KSZTAŁCENIE SŁUCHU KLASA IV. Imię i nazwisko

Transkrypt

1 KSZTAŁCENIE SŁUCHU KLASA IV Imię i nazwisko

2

3 Lekcja 1 data 1. Gama C-dur zaznacz półtony. Półtony (sekundy małe) znajdują się na stopniu gamy durowej. Całe tony (sekundy wielkie) są na stopniu gamy durowej. 2. Sekundy melodyczne (w górę i w dół) i sekundy harmoniczne (w górę i w dół). 3. Dyktando (stopnie gamy). I Praca domowa od każdego dźwięku gamy C-dur napisz sekundy harmoniczne w górę i sekundy harmoniczne w dół. Nie zapomnij ich podpisać! Śpiewaj gamę C-dur i pokazuj palcem kolejne dźwięki!

4 Notatki z lekcji 1

5 Lekcja 2 data 1. Gama C dopisz tercje harmoniczne w górę. Podpisz wszystkie. Tercje małe znajdują się na stopniu gamy durowej, a tercje wielkie na stopniu. 2. Tercje melodyczne (w górę i w dół) i tercje harmoniczne (w górę i w dół). 3. Z tercji składają się trójdźwięki. Trójdźwięk składa się z, a z. Trójdźwięki możemy zapisać melodycznie lub harmonicznie. 4. Dyktanda jednotaktowe. Praca domowa od każdego dźwięku gamy C-dur napisz trójdźwięki harmoniczne w górę. Nie zapomnij ich podpisać! Potem wpisz je do tabelki. Jaki trójdźwięk znajduje się na VII stopniu? Na VII stopniu znajduje się trójdźwięk. stopień I stopień II stopień III stopień IV stopień V stopień VI stopień VII Δ +

6 Notatki z lekcji 2

7 Lekcja 3 data 1. Napisz gamę C-dur dopisz kwarty harmoniczne. Kwarty czyste znajdują się na stopniu gamy durowej. Na st. jest. Spójrz na pracę domową z poprzedniej lekcji. Na których stopniach znajdują się trójdźwięki durowe lub molowe? na tych samych stopniach znajdują się kwinty czyste. A więc: Kwinty czyste znajdują się na stopniu. Na st. jest. Reguła budowania kwart i kwint Dźwięki w kwartach i kwintach nie mają znaków lub mają dwa takie same (dwa krzyżyki, dwa bemole). Są wyjątki: kwarty od dźwięków oraz kwinty od. Wyjątki kwartowe i kwintowe: 3. Dyktanda jednotaktowe. 4. Dyktando (stopnie gamy) I Praca domowa od każdego dźwięku gamy C-dur napisz kwinty czyste (zapis harmoniczny) w górę. Nie zapomnij ich podpisać! Pamiętaj o wyjątkach kwintowych! Kwarta czysta od dźwięku f to. Pokazuj palcem kwarty i kwinty czyste od białych klawiszy

8 Notatki z lekcji 3

9 Lekcja 4 data 1. Napisz triadę harmoniczną w gamie C-dur. Podpisz trójdźwięki triady. Trójdźwięki składają się z prymy, tercji i kwinty. Wymieszaj ich kolejność. Dopisz brakujące cyfry w kółkach A teraz napisz samą Tonikę, ale zaczynając kolejno od najniższego, potem środkowego, a na końcu od najwyższego dźwięku. Jaki interwał powstaje między kwintą a prymą? Postaci trójdźwięku durowego Trójdźwięk durowy ma trzy postaci: postać zasadniczą (czyli bez przewrotu), I przewrót i II przewrót. Dur - postać zasadnicza (bez przewrotu) 3w 3m I przewrót 3m 4cz II przewrót 4cz 3w Postaci trójdźwięku durowego oznaczamy następująco: bez przewrotu I przewrót II przewrót 2. Rozpoznaj trójdźwięki bez przewrotów i w przewrotach. 3. Dyktando jednotaktowe.

10 Praca domowa napisz Subdominantę i Dominantę bez przewrotu i w przewrotach. Podpisz je. Uzupełnij Wiadomości gamowe (dla gamy C-dur). Przynieś je na następną lekcję. Śpiewaj trójdźwięki triady (T, S, D) bez przewrotu i w przewrotach. Pokazuj je palcem na klawiaturze! Notatki z lekcji 4

11 Lekcja 5 data 1. Postaci trójdźwięku durowego. Uzupełnij tabelkę jeśli nie pamiętasz, spójrz na kartę z poprzedniej lekcji. Dur - postać zasadnicza (bez przewrotu) I przewrót II przewrót Uzupełnij: Krzyżyk dźwięk o tonu. Bemol dźwięk o tonu. Zapamiętaj! Do powiększania interwałów (budowanych w górę) służy (lub kasownik, jeśli jest bemol przy kluczu). Do zmniejszania interwałów (budowanych w górę) służy (lub kasownik, jeśli jest krzyżyk przy kluczu). 2. Rozpoznaj trójdźwięki bez przewrotów i w przewrotach. 3. Dyktando-uzupełnianka. 3. Od białych klawiszy utwórz trójdźwięki durowe bez przewrotu i w I przewrocie. Pamiętaj o regule budowania kwart (i o wyjątkach!) i o tym, do czego służą znaki chromatyczne. Jeśli nie skończysz na lekcji dokończysz w domu. Pamiętaj o podpisaniu wszystkich trójdźwięków!

12 Praca domowa dokończ zadanie 3, jeśli nie udało Ci się zrobić tego na lekcji! Trójdźwięki z zadania 3 układaj palcami na klawiaturze. Notatki z lekcji 5

13 Lekcja 6 data 1. Uzupełnij tabelkę jeśli nie pamiętasz, spójrz na kartę z poprzedniej lekcji. Dur postać zasadnicza (bez przewrotu) I przewrót II przewrót 2. Rozpoznaj trójdźwięki bez przewrotów i w przewrotach. 3. Dyktanda melodyczne. 4. Od białych klawiszy utwórz trójdźwięki durowe w II przewrocie, w układzie harmonicznym ( bałwanki ). Pamiętaj o regule budowania kwart (wyjątki!) i o tym, do czego służą znaki chromatyczne. Jeśli nie skończysz na lekcji dokończysz w domu. Pamiętaj o podpisaniu wszystkich trójdźwięków! Praca domowa dokończ zadanie 4, jeśli nie udało Ci się zrobić tego na lekcji. Trójdźwięki z zadania 4 układaj palcami na klawiaturze. Powtórz z klas młodszych wszystko o gamie a-moll (odmiany, położenie półtonów, triada, utrwalenie). Jeśli nie masz zeszytu z poprzedniej klasy zajrzyj do podręcznika (strona 6 i 7).

