WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim. Pszenica ozima 2016

Transkrypt

1 Kujawsko-Pomorski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim Pszenica ozima 2016 WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE KUJAWSKO-POMORSKA IZBA ROLNICZA STACJA DOŚWIADCZALNA OCENY ODMIAN W CHRZĄSTOWIE Chrząstowo, styczeń 2017

2 Przewodniczący Kujawsko-Pomorskiego Zespołu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego prof. dr hab. Franciszek Rudnicki Dyrektor SDOO w Chrząstowie mgr inż. Beata Kaliska Stacja Koordynująca PDO w woj. kujawsko-pomorskim Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Chrząstowie Nakło n. Notecią tel/fax ; tel ; sdoo.chrzastowo@coboru.pl Opracowała: dr inż. Małgorzata Woropaj-Janczak Redakcja merytoryczna: mgr inż. Beata Kaliska Wydawca: SDOO w Chrząstowie Publikacja chroniona prawem wydawcy; każda reprodukcja całości lub jej części wymaga zgody wydawcy 1

3 Pszenica ozima Uwagi ogólne W roku 2016 w województwie kujawsko-pomorskim przeprowadzono 6 doświadczeń z pszenicą ozimą zlokalizowanych w SDOO Chrząstowo, ZDOO Głębokie, ZDOO Głodowo, Farol Falęcin, HR Strzelce Grupa IHAR O/Kończewice i DANKO HR Zakład Nasienno Rolny Sobiejuchy. W Krajowym rejestrze w 2016 roku znajdowało się 108 odmian pszenicy ozimej, natomiast w doświadczeniach badano 32 odmiany: 16 z grupy pszenic jakościowych (A), w tym 1 ze Wspólnotowego katalogu odmian roślin rolniczych (CCA), 14 z grupy pszenic chlebowych (B) i 2 z grupy pszenic pozostałych (C). Doświadczenia prowadzono na dwóch poziomach agrotechniki i wykonano je prawidłowo. Wyniki doświadczeń W opracowaniu zamieszczono wyniki przezimowania odmian wyrażone w % martwych roślin. Ocenę oszacowano 2-3 tygodnie po ruszeniu wegetacji. W punktach, w których doświadczenia były kontynuowane w największym stopniu wymarzły odmiany: Rockefeller, (C), Ohio (C), Silenus (B),Pengar (B), KWS Malibu oraz Consus, a w najmniejszym: Julius (A), Hondia (A), Arkadia (A), Belissa (B) i Rotax (B). Po zimie z powodu wymarznięcia odmian (średnio w 70 %) zakończono doświadczenie w HR Strzelce Grupa IHAR O/Kończewice. Pomimo dużych strat roślin w pozostałych miejscowościach doświadczenia były kontynuowane. Ze względu na to, że w poszczególnych punktach doświadczalnych odmiany w różnym stopniu wymarzły (np. dana odmiana w jednym punkcie doświadczalnym wymarzła całkowicie i nie była oceniana, a w innym częściowo i oceniano ją) w opracowaniu w tabelach dotyczących porażenia odmian przez ważniejsze choroby i właściwości rolniczo-użytkowe wykorzystano wyniki tylko tych odmian, które we wszystkich pięciu punktach doświadczalnych przezimowały w stopniu umożliwiającym wykonanie obserwacji. Przedstawiona w tabelach 4 i 6 ocena zimotrwałości odmian zweryfikowana jest warunkami zimy 2015/2016. W roku 2016 średni plon pszenicy ozimej na przeciętnym poziomie agrotechniki wyniósł 51.7 dt/ha i ze względu na wymarznięcia roślin był najniższy w przedstawianym czteroleciu. Efektywność wysokiego poziomu agrotechniki wyniosła 8.5% i była wyższa niż w roku W opracowaniu zamieszczono wyniki plonowania z 2016 roku i z lat dla odmian badanych w 2016 roku. Wyniki dotyczące ważniejszych wartości rolniczo-użytkowych odmian i porażenie przez choroby obejmują lata W 2016 roku najwyższe plony uzyskały odmiany, które wymarzły w najmniejszym stopniu, tj. Julius (A), Rotax (B), Hondia (A), Arkadia (A) oraz Bellisa (B). W sezonie wegetacyjnym wystąpiło niewielkie porażenie roślin przez choroby, jednak niektóre odmiany jak: Arkadia, Julius, Janosch i Sailor zostały w znacznym stopniu porażone mączniakiem prawdziwym, rdzą żółtą Arkadia, rdzą brunatna Bamberka, a septoriozami liści odmiana Artist. 3

