PL/EP T3 (skorygowany po B9)

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (13) (1) T3 (skorygowany po B9) Int.Cl. G07B /00 (11.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono:..12 Europejski Biuletyn Patentowy 12/41 EP B1 (4) Tytuł wynalazku: Urządzenie do pojazdów dla systemu opłat drogowych () Pierwszeństwo: (43) Zgłoszenie ogłoszono: w Europejskim Biuletynie Patentowym nr 11/ PL/EP T3 (skorygowany po B9) (4) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 13/03 (73) Uprawniony z patentu: Kapsch TrafficCom AG, Wien, AT (72) Twórca(y) wynalazku: PETER SPANNAGL, Krems, AT (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Dariusz Mielcarski SULIMA-GRABOWSKA-SIERZPUTOWSKA BIURO PATENTÓW I ZNAKÓW TOWAROWYCH SP.J. Skr. poczt Warszawa Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 SGS-38/VAL EP B1 Opis 2 [0001] Niniejszy wynalazek dotyczy urządzenia do pojazdów dla systemu poboru opłat za świadczenia związane z pojazdem, w szczególności systemu poboru opłat drogowych albo zagospodarowania przestrzeni parkingowych, który to system poboru opłat ma centralę i zdecentralizowane transceivery, przy czym to urządzenie do pojazdów jest wyposażone w co najmniej jedno urządzenie nadawczo-odbiorcze do komunikacji z transceiverami oraz jeden sterujący nimi procesor z pamięcią programową zawierającą wszystkie programy aplikacyjne do generowania transakcji poboru opłat w komunikacji z transceiverami dla centrali, i przy czym to urządzenie do pojazdów jest podzielone na pierwszą część montowalną na stałe w pojeździe i podłączalną do niej rozłącznie drugą część, a pierwsza część obejmuje zespół nadawczo-odbiorczy. [0002] W przypadku znanego z US 7,212,989 tego rodzaju urządzenia do pojazdów, drugą częścią urządzenia jest wsuwalna do pierwszej części urządzenia karta IC, która jest wykorzystywana przez znajdujący się w pierwszej części procesor jako elektroniczna karta opłacona z góry oraz do charakterystycznego dla użytkownika kodowania komunikacji z transceiverami, które jest umieszczone w karcie IC celem zachowania poufności. Poza tymi funkcjami opłacania z góry i kodowania, wszystkie procedury procesowe oraz programy aplikacyjne wykonywane będą przez procesor usytuowany w pierwszej części urządzenia, który do tego celu w pierwszej części urządzenia ma również odpowiednią pamięć programową (ROM, dyskietkę, CD-ROM, twardy dysk itd.). [0003] Urządzenia do pojazdów dla tego rodzaju systemu pobierania opłat, tzw. urządzenia pokładowe (OBUs), zawierają w swojej pamięci programowej każdorazowo charakterystyczne dla operatora systemu poboru opłat programy i dane aplikacyjne, które obecnie muszą zostać zaprogramowane w urządzeniu przez producenta urządzenia stosownie do charakterystyki operatora. Wymaga to, m.in. z powodu konieczności ochrony danych, poufnego przepływu informacji od operatora systemu pobierania opłat do producenta urządzenia, co komplikuje wytwarzanie i dystrybucję tych urządzeń do pojazdów: ani producent urządzeń nie ma możliwości wytwarzania urządzeń niezależnych od operatora, ani operator systemu poboru opłat nie ma możliwości dystrybucji tych urządzeń do pojazdów niezależnie od producenta. [0004] Wynalazek stawia sobie za cel przezwyciężenie tych wad oraz utworzenie urządzenia do pojazdów rodzaju wyszczególnionego na wstępie, którego wytwarzanie i dystrybu-