14 Notatki z lekcji 6

15 Lekcja 7 data 1. Gama a-moll naturalna, harmoniczna, dorycka zaznacz wszystkie sekundy. Półtony znajdują się na stopniu gamy molowej naturalnej, na stopniu gamy molowej harmonicznej, na stopniu gamy molowej doryckiej. Na stopniu odmiany harmonicznej znajduje się. Gama molowa melodyczna składa się z odmiany w górę i z w dół. W gamie podwyższamy stopień, w - i st. 2. Dyktando (stopnie gamy). Jeśli będzie podwyższony VI lub VII stopień zaznacz go strzałką (VI lub VII ). I 3. Rozpoznaj drugie tetrachordy w różnych odmianach gamy molowej. Jeśli usłyszysz II tetrachord z gamy naturalnej napisz N, jeśli z harmonicznej H, jeśli z doryckiej D. Praca domowa śpiewaj gamę a-moll we wszystkich odmianach (melodyczną też!) i pokazuj palcem kolejne dźwięki na klawiaturze.

16 Notatki z lekcji 7

17 Lekcja 8 data 1. Gama a-moll harmoniczna - na każdym stopniu utwórz tercję w górę (zapis harmoniczny). Podpisz je. Tercje małe znajdują się na stopniu gamy molowej harmonicznej, a tercje wielkie na stopniu. 2. Napisz triadę harmoniczną w gamie a-moll w układzie melodycznym czyli do śpiewania oraz w układzie harmonicznym ( bałwanek ). Podpisz trójdźwięki triady. 3. Dyktanda jednotaktowe. 4. Rozpoznaj drugie tetrachordy w różnych odmianach gamy molowej. Jeśli usłyszysz II tetrachord z gamy naturalnej napisz N, jeśli z harmonicznej H, jeśli z doryckiej D. Praca domowa powtórz z młodszych klas budowę trójdźwięku zmniejszonego i zwiększonego (możesz też spojrzeć na stronę 8 w podręczniku). Uzupełnij Wiadomości gamowe (dla gamy a-moll). Przynieś je na następną lekcję. Od każdego stopnia gamy a-moll harmonicznej utwórz (zapis bałwankiem ) trójdźwięki. Zastanów się, z jakich tercji są zbudowane. Podpisz każdy trójdźwięk, a potem uzupełnij tabelkę. Pokazuj wszystkie trójdźwięki na klawiaturze w każdym trójdźwieku wszystkie dźwięki naraz! stopień I stopień II stopień III stopień IV stopień V stopień VI stopień VII Δ o

18 Notatki z lekcji 8

19 Lekcja 9 data 1. Napisz triadę harmoniczną w gamie a-moll (w układzie melodycznym). Podpisz trójdźwięki triady. Przypomnij sobie (z lekcji 4), z jakich składników składają się trójdźwięki. Uzupełnij pola w schematach. A teraz napisz samą molową Tonikę, ale zaczynając kolejno od najniższego, potem środkowego, a na końcu od najwyższego dźwięku. Jaki interwał powstaje między kwintą a prymą? Postaci trójdźwięku molowego Trójdźwięk molowy ma trzy postaci: postać zasadniczą (czyli bez przewrotu), I przewrót i II przewrót. Moll postać zasadnicza (bez przewrotu) 3m 3w I przewrót 3w II przewrót 3m Postaci trójdźwięku molowego oznaczamy następująco: bez przewrotu I przewrót II przewrót 2. Rozpoznaj trójdźwięki bez przewrotów i w przewrotach. 3. Dyktando melodyczne.

20 Praca domowa napisz molową Subdominantę i durową Dominantę bez i w przewrotach. Nie zapomnij ich podpisać! Śpiewaj trójdźwięki triady ( o T, o S, D) bez przewrotu i w przewrotach. Pokazuj je palcem na klawiaturze! Notatki z lekcji 9

21 Lekcja 10 data 1. Rozpoznaj trójdźwięki bez przewrotów i w przewrotach. 2. Korekta błędów. 3. Postaci trójdźwięku molowego. Uzupełnij tabelkę jeśli nie pamiętasz, spójrz na kartę z poprzedniej lekcji. Moll postać zasadnicza (bez przewrotu) I przewrót II przewrót Przypomnij sobie (z lekcji 5), w jaki sposób się powiększa, a w jaki zmniejsza interwały budowane w górę. A teraz pomyśl co należy zrobić, żeby zmniejszyć interwał budowany w dół? A żeby powiększyć? 4. Od białych klawiszy utwórz trójdźwięki molowe bez przewrotu i w I przewrocie (w górę, w układzie melodycznym). Pamiętaj o regule budowania kwart (i o wyjątkach!) i o tym, do czego służą znaki chromatyczne. Jeśli nie skończysz na lekcji dokończysz w domu. Pamiętaj o podpisaniu wszystkich trójdźwięków!

22 Praca domowa dokończ zadanie 4, jeśli nie udało Ci się zrobić tego na lekcji! Trójdźwięki z zadania 4 układaj palcami na klawiaturze. Notatki z lekcji 10

23 Lekcja 11 data 1. Spójrz na pracę domową z lekcji 8 (na tabelkę). Na których stopniach w gamach molowych znajdują się trójdźwięki durowe lub molowe? na tych samych stopniach znajdują się kwinty czyste. A więc: Kwinty czyste znajdują się na stopniu. Na st. są, a na st. jest. 2. Napisz gamę a-moll harmoniczną dopisz kwarty (w układzie harmonicznym). Kwarty czyste znajdują się na stopniu gamy molowej. Na st. jest, a na i są. Reguła budowania kwart i kwint Dźwięki w kwartach i kwintach nie mają znaków lub mają dwa takie same (dwa krzyżyki, dwa bemole), np. kwarta c-f, cis-fis, ces-fes, kwinta c-g, cis-gis, ces-ges. Są wyjątki: kwarty od dźwięków oraz kwinty od. Wyjątki kwartowe i kwintowe: 3. Napisz kwarty i kwinty czyste od czarnych klawiszy (w górę, od dźwięków cis, dis, fis, gis, ais, des, es, ges, as, b).

