KSZTAŁCENIE SŁUCHU Klasa IV. Zeszyt ucznia

Transkrypt

1 Poznańska Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I st. nr 1 im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu KSZTAŁCENIE SŁUCHU Klasa IV Zeszyt ucznia Koncepcja i przygotowanie: Anna Bagazińska 1

2 Szanowni Rodzice i Uczniowie! Zeszyt ucznia do kształcenie słuchu w klasie IV został przygotowany na podstawie programu nauczania Marii Wacholc pt. Kształcenie słuchu elementarnego (Program nauczania przedmiotu kształcenie słuchu w klasach I-VI szkół muzycznych I stopnia i ogólnokształcących szkół muzycznych I stopnia). Zadaniem Zeszytu ucznia jest pomoc w przyswajaniu nowych wiadomości oraz rozwijaniu umiejętności w oparciu o odpowiednio dobrane utwory muzyczne. Bazę dla wielu ćwiczeń stanowi zapis nutowy fragmentów kompozycji wokalnych i instrumentalnych. Dzięki takiemu rozwiązaniu uczeń może w praktyczny sposób zbliżać się do muzyki często znanej dotąd tylko ze słyszenia. Uzupełnianie braków na pięciolinii, dokonywanie korekty w przygotowanym zapisie czy zanotowanie warstwy rytmicznej z melodii to znajome typy zadań. Osadzone w najprostszych nawet urywkach partytur niejednokrotnie mogą być dla ucznia okazją do stwierdzenia: Jakie to proste! A przecież poczucie sukcesu - to najlepszy motywator. Ponadto kontakt z kompozycjami, które pojawiają się również na lekcjach audycji muzycznych, sprzyja lepszemu kojarzeniu muzyki i zbliża do siebie obydwa przedmioty. W Zeszycie znajdują się zarówno ćwiczenia, przeznaczone do realizacji na lekcji, jak i prace domowe. Całość koresponduje ze Solfeżem elementarnym dla klasy IV M.Wacholc. Umieszczone na końcu zbioru kartki w pięciolinię zastępują oddzielny zeszyt. Jakiekolwiek wykorzystanie niniejszego zbioru (np. kopiowanie) bez wiedzy i zgody autorki - będzie uważane za naruszenie własności intelektualnej, chronionej prawem autorskim. Anna Bagaziñska MUZYCZNA ROZGRZEWKA : CO PAMIĘTASZ PO WAKACJACH? 2

3 1.Dokończ zapis nutowy w taki sposób, aby powstało utrwalenie w tonacji C dur: 2.Posłuchaj i uzupełnij melodię: W jakiej tonacji jest ten utwór? Wypisz poniżej rytm z melodii poprzedniego ćwiczenia, skracając każdą wartość o połowę. 4.Skompletuj tabelki i brakujące znaki przykluczowe: 3

4 Gamy durowe : G - dur D - dur Gamy molowe : a - moll d - moll Te same znaki przykluczowe występują w parach gam: durowej i molowej. Tonika gamy molowej znajduje się o... niżej od toniki spokrewnionej z nią gamy durowej. 5. Rozpoznaj interwały melodyczne. Zapisz ich symbole: Ustal kolejność usłyszanych interwałów : 4

5 7. Ustal, jakim interwałem kończy się każda z usłyszanych melodii. Zapisz odpowiedzi symbolami. I melodia II melodia III melodia 5

6 CO KRYJĄ MELODIE? 8.Słuchając utworu, uzupełnij dźwięki, brakujące w pieśni: Nad pięciolinią ( I i III system) wpisz w wykropkowane miejsca, która postać wykonuje każdy fragment. W jakiej tonacji jest ten utwór? Podziel melodię na takty: 6

