19.koło kwintowe, enharmonia, enharmoniczna równoważność dźwięków i gam

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "19.koło kwintowe, enharmonia, enharmoniczna równoważność dźwięków i gam"

Gabriel Morawski
9 lat temu
Przeglądów:

1 17.Dysonanse, konsonanse zależności 1. Konsonansami nazywamy interwały zgodnie brzmiące. Dzielą się one na: 1. Konsonanse doskonałe, do których zaliczamy wszystkie interwały czyste (1,4,5,8) 2. Konsonanse niedoskonałe do których zaliczamy 3w i 3m, 6w i 6m. 2. Dysonansami nazywamy interwały niezgodnie brzmiące, wymagające rozwiązania na konsonans. Do dysonansów zaliczamy: 2m i 2w, 7m i 7w oraz wszystkie interwały zwiększone i zmniejszone. 19.koło kwintowe, enharmonia, enharmoniczna równoważność dźwięków i gam Koło kwintowe (krąg kwintowy) - układ pokrewieństwa kwintowego tonacji, zbiór wszystkich tonacji przedstawiany w formie okręgu, na którego obwodzie zaznacza się kolejno (co kwintę czystą) następujące po sobie gamy według zwiększającej się ilości znaków przykluczowych. W kierunku ruchu wskazówek zegara w każdej następnej gamie przybywa dodatkowo jeden krzyżyk, przy czym tonika gamy (nadająca jednocześnie jej nazwę) jest dominantą gamy wyjściowej. W kierunku przeciwnym zwiększa się ilość bemoli, a tonika jest subdominantą gamy wyjściowej.

2 19a. Enharmonia jest to cecha systemu równomiernie temperowanego polegająca na możliwości zapisania jednego dźwięku na kilka sposobów. Np. dźwięk c może być zapisany jako deses lub his. Dźwięki o różnej nazwie i pisowni, ale tym samym brzmieniu nazywa się dźwiękami enharmonicznymi lub enharmonicznie równoważnymi. Enharmonia oraz system równomiernie temperowany umożliwiają rozróżnienie: półtonu diatonicznego i chromatycznego oraz całego tonu diatonicznego i chromatycznego. Z enharmonią wiąże się pojęcie gam enharmonicznych, są to gamy o identycznym brzmieniu, ale różnej notacji muzycznej. Enharmoniczne zamienianie gam czy dźwięków ma przede wszystkim znaczenie praktyczne, ułatwiające odczyt nut w tonacjach, które znajdują się na dalszym miejscu w kole kwintowym, a tym samym mają większą ilość znaków przykluczowych. W harmonii klasycznej zamiana enharmoniczna dźwięku wymuszana była koniecznością przestrzegania zasad połączeń harmonicznych.

3 Dźwięki enharmonicznie równoważne. Dźwięki enharmonicznie równoważne posiadają tą samą wysokość lecz 3 różne nazwy. Wyjątek stanowią Gis i As, które to dźwięki posiadają tylko dwie nazwy. 20. Diatonika i chromatyka, znaki chromatyczne Diatonika - pojęcie z języka greckiego, oznaczające w muzyce zasadę oparcia jej przebiegu wyłącznie na dźwiękach jednej skali diatonicznej. Przeciwieństwo chromatyki, gdzie podstawową zasadą jest podwyższanie i obniżanie dźwięków skali diatonicznej za pomocą znaków chromatycznych. Chromatyka - system, zasada użycia w utworach muzycznych znaków chromatycznych. Znak chromatyczny - znak notacji muzycznej określający alterację stopni podstawowych skali diatonicznej. Znakami chromatycznymi są: * krzyżyk oraz podwójny krzyżyk * bemol oraz podwójny bemol * kasownik 21. Znaki przykluczowe i przygodne Znaki przykluczowe to znaki chromatyczne umieszczane w ściśle określonej kolejności bezpośrednio za kluczem na początku każdej pięciolinii, oznaczają tonację utworu. Są ważne do końca pięciolini. Porządek umieszczania znaków przykluczowych:

4 C-dur, a-moll F-dur, d-moll G-dur, e-moll B-dur, g-moll D-dur, h-moll Es-dur, c-moll A-dur, fis-moll As-dur, f-moll E-dur, cis-moll Des-dur, b-moll H-dur, gis-moll Ges-dur, es-moll Fis-dur, dis-moll Ces-dur, as-moll Cis-dur, ais-moll Znaki przygodne - umieszczane są bezpośrednio przed określoną nutą i odnoszą się do wszystkich nut danej wysokości występujących w tym takcie po znaku. Są ważne do końca taktu albo do ich skasowania przez kasownik.

5 22. Pokrewieństwo tonacji: kwintowe, paralelizm, jednoimienność Pomiędzy dwiema gamami występują następujące rodzaje pokrewieństwa: a) Pokrewieństwo kwintowe zachodzi pomiędzy dwiema gamami tego samego trybu, w których toniki oddalone są od siebie o kwintę czystą w górę lub w dół np. C-G, a-e, C-F, g-d. Pokrewieństwo kwintowe zachodzi również pomiędzy dwiema gamami różnego trybu, których toniki są oddalone od siebie o kwintę czystą w górę lub w dół. Np. C-g, C-f, e-e, g-d. Jest to dalsze pokrewieństwo kwintowe. b) Pokrewieństwo równoległości - zachodzi pomiędzy dwiema gamami różnego trybu, posiadających tę samą ilość znaków przykluczowych, a toniki ich oddalone są od siebie o tercję małą, np. C-a, G-e, F-d. c) Pokrewieństwo jednoimienności - zachodzi pomiędzy dwiema gamami dwóch różnych trybów, w których toniki rozpoczynają się od tego samego dźwięku. Np. C-c, F-f, G-g Te dwie gamy różnią się zawsze trzeba znakami przykluczowymi.

6 29. D 7 budowa, postacie, sposób rozwiązywania Akord D 7 jest czterodżwiękiem zbudowany na piątym stopniu gamy durowej i mollowej harmonicznej. Budujemy go jak trójdźwięk durowy z dodaną u góry tercją małą. Składnikami akordy D 7 są : pryma tercja kwinta septyma Akord D 7 jest akordem dysonującym, ponieważ zawiera dwa interwały dysonujące: septyme małą kwinte zmniejszoną. Akord D 7 rozwiązujemy na trójdźwięk toniczny ze zdwojoną prymą. Przykłady D 7 z rozwiązaniem (C-dur, G-dur, F-dur, B-dur, a-mol, d-mol)

Podobne dokumenty

Akustyka muzyczna. Wykład 3 Diatonika, chromatyka, enharmonia. Interwały. Skale. Tonacje. Melodyka. dr inż. Przemysław Plaskota

Akustyka muzyczna. Wykład 3 Diatonika, chromatyka, enharmonia. Interwały. Skale. Tonacje. Melodyka. dr inż. Przemysław Plaskota Akustyka muzyczna Wykład 3 Diatonika, chromatyka, enharmonia. Interwały. Skale. Tonacje. Melodyka. dr inż. Przemysław Plaskota Diatonika, chromatyka, enharmonia Szereg diatoniczny szereg podstawowych wysokości