Idea zrównoważonej mobilności w strategiach/politykach transportowych miast polskich. Prof.. Wojciech Suchorzewski Politechnika Warszawska i

Transkrypt

1 Idea zrównoważonej mobilności w strategiach/politykach transportowych miast polskich Prof.. Wojciech Suchorzewski Politechnika Warszawska i

2 Białystok 295 tys.mk Strategia Rozwoju Miasta Białegostoku na lata plus. Uchwała RM z dnia Cel 1.1 takie przekształcanie przestrzeni i wyposażenia Miasta, aby mieszkańcy mogli w jak największym stopniu korzystać z zalet i korzyści, jakie powinna nieść ze sobą istniejąca zwartość struktury Miasta, takich jak: stosunkowo niewielkie odległości sprzyjające rezygnacji z samochodu bez istotnego pogorszenia możliwości przemieszczania się,.. A.2. Tworzenie efektywnego systemu komunikacyjnego Miasta z dużym udziałem transportu zbiorowego oraz ruchu rowerowego

3 Białystok A.2.3. Podnoszenie atrakcyjności oferty usług transportu zbiorowego, w tym z wykorzystaniem zaawansowanych systemów telematycznych *) A.2.4. Rozbudowa systemu korytarzy autobusowych wysokiej jakości A.2.5. Wprowadzanie rozwiązań wspierających atrakcyjność i bezpieczeństwo ruchu pieszego oraz rowerowego, w tym w postaci stref ruchu uspokojonego *) Lider ITS Polska 2011!!!

4

5 Gdynia 247 tys. mk. - J.Oskarbski

6 Gdynia J.Oskarbski

7 Gdynia Ocena 2011 Rozwój miasta w ostatnich ośmiu latach widać najlepiej na przykładzie komunikacji. W 2003 r., kiedy uchwalano poprzednią strategię rozwoju, w sferze marzeń pozostawały takie inicjatywy, jak tramwaje wodne na Półwysep Helski, system inteligentnego zarządzania ruchem Tristar, integracja komunikacyjna i wprowadzenie jednolitych cen biletów jednorazowych w całej metropolii trójmiejskiej, ucywilnienie lotniska na granicy Gdyni i Kosakowa, usamorządowienie i przejęcie ze Skarbu Państwa udziałów w Szybkiej Kolei Miejskiej. Dziś wszystkie z tych inwestycji bądź są już skończone, bądź prace nad nimi trwają Źródło: Szymon Szadurski. Gdynia szykuje nową strategię rozwoju miasta Aktualizacja: :18

8 Kraków 756 tys.mk pierwszy w Polsce przypadek sformułowania polityki transportowej z elementami zrównoważonego rozwoju transportu Polityka Transportowa dla Miasta Krakowa na lata : dążenie do osiągania zrównoważonego systemu transportu miasta i obszaru metropolitalnego uwzględnianie zasad oceny transportochłonności i mobilności w każdym aspekcie planowania przestrzennego i finansowego, cel: zmniejszenie ruchu i przewozów, zwłaszcza realizowanych samochodem osobowym oraz przeciwdziałanie niepożądanemu uzależnieniu od tego środka transportu.

9 Kraków Stymulowanie rozwoju miasta w obszarach dobrze obsługiwanych transportem zbiorowym, w bezpośredniej bliskości przystanków transportu szynowego (kolej, tramwaj) Tworzenie lub przekształcanie struktury zespołów mieszkaniowych i usługowych w sposób przyjazny ruchowi pieszemu, rowerowemu i osobom niepełnosprawnym oraz ukierunkowanie rozwoju na obsługę komunikacją zbiorową, w tym zapewnienie dogodnych i bezpiecznych dojść do szkół oraz przystanków

10 Kraków Oddziaływania na zachowania transportowe, m.in.. Monitorowanie zmian zachowań komunikacyjnych, wielkości ruchu drogowego oraz przewozów, zarówno w sposób cykliczny jak i ciągły. Stworzenie intermodalnej platformy informacyjnej dla zindywidualizowanego planowania podróży. Promowanie poprzez edukację społeczną oraz kampanie informacyjno-reklamowe kultury mobilności, czyli korzystania z ruchu niezmotoryzowanego (pieszego i rowerowego) i komunikacji zbiorowej oraz odpowiedzialnego, samoograniczającego się korzystania z samochodu osobowego Informowanie o negatywnym wpływie motoryzacji indywidualnej

11 Lublin 348 tys.mk. Zintegrowany plan rozwoju transportu publicznego na lata Aktualizacja 2010???

12 Poznań 554 tys.mk. Polityka Transportowa 1999 Cele, m.in..: dążenie do racjonalizacji potrzeb transportowych mieszkańców, szczególnie indywidualnymi pojazdami spalinowymi Działania, m.in.: Kształtowanie zachowań komunikacyjnych mieszkańców Zwartość miasta, przeciwstawianie się procesom dekoncentracji

