DIAGNOSTYKA OBRAZOWA I LECZENIE RADIOIZOTOPOWE CHORYCH NA GEP-NET

Transkrypt

1 DIAGNOSTYKA OBRAZOWA I LECZENIE RADIOIZOTOPOWE CHORYCH NA GEP-NET Jarosławaw B. Ćwikła, Zakład ad Diagnostyki Radiologicznej i Obrazowej CMKP i CSK MSWiA W-wa;

2 Guzy neuroendokrynne (NET) Guzy NET wywodzą się z wyspecjalizowanych komórek gruczołów wydzielania wewnętrznego: pheochromocytoma nadnercza; adenoma przysadki; Komórki C tarczycy MTC; Paraganglioma, ganglioneuroma - elementów nerwowych; Diffuse neuroendocrine system gastroenteropacreatic endocrine tumor GEP-NET (70-75% przypadków NET, 2% guzów p. pokarmowego); wyspy komórkowe w narządach trzustka; rozproszone komórki neuroendokrynne przewodu pokarmowego.

3 Komórki neuroendokrynne Posiadają te same antygeny komórkowe; markery cytozolowe; NSE, PGP 9.5 (protein gene product 9,5) markery granularne: CHROMOGRANINA I SYNAPTOPHYZYNA; Różnią się produktami wydzielania (15); Hormony i aminy biogenne; 9 typów komórek: EC: - wyrostek, jelito, trzustka ECL: - żołądek insulin cell: - trzustka; gastrin produce cell: - jelito.

4 Klasyfikacja kliniczna Pochodzenie (na podstawie pierwotnej lokalizacji): Foregut; Midgut; Hindgut. Właściwości sekrecyjne: Wydzielające; Czynne (określony zespół kliniczny, z. rakowiaka, ZES, hipersekrecja insuliny - insulinoma, etc); Nieczynne (bez określonego zespołu klinicznego); Niewydzielające.

5 GEP-NET klasyfikacja WHO 2000 Dla guzów pochodzących z układu pokarmowego GEP NET przyjęto jednolitą terminologię określając 4 kategorie zmian nowotworowych: Wysoko dojrzałe guzy neuroendokrynne WDNET (WHO Ia, Ib) Łagodne (w zależności od lokalizacji <1cm lub <2cm,bez angioinwazji); niezdeterminowane w zachowaniu w czasie diagnozy >2cm, zajęcie podsurowicówkowe, możliwość angioinwazji); Raki neuroendokrynne o niskiej złośliwości (NECLM; WHO II); Raki neuroendokrynne o wysokiej złośliwości (NECHM, WHO III); Postacie mieszane raka neuroendokrynnego oraz raka gruczołowego (średnio i nisko zróżnicowane).

6 Cel pracy Celem pracy było przedstawienie metod diagnostyki obrazowej stosowanych u chorych z potwierdzonymi histologicznie GEP-NET oraz terapii radioizotopowej 90 Y DOTA TATE w grupie chorych z zaawansowanym rakiem neuroendokrynnym o niskiej złośliwości (WHO typ II).

7 Materiał i metody Materiał stanowiło 153 chorych z potwierdzonym histologicznie GEP-NET; średnia wieku 53,3 lata, w grupie chorych było 87 kobiet; badania i leczenie radioizotopowe prowadzone były w ramach bieżącej diagnostyki i następowego leczenia w latach 04/ /2006; Obrazowanie obejmowało badania anatomiczne (USG, EUS, TK i MR) i czynnościowe (scyntygraficzne), głównie scyntygrafia receptorów somatostatynowych (SRS), w mniejszym odsetku MIBG oraz FDG PET.

8 Wyniki Uwzględniając lokalizację pierwotną: foregut u 70 chorych (46%); midgut u 67 chorych (44%); hindgut u 5 chorych (3%); UNO u 7 chorych (7%); Uwzględniając klasyfikację WHO 2000: NETWD u 19 chorych (WHO typ Ia i Ib 6 przypadków). NECLM (WHO typ II) - 98 chorych; NECHM (WHO typ III) - 29 chorych; NECHM/Adeno-ca, mieszana postać nowotworu u 7 chorych.

9 FOREGUT 1,00 0,80 0,60 0,58 0,40 0,25 0,20 0,12 0,05 0,00 NETWD NECLM NECHM NECHM/Adeno MIDGUT 1,00 0,80 0,75 0,60 0,40 0,20 0,14 0,07 0,04 0,00 NETWD NECLM NECHM NECHM/Adenoca

10 1 0,8 0,6 0,58 0,57 foregut 0,47 0,48 0,45 0,43 midgut hindgut 0,4 0,26 0,26 0,31 UNO 0,2 0,07 0, NETWD NECLM NECHM NEC-Adca

11 NETWD WHO typ I Diagnostyka obrazowa obejmowała głównie badania endoskopowe w przypadku guzów foregut i hindgut (EUS); We wszystkich przypadkach leczeniem z wyboru było usunięcie guza w całości.

