa, rozwijania kompetencji czytelniczych i informatycznych, a także propagowania modelu rozsądnego korzystania z komputera, zasobów Internetu i telewizji. Szczególną rolę odgrywa tu biblioteka, świetlica, nauczyciele-poloniści oraz wszyscy wychowawcy, a także socjoterapeuci. W ciągu roku szkolnego w ZPS odbyło się szereg inicjatyw służących rozwijaniu kompetencji czytelniczych oraz upowszechniania czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. Według Analizy uczestnictwa uczniów w konkursach i zajęciach dodatkowych przygotowanej przez p. Andrzeja Mierskiego (zał. nr 7) oraz opracowania Czytelnictwo w Zespole Placówek Specjalnych w Kartuzach w roku szkolnym 2016/2017 (zał. nr 8), którego dokonała p. Marzena Neubauer, uczniowie brali udział w: XXIX Wojewódzkim Konkursie Żywego Słowa XVI Targach Nauki i Kultury Wokół Książki w PARKU SOLIDARNOŚCI. Również uczniowie szkoły podstawowej objęci byli działaniami w ramach projektu edukacyjno-wychowawczego rozwijającego zainteresowania czytelnicze uczniów z wykorzystaniem księgozbioru biblioteki szkolnej. Cała społeczność szkolna uczestniczyła w akcji czytania pod hasłem "Czytają wszyscy, czytają wszędzie". Odbyły się zajęcia związane z obchodami roku Henryka Sienkiewicza: konkurs dotyczący życiorysu pisarza, projekcje filmów, lekcje biblioteczne i konkurs wiedzy o literaturze. Zorganizowano konkursy: plastyczny Bezpieczeństwo w Internecie oraz pięknego czytania literatury o tematyce świątecznej i wierszy pod hasłem Wiosna tuż, tuż. 5

6 Cyklicznie organizowane są wystawy tematyczne i nowości książkowych oraz rozwija się współpraca z Miejską i Powiatową Biblioteką Publiczną w Kartuzach. Ankietowani nauczyciele podają swoje metody rozwijania kompetencji czytelniczych i upowszechniania czytelnictwa: lekcje biblioteczne - 36% ankietowanych nauczycieli przeprowadziło 2 lub 3 godziny tych zajęć, praca z tekstami z podręcznika 72%, głośne czytanie lektur w trakcie lekcji oraz zadania tekstowe 40%, pisemne prace domowe 27%, korzystanie z prasy młodzieżowej oraz tekstów z Internetu na zajęciach, czytanie lektur obowiązkowych i organizowanie lekcji poświęconych ich omawianiu, prowadzenie zeszytów lektur, przeprowadzanie konkursów recytatorskich i innych akcji promujących czytelnictwo. Z kolei zdaniem uczniów 43% z nich wzięło udział w takich przedsięwzięciach, natomiast aż 57% nie było tym zainteresowanych. Również liczba przeczytanych książek w ciągu ostatniego roku przez uczniów okazała się niewielka. 36% przeczytało jedynie 0-1 książek, od 2-5 książek przeczytały 32%, natomiast z większą liczbą książek, od 6-10, zapoznało się 21% uczniów a więcej niż10 książek przeczytało jedynie 11%. Brak zainteresowania uczniów czytelnictwem potwierdza także odpowiedź na pytanie: Jak często czytasz książki w wolnym czasie? Tylko 4% stwierdziło, że robią to codziennie, 24% czyta co najmniej raz w tygodniu, 22% co najmniej raz w miesiącu, 15% czyta kilka razy w roku a 35% uczniów twierdzi, że robi to rzadziej. 5. Jaki jest stosunek uczniów do obowiązku czytania lektur a jaki rodzaj literatury uczniowie sami najczęściej wybierają? Zgodnie z odpowiedziami ankietowanych uczniów szkolny zestaw lektur obowiązkowych bardzo dobrze ocenia 14%, dobrze 30%, średnio 13%, natomiast słabo 18%. Zestawu lektur nie zna 24% a jedna z osób dopisała i zaznaczyła słowo fatalnie. Kolejne pytanie: Czy lubisz czytać lektury szkolne? wykazało, iż 17% uczniów lubi; raczej tak odpowiedziało 15% badanych,,,nie zaznaczyło 40%,,,raczej nie 19%, a 8% ankietowanych nie miało zdania. Z przeprowadzonych badań wynika, że lektury w całości czyta zaledwie 29% uczniów, podobnie jak we fragmentach lub nie do końca tę odpowiedź również wskazało 29%. Streszczenie czyta 15% badanych, nie czyta wcale 18%, a odpowiedź,,nie wiem zaznaczyło 14% osób. 6