13 Poznań uchwały Rady Miasta Zrównoważony Plan Rozwoju Transportu Publicznego na lata (Poznański Obszar Metropolitalny), Program Rowerowy Miasta Poznania na lata Polityka Parkingowa Miasta Poznania, Program Drogowy Miasta Poznania na lata

14 Poznań Mobilne miasto Konferencja Miasto i Transport Warszawa

15 Poznań Mobilne miasto Konferencja Miasto i Transport Warszawa

16 Poznań Mobilne miasto Konferencja Miasto i Transport Warszawa

17 Rzeszów 178 tys.mk. Elementy polityki transportowej zawarte w SUiKZP strefy o zróżnicowanej polityce monitoring zachowań komunikacyjnych Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego Rzeszowa na lata Uchwała RM 9.XI.2010 Koncepcja zrównoważonego rozwoju systemu transportowego : preferencja dla transportu publicznego i ruchu niezmotoryzowanego oraz ograniczeniach dla ruchu samochodowego, szczególnie w strefach konfliktowych (śródmieście), z użyciem środków łagodzących uciążliwości transportowe

18 Rzeszów

19 Warszawa 1720 tys.mk. zarządzanie mobilnością Polityka transportowa 1995: Koncentracja zabudowy i przemieszanie funkcji Transport publiczny: priorytety, P@R i in. Ruch rowerowy i pieszy Opłaty: doprowadzenie do stworzenia elektronicznego poboru opłat za korzystanie z dróg i parkingów, w tym za wjazd do obszaru centralnego Strategia zrównoważonego rozwoju systemu transportowego do 2015 roku i na lata kolejne (2009) jak wyżej, w tym: stosowanie środków fiskalnych w celu modyfikacji zachowań komunikacyjnych, etapowo w postaci opłat za parkowanie, w dalszej perspektywie w postaci opłat za wjazd do centrum

20 Warszawa sukcesy i porażki Wdrażanie Nie zwiększanie przepustowości wlotów do śródmieścia!!! Transport szynowy: nie tylko metro, tramwaje, SKM Pasy dla autobusów Płatne parkowanie P@R Niepowodzenia: Rozpraszanie zabudowy wzrost transportochłonności, rola samochodu Opłaty za wjazd wróg publiczny nr 1

21 Warszawa efektywność wariantów 1970 warianty struktury ranking: uzbrojenie - transport

22 Wrocław 633 tys.mk. Polityka transportowa Uchwała nr XII/396/99 RM 23.IX.1999 Strategia zrównoważonego rozwoju - 4 zasady: 1. Wpływania na rosnący popyt na przejazdy w komunikacji indywidualnej 2. Oferta usług przewozowych zachęcająca do korzystania z komunikacji zbiorowej 3. Świadczenia usług przewozowych w najbardziej przydatnej oraz społecznie akceptowanej postaci. 4. Zachowania równowagi ekologicznej w całym obszarze miasta przez zapewnienie takiego podziału zadań przewozowych pomiędzy transportem zbiorowym i indywidualnym, aby poziom ruchu samochodowego nie przekroczył wyznaczanej okresowo granicy ekologicznej pojemności systemu.

23 Wrocław Polityka transportowa Zadanie priorytetowe nr 1: Zmniejszenie zapotrzebowania na przejazdy wewnątrz miasta; koordynacja polityki transportowej z polityką przestrzenną przez: a) przekształcenie struktur urbanistycznych z monofunkcyjnych na wielofunkcyjne, b) stymulowanie koncentracji miejsc pracy, nauki i usług w obszarach dobrze obsługiwanych komunikacją zbiorową, c) utrzymywanie wysokiej zwartości struktury miasta i hamowanie procesów dekoncentracji osadnictwa na obszary, które nie będą mogły być efektywnie obsługiwane przez transport zbiorowy, d) rezerwowanie w planach zp terenów w bezpośrednim sąsiedztwie peryferyjnych przystanków komunikacji zbiorowej na parkingi w systemie parkingów przesiadkowych (P+R lub B+R) oraz rezerwowanie terenów pod nowe pętle transportu zbiorowego.

24 Wrocław Polityka transportowa Działania (m.in.): szeroka akcja informacyjna o celach, strategii i zasadach realizacji polityki transportowej oraz uzyskanie maksymalnego poparcia ze strony mieszkańców, instrumenty służące właściwemu oddziaływaniu na potrzeby transportowe mieszkańców i wpływające na wybór środka transportu strefowanie dostępności poszczególnych obszarów miasta dla różnych użytkowników, usprawnienie organizacji ruchu i obniżanie globalnych kosztów operacyjnych i inwestycyjnych transportu w mieście Niestety w SUiKZP 2010 temat koordynacji polityki przestrzennej i transportowej pominięty!!!