4 Rok wpisania do Krajowego rejestru Rok włączenia do LOZ Kod kraju pochodzenia Tabela 1 Pszenica ozima. Odmiany badane. Rok zbioru: 2016 Odmiana Adres hodowcy, a w przypadku odmiany zagranicznej - reprezentanta w Polsce Bamberka 2009 PL 2 Arkadia PL 3 Linus FR 4 Sailor DE 5 Patras 2012 DE 6 Praktik FR 7 Florus 2014 DE 8 Franz 2014 DE 9 Hondia 2014 PL 10 KWS Dakotana (d. KWS Dakota) 2014 DE 11 RGT Kilimanjaro 2014 FR 12 Consus 2015 DE 13 Delawar 2015 DE 14 KWS Malibu 2015 DE 15 Leandrus 2015 DE 16 Julius 1/ 2014 DE Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna Strzelce DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń Kościan RAGT Semences Polska sp. z o.o. ul. Sadowa 10A Łysomice DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń Kościan DSV Polska sp. z o.o. RAGT Semences Polska sp. z o.o. ul. Sadowa 10A Łysomice DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń Kościan KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice ul. Słowiańska Prusy RAGT Semences Polska sp. z o.o. ul. Sadowa 10A Łysomice DSV Polska sp. z o.o. Syngenta Polska sp. z o.o. ul. Szamocka Warszawa KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice ul. Słowiańska Prusy Strube Polska sp. z o.o. ul. Ostrowskiego Wrocław KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice ul. Słowiańska Prusy 4

5 c.d. tabeli Mulan 2008 DE 18 KWS Ozon DE 19 Speedway DE 20 Artist DE 21 Fakir DE 22 KWS Livius 2013 DE 23 Pengar DE 24 Belissa 2014 PL 25 KWS Loft 2014 DE 26 Rotax 2014 DE 27 Tobak 2014 DE 28 Janosch 2015 DE 29 Pokusa 2015 PL 30 Silenus 2015 DE 31 Ohio 2014 DE 32 Rockefeller 2015 DK KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice ul. Słowiańska Prusy DSV Polska sp. z o.o. Syngenta Polska sp. z o.o. ul. Szamocka Warszawa KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice ul. Słowiańska Prusy Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR Smolice Kobylin KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice ul. Słowiańska Prusy Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna Strzelce Strube Polska sp. z o.o. ul. Ostrowskiego Wrocław KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice ul. Słowiańska Prusy 1/ - odmiana z CCA włączona do badań na podstawie pozytywnych wyników w doświadczeniach rozpoznawczych 5