7 Z analizy odpowiedzi na pytanie wskazujące jakie książki lubią czytać nasi uczniowie, wynika, że największym zainteresowaniem cieszy się fantastyka oraz komiksy - oba te gatunki lubi czytać taka sama liczba uczniów 31%; literaturę kryminalną i sensacyjną wskazało 24%. Książki hobbystyczne i poradniki lubi czytać 19%, uczniów podobnie jak lektury szkolne. Literaturę przygodową czyta 15% respondentów a literaturę obyczajową i popularną 10%. Książkami popularnonaukowymi i naukowymi zainteresowanych jest 13% a literaturą faktu i reportażami 8% badanych. Najmniejszym zainteresowaniem cieszy się literatura dla dzieci i bajki wybrały ją 2 osoby, oraz encyklopedie, słowniki i atlasy, które wskazało 5%. Rodzice naszych uczniów uważają, że ich dzieci najczęściej sięgają po: lektury szkolne 15 rodziców (16%) fantastykę 9 rodziców (9%) komiksy 7 rodziców (7%) literaturę przygodową 6 rodziców (6%) encyklopedie, słowniki, atlasy 4 rodziców (4%) literaturę kryminalną, sensacyjną oraz książki popularnonaukowe i naukowe - 3 literaturę dla dzieci, bajki, literaturę faktu, reportaże, biografie oraz literaturę obyczajową 2 rodziców (2%) 5 respondentów (5%) nie wie, jakie książki czyta ich dziecko. Natomiast w opinii 4 rodziców (4%) uczniowie nie czytają w czasie wolnym. Nauczyciele 68%, podobnie jak rodzice, uważają, że uczniowie czytają głównie lektury szkolne, ale nie zawsze w całości. Poza tym literaturę przygodową, fantastykę i komiksy, które wypożyczają z biblioteki lub od kolegów. 6. Kto jest dla ucznia wzorem praktyk czytelniczych i kto ma największy wpływ na kształcenie jego nawyków czytelniczych? Odpowiedź na to pytanie ma rozstrzygnąć, czy większy wpływ na kształcenie nawyków czytelniczych uczniów ma dom czy szkoła. Z badań ankietowych wynika, iż w kolejne etapy zaangażowania czytelniczego swoich dzieci silniej angażują się rodzice, którzy sami dużo czytają, mają bogate księgozbiory, kupują bądź pożyczają książki. Zachęcają oni córki i synów do czytania: najpierw czytają im na głos, potem wspólnie z dzieckiem wybierają książki i zachęcają do lektur, które mogą je zainteresować. Jednak takich rodziców jest niewielu. Jedynie 39% ankietowanych potwierdziło, że dzieci posiadają własny księgozbiór domowy a takiej biblioteczki nie posiada 61% rodzin. Uczniowie wypowiedzieli się podobnie, gdyż 50%, czyli zaledwie połowa potwierdziła fakt posiadania własnej biblioteczki. 7

