Reguły walidacyjne i reguły egzegezy stosowane w rozwiązywaniu problemów dogmatyki prawnej z punktu widzenia metodologii
|
|
- Aleksandra Cybulska
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Jolanta Szydlik Brudny 1 Reguły walidacyjne i reguły egzegezy stosowane w rozwiązywaniu problemów dogmatyki prawnej z punktu widzenia metodologii Streszczenie: Autorka rozważa wykorzystanie reguł walidacyjnych oraz reguł egzegezy w kontekście rozwiązywania problemów dogmatyki z punktu widzenia metodologicznego. Dogmatyka prawa przedstawia i ocenia prawo oraz jego wykorzystanie praktyczne z punktu widzenia wartości formalnych stosowania prawa, a także wartości instrumentalnych oraz zasadniczych. Zdaniem Z. Ziembińskiego reguły metodologiczne w dogmatyce prawa są regułami kreującymi normy prawne i jako takie są stosowane w praktyce. W opinii autorki artykułu zadania badawcze z zakresu dogmatyki prawnej, pomagają w stworzeniu spójnego systemu prawnego, wolnego od jakichkolwiek nieprawidłowości wewnętrznych. Te zadania przedstawienia norm prawnych, tworzą spójny i uporządkowany system prawny, który działa w sposób zwrotny na rozwiązywanie podstawowych problemów dogmatycznych. Słowa kluczowe: reguły walidacyjne, reguły egzegezy, dogmatyka prawna, metodologia. The rules of validation and the rules exegesis in the context of resolving dogmatic problems from the methodological point of view Summary: The author considers the use of the rules of validation and exegesis in the context of resolving dogmatic problems from the methodological point of view. Legal dogmatics presents and evaluates the law and its practical application from the viewpoint of formal values of application of the law, as well as instrumental and principal values. In the opinion of Z. Ziembiński, methodological rules in legal dogmatics are the rules which create legal standards and as such, they are applied in practice. In the opinion of the author of the article, research into issues of legal dogmatics helps create a coherent legal system, free of any internal inconsistencies. These tasks of presenting legal standards constitute a coherent and structured legal system which reciprocally influences the resolution of basic dogmatic problems. Key words: rules of validation, rules of exegesis, legal dogmatics, methodological. 1 Mgr Jolanta Szydlik Brudny Uniwersytet Jagielloński w Krakowie.
2 194 Jolanta Szydlik Brudny 1. Wstęp Z punktu metodologicznego problematyka dogmatyki prawnej jest najbardziej jak dotąd rozwiniętym typem problematyki nauk prawnych 2. Rozwiązywanie zasadniczych problemów dogmatycznych w prawoznawstwie ma charakter operacyjny, jak również decyzyjny. Rozstrzyganie problemów dogmatycznych prawoznawstwa nastręcza wiele charakterystycznych problemów metodologicznych, które stają się widoczne zwłaszcza w toku rozważań nad koncepcją źródeł prawa, a także przy zasadach wykładni tekstów prawnych 3. Prawo obowiązujące rodzi szereg swoistych dla niego problemów badawczych, jak np. problemy związane z regułami uznawania norm prawnych za obowiązujące tzw. problemy walidacyjne, problemy dotyczące ustalenia znaczenia obowiązującej normy prawnej tzw. problemy wykładni, problemy związane z określonym porządkowaniem obowiązujących norm prawnych tzw. problemy systematyzacji, co wiąże się z tym m.in. tworzenie odpowiedniej aparatury pojęciowej. Do wymienionych problemów, dochodzi jeszcze problem stosowania obowiązujących norm prawnych. Wyszczególnienie tych problemów badawczych, które powstają na gruncie obowiązujących norm prawnych, uważane są za swoiste problemy dogmatyki prawa 4. Problematyka dogmatyczna sprowadza się również do zadawania dość swoistych pytań, np. jakie normy obowiązują w danym systemie prawnym? Przechodząc dalej należy zastanowić się jakie czyny staną się czynami zakazanymi, jakie np. czynami nakazanymi. Jakie czyny są przedmiotem uprawnień lub kompetencji ze względu na obowiązujące normy w danym systemie prawnym 5. Punktem wyjścia dla rozwiązywania zasadniczych problemów dogmatyki prawnej jest odwołanie się do koncepcji źródeł prawa danego sytemu prawnego 6. Szczegółowe nauki o prawie, a zwłaszcza nauka prawa konstytucyjnego w danym systemie prawnym przedstawia w sposób dogmatyczny, jak również opisowy źródła prawa. W każdym ujęciu, niezależnie czy to jest ujęcie dogmatyczne, czy opisowe zakłada się jakąś koncepcję źródeł prawa 7, w mojej opinii Zygmunt Ziembiński podkreśla aby nie określać jej teorią. Uważa, że posłużeniem się terminem teorii źródeł prawa danego systemu będzie odnosić się do zbioru dyrektyw, reguł nakazujących uznawać określonego rodzaju fakty społeczne, które występują w określonym społeczeństwie, za fakty prawotwórcze. Normatywna koncepcja źródeł danego systemu stanowi zespół reguł nakazują- 2 Z. Ziembiński, Teoria prawa, Warszawa Poznań 1978, s Tamże, s E. Bojanowski i in., Metodologiczne problemy dogmatyki prawa administracyjnego, [w:] Polska Akademia Nauk, Zagadnienia metodologiczne prawoznawstwa materiały z sesji naukowej, Łódź 1980, s Z. Ziembiński, Teoria, dz. cyt., s Z. Ziembiński, Szkice z metodologii szczegółowych nauk prawnych, Warszawa Poznań 1983, s S. Wronkowska, Z. Ziembiński, Zarys teorii prawa, Poznań 2001, s. 141.
