System Prawa. Zasady Prawne. Źródła Prawa. Źródła Prawa w RP.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "System Prawa. Zasady Prawne. Źródła Prawa. Źródła Prawa w RP."

Transkrypt

1 Wykład nr III Podstawy prawa i ochrona własności intelektualnej System Prawa. Zasady Prawne. Źródła Prawa. Źródła Prawa w RP. Instytut InŜynierii i Gospodarki Wodnej Zakład Gospodarki Wodnej OPRACOWAŁ dr hab.inŝ.wojciech Chmielowski prof. PK

2 System Prawa RozwaŜania na temat wyznaczania treści i źródeł systemu prawa naleŝy rozpocząć od wyjaśnienia samego pojęcia system prawa. Są to normy prawne obowiązuj zujące w danym państwie, uporządkowane według przyjętych zasad. Istnieje wśród w d nich określona hierarchia. Wszystkie one mają pewne cechy wspólne. Ale istnieje wśród nich równieŝ zróŝnicowanie, mające swe źródło w tym, Ŝe regulują one róŝnorodne stosunki społeczne.

3 Do systemu stale przybywają nowe normy. Inne są z niego wyłączane. System prawa ma charakter dynamiczny. Na system prawa danego państwa w danym momencie historycznym składają się obowiązujące w nim normy prawne w ich wzajemnym powiązaniu, z punktu widzenia cech wspólnych i cech je róŝniących. O strukturze systemu prawa decydują róŝne czynniki, przede wszystkim jednak istniejące w danym państwie stosunki społeczne, ekonomiczne i polityczne.

4 Dlatego systemy prawne państw, w których panują tego samego typu stosunki społeczne, ekonomiczne i polityczne, są pod wieloma istotnymi względami do siebie podobne. Niemniej system prawa kaŝdego państwa ma swoje niepowtarzalne cechy. Prawo bowiem, jak język narodowy, jest bardzo ściśle związane, jak to niektórzy określają, z duchem narodu.

5 Zasady Prawne KaŜdy system prawa ma swoje zasady. Jako zasady systemu prawa traktuje się: normy prawne o szczególnie doniosłym znaczeniu dla tego systemu oraz podstawowe postulaty prawne właściwe temu systemowi niezaleŝnie od tego, czy i w jakiej mierze zostały sformułowane w przepisach prawnych naleŝących do danego systemu. Zasady te odgrywają doniosłą rolę. Wytyczają kierunki przyszłych rozwiązań prawodawczych oraz są waŝnymi dyrektywami dla wykładni prawa.

6 Zasady prawne pozostają w ścisłym związku z ideologią prawnopolityczną danego państwa, np. zasada ludowładztwa, zasada państwa prawnego, zasada humanizmu itp. Swoje zasady ma nie tylko system prawa jako całość. Mają je teŝ poszczególne gałęzie prawa, np. zasada domniemania niewinności podejrzanego (PRAWO KARNE)

7 System prawa ma cechy niesprzeczności i zupełności. Niesprzeczność polega na tym, Ŝe nie moŝe być w nim dwóch norm, z których jedna nakazywałaby działanie A, a druga zabraniała czynności A, choć na pierwszy rzut oka moŝna znaleźć takie normy. Są to jednak sprzeczności pozorne. Dają się usunąć w wyniku zastosowania róŝnych dyrektyw wykładni prawa. Zupełność systemu prawa wyraŝa się w tym, Ŝe kaŝde zagadnienie prawne moŝna rozstrzygnąć na podstawie norm naleŝących do danego systemu.

8 Źródła Prawa "Źródłem prawa" w znaczeniu podstawowym, które to znaczenie będzie nas dalej interesowało, są fakty tworzące prawo (fakty prawotwórcze), takie jak np. : Źródła Prawa - precedens prawotwórczy, - ustanowienie ustawy, Precedens prawotwórczy Ustanowienie Ustawy

9 Ich wytworem są poszczególne 1. generalne i 2. abstrakcyjne normy prawne lub ich zespoły (akty prawodawcze, takie jak np. ustawa, statut, dekret). W znaczeniu przenośnym termin "źródło prawa" oznacza zespół czynników ekonomicznych, społeczno-politycznych, ideologicznych, które kształtują treść norm prawnych. Źródła Prawa Czynniki ekonomiczne Czynniki Społecznopolityczne Czynniki ideologiczne

10 Od "źródeł prawa" naleŝy odróŝniać źródła poznania prawa czyli wszelkiego rodzaju dokumenty lub inne formy przekazu, z których poznaje się treść norm prawnych. Źródła Poznania Prawa Dokumenty KsiąŜki Wykłady Szkolenia Seminaria RTV Internet Dzienniki Ustaw Monitor Polski

11 O źródłach w podstawowym znaczeniu moŝna mówić w sposób: a) normatywny, dogmatyczny, mianowicie, Ŝe normy ustanowione w określony sposób powinny być przestrzegane jako obowiązujące normy danego systemu, b) opisowy, teoretyczny, mianowicie, Ŝe w danych systemie prawa lub w systemach prawnych określonego typu takie a takie fakty uwaŝane są za fakty prawotwórcze.

12 Szczegółowe nauki o prawie, zwłaszcza nauka prawa konstytucyjnego, przedstawiają w sposób dogmatyczny lub opisowy źródła prawa danego systemu. W obu tych ujęciach, opisowym i dogmatycznym, zakłada się jakąś koncepcję źródeł prawa, ze względu na która uwaŝa się, Ŝe dane normy powinny być przestrzegane jako normy prawne albo Ŝe fakty określonego rodzaju uznawane są za prawotwórcze. Zadaniem teorii prawa jest określić z jakich elementów składa się koncepcja źródeł prawa.

13 Normatywna koncepcja źródeł prawa Zespół reguł nakazujących uznawać jakieś fakty za fakty prawotwórcze oraz reguł dotyczących wiązania z tymi faktami obowiązywania określonych norm prawnych nazywamy normatywną koncepcją źródeł prawa danego systemu.

14 Na normatywną koncepcję źródeł prawa składają się więc reguły dwojakiego rodzaju: a) reguły walidacyjne, nakazujące uznawać jakieś fakty za fakty prawotwórcze danego systemu. b) reguły egzegezy; reguły interpretowania tekstów prawnych, reguły inferencyjne, dotyczące wnioskowania z obowiązywania jakichś jednych norm o obowiązywaniu innych norm prawnych oraz reguły kolizyjne, określające sposób eliminowania niezgodności norm systemu.

15 Normatywna Koncepcja Źródeł Prawa Reguły WALIDACYJNE Reguły EGZEGEZY Reguły interpretowania Reguły inferencyjne Reguły kolizyjne

16 Reguły walidacyjne jako nakazujące uznawać jakieś fakty za fakty prawotwórcze danego systemu wydają się być oczywistym składnikiem normatywnej koncepcji źródeł prawa. To jednak jakiej treści normy prawne uznamy za obowiązujące normy danego systemu (naleŝące do tego systemu) zaleŝy nie tylko od samych faktów prawodawczych, np. od ustanowienia danych przepisów, ale takŝe od przyjmowanych w systemie reguł egzegezy. Na podstawie tych samych przepisów prawnych, przy przyjęciu odmiennych reguł egzegezy, odtworzyć moŝna bowiem normy o odmiennej treści.

17 Składniki normatywnej koncepcji: Od normatywnej koncepcji źródeł prawa jakiegoś systemu odróŝniać naleŝy teorię źródeł prawa. Teoria taka jest zbiorem twierdzeń opisujących przyjmowane w danych systemach reguły uznawania jakichś faktów za fakty prawotwórcze i wyjaśniających fakt rozpowszechnienia się w danej społeczności takich właśnie reguł oraz opisujących społeczne konsekwencje przyjmowanej normatywnej koncepcji źródeł prawa.