3 2 2 cja są uproszczone, przy spełnieniu wszystkich wymagań charakterystycznych dla operatora, takich jak ochrona danych, i który pozostawia zarówno producentom urządzeń, jak i operatorom systemu pobierania opłat większą swobodę wyboru niż znane systemy. [000] Cel ten osiąga się za pomocą urządzenia do pojazdów, rodzaju wyszczególnionego na wstępie, które zgodnie z wynalazkiem charakteryzuje się tym, że druga część urządzenia zawiera sterujący zespołem nadawczo-odbiorczym pierwszej części urządzenia procesor i jego pamięć programową, przy czym zespół nadawczo-odbiorczy realizuje najniższe warstwy transportowe 1 do 2, 1 do 3, albo 1 do 4, a procesor, sterowany przez programy aplikacyjne w swojej pamięci programowej w drugiej części urządzenia, realizuje warstwy aplikacji 7, 7 do 6, albo 7 do 7-warstwowego modelu warstwowego OSI komunikacji z transceiverami i centralą. [0006] Wynalazek stwarza nowy rodzaj interfejsu w obrębie urządzenia do pojazdów dla systemu poboru opłat za świadczenia związane z pojazdem, za pomocą którego po raz pierwszy połączono ze sobą w osobnej, drugiej części urządzenia wszystkie charakterystyczne aplikacyjnie, a tym samym charakterystyczne dla operatora systemu komponenty, która może być wytwarzana i sprzedawana niezależnie od zamontowanej na stałe w pojeździe pierwszej części urządzenia. W ten sposób pojazdy mogą być wyposażane seryjnie, np. przez dowolnego producenta urządzenia, i dostarczane z pierwszą częścią urządzenia, podczas gdy wszystkie, charakterystyczne dla operatora programy i dane aplikacyjne mogą być każdorazowo sprzedawane przez operatora systemu w postaci modułowej, drugiej części urządzenia. Producenci pojazdów nie potrzebują więc już nadal zawierać indywidualnych umów z różnymi operatorami celem wstępnego wyposażania pojazdów w urządzenia do pojazdów dla systemów poboru opłat, i odwrotnie, operatorzy systemów pobierania opłat mają swobodny wybór różnych producentów urządzeń. [0007] Jest szczególnie korzystne, kiedy druga część urządzenia ma w swojej pamięci programowej charakterystyczne dla pojazdu i/lub użytkownika kody do wygenerowania transakcji poboru opłat, przez co może nastąpić również wspomaganie charakterystycznych dla operatora protokołów kryptograficznych, bez konieczności wprowadzania zmian zamontowanej na stałe w pojeździe infrastruktury urządzenia. [0008] Korzystnie, druga część urządzenia jest w postaci karty wsuwanej, która jest wsuwalna w pierwszą część urządzenia, przy czym szczególnie korzystnie karta wsuwana jest kartą chipową. Ułatwia to manipulację przy dystrybucji charakterystycznej dla operatora, drugiej części urządzenia. [0009] Na żądanie, pierwsza część urządzenia może zawierać również jednostkę sterowa-

4 3 2 nia i/lub układ zasilania w energię dla urządzenia do pojazdów. Także te komponenty są niezależne od operatora, dlatego też mogą być udostępniane bezpośrednio przez producenta urządzenia albo pojazdu. [00] Szczególnie korzystne jest, kiedy pierwsza część urządzenia jest zintegrowana z radioodbiornikiem samochodowym, urządzeniem nawigacyjnym, albo urządzeniem komunikacyjnym w pojeździe, tak że nie jest wymagana dodatkowa przestrzeń do zabudowy w pojeździe. Ponadto w korzystny sposób można również wykorzystać jednostkę sterowania i układ zasilania w energię radioodbiornika, urządzenia nawigacyjnego bądź urządzenia komunikacyjnego jednocześnie jako jednostkę sterowania i układ zasilania w energię pierwszej części urządzenia. [0011] Wynalazek zostanie w dalszym ciągu wyjaśniony bliżej w oparciu o przedstawiony na załączonym rysunku przykład wykonania. Na rysunku Fig. 1 przedstawia schemat blokowy zgodnego z wynalazkiem urządzenia do pojazdów w powiązaniu ze zobrazowanym schematycznie systemem poboru opłat za świadczenia związane z pojazdem. [0012] Fig. 1 przedstawia urządzenie 1 do pojazdów ( urządzenie pokładowe, OBU) dla systemu 2 poboru opłat za świadczenia związane z pojazdem, np. systemu poboru opłat drogowych albo zagospodarowania przestrzeni parkingowych, który zawiera centralę 3 i wiele podłączonych do niego, zdecentralizowanych transceiverów 4. Urządzenie 1 do pojazdów może za pośrednictwem urządzenia nadawczo-odbiorczego nawiązywać komunikację poprzez interfejs bezprzewodowy 6 z transceiverami 4 celem wygenerowania transakcji poboru opłat, np. opłat drogowych albo zagospodarowania przestrzeni parkingowych, dla centrali 3, przykładowo w ten sposób, że sam wygeneruje tego rodzaju transakcje i wyśle je poprzez interfejs 6 do centrali 3, albo w ten sposób, że transceivery 4 i/lub centrala 3 wygenerują takie transakcje w oparciu o komunikację z urządzeniem 1 do pojazdów. [0013] Bezprzewodowy interfejs 6 jest np. interfejsem na podczerwień, albo też korzystnie interfejsem radiowym krótkiego zasięgu zgodnym z DSRC (dedykowany krótki zasięg komunikacji), albo normą WAVE (dostęp bezprzewodowy w środowisku pojazdu), w którym to przypadku transceivery 4 są radiolatarniami krótkiego zasięgu. Alternatywnie interfejs 6 może być interfejsem mobilnym, np. zgodnym z normą GSM, GPRS, UMTS itp., przy czym w ostatnim przypadku transceivery 4 zostają utworzone przez stanowiska bazowe mobilnej sieci radiokomunikacji. [0014] Dla sterowania komunikacją za pomocą transceiverów 4 i generowania transakcji poboru opłat dla, bądź w centrali 3, urządzenie 1 do pojazdów jest wyposażone w procesor