3 Reguły walidacyjne i reguły egzegezy stosowane w rozwiązywaniu problemów 195 cych uznawać jakieś fakty za fakty prawotwórcze oraz reguł dotyczących wiązania z tymi faktami obowiązywania określonych norm prawnych 8. Rozwinięta koncepcja źródeł prawa w danym systemie prawa powinna uwzględnić podział jakie normy powinny wchodzić w dany system prawny, a które nie powinny się w nim znajdować. Odnosząc się do systemu prawnego obowiązującego w Polsce, taka selekcja norm prawnych występuje przy tworzeniu źródeł prawa. W skład koncepcji normatywnej źródeł prawa wchodzą reguły walidacyjne i reguły egzegezy. Reguły walidacyjne nakazują one uznawać jakieś fakty za fakty prawotwórcze w danym systemie; jest to typ reguł, który można porównać z regułą uznania: tylko normy, które zostaną wydane przez kompetentny do tego podmiot w przewidzianej prawem procedurze i nie zostaną uchylone mogą być przestrzegane czy stanowić podstawę stosowania prawa (orzekanie, wydawanie decyzji administracyjnych). Reguły egzegezy zaliczamy do nich ustalone przez doktrynę regułę wykładni przepisów, czyli przekładania przepisów zawartych w aktach normatywnych na kompletne normy postępowania; regułami egzegezy są reguły interpretacyjne, reguły inferencyjne oraz reguły kolizyjne 9. Dla odtworzenia zbioru norm obowiązujących w ramach systemu prawnego należy więc, z metodologicznego punktu widzenia, z jednej strony ustalić zespół reguł walidacyjnych, które w świetle najwyższego aktu normatywnego Konstytucji danego państwa określają jakiego rodzaju fakty są faktami prawotwórczymi oraz jakie konkretne fakty takiego rodzaju miały miejsce. W rozważaniach dogmatycznych owe reguły walidacyjne, które są bezpośrednio ujęte w Konstytucji traktuje się jako bezsporne. Należy wziąć pod uwagę, że w niektórych przypadkach powstają spory czy dany fakt zaistniał. Z drugiej strony należały ustalić reguły egzegezy, które mają pomóc w rekonstrukcji określonych norm prawnie obowiązujących w danym systemie prawnym 10. Z metodologicznego punktu widzenia należy zaakcentować, że prowadzone zadania badawcze szczegółowych nauk prawnych, które służą rozstrzyganiu problemów dogmatycznych w ramach danego systemu prawnego są realizowane przy odwoływaniu się do zestawu reguł, które mogą być w części nie ujęte w zapisie ustawowym. Podstawą tego założenia stają się koncepcje doktryny prawniczej, w której część autorów jest prawnikami, którzy zamieszczają poglądy dotyczące redagowania, a także poddają przepisy prawne dość wnikliwej analizie Tamże, s T. Chauvin, T. Stawecki, P. Winczorek, Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2014, s Z. Ziembiński, Szkice z metodologii szczegółowych nauk prawnych, Warszawa Poznań 1983, s Z. Ziembiński, Szkice, dz. cyt., s. 13.
4 196 Jolanta Szydlik Brudny 2. Normatywna koncepcja źródeł prawa Termin źródła prawa jest terminem wieloznacznym, a przy tym obrazowym. Rozróżniamy źródła prawa (fontes iuris oriundi) i źródła poznania (fontes iuris cognoscendi). Źródłem prawa w znaczeniu podstawowym są fakty tworzące prawo czyli fakty prawotwórcze, np. ustanowione ustawy, precedens prawotwórczy. Ich wytworem są generalne i abstrakcyjne normy prawne lub ich zespoły np. akty prawodawcze takie jak dekret. Natomiast w znaczeniu przenośnym termin źródła prawa oznacza zespół czynników ekonomicznych, społeczno-politycznych, ideologicznych, które kształtują treść norm prawnych. Natomiast źródła poznania to termin, który dotyczy różnego rodzaju dokumentów lub innych form przekazu treści norm prawnych. O źródłach prawa możemy rozważać w sposób normatywny, dogmatyczny, mianowicie że normy ustanowione w określony sposób powinny być przestrzegane jako obowiązujące normy danego systemu. Jeżeli będziemy mówić o źródłach prawa w sposób opisowy, teoretyczny, mianowicie że w danym systemie prawnym takie fakty są uznawane za fakty prawotwórcze 12. Przy założeniu określonej koncepcji źródeł prawa jako koncepcji wiążącej w odniesieniu do rozważanego systemu prawnego, przy stwierdzeniu określonych faktów społecznych uznawanych za fakty prawotwórcze według tej koncepcji należy rozstrzygnąć jakie normy postępowania są obowiązującymi normami danego systemu prawnego. Rozwiązanie tego podstawowego problemu służy za punkt wyjścia dla rozwiązywania problemu ze względu na potrzeby praktyczne, a także problemu, który dotyczy jakie normy prawne dotyczą danej dziedziny postępowania oraz problemu jaka jest kwalifikacja prawna określonego rodzaju jakiegoś podmiotu ze względu na normy prawne danego systemu. Ze względu na podstawowy problem dogmatyczny, każdy prawnik powinien rozstrzygnąć zagadnienie wstępne, które dotyczy odtworzenia koncepcji źródeł prawa danego systemu prawnego w pełnym jej rozwinięciu, jak również czy istniały uznawane fakty za prawotwórcze według przyjętej koncepcji źródeł prawa oraz ustalenia założeń ocennych, które należy uwzględnić w toku ustalenia zbioru obowiązujących w danym systemie norm prawnych 13. Rozwinięta normatywna koncepcja źródeł prawa danego systemu powinna zawierać następujące składniki określające: polityczne uzasadnienie podstaw systemu prawnego; kompetencje podmiotów do tworzenia pisanych źródeł prawa; prawotwórczą rolę zwyczaju i precedensów; jakie powinny być dopuszczone w danym systemie prawnym reguły interpretacyjne oraz reguły inferencyjne; jakie powinny być zasady rozstrzygania kolizji między normami systemu S. Wronkowska, Z. Ziembiński, Zarys teorii prawa, Poznań 2001, s Z. Ziembiński, Metodologiczne zagadnienia prawne, Warszawa 1974, s S. Wronkowska, Z. Ziembiński, Zarys teorii, dz. cyt, s. 142.