6 Tabela 2 Pszenica ozima. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2016 Miejscowość Chrząstowo Głębokie Falęcin Głodowo Kończewice 2/ Sobiejuchy Powiat nakielski inowrocławski chełmiński lipnowski toruński żniński Kompleks rolniczej przydatności gleby Klasa bonitacyjna gleby III a III a III a IV a III IV a ph gleby w KCl Przedplon łubin wąskolistny jęczmień jary rzepak ozimy groch siewny bobik pszenica jara Data siewu (dzień, m-c, rok) Obsada nasion 1/ (szt./m 2 ) Data zbioru (dzień, m-c, rok) Nawożenie mineralne N na poziomie a 1 (kg/ha) N na poziomie a 2 (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi na poziomie a 2 (dawka/ha) Agravita Complete - 3 kg Agravita Complete - 3 kg Agravita Complete - 3 kg Agravita Complete - 3 kg Zaprawa nasienna (nazwa) Vitavax 200 FS Vitavax 200 FS Herbicyd Insektycyd Fungicyd - pierwszy zabieg (nazwa, dawka/ha) (nazwa, dawka/ha) Komplet 560 SC - 0,5 l Karate Zeon 050 CS - 0,1 l Fury 100 EW - 0,1 l (nazwa, Artea 330 EC - 0,4 l dawka/ha) + Amistar 250 SC - 0,6 l Środki ochrony roślin Expert Met 56 WG - 0,35 kg Mustang 306 SE - 0,6 l Fastac 100 EC -0,12 l Danadim 400 EC - 0,5 l - Zaprawa Nasienna T 75 DS/WS Mustang 306 SE - 0,4 l + Atlantis 12 OD - 0,2 l (tylko na poziomie a 2 ) Agravita Complete Fast - 2 kg + Siarczan Magnezu - 10 kg Agravita Complete - 2 kg Zboża -1 kg Funaben Plus 02 WS Maxim 025 FS Celest Trio 060 FS Legato Plus 600 SC - 1,5 l - Fury 100 EW - 0,1 l Snajper 600 SC - 1,25 l + Glean 75 WG - 5 g Lentipur FLO 500 SC - 1,5 l + Stakato 500 SC - 0,25 l + Galmet 20 SG - 15 g + Asystent - 50 ml + Glean 75 WG - 6 g Danadim 400 EC - 0,5 l Bi 58 Nowy 400 EC - 0,5 l Input 460 EC - 1 l Artea 330 EC - 1 l Wirtuoz 520 EC - 1,25 l Wirtuoz 520 EC - 1 l Fungicyd - drugi zabieg (nazwa, dawka/ha) Regulator wzrostu (nazwa, dawka/ha) Cerone 480 SL - 0,75 l Moddus 250 EC - 0,4 l Moddus 250 EC - 0,5 l Cerone 480 SL - 0,75 l - nie stosowano 1/ - zależna od kompleksu rolniczej przydatności gleby: 1,2, szt./m 2 ; pozostałe szt./m 2 2/ - ze względu na wymarznięcia doświadczenie zdyskwalifikowano po zimie Fandango 200 EC - 1 l Prosaro 250 EC - 1 l Tilt Turbo 575 EC -1 l Prosaro 250 EC - 1 l Adexar Plus - 2 l Antywylegacz Płynny 725 SL - 1 l 6

7 Tabela 3 Pszenica ozima. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2016 Cecha Chrząstowo Głębokie Głodowo Falęcin Sobiejuchy a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 1 Stan przed zimą (skala 9 o ) Stan po zimie (skala 9 o ) Martwe rośliny (%) Termin kłoszenia (dzień, m-c) Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) Wysokość roślin (cm) Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9 o ) Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) Porażenie roślin przez choroby: (skala 9 o ) 9 - mączniak prawdziwy rdza brunatna rdza żółta septoriozy liści 1/ septorioza plew Masa 1000 ziaren (g) Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) Plon ziarna (dt/ha) wyniki średnie z wszystkich badanych odmian a 1 - przeciętny poziom agrotechniki; a 2 - wysoki poziom agrotechniki skala 9 o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny 1/ - septoriozy liści - Septoria tritici i Stagonospora nodorum 7