7 10. Wpisz nazwy kluczy muzycznych oraz podpisz nazwy literowe ich dźwięków kluczowych: Klucz... Klucz Poćwicz kaligrafię muzyczną: 12. Zapisz na pięciolinii dźwięki w podanej kolejności. Pamiętaj, że należą do różnych oktaw, dlatego zastosuj odpowiednie klucze muzyczne (zmieniając je w zależności od potrzeb). g 1 d 2 h e 1 f 2 c 3 d 4 f c 1 H g e 1 E C1 13. Zbuduj od wskazanych dźwięków podane interwały. Zachowaj właściwy kierunek. 3 2>

8 Wskazówki dotyczące przewrotów interwałów Dziś przewroty łatwo stworzę, bo oktawa mi pomoże. Jeden z dźwięków zostawimy, drugi sprawnie przenosimy. Albo w górę skoczy niższy, albo na dół zejdzie wyższy. 14. Dokonaj przewrotu każdego z interwałów. Skorzystaj z podanej wskazówki (strzałka) Podpisz wszystkie interwały właściwymi symbolami. 8

9 15. Słuchając utworu, uzupełnij zapis nutowy: W jakiej tonacji jest ten przykład muzyczny? Rozpoznaj trójdźwięki ze słuchu. Zapisz ich symbole: Rozpoznaj trójdźwięki i podpisz je odpowiednimi symbolami: 9

10 18. Posłuchaj utworu. W melodii klucza wiolinowego otocz kółkiem każdy dźwięk, który został ozdobiony dodatkowymi nutami. Uzupełnij na pięciolinii puste takty w kluczu basowym. W jakiej tonacji jest ten przykład muzyczny? Rozpoznaj interwały harmoniczne. Zapisz ich symbole: Ustal kolejność usłyszanych interwałów : 10

11 RYTMICZNE HISTORIE 21. Spróbuj wstawić kreski taktowe w obu zapisanych poniżej melodiach: W jakiej tonacji jest ten przykład muzyczny?... 11

12 22. Słuchając utworu uważnie przejrzyj zapis nutowy. Następnie uzupełnij w nim wszystkie braki - w melodii, rytmie... W jakiej tonacji jest ten utwór?... Uzupełnij informacje o tej kompozycji: Autor melodii nieznany (anonim) Autor słów -... Tytuł :... 12

13 S Z Y B K O, W O L N O, G Ł O Ś N O, C I C H O Słuchając utworu, zapisz jego schemat rytmiczny: W jakiej tonacji jest ten utwór? Słuchając utworu, uzupełnij schemat rytmiczny: W jakiej tonacji jest ten przykład muzyczny? Słuchając utworu, uzupełnij zapis nutowy (w obu kluczach): 13

14 26. Zapisz schemat rytmiczny słuchanej kompozycji: W jakiej tonacji jest ten utwór: durowej czy molowej?... C O N O W E G O W I N T E R W A Ł A C H? 27. Stosując znaki chromatyczne przy nutach (czyli znaki przygodne), zmień w każdym takcie 1 z dźwięków aby podpis był zgodny z interwałem na pięciolinii. 6> 6>

15 28. Przejrzyj utwór i podpisz symbolami interwały, rozpoznane w kluczu wiolinowym: Słuchając utworu, uzupełnij zapis nutowy. W jakiej tonacji jest ten przykład muzyczny? Spróbuj ustalić interwał, zaznaczony w melodii klamrą i podpisać go cyfrą. Jeśli znajdziesz tę samą odległość w innym takcie, otocz ją pętlą. W jakiej tonacji jest ten przykład muzyczny?... 15

16 30. Rozpoznaj ze słuchu interwały melodyczne. Zapisz ich symbole: Ustal kolejność usłyszanych interwałów : 16