5 Reguły walidacyjne i reguły egzegezy stosowane w rozwiązywaniu problemów Reguły walidacyjne Zestaw reguł walidacyjnych jest punktem wyjścia dla rozwiązywania problemów dogmatycznych. Problemy walidacyjne dogmatyki prawa związane są również sformułowaniem zwrotów 15. Reguły walidacyjne systemu prawnego nakazują uznawać pewne fakty społeczne za fakty prawotwórcze, ale również nakazują odmawiać charakteru wiążących faktów prawotwórczych pewnym faktom w tych przypadkach, gdy w późniejszym czasie miał miejsce nowy fakt uznawany za uchylający moc wiążącą poprzedniego faktu prawotwórczego. W tym przypadku można uznać zespół faktów pozytywnych, faktów negatywnych, jak również faktów uchylających jakieś normy prawne. Wiele wątpliwości może powstać co do reguł walidacyjnych dotyczących faktów negatywnych. Także w przypadku faktów o charakterze pozytywnym również mogą wystąpić problemy w zastosowaniu reguł walidacyjnych. U nas w Polsce w doktrynie prawniczej jest wiele trudności co do określenia reguł walidacyjnych, które mają nakazywać uznawania faktu prawotwórczego. Szczegółowe nauki prawne mają za zadanie biernie rejestrować zastane reguły walidacyjne danego systemu prawnego, wyznaczone przez przepisy lub przez tradycję przyjętą w danym społeczeństwie. Rola szczegółowych nauk prawnych w zakresie ustalenia reguł walidacyjnych jest we współczesnym państwie konstytucyjnym wtórna, w takim sensie, iż wyznaczenie, co ma być uznawane za fakt prawotwórczy w odniesieniu do tego systemu przypisywane jest prawu konstytucyjnemu. Ma to polegać na doprecyzowaniu i podporządkowaniu reguł walidacyjnych sformułowanych w konstytucji danego kraju oraz również w aktach w stosunku do konstytucji wykonawczych 16. Reguły walidacyjne stosuje się w konkretnych rozumowaniach prawnych w celu pomocy przy rozwiązywaniu problemów dotyczących obowiązywania norm prawnych. Są to specyficzne dyrektywy inferencyjne precyzujące zasady włączania norm do systemu prawa. W zależności od tego jakie przyjmuje się w danym systemie reguły inferencyjne, otrzymać można na podstawie tych samych przepisów systemy bogatsze albo uboższe. Do reguł walidacyjnych należą: reguły dotyczące zasad ustalenia obowiązywania norm prawnych wyrażanych w przepisach prawnych; reguły dotyczące zasad uznawania za obowiązujące w systemie prawa stanowionego norm zwyczajowych i precedensowych; inne specyficzne reguły np. dotyczące zasad uznawania za obowiązujące norm recypowanych z poprzedniego systemu prawa. Reguły walidacyjne, które dotyczą obowiązywania prawa mają zasadniczą doniosłość w systemie prawa stanowionego. Niezależnie od tego, że są one 15 J. Wróblewski, Wybrane zagadnienia metodologiczne dogmatyki prawa, [w:] Polska Akademia Nauk. Zagadnienia metodologiczne prawoznawstwa materiały z sesji naukowej, Łódź 1980, s Z. Ziembiński, Szkice z metodologii szczegółowych nauk prawnych, Warszawa Poznań 1983, s
6 198 Jolanta Szydlik Brudny zróżnicowane pod względem przedmiotu regulacji czy formy, ale dla prawników są one oczywiste i zrozumiałe. W przypadku jeżeli mamy sprzeczności w prawie stosuje się środek w postaci reguł kolizyjnych, które również należą do reguł walidacyjnych. Są to reguły chronologiczne, merytoryczne i hierarchiczne Reguły egzegezy Zgadzam się z tym, że w dziedzinie określenia reguł egzegezy, pierwszoplanową rolę powinna odgrywać nauka prawa, a przepisy prawne odnoszące się do tych reguł mają zazwyczaj charakter jedynie fragmentarycznych rozstrzygnięć wiążących co do problemów spornych w doktrynie. W niektórych przypadkach reguły egzegezy traktuje się jako pouczenia. Wychodząc od historii, to należy zaznaczyć, że reguły egzegezy ukształtowały się w systemach kontynentalnych, jest to wytwór refleksji szczegółowych nauk prawnych. Budowanie teorii wykładni, która miała stanowić wyjaśnienie faktu przyjęcia przez prawników takiego lub innego zestawu tego typu reguł jest współcześnie zadaniem zaliczanym do zadań ogólnej teorii prawa. Budowanie tego typu teorii, gdzie jeszcze nie do końca był określony charakter zarysu metodologicznego, było dziełem szczegółowych nauk prawnych, zwłaszcza nauki o prawie cywilnym 18. Należy zauważyć, że każdy system prawny jest konstruowany dodatkowo