24 Praca domowa dokończ zadanie 3. Pokazuj palcami na klawiaturze wszystkie kwarty i kwinty od czarnych klawiszy. Z młodszych klas powtórz gamę G-dur. Jeśli nie masz zeszytu spójrz do podręcznika (s. 42). Przypomnij sobie, na których stopniach w gamie durowej znajdują się sekundy małe, sekundy wielkie, tercje małe, tercje wielkie, kwarty czyte i kwinty czyste. Wszystkie niezbędne wiadomości znajdziesz w kartach z lekcji 1, 2 i 3. Notatki z lekcji 11

25 Lekcja 12 data 1. Gama G-dur przez dwie oktawy (zacznij pisać od dźwięku g z oktawy małej) zaznacz półtony. Pamiętaj o znaku przykluczowym! 2. Napisz triadę harmoniczną (w układzie harmonicznym, od dźwięku g z oktawy małej) podpisz trójdźwięki triady. Wypisz tercje wielkie i tercje małe, kwarty czyste i kwinty czyste z gamy G-dur wszystkie w układzie harmonicznym, od dźwięku g z oktawy małej. Podpisz je! 3. Dyktando (stopnie gamy). I 4. Dyktando rytmiczne. 5. Stopnie gamy z zadania 3 napisz nutami (w gamie G-dur), w rytmie z zadania 4. DUROWA ŚPIEWANKA KWINTOWA (KWINTA ZMNIEJSZONA) Kwinta zmniejszona (jeden z trytonów) leży na st. i w gamie durowej rozwiązuje się na. Praca domowa napisz 20 razy klucz wiolinowy i znak przykluczowy w gamie G-dur.

26 Śpiewaj gamę G-dur, triadę harmoniczną oraz śpiewankę kwintową z pokazywaniem palcem na klawiaturze! Notatki z lekcji 12

27 Lekcja 13 data 1. Przypomnij sobie budowę trójdźwięku durowego (postaci zasadniczej i przewrotów). Napisz T, S i D w gamie G-dur: każdy z nich najpierw bez przewrotu, potem w I i w II przewrocie. Podpisz wszystkie możliwe ułożenia trójdźwięków triady. 2. Dyktando-uzupełnianka. Znajdź trójdźwięki w górę i w dół (przewroty też) i zaznacz je. 3. Dyktando (stopnie gamy). I 4. Dyktando rytmiczne. 5. Stopnie gamy z zadania 3 napisz nutami (w gamie G-dur), w rytmie z zadania 4. DUROWA ŚPIEWANKA KWARTOWA (KWARTA ZWIĘKSZONA) Kwarta zwiększona (drugi z trytonów) leży na st. i w gamie durowej rozwiązuje się na.

28 Praca domowa śpiewaj gamę G-dur i trójdźwięki triady harmonicznej (również w przewrotach) oraz śpiewankę kwartową z pokazywaniem palcem na klawiaturze! Napisz śpiewankę kwintową i kwartową w gamie C-dur. Skorzystaj z dyktand stopniami gamy z lekcji dzisiejszej i poprzedniej. Naucz się śpiewać na pamięć obydwie śpiewanki w gamie C i G. Uzupełnij Wiadomości gamowe (dla gamy G-dur). Przynieś je na następną lekcję. Notatki z lekcji 13

29 Lekcja 14 data 1. Dyktanda melodyczne. Znajdź trójdźwięki (również w przewrotach) i zaznacz je. 2. Dyktando-uzupełnianka. Użyj skrótów notacji muzycznej (znaki repetycji i wolty). Podstawowe skróty notacji muzycznej to: 3. Drzewko pauzowe. Jeśli przy pauzie jest kropka, wówczas. Praca domowa śpiewaj ćwiczenia. Powtarzaj śpiewanki trytonowe (kwintową i kwartową) w gamach C i G. Powtórz przewroty trójdźwięków (dur i moll). Do ćwiczenia 2 (z lekcji) dopisz uzupełnienie ósemkowe. Śpiewaj ćwiczenie, klaszcz uzupełnienie. Śpiewaj je również z pokazywaniem dźwięków palcem na klawiaturze w wolnym tempie, pamiętając o właściwym rytmie.

30 Notatki z lekcji 14

31 Lekcja 15 data 1. Rozpoznaj trójdźwięki bez przewrotów i w przewrotach. 2. Korekta błędów. Dynamika jest jednym z elementów utworu muzycznego. Oznacza głośność granych lub śpiewanych dźwięków. Praca domowa śpiewaj gamę G-dur, triadę, utrwalenie i śpiewanki trytonowe (z pokazywaniem na klawiaturze). Powtórz wszystko o gamie e-moll (odmiany, położenie półtonów, tercji małych, wielkich, triadę, utrwalenie). Skorzystaj z podręcznika (s. 57) i kart z lekcji 7, 8, 9, 10, 11 znajdziesz tam wszystkie niezbędne informacje.

32 Notatki z lekcji 15

33 Lekcja 16 data 1. Napisz gamę e-moll harmoniczną zaznacz półtony. Pamiętaj o znaku przykluczowym! 2. Wypisz (postaraj się zrobić to z pamięci!) stopnie gamy w śpiewance kwintowej. Napisz śpiewankę nutami. 3. I MOLOWA ŚPIEWANKA KWINTOWA (KWINTA ZMNIEJSZONA) Kwinta zmniejszona leży na st. i w gamie molowej rozwiązuje się na. 4. Wypisz stopnie gamy w śpiewance kwartowej. Napisz śpiewankę nutami. 5. I MOLOWA ŚPIEWANKA KWARTOWA (KWARTA ZWIĘKSZONA) Kwarta zwiększona leży na st. i w gamie molowej rozwiązuje się na. Praca domowa śpiewaj gamę e- moll, trójdźwięki triady harmonicznej (również w przewrotach) oraz molowe śpiewanki trytonowe z pokazywaniem dźwięków palcem na klawiaturze! W notatkach z lekcji napisz molową śpiewankę kwintową i kwartową w gamie a-moll. Skorzystaj z zapisu stopniami gamy (z dzisiejszej lekcji). Naucz się śpiewać na pamięć obydwie śpiewanki w gamie a i e. Uzupełnij Wiadomości gamowe (dla gamy e-moll). Przynieś je na następną lekcję.