18 Rozwinięta normatywna koncepcja źródeł prawa danego systemu zawierać musi następujące składniki: 1) określający polityczne uzasadnienie podstaw systemu prawnego, 2) określający kompetencje jakichś podmiotów do otworzenia pisanych źródeł prawa, 3) określający prawotwórczą rolę zwyczaju i precedensów, 4) określający jakie są dopuszczalne w danym systemie reguły interpretacyjne, 5) określający jakie dopuszcza się w danym systemie reguły inferencyjne, 6) określający przyjmowane w systemie zasady rozstrzygania kolizji między normami

19 Reguły składające się na rozwiniętą koncepcję źródeł prawa (zwane regułami konstrukcji danego systemu) pełnią funkcję kryteriów które umoŝliwiają 1. zaliczanie norm o określonej treści do sytemu norm obowiązujących albo 2. odmawiają im charakteru norm obowiązujących w danym systemie

20 Normatywna koncepcja źródeł prawa współwyznaczana jest przez 1. teksty prawne oraz 2. doktrynę prawniczą. Reguły naleŝące do niej są więc uwaŝane za obowiązujące, poniewaŝ są sformułowane w tekstach prawnych (skądinąd wymagających interpretacji) lub uwaŝa je za wiąŝące rozpowszechniona doktryna prawnicza. Zgodnie z kontynentalną kulturą prawną poglądy doktryny prawniczej nie są uznawane za samodzielne źródło prawa. Poglądy te w znacznej mierze jednak rozstrzygają o tym, jakie fakty uznawane są za fakty prawotwórcze, a więc za źródła prawa.

21 W zaleŝności od tego jakiego rodzaju fakty prawotwórcze tworzy się głównie w danym systemie prawnym, wyróŝnia się systemy 1. prawa stanowionego, zwane inaczej takŝe systemami prawa ustawowego ( statute law), powstające w głównej mierze w drodze stanowienia norm przez ustawodawcę, 2. oraz systemy prawa ( common law ), powstające głównie w drodze precedensów prawotwórczych.

22 COMMON LAW Stworzony w XIII wieku w Anglii duŝa rola precedensu w tym systemie Źródła prawa PRAWO USTAWOWE Opiera się na prawie rzymskim, spisywanym przez glosatorów mała rola precedensów tym systemie Porównanie systemów: wysoka pozycja precedensu wśród źródeł prawa mniejsza rola prawa stanowionego występowanie zasady stare decidis mała rola kodeksów brak wyraźnego podziału na prawo publiczne i prywatne jednolita konstrukcja systemu sądowego: brak sądów administracyjnych i karnych podział na common law i equity rozstrzyganie spraw Podział Rola prawa pozycja precedensu w orzecznictwie sądów w sądach istnieją wydziały karne i cywilne, istnieją równieŝ sądy administracyjne i konstytucyjne (system sądowy nie jest jednolity) podział podstawowy na prawo cywilne i prawo karne sędziów większa rola prawa stanowionego brak zasady stare decidis duŝa rola kodyfikacji prawa (kodeksów) rozdział prawa publicznego i prywatnego rozstrzyganie spraw tworzenie prawa wykładnia i interpretacja prawa, wnioskowanie per analogiam (sprawy podobne) wydawanie wyroków, tworzenie precedensów (nie kaŝdy wyrok jest precedensem) (ocena zgodności prawa z Konstytucją) nie tworzą prawa wykładnia i interpretacja prawa, wnioskowanie dedukcyjne, subsumpcja Wydawanie wyroków, określanie kar i odszkodowań brak judical review mniejsza rola doktryny w orzecznictwie większa rola doktryny w orzecznictwie

23 norma prawa norma prawna precedensu norma indywidualna (wyrok), która moŝe stać się normą generalną w przyszłości, wyrok sądu jest normą Rola ławy występowanie ławy przysięgłych (jury) znaczący udział czynnika ludzkiego w systemie (np. Konstytucja USA gwarantuje prawo do procesu z udziałem jury) wyrok w procesie karnym: ława orzeka o winie, sędzia o karze wyrok w procesie cywilnym: ława orzeka o tym, kto ma rację i o odszkodowaniu, sędzia ewentualnie moŝe zmniejszyć jego wysokość przysięgłych norma prawna kodeksowa norma generalna, trzy- lub dwuczłonowa jako podstawa systemu wyrok sądu nie jest normą występowanie ławników (razem z sędzią decydują o wyroku) mniejszy udział czynnika ludzkiego w systemie (biorą udział w sprawach rodzinnych i pracowniczych) wyrok w procesie karnym: sędzia orzeka o winie i karze wyrok w procesie cywilnym: ławnicy orzekają na równi z sędzią

24 Stare decidis, czasami stare decisis, (stare decisis et non quieta movere czyli: pozostań przy podjętej decyzji) to łacińska zasada, która w systemie prawa common law oznacza, Ŝe wcześniejsze decyzje sądów muszą być uznawane za precedensy, stanowiące prawo. Zasada stare decisis powoduje, Ŝe: Decyzja sądu wyŝszej instancji jest wiąŝąca dla sądów niŝszej instancji. Sąd nie powinien zmieniać swoich własnych decyzji, chyba, Ŝe istnieje ku temu waŝna przyczyna

25 System prawa equity (ang. equity - słuszność) jest to system prawny, którego celem jest rozwiązywanie sporów pomiędzy stronami ale nie na podstawie istniejącego juŝ orzecznictwa ale na podstawie zasad: conscience - sumienia, fairness - uczciwości i justness - sprawiedliwości. Zastosowanie zasad equity jest moŝliwe tylko wówczas, gdy strony nie miały do tej pory konfliktów z prawem, ale ich uprawnienia czy roszczenia pozostają ze sobą w sprzeczności. Tak więc system ten róŝni się w sposób zasadniczy zarówno od prawa pozytywnego (stanowionego) jako i od "common law" (prawa opierającego się na precedensach).

26 NajwaŜniejszą cechą equity jest więc brak stałych reguł i przepisów (istnieją jedynie pewne ogólne wytyczne odnoszące się raczej do sposobu rozstrzygania sporu niŝ do właściwego kształtowania stosunków prawnych) oraz orzekanie sądu zgodnie z własnym sumieniem i poczuciem zdrowego rozsądku. Więc jest to prawo bardzo łatwo poddające się zmianom i elastyczne. Obecnie trudno juŝ mówić o systemie equity zarówno w USA jak w Wielkiej Brytanii, bo jego większość została włączona do prawa precedensowego.

27 System źródeł prawa w RP Stopniowo system źródeł prawa RP przedstawiać się będzie następująco (akty powszechnie obowiązujące) : - Wartości prawa naturalnego (występują w róŝnych aktach prawodawczych, nie stanowią same z siebie źródeł prawa) - Konstytucja (najwyŝszy akt prawodawczy) - Prawo europejskie - Umowy międzynarodowe (ratyfikowane za zgodą Parlamentu znajdują się w hierarchii wyŝej niŝ ustawy zwykłe, ratyfikowane bez zgody hierarchicznie niŝsze od ustaw zwykłych

28 Wartości Prawa Naturalnego - ustawy - rozporządzenia - akty prawa miejscowego nie posiadające waloru powszechności obowiązywania (akty prawa wewnętrznego): - zarządzenia - uchwały Konstytucja Prawo Europejskie Umowy Międzynarodowe USTAWY ROZPORZADZENIA Akty prawa miejscowego Zarządzenia uchwały

29 Moc obowiązująca wszystkich nie uchylonych aktów prawodawczych w RP jest jednakowa, akty te w danym czasie obowiązują. Moc prawna aktów prawodawczych jest róŝna i zaleŝy od pozycji organu państwowego, który dany akt ustanowił (moc prawna moŝe być wyŝsza lub niŝsza), np. moc prawna ustawy jest wyŝsza niŝ aktu prawa miejscowego.