5 4 2 7, który jest sterowany przez pamięć programową 8. [00] Jak to już wyjaśniono wyżej, urządzenia nadawczo-odbiorcze usytuowane są w pierwszej części 9 urządzenia, a procesor 7 wraz ze swoją pamięcią programową 8, w oddzielonej od niej, drugiej części urządzenia 1 do pojazdów. Obie części 9, urządzenia połączone są ze sobą rozłącznie za pomocą interfejsu 11. [0016] Pierwsza część 9 urządzenia przeznaczona jest do zamontowania w pojeździe, przykładowo przez to, że jest wykonana w formie radioodbiornika samochodowego, urządzenia nawigacyjnego, albo urządzenia komunikacyjnego do pojazdów, do zabudowania w tradycyjnej tablicy rozdzielczej pojazdu, albo przez to, że jest od razu zintegrowana z radioodbiornikiem samochodowym, urządzeniem nawigacyjnym, albo urządzeniem komunikacyjnym pojazdu bądź z innym elementem pojazdu. [0017] Druga część urządzenia wykonana jest przykładowo w formie modułu wtykowego, karty wsuwanej, albo karty chipowej, który, bądź która, może być wprowadzany/wprowadzana do odpowiedniego gniazda pierwszej części 9 urządzenia, które zawiera interfejs 11. [0018] Podział funkcji pomiędzy pierwszą i drugą częścią urządzenia jest dokonany w taki sposób, że urządzenie nadawczo-odbiorcze realizuje co najmniej najniższe warstwy transportowe modelu warstwowego interfejsu radiowego 6, przykładowo - w przypadku 7- warstwowego modelu odniesienia OSI, warstwy OSI 1 do 2, 1 do 3, albo 1 do 4. Druga część urządzenia zawiera wszystkie komponenty do realizowania warstw aplikacji, w przypadku modelu warstwowego OSI warstw 7, 7 do 6 albo 7 do. Opcjonalnie, w drugiej części urządzenia można także zaimplementować warstwy OSI 4 i 3. [0019] W celu realizowania warstw aplikacji w drugiej części urządzenia, pamięć programowa 8 zawiera w szczególności odpowiednie programy aplikacyjne 12, jak również niezbędne dane 13 charakterystyczne dla pojazdu i/lub użytkownika, np. kod kryptograficzny do generowania transakcji poboru opłat poprzez interfejs 6. W ten sposób wszystkie dane charakterystyczne dla aplikacji, a tym samym dla operatora, zostają przyjęte przez wymienną modułowo, drugą część urządzenia, tak że pierwsza część 9 urządzenia może być zabudowywana w pojazdach niezależnie od operatora. [00] Pierwsza część 9 urządzenia do sterowania urządzeniem nadawczo-odbiorczym może obejmować mikroprogramowanie 14 niskiego poziomu, celem realizowania wspomnianych warstw transportowych protokołu komunikacyjnego. Ponadto pierwsza część 9 urządzenia może być wyposażona w jednostkę sterowania ( interfejs człowiek-maszyna, MMI), np. klawiaturę, wyświetlacz i/lub głośnik do nastawy i sygnalizacji parametrów

