5. Pszenica ozima i jara; opóźniony termin siewu jesiennego

Transkrypt

1 5. Pszenica ozima i jara; opóźniony termin siewu jesiennego 5.1. Uwagi ogólne W województwie świętokrzyskim w sezonie 2015/2016 prowadzone było doświadczenie z odmianami pszenicy ozimej i jarej przy opóźnionym jesiennym terminie siewu. Doświadczenie ma na celu ocenę plonowania w warunkach późnojesiennego terminu siewu oraz wskazanie odmian najbardziej przydatnych do uprawy po późno zbieranych przedplonach. W doświadczeniu brało udział 22 odmiany pszenicy ozimej i 6 odmian pszenicy jarej. W zestawieniu uwzględniono łącznie 28 odmian pszenicy Wyniki doświadczeń Tabela 5.1.Pszenica ozima. Odmiany badane. Rok zbioru 2016 Lp Odmiana Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Kod kraju pochodzenia Adres jednostki zachowującej odmianę lub w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce PATRAS 2012 DE 2 FLORUS 2014 DE 3 FRANZ 2014 DE 4 HONDIA 2014 PL 5 KWS DAKOTANA 2014 DE 6 RGT KILIMANJARO 2014 FR 7 CONSUS 2015 DE 8 DELAWAR 2015 DE 9 KWS MALIBU 2015 DE 10 LEANDRUS 2015 DE 11 KWS OZON 2010 DE Deutsche Saatveredelung AG WeissenburgerStrasse 5; Lippstadt DSV Polska sp. z o.o. Strube Research GmbH & Co.KG Hauptstrasse 1, Söllingen Nordsaat Saatzucht GmbH Saatzucht Langenstein; Böhnshauser Str. 1; Langenstein DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; Kościan KWS Lochow GmbH; Postfach 1197; Bergen KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice; ul.słowiańska 5; Prusy RAGT 2n ; Rue Emile Singla Site de Bourran BoitePostale 3336; RodezCedex 9 RAGT Semences Polska sp. z o.o. ul. Sadowa 10A; Łysomice Deutsche Saatveredelung AG WeissenburgerStrasse 5; Lippstadt DSV Polska sp. z o.o. Syngenta Seeds GmbH KroppenstedterStrasse 4; Oschersleben Syngenta Polska sp. z o.o. ul.szamocka 8; Warszawa KWS Lochow GmbH; Postfach 1197; Bergen KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice; ul.słowiańska 5; Prusy Strube Research GmbH & Co.KG Hauptstrasse 1; Söllingen Strube Polska sp. z o.o. ul. Ostrowskiego 9; Wrocław KWS Lochow GmbH; Postfach 1197; Bergen KWS Lochow Polska sp. z o.o.

2 12 ARTIST 2013 DE 13 BELISSA 2014 PL 14 KWS LOFT 2014 DE 15 ROTAX 2014 DE 16 TOBAK 2014 DE 17 JANOSCH 2015 DE 18 SILENUS 2015 DE 19 POKUSA 2015 PL 20 OHIO 2014 DE 21 FLORENCIA 2015 FR 22 ROCKEFELLER 2015 DK Pszenica jara 23 TYBALT 2005 NL 24 MANDARYNA 2014 PL 25 GOPLANA 2015 PL 26 SERENADA 2015 PL 27 HARENDA 2014 PL 28 KAMELIA 2015 PL Kondratowice; ul.słowiańska 5; Prusy Deutsche Saatveredelung AG WeissenburgerStrasse 5; Lippstadt DSV Polska sp. z o.o. Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o.grupa IHAR Smolice 146; Kobylin KWS Lochow GmbH; Postfach 1197; Bergen KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice; ul.słowiańska 5; Prusy Strube Research GmbH & Co.KG Hauptstrasse 1; Söllingen W.von Borries-Eckendorf GmbH & Co. KG Hovedisser Str.92 ; Leopoldshöhe W.von Borries-Eckendorf GmbH & Co. KG Hovedisser Str.92 ; Leopoldshöhe Strube Research GmbH & Co.KG Hauptstrasse 1, Söllingen Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. ; Grupa IHAR ul. Główna 20; Strzelce W.von Borries-Eckendorf GmbH & Co. KG Hovedisser Str.92 ; Leopoldshöhe Limagrain Europe; Ferme de I۱Etang, BP Verneuil I۱Etang Limagrain Central Europe SocieteEuropeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce ul. Ks.Piotra Wawrzyniaka 2; Komorniki SejetPlanteforaedling I/S Norremarksvej 67, Sejet; 8700 Horsens KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice; ul.słowiańska 5; Prusy WiersumPlantbreeding BV Postbus AA Winschoten Irena Szyld ul. Celtycka 41 a, Kalisz DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; Kościan DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; Kościan Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; Strzelce Małopolska Hodowla Roślin HBP sp. z o.o. ul. Zbożowa 4 ; Kraków Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; Strzelce

