ZAKŁAD NASIENNICTWA I NASIONOZNAWSTWA. Radzików, Błonie RYNEK NASION 2010

Transkrypt

1 INSTYTUT HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY ZAKŁAD NASIENNICTWA I NASIONOZNAWSTWA PRACOWNIA EKONOMIKI NASIENNICTWA I HODOWLI ROŚLIN Radzików, Błonie RYNEK NASION 2010 Raport rynkowy opracowany w ramach realizacji tematu nr Programu Wieloletniego IHAR-PIB dr inż. Tadeusz Oleksiak RADZIKÓW, 2011

2 1. Produkcja kwalifikowanego materiału siewnego W 2010 r. zwiększyła się produkcja materiału siewnego roślin rolniczych. Według danych Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) w stosunku do 2009 r. do sprzedaży zakwalifikowano o 12,3% więcej nasion zbóż (tab. 1). Najbardziej wzrosła produkcja nasion pszenicy ozimej (o 33,4%), żyta (o 14,3%), Wyraźnie zwiększyła się także podaż nasion kukurydzy (o 12,5%) i owsa (7.1%). Niewielkie spadki podaży nasion odnotowano dla jęczmienia i pszenżyta. Spadki produkcji odnotowano również dla nasion roślin oleistych i traw. Nie zmieniła się produkcja nasion buraków. O 40% wzrosła natomiast produkcja nasion motylkowych drobnonasiennych. Spośród roślin motylkowych znaczący udział w produkcji stale utrzymuje koniczyna czerwona, której nasiona stanowiły w 2010 r. 78% masy wyprodukowanych nasion. Po raz kolejny znaczący, bo 36% wzrost odnotowano dla nasion roślin strączkowych grubonasiennych. W strukturze dominują nasiona; łubinu wąskolistnego, łubinu żółtego i grochu. Udział laboratoriów akredytowanych w ocenie kwalifikowanego materiału siewnego nie ulega większym zmianom i wynosi 30%. Jedynie w przypadku nasion buraków, żyta, traw i motylkowych większość wyprodukowanego materiału oceniana jest w laboratoriach akredytowanych. Podaż nasion zakwalifikowanych w laboratoriach Stacji Oceny Nasion (średniorocznie) Tabela 1 Rośliny i grupy 2006/ /2009 roślin tys. ton kg/ha*) tys. ton kg/ha*) tys. ton kg/ha*) tys. ton kg/ha*) tys. ton kg/ha*) % Zboża 119,6 14,3 165,2 19,8 230,2 26,8 199,7 29,5 224,3 33,1 112,3 pszenica ozima 39,4 21,9 61,3 34,5 80,2 41,5 68,6 34,2 91,5 45,5 133,4 pszenica jara 9,0 23,7 10,6 31,8 15,7 45,5 14,7 43,4 14,4 42,8 98,0 jęczmień ozimy 5,1 32,9 8,1 46,6 12,7 72,4 11,2 49,5 10,2 44,8 91,1 jęczmień jary 28,3 26,6 27,7 26,2 37,4 36,3 35,5 38,2 34,2 36,8 96,3 żyto 9,1 6,9 16,2 12,3 23,9 17,1 14,0 10,0 16,0 11,5 114,3 owies 7,8 14,5 7,7 13,2 11,5 21,0 12,7 24,2 13,6 25,9 107,1 pszenżyto razem 17,2 14,4 25,9 20,6 40,1 29,6 35,8 26,5 35,4 26,2 98,9 kukurydza 3,7 5,6 7,8 13,7 8,6 11,8 7,2 10,3 8,1 11,6 112,5 Buraki 1,0 3,3 1,3 4,6 1,6 6,7 1,4 6,1 1,4 6,5 100,0 Oleiste i włókniste 2,1 3,2 3,9 4,8 6,2 8,0 4,0 4,6 2,9 3,2 72,5 w tym: rzepak ozimy 0,8 1,3 1,9 2,4 2,2 2,9 b.d. b.d. 1,1 1,3 44,8 Strączkowe 3,0 21,0 3,1 20,9 4,1 32,6 5,5 37,8 7,5 51,2 136,4 Motylkowe 0,5 3,5 0,4 4,0 0,7 7,4 0,5 5,7 0,7 8,1 140,0 Trawy 9,3 8,6 9,1 9,2 8,0 87,0 *) kg nasion na 1 hektar obsianej powierzchni Od 2007 roku informacje o kwalifikacji podawane są dla lat kalendarzowych i uwzględniają również dane z laboratoriów akredytowanych Źródło: Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa /PIORiN/, GUS, obliczenia własne 2. Plantacje nasienne O ile w 2009 roku widoczne było spowolnienie tempa wzrostu produkcji nasiennej roślin rolniczych to w 2010 r. był to już znaczący spadek (rys. 1). Powierzchnia zakwalifikowanych plantacji nasiennych wyniosła 92,5 tys. ha czyli o 12,4% mniej niż w 2009 r. Powierzchnia plantacji nasiennych zbóż zmniejszyła się o 17,7% (tab. 2). Najbardziej zmniejszyła się powierzchnia plantacji nasiennych żyta (o 50%) i pszenżyta ozimego (o 26,8%), a spośród zbóż jarych - owsa (o 36,8%). Niewielkie spadki odnotowano dla jęczmienia jarego i kukurydzy. Zwiększyła się jedynie powierzchnia zasiewów Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy 2