34 Notatki z lekcji 16

35 Lekcja 17 data 1. Dyktanda melodyczne. 2. Podpisz interwały w melodii. 3. Napisz triadę harmoniczną w gamie e-moll (w układzie harmonicznym), następnie osobno molową Tonikę, molową Subdominantę i durową Dominantę bez przewrotu i w przewrotach (w układzie melodycznym). Podpisz trójdźwięki triady. Praca domowa dokończ ćwiczenie 3 jeśli nie udało Ci się zrobić go na lekcji. Powtarzaj wiadomości o gamach G-dur i e-moll. Śpiewaj gamy (i wszystko, co z nimi jest związane) z pokazywaniem dźwięków na klawiaturze.

36 Notatki z lekcji 17

37 Lekcja 18 data 1. Dyktanda melodyczne. 2. Podpisz interwały w melodii. Zaznacz i podpisz trójdźwięki (również w przewrotach). 3. Korekta błędów. Wstaw znaki skrótowej notacji muzycznej. Praca domowa Powtarzaj wiadomości o gamach G-dur i e-moll. Śpiewaj gamy (i wszystko, co z nimi jest związane) z pokazywaniem dźwięków na klawiaturze.

38 Notatki z lekcji 18

39 Lekcja 19 data 1. Klucz basowy. = c 1 c 1 Nazwy oktaw i dźwięków w kluczu basowym uzupełnij i naucz się na pamięć! C c c 1 Poniżej oktawy wielkiej znajdują się oktawy: kontra (dźwięki oznaczamy wielką literą i pojedynczym podkreśleniem, np. A) i subkontra (najniższa oktawa, na klawiaturze fortepianu znajdują się tylko cztery dźwięki z niej; oznaczamy je wielką literą i podwójnym podkreśleniem, np. A). A teraz wypisz w kolejności nazwy oktaw, w których można pisać nuty w kluczu basowym od najniższej do najwyższej. 2. Dyktando (stopnie gamy). III Posłuchaj jeszcze raz tego dyktanda, zapamiętaj rytm i zapisz je w kluczu basowym, w gamie C-dur. Podpisz dźwięki.

40 Praca domowa cały czas powtarzaj wiadomości o gamach G-dur i e-moll. Śpiewaj gamy (i wszystko, co z nimi jest związane) z pokazywaniem dźwięków na klawiaturze. Napisz w kluczu basowym gamę C-dur (całymi nutami, przez jedną oktawę, od c do c 1 ) i a-moll naturalną (całymi nutami, od A do a). W obydwu gamach podpisz wszystkie dźwięki. Sprawdź w podręczniku (strony 50 i 65), jak pisze się w kluczu basowym krzyżyk fis i gamę G-dur i e-moll. Przepisz je (tylko do góry, całymi nutami) i podpisz dźwięki. Notatki z lekcji 19

41 Lekcja 20 data 1. Oktawy w kluczu wiolinowym. Nazwy oktaw i dźwięków w kluczu wiolinowym uzupełnij i naucz się na pamięć! c 1 c 2 c 3 Powyżej oktawy dwukreślnej znajdują się oktawy: trzykreślna (dźwięki oznaczamy małą literą i cyfrą 3, np. a 3 ), czterokreślna (dźwięki oznaczamy małą literą i cyfrą 4, np. a 4 ) i pięciokreślna (najwyższa oktawa, na klawiaturze fortepianu znajduje się tylko jeden dźwięk z niej: c 5 ). A teraz wypisz w kolejności nazwy oktaw, w których można pisać nuty w kluczu wiolinowym od najniższej do najwyższej. 2. Dyktando (stopnie gamy). III Posłuchaj jeszcze raz tego dyktanda, zapamiętaj rytm i zapisz je w kluczu wiolinowym, w gamie G-dur, zaczynając od dźwięku h 2. Podpisz dźwięki.

42 Praca domowa cały czas powtarzaj wiadomości o gamach G-dur i e-moll. Śpiewaj gamy (i wszystko, co z nimi jest związane) z pokazywaniem dźwięków na klawiaturze. Naucz się na pamięć nazw oktaw na klawiaturze fortepianu (od najniższej do najwyższej). Notatki z lekcji 20

43 Lekcja 21 data 1. Gama F-dur przez dwie oktawy (zacznij pisać od dźwięku f z oktawy małej) zaznacz półtony. Pamiętaj o znaku przykluczowym! 2. Napisz triadę harmoniczną (w układzie harmonicznym, od dźwięku f z oktawy małej) podpisz trójdźwięki triady. Wypisz tercje wielkie i tercje małe, kwarty czyste i kwinty czyste z gamy F wszystkie w układzie harmonicznym, od dźwięku f z oktawy małej. Podpisz je! 3. Dyktanda melodyczne. Praca domowa napisz 20 razy klucz wiolinowy i znak przykluczowy w gamie F-dur. Śpiewaj gamę F-dur, triadę harmoniczną oraz śpiewankę kwartową i kwintową z pokazywaniem palcem na klawiaturze!

44 Notatki z lekcji 21

45 Lekcja 22 data 1. Dyktando-uzupełnianka. Dopisz brakujące nuty i znaki skrótowej notacji muzycznej. 2. Napisz nuty razem z graniem (bez rytmu). 3. Dyktando rytmiczne. Praca domowa uzupełnij Wiadomości gamowe (dla gamy F-dur). Przynieś je na następną lekcję. Śpiewaj kolędę z dzisiejszej lekcji z pokazywaniem palcem na klawiaturze. Śpiewaj w przewrotach trójdźwięki triady harmonicznej w gamie F-dur i śpiewankę kwartową i kwintową z pokazywaniem palcem na klawiaturze!

46 Notatki z lekcji 22

47 Lekcja 23 data 1. Dyktando (stopnie gamy). Jeśli będzie podwyższony VI lub VII stopień zaznacz go strzałką (VI lub VII ). I Posłuchaj jeszcze raz tego dyktanda, zapamiętaj rytm i zapisz je w kluczu wiolinowym, w gamie d-moll, zaczynając od dźwięku d 1. Podpisz tekst, napisz tytuł. W jakiej odmianie gamy jest ta melodia? 3. Rozpoznaj drugie tetrachordy w różnych odmianach gamy molowej. Jeśli usłyszysz II tetrachord z gamy naturalnej napisz N, jeśli z harmonicznej H, jeśli z doryckiej D. Praca domowa śpiewaj gamę d-moll we wszystkich odmianach (melodyczną też!), triadę harmoniczną (również w przewrotach), śpiewankę kwartową i kwintową. Pokazuj palcem kolejne dźwięki na klawiaturze. Napisz z pamięci w kluczu basowym gamę F-dur (od dźwięku F do f) i d-moll naturalną (od d do d 1 ). Podpisz dźwięki Sprawdź, czy dobrze Ci wyszło (podręcznik, strony 76 i 87). Uzupełnij Wiadomości gamowe (dla gamy d-moll). Przynieś je na następną lekcję.