6 roboczych urządzenia 1 do pojazdów. Tutaj może także być przyporządkowana pamięć do przyjęcia danych charakterystycznych dla pojazdu, jakie mogą być wyprowadzane i wykorzystywane przez procesor 7 bądź przez programy aplikacyjne 12 drugiej części urządzenia. [0021] Ponadto w pierwszej części 9 urządzenia może się mieścić układ 16 zasilania w energię jako samodzielny albo też zależny od układu zasilania w energię w pojeździe. Jeżeli pierwsza część 9 urządzenia jest zintegrowana z istniejącymi w pojeździe urządzeniami elektronicznymi, np. radiem samochodowym, urządzeniem nawigacyjnym, urządzeniem komunikacyjnym pojazdu itd., jednostka sterowania i układ 16 zasilania w energię mogą zostać również utworzone przez istniejące komponenty tych urządzeń elektronicznych w pojeździe. [0022] Wynalazek nie jest ograniczony do przedstawionych form wykonania, lecz obejmuje wszystkie warianty i modyfikacje, jakie mieszczą się w ramach załączonych zastrzeżeń. Zastrzeżenia patentowe 2 1. Urządzenie (1) do pojazdów dla systemu (2) poboru opłat za świadczenia związane z pojazdem, w szczególności systemu pobierania opłat drogowych albo zagospodarowania przestrzeni parkingowych, który to system (2) poboru opłat ma centralę (3) i zdecentralizowane transceivery (4), przy czym urządzenie (1) do pojazdów jest wyposażone w co najmniej jedno urządzenie nadawczo-odbiorcze () do komunikacji z transceiverami (4) oraz jeden sterujący nimi procesor (7) z pamięcią programową (8) zawierającą wszystkie programy aplikacyjne do generowania transakcji poboru opłat w komunikacji z transceiverami (4) dla centrali (3), i przy czym urządzenie (1) do pojazdów jest podzielone na pierwszą część (9) urządzenia montowalną na stałe w pojeździe i podłączalną do niej rozłącznie drugą część () urządzenia, a pierwsza część (9) urządzenia zawiera urządzenie nadawczo-odbiorcze (), znamienne tym, że druga część () urządzenia zawiera procesor (7) sterujący urządzeniem nadawczo-odbiorczym () pierwszej części (9) urządzenia i jego pamięć programową (8), przy czym urządzenie nadawczo-odbiorcze () realizuje najniższe warstwy transportowe 1 do 2, 1 do 3, albo 1 do 4, a procesor (7), sterowany przez programy aplikacyjne w swojej pamięci programowej (8) znajdującej się w drugiej części () urządzenia, realizuje warstwy aplikacji 7, 7 do 6, albo 7 do 7-warstwowego modelu odniesienia warstw OSI komunikacji (6) z transceiverami (4) i centralą (3).

7 6 2. Urządzenie (1) do pojazdów według zastrzeżenia 1, znamienne tym, że druga część () urządzenia zawiera w swojej pamięci programowej (8) także kody (13) charakterystyczne dla pojazdu i/lub użytkownika do wygenerowania transakcji poboru opłat. 3. Urządzenie (1) do pojazdów według zastrzeżenia 1 albo 2, znamienne tym, że druga część () urządzenia wykonana jest w postaci karty wsuwanej, która jest wsuwalna do pierwszej części (9) urządzenia. 4. Urządzenie do pojazdów według zastrzeżenia 3, znamienne tym, że karta wsuwana jest kartą chipową.. Urządzenie do pojazdów według jednego z zastrzeżeń 1 do 4, znamienne tym, że pierwsza część (9) urządzenia zawiera jednostkę () sterowania dla urządzenia (1) do pojazdów. 6. Urządzenie do pojazdów według jednego z zastrzeżeń 1 do, znamienne tym, że pierwsza część (9) urządzenia zawiera układ (16) zasilania w energię dla urządzenia (1) do pojazdów. 7. Urządzenie do pojazdów według jednego z zastrzeżeń 1 do 6, znamienne tym, że pierwsza część (9) urządzenia zawiera pamięć dla danych charakterystycznych dla pojazdu, które są odczytywalne przez procesor (7) drugiej części () urządzenia. 8. Urządzenie do pojazdów według jednego z zastrzeżeń 1 do 7, znamienne tym, że pierwsza część (9) urządzenia jest zintegrowana z radioodbiornikiem samochodowym, urządzeniem nawigacyjnym albo urządzeniem komunikacyjnym pojazdu. Uprawniony: Kapsch TrafficCom AG Pełnomocnik: mgr inż. Dariusz Mielcarski Rzecznik patentowy

8 7

9 8 DOKUMENTY CYTOWANE W OPISIE Ta lista dokumentów cytowanych przez Zgłaszającego została przyjęta jedynie dla informacji czytającego i nie jest częścią europejskiego opisu patentowego. Została ona utworzona z dużą starannością; Europejski Urząd Patentowy nie ponosi jednak żadnej odpowiedzialności za ewentualne błędy i braki. Dokumenty patentowe cytowane w opisie US B [0002]