12 NECLM WHO typ II W przypadku guzów foregut badania endoskopowe oraz EUS, uzupełnione o badania TK/MR oraz SRS, USG (?); Badania tomograficzne TK/MR i SRS w celu oceny rozległości nowotworu; W przypadku guzów midgut, badanie anatomiczne TK/MR oraz SRS, USG (?) w celu ustalenia ogniska pierwotnego oraz rozległości nowotworu.

13

14

15

16

17 NECHM WHO typ III Zwykle uogólniona postać nowotworu wykorzystanie TK/MR, (USG?); Typowe badanie SRS w większości przypadków negatywne, z uwagi na brak ekspresji receptora sst2; Wykorzystanie innych analogów jak Depreotide (NeoSPECT) wymaga dalszych badań; Bardzo dobrym badaniem w tej grupie chorych, w ocenie aktywności i rozległości nowotworu jest FDG PET, w 8 przypadkach w 6 TP i w 2 TN.

18

19

20 NECHM/Adeno-ca WHO IV W diagnostyce obrazowej stosowano badania anatomiczne EUS, TK/MR oraz SRS i FDG PET; Podstawowe badanie TK czułość 6/6; Duże znacznie FDG PET czułość 4/4; SRS praktycznie bez znaczenia, czułość 1/4.

21 Wartość badań obrazowych NECLM WHO II TK czułość 97,5%, swoistość 71%; SRS czułość 97,5%, swoistość 95%; NECHM WHO III TK czułość 100%, swoistość 60%; SRS czułość 48%, swoistość 100%;

22 Leczenie 90 Y DOTA TATE Leczenie radioizotopowe za pomocą 90 Y DOTA TATE było przeprowadzone w 38 przypadkach u 36 chorych; Wszyscy z potwierdzonym histologicznie NECLM (WHO II); Progresją kliniczną i/lub biochemiczną i/lub obrazową.

23 Kryteria włąw łączenia do leczenia Progresja choroby w badaniach obrazowych i/lub w CgA; Jeśli brak cech progresji w badaniach obrazowych, chorzy są symptomatyczni, pomimo standardowego leczenia; Brak odpowiedzi na standardowe leczenie lub brak tolerancji na standardowe leczenie; Przy braku leczenia, czas przeżycia poniżej 6-u m-cy; Parametry guza muszą być do obiektywnego oszacowania (wielkość, poziom markerów); Chory powinien wyrazić świadomą zgodę na leczenie.

24 Kryteria wykluczenia z leczenia Chore w ciąży (wymagany jest negatywny test ciążowy); WHO status 3 lub 4; Zaburzenia w obrazie krwi: Hb<8g/dl, płytki krwi<80x10 3 /ml, WBC<2x10 3 /ml* Niewydolność nerek (GFR < 30ml/min)*, BUN > 45mg/dl; kreatynina >150mmol/l*; Niewydolność wątroby (bilirubina > 3mg%)*; * Chory może być uwzględniony do leczenia podtrzymującego jeśli stan chorego jest stabilny.

25 Przygotowanie 90 Y DOTA TATE Przygotowanie porcji terapeutycznych - OBRI Polatom; Chorzy otrzymywali jednorazowo 1,85-2,8GBq/m 290 Y DOTA TATE; Podanie i.v. po rozcieńczeniu do 40-50ml z wykorzystaniem strzykawkowej pompy infuzyjnej w ciągu 20min, wyższe aktywności w ciągu 30min; Leczenie obejmuje do 4 podań, powtarzanych co 6-8 tygodni, do skumulowanej wartości max. 16,5GBq (dawką radiacyjną na szpik poniżej 2Gy).

26 1,00 0,80 0,68 0,60 0,50 PR DS. 0,40 0,32 0,39 0,37 DP 0,20 0,18 0,24 0,21 0,11 0,00 klinicznie CgA RECIST

27 RECIST LD , ,31 PR DS. DP PR DS. DP ,7

28 1,1 Survival Function Complete Censored 1,0 Cumulative Proportion Surviving 0,9 0,8 0,7 0,6 0, Survival Time 1,1 Cumulative Proportion Surviving (Kaplan-Meier) Complete Censored 1,0 Cumulative Proportion Surviving 0,9 0,8 0,7 0,6 0, Time Midgut Foregut

29

30

31

32

33 WNIOSKI Diagnostyka obrazowa GEP-NET jest procesem złożonym z wykorzystaniem metod anatomicznych i czynnościowych; Diagnostyka GEP-NET i dalsze leczenie radioizotopowe powinno być prowadzone w wyspecjalizowanych jednostkach posiadających doświadczony personel oraz wymaganą bazę diagnostycznoterapeutyczną.

34 Dziękuj kuję za uwagę