30 1 NajwaŜniejszym aktem prawodawczym jest Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 roku, gdyŝ ona jest statutem organizacyjnym państwa jako organizacji społecznej, a inne akty prawodawcze powinny się opierać na jej postanowieniach. Akt ten reguluje takie kwestie, jak : 1. zasady ustroju politycznego i społecznoekonomicznego państwa 2. strukturę i kompetencję organów państwowych i samorządu terytorialnego, 3.referendum, 4.wolności, prawa i obowiązki obywateli oraz środki ich ochrony, 5.źródła prawa, finanse publiczne, stany nadzwyczajne (stan wojenny, stan wyjątkowy i stan klęski Ŝywiołowej), 6.problematykę zmiany konstytucji.

31 1.zasady ustroju politycznego i społecznoekonomicznego państwa 2.strukturę i kompetencję organów państwowych i samorządu terytorialnego, 3.referendum, 4.wolności, prawa i obowiązki obywateli oraz środki ich ochrony, 5.źródła prawa, finanse publiczne, stany nadzwyczajne (stan wojenny, stan wyjątkowy i stan klęski Ŝywiołowej), 6.problematykę zmiany konstytucji KONSTYTUCJA 4 2 3

32 NajwyŜsza moc prawa konstytucji oznacza, Ŝe wszystkie inne akty prawodawcze powinny być z nią zgodne 2 Drugim co do mocy prawnej aktem jest ustawa zwykła, a materię ustawową, a więc sprawy, które mogą być regulowane wyłącznie w drodze ustawy, tworzą w szczególności: - sytuacja prawna obywateli (ich wolności, prawa i obowiązki) oraz sytuacja niepaństwowych osób prawnych, - tworzenie, kompetencje i tryb działania organów państwa, - szersze i kompleksowe regulowanie stosunków społecznych w państwie i inne.

33 Ustawa dochodzi do skutku w skomplikowanym procesie ustawodawczym. Jego zasadniczymi etapami są: inicjatywa ustawodawcza, debata w Sejmie i Senacie, podpisanie przez prezydenta ogłoszenie. Prawo inicjatywy ustawodawczej, czyli prawo zgłoszenia do Sejmu projektu ustaw, przysługuje: posłom (grupie przynajmniej 15 posłów), komisjom sejmowym, Senatowi, Prezydentowi RP, Radzie Ministrów oraz wyborcom w liczbie co najmniej 100 tysięcy (inicjatywa ludowa).

34 1. Posłowie 15 osób 6. Wyborcy 100tysięcy 2. KOMISJE SEJMOWE INICJATYWA USTAWODAWCZA 5. RADA MINISTRÓW 3. SENAT 4. PREZES RM

35 Debata w Sejmie i Senacie nad projektami ustaw toczy się na plenarnych posiedzeniach tych ciał i w komisjach. Decyzję o przyjęciu ustawy podejmuje się tylko na plenarnych posiedzeniach osobno Sejmu i osobno Senatu. Ustawy podpisuje i zarządza ich ogłoszenie Prezydent RP. Źródłem prawa powszechnie obowiązującego w Polsce są umowy międzynarodowe, które są bezpośrednio stosowane, chyba Ŝe ich stosowanie jest uzaleŝnione od wydania ustawy. JeŜeli wymagana jest zgoda na ratyfikację umowy międzynarodowej w drodze uprzedniej ustawy (zgoda parlamentu na ratyfikację), warunkiem ich stosowania jest ogłoszenie w trybie wymaganym dla ustawy. Umowy takie mają moc ustawy, a w razie kolizji wzajemnej mają przewagę nad ustawą. Umowy międzynarodowe zajmują miejsce poniŝej Konstytucji i muszą być z nią zgodne.

36 Polska zadeklarowała takŝe gotowość stosowania w kraju prawa organizacji międzynarodowych (wtórnego prawa wspólnotowego - prawa wynikającego z umowy konstytuującej daną organizację), które ma pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami. Organy krajowe stracą wtedy stosowne kompetencje prawodawcze, które zastaną przeniesione na organy Wspólnoty. W miarę krystalizowania się Unii Europejskiej jako federacji państw Europy, prawo wspólnotowe zaczynało funkcjonować w charakterze równoległego porządku prawnego wobec prawa krajowego.

37 Aktem organów władzy wykonawczej, stanowiącym źródło prawa powszechnie obowiązującego, są rozporządzenia jako akt ściśle związany z ustawą, wydawany przez organy wskazane w Konstytucji na podstawie szczegółowego upowaŝnienia ustawowego. Rozporządzenia moŝe wydawać: -Prezydent RP, -Rada Ministrów, -Prezes Rady Ministrów, -Minister kierujący działem administracji rządowej, -Przewodniczący komitetu powołanego w składzie Rady Ministrów -Przewodniczący Krajowej Radiofonii i Telewizji.

38 1. PREZYDENT RP 6. Przewodniczący KRAJOWEJ RADY RADIOFONII I TELEWIZJI 2. RADA MINISTRÓW ROZPORZĄDZENIA 5. Przewodniczący Komitetu Powołanego w składzie RADY MINISTRÓW 4. Minister Kierujący Działem Administracji RZĄDOWEJ 3. PREZES RADY MINISTRÓW

39 3 NiŜszą moc w sferze prawa powszechnie obowiązującego mają akty prawa miejscowego - obowiązują na terenie działania organu, który je ustanowił. Akty prawa miejscowego wydawane są na podstawie i w granicach upowaŝnień zawartych w ustawach samorządowych i innych ustawach. Wydawane są zarówno na mocy kompetencji ogólnej, jak i szczegółowej.

40 Aktem prawa powszechnie obowiązującego są wydawane w specyficznych okolicznościach, np. w czasie stanu wojennego są rozporządzenia Prezydenta z mocą ustawy. Niejednorodny charakter prawny mają uchwały Sejmu i Senatu, gdyŝ część z nich nie ma charakteru normatywnego (np. o wyborze sędziów Trybunału Konstytucyjnego). W formie uchwały stanowiony jest regulamin Sejmu i Senatu, który do pewnego stopnia ma charakter prawa powszechnie obowiązującego.

41 Wspomnieliśmy juŝ, Ŝe źródłem wewnętrznego prawa konsensualnego (w przyszłości być moŝe prawa powszechnie obowiązującego) są układy zbiorowego pracy oraz umowy zawierane przez Radę Ministrów z kościołami innymi niŝ katolicki oraz z związkami wyznaniowymi. Konstytucja RP wyraźnie oddziela akty prawa wewnętrznego, czyli przepisy obowiązujące wyłącznie jednostki organizacyjne podległe organowi tworzącemu prawo. Aktami tymi są uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów i ministrów.

42 Wykład nr III Podstawy prawa i ochrona własności intelektualnej System Prawa. Zasady Prawne. Źródła Prawa. Źródła Prawa w RP. Instytut InŜynierii i Gospodarki Wodnej Zakład Gospodarki Wodnej OPRACOWAŁ dr hab.inŝ.wojciech Chmielowski prof. PK

ŹRÓDŁA PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO W RP

ŹRÓDŁA PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO W RP ŹRÓDŁA PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO W RP SYSTEM PRAWA Zbiór uporządkowanych i wzajemnie ze sobą powiązanych norm generalnych i abstrakcyjnych wysłowionych w tekstach aktów prawotwórczych i nieuchylonych

Bardziej szczegółowo

Prawo konstytucyjne. Niestacjonarne Studia Prawa 2016/2017 semestr zimowy

Prawo konstytucyjne. Niestacjonarne Studia Prawa 2016/2017 semestr zimowy Prawo konstytucyjne Niestacjonarne Studia Prawa 2016/2017 semestr zimowy Stosunek prawa międzynarodowego do prawa krajowego Artykuł 38. 1. Trybunał, którego zadaniem jest orzekać na podstawie prawa międzynarodowego

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD III. SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA W ŚWIETLE KONSTYTUCJI RP z dnia 2 kwietnia 1887 r.