innymi jeszcze szczegółowymi regułami egzegezy, zwłaszcza w okresach, kiedy teksty prawne uchodzą za przestarzałe z punktu widzenia zabezpieczenia interesów np. grupy społecznej, która w obecnym czasie jest dominująca w danym państwie. Niektóre reguły egzegezy formułowane są wprawdzie tak, jakby zawarte w nich odwołania się do jakiegoś systemu wartości były odwołaniem do jednego i tylko jedynego systemu wartości absolutnych, ale w rzeczywistości chodzi o odwołanie się do historycznie zmiennych systemów wartości, które nie są do końca uporządkowane w spójny system. Przesłanki ocen do których odwołują się prawnicy w przypadku stosowania tych reguł, są zmienne i chwiejne 19. Warstwa podstawowa reguł egzegezy, czyli językowa dyrektywa wykładni jest wyróżniana jako rezultat spostrzeżeń dotyczących przede wszystkim zwykłego sposobu porozumiewania się członków społeczeństwa za pomocą pisma, w którym jest zawarta wypowiedź o charakterze normatywnym, jak również w piśmie jest zamieszczony sposób rozumienia formułowanych nakazów. Moim zdaniem taka możliwość stosowania modyfikacji reguł przez normodawcę jest ograniczona co do wprowadzenia terminów ustawy, które nie byłyby zrozumiane przez osobę, która nie jest prawnikiem. Druga warstwa reguł egzegezy tj. funkcjonalna dyrektywa wykładni jest oparta na powiązaniu logicznym lub na powią- 17 J. Jabłońska-Bonca, Wstęp do nauk prawnych, Poznań 1994, s Z. Ziembiński, Szkice z metodologii, dz. cyt., s Z. Ziembiński, Fakty prawotwórcze a reguły egzegezy, Państwo i Prawo 1979, nr 8-9, s. 75.
7 Reguły walidacyjne i reguły egzegezy stosowane w rozwiązywaniu problemów 199 zaniu instrumentalnym norm. Pierwsza warstwa reguł egzegezy rekonstruowana jest pod kątem zapewnienia komunikatywności przepisów, natomiast druga uzyskania spójności prakseologicznej norm wyprowadzonych z tych przepisów 20. Reguły egzegezy dzielą się na trzy grupy: reguły interpretacyjne, reguły inferencyjne oraz reguły kolizyjne. Reguły kolizyjne mają służyć do wyeliminowania niezgodności w zbiorze obowiązujących norm. Reguły inferencyjne są oparte na swoistego rodzaju związkach logicznych między normami. Są to jedyne reguły, które nie są sporne. Reguły interpretacyjne są regułami przekładu przepisów prawnych na normy 21. W mojej opinii zadania badawcze z zakresu dogmatyki prawnej, pomagają w stworzeniu spójnego systemu prawnego, wolnego od jakichkolwiek nieprawidłowości wewnętrznych. Te zadania przedstawienia norm prawnych, tworzą spójny i uporządkowany system prawny, który działa w sposób zwrotny na rozwiązywanie podstawowych problemów dogmatycznych. Jest to odrzucenie stosowania w poszczególnych przypadkach np. reguł inferencyjnych i reguł interpretacji, które mogły by spowodować uznanie norm między sobą niezgodnych. Metody badawcze stosowane przy problemach dogmatycznych prawoznawstwa zwracają uwagę na rozstrzygnięcie jakie normy prawne powinny być umiejscowione w danym systemie prawnym. Doktryna prawnicza kształtując wcześniej opisaną koncepcje źródeł prawa danego systemu prawnego formułuje poglądy bardzo ostrożnie. Ostrożność dotyczy przyjęcia reguł rozstrzygania w sposób dowolny, co może spowodować nieodwracalne skutki w ich zastosowaniu. Wniosek jest tylko jeden, że nadal tą tematyką powinny zająć się nauki prawne, ponieważ dany system prawny powinien być tworzony w sposób prawidłowy, nie powinno być w nim wątpliwości w zastosowaniu reguł w stosunku do norm prawnych. Reguły walidacyjne i egzegezy są jak najbardziej właściwymi metodami w rozwiązywaniu tego rodzaju problemów. Bibliografia Bojanowski E. i in., Metodologiczne problemy dogmatyki prawa administracyjnego, [w:] Wróblewski J. (red.), Polska Akademia Nauk, Zagadnienia metodologiczne prawoznawstwa materiały z sesji naukowej, Zakład Narodowy im Ossolińskich Wydawnictwo, Łódź Chauvin T., Stawecki T., Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa Jabłońska-Bonca J., Wstęp do nauk prawnych, Przedsiębiorstwo Wydawnicze Ars boni et aequi, Poznań Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Przedsiębiorstwo Wydawnicze Ars boni et aequi, Poznań Z. Ziembiński, Szkice z metodologii., dz. cyt., s S. Wronkowska, Z. Ziembiński, Zarys teorii prawa, Poznań 2001, s. 155.
