2. OPIS PROGRAMU POMOCY

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia r. K(2009) 4149 Dotyczy: pomocy państwa / Polska Pomoc nr N 519/08 Pomoc na restrukturyzację dla spółki IŁAWA S.A. Szanowny Panie Ministrze! Komisja pragnie poinformować władze Polski, że po przeanalizowaniu przekazanych informacji na temat wyżej wymienionej pomocy, postanowiła nie wnosić zastrzeżeń wobec tej pomocy z uwagi na jej zgodność z Traktatem WE. Komisja podjęła decyzję na podstawie następujących ustaleń: 1. PROCEDURA (1) Zgodnie z art. 88 ust. 3 Traktatu władze polskie powiadomiły Komisję o wymienionym środku pomocy w piśmie przesłanym pocztą elektroniczną w dniu 17 października 2008 r., zarejestrowanym tego samego dnia. Dodatkowe informacje zostały przekazane pocztą w pismach z dnia 8 stycznia 2009 r. i z dnia 27 marca 2009 r., zarejestrowanych odpowiednio w tych samych dniach. 2. OPIS PROGRAMU POMOCY 2.1. Tytuł (2) Pomoc na restrukturyzację dla spółki IŁAWA S.A Budżet (3) PLN (około EUR) Czas trwania pomocy (4) Pomoc doraźna. Jego Ekscelencja Pan Radosław SIKORSKI Minister Spraw Zagranicznych Al. Szucha 23 PL Warszawa Rue de la Loi 200, B-1049 Bruxelles/Wetstraat 200, B-1049 Brussel - Belgia Telefon: centrala (+32-2) Teleks: COMEU B Adres telegraficzny: COMEUR Brussels.

2 2.4. Podstawa prawna (5) Ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych Cel pomocy (6) Restrukturyzacja zagrożonego przedsiębiorstwa. 2.6 Beneficjent (7) Zakłady Przemysłu Ziemniaczanego IŁAWA S.A. (dalej zwane Spółką lub Iławą ). (8) Zgodnie ze statutem Spółki przedmiotem jej działalności jest produkcja skrobi ziemniaczanej. (9) Spółka powstała w 1959 r. i prowadziła działalność od 1960 r. Zgodnie z informacjami przedstawionymi w 2007 r. zatrudniała średnio 41 pracowników. W tym samym roku aktywa ogółem wyniosły około 13,2 mln PLN, a sprzedaż ogółem wyniosła około 11 mln PLN. Zgodnie z przekazanymi informacjami IŁAWA nie eksportuje żadnych swoich produktów do innych państw członkowskich UE. W 2007 r. produkty były sprzedawane tylko na rynku polskim. IŁAWA w całości należy do Skarbu Państwa. Siedziba Spółki znajduje się na obszarze objętym pomocą. (10) Zgodnie z kryteriami określonymi w zaleceniu Komisji dotyczącym definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw 1 IŁAWA należy do kategorii przedsiębiorstw dużych, ponieważ jej właścicielem jest Skarb Państwa. Jednak w przypadku uwzględnienia liczby pracowników oraz obrotów i sumy bilansowej Spółki, zostałaby zdefiniowana jako małe przedsiębiorstwo. (11) IŁAWA zamknęła 2005 r. stratą netto w wysokości 2,8 mln PLN, a 2006 r. stratą w wysokości 1,6 mln PLN. Zgodnie z przekazanymi informacjami wiele czynników miało wpływ na sytuację finansową w tych latach, przy czym większość z nich była niezależna od Spółki. Szczególnie niekorzystny wpływ miała sprzedaż po niskich cenach do krajów nienależących do Unii Europejskiej skrobi ziemniaczanej wyprodukowanej w 2004 r. Drastyczny spadek cen w 2005 r. zarówno na rynku krajowym, jak i zagranicznym spowodował, że zysk brutto ze sprzedaży nie wystarczył na pokrycie wysokich kosztów sprzedaży oraz kosztów ogólnozakładowych. (12) Zgodnie z ustawą z dnia 11 stycznia 2001 r. o regulacji rynku skrobi ziemniaczanej (Dz. U. Nr 11, poz. 83 ze zm.), wywóz nadprodukcji skrobi ziemniaczanej z 2004 r. poza terytorium Unii Europejskiej musiał nastąpić do końca 2005 r. Tak się jednak nie stało i wywóz ponad 740 ton skrobi ziemniaczanej nastąpił dopiero w I kwartale 2006 r. Cena sprzedaży była znacznie niższa od całkowitego kosztu produkcji skrobi ziemniaczanej, a ponadto Agencja Rynku Rolnego naliczyła Iławie opłatę karną w wysokości około 0,5 mln PLN za niedokonanie rozliczenia wywozu skrobi ziemniaczanej z terytorium UE bez refundacji wywozowych. 1 Dz.U. L 124 z