WYKŁAD III. SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA W ŚWIETLE KONSTYTUCJI RP z dnia 2 kwietnia 1887 r. WYKŁAD III SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA W ŚWIETLE KONSTYTUCJI RP z dnia 2 kwietnia 1887 r. I. Pojęcie i rodzaje źródeł prawa II. Cechy systemu źródeł prawa w Polsce: 1. konstytucjonalizacja 2. dychotomiczny podział

Bardziej szczegółowo

Inne określenia: akty prawa miejscowego prawo lokalne lokalne źródła prawa lokalne akty normatywne akty terenowe

Inne określenia: akty prawa miejscowego prawo lokalne lokalne źródła prawa lokalne akty normatywne akty terenowe CZ.1 Inne określenia: akty prawa miejscowego prawo lokalne lokalne źródła prawa lokalne akty normatywne akty terenowe Źródła prawa powszechnie obowiązującego, stanowione przez terenowe organy administracji

Bardziej szczegółowo

ŹRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO W SYSTEMIE PRAWA WEWNĘTRZNEGO

ŹRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO W SYSTEMIE PRAWA WEWNĘTRZNEGO Maciej M. Sokołowski ŹRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO W SYSTEMIE PRAWA WEWNĘTRZNEGO Warszawa, 16/10/2014 r. POJĘCIE ŹRÓDEŁ PRAWA Czynniki wpływające na treść prawa np. wola narodu czy prawodawcy, stosunki

Bardziej szczegółowo

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak Art. 92 ust. 1 Konstytucji RP Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia

Bardziej szczegółowo

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak Art. 92 ust. 1 Konstytucji RP Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia

Bardziej szczegółowo

PRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak

PRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak Art. 92 ust. 1 Konstytucji RP Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego

Bardziej szczegółowo

Prawo konstytucyjne SNA I (III) Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego Semestr zimowy 2014/2015

Prawo konstytucyjne SNA I (III) Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego Semestr zimowy 2014/2015 Prawo konstytucyjne SNA I (III) Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego Semestr zimowy 2014/2015 Źródła prawa konstytucyjnego to źródła, które zawierają normy zaliczane do tej gałęzi prawa Koncepcja paostwa

Bardziej szczegółowo

ZASADY NACZELNE USTROJU RP

ZASADY NACZELNE USTROJU RP ZASADY NACZELNE USTROJU RP Zasady naczelne ustroju RP Zawierają idee przewodnie ustawy zasadniczej. Są to normy prawne zawarte w Konstytucji, których szczególna doniosłość charakteryzuje się w tym, że

Bardziej szczegółowo

Dz.U FRAGMENT KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.) Rozdział VIII. Art. 173.

Dz.U FRAGMENT KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.) Rozdział VIII. Art. 173. Dz.U.97.78.483 FRAGMENT KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.) Rozdział VIII SĄDY I TRYBUNAŁY Art. 173. Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezaleŝną

Bardziej szczegółowo

Studia podyplomowe "Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy". Opracowanie: dr Artur Woźny

Studia podyplomowe Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy. Opracowanie: dr Artur Woźny ŹRÓDŁA PRAWA PRACY Pod pojęciem źródła prawa rozumie się wszelkiego rodzaju formy, poprzez które zostają wyrażone normy prawne. Charakter oficjalnego źródła prawa stanowionego (wydanego przez uprawnione

Bardziej szczegółowo

Podstawowe pojęcia z zakresu prawa

Podstawowe pojęcia z zakresu prawa Podstawowe pojęcia z zakresu prawa Prawo to uporządkowany zbiór norm postępowania wydanych lub usankcjonowane przez państwo i zabezpieczonych przymusem państwowym. Ustawa jest aktem prawa powszechnego

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. Wykaz skrótów... XI Wykaz podstawowej literatury... XV Przedmowa... XVII

SPIS TREŚCI. Wykaz skrótów... XI Wykaz podstawowej literatury... XV Przedmowa... XVII SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... XI Wykaz podstawowej literatury... XV Przedmowa... XVII CZĘŚĆ I. Prawo jako przedmiot nauk prawnych Rozdział I. Podstawowe koncepcje prawa... 3 1. Koncepcje prawnonaturalne...

Bardziej szczegółowo

TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY

TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY Konstytucja wk 10 TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY Został ustanowiony nowelą konstytucyjną 26 marca 1982r Ustawa o TK została uchwalona 29 kwietnia 1985r TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY jest organem władzy sądowniczej, choć

Bardziej szczegółowo

WŁADZA SĄDOWNICZA. PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2014/2015 mgr Anna Kuchciak

WŁADZA SĄDOWNICZA. PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2014/2015 mgr Anna Kuchciak WŁADZA SĄDOWNICZA PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2014/2015 mgr Anna Kuchciak Z A S A D A T R Ó J P O D Z I A Ł U W Ł A D Z??? . ( )Z zasady podziału władz wynika, iż władze ustawodawcza, wykonawcza

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Część A. Pytania egzaminacyjne. Część B. Kazusy. Część C. Tablice. Wykaz skrótów. Pytanie

Spis treści. Część A. Pytania egzaminacyjne. Część B. Kazusy. Część C. Tablice. Wykaz skrótów. Pytanie Wykaz skrótów XI Część A. Pytania egzaminacyjne Pytanie 1 150 1 Część B. Kazusy Kazus 1. Umowa międzynarodowa 109 Kazus 2. Immunitet, ułaskawienie 112 Kazus 3. Rozporządzenie z mocą ustawy, Trybunał Konstytucyjny

Bardziej szczegółowo

WŁADZA SĄDOWNICZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Organizacja wymiaru sprawiedliwości

WŁADZA SĄDOWNICZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Organizacja wymiaru sprawiedliwości W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Organizacja wymiaru sprawiedliwości Sądy są władzą odrębną i niezależną od innych władz. Sądy wydają wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej. Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Spis treści. Spis treści

Spis treści. Spis treści. Spis treści Spis treści Spis treści Spis treści Wykaz skrótów.................................................. 15 Od Autora...................................................... 19 ROZDZIAŁ I. Pojęcie i przedmiot

Bardziej szczegółowo

PRAWO ADMINISTRACYJNE SSP SEMESTR ZIMOWY ROKU AKADEMICKIEGO 2017/18 ZAJĘCIA 04 z 10 - KONSPEKT

PRAWO ADMINISTRACYJNE SSP SEMESTR ZIMOWY ROKU AKADEMICKIEGO 2017/18 ZAJĘCIA 04 z 10 - KONSPEKT PRAWO ADMINISTRACYJNE SSP SEMESTR ZIMOWY ROKU AKADEMICKIEGO 2017/18 ZAJĘCIA 04 z 10 - KONSPEKT Cd. omawiania źródeł prawa administracyjnego, ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych

Bardziej szczegółowo

Akty normatywne. PPwG prof. Stanisław Piątek

Akty normatywne. PPwG prof. Stanisław Piątek Akty normatywne PPwG prof. Stanisław Piątek Rodzaje aktów normatywnych Akty normatywne (źródła prawa) - dokumenty odpowiednio ustanowione przez organy władzy publicznej, które zawierają przepisy prawa,

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wprowadzenie. Część I. Prawoznawstwo 1

Spis treści. Wprowadzenie. Część I. Prawoznawstwo 1 Wprowadzenie XI Część I. Prawoznawstwo 1 Tabl. 1. Pojęcie państwo 3 Tabl. 2. Cechy państwa 4 Tabl. 3. Teorie powstania państwa 5 Tabl. 4. Funkcje państwa 6 Tabl. 5. Typ i forma państwa 7 Tabl. 6. Aparat

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1 Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1.Nazwa 2.Przedmiot prawa konstytucyjnego i jego miejsce w systemie prawa

Rozdział 1 Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1.Nazwa 2.Przedmiot prawa konstytucyjnego i jego miejsce w systemie prawa POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE Red.: Dariusz Górecki Wykaz skrótów Wstęp Rozdział 1 Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1.Nazwa 2.Przedmiot prawa konstytucyjnego i jego miejsce w systemie prawa Rozdział

