Podstawy wirusologii SYLABUS A. Informacje ogólne

Transkrypt

1 Podstawy wirusologii SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod przedmiotu Język przedmiotu Rodzaj przedmiotu Rok studiów /semestr Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele przedmiotu Metody dydaktyczne oraz ogólna forma zaliczenia przedmiotu Opis Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Biologii biologia studia pierwszego stopnia ogólnoakademicki stacjonarne 0200-BS1-4PWI polski przedmiot obowiązkowy, moduł specjalnościowy mikrobiologia II rok / IV semestr Student powinien posiadać podstawową wiedzę z mikrobiologii w zakresie realizowanym w ramach zajęć w module kierunkowym z przedmiotu Mikrobiologia wykład 15 godz. konwersatoria 15 godz. Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z budową oraz znaczeniem ekologicznym i zdrowotnym wirusów. Podczas realizacji zajęć student zdobywa wiedzę dotyczącą budowy, replikacji, rodzajów wirusów a także chorób wirusowych roślin i zwierząt ze szczególnym uwzględnieniem człowieka. Poznaje także teoretyczne podstawy najważniejszych technik badawczych wykorzystywanych w wirusologii. Przedmiot umożliwia studentom zrozumienie mechanizmu infekcji wirusowej, przebiegu chorób wirusowych i sposobów im zapobiegania. Metody dydaktyczne: wykład, konsultacje, konwersatoria (podczas których studenci przygotowują samodzielnie prezentacje multimedialne na zadany wcześniej temat) Formy zaliczenia przedmiotu: zaliczenie na ocenę konwersatorium w oparciu o cząstkowe oceny uzyskane za prezentacje i testu końcowego; zaliczenie na ocenę wykładu na podstawie wyniku testu zaliczeniowego. Efekty kształcenia i Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia 1. Student objaśnia sposób dziedziczenia informacji genetycznej wirusów K_W06 2. Student charakteryzuje wirusy jako organizmy z pogranicza świata ożywionego i nieożywionego zgodnie z przyjętym podziałem systematycznym K_W06, K_U06, K_K01, K_K03 3. Student charakteryzuje podstawowe metody badawcze stosowane w wykrywaniu i analizie wirusów K_W10 4. Student objaśnia techniki inżynierii genetycznej, do których niezbędne jest K_W10 zastosowanie wirusowych wektorów przedstawiając ich znaczenie praktyczne 5. Wykorzystując podstawowe techniki multimedialne i polsko- oraz obcojęzyczne pozycje literaturowe student przygotowuje prezentacje multimedialne dotyczące najważniejszych i bieżących zagadnień wirusologicznych 6. Student zna i rozumie mechanizm chorób wirusowych roślin i zwierząt oraz zasady profilaktyki K_W16, K_U06, K_U07, K_K02, K_K03, K_W06 K_K03, K_K08 Punkty ECTS 2 Bilans nakładu pracy studenta ii Wskaźniki ilościowe Ogólny nakład pracy studenta: 50 godz. w tym: udział w wykładach: 15 godz.; udział w konwersatoriach: 15 godz.; przygotowanie się do zajęć, zaliczeń: 16 godz.; udział w konsultacjach, zaliczeniach: 4 godz. Nakład pracy studenta związany z zajęciami iii : Liczba godzin Punkty ECTS wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 34 1,4 o charakterze praktycznym 35 1,4 Data opracowania: Koordynator przedmiotu: dr Marek Bartoszewicz