25 Wnioski 1. Strategie i założenia polityki transportowej miasta są z reguły przyjmowane na podstawie uchwał rady miasta. Pierwsze takie strategie opracowano jeszcze w latach 90-tych ubiegłego wieku (Kraków - styczeń 1993; Warszawa - listopad 1995, Łódź styczeń 1997, Wrocław wrzesień 1999).

26 Wnioski 2. Zróżnicowane kategorie dokumentów: strategia rozwoju miasta studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego strategia rozwoju transportu polityka transportowa plan (zrównoważonego) rozwoju transportu (publicznego) wieloletni plan finansowy (inwestycyjny) programy

27 Wnioski 3. Rosnący udział miast, w których deklarowana jest zasada zrównoważonego rozwoju transportu (ZRT) 4. Zasada ZRT rozumiana w różny sposób: rzadko zarządzanie sumarycznym popytem (kontrolowanie wzrostu mobilności i transportochłonności paskm, tkm), np. przez wpływanie na strukturę funkcjonalno-przestrzenną (rozmieszczenie źródeł i celów ruchu) najczęściej formułowane cele poprawa warunków ruchu drogowego i utrzymanie wysokiego udziału transportu publicznego powszechna deklaracja poprawy warunków ruchu pieszego i tworzenia warunków dla ruchu rowerowego

28 Wnioski 5. Środki realizacji: najczęściej deklarowane: podnoszenie standardu transportu publicznego polityka parkingowa zróżnicowanie: normatywy parkingowe (minimum/maksimum) tylko w niektórych miastach, opłaty za parkowanie stosowane z opóźnieniem udział pojazdów niskoemisyjnych: rosnąca liczba deklaracji wprowadzania w transporcie publicznym pierwsze przypadki uprzywilejowania samochodów osobowych

29 5. Środki realizacji cd.: Wnioski pierwsze przypadki roweru publicznego wpływanie na zachowania przez edukację itp.. deklarowane w znaczącej częsci przypadków, opłaty za wjazd do centrum zapowiadane w niewielu przypadkach WNIOSEK KOŃCOWY Dostępne narzędzia*) są wykorzystywane, ale w ograniczonym stopniu. Np. Starowicz. Koncepcja rozwoju transportu publicznego w miastach Ekspertyza dla Min. Infrastruktury.

30 Transport w miastach w polityce rządu Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju RM Chaotyczna i ekstensywna zabudowa transportochłonność o 50% większa w porównaniu do zabudowy relatywnie zwartej i uporządkowanej Konsekwencją jest bardzo niska ekonomiczna i społeczna efektywność nakładów na infrastrukturę oraz nieopłacalność rozwoju i utrzymania transportu publicznego Wizja: Energochłonny transport samochodowy wewnątrz miast jest skutecznie wypierany przez zintegrowane systemy transportu publicznego, bazujące w dużej mierze na kolejach aglomeracyjnych. W. SUCHORZEWSKI WPROWADZENIE DO DYSKUSJI PANELOWEJ

31 Transport w miastach w polityce rządu Polska Trzecia fala nowoczesności Projekt XI.2011 Kierunki działań dla rozwoju transportu miejskiego, m.in. zwiększenie udziału transportu publicznego zwiększenie efektywności energetycznej pojazdów transportu publicznego zwiększenie roli kolei rower jako samodzielny środek transportu węzły przesiadkowe, P@R, bike and ride ograniczanie wjazdu do centrów miast - instrumenty finansowe Udrożnienie miast i metropolii wymaga koordynacji polityki przestrzennej z polityką miejską rozumianą jako zarządzanie popytem na usługi transportowe W. SUCHORZEWSKI WPROWADZENIE DO DYSKUSJI PANELOWEJ

32 Transport w miastach w polityce rządu Strategia Rozwoju Transportu. Projekt 2012 Miasta cele i działania: zwiększenie udziału transportu publicznego przez integrację, dostępność kluczowa rola kolei nowe formy mobilności; strefy bez samochodu, car pooling, promocja rower-pieszy, redukcja popytu, np. tele-praca i tp. Innowacje, w tym energia, emisje!!! (Low Emission Zone) stopniowe wdrażanie zasady zanieczyszczający płaci, użytkownik płaci!!! - powołanie się na politykę UE W. SUCHORZEWSKI WPROWADZENIE DO DYSKUSJI PANELOWEJ

33 Dziękuję za uwagę!!! Wojciech Suchorzewski Politechnika Warszawska i Suchorzewski Konsulting w.suchorzewski@il.pw.edu.pl