8 Zatem kolejne pytanie dotyczyło źródeł, z których pochodzą czytane w wolnym czasie książki. I tak 40% uczniów wskazało jako ich źródło dom, tyle samo 40% bibliotekę szkolną a 14% bibliotekę publiczną. Z kolei 19% wychowanków dostało książki w prezencie, 7% pożyczyło je od kolegów, natomiast 32% badanych stwierdziło, że nie czyta w wolnym czasie. Tu również rodzice wypowiedzieli się podobnie. Według nich biblioteka szkolna jest miejscem gdzie 45% dzieci wypożycza książki. 32% rodziców stwierdziło, że ich dziecko korzysta z biblioteczki domowej. 42% uznało, że ich dziecko korzysta z innych źródeł. Tylko 13% podało, że książki, które czytają ich pociechy pochodzą z Miejskiej Biblioteki Publicznej. Zdecydowana większość bo 82% badanych rodziców twierdzi, że zachęca dzieci do czytania. Nie czyni tego 21% respondentów. Jednak zachęty rodziców nie przekładają się wspólne na rozmowy o przeczytanych treściach. Zaledwie 50% rodziców rozmawia z dzieckiem o książkach, ale rzadko;24% wskazało, że czyni to często, zaś 21% rodziców przyznaje, że nie rozmawia z dzieckiem na ten temat. Podobnie jest ze wspólnym czytaniem. Około 58% rodziców czasami czyta książki wspólnie z dzieckiem, 5 % często, zaś 37% przyznało, że nie poświęca czasu na czytanie książek wspólnie z dzieckiem. Jednocześnie odpowiadając na pytanie: Czy kupili Państwo dziecku w ostatnim roku jakąś książkę? aż 61% badanych nie kupiło swojemu dziecku żadnej książki. Ci zaś rodzice, którzy zadeklarowali Tak, czyli 39% badanych, podali przykłady zakupionych pozycji książkowych lub ich tematykę np. wiersze Tuwima, O psie który jeździł koleją, Władca pierścieni, Kroniki Archeo, fantastyka, atlas geograficzny. Zdaniem dyrekcji wzorem praktyk czytelniczych dla uczniów jest w największym stopniu p. bibliotekarka oraz nauczyciele języka polskiego, w dalszej kolejności wychowawcy i nauczyciele innych przedmiotów, zwłaszcza ci, którzy organizują konkursy szkolne. Nauczyciele (68%) również deklarują zachęcanie dzieci do czytania i przygotowywania się do imprez i konkursów na bazie materiałów zgromadzonych w bibliotece szkolnej. Rozstrzygające zatem wydają się odpowiedzi uczniów, którzy na pytanie: Z kim rozmawiasz o przeczytanych książkach? : z kolegami/ koleżankami zaznaczyło 24% uczniów; z rodzicami i rodzeństwem 20%; z nauczycielami rozmawia 15%. Również 15% wychowanków ujawniło, że rozmawia o przeczytanych książkach tylko na lekcjach języka polskiego, natomiast aż 50% zaznaczyło, iż nie rozmawia na ten temat. Jedna z osób dopisała samodzielnie: rozmawiam z babcią. 8

9 Przeprowadzone badania wykazują jasno, iż w zakresie rozwijania kompetencji czytelniczych oraz upowszechniania czytelnictwa wśród uczniów porównywalną rolę spełnia zarówno środowisko domowe jak i szkolne. 7. Jak poziom kompetencji czytelniczych ucznia wpływa na jego wyniki edukacyjne? Z badania przeprowadzonego przez p. D. Kulwikowską Czytelnictwo a wyniki w nauce uczniów wynika, iż: a) Jeśli chodzi o uczniów Szkoły Podstawowej Specjalnej, Gimnazjum Specjalnego oraz Zasadniczej Szkoły Zawodowej Specjalnej, to systematyczne wypożyczanie książek przez uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim kształtuje umiejętność czytania i dobre nawyki samodzielnej pracy z książką, poszerza wiedzę ogólną, natomiast nie zawsze przekłada się na osiągane wyniki w nauce. Na przykład: uczeń, który wypożyczył 19 książek (przy średniej 4 wypożyczeń na ucznia) uzyskał średnią ocen 4,4 uczeń, który wypożyczył 8 książek uzyskał średnią ocen 4,76 jednak najlepszy czytelnik z w/w szkół wypożyczył 20 książek, a uzyskał średnią ocen 3,3 zaś uczeń, który nie korzystał z biblioteki szkolnej uzyskał średnią ocen 5,0 b) Natomiast w przypadku wychowanków w normie intelektualnej, z Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii, czytanie uczy