3 pszenicy jarej i gatunków o marginalnym znaczeniu; pszenicy twardej i żyta jarego. W produkcji nasiennej żyta udział mieszańców przekracza 37% i są to głównie odmiany zagraniczne. Utrzymuje się wysoki udział jakościowych odmian pszenicy ozimej. W 2010 r. odmiany pszenicy jakościowej stanowiły ponad 59% powierzchni, zakwalifikowanych plantacji pszenicy ozimej (rys.2). liczba odmian Liczba odmian w Krajowym Rejestrze Powierzchnia kwalifikacji polowej roślin rolniczych tys.ha Rys. 1. Liczba zarejestrowanych odmian i powierzchnia kwalifikacji polowej roślin rolniczych. Powierzchnia plantacji kwalifikowanych tys. ha Tabela 2 Powierzchnia Relacja Rośliny i grupy roślin 2010/ % Zboża 63,2 50,4 44,8 55,2 69,3 70,1 57,7 82,3 pszenica ozima 20,0 15,6 13,0 15,4 18,8 22,7 20,1 88,5 pszenica jara 6,0 3,8 3,8 4,7 5,6 3,7 4,3 116,2 pszenica twarda ,01 0,06 0,07 0,10 142,9 jęczmień ozimy 1,8 2,0 1,7 2,1 2,7 3,4 2,8 82,4 jęczmień jary 12,5 11,2 10,0 11,3 15,1 11,7 10,7 91,5 żyto 6,6 4,0 3,4 5,0 7,4 7,6 3,8 50,0 żyto jare - 0,01 0,08 0,1 0,2 0,3 0,4 133,3 owies 4,7 3,2 3,8 5,0 6,3 5,7 3,6 63,2 w tym: owies nagi 0,3 0,5 0,4 0,4 0,2 0,1 0,3 300,0 pszenżyto ozime 8,6 6,8 5,6 7,5 9,0 11,2 8,2 73,2 pszenżyto jare 1,1 1,0 1,1 1,7 2,1 1,4 1,5 107,1 kukurydza 2,0 2,7 2,4 2,5 1,9 2,3 2,2 95,7 Ziemniak 5,9 4,6 5,3 5,5 5,4 4,9 5,2 106,1 Burak pastewny 0,61 0,71 0,60 0,52 0,55 0,59 0,54 83,3 b. cukrowy 0,048 0,003 0,014 0,001 0,002 0,002 0, ,0 Oleiste 3,3 1,8 2,0 2,9 5,0 5,2 1,7 32,7 rzepak ozimy 1,8 0,7 0,6 1,0 1,1 1,1 0,5 45,5 rzepak jary 0,29 0,08 0,1 0,36 0,27 0,03 0,08 266,7 gorczyca biała 1,0 0,9 1,2 1,6 3,5 4,0 0,9 22,5 Strączkowe 3,9 3,5 3,5 3,6 4,2 5,7 9,4 164,9 Motylkowe 0,7 0,8 1,1 1,6 1,3 1,4 1,5 107,1 Trawy 7,9 10,4 14,5 13,5 12,3 11,6 11,4 98,3 Włókniste 0,11 0,14 0,17 0,23 0,19 0,15 0,07 46,7 Inne 1,32 2,1 3,0 3,64 3,3 5,9 4,9 83,1 Źródło: Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa /PIORiN/, obliczenia własne Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy 3