3 (13) Pomimo złej sytuacji finansowej i braku odpowiedniego zabezpieczenia kredytowego w 2005 r. Iława S.A. rozpoczęła realizację nowej inwestycji pn. Poprawa efektywności produkcji skrobi poprzez ograniczenie zużycia energii, wody i ładunku ścieków. Z powodu trudności finansowych zakończenie realizacji inwestycji uległo opóźnieniu. Łączny koszt inwestycji wyniósł 4,7 mln PLN. Inwestycję zrealizowano przez zaciągnięcie pożyczek, których w chwili obecnej Spółka nie jest w stanie spłacić, ponieważ egzekucje komornicze wierzycieli spowodowały zablokowanie jej rachunków bankowych. (14) Zgodnie z przekazanymi informacjami wskutek nieurodzaju ziemniaków w Polsce w sezonie 2005/2006 przychody ze sprzedaży skrobi ziemniaczanej wyprodukowanej w 2006 r. nie pokryły zaległych i bieżących zobowiązań Spółki. W latach 2005, 2006 i 2007 Spółka nie osiągnęła limitów produkcyjnych; ich wykorzystanie było następujące: 83% w 2005 r., 53% w 2006r. i 68% w 2007 r. (15) W celu pomocy Spółce w dalszym prowadzeniu działalności Minister Skarbu Państwa upoważnił Spółkę do przeniesienia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości wraz z prawem własności posadowionego na nich budynku na rzecz miasta Iława w zamian za umorzenie zobowiązań podatkowych wraz z odsetkami. W tym kontekście prawa do nieruchomości o wartości PLN zostały przeniesione w maju 2007 r. W lipcu i sierpniu 2007 r. Spółka ogłosiła zaproszenie do składania ofert dotyczących kolejnej nieruchomości w celu finansowania bieżącej działalności ze środków pozyskanych ze sprzedaży. Z powodu braku zainteresowania nie wyłoniono nabywcy. (16) Zgodnie z przekazanymi informacjami sytuacja Spółki uległa znacznemu pogorszeniu od dnia złożenia w Agencji Rozwoju Przemysłu (ARP S.A.) wniosku o udzielenie pomocy publicznej na ratowanie. Władze Polski wskazały, że w ciągu 12 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku oraz w okresie od stycznia do sierpnia 2007 r. Spółka zaciągała krótkoterminowe pożyczki celem uregulowania najpilniejszych zobowiązań oraz pożyczki na prowadzoną inwestycję; pożyczek tego rodzaju Spółka nie jest już w stanie uzyskać. (17) Na początku 2007 r. Iława złożyła wniosek o udzielenie pomocy publicznej na ratowanie. Decyzją nr C(2007) 6179 z dnia 5 grudnia 2007 r. Komisja zatwierdziła pomoc w wysokości PLN (około 0,3 mln EUR). W ciągu 6 miesięcy od daty zatwierdzenia pomocy władze Polski przedstawiły plan restrukturyzacji, po czym przekazano zgłoszenie pomocy restrukturyzacyjnej. (18) W decyzji nr C(2007) 6179 zatwierdzającej pomoc na ratowanie Komisja uznała Iławę S.A. za przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji w rozumieniu pkt 10 ppkt a) wytycznych, ponieważ Spółka utraciła ponad połowę zarejestrowanego kapitału (wynoszącego 5,4 mln PLN), a utrata ponad jednej czwartej tego kapitału nastąpiła w ciągu 2006 r., kiedy fundusze własne ogółem uległy zmniejszeniu z poziomu około 3,7 mln PLN na początku 2006 r. do zaledwie 2 mln PLN na koniec roku. (19) Pomoc na ratowanie umożliwiła Spółce prowadzenie działalności do czasu opracowania planu restrukturyzacji. Tymczasem w 2007 r. Iława S.A. wypracowała zysk w wysokości 1,3 mln PLN. Jednak w następstwie strat poniesionych w latach poprzednich straty łączne na koniec 2007 r. wyniosły PLN (w porównaniu z PLN na koniec 2006 r.). Plan restrukturyzacji przewidywał sprzedaż 3