myślenia, pobudza wyobraźnię oraz rozwija umiejętność wysławiania się. Tutaj badanie wykazało, że czytanie zdecydowanie wpływa na osiągane wyniki w nauce. Bowiem spośród 16. uczniów na 38 wychowanków MOS, którzy przekroczyli średnią wypożyczeń (5,5), aż 13. uzyskało średnią ocen równą lub wyższą od średniej MOS, która wyniosła 3,5. Na przykład: uczeń, który wypożyczył 10 książek uzyskał średnią ocen 5,1 uczeń, który wypożyczył 13 książek uzyskał średnią ocen 4,9 uczeń, który przeczytał 13 książek uzyskał średnią ocen 4,2 najlepszy czytelnik, wypożyczył 17 książek i uzyskał średnią ocen 3,64, czyli nieznacznie ale również powyżej średniej. Jednak wystąpił wyjątek. Uczeń, który wypożyczył z biblioteki szkolnej 1 książkę i deklaruje, że nie lubi czytać, uzyskał najwyższą średnią ocen w swojej klasie 4,1. Jednak sam przyznał, że wysokie wyniki w nauce pozwoliła mu osiągnąć wiedza zdobyta ze słuchu. 9

10 III. WNIOSKI I ZALECENIA DO DALSZEJ PRACY DOBRZE WYKONUJEMY (MOCNE STRONY): Dokumentacja ZPS jest spójna. Zawiera treści i zadania, które odwołują się upowszechniania czytelnictwa, rozwijania zainteresowań oraz kompetencji czytelniczych i informatycznych, a także propagowania modelu rozsądnego korzystania z komputera, zasobów Internetu i telewizji. Jakość zasobów biblioteki szkolnej jest dla większości badanych wystarczającą. Biblioteka szkolna jest miejscem, z którego głównie pochodzą książki, które czytają nasi uczniowie. Organizacja pracy biblioteki pozwala uczniom i nauczycielom bez przeszkód korzystać z zasobów książkowych i multimedialnych. Nauczyciele preferują w czasie wolnym czytanie publikacji związanych z nauczanym przedmiotem, co świadczy o dobrym przygotowaniu do tematyki lekcji. Ponadto pracownicy ZPS chętnie sięgają po publikacje z zakresu psychologii i pedagogiki, a także po literaturę obyczajową. Większość nauczycieli zachęca swoich uczniów do czytania i korzystania z zasobów biblioteki lub czytelni szkolnej. ZPS organizuje szkolne konkursy czytelnicze oraz inne przedsięwzięcia propagujące czytelnictwo. POPRAWY WYMAGAJĄ (SŁABE STRONY): Nasi uczniowie nie czytają książek zbyt chętnie. Chociaż czytają lektury szkolne, niestety raczej we fragmentach lub nie do końca. Mały odsetek wychowanków sięga po książkę codziennie. Rzadziej niż kilka razy w roku czyta aż 35% uczniów. Niepokojący jest fakt, że duża liczba naszych wychowanków aż 32% - nie czyta w wolnym czasie Uczniowie o przeczytanych lekturach rozmawiają prawie wyłącznie z nauczycielami języka polskiego i p. bibliotekarką, a aż 50% uczniów nie rozmawia 10

11 z nikim o przeczytanych książkach. Z biblioteki szkolnej bardzo często lub często korzysta zaledwie co czwarty uczeń, 46% a wcale nie korzysta z niej 21% wychowanków. natomiast 24% deklaruje, że nie zna zestawu lektur. W szkolnych konkursach czytelniczych oraz innych przedsięwzięciach propagujących czytelnictwo bierze udział zbyt mała liczba wychowanków. Badania wykazały, że aż 82% rodziców zachęca dzieci do pracy z książką, natomiast czyni tak tylko 68% nauczycieli. Rodzice nie są zainteresowani skierowaną do nich ofertą biblioteki szkolnej. 