17 32. Rozpoznaj ze słuchu trójdźwięki. Zapisz ich symbole: Stosując przygodne znaki chromatyczne, dokonaj zmian w każdym akordzie aby podpis pasował do trójdźwięku na pięciolinii: + > O + < O 34. Otocz pętlą każdy trójdźwięk, znaleziony w melodii: S A Ł A T K A Z D Ź W I Ę K Ó W - C Z Y L I S K Ł A D N I K I T R Ó J D Ź W I Ę K Ó W 35. Dopisz właściwe cyferki do poszczególnych składników trójdźwięków: Podpisz każdy trójdźwięk odpowiednim symbolem (+, O, <, >) 17

18 36. Uzupełnij tabelkę: wpisz symbole interwałów, tworzących trójdźwięki. zasadniczy + 1 durowy molowy przewroty zasad- przewroty I II niczy I II o 1 o 3 o 5 zwiększony zmniejszony < > 37. Uzupełnij 4 melodie, tworząc trójdźwięki w oparciu o podpisane oznaczenia: o o o

19 o o o o

20 POLSKA MUZYKA LUDOWA 38. Posłuchaj melodii. Uzupełnij na pięciolinii wszystkie braki: 39. Posłuchaj melodii i uzupełnij zapis nutowy. 20

21 CECHY POLSKCH TAŃCÓW NARODOWYCH 40. Słuchając - uzupełnij zapis nutowy : POLONEZ W jakiej tonacji jest ta melodia? Podczas słuchania dokończ zapis : KRAKOWIAK W jakiej tonacji jest ta melodia?... 21

22 42. Słuchając - uzupełnij braki. Wpisz metrum. KUJAWIAK W jakiej tonacji jest ta melodia? Słuchając - uzupełnij rytm oraz to, co brakuje od 9 taktu. MAZUR 22

23 44. Słuchając - uzupełnij zapis nutowy. Wpisz metrum. OBEREK UTRWALANIE PRZEWROTÓW TRÓJDŹWIĘKÓW 45. Otocz pętlą każdy trójdźwięk, znaleziony w utworach. Podpisz go symbolem.... W jakiej tonacji jest ten przykład muzyczny?... W jakiej tonacji jest ten fragment?... 23

24 46. Słuchając utworu, uzupełnij brakujące dźwięki. Następnie otocz pętlą każdy trójdźwięk, znaleziony w melodii. Podpisz go symbolem. W jakiej tonacji jest ten przykład muzyczny? Czy w tym utworze są trójdźwięki? Jeśli tak, to wypisz je na pięciolinii i podpisz symbolami. 24

25 48. Poszukaj w kluczu basowym trójdźwięków, które znasz i otocz je pętlą: Ustal tonację tej kompozycji i słuchając utworu, wpisz w okienka pod taktami właściwe symbole funkcji akordów (T, S, D, o T, o S). 25

26 49. Przekreśl w tabelkach oznaczenia interwałów, które są błędnie wpisane: dysonanse 3> konsonanse 5 2> 8 6> 50. Rozpoznaj interwały i zapisz ich symbole. Spróbuj też określić, który jest konsonansem, a który dysonansem (dopisując właściwą literę do każdego z interwałów) Spróbuj zapisać rytm 4 początkowych taktów pieśni Przybyli ułani pod okienko. 26

27 52. Słuchając utworu, uzupełnij zapis na pięciolinii : W jakiej tonacji jest ta kompozycja?... Jakie zjawisko rytmiczne w niej występuje? Słuchając utworu, uzupełnij przebieg rytmiczny: 27

28 54. Spróbuj ustalić interwał, zaznaczony w melodii klamrą i podpisać go cyfrą. W jakiej tonacji jest ten przykład muzyczny?... Czy interwały, wskazane strzałkami, mają ze sobą coś wspólnego?... 28

29 55. Rozpoznaj interwały i zapisz ich symbole. Określ, który jest konsonansem, a który dysonansem (dopisując właściwą literę )

30 56. Pogrupuj poprawnie 3 rytmy, przedstawione poniżej : ``````````````````````````````````````````````````````````````` 30

31 31

32 32

33 33

34 34

35 35

36 36

37 37

38 38

39 39

40 40

41 41

42 42