Bardziej szczegółowo

PRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak

PRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak K W E S T I E O R G A N I Z A C Y J N E KONTAKT I KONSULTACJE WARUNKI ZALICZENIA DODATKOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEBIEGU ZAJĘĆ ZALECANA LITERATURA

Bardziej szczegółowo

Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. [ ]

Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. [ ] Art. 173 Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. [ ] Art. 175 1. Wymiar sprawiedliwości w Rzeczpospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sady administracyjne

Bardziej szczegółowo

KONSTYTUCYJNY SYSTEM ORGANÓW PAŃSTWOWYCH RED. EWA GDULEWICZ

KONSTYTUCYJNY SYSTEM ORGANÓW PAŃSTWOWYCH RED. EWA GDULEWICZ KONSTYTUCYJNY SYSTEM ORGANÓW PAŃSTWOWYCH RED. EWA GDULEWICZ PRZEDMOWA ROZDZIAŁ I. ZMIANY USTROJU POLITYCZNEGO POLSKI W LATACH 1944-1997 1. Pojęcie ustroju politycznego i jego periodyzacja 2. Okres Krajowej

Bardziej szczegółowo

Część I. Uwagi ogólne o prawie administracyjnym

Część I. Uwagi ogólne o prawie administracyjnym Część I. Uwagi ogólne o prawie administracyjnym Rozdział 1. Definicja prawa administracyjnego Prawo administracyjne to bardzo obszerny zespół norm zróżnicowanych pod względem ich przedmiotu i budowy, regulujący

Bardziej szczegółowo

PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA. Zagadnienia wprowadzające. dr Tomasz Poskrobko

PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA. Zagadnienia wprowadzające. dr Tomasz Poskrobko PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA Zagadnienia wprowadzające dr Tomasz Poskrobko POJĘCIE PRAWA Uporządkowany i stanowiący system zespół norm tworzonych przez organy Państwa, regulujący relacje obywateli i innych

Bardziej szczegółowo

Zakres materiału na egzamin z prawa konstytucyjnego

Zakres materiału na egzamin z prawa konstytucyjnego Poznań, 9 października 2018 r. Zakres materiału na egzamin z prawa konstytucyjnego I. Podstawowe pojęcia prawa konstytucyjnego 1. Pojęcia małej konstytucji, minimum konstytucyjnego, ustawy organicznej.

Bardziej szczegółowo

3) jest stanowiony na podstawie i w granicach ustaw

3) jest stanowiony na podstawie i w granicach ustaw CZ. 2 1) jest to podstawowe źródło prawa powszechnie obowiązującego 2) obowiązuje powszechnie na obszarze działania organów, które go ustanowiły (a więc lokalnie) 3) jest stanowiony na podstawie i w granicach

Bardziej szczegółowo

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak K W E S T I E O R G A N I Z A C Y J N E KONTAKT I KONSULTACJE WARUNKI ZALICZENIA DODATKOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEBIEGU ZAJĘĆ

Bardziej szczegółowo

LEGISLACJA ADMINISTRACYJNA. Marcin Mazuryk Mateusz Kaczocha

LEGISLACJA ADMINISTRACYJNA. Marcin Mazuryk Mateusz Kaczocha LEGISLACJA ADMINISTRACYJNA Marcin Mazuryk Mateusz Kaczocha Warszawa 2012 Spis treści 5 Spis treści Wykaz skrótów... 7 Słowo wstępne... 9 Rozdział I Konstytucja... 11 Rozdział II Inicjatywa obywatelska...

Bardziej szczegółowo

POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE W ZARYSIE. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW KIERUNKÓW NIEPRAWNICZYCH W

POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE W ZARYSIE. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW KIERUNKÓW NIEPRAWNICZYCH W POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE W ZARYSIE. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW KIERUNKÓW NIEPRAWNICZYCH W RED.: DARIUSZ GÓRECKI Wykaz skrótów Przedmowa Rozdział pierwszy Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1. Nazwa

Bardziej szczegółowo

DZIAŁ I. PRAWO ADMINISTRACYJNE

DZIAŁ I. PRAWO ADMINISTRACYJNE DZIAŁ I. PRAWO ADMINISTRACYJNE Rozdział I. Uwagi ogólne o prawie administracyjnym Część I. Definicja prawa administracyjnego Prawo administracyjne to bardzo obszerny zespół norm zróżnicowanych pod względem

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr 216/2012 KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 19 lipca 2012 r.

UCHWAŁA Nr 216/2012 KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 19 lipca 2012 r. UCHWAŁA Nr 216/2012 KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 19 lipca 2012 r. w sprawie wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją: 1) art. 20 pkt 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r.

Bardziej szczegółowo

FORUM DEBATY PUBLICZNEJ SPRAWNE I SŁUŻEBNE PAŃSTWO VII SEMINARIUM EKSPERCKIE SYSTEM STANOWIENIA PRAWA SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA

FORUM DEBATY PUBLICZNEJ SPRAWNE I SŁUŻEBNE PAŃSTWO VII SEMINARIUM EKSPERCKIE SYSTEM STANOWIENIA PRAWA SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA FORUM DEBATY PUBLICZNEJ SPRAWNE I SŁUŻEBNE PAŃSTWO VII SEMINARIUM EKSPERCKIE SYSTEM STANOWIENIA PRAWA SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA Prof. zw. dr hab. Piotr Winczorek Prof. UW dr hab. Tomasz Stawecki System źródeł

Bardziej szczegółowo

OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 13 grudnia 2016 r. w przedmiocie poselskiego projektu ustawy Przepisy wprowadzające

OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 13 grudnia 2016 r. w przedmiocie poselskiego projektu ustawy Przepisy wprowadzające OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 13 grudnia 2016 r. w przedmiocie poselskiego projektu ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym i

Bardziej szczegółowo

Sprawy organizacyjne

Sprawy organizacyjne Wydział Maszyn Roboczych i Transportu Politechniki Poznańskiej Prawo transportowe Sprawy organizacyjne Marcin Kiciński Zakład Systemów Transportowych WMRiT pok. 706, tel. 665 21 29 marcin.kicinski@put.poznan.pl

Bardziej szczegółowo

PROCES LEGISLACYJNY. Podstawy prawa i ochrona własności intelektualnej. Wykład nr IV. Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej Zakład Gospodarki Wodnej

PROCES LEGISLACYJNY. Podstawy prawa i ochrona własności intelektualnej. Wykład nr IV. Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej Zakład Gospodarki Wodnej Wykład nr IV Podstawy prawa i ochrona własności intelektualnej PROCES LEGISLACYJNY Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej Zakład Gospodarki Wodnej OPRACOWAŁ dr hab.inż.wojciech Chmielowski prof. PK Proces

Bardziej szczegółowo

Akademia Prawa. Zdzisław Muras. Podstawy prawa. 3. wydanie. C.H.Beck

Akademia Prawa. Zdzisław Muras. Podstawy prawa. 3. wydanie. C.H.Beck Akademia Prawa Zdzisław Muras Podstawy prawa 3 wydanie CHBeck AKADEMIA PRAWA Podstawy prawa W sprzedaży: S Gurgul PRAWO UPADŁOŚCIOWE I NAPRAWCZE, wyd 9 Duże Komentarze Becka K Flaga-Gieruszyńska PRAWO

Bardziej szczegółowo

PROCES TWORZENIA PRAWA W POLSCE

PROCES TWORZENIA PRAWA W POLSCE PROCES TWORZENIA PRAWA W POLSCE Źródło: https://www.pexels.com/photo/flag-of-poland-5611/, baza PEXELS, licencja CCO Proces ustawodawczy, zwany też legislacyjnym, oznacza przebieg stanowienia prawa w Polsce.