29% nie zna jej zasobów. REKOMENDACJE DO DALSZEJ PRACY: Należy kontynuować, ujęte w planie pracy ZPS, działania promujące czytanie jako wartościowe i atrakcyjne zajęcie. Zmobilizować wychowawców wszystkich klas do umieszczenia w swoich planach pracy wychowawczej tematyki związanej z rozwojem kompetencji czytelniczych. Na upowszechnienie czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży naszej szkoły, na systematyczne korzystanie z zasobów biblioteki, mogłyby także wpłynąć spotkania z autorami książek, głośne czytanie ciekawych tekstów na godzinach do dyspozycji wychowawcy, organizowanie większej liczby konkursów czytelniczych. Systematycznie wzbogacać księgozbiór szkolny zgodnie z sugestią badanych uczniów i rodziców, czyli: komiksy, literatura młodzieżowa, przygodowa, fantastyczna i kryminalna, poradniki i czasopisma o tematyce sportowej, motoryzacyjnej i audiobooki. Zachęcać uczniów, którzy ograniczają się do czytania wyłącznie lektur szkolnych, do korzystania z innych zasobów biblioteki szkolnej. W miarę możliwości dobierać z zestawu lektur szkolnych takie pozycje, które będą korelowały z zainteresowaniami uczniów tak, aby przeczytali je w całości. Podczas zebrań z rodzicami należy, na bieżąco, informować ich o planowanych i realizowanych w placówce działaniach rozwijających zainteresowania książką i promujących czytelnictwo. Zwłaszcza informować ich o ofertach naszej biblioteki i zachęcać do budowania domowych księgozbiorów, np. poprzez przemyślane prezenty i nagrody książkowe. A także zachęcić rodziców do rozmawiania 11

12 w domach o książkach, które czyta ich dziecko i do zakupu lub prenumeraty czasopism młodzieżowych. Zapraszać i włączać rodziców nie tylko młodszych klas do aktywnego uczestnictwa w organizowanych na terenie ZPS imprezach czytelniczych, kampaniach, przedsięwzięciach, spotkaniach, konkursach. Zmobilizować nauczycieli, nie tylko języka polskiego, do częstego stosowania metod rozwijania kompetencji czytelniczych i upowszechniania czytelnictwa, tj.: lekcje biblioteczne, praca z podręcznikiem, głośne czytanie lektur w trakcie lekcji, zadania tekstowe, pisemne prace domowe, korzystanie z prasy młodzieżowej oraz tekstów z Internetu na zajęciach. Modyfikować postawy zniechęcenia do czytania, poprzez wprowadzenie ciekawych metod pracy z tekstem, upowszechniać czytanie lektur w całości poprzez wprowadzenie ciekawych metod pracy i kontroli uczniów. Rozwijać wśród uczniów umiejętności komunikacyjne, umożliwiające dyskusje z kolegami, nauczycielami i wychowawcami, na temat przeczytanych przez nich książek. Cierpliwie realizować w ramach pracy dydaktycznej i wychowawczej plany nauczycieli-wychowawców oraz ewaluować je i modyfikować zgodnie z potrzebami. Nawiązać ściślejszą współpracę z Miejską Biblioteką Publiczną, umożliwiając wychowankom MOS korzystanie z jej zasobów. ZAŁĄCZNIKI 1. Zbiory biblioteki Zespołu Placówek Specjalnych w Kartuzach. Marzena Neubauer 2. Ankieta ewaluacyjna dla dyrekcji, kierownika internatu, bibliotekarki i wychowawcy świetlicy. Joanna Konkol 3. Analiza ankiety dla uczniów. Mirosława Kryszewska 4. Analiza ankiety dla rodziców. Jolanta Andriskowska 5. Analiza ankiety dla nauczycieli. Dorota Pawelczyk 6. Analiza dokumentacji szkolnej- opracowanie. Karina Zielonka, Iwona Jankowska 7. Analiza uczestnictwa uczniów w konkursach i zajęciach dodatkowych. Andrzej Mierski 8. Czytelnictwo w Zespole Placówek Specjalnych w Kartuzach w roku szkolnym 2016/ opracowanie. Marzena Neubauer 9. Czytelnictwo a wyniki w nauce uczniów opracowanie. Dorota Kulwikowska 12