3 Tabela 5.2. Pszenica ozima i jara. Warunki polowe doświadczenia. Rok zbioru 2016 Punkt doświadczalny Powiat Kompleks rolniczej przydatności gleby SDOO Słupia Jędrzejów Pszenny dobry Klasa bonitacyjna gleby III a ph gleby w KCl 6,5 Przedplon Groch siewny Data siewu Obsada nasion (szt/m 2 ) 500 Data zbioru Nawożenie mineralne N(kg/ha) 127 P 2 O 5 (kg/ha) 50 K 2 O (kg/ha) 75 Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi na ha Basfoliar 36 Extra + ADOB Mn + ADOB Cu + Siarczan magnezu - 5l+1,5l+1l+7kg Basfoliar 36 Extra 4l Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna Funaben Plus 02 WS Herbicyd na ha Huzar Activ 387 OD 1l Insektycyd l/ha Decis Mega 50 EW - 0,15 Fungicyd (I zabieg) l/ha Boogie Xpro 400 EC 1,5 Fungicyd (II zabieg) l/ha Fandango 200 EC 1 Regulator wzrostu l/ha Moddus 250 EC + Antywylegacz Płynny 675 SL 0,3 + 1

4 Tabela 5.3. Pszenica ozima i jara. Wyniki ogólne doświadczenia. Rok zbioru 2016 Lp Cecha SDOO Słupia 1 Ocena wschodów (skala 9 o ) 9,0 2 Stan roślin po zimie (skala 9 o ) 5,5 3 Martwe rośliny (% martwych roślin) 30,7 4 Termin kłoszenia (data) Termin dojrzałości woskowej (data) Termin dojrzałości pełnej (data) Wysokość roślin (cm) 76 8 Wyleganie w fazie dojrz. mlecznej (skala 9 o ) 9,0 9 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 9,0 Porażenie przez choroby 10 Septoriozy liści (skala 9 o ) 7,0 11 Brunatna plamistość liści (skala 9 o ) 7,2 12 Rdza brunatna (skala 9 o ) 9,0 13 Masa 1000 ziaren (g) 45,3 14 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 12,3 15 Plon ziarna (dt/ha) 90,2 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian Skala 9 o : 9 oznacza stan najkorzystniejszy, 1 oznacza stan najmniej korzystny

5 Grupa technologiczna Tabela 5.4. Pszenica ozima i jara. Procent martwych roślin. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2016, 2015,2014 Lp. Odmiana Procent martwych roślin w 2016 r Wzorzec, dt z ha 90, ,3 105,6 106,5 1 PATRAS A 6, FLORUS A 6, FRANZ A 56, HONDIA A 4, KWS DAKOTANA A 21, RGT KILIMANJARO A 8, CONSUS A 31, DELAWAR A 23, KWS MALIBU A LEANDRUS A 46, POKUSA A 16, KWS OZON B 26, ARTIST B 13, BELISSA B KWS LOFT B ROTAX B 6, TOBAK B JANOSCH B SILENUS B 31, OHIO C 100 * FLORENCIA C 23, ROCKEFELLER C 100 * Pszenica jara 23 TYBALT A 100 * MANDARYNA A 100 * GOPLANA A 100 * SERENADA A 100 * HARENDA B 100 * KAMELIA B 100 * Liczba doświadczeń *- odmiany nie badane

6 Tabela 5.5. Pszenica ozima i jara. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby (odchylenia od wzorca). Lata zbioru 2016, Lp Odmiana Liczba lat badań Rdza brunatna Septoriozy liści Brunatna plamistość liści Wzorzec, (skala 9 o ) 9,0 9,0 7,0 7,4 7,2 8,2 1 PATRAS 4 0,0-0,3 0,3 0,0-0,5-0,3 2 FLORUS 2 0,0 - -0,3-0,5-3 FRANZ 2 0,0-0,3-0,1-4 HONDIA 2 0,0-0,0 - -0,2-5 6 KWS DAKOTANA RGT KILIMANJARO 2 0,0 - -0,3 - -0,2-2 0,0-0,0-0,1-7 CONSUS 1 0,0 - -0,7 - -0,2-8 DELAWAR 1 0,0-1,0 - -0,2-9 KWS MALIBU 1 0,0-0,3 - -0,2-10 LEANDRUS 1 0,0-0,3-0,5-11 POKUSA 1 0,0 - -0,3-0,1-12 KWS OZON 5 0,0 0,0 0,0-0,2-0,9-0,3 13 ARTIST 3 0,0 0,0 0,0-0,1 0,1-0,1 14 BELISSA 2 0,0-0,0-0,1-15 KWS LOFT 2 0,0-0,7 - -0,2-16 ROTAX 2 0,0-0,0-0,8-17 TOBAK 2 0,0 - -0,7 - -0,2-18 JANOSCH 1 0,0-0,0-0,8-19 SILENUS 1 0,0-0,0-0,1-20 OHIO 2 * - * - * - 21 FLORENCIA 1 0,0 - -0,3 - -0,2-22 ROCKEFELLER 1 * - * - * - Pszenica jara 23 TYBALT 5 * - * - * - 24 MANDARYNA 2 * - * - * - 25 GOPLANA 1 * - * - * - 26 SERENADA 1 * - * - * - 27 HARENDA 2 * - * - * - 28 KAMELIA 1 * - * - * - Liczba doświadczeń *- odmiany nie badane