2

3 Elementy składowe sylabusu Nazwa przedmiotu SYLABUS B. Informacje szczegółowe Podstawy wirusologii Opis Kod przedmiotu Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język przedmiotu Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Prowadzący Treści merytoryczne przedmiotu: Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji 0200-BS1-4PWI biologia, studia pierwszego stopnia Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii Polski II rok, IV semestr 15 godz., wykład dr Marek Bartoszewicz Wykład 1. Typy morfologiczne wirionów, budowa i skład molekularny cząstek; symetria kapsydu i wirionu. Konfiguracja genomu, funkcje białek wirusowych; porównanie wielkości wirusów roślinnych i zwierzęcych oraz atakowanych przez nie komórek, kryteria klasyfikacji wirusów, stosowana nomenklatura. Podstawowe metody badań wirusologicznych. Wykład 2. Replikacja wirusów, ekspresja ich informacji genetycznej, zmienność wirusów, rekombinanty i pseudorekombinanty, wirusy niekompletne, wirusy ułomne, wirusy satelity, satelitarne RNA. Transdukcja, rodzaje. Wykład 3. Definicja wirusowego szczepu i izolatu. Rozprzestrzenianie się wirusów w organizmie, okres latencji i zakażenia bezobjawowe (infekcja latentna), objawy lokalne i uogólnione. Objawy chorób wirusowych roślin (zaburzenia fizjologiczne, zmiany cytologiczne i histologiczne, objawy makroskopowe na poszczególnych organach), symptomatologia; patogeneza, patogeniczność, agresywność, wirulencja. Wykład 4. Przegląd najważniejszych wirusów roślinnych oraz wywoływanych przez nie chorób. Zapobieganie wirusowym chorobom roślin. Straty gospodarcze powodowane przez wirusy roślinne. Wykład 5. Wykrywanie i identyfikacja wirusów z zastosowaniem metod biologicznych, serologicznych i molekularnych. Wrażliwość organizmów zwierzęcych na wirusy. Sposoby rozprzestrzeniania się w przyrodzie wirusów roślinnych i zwierzęcych. Ekologia i epidemiologia chorób wirusowych. Przebieg chorób wirusowych. Wykład 6. Budowa bakteriofagów. Replikacja. Cykl lityczny i lizygeniczny. Wykorzystanie fagów w inżynierii genetycznej. Mechanizmy patogenezy wirusów, uszkodzenia komórek, hamowanie biosyntezy białek, apoptoza, fuzja błon komórkowych i immunosupresja. Mechanizmy obronne gospodarza. Działanie interferonów. Odporność wrodzona i nabyta. Wykład 7. Wirusy onkogenne. Rola wirusów w procesie nowotworzeni. Transformacja nowotworowa. Przegląd najważniejszych chorób wirusowych zwierząt i człowieka. Polio, HIV, WZW-A, B, C, SARS, EB (mononukleoza zakaźna), grypa i inne Wykład 8. Przegląd najważniejszych wirusowych chorób zakaźnych, c.d. Profilaktyka i leczenie chorób wirusowych. Leki przeciwwirusowe. Wirusy w służbie człowieka. Wektory wirusowe. Efekty kształcenia: 1. Student objaśnia sposób dziedziczenia informacji genetycznej wirusów 2. Student charakteryzuje wirusy jako organizmy z pogranicza świata ożywionego i nieożywionego zgodnie z

4 przyjętym podziałem systematycznym 3. Student charakteryzuje podstawowe metody badawcze stosowane w wykrywaniu i analizie wirusów 4. Student objaśnia techniki inżynierii genetycznej, do których niezbędne jest zastosowanie wirusowych wektorów przedstawiając ich znaczenie praktyczne 5. Student zna i rozumie mechanizm chorób wirusowych roślin i zwierząt oraz zasady profilaktyki Forma i warunki zaliczenia przedmiotu Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej Sposoby weryfikacji: 1. Test pisemny (obejmujący pytania otwarte i zamknięte jednokrotnego wyboru) 1. Obecność na zajęciach. 2. Pozytywna ocena zaliczenia konwersatoriów. 3. Pozytywna ocena testu pisemnego. Literatura podstawowa: 1. L. Collier, J. Oxford. Wirusologia. PZWL, Z. Krzemiński. Zarys wirusologii lekarskiej. AMwŁ, 1997 Literatura uzupełniająca: 1. A.J. Cann. Molecular virology. Fourth edition. Elsevier, M. Kańtoch. Wirusologia lekarska. PZWL, A. Goździcka-Józefiak. Wirusologia molekularna. Wyd. Nauk UAM, S. Kryczyński. Wirusologia roślinna. PWN, podpis osoby składającej sylabus