4 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0, Krajowe Zagraniczne w tym z Katalogu Wspólnego [CC] Rys. 2. Udział odmian jakościowych w produkcji nasiennej pszenicy ozimej (wg powierzchni plantacji nasiennych) w %. W strukturze plantacji nasiennych zbóż, wg danych z 2010 r., przeważały odmiany krajowej hodowli (56,9%), jednak ich udział w reprodukcji stale zmniejsza się rok wcześniej wynosił 59%. Hodowle zagraniczne dominują w produkcji nasion jęczmienia; jarego (72%) i ozimego (prawie 90%). Wysoki jest udział nasion zagranicznych odmian pszenicy ozimej (48%) oraz żyta (41%) i pszenicy jarej (41 %). Konkurencja firm zagranicznych na rynku nasiennym jest coraz silniejsza, wzrasta znaczenie odmian ze Wspólnego Katalogu, nierejestrowanych w Polsce. W 2010 r. ich udział w powierzchni plantacji nasiennych zbóż wynosił 22% (2 lata wcześniej 15,4%). Najwyższy był na plantacjach jęczmienia jarego 42,8%, jęczmienia ozimego 33,6%, i pszenicy ozimej 28,1%. W 2010 roku o 6 % wzrosła powierzchnia plantacji nasiennych ziemniaków jednak nie wskazuje to jeszcze na istotną zmianę trendu w produkcji. Od kilku lat powierzchnia plantacji nasiennych jest stabilna i wynosi około 5 tys. ha. Powierzchnia upraw nasiennych buraka pastewnego, zmniejszyła się o 16.7%. Produkcja nasienna buraków cukrowych w Polsce prowadzona jest w niewielkim zakresie, przeniesiono ją do bardziej sprzyjających rejonów, na południu Europy. W 2010 roku o ponad 66% zmniejszyły się zasiewy oleistych na nasiona. O 77%, zmniejszyła się powierzchnia uprawy gorczycy białej, znaczne spadki areału uprawy odnotowano także dla rzepaku ozimego (54,5%). Wzrosła natomiast powierzchnia plantacji gatunków o mniejszym udziale w produkcji; rzepaku jarego, lnu i soi. W 2009 r. powierzchnia plantacji nasiennych roślin strączkowych zwiększyła się o ponad jedną trzecią. W 2010 r. tendencje wzrostowe w produkcji nasiennej roślin strączkowych były jeszcze wyraźniejsze w stosunku do poprzedniego roku powierzchnia zasiewów zwiększyła się o 65% (rys.3). O wielkości produkcji decydują trzy gatunki; łubin wąskolistny, groch siewny i łubin żółty, których plantacje nasienne stanowią łącznie ponad 90% powierzchni wszystkich strączkowych Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy 4