48 Notatki z lekcji 23

49 Lekcja 24 data 1. Ćwiczenia melodyczne. 2. Ćwiczenia rytmiczne. 3. Rozpoznaj przewroty trójdżwięków. 4. Rozpoznaj interwały.

50 Praca domowa powtarzaj wszystkie gamy, triady, utrwalenia, śpiewanki kwartowe i kwintowe z pokazywaniem palcem na klawiaturze. Notatki z lekcji 24

51 Lekcja 25 data 1. Ćwiczenia melodyczne. 2. Ćwiczenia rytmiczne. 3. Rozpoznaj przewroty trójdżwięków. 4. Rozpoznaj interwały.

52 Praca domowa powtarzaj wszystkie gamy, triady, utrwalenia, śpiewanki kwartowe i kwintowe z pokazywaniem palcem na klawiaturze. Notatki z lekcji 25

53 Lekcja 26 data Trytony znajdują się na i stopniu gamy durowej i molowej. Na st. jest, a na jest. W gamie durowej rozwiązuje się na, a na. W gamie molowej rozwiązuje się na, a na. 1. Wypisz trytony z rozwiązaniami z gamy F-dur i gamy d-moll podpisz wszystkie interwały. 2. Dyktando nutami (bez rytmu) dźwięki z gamy F-dur. Znajdź i zaznacz trytony. 3. Napisz triadę harmoniczną ( bałwankami ) i utrwalenie w gamie d-moll. Podpisz trójdźwięki triady. 4. Dyktando-uzupełnianka w gamie d. Znajdź, zaznacz i podpisz trójdźwięki z triady harmonicznej. W jakiej odmianie gamy jest ta melodia? Praca domowa powtarzaj wiadomości o gamach F i d. Ćwicz pisanie gam w kluczu basowym napisz gamę F-dur (od dźwięku F do f), gamę d-moll naturalną, harmoniczną i dorycką (od dźwięku d do d 1 ). Pamiętaj o znaku przykluczowym. Podpisz gamy i wszystkie dźwięki! Sprawdź się! podręcznik, strony 9, 76, 87.

54 Śpiewaj z pokazywaniem dźwięków na klawiaturze triady i trytony z rozwiązaniami w gamach F i d. Notatki z lekcji 26

55 Lekcja 27 data 1. Rozpoznaj interwały. 2. Rozpoznaj trójdźwięki. 3. Napisz z pamięci melodię dwóch pierwszych taktów piosenki Czerwone jabłuszko. Piosenka jest na 3, w tonacji d-moll. 4. Dyktando rytmiczne. Praca domowa W kluczu wiolinowym i basowym napisz drugie tetrachordy w gamach F-dur i d-moll (N, H, D). Podpisz wszystkie dźwięki, podpisz tetrachordy. Nie zapomnij o znaku przykluczowym. Śpiewaj je z pokazywaniem na klawiaturze. Jeśli nie udało Ci się skończyć zadania 3 dokończ je w domu.

56 Notatki z lekcji 27

57 Lekcja 28 data TAKTY ÓSEMKOWE Takty ósemkowe to takie, w których podstawową wartością jest ósemka. W oznaczeniu taktowym (tzw. metrum) dolna cyfra to 8, a górna 3, 6, 9 lub 12. Ósemki łączymy po trzy (i nie jest to triola!!! zapamiętaj!!!) Możemy też użyć wartości rytmicznych, które powstają z połączenia ósemek (np. ćwierćnuta z kropką, ćwierćnuta) lub podzielenia ósemek (szesnastki). Takty ósemkowe słyszymy jako kołyszące. Dość często są w nieco szybszym tempie, niż takty ćwierćnutowe (czyli takie z cyfrą 4 w oznaczeniu taktowym, słyszymy je jako maszerujące ). OZNACZENIA TAKTOWE GRUPOWANIE ÓSEMEK 1. Rozpoznaj, czy melodie są w takcie ósemkowym czy ćwierćnutowym. Jeśli takt jest ósemkowy narysuj linię falistą, jeśli ćwierćnutowy linię prostą.

58 2. Jakich jeszcze grup rytmicznych możemy użyć w taktach ósemkowych? uzupełnij słoneczko! 3. Dyktando rytmiczne w takcie ósemkowym. Praca domowa naucz się wystukiwać grupy rytmiczne w taktach ósemkowych (z zadania 2). Naucz się ćwiczeń rytmicznych nr 81 i 82, strona 262 w podręczniku. Samodzielnie napisz czterotaktowy rytm na sześć ósmych. Wykorzystaj grupy ze słoneczka. Zobacz wiadomości o gamie D (podręcznik, s. 93). Naucz się ją śpiewać z pokazywaniem na klawiaturze. W notatkach z lekcji napisz 20 razy klucz wiolinowy i znaki przykuczowe w D-dur. Notatki z lekcji 28

59 Lekcja 29 data 1. Napisz gamę D-dur i triadę harmoniczną ( bałwanki ). Podpisz trójdźwięki triady. Pamiętaj o znakach przykluczowych! 2. Śpiewaj gamę D-dur w takcie - z taktowaniem na 2, nazwami literowymi. 3. Napisz triadę harmoniczną w D-dur, w takcie, w układzie melodycznym. Użyj grup po trzy ósemki i jednej ćwierćnuty z kropką. Podpisz trójdźwięki triady. Pamiętaj o znakach przykluczowych! 4. Dyktando melodyczne w D-dur. Pamiętaj o znakach przykluczowych! Praca domowa napisz trójdźwięki od kolejnych stopni gamy D-dur według wzoru. Nie zapomnij ich podpisać! Uzupełnij Wiadomości gamowe (dla gamy D-dur). Przynieś je na następną lekcję. Śpiewaj gamę, triadę według wzoru z zadania 2 i 3, oraz trójdźwięki według wzoru z pracy domowej. Pokazuj wszystko palcem na klawiaturze. Z podręcznika (s. 99) przepisz gamę D-dur w kluczu basowym (od d do d 1 ). Szczególnie uważnie przepisz znaki przykluczowe! Podpisz dźwięki.