4 6 500 ton skrobi ziemniaczanej (wartość brutto 13 mln PLN) w 2008 r. oraz sprzedaż ton (wartość brutto 19 mln PLN) w 2009 r. Jednak ze względu na niski poziom produkcji ziemniaków w Polsce w trakcie jesiennej kampanii Iława wyprodukowała zaledwie tony skrobi ziemniaczanej. Przychody ze sprzedaży skrobi ziemniaczanej będą zatem o 40% niższe w porównaniu z poziomem przewidywanym w planie restrukturyzacji. (20) Zgodnie z przekazanymi informacjami Spółka nie może uzyskać finansowania na warunkach rynkowych Opis środka pomocy (21) Pomoc ma zostać udzielona przez Agencję Rozwoju Przemysłu (ARP) w formie zwrotnej pożyczki pieniężnej w kwocie 2,5 mln PLN o stopie procentowej 4,1%. Pożyczka pozwoli Spółce wdrożyć plan restrukturyzacji. (22) Pomoc zostanie przyznana jedynie za zgodą Komisji Europejskiej. Plan restrukturyzacji (23) Plan restrukturyzacji zawiera opis okoliczności, które doprowadziły do trudności Spółki oraz prognozy na przyszłość i różne scenariusze wydarzeń w perspektywie pięcioletniej (do 2013 r.). (24) Plan przewiduje szereg działań restrukturyzacyjnych, np.: dywersyfikację produkcji Spółki (zakup i instalacja układu odzysku białka: koszt ogółem 5 mln PLN), restrukturyzację środków trwałych (sprzedaż nieruchomości, które nie są niezbędne dla prowadzenie działalności przez Spółkę), restrukturyzację finansową (poprawa płynności), racjonalizację aktywów obrotowych (windykacja należności), spłatę pomocy na ratowanie udzielonej w 2007 r. ( PLN). (25) Zgodnie z planem restrukturyzacji, większość działań restrukturyzacyjnych zostanie zrealizowana w 2009 i 2010 r. (26) Plan restrukturyzacji wskazuje, iż jednym ze słabych punktów Spółki jest ograniczony asortyment produktów i malejąca efektywność wykorzystania majątku. Celem zaradzenia tym problemom plan restrukturyzacji przewiduje zakup i instalację układu odzysku białka. Białko można odzyskiwać z soku komórkowego będącego produktem ubocznym w procesie wytwarzania skrobi ziemniaczanej i normalnie uważanego za odpad. Koszt utylizacji odpadów jest bardzo wysoki, zatem odzysk białka jest korzystniejszy dla Spółki. Ponadto umożliwi to Spółce sprzedaż białka, które może być wykorzystane jako składnik w produkcji paszy. Negocjacje z potencjalnymi nabywcami wskazują, że znalezienie rynków zbytu dla nowego produktu nie będzie stanowić problemu. 4

5 (27) Należy podkreślić, że produkcja skrobi ziemniaczanej jest uzależniona od wielu zewnętrznych czynników takich jak warunki pogodowe mające wpływ na produkcję ziemniaków; nieurodzaj ziemniaków w Polsce w ostatnich latach spowodował, że produkcja była niższa niż limit produkcyjny przyznany Spółce. Zgodnie z przekazanymi informacjami w 2008 r. przychody uzyskane ze sprzedaży skrobi ziemniaczanej będą o 40% niższe od założonych. (28) Instalacja układu odzysku białka spowoduje poprawę jakości odpadów i przyniesie Spółce dodatkowe przychody w wysokości 1-1,1 mln PLN, co spowoduje znaczną poprawę sytuacji Spółki. Pozwoli to Spółce na większą niezależność od czynników zewnętrznych i będzie stanowiło źródło dodatkowych, stałych przychodów. (29) Iława wniesie wkład do planu restrukturyzacji sprzedając majątek Spółki, który nie jest niezbędny dla prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwo, tj. stopniowo sprzedając posiadane nieruchomości. (30) Najbardziej prawdopodobny scenariusz, który zawarto w planie restrukturyzacji, opiera się na założeniu, że najważniejsze działania restrukturyzacyjne