7 Tabela 5.6. Pszenica ozima i jara. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2016, Lp. Odmiana Liczba lat badań w fazie dojrzałości mlecznej Wyleganie (skala 9 0 ) przed zbiorem Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) Wzorzec 9,0 9,0 9,0 7, ,3 47,7 1 PATRAS 4 0,0 0,0 0,0 0, ,1 6,0 2 FLORUS 2 0,0-0, ,0-3 FRANZ 2 0,0-0, ,6-4 HONDIA 2 0,0-0, ,3-5 6 KWS DAKOTANA RGT KILIMANJARO 2 0,0-0, ,4-2 0,0-0, ,1-7 CONSUS 1 0,0-0, ,9-8 DELAWAR 1 0,0-0, ,4-9 KWS MALIBU 1 0,0-0, ,0-10 LEANDRUS 1 0,0-0, ,9-11 POKUSA 1 0,0-0, ,7-12 KWS OZON 5 0,0 0,0 0,0-0, ,0 2,1 13 ARTIST 3 0,0 0,0 0,0-0, ,1-1,3 14 BELISSA 2 0,0-0, ,8-15 KWS LOFT 2 0,0-0, ,6-16 ROTAX 2 0,0-0, ,0-17 TOBAK 2 0,0-0, ,3-18 JANOSCH 1 0,0-0, ,1-19 SILENUS 1 0,0-0, ,0-20 OHIO 2 * - * - * - * - 21 FLORENCIA 1 0,0-0, ,2-22 ROCKEFELLER 1 * - * - * - * - Pszenica jara 23 TYBALT 5 * - * - * - * - 24 MANDARYNA 2 * - * - * - * - 25 GOPLANA 1 * - * - * - * - 26 SERENADA 1 * - * - * - * - 27 HARENDA 2 * - * - * - * - 28 KAMELIA 1 * - * - * - * - Liczba doświadczeń *- odmiany nie badane

8 5.3. Analiza wyników doświadczeń Opóźniony termin siewu W SDOO Słupia już od pięciu lat zakładane i prowadzone jest doświadczenie z opóźnionym terminem siewu pszenicy ozimej i jarej. Doświadczenie to ma na celu wskazanie odmian najbardziej przydatnych do uprawy po późno zbieranych przedplonach. Doświadczenie zostało założone 10 listopada z łączną liczbą 28 odmian pszenicy, w tym 22 odmiany ozime i 6 odmian jarych. Przy około trzydziestodniowym opóźnieniu siewu w stosunku do optymalnego terminu siewu pszenicy ozimej, zwiększono obsadę roślin o 50 szt/m2. Ciepły i przekropny listopad oraz grudzień pozwolił na dobre i wyrównane wschody w doświadczeniu. Zahamowanie wegetacji nastąpiło 30 grudnia. Mroźny styczeń z niewielką pokrywą śnieżną lub jej całkowitym brakiem z temperaturą do 23,0 C nie wpływał pozytywnie na zimowanie roślin. Wahania temperatur powietrza w lutym między dniem i nocą powodowały na przemian zamarzanie i rozmarzanie ornej warstwy gruntu co powodowało uszkodzenia roślin. Chłodny marzec z niedostateczną ilością opadów wpłynął negatywnie na odrastające rośliny spowalniając wegetację roślin. Jesienno- zimowe warunki pogodowe przyczyniły się do wymarznięcia odmian pszenicy ozimej i jarej. W stu procentach wymarzły wszystkie badane odmiany pszenicy jarej oraz dwie odmiany pszenicy ozimej: Ohio i Rockefeller. Natomiast odmianami, które najlepiej przezimowały są odmiany pszenicy ozimej: Hondia, Patras, Florus i Rotax, gdzie procent martwych roślin to około 5%. Porażenie przez choroby grzybowe średnie w większym nasileniu wystąpiła septorioza liści. Odmiany o słabszej odporności na septoriozę to: Consus i Tobak. Nieco mniejsze porażenie zaobserwowano przez brunatną plamistość liści. Najbardziej porażone odmiany to: KWS Ozon i Patras. Zastosowanie w odpowiednim terminie regulatora wzrostu skutkowało skróceniem i usztywnieniem roślin i miało pozytywny wpływ na wyleganie roślin przed zbiorem. Masa 1000 ziaren w 2016 roku była niższa niż w roku poprzednim o około 5%. Z odmian, które osiągnęły największą masę 1000 ziaren można wyróżnić: Janosch, Hondia i Silenus, natomiast odmiany z najniższą masą to: Delawar i Tobak. W sezonie wegetacyjnym 2015/2016 w pszenicy ozimej najlepiej plonowały odmiany: Patras 136% wzorca, RGT Kilimanjaro i Artist 128% wzorca oraz Belissa, Rotax i Hondia 125% wzorca. W trzyletnim zestawieniu wyników plonowania pszenicy ozimej z opóźnionym terminem siewu najlepiej plonowały odmiany: Patras 114% wzorca i Artist 110% wzorca.