60 Notatki z lekcji 29

61 Lekcja 30 data 1. Z gamy D-dur wypisz trytony z rozwiązaniami, a następnie pierwsze przewroty Toniki, Subdominanty i Dominanty. 2. Dyktando rytmiczne 3.. Uzupełnij melodię. Wykorzystaj rytmy z poprzedniego zadania. 4. Spójrz na grupy rytmiczne w taktach ósemkowych ( słoneczko, lekcja 28). Pogrupuj napisane poniżej nuty i wpisz do taktów. Nie wolno zmienić kolejności nut! Pamiętaj o prawidłowym łączeniu nut w grupach! Praca domowa dokończ zadanie 4, jeśli nie udało Ci się zrobić tego na lekcji! Pierwsze przewroty Toniki, Subdominanty i Dominanty z zadania 1 układaj palcami na klawiaturze. Zobacz wiadomości o gamie h-moll (podręcznik, s. 106). Naucz się ją śpiewać z pokazywaniem na klawiaturze. Pogrupuj nuty i wpisz do taktów: Pamiętaj o prawidłowym łączeniu nut w grupach! Naucz się klaskać ten rytm.

62 Notatki z lekcji 30

63 Lekcja 31 data 1. Napisz gamę h-moll naturalną i drugie tetrachordy z odmiany harmonicznej i melodycznej. Zaznacz półtony. Pamiętaj o znakach przykluczowych! 2. Dyktando rytmiczne 3. W rytmie z zadania 2 napisz triadę harmoniczną w h-moll. Podpisz trójdźwięki triady. 4. Uzupełnij nuty, wpisz znaki skrótowej notacji muzycznej (powtórzenia, wolty). Ta melodia jest w odmianie gamy h-moll. 5. Rozpoznaj drugie tetrachordy odmian gam molowych (N, H, D) Praca domowa śpiewaj gamę h- moll (we wszystkich odmianach), triadę i utrwalenie. Uzupełnij Wiadomości ganowe (dla gamy h-moll) i przynieś na następną lekcję. Popatrz na gamę h-moll eolską w kluczu basowym (podręcznik, s. 111). Samodzielnie napisz odmianę harmoniczną, zaznacz i podpisz dźwięk prowadzący.

64 Notatki z lekcji 31

65 Lekcja 32 data 1. Napisz trójdźwięki triady harmonicznej h-moll: najpierw w układzie melodycznym molową Tonikę bez przewrotu, potem w I przewrocie, a potem w drugim. Po kresce taktowej przepisz to samo, ale w bałwankach (układ harmoniczny). Zrób to samo z molową Subdominantą i durową Dominantą. Podpisz trójdźwięki triady. 2. Rozsypanka. Ponumeruj takty w kolejności, w jakiej zostały zagrane (taktów jest 12), a następnie przepisz je na pięciolinii. Użyj też rozsypanych skrótowych znaków notacji muzycznej! Jaki jest najniższy dźwięk w melodii? z oktawy. 1

66 3. Rozpoznaj przewroty trójdźwięków. Praca domowa śpiewaj gamę h-moll we wszystkich odmianach (melodyczną też!), triadę w przewrotach. Wszystko pokazuj palcem na klawiaturze! Notatki z lekcji 32

67 Lekcja 33 data 1. Gama B-dur. Napisz ją w kluczu wiolinowym, przez dwie oktawy zacznij od dźwięku b. Zaznacz półtony. 2. Napisz triadę harmoniczną w gamie B-dur w układzie melodycznym czyli do śpiewania oraz w układzie harmonicznym ( bałwanek ). Podpisz trójdźwięki triady. Pamiętaj o znakach przykluczowych! 3. Uzupełnianka. Melodia rozpoczyna się. jest to niepełny takt, który trwa mniej niż połowę całego taktu. Ostatni takt melodii zwykle jest krótszy o tyle, ile trwa przedtakt. 4. Podpisz części taktu. Popatrz uważnie jaka jest zasada budowania melodii w tym zadaniu? Zaśpiewaj z taktowaniem. Praca domowa naucz się śpiewać z taktowaniem zadanie 3 i 4 z dzisiejszej lekcji. Napisz 20 razy klucz wiolinowy i znaki przykluczowe w gamie B. Przepisz też z podręcznika gamę B w kluczu basowym (s. 122). Uzupełnij Wiadomości gamowe (dla gamy B-dur). Przynieś je na następną lekcję.

68 Notatki z lekcji 33

69 Lekcja 34 data 1. Napisz gamę B-dur w kanonie. Zacznij od b (nuty z laseczkami w górę pierwszy głos). Drugi głos wprowadź wtedy, jak pierwszy będzie miał dźwięk d 1 (zacznij od b, nuty z laseczkami w dół). Jakie interwały powstają między głosami w miejscach dwugłosowych? podpisz je! Pamiętaj o znakach przykluczowych! 2. Napisz gamę B-dur, pamiętaj o znakach przykluczowych. Od każdego dźwięku zbuduj tercję wielką w górę cały czas pamiętaj o znakach, które są przy kluczu. Możesz stosować inne znaki chromatyczne. 3. Interwały. 4. Uzupełnianka. Oprócz nut wpisz też oznaczenia artykulacyjne. ARTYKULACJA Artykulacja dotyczy sposobu wydobywania dźwięku. Oznaczenia artykulacyjne określają, w jaki sposób należy grać dany dźwięk, na przykład krótko i ostro (staccato) lub płynnie przechodząc od jednego dźwięku do drugiego (legato). 5. W nutach podpisz wszystkie interwały. Znajdź też trójdźwięki z triady harmonicznej w B-dur otocz je kółkiem i podpisz.