Bardziej szczegółowo

WŁADZA USTAWODAWCZA W POLSCE. Sejm i Senat

WŁADZA USTAWODAWCZA W POLSCE. Sejm i Senat WŁADZA USTAWODAWCZA W POLSCE Sejm i Senat GŁÓWNE CECHY PARLAMENTU W RP Parlament jest jedynym organem ustawodawczym w Polsce. Parlament (zwłaszcza izba sejmowa) pełni też inne funkcje kontrolną i kreacyjną.

Bardziej szczegółowo

I OGÓLNOPOLSKI KONKURS WIEDZY O PRAWIE KONSTYTUCYJNYM TEST

I OGÓLNOPOLSKI KONKURS WIEDZY O PRAWIE KONSTYTUCYJNYM TEST I OGÓLNOPOLSKI KONKURS WIEDZY O PRAWIE KONSTYTUCYJNYM TEST CZĘŚĆ 1. TEST POJEDYNCZEGO WYBORU - WYBIERZ WŁAŚCIWĄ ODPOWIEDŹ (MAX. 30 PKT.) 1. Konstytucja RP: a) zawiera przepisy niezmienialne b) zawiera

Bardziej szczegółowo

Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy Ordynacja podatkowa (druk nr 1288)

Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy Ordynacja podatkowa (druk nr 1288) Warszawa, dnia 25 lipca 2011 r. Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy Ordynacja podatkowa (druk nr 1288) I. Cel i przedmiot ustawy Opiniowana ustawa wprowadza

Bardziej szczegółowo

PRZEPISY INTERTEMPORALNE

PRZEPISY INTERTEMPORALNE PRZEPISY INTERTEMPORALNE 30. 1. W przepisach przejściowych reguluje się wpływ nowej ustawy na stosunki powstałe pod działaniem ustawy albo ustaw dotychczasowych. 2. W przepisach przejściowych rozstrzyga

Bardziej szczegółowo

Władza sądownicza w Polsce. Sądy i trybunały

Władza sądownicza w Polsce. Sądy i trybunały Władza sądownicza w Polsce Sądy i trybunały Charakterystyka władzy sądowniczej Władza sądownicza stanowi jeden z filarów władzy państwowej w ramach podziału władzy, lecz od pozostałych jest niezależna.

Bardziej szczegółowo

Spis treści Rozdział I. Europeizacja prawa administracyjnego pojęcie i konteksty 1. Uwagi wstępne 2. Europeizacja prawa administracyjnego

Spis treści Rozdział I. Europeizacja prawa administracyjnego pojęcie i konteksty 1. Uwagi wstępne 2. Europeizacja prawa administracyjnego Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Rozdział I. Europeizacja prawa administracyjnego pojęcie i konteksty. 1 1. Uwagi wstępne... 10 I. Europeizacja............................................... 10 II.

Bardziej szczegółowo

STANY NADZWYCZAJNE ZAJĘCIA NR 6. mgr Kinga Drewniowska

STANY NADZWYCZAJNE ZAJĘCIA NR 6. mgr Kinga Drewniowska STANY NADZWYCZAJNE ZAJĘCIA NR 6 mgr Kinga Drewniowska STAN NADZWYCZAJNY STAN NADZWYCZAJNY pojawienie się w państwie sytuacji szczególnego zagrożenia, którego rozwiązanie wymaga sięgnięcia do środków szczególnych,

Bardziej szczegółowo

Prawo dla informatyków 2008/2009

Prawo dla informatyków 2008/2009 Prawo dla informatyków 2008/2009 1 Cele zajęć znajomość podstaw prawa cywilnego elementów postępowania cywilnego prawa prywatnego międzynarodowego prawa karnego prawa pracy innych dziedzin w miarę możliwości

Bardziej szczegółowo

Wdrożenie Modelowej Procedury Konsultacji Publicznych do systemu prawnego

Wdrożenie Modelowej Procedury Konsultacji Publicznych do systemu prawnego Wdrożenie Modelowej Procedury Konsultacji Publicznych do systemu prawnego Najistotniejszą wadą polskiego systemu prawnego, w zakresie regulacji procesu konsultacji publicznych jest luka polegająca na braku

Bardziej szczegółowo

Podaj na czym polega definicja negatywna administracji - 3. Podaj kto jest autorem definicji podmiotowej administracji - 1

Podaj na czym polega definicja negatywna administracji - 3. Podaj kto jest autorem definicji podmiotowej administracji - 1 Pytania z prawa administracyjnego Podaj jaka jest geneza pojęcia administracja 2 Podaj na czym polega definicja negatywna administracji - 3 Podaj kto jest twórcą definicji negatywnej administracji - 1

Bardziej szczegółowo

Art. 88. - konkretyzacja: - ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych

Art. 88. - konkretyzacja: - ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych OBOWIĄZYWANIE PRAWA I. Zasady konstytucyjne: 1. Zasada państwa prawa i jej konsekwencje w procesie stanowienia prawa: niezwykle ważna dyrektywa w zakresie stanowienia i stosowania prawa wyrok 9 V 2005

Bardziej szczegółowo

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak SĄD NAJWYŻSZY art. 183 Konstytucji RP 1. Sąd Najwyższy sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych w zakresie

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. Rozdział I. Aksjologiczne fundamenty Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Uwagi wprowadzające... 26

SPIS TREŚCI. Rozdział I. Aksjologiczne fundamenty Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Uwagi wprowadzające... 26 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... XI Wykaz podstawowej literatury... XV Przedmowa... XVII Rozdział I. Aksjologiczne fundamenty Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej... 1 1. Uwagi wprowadzające... 2 2. Zasada

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Rozdział czwarty Zasady ustroju politycznego Rzeczypospolitej Polskiej w świetle Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r...

Spis treści. Rozdział czwarty Zasady ustroju politycznego Rzeczypospolitej Polskiej w świetle Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r... Spis treści Rozdział pierwszy Ustrój polityczny państwa pojęcie i istota... 11 1. Pojęcie ustroju politycznego... 12 2. Ewolucja ustroju politycznego Polski... 14 Rozdział drugi Konstytucyjne podstawy

Bardziej szczegółowo

Prawo administracyjne. Mateusz Stręk, Jacek Radomański, Karol Trajkowski

Prawo administracyjne. Mateusz Stręk, Jacek Radomański, Karol Trajkowski Prawo administracyjne Mateusz Stręk, Jacek Radomański, Karol Trajkowski Administracja Łac. ministrare słuŝyć administrare być pomocnym, obsługiwać, zarządzać system podmiotów utworzonych i wyposaŝonych

Bardziej szczegółowo

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak K W E S T I E O R G A N I Z A C Y J N E KONTAKT I KONSULTACJE WARUNKI ZALICZENIA DODATKOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEBIEGU ZAJĘĆ

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia wstępne. Ewa Bobin Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, UWr

Zagadnienia wstępne. Ewa Bobin Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, UWr Ewa Bobin Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, UWr Zagadnienia wstępne POJĘCIE I CECHY PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO PUBLICZNEGO Prawo międzynarodowe publiczne

Bardziej szczegółowo

Moduł 1. Wybrane zagadnienia prawa konstytucyjnego

Moduł 1. Wybrane zagadnienia prawa konstytucyjnego Autor: Marek Kruszka Moduł 1 Wybrane zagadnienia prawa konstytucyjnego Celem mniejszego opracowania jest przybliżenie słuchaczom wybranych zagadnień prawa konstytucyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem

Bardziej szczegółowo

K A R T A P R Z E D M I O T U

K A R T A P R Z E D M I O T U Uczelnia Wydział Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil kształcenia Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Wydział Prawa i Administracji Kierunek prawno-biznesowy Studia pierwszego stopnia

Bardziej szczegółowo

WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH Z PRAWA KONSTYTUCYJNEGO. 2. Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz.U. z 2011 r. Nr 43, poz. 224 ze zm.

WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH Z PRAWA KONSTYTUCYJNEGO. 2. Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz.U. z 2011 r. Nr 43, poz. 224 ze zm. WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH Z PRAWA KONSTYTUCYJNEGO 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze 2. Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz.U.

