Sprawy organizacyjne

Transkrypt

1 Wydział Maszyn Roboczych i Transportu Politechniki Poznańskiej Prawo transportowe Sprawy organizacyjne Marcin Kiciński Zakład Systemów Transportowych WMRiT pok. 706, tel marcin.kicinski@put.poznan.pl Informacje organizacyjne 2 dr inż. Marcin Kiciński 1

2 Agenda Wprowadzenie cel zajęć forma prowadzenia zajęć zasady współpracy ramowy program zajęć źródła wiedzy (informacji) Podstawy prawa Pojęcie, gałęzie i źródła prawa w Polsce 3 Wprowadzenie Cel zajęć prezentacja podstawowych aktów prawnych i uregulowań dotyczących transportu transport drogowy, kolejowy, lotniczy Forma prowadzenia zajęć dostępność i przystępność wiedzy sposób przekazu informacji zajęcia w charakterze warsztatów (seminariów) dostępna strona internetowa wspomagająca proces dydaktyczny Zasady udziału w zajęciach zajęcia dla słuchaczy chcących zdobyć i pogłębić swoją wiedzę na temat uregulowań w transporcie Ocena końcowa na podstawie testu 4 dr inż. Marcin Kiciński 2

3 Zakładane terminy wykładów ( godzin) Wtorek (co tydzień) godz października (1) 13. października (2) 20. października (3) 27. października (4) 3. listopada (5) 10. listopada (6) 17. listopada (7) 24. listopada (8) test 5 Wydział Maszyn Roboczych i Transportu Politechniki Poznańskiej Prawo transportowe Wprowadzenie Podstawowe pojęcia i definicje Marcin Kiciński Zakład Systemów Transportowych WMRiT pok. 706, tel marcin.kicinski@put.poznan.pl dr inż. Marcin Kiciński 3

4 Co to jest prawo? 7 Co to jest prawo? Termin wieloznaczny, róŝny sens pojęcia zaleŝnie od dziedziny, w której jest uŝywane. Zespół norm (reguł postępowania) ustalonych lub uznanych przez państwo i zabezpieczonych przymusem państwowym Wynik prawotwórczej działalności organów państwowych. System norm reglamentujących postępowania ludzi 8 dr inż. Marcin Kiciński 4

5 Publikacja i promulgacja źródeł prawa Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Prezes Rady Ministrów ustawy ratyfikowane umowy międzynarodowe oświadczenia rządowe w kwestii mocy wiąŝącej umów międzynarodowych rozporządzenia z mocą ustawy rozporządzenia uchwały Rady Ministrów uchylające rozporządzenia ministra i inne dr inż. Marcin Kiciński 5

6 Publikacja i promulgacja źródeł prawa Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej Urząd Oficjalnych Publikacji Komisji Europejskiej rozporządzenia dyrektywy decyzje zalecenia, opinie i inne. 11 Prawo Unii Europejskiej Źródła prawa Unii Europejskiej Pierwotne Pochodne Prawo pierwotne obejmuje przede wszystkim Traktaty wraz z ich protokołami i załącznikami. Pochodne prawo europejskie obejmuje akty normatywne organów wspólnotowych wydane na podstawie upowaŝnień wynikających z Traktatów. Do podstawowych form prawa wtórnego naleŝą wymienione w art. 249 TWE rozporządzenie, dyrektywa i decyzja. Za jedno ze źródeł prawa europejskiego uznaje się teŝ tzw. ogólne zasady prawa np. zasadę prymatu (Ŝaden przepis prawa wewnętrznego nie ma pierwszeństwa przed prawem wspólnotowym), bezpośredniości. Po akcesji 1 maja 2004 do Unii Europejskiej elementem systemu źródeł prawa powszechnie obowiązującego w Polsce jest takŝe prawo europejskie 12 dr inż. Marcin Kiciński 6

7 13 Publikacja i promulgacja źródeł prawa Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski oraz Monitor Polski B (do 2012 r.) Prezes Rady Ministrów pozostałe umowy międzynarodowe zarządzenia Prezydenta wydane na podstawie ustawy (np. zwoływanie pierwszego posiedzenia Sejmu, desygnowanie Prezesa Rady Ministrów) uchwały Rady Ministrów i zarządzenia Prezesa Rady Ministrów wydane na podstawie ustawy i inne 14 dr inż. Marcin Kiciński 7

8 Publikacja i promulgacja źródeł prawa Dzienniki urzędowe ministrów Dzienniki urzędowe organów centralnych 16 dr inż. Marcin Kiciński 8

9 17 Przykład 18 dr inż. Marcin Kiciński 9

10 Publikacja i promulgacja źródeł prawa wojewódzkie dzienniki urzędowe wojewoda akty prawa miejscowego wydawane przez wojewodę i organy administracji niezespolonej akty prawa miejscowego stanowione przez sejmik województwa, organ powiatu oraz organ gminy (w tym statuty), choć przepisy porządkowe mogą być ogłaszane takŝe w drodze obwieszczeń, a takŝe w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie lub w środkach masowego przekazu statuty związków międzygminnych i związków powiatów akty Prezesa Rady Ministrów uchylające akty prawa miejscowego wydawane przez wojewodę i organy administracji niezespolonej uchwałę budŝetową województwa statut urzędu wojewódzkiego dr inż. Marcin Kiciński 10