5 uprawianych na nasiona. W ostatnim roku zdecydowanie zwiększyły się zasiewy każdego z tych gatunków. W największym stopniu, bo dwukrotnie wzrosła powierzchnia uprawy łubinu wąskolistnego. Wzrost produkcji, choć nie tak wyraźny jak w przypadku strączkowych, odnotowano dla zasiewów motylkowych drobnonasiennych (o 7,1%). Spośród roślin motylkowych o wielkości produkcji nasiennej decyduje koniczyna czerwona, której plantacje stanowią 95% powierzchni całej produkcji motylkowych drobnonasiennych. Względnie stabilna jest wielkość zasiewów nasiennych traw. W ciągu ostatnich 3 lat różnice w powierzchni zasiewów nie przekraczały 5%. W uprawie dominują wciąż dwa gatunki: życica trwała (39,9%) i kostrzewa czerwona (23,1%). Znaczące udziały w zasiewach utrzymują również życica wielokwiatowa, życica westerwaldzka i wiechlina łąkowa. Zmniejsza się powierzchnia uprawy kostrzewy łąkowej w ciągu ostatnich dwóch lat zasiewy zmniejszyły się blisko 50% Zboża Kukurydza Ziemniaki Buraki cukrowe Buraki pastewne Strączkowe Motylkowe Trawy Oleiste Rys. 3. Liczba odmian roślin rolniczych w Rejestrze Odmian. 3. Odmiany Bogata jest oferta nowych odmian roślin rolniczych. W Krajowym Rejestrze Odmian Roślin Rolniczych znajduje się 1257 odmian (rys.1). Zwiększyła się liczba odmian strączkowych (o 6,8%), traw (o 5,0%) i ziemniaków (o 4,5%). Zmniejszyła się liczba oleistych (rys. 3). W 2010 r. udział odmian zagranicznych w Rejestrze Odmian wynosił 49,3%. Największe udziały zagranicznych odmian w rejestrze miały: rzepak (83,8%), kukurydza (76,4%) i burak cukrowy (72,4%), czyli gatunki, w których dominują odmiany mieszańcowe. W rejestrach odmian zbóż, ziemniaków, roślin strączkowych i buraków pastewnych wciąż przeważają odmiany hodowli krajowej (rys. 4). Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy 5

6 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Zboża Kukurydza Ziemniaki Buraki cukrowe Buraki pastewne hodowla polska Strączkowe Motylkowe drobnonasien ne hodowle zagraniczne Trawy Oleiste i włókniste Rys. 4. Udział odmian hodowli krajowych i zagranicznych w Rejestrze Odmian w Polsce - kolejno w latach 2006, , 2009 i W krajowym Rejestrze znajduje się 138 odmian ziemniaka, z czego udział krajowej hodowli wynosi 54,3%. Szczególnie silna jest konkurencja zagranicznych odmian ziemniaków bardzo wczesnych i wczesnych. Udział sadzeniaków odmian zagranicznych w reprodukcji nasiennej jest jeszcze wyższy i przekracza 60%. 4. Obrót i zaopatrzenie w materiał siewny Według danych Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Roślin i Nasiennictwa w sezonie 2009/2010 ponad 60% masy wyprodukowanych i wprowadzanych do obrotu nasion roślin rolniczych to nasiona zbóż, z czego około 60% to nasiona pszenicy i jęczmienia. W obrocie kwalifikowanym materiałem siewnym zbóż, podobnie jak roślin strączkowych, ziemniaków, rzepaku oraz traw przeważały nasiona wyprodukowane w kraju. Największy udział w krajowym rynku nasiennym traw miały życica trwała (37%), kostrzewa czerwona (18,8%) i życica wielokwiatowa (23,1%). Nasiona tych gatunków produkowane są głównie w kraju (rys. 5). Wysoki jest natomiast udział wyprodukowanych za granicą nasion buraków cukrowych, kukurydzy, niektórych gatunków traw (kostrzewa trzcinowa, kostrzewa łąkowa, wiechlina łąkowa) i motylkowych (koniczyna biała i lucerna siewna). Produkcja nasion roślin rolniczych zwiększyła się o 1,3%. Duży wzrost nastąpił w produkcji nasion roślin motylkowych (38,6%), strączkowych (o 33,5%), sadzeniaków ziemniaka (31,2%) i kukurydzy (o 12,5%). Praktycznie nie zmieniła się produkcja traw. Spadki przeważały w produkcji zbóż, buraków cukrowych i oleistych, rzepaku i gorczycy. Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy 6