zostaną podjęte w 2009 r. i że produkcja białka rozpocznie się w tym samym roku. Zgodnie z tym scenariuszem przychody ze sprzedaży produktów Spółki będą stopniowo rosnąć, od poziomu PLN w 2008 r. do poziomu PLN w 2009 r. i w 2013 r. Począwszy od 2009 r. wskaźnik płynności bieżącej określający zdolność do obsługi zobowiązań krótkoterminowych będzie się stopniowo polepszał, od poziomu 0,83 w 2008 r. do 1,01 w 2009 r. i 1,88 w 2013 r. (31) Scenariusz ten zakłada, że środki pieniężne z działalności operacyjnej wzrosną z poziomu PLN w 2008 r. do PLN w 2009 r. i PLN w 2013 r. Rynek skrobi ziemniaczanej (32) Kwoty produkcyjne przyznawane każdemu producentowi ograniczają produkcję skrobi ziemniaczanej w UE. Ilości ustala się dla poszczególnych państw członkowskich, a następnie są one rozdzielane przez państwa członkowskie w formie podkontyngentów pomiędzy producentów skrobi ziemniaczanej. W celu uwzględnienia różnic w wielkości zbiorów spowodowanych warunkami pogodowymi w jednym roku gospodarczym każdy producent skrobi może wykorzystać na dodatkową produkcję do 5 % swojej kwoty produkcyjnej dostępnej w danym roku gospodarczym. Kwota produkcyjna na kolejny rok zostanie następnie odpowiednio zmniejszona. Obecny udział Spółki w polskim rynku skrobi ziemniaczanej nie przekracza 7-8%. Udział w rynku UE jest niższy niż 1%. Produkcja białka (maksymalnie 346 ton rocznie) nie będzie wystarczająco wysoka, by miała wpływ na rynek lokalny lub krajowy. 3. OCENA W ŚWIETLE PRZEPISÓW PRAWA KONKURENCJI 3.1. Pomoc państwa w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu WE (33) Zgodnie z art. 87 ust. 1 Traktatu WE pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym 5

6 rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi. (34) W analizowanym przypadku władze Polski zamierzają udzielić pomocy na restrukturyzację zagrożonego przedsiębiorstwa w formie pożyczki pieniężnej o stopie procentowej 4,2%. Mając na uwadze fakt, że zagrożone przedsiębiorstwo nie uzyskałoby finansowania na tych samych warunkach na rynku kapitałowym, udostępnienie środków publicznych stanowi dla przedsiębiorstwa korzyść w porównaniu z innymi przedsiębiorstwami. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości pomoc na rzecz przedsiębiorstwa wydaje się wpływać na wymianę handlową między państwami członkowskimi w przypadku, gdy przedsiębiorstwo to prowadzi działalność na rynku otwartym na handel wewnątrzwspólnotowy 2. Sam fakt, że w porównaniu z innymi konkurującymi przedsiębiorstwami pozycja konkurencyjna przedsiębiorstwa jest wzmocniona poprzez udzielenie mu korzyści gospodarczych, których w przeciwnym razie przedsiębiorstwo to nie uzyskałoby przy zwykłym toku prowadzenia działalności, wskazuje na możliwe zakłócenie konkurencji 3. Beneficjent przedmiotowej pomocy prowadzi działalność na bardzo konkurencyjnym rynku międzynarodowym 4. Środek pomocy może zatem zakłócić konkurencję oraz wpłynąć na wymianę handlową między państwami członkowskimi i dlatego stanowi on pomoc w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu WE Zgodność pomocy na podstawie art. 87 ust. 3 (35) Zakaz pomocy państwa przewidziany w art. 87 ust. 1 podlega pewnym odstępstwom. (36) Zgodnie z art. 87 ust. 3 lit. c) Traktatu pomoc można uznać za zgodną ze wspólnym rynkiem, jeżeli ma ona na celu ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. (37) Pomoc w sektorze rolnictwa podlega ocenie w świetle przepisów Wytycznych Wspólnoty w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnym i leśnym na lata Na mocy pkt 145 