8 200 Jolanta Szydlik Brudny Wróblewski J., Wybrane zagadnienia metodologiczne dogmatyki prawa, [w:] Wróblewski J. (red.), Polska Akademia Nauk, Zagadnienia metodologiczne prawoznawstwa materiały z sesji naukowej, Zakład Narodowy im Ossolińskich Wydawnictwo, Łódź Ziembiński Z., Fakty prawotwórcze a reguły egzegezy, Państwo i Prawo 1979, nr 8-9. Ziembiński Z., Metodologiczne zagadnienia prawne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa Ziembiński Z., Szkice z metodologii szczegółowych nauk prawnych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa Poznań Ziembiński Z., Teoria Prawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa Poznań 1978.
SPIS TREŚCI. Wykaz skrótów... XI Wykaz podstawowej literatury... XV Przedmowa... XVII
SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... XI Wykaz podstawowej literatury... XV Przedmowa... XVII CZĘŚĆ I. Prawo jako przedmiot nauk prawnych Rozdział I. Podstawowe koncepcje prawa... 3 1. Koncepcje prawnonaturalne...
ćwiczenia 24 zaliczenie z oceną
Wydział: Prawo i Administracja Nazwa kierunku kształcenia: Administracja Rodzaj przedmiotu: podstawowy Opiekun: prof. dr hab. Stanisław Stadniczeńko Poziom studiów (I lub II stopnia): I stopnia Tryb studiów:
RODZAJE ARGUMENTÓW W DYSKURSIE PRAWNICZYM
ARGUMENTACJA PRAWNICZA WYKŁAD III Pytania: 1/ jakie są konsekwencje tezy open texture of law? 2/ czy możliwe jest sformułowanie wzorów rozstrzygania problemów prawnych? dyskurs dogmatycznoprawny 3/ do
Katedra Teorii i Filozofii Prawa Poznań, dnia 28 września 2012 r. OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
Katedra Teorii i Filozofii Prawa Poznań, dnia 28 września 2012 r. Zespół wykładowców: prof. UAM dr hab. Marek Smolak, dr Maciej Dybowski Zespół prowadzących ćwiczenia: mgr Justyna Witkowska, mgr Paweł
Stosowanie prawa cywilnego
Stosowanie prawa cywilnego Literatura: red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Zarys prawa cywilnego, Warszawa 2014 red. E Gniewek, Kodeks Cywilny. Komentarz, Wydanie 4, Warszawa 2010 Z. Radwański, Prawo cywilne
Katarzyna Wojewoda-Buraczyńska Koncepcja multicentryczności prawa a derywacyjne argumenty systemowe. Studenckie Zeszyty Naukowe 9/13, 84-87
Katarzyna Wojewoda-Buraczyńska Koncepcja multicentryczności prawa a derywacyjne argumenty systemowe Studenckie Zeszyty Naukowe 9/13, 84-87 2006 Katarzyna Wojewoda-Buraczyńska Koncepcja multicentryczności
K A R T A P R Z E D M I O T U
Uczelnia Wydział Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil kształcenia Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Wydział Prawa i Administracji Kierunek prawno-biznesowy Studia pierwszego stopnia
Hard Cases. Walidacyjna i derogacyjna funkcja moralności.
Hard Cases. Walidacyjna i derogacyjna funkcja moralności. HARD CASE tzw. trudny przypadek stosowania prawa > brak jednoznacznej normy, która została wytworzona przez określony autorytet >przypadki trudności
Wstęp do prawoznawstwa. Metody wykładni
Wstęp do prawoznawstwa Metody wykładni 1 Wykładnia prawa W polskiej nauce prawa przyjęło się określać normę prawną mianem wyrażenia językowego; Wysłowienie NP następuje w AN za pomocą języka, który ze
Stosowanie prawa podatkowego. Ryszard Mastalski
Stosowanie prawa podatkowego Ryszard Mastalski Stosowanie prawa podatkowego Ryszard Mastalski Warszawa 2008 Wydawca: Ewa Fonkowicz Redaktor prowadzący: Ewa Fonkowicz Skład, łamanie: PIUS, Krystyna Lisiowska
ŹRÓDŁA PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO W RP
ŹRÓDŁA PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO W RP SYSTEM PRAWA Zbiór uporządkowanych i wzajemnie ze sobą powiązanych norm generalnych i abstrakcyjnych wysłowionych w tekstach aktów prawotwórczych i nieuchylonych
OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Wprowadzenie do prawoznawstwa na kierunku Prawo
Katedra Teorii i Filozofii Prawa Poznań, dnia 4 sierpnia 2014 r. Wykładowca: dr hab. Marzena Kordela OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Wprowadzenie do prawoznawstwa na kierunku Prawo I.
OPINIA PRAWNA. w przedmiocie oceny czy osoba skazana z oskarżenia. publicznego na karę grzywny może w świetle przepisów
OPINIA PRAWNA w przedmiocie oceny czy osoba skazana z oskarżenia publicznego na karę grzywny może w świetle przepisów prawa powszechnie obowiązującego w Polsce sprawować funkcję wójta (burmistrza, prezydenta
ANNA KALISZ ELIZA PROKOP-PERZYŃSKA PODSTAWY PRAWOZNAWSTWA W SCHEMATACH I TABELACH
ANNA KALISZ ELIZA PROKOP-PERZYŃSKA PODSTAWY PRAWOZNAWSTWA W SCHEMATACH I TABELACH Sosnowiec 2009 SPIS TREŚCI SŁOWO WSTĘPNE...9 LITERATURA PODSTAWOWA...10 ROZDZIAŁ I PODSTAWOWE WIADOMOŚCI O PRAWOZNAWSTWIE...
OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Wprowadzenie do prawoznawstwa na kierunku Prawo
Katedra Teorii i Filozofii Prawa Poznań, dnia 30 września 2016 r. Wykładowca: Prof. UAM dr hab. Marzena Kordela OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Wprowadzenie do prawoznawstwa na kierunku
Anita Sałek Specyfika argumentowania interpretacyjnego w argumentacjach kolizyjnych w ramach decyzji polskiego Trybunału Konstytucyjnego
Anita Sałek Specyfika argumentowania interpretacyjnego w argumentacjach kolizyjnych w ramach decyzji polskiego Trybunału Konstytucyjnego Studenckie Zeszyty Naukowe 9/13, 62-65 2006 Anita Salek Specyfika
ARGUMENTACJA PRAWNICZA II
ARGUMENTACJA PRAWNICZA II Pytania: 1/ jakie są konsekwencje open texture of law? 2/ czy możliwe jest sformułowanie wzorów rozstrzygania problemów prawnych? dyskurs dogmatycznoprawny 3/ do jakich argumentów
Wykaz skrótów... XI. Wykaz podstawowej literatury... XV. Przedmowa... XVII. ROZDZIAŁ I. Podstawowe koncepcje prawa... 3
Przedmowa Dziesiąte wydanie podręcznika ze wstępu do prawoznawstwa nie zostało pomyślane jako wydanie jubileuszowe. Autorzy starali się, z jednej strony, usunąć niejasności i uproszczenia, które znalazły
Katedra Teorii i Filozofii Prawa Poznań, dnia 4 marca 2013 r. OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
Katedra Teorii i Filozofii Prawa Poznań, dnia 4 marca 2013 r. Wykładowca: dr Marzena Kordela OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Wstęp do wykładni prawa administracyjnego na kierunku Administracja
Katedra Teorii i Filozofii Prawa Poznań, dnia 3 października 2017 r. OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
Katedra Teorii i Filozofii Prawa Poznań, dnia 3 października 2017 r. OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Prawoznawstwo na kierunku Prawo europejskie I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu kształcenia:
Katedra Teorii i Filozofii Prawa Poznań, dnia 29 września 2015 r. OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
Katedra Teorii i Filozofii Prawa Poznań, dnia 29 września 2015 r. OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Prawoznawstwo na kierunku Administracja I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu kształcenia:
Pojęcie stosowania prawa. Kompetencja do stosowania prawa
Pojęcie stosowania prawa Pojęcie stosowania prawa W prawoznawstwie stosowanie prawa nie jest pojęciem w pełni jednoznacznym, gdyż konkretny model stosowania prawa może wykazywać szereg cech związanych
Spis treści. Wykaz skrótów... XIII
Wykaz skrótów... XIII Rozdział 1. Zarys modelu wykładni i stosowania prawa w procesie... 1 1. Znaczenie wykładni i stosowania prawa w procesie opartym na Konstytucji... 4 2. Konstrukcja i metoda opracowania...
W prawie podatkowym brakuje norm, które w generalny sposób regulowałyby zakres stosowania analogii.
W prawie podatkowym brakuje norm, które w generalny sposób regulowałyby zakres stosowania analogii. Wnioskowanie per analogiam i jego granice należą do kontrowersyjnych zagadnień prawa podatkowego. Analogia
OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Wstęp do wykładni prawa administracyjnego na kierunku Administracja
Katedra Teorii i Filozofii Prawa Poznań, dnia 27 września 2018 r. OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Wstęp do wykładni prawa administracyjnego na kierunku Administracja I. Informacje ogólne
Wstęp do prawoznawstwa. 1) System prawa
Wstęp do prawoznawstwa 1) System prawa 1 Zagadnienia organizacyjne Poprzednie zadanie domowe Sprawdzian 6 listopada Zakres przygotowywać się korzystając również z podręczników 2 Zakres na sprawdzian Prawoznawstwo;
SYLABUS. Wstęp do prawoznawstwa. Wydział Prawa i Administracji. Zakład Teorii Prawa i Doktryn Polityczno-Prawnych
SYLABUS 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki realizującej przedmiot Kierunek studiów
WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTACJI UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO
Nazwa Przedmiotu Teoria i filozofia prawa; OBSZAR KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE NAUK SPOŁECZNYCH WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTACJI UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Prawa i Administracji
Spis treści Rozdział I. Europeizacja prawa administracyjnego pojęcie i konteksty 1. Uwagi wstępne 2. Europeizacja prawa administracyjnego
Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Rozdział I. Europeizacja prawa administracyjnego pojęcie i konteksty. 1 1. Uwagi wstępne... 10 I. Europeizacja............................................... 10 II.
Pojęcie aktu normatywnego
JUDICIAL REVIEW 1) uniwersalny charakter badania konstytucyjności w zakresie przedmiotowym albowiem odnosi się on do wszystkich aktów prawnych i działań podejmowanych przez wszystkie struktury władzy.
Spis treści. Wstęp... Notki biograficzne... Wykaz skrótów... Literatura...