Bardziej szczegółowo

Pojęcie i prawna regulacja zasad techniki prawodawczej. ZTP reguły konstruowania aktów normatywnych przez legislatorów

Pojęcie i prawna regulacja zasad techniki prawodawczej. ZTP reguły konstruowania aktów normatywnych przez legislatorów CZ. 3 Pojęcie i prawna regulacja zasad techniki prawodawczej ZTP reguły konstruowania aktów normatywnych przez legislatorów ZTP stanowią załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20.06.2002

Bardziej szczegółowo

Dr Ryszard Piotrowski 27 lutego 2008 r. Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego

Dr Ryszard Piotrowski 27 lutego 2008 r. Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego Dr Ryszard Piotrowski 27 lutego 2008 r. Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego Opinia w sprawie trybu uchwalania przez Senat ustawy wyrażającej zgodę na ratyfikację umowy międzynarodowej,

Bardziej szczegółowo

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, dalej: Regulamin Sejmu

Bardziej szczegółowo

OPINIA PRAWNA. w przedmiocie oceny czy osoba skazana z oskarżenia. publicznego na karę grzywny może w świetle przepisów

OPINIA PRAWNA. w przedmiocie oceny czy osoba skazana z oskarżenia. publicznego na karę grzywny może w świetle przepisów OPINIA PRAWNA w przedmiocie oceny czy osoba skazana z oskarżenia publicznego na karę grzywny może w świetle przepisów prawa powszechnie obowiązującego w Polsce sprawować funkcję wójta (burmistrza, prezydenta

Bardziej szczegółowo

Jak rozwiązywać kazusy?

Jak rozwiązywać kazusy? Jak rozwiązywać kazusy? Krótki przewodnik dla studentów SNP(Z) Prawo konstytucyjne Opracowano na podstawie: Polskie prawo konstytucyjne. Materiały, kazusy i orzecznictwo, pod red. M. Dąbrowskiego, J. Juchniewicz,

Bardziej szczegółowo

Czy do znamion przestępstwa znieważenia funkcjonariusza publicznego (art k.k.) należy publiczność działania sprawcy?

Czy do znamion przestępstwa znieważenia funkcjonariusza publicznego (art k.k.) należy publiczność działania sprawcy? PIERWSZY PREZES SĄDU NAJWYŻSZEGO RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 19 kwietnia 2012 r. BSA II - 4410-3/12 Sąd Najwyższy Izba Karna Na podstawie art. 60 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie

Bardziej szczegółowo

Reguły walidacyjne i reguły egzegezy stosowane w rozwiązywaniu problemów dogmatyki prawnej z punktu widzenia metodologii

Reguły walidacyjne i reguły egzegezy stosowane w rozwiązywaniu problemów dogmatyki prawnej z punktu widzenia metodologii Jolanta Szydlik Brudny 1 Reguły walidacyjne i reguły egzegezy stosowane w rozwiązywaniu problemów dogmatyki prawnej z punktu widzenia metodologii Streszczenie: Autorka rozważa wykorzystanie reguł walidacyjnych

Bardziej szczegółowo

SĄDY I TRYBUNAŁY (Roz. VIII) (władza sądownicza) Sędziowie. Krajowa Rada Sądownictwa

SĄDY I TRYBUNAŁY (Roz. VIII) (władza sądownicza) Sędziowie. Krajowa Rada Sądownictwa SĄDY I TRYBUNAŁY (Roz. VIII) (władza sądownicza) Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. Wyroki wydawane w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, w postępowaniu co najmniej dwuinstancyjnym.

Bardziej szczegółowo

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2018/2019 mgr Anna Kuchciak

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2018/2019 mgr Anna Kuchciak P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2018/2019 mgr Anna Kuchciak K W E S T I E O R G A N I Z A C Y J N E KONTAKT I KONSULTACJE WARUNKI ZALICZENIA DODATKOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEBIEGU ZAJĘĆ

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów...11 Wstęp...15

Spis treści. Wykaz skrótów...11 Wstęp...15 Wykaz skrótów...11 Wstęp..........15 Rozdział 1 Akty prawa miejscowego w systemie prawa powszechnie obowiązującego.... 25 1.1. Uwagi wstępne... 25 1.2. System źródeł prawa powszechnie obowiązującego w

Bardziej szczegółowo

Prezydent RP uwarunkowania administracyjnoprawne. mgr Maciej M. Sokołowski WPiA UW

Prezydent RP uwarunkowania administracyjnoprawne. mgr Maciej M. Sokołowski WPiA UW Prezydent RP uwarunkowania administracyjnoprawne mgr Maciej M. Sokołowski WPiA UW Prezydent RP głowa Państwa Władza wykonawcza Nie jest centralnym organem administracji Poza strukturą administracji głowa

Bardziej szczegółowo

Techniki informacji i komunikacji

Techniki informacji i komunikacji Techniki informacji i komunikacji Dzienniki urzędowe Laboratorium nr 5 2017/2018 Dr Sylwia Kotecka-Kral CBKE WPAiE UWr System źródeł prawa Zadaniem osób udzielających porad prawnych czy urzędników jest

Bardziej szczegółowo

Hard Cases. Walidacyjna i derogacyjna funkcja moralności.

Hard Cases. Walidacyjna i derogacyjna funkcja moralności. Hard Cases. Walidacyjna i derogacyjna funkcja moralności. HARD CASE tzw. trudny przypadek stosowania prawa > brak jednoznacznej normy, która została wytworzona przez określony autorytet >przypadki trudności

Bardziej szczegółowo

STANOWISKO KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 10 marca 2017 r.

STANOWISKO KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 10 marca 2017 r. STANOWISKO KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 10 marca 2017 r. w przedmiocie zarzutów grupy posłów na Sejm RP sformułowanych we wniosku do Trybunału Konstytucyjnego dotyczącym wyboru kandydatów na stanowisko

Bardziej szczegółowo

źródło: Nauka o pracy - bezpieczeństwo, higiena i ergonomia, Prawna ochrona pracy, inż. Jerzy Kowalski - Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

źródło: Nauka o pracy - bezpieczeństwo, higiena i ergonomia, Prawna ochrona pracy, inż. Jerzy Kowalski - Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej System ochrony pracy w Polsce źródło: Nauka o pracy - bezpieczeństwo, higiena i ergonomia, Prawna ochrona pracy, inż. Jerzy Kowalski - Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Mówiąc o systemie ochrony

Bardziej szczegółowo

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, dalej: Regulamin Sejmu

Bardziej szczegółowo

Prawo bankowe. doc. dr Marek Grzybowski. październik Katedra Prawa Finansowego

Prawo bankowe. doc. dr Marek Grzybowski. październik Katedra Prawa Finansowego Prawo bankowe doc. dr Marek Grzybowski październik 2014 Katedra Prawa Finansowego Próba definicji całokształt norm prawnych regulujących funkcjonowanie systemu bankowego, a w tym strukturę, organizację

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów... Wprowadzenie Prof. dr hab. Mirosław Granat, Prof. dr hab. Marek Zubik... Rozdział I. Rzeczpospolita

Spis treści. Wykaz skrótów... Wprowadzenie Prof. dr hab. Mirosław Granat, Prof. dr hab. Marek Zubik... Rozdział I. Rzeczpospolita Wykaz skrótów..................................... Wprowadzenie Prof. dr hab. Mirosław Granat, Prof. dr hab. Marek Zubik.................................... XI XV Rozdział I. Rzeczpospolita 1. Konstytucja

Bardziej szczegółowo

PRAWO KONSTYTUCYJNE semestr zimowy 2016/17

PRAWO KONSTYTUCYJNE semestr zimowy 2016/17 PRAWO KONSTYTUCYJNE semestr zimowy 2016/17 KWESTIE ORGANIZACYJNE Kontakt i konsultacje Przebieg dwiczeo Literatura podstawowa oraz akty prawne Zakres materiału Warunki zaliczenia Instota i pojęcie terminu

Bardziej szczegółowo

WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH Z PRAWA KONSTYTUCYJNEGO. 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.

WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH Z PRAWA KONSTYTUCYJNEGO. 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm. WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH Z PRAWA KONSTYTUCYJNEGO 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 2. Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U.

Bardziej szczegółowo

PRAWO KONSTYTUCYJNE TEST ZESTAW 1

PRAWO KONSTYTUCYJNE TEST ZESTAW 1 PRAWO KONSTYTUCYJNE TEST. 18.06.2018. ZESTAW 1 1. Z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa może wystąpić: a.

Bardziej szczegółowo

1. Organy władzy sądowniczej. NAJWYśSZY

1. Organy władzy sądowniczej. NAJWYśSZY 4. Rzeczpospolita Polska 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. 2. Konstytucyjne zasady ustroju Rzeczypospolitej Polskiej 3. Zasady wyborów organów władzy państwowej i samorządowej

Bardziej szczegółowo

Druk nr 580 Warszawa, 12 maja 2006 r.

Druk nr 580 Warszawa, 12 maja 2006 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ V kadencja Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Druk nr 580 Warszawa, 12 maja 2006 r. Pan Marek Jurek Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 235 ust.

Bardziej szczegółowo

1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.

1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. 4. Rzeczpospolita Polska 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. 2. Konstytucyjne zasady ustroju Rzeczypospolitej Polskiej 3. Zasady wyborów organów władzy państwowej i samorządowej

Bardziej szczegółowo

PRAWO. mgr Anna Kuchciak 2016/2017

PRAWO. mgr Anna Kuchciak 2016/2017 PRAWO KONSTYTUCYJNE mgr Anna Kuchciak 2016/2017 S TA N Y N A D Z W Y C Z A J N E Rozdział XI Konstytucji RP Stany nadzwyczajne Z A S A D Y Art. 228 Konstytucji RP 1. W sytuacjach szczególnych zagrożeń,

Bardziej szczegółowo

ZAMKNIĘTY SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO. AKTY O CHARAKTERZE WEWNĘTRZNYM.

ZAMKNIĘTY SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO. AKTY O CHARAKTERZE WEWNĘTRZNYM. ZAMKNIĘTY SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO. AKTY O CHARAKTERZE WEWNĘTRZNYM. ZAJĘCIA NR 2 mgr Kinga Drewniowska DUALISTYCZNY CHARAKTER SYSTEMU ŹRÓDEŁ PRAWA ŹRÓDŁA PRAWA PRAWO POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCE

Bardziej szczegółowo

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak KONTRASYGNATA współpodpis Prezes Rady Ministrów, który przejmuje przed Sejmem ODPOWIEDZIALNOŚĆ za akt urzędowy Prezydenta (polityczna

Bardziej szczegółowo

Konstytucja wk r. Prezydent cd

Konstytucja wk r. Prezydent cd Konstytucja wk 8 10.05.2009r. Prezydent cd Prezydent RP pełni funkcję arbitra. Przyjęcie tej koncepcji oznacza, że w przypadku zakłócenia wzajemnych stosunków między rządem a Sejmem, Prezydent powinien

Bardziej szczegółowo

Rozpoznanie na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej w trybie art. 59 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym a tajemnica sali narad

Rozpoznanie na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej w trybie art. 59 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym a tajemnica sali narad Rozpoznanie na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej w trybie art. 59 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym a tajemnica sali narad Dr Aleksandra Syryt Wydział Prawa i Administracji UKSW Warszawa

Bardziej szczegółowo

Trybunału odpowiednich do rangi zadań. Temu celowi powinny być podporządkowane wszelkie działania władzy ustawodawczej. Pozycja ustrojowa Trybunału,

Trybunału odpowiednich do rangi zadań. Temu celowi powinny być podporządkowane wszelkie działania władzy ustawodawczej. Pozycja ustrojowa Trybunału, Stanowisko Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 22 czerwca 2016 r. o przedstawieniu wniosków związanych z pracami legislacyjnymi dotyczącymi projektów ustawy o Trybunale Konstytucyjnym Krajowa Rada Sądownictwa

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa do dziewiątego wydania... V Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XIX

Spis treści. Przedmowa do dziewiątego wydania... V Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XIX Spis treści Przedmowa do dziewiątego wydania... V Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XIX Rozdział I. Przedmiot prawa konstytucyjnego... 1 Rozdział II. Polska w europejskim systemie konstytucyjnym...

Bardziej szczegółowo

R E G U L U S. zapytanie Zleceniodawcy. ustawa z dnia Kodeks Pracy. Opinia prawna

R E G U L U S. zapytanie Zleceniodawcy. ustawa z dnia Kodeks Pracy. Opinia prawna Warszawa, dnia 3 lutego 2009 r. Przedmiot opinii: Podmiotowość spółek dominujących w sporach zbiorowych pojęcie pracodawcy Zleceniodawca opinii: Podstawy faktyczne opinii: Podstawy prawne opinii: Rada

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów... XIII

Spis treści. Wykaz skrótów... XIII Wykaz skrótów... XIII Rozdział 1. Zarys modelu wykładni i stosowania prawa w procesie... 1 1. Znaczenie wykładni i stosowania prawa w procesie opartym na Konstytucji... 4 2. Konstrukcja i metoda opracowania...

Bardziej szczegółowo

ANNA KALISZ ELIZA PROKOP-PERZYŃSKA PODSTAWY PRAWOZNAWSTWA W SCHEMATACH I TABELACH

ANNA KALISZ ELIZA PROKOP-PERZYŃSKA PODSTAWY PRAWOZNAWSTWA W SCHEMATACH I TABELACH ANNA KALISZ ELIZA PROKOP-PERZYŃSKA PODSTAWY PRAWOZNAWSTWA W SCHEMATACH I TABELACH Sosnowiec 2009 SPIS TREŚCI SŁOWO WSTĘPNE...9 LITERATURA PODSTAWOWA...10 ROZDZIAŁ I PODSTAWOWE WIADOMOŚCI O PRAWOZNAWSTWIE...

Bardziej szczegółowo

MODELE ODPOWIEDZI DO PRZYKŁADOWEGO ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE

MODELE ODPOWIEDZI DO PRZYKŁADOWEGO ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE TEST PRZED MATURĄ 2007 MODELE ODPOWIEDZI DO PRZYKŁADOWEGO ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE ZAKRES PODSTAWOWY Zadanie 1. (2 pkt) Jeden punkt za kaŝde prawidłowe podkreślenie. B) C) Zadanie

Bardziej szczegółowo

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak zob. np.: orzeczenie TK z 9 listopada 1993 r., sygn. K 11/93 Rozdział VIII Konstytucji RP SĄDY I TRYBUNAŁY art. 173 Konstytucji

Bardziej szczegółowo

ćwiczenia 24 zaliczenie z oceną

ćwiczenia 24 zaliczenie z oceną Wydział: Prawo i Administracja Nazwa kierunku kształcenia: Administracja Rodzaj przedmiotu: podstawowy Opiekun: prof. dr hab. Stanisław Stadniczeńko Poziom studiów (I lub II stopnia): I stopnia Tryb studiów:

Bardziej szczegółowo

Przedstawiciel branży OZE. Podstawy prawne OZE

Przedstawiciel branży OZE. Podstawy prawne OZE Przedstawiciel branży OZE Podstawy prawne OZE Co to jest energia odnawialna? odnawialne źródło energii - źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalną,

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE WIADOMOŚCI O PRAWIE Norma prawna

PODSTAWOWE WIADOMOŚCI O PRAWIE Norma prawna Norma prawna PRAWO zbiór wszystkich obowiązujących w danym państwie norm prawnych. NORMA PRAWNA reguła ustanowiona lub uznana przez państwo, która określa jak należy postępować w oznaczonych okolicznościach.

Bardziej szczegółowo