wymienionych wytycznych pomoc mająca na celu ratowanie i restrukturyzację zagrożonych przedsiębiorstw jest poddawana ocenie zgodnie z wytycznymi Wspólnoty dotyczącymi pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw 6 (zwanymi dalej: wytycznymi ). Kwalifikowalność przedsiębiorstwa do otrzymania pomocy 2 Zob. w szczególności orzeczenie Sądu Pierwszej Instancji z dnia 13 lipca 1988 r., sprawa 102/87, Republika Francuska przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, Zb.Orz. 1988, s Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 17 września 1980 r., sprawa 730/79, Philip Morris Holland BV przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, Zb.Orz. 1980, s W sektorze rolnym intensywność handlu wewnątrzwspólnotowego jest duża. W 2005 r. wewnątrzwspólnotowy handel produktami rolnymi (UE-25) wyniósł ok. 199 mld EUR (eksport) i 196 mld EUR (import), co stanowi ok % całkowitej produkcji rolnej. (Źródło: EUROSTAT) 5 Dz.U. C 319 z , s Dz.U. C 244 z , s. 2. 6

7 (38) Wyłącznie zagrożone przedsiębiorstwa kwalifikują się do otrzymania pomocy w celu ratowania lub restrukturyzacji. Na mocy pkt 10 lit. a) wytycznych, w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością uznaje się ją za zagrożoną, jeżeli ponad połowa jej zarejestrowanego kapitału została utracona, w tym ponad jedna czwarta tego kapitału w okresie poprzedzających 12 miesięcy. (39) Na mocy pkt 11 wytycznych nawet gdy nie zachodzi żadna z okoliczności wymienionych w pkt 10, przedsiębiorstwo może nadal być uznane za zagrożone, w szczególności gdy występują typowe oznaki, takie jak rosnące straty, malejące obroty, zwiększanie się zapasów, rosnące zadłużenie, zmniejszająca się lub zerowa wartość aktywów netto itd. W każdym przypadku przedsiębiorstwo zagrożone kwalifikuje się do pomocy tylko wtedy, gdy można wykazać, że nie może odzyskać płynności dzięki środkom własnym lub środkom uzyskanym od właścicieli/akcjonariuszy lub ze źródeł rynkowych. (40) W decyzji nr C(2007) 6179 zatwierdzającej pomoc na ratowanie Komisja uznała Iławę S.A. za przedsiębiorstwo zagrożone w rozumieniu pkt 10 lit. a) wytycznych, ponieważ Spółka utraciła ponad połowę zarejestrowanego kapitału (wynoszącego 5,4 mln PLN), a utrata ponad jednej czwartej tego kapitału nastąpiła w ciągu 2006 r., kiedy fundusze własne ogółem uległy zmniejszeniu z poziomu około 3,7 mln PLN na początku 2006 r. do zaledwie 2 mln PLN na koniec tego roku. (41) Pomoc na ratowanie umożliwiła Spółce prowadzenie działalności do czasu opracowania planu restrukturyzacji. (42) Tymczasem, jak wspomniano w pkt 19, straty łączne na koniec 2007 r. wyniosły PLN (w porównaniu z PLN na koniec 2006 r.). Ponadto ze względu na niski poziom produkcji ziemniaków w Polsce w trakcie jesiennej kampanii w 2008 r. Iława wyprodukowała zaledwie tony skrobi ziemniaczanej. Przychody ze sprzedaży skrobi ziemniaczanej będą zatem o 40% niższe w porównaniu z poziomem przewidywanym w planie restrukturyzacji. (43) Poza tym Spółka nie posiada prywatnych akcjonariuszy, ale jest w 100% własnością Skarbu Państwa. Zgodnie z przekazanymi informacjami Iława S.A. nie jest w stanie samodzielnie regulować swoich zobowiązań finansowych. Ponadto nie jest już ona w stanie pozyskać krótkoterminowych pożyczek na pokrycie najpilniejszych zobowiązań i pożyczek inwestycyjnych. Władze Polski wskazały, że tylko jeden bank wyraża gotowość rozpatrzenia wniosku kredytowego Spółki Iława S.A., jednak pod warunkiem spłaty kredytu skupowego z 2005 r. oraz uregulowania wierzytelności objętych egzekucją, którego