Wstęp... Notki biograficzne... Wykaz skrótów... Literatura... XI XV XVII XXI Część I. Precedens pojęcie i rola w wykładni prawa Rozdział I. Precedens w porządku prawa stanowionego. Ujęcia polskiej nauki
Podstawy logiki praktycznej
Podstawy logiki praktycznej Wykład 6: Argumentacja prawnicza Dr Maciej Pichlak Uniwersytet Wrocławski Katedra Teorii i Filozofii Prawa maciej.pichlak@uwr.edu.pl Spory wokół logiki prawniczej Bóg obdarzył
Katedra Teorii i Filozofii Prawa Poznań, dnia 29 września 2015 r. OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Prawoznawstwo na kierunku Prawo
Katedra Teorii i Filozofii Prawa Poznań, dnia 29 września 2015 r. OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Prawoznawstwo na kierunku Prawo I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu kształcenia: Prawoznawstwo
Tworzenie prawa w administracji Kod przedmiotu
Tworzenie prawa w administracji - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Tworzenie prawa w administracji Kod przedmiotu 10.9-WX-AdP-TPWA-K-14_pNadGenFP3M6 Wydział Kierunek Wydział Prawa i Administracji
Sławomir Chomoncik Rola precedensu w kulturach prawnych. Studenckie Zeszyty Naukowe 9/13, 52-56
Sławomir Chomoncik Rola precedensu w kulturach prawnych Studenckie Zeszyty Naukowe 9/13, 52-56 2006 Sławomir Chomoncik Rola precedensu w kulturach prawnych Pomiędzy prawem kontynentalnym a prawem anglosaskim
Wstęp do prawoznawstwa. Przepis a norma
Wstęp do prawoznawstwa Przepis a norma 1 Zagadnienia organizacyjne Adrian Zając adrian.zajac@uwr.edu.pl Katedra Teorii i Filozofii Prawa Konsultacje; Pozostałe terminy w tym piątki i wybrane terminy w
ćwiczenia 24 zaliczenie z oceną
Wydział: Prawo i Administracja Nazwa kierunku kształcenia: Prawo Rodzaj przedmiotu: podstawowy Opiekun: prof. dr hab. Stanisław Stadniczeńko Poziom studiów (I lub II stopnia): Jednolite magisterskie Tryb
Normy techniczne, normy prawne, przepisy techniczne wzajemne relacje z punktu widzenia prawa administracyjnego
Normy techniczne, normy prawne, przepisy techniczne wzajemne relacje z punktu widzenia prawa administracyjnego dr Bogdan Fischer Uniwersytet Jagielloński Zjawisko globalizacji i wyzwania przed administracjami
WYKŁAD I CZYM JEST ARGUMENTACJA PRAWNICZA?
WYKŁAD I CZYM JEST ARGUMENTACJA PRAWNICZA? 1 TEKST PRAWNY ROZUMIENIE INTERPRETACJA/WYKŁADNIA UZASADNIENIE/ARGUMENTACJA PRAWO ZASTOSOWANIE UZASADNIENIE/ARGUMENTACJA 2 I. Spór o metody prawnicze XIX w. 1.
Tezy: Teza 1 Przykład 1 USTAWA z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (Dz. U. z 2013 r. poz. 1393)
Dobre praktyki legislacyjne 147 PODMIOT WŁAŚCIWY DO PODPISANIA OBWIESZCZENIA W SPRAWIE OGŁOSZENIA TEKSTU JEDNOLITEGO AKTU WYKONAWCZEGO DO USTAWY, W PRZYPADKU WSPÓŁUCZESTNICZENIA DWÓCH LUB WIĘCEJ PODMIOTÓW
Wstęp do prawoznawstwa. Zagadnienie organizacyjne Zagadnienia ogólne
Wstęp do prawoznawstwa Zagadnienie organizacyjne Zagadnienia ogólne 1 Zagadnienia organizacyjne Adrian Zając adrian.zajac@uwr.edu.pl Katedra Teorii i Filozofii Prawa Konsultacje: na www Plan zajęć Literatura
Efekty kształcenia dla kierunku studiów ENGLISH STUDIES (STUDIA ANGLISTYCZNE) studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki
Załącznik nr 2 do Uchwały Nr XXIII 24.5/15 z dnia 25 marca 2015 r. Efekty kształcenia dla kierunku studiów ENGLISH STUDIES (STUDIA ANGLISTYCZNE) studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Umiejscowienie
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PRAWO JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE PROFIL PRAKTYCZNY
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PRAWO JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE PROFIL PRAKTYCZNY Tabela odniesienia kierunkowych efektów kształcenia do charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji
OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
dr Marzena Kordela Poznań, dnia 8 października 2012 r. Katedra Teorii i Filozofii Prawa OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Wiedza o państwie i prawie, władzy i polityce I. Informacje ogólne
WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTACJI UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO
Nazwa Przedmiotu Prawoznawstwo; Prawoznawstwo; OBSZAR KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE NAUK SPOŁECZNYCH Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego Studia
Spis treści WPROWADZENIE...11
Spis treści WPROWADZENIE...11 CZĘŚĆ PIERWSZA PODSTAWY PRAWOZNAWSTWA Rozdział I ŹRÓDŁA LUDZKIEGO POZNAWANIA... 15 1. Wiedza, filozofia, nauka... 15 2. Specyfika źródeł poznawania... 15 3. Oceny wartości
OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Redagowanie tekstów prawnych na kierunku Administracja
Katedra Teorii i Filozofii Prawa Poznań, dnia 15 marca 2013 r. Zespół wykładowców: prof. dr hab. Sławomira Wronkowska, dr Mikołaj Hermann OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Redagowanie tekstów
Czy do znamion przestępstwa znieważenia funkcjonariusza publicznego (art k.k.) należy publiczność działania sprawcy?