8 Zimotrwałość (skala 9 ) Chrząstowo Głębokie Głodowo Kończewice Falęcin Sobiejuchy Tabela 4 Pszenica ozima. Procent martwych roślin w miejscowościach. Rok 2016 Odmiana wzorzec (%) Bamberka Arkadia Linus Sailor Patras Praktik Florus Franz Hondia KWS Dakotana RGT Kilimanjaro Consus Delawar KWS Malibu Leandrus Julius 1\ Mulan KWS Ozon Speedway Artist Fakir KWS Livius Pengar Belissa KWS Loft Rotax Tobak Janosch Pokusa Silenus Ohio Rockefeller wzorzec - wszystkie badane odmiany 1\ - odmiana z CCA włączona do badań na podstawie pozytywnych wyników w doświadczeniach rozpoznawczych zimotrwałość: 9 - bardzo duża, 5 - średnia, 1 - bardzo mała (wg COBORU) 8

9 Chrząstowo Głębokie Głodowo Falęcin Sobiejuchy Chrząstowo Głębokie Głodowo Falęcin Sobiejuchy Martwe rośliny po zimie 2016 r. (%) Tabela 5 Pszenica ozima. Plon ziarna w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2016 Poziom a 1 Poziom a 2 Odmiana wzorzec, dt/ha Bamberka Arkadia Linus Sailor Patras Praktik Florus Franz Hondia KWS Dakotana RGT Kilimanjaro Consus Delawar KWS Malibu Leandrus Julius 1\ Mulan KWS Ozon Speedway Artist Fakir KWS Livius Pengar Belissa KWS Loft Rotax Tobak Janosch Pokusa Silenus Ohio Rockefeller wzorzec - wszystkie badane odmiany 1\ - odmiana z CCA włączona do badań na podstawie pozytywnych wyników w doświadczeniach rozpoznawczych 9

10 Zimotrwałość (skala 9 0 ) Tabela 6 Pszenica ozima. Plon ziarna (% wzorca). Lata zbioru: 2016, 2015, 2014, 2013 Poziom a 1 Poziom a 2 Odmiana wzorzec, dt/ha Bamberka Arkadia Linus Sailor Patras Praktik Florus Franz Hondia KWS Dakotana RGT Kilimanjaro Consus Delawar KWS Malibu Leandrus Julius 1\ Mulan KWS Ozon Speedway Artist Fakir KWS Livius Pengar Belissa KWS Loft Rotax Tobak Janosch Pokusa Silenus Ohio Rockefeller Liczba doświadczeń wzorzec - wszystkie badane odmiany 1\ - odmiana z CCA włączona do badań na podstawie pozytywnych wyników w doświadczeniach rozpoznawczych poziom agrotechniki: a 1 - przeciętny poziom agrotechniki; a 2 - wysoki poziom agrotechniki (zwiększone nawożenie azotowe, dolistne preparaty wieloskładnikowe, ochrona przed wyleganiem i chorobami)

11 Liczba lat badań Tabela 7 Pszenica ozima. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a 1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2016, Odmiana Mączniak prawdziwy 2016 Rdza brunatna Rdza żółta Septoriozy liści 1/ / / / / wzorzec (skala 9 0 ) Bamberka Arkadia Linus Sailor Patras Praktik Florus Franz 2 9 Hondia KWS Dakotana RGT Kilimanjaro Consus 1 13 Delawar KWS Malibu 1 15 Leandrus 1 16 Julius Mulan KWS Ozon Speedway Artist Fakir KWS Livius Pengar Belissa KWS Loft 2 26 Rotax Tobak Janosch Pokusa Silenus 1 31 Ohio 2 32 Rockefeller 1 Liczba doświadczeń