7 3500 a) zaopatrzenie w nasiona [tony] Życica trwała Życica wielokwiatowa Kostrzewa czerwona Kostrzewa trzcinowa Wiechlina łąkowa Tymotka łąkowa Kostrzewa łąkowa Pozostałe gatunki stan początkowy produkcja własna lub kontraktacja przywiezione z innych państw UE i państw trzecich b) struktura sprzedaży Życica wielokwiatowa 23% Kostrzewa czerwona 19% Życica trwała 37% Kostrzewa trzcinowa 8% Tymotka łąkowa 3% Kostrzewa łąkowa 3% Wiechlina łąkowa 2% Pozostałe gatunki 5% Rys. 5. Produkcja i sprzedaż nasion traw w sezonie 2009/2010. Po znacznym spadku sprzedaży materiału siewnego w zeszłym roku, w sezonie 2009/2010 nastąpiło wyraźne ożywienie na rynku nasion. Sprzedaż nasion roślin rolniczych wzrosła o średnio o 23,8%. Wzrosty dominowały w sprzedaży nasion wszystkich głównych gatunków z wyjątkiem buraków pastewnych. Sprzedaż nasion zbóż wzrosła o prawie 18%, traw o 26,3% a ziemniaków o 40%. Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy 7

8 Znacznie bardziej ostrożne są wstępne szacunki GUS który wzrost sprzedaży nasion zbóż w sezonie 2009/2010 ocenia na 0,7% a wielkość sprzedaży sadzeniaków szacuje 1,3% niżej niż przed rokiem. (tab. 3). Tabela 3 Sprzedaż kwalifikowanego materiału siewnego zbóż i ziemniaków (średniorocznie) /09 Rośliny 2005/ / / / /10**) tys. ton kg/ha *) tys. ton kg/ha *) tys. ton kg/ha *) tys. ton kg/ha *) tys. ton kg/ha *) % Zboża podstawowe 138, , ,8 16,2 136,6 15,9 137,6 20,3 100,7 pszenica ozima 50, , ,0 27,4 49,0 25,4 48,7 24,3 99,4 pszenica jara 17, , ,7 42,5 14,5 42,0 13,8 40,9 95,2 jęczmień ozimy 4,2 29 4,1 26 4,6 26,1 4,9 27,8 5,8 25,6 118,4 jęczmień jary 25, , ,3 21,7 20,3 19,7 20,7 22,3 102,0 żyto 10,1 7 10,2 8 11,2 8,0 11,0 7,9 10,8 7,8 98,2 owies 8,5 16 8,8 16 8,9 16,2 9,2 16,7 9,4 17,8 102,2 pszenżyto 22, , ,1 18,5 27,6 20,7 28,4 21,0 102,9 Ziemniaki 61, , ,4 91,4 52,7 99,5 52,0 106,4 98,7 *) kg nasion na 1 hektar obsianej powierzchni **) dane wstępne Źródło: GUS, obliczenia własne W dalszym ciągu bardzo niski jest udział nasion kwalifikowanych w zasiewach. Średni udział kwalifikowanego materiału siewnego zbóż w produkcji w 2010 r., przyjmując jako podstawę do oszacowania sprzedaży wartości podawane przez GUS (przy uwzględnianiu zapotrzebowania na nasiona jedynie plantacji w czystym siewie), wyniósł 9,9%. Po uwzględnieniu mieszanek, wskaźnik udziału nasion kwalifikowanych zbóż w zasiewach wynosi 8,4%. Najwięcej nasion kwalifikowanych stosuje się w uprawie pszenicy jarej i jęczmienia ozimego, najmniej w uprawie żyta. Udział kwalifikowanych sadzeniaków, w 2010 r. wyniósł tylko 4,4% (rys. 6). Przyjmując do wyliczenia wartości podawane przez Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Roślin i Nasiennictwa otrzymujemy wyższe wskaźniki udziału kwalifikowanego materiału siewnego w produkcji; dla zbóż wynosi on 11,1% a dla sadzeniaków 7,5% Utrzymuje się regionalne zróżnicowanie w sprzedaży. Stosunkowo najwięcej kwalifikowanego materiału siewnego zbóż sprzedaje się w województwach: śląskim, kujawsko-pomorskim i opolskim, najmniej zaś w zachodniopomorskim, mazowieckim i lubelskim (rys.7). Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy 8