11 Inne źródła informacji prawnych 21 Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych 22 dr inż. Marcin Kiciński 11

12 Przykład 23 Orzeczenia Sądu Najwyż szego 24 dr inż. Marcin Kiciński 12

13 Przykład 25 Transport i jego znaczenie gospodarcze 26 Źródło: M. Mindur 2005 dr inż. Marcin Kiciński 13

14 Podstawowe gałęzie prawa Administracyjne Prawo Cywilne Konstytucyjne Karne 27 Prawo konstytucyjne Reguluje ustrój państwa Reguluje obszar wpływów władz państwowych i samorządu terytorialnego Definiuje prawa, obowiązki oraz wolności obywatelskie 28 dr inż. Marcin Kiciński 14

15 Prawo administracyjne Reguluje sposób działania administracji państwowej prawa i obowiązki w stosunku do obywateli Podstawowa zasada tej gałęzi prawa przymusowość stosunków prawnych oraz róŝnice w równorzędności podmiotów, które umoŝliwiają organom administracji stosowania przymusu państwowego. Źródła prawa administracyjnego np.: Kodeks postępowania administracyjnego (KPA) Ustawa o systemie oświaty 29 Prawo cywilne reguluje stosunki majątkowe osób fizycznych i prawnych Podstawowa zasada tej gałęzi to dobrowolność stosunków i równorzędność podmiotów prawa cywilnego Źródła prawa cywilnego: to kodeks cywilny (KC), kodeks postępowania cywilnego (KPC) 30 dr inż. Marcin Kiciński

16 Prawo karne Reguluje ochronę państwa oraz jego społeczeństwa określenie katalogu/wykazu przestępstw zasady ścigania przestępstw Źródła prawa karnego: kodeks karny (KK) kodeks postępowania karnego (KPK) 31 Normy prawne o charakterze mieszanym Prawo bankowe zasady zakładania banków jak równieŝ relacje na linii bank oraz klient oparte na ustawie o prawie bankowym. Prawo europejskie stosunki między państwami członkowskimi Unii Europejskiej oraz ich obywatelami, którego źródłem jest Traktat Europejski. Prawo międzynarodowe stosunki między państwami oraz ich obywatelami jak równieŝ organizacjami międzynarodowymi; źródłem jego są: kodeks cywilny (KC), umowy międzynarodowe oraz zwyczaje. 32 dr inż. Marcin Kiciński 16

17 Normy prawne o charakterze mieszanym Prawo podatkowe zasady nakładania podatków oraz przymusowych świadczeń pienięŝnych zasilających działalność państwa i jednostek samorządu terytorialnego (np. ustawy o podatku o podatku VAT i podatku akcyzowym, ustawa o podatkach i opłatach lokalnych, itd.). Prawo pracy układy między pracownikiem a pracodawcą, którego źródłem jest KODEKS PRACY. Prawo rodzinne i opiekuńcze stosunki majątkowe i niemajątkowe w ramach jednostki jaką jest rodzina (np. kodeks rodzinny i opiekuńczy). 33 Wprowadzenie Opodatkowanie sektora transportowego UE-, 2001 r., mld euro Źródło: J. Burnewicz, Sektor samochodowy Unii Europejskiej, WKiŁ, Warszawa dr inż. Marcin Kiciński 17

18 Źródła prawa w Polsce TWORZĄ hierarchicznym system - niŝszego szczebla nie mogą zawierać przepisów sprzecznych z wyŝszym Organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upowaŝnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów 35 Struktura ustawodawstwa i przepisów wykonawczych Hierarchia ustawodawcza Ustawa akt prawny regulujący ogólne zasady dotyczące wybranego obszaru opracowywana przez właściwego ministra Ministerstwo Infrastruktury Departament ds. transportu (drogowego, szynowego, ) dyskutowana i uchwalana przez Sejm RP poprawki zmiany konsultacje zatwierdzana przez Prezydenta RP Struktura ustawy USTAWA Rozdziały Ustępy Punkty Litery 36 dr inż. Marcin Kiciński 18

19 Struktura ustawodawstwa i przepisów wykonawczych Hierarchia ustawodawcza Rozporządzenie akt prawny regulujący szczegółowe zasady dotyczące wybranego obszaru wydany przez właściwego ministra Ministerstwo Infrastruktury Departament ds. transportu (drogowego, szynowego, ) zatwierdzony przez właściwego ministra Struktura rozporzadzenia ROZPORZĄDZENIE Rozdziały Ustępy Punkty Litery 37 dr inż. Marcin Kiciński 19