12 c.d. tabeli 7 Odmiana Liczba lat badań Septorioza plew Fuzarioza kłosów Choroby podstawy źdźbła 2/ / / 2014 wzorzec (skala 9 0 ) Bamberka Arkadia Linus Sailor Patras Praktik Florus Franz 2 9 Hondia KWS Dakotana RGT Kilimanjaro Consus 1 13 Delawar KWS Malibu 1 15 Leandrus 1 16 Julius Mulan KWS Ozon Speedway Artist Fakir KWS Livius Pengar Belissa KWS Loft 2 26 Rotax Tobak Janosch Pokusa Silenus 1 31 Ohio 2 32 Rockefeller 1 Liczba doświadczeń wzorzec - wszystkie badane odmiany wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą 1/ - septoriozy liści - Septoria tritici i Stagonospora nodorum 2/ - choroba w latach nie wystąpiła 3/ - w przypadku odmian, które wymarzły w 2016 średnia obejmuje lata cecha nie określana ze względu na wymarznięcie odmiany 12

13 Liczba lat badań Tabela 8 Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2016, Poziom a 1 Odmiana w fazie dojrzałości mlecznej 1/ Wyleganie (skala 9 o ) przed zbiorem Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) wzorzec Bamberka Arkadia Linus Sailor Patras Praktik Florus Franz 2 9 Hondia KWS Dakotana RGT Kilimanjaro Consus 1 13 Delawar KWS Malibu 1 15 Leandrus 1 16 Julius Mulan KWS Ozon Speedway Artist Fakir KWS Livius Pengar Belissa KWS Loft 2 26 Rotax Tobak Janosch Pokusa Silenus 1 31 Ohio 2 32 Rockefeller 1 Liczba doświadczeń

14 Liczba lat badań c.d. tabeli 8 Odmiana w fazie dojrzałości mlecznej 1/ Wyleganie (skala 9 o ) przed zbiorem Poziom a 2 Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) / / / wzorzec Bamberka Arkadia Linus Sailor Patras Praktik Florus Franz 2 9 Hondia KWS Dakotana RGT Kilimanjaro Consus 1 13 Delawar KWS Malibu 1 15 Leandrus 1 16 Julius Mulan KWS Ozon Speedway Artist Fakir KWS Livius Pengar Belissa KWS Loft 2 26 Rotax Tobak Janosch Pokusa Silenus 1 31 Ohio 2 32 Rockefeller 1 Liczba doświadczeń wzorzec - wszystkie badane odmiany 1/ - wyleganie w roku nie wystąpiło 2/ - w przypadku odmian, które wymarzły w 2016 średnia obejmuje lata cecha nie określana ze względu na wymarznięcie odmiany 14

15 Pszenica ozima - odmiany ze Wspólnotowego katalogu odmian roślin rolniczych (CCA) Uwagi ogólne W roku 2016 w województwie kujawsko-pomorskim przeprowadzono 3 doświadczenia z pszenicą ozimą z udziałem odmian ze Wspólnotowego katalogu zlokalizowane w SDOO Chrząstowo, HR Strzelce Grupa IHAR O/Kończewice i DANKO HR Zakład Nasienno Rolny Sobiejuchy. W doświadczeniach badano 12 odmian w warunkach polowych identycznych jak w doświadczeniach PDO. Wzorcami wyznaczonymi przez COBORU dla odmian z CCA były: KWS Ozon, Patras, Artist i RGT Kilimanjaro. Doświadczenia prowadzono na dwóch poziomach agrotechniki. Odmiany w czasie zimy 2015/2016 wymarzły. Tabela 1 Pszenica ozima. Odmiany badane. Rok zbioru: 2016 Odmiana Wpis w innym kraju Jednostka zgłaszająca Matchball Rebell Golem 2012 (CZ) 2013 (FR) 2011 (CZ) 4 Desamo 2013 (DE) 5 Findus 2014 (AT) 6 Gordian 2013 (DE) 7 Euclide 2007 (FR) 2013 (AT), 2014 (DE), 2015 (CZ) Bernstein Farmeur Terroir Lavoisier 2010 (FR) 2013 (AT) 2014 (FR) RAGT Semences Polska sp. z o.o. ul. Sadowa 10A Łysomice Syngenta Polska Sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C Warszawa Istera Central Europe Kft. 12 Sherpa 2015 (AT) P.W. Lechpol Sp. z o.o. 15