9 Rys. 6. Udział kwalifikowanego materiału siewnego w zasiewach. Rys. 7. Udział kwalifikowanego materiału siewnego zbóż w zasiewach w sezonie 2009/2010 [%]. 5. Ceny materiału siewnego System dopłat do kwalifikowanego materiału siewnego zbóż, ziemniaków i roślin strączkowych wpływa na ożywienie rynku nasion. Dodatkowym czynnikiem stymulujący rosnące zapotrzebowanie na nasiona w bieżącym roku są rosnące ceny produktów rolnych i poprawa opłacalności uprawy na ziarno. O ile w przypadku zbóż jarych wiosną 2010 r. występowały jeszcze niewielkie spadki cen to jesienią dominowały już tendencje wzrostowe. W 2010 r. ceny nasion zbóż ozimych, w porównaniu do roku 2009 wzrosły o 25% (tab. 4). Także ceny nasion zbóż jarych wiosną 2011 r. będą zdecydowanie wyższe niż przed rokiem. Można oczekiwać wzrostu cen rzędu 30% (w relacji do wiosny 2010). Czynnikami różnicującym ceny nasion są możliwości wykorzystania ziarna i wartość genetyczna odmian. Nasiona odmian jakościowych pszenic są około 10% droższe niż nasiona odmian paszowych. Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy 9

10 Dużo większe są różnice cen nasion żyta; odmiany mieszańcowe są dwukrotnie droższe niż nasiona odmian populacyjnych. Nasiona odmian mieszańcowych żyta coraz częściej sprzedawane są na jednostki siewne, podobnie jak ma to miejsce w przypadku mieszańców kukurydzy i rzepaku. Rośliny i grupy roślin Ceny nasion i relacje cen nasion do ceny pszenicy ogólnoużytkowej Tabela zł/dt % zł/dt % zł/dt % zł/dt % zł/dt % % Cena pszenicy ogólnoużytkowej 39,56*) ,35 *) ,55 *) ,39 *) ,97 *) ,3 pszenica ozima 110, , , , pszenica jara 96, , , , jęczmień jary 91, , , , żyto 101, , , , owies 83, , , , Ziemniaki 119, , , , Buraki pastewne Rzepak ozimy Łubin Koniczyna czerwona Lucerna siewna Seradela Trawy *) średnia cena pszenicy w I półroczu. W 2011 r. nie zmieniły się istotnie ceny kukurydzy. Odmiany krajowe kosztowały zł/js (JS jednostka siewna = 50 tys. nasion), a odmiany zagraniczne zł/js. Firmy oferowały zróżnicowany system rabatów, w zależności od terminu zakupu i wielkości partii nasion. Powszechną praktyką są odroczone płatności, część należności jest regulowana po zbiorach. W 2010 r. wzrosły ceny sadzeniaków ziemniaka, buraków pastewnych i traw. Niewielkie były zmiany cen łubinu, i lucerny siewnej. Wzrosły nieco ceny nasion rzepaku ozimego. Utrzymuje się duże zróżnicowanie cen w zależności od odmiany i zastosowanej zaprawy. Ceny nasion, zarówno odmian zagranicznych jak i polskich podawane są w jednostkach siewnych (JS). W odniesieniu do rzepaku pojęcie jednostki siewnej, może oznaczać partię zaprawionych nasion w ilości około 500 tys. sztuk z uwzględnieniem ich zdolności kiełkowania przygotowaną dla obsiania 1 ha pola. W obrocie materiałem siewnym rzepaku spotyka się głównie większe jednostki siewne 1,5 mln (odmiany mieszańcowe) bądź 2 mln nasion (odmiany populacyjne) wystarczające do obsiania powierzchni 3 ha. Na obsianie 1 ha plantacji rzepaku nasionami populacyjnymi trzeba było wydać zł bądź zł stosując nasiona mieszańcowe. W 2010 r. ceny nasion buraka cukrowego były zróżnicowane w zależności od odmiany, czyli wartości genetycznej, otoczki, zastosowanych pestycydów, oraz regionu i kształtowały się w przedziale cenowym zł za jednostkę siewną. Ceny hurtowe odmian jednokiełkowych buraka pastewnego mieszczą się w przedziale od 50 zł za 1 kg nasion nieotoczkowanych do 72 zł 1 kg nasion otoczkowanych. Odmiany wielokiełkowe kosztują około 16 zł za 1 kg nasion. Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy 10