to warunku Spółka nie jest w stanie spełnić bez uzyskania planowanej pomocy. Dlatego też Komisja uważa, że warunki pkt 11 wytycznych są również spełnione, a Spółkę można uznać za przedsiębiorstwo zagrożone. (44) Zgodnie z pkt 12 wytycznych nowoutworzone przedsiębiorstwo nie kwalifikuje się do pomocy na ratowanie lub restrukturyzację. Przedsiębiorstwo uznaje się za nowoutworzone w okresie pierwszych 3 lat po rozpoczęciu działalności w danej dziedzinie. Iława S.A. powstała w 1959 r. i prowadziła działalność od 1960 r. Nie jest zatem uważana za nowoutworzone przedsiębiorstwo. Przywrócenie długoterminowej rentowności 7

8 (45) Zgodnie z pkt 34 wytycznych udzielenie pomocy musi być uwarunkowane wdrożeniem planu restrukturyzacji, który musi zostać zatwierdzony przez Komisję we wszystkich przypadkach pomocy indywidualnej. (46) Plan restrukturyzacji został przedłożony Komisji. Zgodnie z pkt wytycznych opisuje on okoliczności, które doprowadziły do zagrożenia Spółki oraz zawiera analizę rynku, analizę mocnych i słabych stron oraz możliwe scenariusze oparte o najkorzystniejsze, najmniej korzystne i pośrednie założenia. Plan restrukturyzacji skupia się na restrukturyzacji produktów (dywersyfikacja produkcji), restrukturyzacji środków trwałych (sprzedaż nieruchomości, które nie są niezbędne dla prowadzenia działalności przez Spółkę), restrukturyzacji finansowej (poprawa płynności), racjonalizacji aktywów obrotowych (windykacja należności) oraz spłacie pomocy na ratowanie udzielonej w 2007 r. (47) Zgodnie z pkt 35 wytycznych plan restrukturyzacji musi przywracać długoterminową rentowność przedsiębiorstwa w rozsądnych ramach czasowych i na podstawie realistycznych założeń co do przyszłych warunków działania. Jak wskazano w opisie (pkt 29 i 30), plan przewiduje przywrócenie długoterminowej rentowności Spółki bezpośrednio po jego wdrożeniu (przy założeniu, że plan zostanie wdrożony w 2009 r., oznaki poprawy powinny się pojawić w tym samym roku i utrzymać się w latach następnych). Unikanie nadmiernego zakłócania konkurencji (48) Zgodnie z pkt 38 wytycznych, aby zapewnić minimalizację negatywnych skutków dla warunków wymiany handlowej należy wprowadzić środki wyrównawcze. Komisja uwzględni cel odnoszący się do przywrócenia długoterminowej rentowności podczas określania stosowności środków wyrównawczych. Środki te mogą polegać na zbyciu aktywów, ograniczeniu zdolności produkcyjnych lub udziału w rynku oraz ograniczeniu barier wejścia na dane rynki. Środki muszą być proporcjonalne do zakłócających skutków pomocy oraz w szczególności do wielkości i względnego znaczenia przedsiębiorstwa na swoim rynku. Powinny one zostać wprowadzone w szczególności na rynku, na którym przedsiębiorstwo będzie miało znaczącą pozycję po restrukturyzacji (pkt 39 i 40 wytycznych). (49) Zgodnie z przekazanymi informacjami Spółka przystąpi do sprzedaży majątku, który nie jest niezbędny dla prowadzonej działalności, a w szczególności do sprzedaży działek rolnych i innych. (50) Jak wspomniano w opisie (pkt 31) rynek skrobi ziemniaczanej jest regulowany za pomocą kwot produkcyjnych. Ilości ustala się dla poszczególnych państw członkowskich, a następnie każde z nich rozdziela je w formie podkontyngentów pomiędzy producentów skrobi ziemniaczanej. W celu uwzględnienia różnic w wielkości zbiorów spowodowanych warunkami pogodowymi w jednym roku gospodarczym każdy producent skrobi może wykorzystać na dodatkową produkcję do 5% swojej kwoty produkcyjnej dostępnej w danym roku gospodarczym. Kwota produkcyjna na kolejny rok zostanie następnie odpowiednio zmniejszona. Powyższe wskazuje, że pozycja rynkowa Iławy S.A. nie zmieni się w wyniku restrukturyzacji. (51) Siedziba Iławy S.A. znajduje się na obszarze objętym pomocą (województwo warmińsko-mazurskie). Region ten charakteryzuje się wysoką stopą bezrobocia (na koniec lutego 2009 r. osiągnęło ono poziom 18,5%, w porównaniu ze średnią 8

