Spis treści Wykaz skrótów Wykaz literatury Wprowadzenie Wyjaśnienia dotyczące zakresu pracy oraz używanych pojęć

Transkrypt

1 Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Wprowadzenie... 1 Wyjaśnienia dotyczące zakresu pracy oraz używanych pojęć... 8 Rozdział I. Psychologiczne i profesjonalne ograniczenia prawników w podejściu do rozwiązywania sporów XI XIII 1. Uwagi wstępne Bariery poznawcze w efektywnym rozwiązywaniu sporów I. Zbyt optymistyczna ocena zdarzeń przyszłych II. Ujęcie problemu od strony strat i ryzyka III. Sprawiedliwość proceduralna jako element satysfakcji stron IV. Teoria reaktywnej dewaluacji V. Teoria atrybucji VI. Inne aspekty psychologiczne, które powinny być brane pod uwagę przy reprezentacji klienta Ograniczenia w podejściu do rozwiązywania sporów wynikające ze specyfiki wykonywania zawodów prawniczych I. Wprowadzenie II. Rywalizacja i materializm III. Analityczne myślenie IV. Inteligencja emocjonalna V. Reprezentacja prawna jako gorliwa walka w interesie klienta VI. Sporne podejście do konfliktu VII. Subsumcja i oparcie się na przepisach prawa VIII. Paternalistyczne podejście do relacji z klientami Podsumowanie Rozdział II. Potrzeba nowych kierunków zmian w edukacji prawniczej Uwagi wstępne Obecny model edukacji prawniczej... 71

2 VI Spis treści 3. Pozytywizm prawniczy w edukacji Metodologia nauczania a pozytywizm prawniczy Wiedza potrzebna studentom prawa po ukończeniu studiów Model dyskursywny jako alternatywny model edukacji prawniczej Znaczenie interdyscyplinarnego i humanistycznego podejścia do nauczania prawa Myślenie prawnicze a inteligencja emocjonalna Nauczanie alternatywnych metod rozwiązywania sporów I. Rozwój nauczania ADR (Alternative Methods of Dispute Resolutions Alternatywne Metody Rozwiązywania Sporów) w krajach common law II. Sposoby nauczania ADR III. Zintegrowane (interdyscyplinarne) nauczanie ADR IV. Kliniki prawa jako przykład innowacyjnego nauczania kładącego nacisk na wrażliwość i inteligencję emocjonalną V. Kliniki mediacji VI. Nauczanie ADR w Europie VII. Nauczanie mediacji i innych metod ADR w Polsce VIII. Klinika mediacji przy WPiA UW Podsumowanie Rozdział III. Paternalizm a autonomia Złożoność stosunków klient prawnik Podstawy filozoficzne paternalizmu Paternalizm a zawody prawnicze I. Nierówność relacji II. Definiowanie problemu klienta III. Prawnik jako ideał racjonalnego człowieka IV. Zakres przekazywanych informacji V. Język prawniczy VI. Kontekst historyczny relacji klient prawnik VII. Granice paternalizmu Uzasadnienie paternalizmu prawniczego Autonomia klienta I. Uwagi wstępne II. Elementy autonomii III. Zakres autonomii a kategorie klientów IV. Świadoma zgoda Podsumowanie

3 Rozdział IV. Modele reprezentacji oparte na autonomii klienta Model partycypacyjny Rosenthala Model oparty na kluczowej roli klienta (client centered model) I. Uwagi ogólne II. Wpływ psychoterapii na model reprezentacji opartej na kluczowej roli klienta III. Główne założenia modelu opartego na kluczowej roli klienta IV. Krytyczna ocena modelu opartego na kluczowej roli klienta Dopuszczalność perswazji Wrażenie neutralności Nieograniczona autonomia klienta Prawne i pozaprawne elementy w reprezentacji V. Korzyści i wątpliwości związane z autonomicznymi wariantami reprezentacji klienta Podsumowanie Rozdział V. Negocjacje prawne Uwagi wstępne Pojęcie negocjacji prawnych Powszechność negocjacji w sporach prawnych Potrzeba pogłębiania wiedzy prawników o negocjacjach Typologie negocjacji Negocjacje sporne (pozycyjne) i oparte na rozwiązaniu problemu jako podstawowe warianty negocjacji w sprawach prawnych I. Założenia modelu spornego negocjacji II. Uzasadnienie stosowania negocjacji pozycyjnych w sporach prawnych Zakres negocjacji Wymiana informacji Rola negocjatora prawnika Negocjacje w cieniu sądów i prawa III. Negocjacje oparte na rozwiązaniu problemu Wprowadzenie Ekonomiczne podstawy negocjacji opartych na rozwiązaniu problemu Klient w negocjacjach problemowych a. Interesy klienta b. Kluczowe usytuowanie klienta w negocjacjach c. Wymiana informacji VII