5 Elementy składowe sylabusu Nazwa przedmiotu SYLABUS C. Informacje szczegółowe Podstawy wirusologii Opis Kod przedmiotu Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język przedmiotu Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Prowadzący Treści merytoryczne przedmiotu: Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Forma i warunki zaliczenia przedmiotu Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej 0200-BS1-4PWI biologia, studia pierwszego stopnia Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii Polski II rok, IV semestr 15 godz., konwersatoria dr Marek Bartoszewicz Konwersatorium 1. Wirusy jako twory z pogranicza materii nieożywionej i ożywionej. Skąd pochodzą, co je wyróżnia prezentacje i dyskusja. Konwersatorium 2. W jaki sposób można badać i identyfikować wirusy? Konwersatorium 3. Jakie cechy wirusów zapewniają im przetrwanie i sukces ewolucyjny? Konwersatorium 4. W poszukiwaniu odpowiedzi jak dochodzi do choroby wirusowej? - Najważniejsze choroby wirusowe zwierząt: pryszczyca, wścieklizna, nosówka, myksomatoza, ptasia grypa, choroba Aujeszky ego. Konwersatorium 5. Najważniejsze choroby wirusowe roślin: mozaika tytoniu mozaika zwykła fasoli, pstrość tulipanów, mozaika pomidorów i in. Konwersatorium 6. Czy jesteśmy bezbronni wobec chorób wirusowych? - Najważniejsze choroby wirusowe ludzi: odra, świnka, ospa wietrzna, ospa prawdziwa, różyczka, grypa, polio, wzw, AIDS, żółta febra, SARS, denga gorączka krwotoczna Konwersatorium 7. Taniej zapobiegać, niż leczyć czyli metody zapobiegania chorobom wirusowym. Konwersatorium 8. Test zaliczeniowy. Efekty kształcenia: 1. Wykorzystując podstawowe techniki multimedialne i polsko- oraz obcojęzyczne pozycje literaturowe student przygotowuje prezentacje multimedialne dotyczące najważniejszych i bieżących zagadnień wirusologicznych 2. Student zna i rozumie mechanizm chorób wirusowych roślin i zwierząt oraz zasady profilaktyki Sposoby weryfikacji: 1. Ocena wartości merytorycznej oraz poprawności sposobu prezentacji informacji w trakcie wygłaszania referatów na zajęciach 2. Oceniana (system punktowy) aktywność studentów w trakcie dyskusji (formowanie pytań, udzielanie odpowiedzi opartej na przesłankach merytorycznych) 3. Test końcowy z przedmiotu obejmujący zagadnienia omawiane na konwersatoriach obejmujący pytania otwarte i zamknięte. 1. Obecność na zajęciach. 2. Pozytywna ocena uzyskana na podstawie oceny przygotowywanych prezentacji multimedialnych (wartość merytoryczna i sposób prezentacji) oraz uzyskanie co najmniej 30% możliwych do zdobycia punktów za aktywność w dyskusji. 3. Pozytywna ocena uzyskana z testu końcowego. Literatura podstawowa: 1. L. Collier, J. Oxford. Wirusologia. PZWL, 1991

6 2. Z. Krzemiński. Zarys wirusologii lekarskiej. AMwŁ, 1997 Literatura uzupełniająca: 1. A.J. Cann. Molecular virology. Fourth edition. Elsevier, M. Kańtoch. Wirusologia lekarska. PZWL, S. Kryczyński. Wirusologia roślinna. PWN, A. Goździcka-Józefiak. Ćwiczenia z wirusologii molekularnej. UAM, podpis osoby składającej sylabus i Opis zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć. Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne). ii Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach, realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna być zgodna z przypisanymi do tego przedmiotu punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS h. iii Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.