9 krajową wynoszącą 10,9%) i znaczącą rolą rolnictwa. 17% wszystkich zatrudnionych pracuje w rolnictwie, a grunty orne stanowią 46,3% powierzchni regionu (głównie uprawa zbóż i ziemniaków). Upadłość Iławy S.A. przyczyniłaby się do dalszego wzrostu stopy bezrobocia, a co ważniejsze, spowodowałaby pogorszenie sytuacji producentów ziemniaków, dla których Iława S.A. jest najbliższym odbiorcą. Zgodnie z pkt 55 i 56 wytycznych, oceniając pomoc restrukturyzacyjną w obszarach objętych pomocą Komisja musi uwzględnić potrzeby rozwoju regionalnego. W takich obszarach warunki zatwierdzenia pomocy mogą być mniej rygorystyczne w odniesieniu do wdrożenia środków wyrównawczych i wielkości wkładu beneficjenta. (52) Ponadto Iława S.A. jest uważana za duże przedsiębiorstwo jedynie ze względu na fakt, że jego właścicielem jest Skarb Państwa, natomiast w przypadku uwzględnienia liczby pracowników oraz obrotów i sumy bilansowej Spółki zostałaby zdefiniowana jako "małe przedsiębiorstwo". (53) Mając na względzie powyższe Komisja uznaje, że zbycie aktywów przewidziane w planie restrukturyzacji można uznać za wystarczający środek wyrównawczy. Ponadto zgodnie z pkt 46 wytycznych Komisja uznaje za uzasadnione nałożenie szczególnych warunków powiązanych z zatwierdzeniem pomocy w celu zapewnienia, aby pomoc nie zakłócała konkurencji w stopniu sprzecznym ze wspólnym interesem. Na prośbę Komisji władze Polski zobowiązały się do zaniechania udzielania innych rodzajów pomocy dla Iławy S.A. w okresie realizacji planu restrukturyzacji (tzn. do końca 2010 r.). Ograniczenie pomocy do minimum: rzeczywisty wkład, nieobjęty pomocą (54) Na mocy pkt 43 wytycznych kwota i intensywność pomocy muszą być ograniczone do ścisłego minimum kosztów restrukturyzacji koniecznych, aby umożliwić podjęcie restrukturyzacji w świetle istniejących zasobów finansowych przedsiębiorstwa. Od beneficjentów należy oczekiwać wniesienia z ich środków własnych znaczącego wkładu w realizację planu restrukturyzacji, w tym poprzez sprzedaż aktywów, które nie są niezbędne dla dalszego istnienia przedsiębiorstwa, lub z zewnętrznych źródeł finansowania na warunkach rynkowych. W przypadku dużych przedsiębiorstw Komisja zwykle uznaje za odpowiedni wkład w wysokości co najmniej 50 %. (55) Zgodnie z przekazanymi informacjami główne działanie restrukturyzacyjne polega na budowie oddziału odzysku białka. Jego koszt szacuje się na 5 mln PLN (2,5 mln PLN z pomocy restrukturyzacyjnej w formie pożyczki, pozostała część ze środków Spółki). Ponadto Spółka spłaci pożyczkę na ratowanie przedsiębiorstwa ( PLN) ze środków własnych. Zatem wkład własny Spółki wynosi 71% kosztów restrukturyzacji, co jest zgodne z pkt 45 wytycznych. (56) Zgodnie z pkt 45 wytycznych, aby ograniczyć efekt zakłócenia konkurencji, kwota pomocy lub forma, w której pomoc jest przyznana, nie mogą stanowić dla przedsiębiorstwa nadwyżki środków pieniężnych, którą można by użyć do agresywnych i zakłócających rynek działań niezwiązanych z procesem restrukturyzacji. Żadna pomoc nie może zostać wykorzystana do finansowania nowych inwestycji, które nie są niezbędne w celu przywrócenia rentowności przedsiębiorstwa. (57) W analizowanym przypadku budowa oddziału odzysku białka pozwoli Spółce na wykorzystanie produktu ubocznego, normalnie uznawanego za odpad, do produkcji 9