70 Praca domowa dokończ zadanie 5, jeśli nie udało Ci się zrobić tego na lekcji! Napisz gamę B-dur, pamiętaj o znakach przykluczowych. Od każdego dźwięku zbuduj tercję małą w górę cały czas pamiętaj o znakach, które są przy kluczu. Możesz stosować inne znaki chromatyczne. Śpiewaj zadanie 5 z lekcji. Pokazuj dźwięki na klawiaturze.dbaj o dobry rytm pamiętaj, że jesteś w takcie ósemkowym! Naucz się śpiewać gamę i triadę g-moll (z podręcznika, s. 128 możesz śpiewać wszystko oktawę niżej). Na lekcji indywidualnej zapytaj, jakie są charakterystyczne rodzaje artykulacji na instrumencie, na którym grasz. Napisz je w notatkach z lekcji. Notatki z lekcji 34

71 Lekcja 35 data 1. Napisz gamę g-moll harmoniczną, pamiętaj o znakach przykluczowych. Od każdego dźwięku zbuduj kwartę czystą w górę cały czas pamiętaj o znakach, które są przy kluczu. Pamiętaj też o regule budowania kwart. Możesz stosować inne znaki chromatyczne. 2. Uzupełnianka. Jak uzupełnisz, znajdź Dominantę, otocz kółkiem i podpisz. Pamiętaj! Przedtakt może również być w takcie ósemkowym! 3. Dyktando pamięciowe jednotaktowe. 4. Dyktando rytmiczne z przedtaktem. 5. Dyktando (stopnie gamy). Jeśli będzie VI lub VII st. podwyższony, zaznacz go strzałką (VI lub VII ). Zaznacz też kierunek pierwszego interwału (między pierwszym a drugim dźwiękiem) i ósmego (między dźwiękiem ósmym a dziewiątym. V III I Praca domowa uzupełnij Wiadomości gamowe (dla gamy g-moll) i przynieś je na następną lekcję. Śpiewaj utrwalenie w g-moll z pokazywaniem na klawiaturze. Napisz nutami melodię z zadania 5, w rytmie z zadania 4, w tonacji g-moll. Pamiętaj o znakach przykluczowych!

72 Notatki z lekcji 35

73 Lekcja 36 data 1. Napisz gamę g-moll harmoniczną, pamiętaj o znakach przykluczowych. Od każdego dźwięku zbuduj kwintę czystą w górę cały czas pamiętaj o znakach, które są przy kluczu. Pamiętaj też o regule budowania kwint. Możesz stosować inne znaki chromatyczne. 2. Rozpoznaj metrum (wpisz je!), uzupełnij wartości rytmiczne, powstawiaj brakujące kreski taktowe. Jak nazywa się grupa rytmiczna, która znajduje się m.in. na początku zadania? jest to przeniesienie akcentu z mocnej części taktu na słabą, Może być wyrażona za pomocą wartości rytmicznej, np. lub kropki, np. (uwaga!!! nie jest grupa ) albo za pomocą łuku (w takcie lub przez kreskę taktową), np.. jest charakterystyczna dla krakowiaka. 3. Dyktando pamięciowe dwutaktowe. Praca domowa śpiewaj wszystko, co masz w Wiadomościach gamowych (B-dur i g-moll) z pokazywaniem na klawiaturze. Naucz się klaskać ćwiczenia (s. 258 w podręczniku).

74 Notatki z lekcji 36 Dnia zaliczasz śpiewanie gam (G-e, D-h, F-d, B-g). W każdej tonacji durowej śpiewasz: gamę, triadę, utrwalenie, śpiewanki trytonowe (kwartową i kwintową). W każdej tonacji molowej śpiewasz: gamę naturalną, harmoniczną, dorycką i melodyczną, triadę, utrwalenie, śpiewanki trytonowe (kwartową i kwintową obydwie w odmianie harmonicznej!). Naucz się też ile i jakich znaków mają gamy, które będziesz śpiewać. Gamy będą losowane. Dla przypomnienia: śpiewanka kwartowa: I, III, V, V, IV, V, VI, VII, IV, VII, VIII, III. śpiewanka kwintowa: I, III, V, I, VII ( ), II, IV, VII ( ), IV, III, I.

75 Lekcja 37 data 1. Uzupełnij tabelkę. 1# 1 2# 2 gama dur G-dur D-dur gama moll e-moll d-moll nazwy znaków fis b, es 2. W pustych taktach napisz jeszcze raz znaki przykluczowe. W kluczu basowym też. Podpisz gamy według wzoru. 3. Dyktando pamięciowe dwutaktowe. 4. Dyktando rytmiczne. 5. Od dźwięku d 1 utwórz w górę: 2m, 2w, 3m, 3w, 4cz, 4zw, 5zmn, 5cz, 6m, 6w, 7m, 7w, 8cz. Zapis harmoniczny ( bałwanki ). Przypomnij sobie z lekcji 1 jak się pisze sekundy harmoniczne w górę. Wszystkie interwały podpisz.

76 Praca domowa Dokończ zadanie 5, jeśli nie udało Ci się tego zrobić na lekcji. Od dźwięków e 1 i f 1 utwórz w górę: 2m, 2w, 3m, 3w, 4cz, 4zw, 5zmn, 5cz, 6m. 6w, 7m, 7w, 8cz. Zapis harmoniczny ( bałwanki ). Pamiętaj o prawidłowym zapisie sekund harmonicznych w górę. Wszystkie interwały podpisz. Śpiewaj i pokazuj na klawiaturze interwały z zadania 5 z lekcji i z pracy domowej. Notatki z lekcji 37

77 Lekcja 38 data 1. Uzupełnij tabelkę. 1# 1 2# 2 gama dur F-dur gama moll e-moll g-moll nazwy znaków fis, cis 2. Napisz triady harmoniczne w gamach durowych i molowych do dwóch znaków. Podpisz gamy i trójdźwięki triad. W kluczu basowym napisz jeszcze raz znaki i napisz dźwięki prowadzące w gamach. Podpisz gamy. 3. Dyktando pamięciowe dwutaktowe. 4. Uzupełnij tabelkę. dur 3w 3m dur w I przewrocie 3m 4cz dur w II przewrocie 4cz 3w moll moll w I przewrocie moll w II przewrocie zmniejszony zwiększony 5.Rozpoznaj trójdźwięki dur (i przewroty), moll (i przewroty), zmn i zw.