4 7. Dylematy negocjatora prawnika I. Dylemat wyboru rodzaju negocjacji w sporach prawnych II. Dylemat ujawniania informacji III. Dylemat utylitarny Wybory dokonywane przez prawników w zakresie wariantów negocjacji I. Przyzwyczajenia II. Wiedza i język III. Badania dotyczące rodzajów negocjacji stosowanych przez prawników Podsumowanie Rozdział VI. Informowanie klientów przez prawników o mediacji Uwagi wstępne Przepisy unijne Przykłady rozwiązań dotyczących informowania klientów o mediacji w krajach Unii Europejskiej Uregulowanie obowiązku informacyjnego w Stanach Zjednoczonych Obowiązek informowania klientów o mediacji w polskim Kodeksie Etyki Radców Prawnych (KERP) oraz Zbiorze Zasad Etyki Adwokatów i Godności Zawodu (Kodeksie Etyki Adwokackiej, KEA) Odpowiedzialność prawników za nieudzielenie klientowi informacji o mediacji Zakres decyzyjności klienta Świadoma zgoda klienta jako zasada wpływająca na obowiązek informowania o mediacji Zakres informacji przekazywanej klientowi przez prawnika Forma i czas informacji przekazywanej klientom przez prawnika Wiedza potrzebna do przekazania klientowi adekwatnej informacji o mediacji Deklaracja o stosowaniu mediacji (ADR) Podsumowanie Rozdział VII. Udział prawników w mediacji Uwagi wstępne Różnice między postępowaniem sądowym a mediacją w kontekście udziału prawników I. Prawda materialna v. rozwiązanie problemu II. Formalizm v. elastyczność VIII

5 III. Koncentracja na swoim punkcie widzenia v. zmiana perspektywy IV. Granice żądania pozwu v. granice mediacji V. Komunikacja z sędzią v. komunikacja z mediatorem VI. Subsumcja v. szerokie ujęcie problemów klienta VII. Ograniczoność v. wielość możliwych rozwiązań VIII. Publiczny charakter rozprawy v. poufność mediacji Argumenty przeciwko udziałowi pełnomocników w mediacji Argumenty za udziałem pełnomocników w mediacji I. Ekspertyza prawna w mediacji II. Zapobieganie nierównowadze w mediacji III. Upodmiotowienie stron IV. Zwiększenie efektywności mediacji V. Racjonalne spojrzenie na spór Udział pełnomocników w mediacji uregulowania prawne na świecie i w Polsce I. Kraje Unii Europejskiej II. Stany Zjednoczone Reprezentacja w mediacji Podobieństwa między rolą pełnomocników w tradycyjnej reprezentacji i w mediacji Różnice między dotychczasową reprezentacją a reprezentacją w mediacji Poziom aktywności prawnika i klienta w mediacji Udział prawnika w mediacji w dobrej wierze Pomoc klientom w mediacji I. Pomoc prawnika w wyborze stosownej procedury II. Umiejętne wykorzystanie mediacji i mediatora przez pełnomocnika w dojściu do porozumienia III. Pomoc pełnomocnika w wyborze właściwego mediatora IV. Pomoc prawnika w wyborze odpowiedniego momentu na mediacje Pomoc prawnika w przygotowaniu klienta do mediacji I. Znaczenie przygotowania klienta do mediacji II. Rola edukacyjna prawnika. Informacja o mediacji i jej przebiegu oraz roli mediatora III. Przedyskutowanie z klientem jego szerokich interesów. Przedyskutowanie interesów drugiej strony IV. Pomoc klientowi w wyborze strategii negocjacyjnej V. Podział zadań w mediacji pomiędzy klienta i prawnika VI. Przedyskutowanie z klientem ograniczeń w dotychczasowym dojściu do porozumienia IX

6 13. Pomoc prawnika na etapie przedmediacyjnym Przygotowanie strategii mediacyjnej Pomoc prawnika w czasie mediacji Podsumowanie Rozdział VIII. Reprezentacja klienta oparta na współdziałaniu (collaborative law) jako przykład praktyki prawnej wykorzystującej szerokie podejście do interesów klienta Uwagi wstępne Wyjaśnienie pojęcia collaborative law Podstawowe zasady collaborative law I. Klauzula wyłączająca (disqualification agreement) II. Postanowienia umowy czterostronnej III. Rola prawników IV. Bezpośrednie spotkania czterostronne V. Udział grupy ekspertów Klauzula wyłączająca uwagi szczegółowe Ograniczenie usług prawnych do określonych czynności Kwestie etyczne Regulacje prawne dotyczące collaborative law w Stanach Zjednoczonych, jako przykład reprezentacji opartej na współdziałaniu I. Uwagi wstępne II. Klauzula wyłączająca w prawie jednolitym III. Dobrowolne przekazanie informacji drugiej stronie IV. Świadoma zgoda stron na udział w collaborative law Collaborative law w innych krajach Dziedziny prawa, w których collaborative law znajduje zastosowanie Podobieństwa i różnice między collaborative law a mediacją Prawnicy w collaborative law I. Uwagi wstępne II. Rola prawników w reprezentacji opartej na współdziałaniu III. Umiejętności potrzebne w collaborative law IV. Powstrzymanie się od groźby sądu V. Współpraca między prawnikami Podsumowanie Wnioski końcowe Lawyers in alternative dispute resolution summary of the book in English Indeksrzeczowy X