10 składników pasz. Pozwoli to Spółce na zmniejszenie kosztów utylizacji odpadów i uzyskanie nowego źródła przychodów przy stosunkowo niskich kosztach, dzięki czemu nastąpi optymalizacja procesów produkcyjnych. Całkowity koszt oddziału szacuje się na 5 mln PLN. Zgodnie z planem restrukturyzacji, począwszy od 2010 r. będzie on przynosił Spółce dodatkowe, stopniowo rosnące przychody w wysokości PLN w 2010 r. oraz PLN w 2013 r. (58) Jak wskazano w opisie, jednym ze słabych punktów Spółki jest ograniczony asortyment produktów. Ponadto jej działalność jest uzależniona od zmiennych plonów ziemniaków spowodowanych warunkami pogodowymi. Po restrukturyzacji Spółka będzie mogła osiągnąć wyższy i bardziej stabilny zysk z przerobu tej samej ilości ziemniaków. Wzrost przychodów ze sprzedaży oraz wzrost dochodów Spółki doprowadzą do zwiększenia kapitału, zmniejszenia zobowiązań krótkoterminowych i bardziej efektywnego wykorzystania majątku Spółki. (59) Na podstawie przekazanych informacji i mając na względzie wysoki poziom wkładu własnego Iławy (71%) Komisja może uznać, że omawiana pomoc ogranicza się do niezbędnego minimum, a podjęta inwestycja jest nieodzowna dla przywrócenia rentowności Spółki. Zasada pierwszy i ostatni raz (60) Zgodnie z pkt 72 wytycznych, aby zapobiec niesprawiedliwemu udzielaniu pomocy przedsiębiorstwom, które mogą utrzymać się wyłącznie dzięki wielokrotnie udzielanej pomocy państwa, pomoc restrukturyzacyjna powinna być udzielana tylko jeden raz. Zgodnie z kolejnym punktem wytycznych, jeżeli planowana pomoc w celu restrukturyzacji jest zgłoszona Komisji, państwo członkowskie musi określić, czy zainteresowane przedsiębiorstwo otrzymało już w przeszłości pomoc w celu ratowania lub pomoc w celu restrukturyzacji, włącznie z wszelką tego typu pomocą otrzymaną przed datą stosowania przedmiotowych wytycznych lub wszelką niezgłoszoną pomocą. (61) Władze Polski powiadomiły Komisję, że Iława S.A. nigdy przedtem nie otrzymała pomocy restrukturyzacyjnej. (62) Został zatem spełniony warunek pierwszy i ostatni raz. Pełne wdrożenie planu restrukturyzacji i kontrola (63) Komisja odnotowuje, że władze Polski zobowiązały się do kontroli właściwego wdrażania planu restrukturyzacji zgodnie z pkt 47 wytycznych oraz do składania Komisji sprawozdań z kontroli zgodnie z pkt 49 i 50 wytycznych. (64) W związku z powyższym można uznać, że proponowany środek pomocy jest zgodny z odpowiednimi przepisami Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw. 4. WNIOSEK (65) W świetle powyższego Komisja postanowiła uznać pomoc za zgodną ze wspólnym rynkiem na mocy art. 87 ust. 3 lit. c) Traktatu. 10

11 (66) W przypadku gdyby niniejsze pismo zawierało informacje poufne, których nie należy ujawniać osobom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w terminie piętnastu dni roboczych od daty jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma uzasadnionego wniosku w wyznaczonym terminie, zostanie to uznane za wyrażenie zgody na ujawnienie osobom trzecim i publikację pełnej treści niniejszego pisma w autentycznej wersji językowej na stronie internetowej: Wniosek taki należy wysłać listem poleconym lub faksem na adres: European Commission Directorate-General for Agriculture and Rural Development Directorate M Office: Loi 130 5/94A B-1049 Bruksela Faks: Proszę przyjąć wyrazy szacunku, W imieniu Komisji Mariann FISCHER BOEL Członek Komisji 11