78 6. Od dźwięku d 1 utwórz w górę: trójdźwięk durowy bez przewrotu, w I i w II przewrocie, trójdźwięk molowy bez przewrotu, w I i w II przewrocie, trójdźwięk zmniejszony i trójdźwięk zwiększony. Zapis harmoniczny ( bałwanki ). Wszystkie trójdźwięki podpisz. Praca domowa Dokończ zadanie 6, jeśli nie udało Ci się tego zrobić na lekcji. Od dźwięków e 1 i f 1 utwórz w górę: trójdźwięk durowy bez przewrotu, w I i w II przewrocie, trójdźwięk molowy bez przewrotu, w I i w II przewrocie, trójdźwięk zmniejszony i trójdźwięk zwiększony. Zapis harmoniczny ( bałwanki ). Wszystkie trójdźwięki podpisz. Notatki z lekcji 38 Na sprawdzianie podsumowującym praktycznym ( ) będzie: 1. dyktando pamięciowe dwutaktowe, 2. dyktando rytmiczne (powtórz takty ósemkowe!), 3. rozpoznawanie ze słuchu i pisanie od podanego dźwięku: interwałów i trójdźwięków dur (bez przewrotu i w przewrotach), moll (bez przewrotu i w przewrotach), zmniejszony i zwiększony, 4. rozpoznawanie ze słuchu drugich tetrachordów gam molowych (N, H, D), 5. podpisywanie interwałów w nutach. Na sprawdzian podsumowujący teoretyczny ( ) trzeba umieć: 1. znaki przykluczowe i dźwięki prowadzące w poznanych gamach, w kluczu wiolinowym i basowym, 2. grupowanie wartości w taktach ósemkowych (przypomnij sobie z lekcji 30), 3. definicje i określenia dynamiki i artykulacji, 4. nuty w kluczu basowym, 5. budować trójdźwięki i ich przewroty (naucz się tabelki trójdźwiękowej z lekcji 39), 6. zastosować znaki skrótowej notacji muzycznej (repetycje i wolty) 7. wszystko to, co jest w Wiadomościach gamowych dla wszystkich poznanych w tym roku gam.

79 Lekcja 39 data 1. Uzupełnij tabelkę. 1# 1 2# 2 gama dur G-dur B-dur gama moll nazwy znaków fis 2. Wpisz dźwięki prowadzące w gamach durowych i molowych harmonicznych, w kluczu wiolinowym i basowym. Podpisz gamy 3. Mieszanka trójdźwięki i interwały. 4. Dyktando pamięciowe dwutaktowe. 5. Dyktando rytmiczne. Praca domowa pokazuj na klawiaturze dźwięki prowadzące w poznanych gamach.

80 Notatki z lekcji 39

81 Wór je Lekcja 40 data 1. Uzupełnij tabelkę. gama dur gama moll nazwy znaków 1# 1 2# 2 2. Interwały i trójdźwięki 3. Uzupełnianka. Podpisz pierwszy i ostatni dźwięk w melodii. Ten utwór jest w tempie. Tytuł:, autor:. Agogika to element muzyki, który odnosi się do tempa (szybkości) wykonywanego utworu. Praca domowa W tabelkach wypisz podstawowe oznaczenia agogiczne. Tempa wolne Tempa szybkie Tempa umiarkowane Przyspieszenie Zwolnienie

82 Notatki z lekcji 40

83 Lekcja 41 data 1. Interwały 2. Trójdźwięki. 3. Drugie tetrachordy gam molowych (N, H, D). 4. Dyktando rytmiczne. 5. Podpisz interwały w nutach. Jeśli w utworze pojawiają się różne oznaczenia metryczne, występuje POLIMETRIA. Praca domowa w notatkch z lekcji spróbuj skomponować krótką melodię, w której byłoby zmienne metrum (polimetria)

84 Notatki z lekcji 41

85 Lekcja 42 data 1. Ćwiczenia melodyczne. a) napisz stopnie gamy I b) napisz pierwsze siedem wysłuchanych stopni gamy najpierw w gamie C, a następnie w D (pamiętaj o znakach przykluczowych!) Jeśli melodię zapisaną w jednej tonacji zaśpiewasz/zagrasz wyżej lub niżej (czyli w innej tonacji), to przetransponujesz ją. Przeniesienie melodii z jednej tonacji do innej to TRANSPOZYCJA. c) przepisz jeszcze raz siedem dźwięków w gamie C. Potem przepisz ten sam rysunek melodyczny tylko od kolejnych dwóch stopni gamy (czyli od dźwięku d 1 i e 1 ). To, co widzisz na pięciolinii, to zjawisko zwane PROGRESJĄ. PROGRESJA to przeniesienie wzoru melodycznego na inny stopień gamy. PROGRESJA przeniesienie fragmentu melodii na inny stopień gamy. Tonacja się nie zmienia. Progresja często występuje np. w etiudach. TRANSPOZYCJA przeniesienie całej melodii do innej tonacji. Transpozycja służy do tego, żeby melodię było np. łatwiej zaśpiewać (jest za wysoko, więc się ją transponuje niżej). 2. Ćwiczenia rytmiczne.

86 Praca domowa przetransponuj całe zadanie 1a z C do B. Śpiewaj wersję w C i w B z pokazywaniem na klawiaturze. Notatki z lekcji 42

87 Lekcja 43 data 1. Rozpoznaj połączenia trójdźwięków z triady harmonicznej (T-D lub T-S) 2. Ćwiczenia rytmiczne 3. Zapisz nuty (bez metrum). Praca domowa przygotuj ćwiczenie 74 (s. 260 w podręczniku). Naucz się najpierw głosu górengo (laseczki w górę), potem dolnego (laseczki w dół). Śpiewaj dźwięki z zadania 3 z lekcji z pokazywaniem na klawiaturze.

88 Notatki z lekcji 43

89 Lekcja 44 data 1. Nazwy interwałów większych niż oktawa Nona (8 + 2) może być mała lub wielka (9m lub 9w) Decyma (8 + 3) może być mała lub wielka (10m lub 10w) Undecyma (8 + 4) może być czysta lub zwiększona (11cz lub 11zw) Duodecyma (8 + 5) może być czysta lub zmniejszona (12cz lub 12zmn) Tercdecyma (8 + 6) może być mała lub wielka (13m lub 13w) Kwartdecyma (8 + 7) może być mała lub wielka (14m lub 14w) Kwintdecyma (8 + 8) może być czysta (15cz) 2. Od dźwięku c 1 napisz interwały złożone. Zapis harmoniczny ( bałwanki ). Podpisz je. 3. Nona czy decyma? Wielka czy mała? 3. Ćwiczenia rytmiczne. Praca domowa PRZYGOTOWUJ SIĘ DO WAKACJI

90 Notatki z lekcji 44

91

92

93

94