PIERWSZY PREZES SĄDU NAJWYŻSZEGO RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 19 kwietnia 2012 r. BSA II - 4410-3/12 Sąd Najwyższy Izba Karna Na podstawie art. 60 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie
ZAGADNIENIA SYSTEMOWE PRAWA OCHRONY ŚRODOWISKA. pod redakcją Piotra Korzeniowskiego
POLSKA AKADEMIA NAUK ODDZIAŁ W ŁODZI KOMISJA OCHRONY ŚRODOWISKA ZAGADNIENIA SYSTEMOWE PRAWA OCHRONY ŚRODOWISKA Zagadnienie systemowe prawa ochrony środowiska, którym została poświęcona książka, ma wielkie
U C H W A Ł A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 14 maja 2009 r. w sprawie ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych
U C H W A Ł A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 14 maja 2009 r. w sprawie ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu
OPIS MODUŁU ZAJĘĆ/PRZEDMIOTU (SYLABUS) dla przedmiotu Wstęp do wiedzy o państwie i prawie na kierunku Zarządzanie i prawo w biznesie
OPIS MODUŁU ZAJĘĆ/PRZEDMIOTU (SYLABUS) dla przedmiotu Wstęp do wiedzy o państwie i prawie na kierunku Zarządzanie i prawo w biznesie I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu zajęć/przedmiotu: Wstęp do wiedzy
Opinia prawna sporządzona dla Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu w Warszawie
Warszawa dn. 8 stycznia 2016 r. Dr hab. prof. nadzw. Mirosław Karpiuk Opinia prawna sporządzona dla Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu w Warszawie Bezpośrednie stosowanie Konstytucji RP przez Trybunał
Problem aksjologicznej legitymizacji uniwersalnego systemu ochrony praw człowieka
Problem aksjologicznej legitymizacji uniwersalnego systemu ochrony praw człowieka GLOBALNE PROBLEMY OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA Warszawa 28-29 listopada 2013 Marek Piechowiak SWPS Instytut Prawa w Poznaniu
WIEDZA. przywołuje pogłębioną wiedzę o różnych środowiskach społecznych kształtujących bezpieczeństwo, ich specyfice i procesach w nich zachodzących
Nazwa kierunku studiów: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE Poziom kształcenia: studia II stopnia; Profil kształcenia: praktyczny; Obszar nauk społecznych; Dziedziny nauk: nauki społeczne, nauki ekonomiczne, nauki
Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Bartosza Rymkiewicza pt. Społeczna odpowiedzialność biznesu a dokonania przedsiębiorstwa
Prof. dr hab. Edward Nowak Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Katedra Rachunku Kosztów, Rachunkowości Zarządczej i Controllingu Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Bartosza Rymkiewicza pt. Społeczna odpowiedzialność
Bartosz Rakoczy * w obszarze specjalnym o charakterze ekologicznym], Rzeszów 2013 (review)
Bartosz Rakoczy * Recenzja monografii autorstwa Prof. Jerzego Stelmasiaka pt. Interes indywidualny a interes publiczny w ochronie środowiska w obszarze specjalnym o charakterze ekologicznym, Rzeszów 2013
TWORZENIE A STANOWIENIE I STOSOWANIE PRAWA
RUCH PRAWNICZY, EKONOMICZNY I SOCJOLOGICZNY Rok LV zeszyt 4 1993 ZYGMUNT ZIEMBIŃSKI TWORZENIE A STANOWIENIE I STOSOWANIE PRAWA Rozważania dotyczące prawotwórczej roli orzecznictwa sądowego wymagają uprzednio
Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia. konwersatoria 30 zaliczenie z oceną
Wydział: Prawo i Administracja Nazwa kierunku kształcenia: Administracja Rodzaj przedmiotu: podstawowy Opiekun: prof. dr hab. Kazimierz Pawłowski Poziom studiów (I lub II stopnia): I stopnia Tryb studiów:
PRZEPISY INTERTEMPORALNE
PRZEPISY INTERTEMPORALNE 30. 1. W przepisach przejściowych reguluje się wpływ nowej ustawy na stosunki powstałe pod działaniem ustawy albo ustaw dotychczasowych. 2. W przepisach przejściowych rozstrzyga
OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
Katedra Teorii i Filozofii Prawa Poznań, dnia 2 lutego 2013 r. Wykładowca: prof. UAM dr hab. Jarosław Mikołajewicz OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Wstęp do wykładni prawa administracyjnego
STANOWIENIE I STOSOWANIE PRAWA
STANOWIENIE I STOSOWANIE PRAWA ELEMENTY TEORII Andrzej Korybski Leszek Leszczyński Zamów książkę w księgarni internetowej Warszawa 2015 Wydawca Agata Jędrasik Redaktor prowadzący Adam Choiński Łamanie
Wstęp do prawoznawstwa. Wykładnia (1) oraz metody wykładni (2)
Wstęp do prawoznawstwa Wykładnia (1) oraz metody wykładni (2) 1 Zagadnienia organizacyjne Sprawdzian - wyniki Poprawa Kolejny sprawdzian 2 Czym jest wykładnia Czym jest wykładnia? Czym są metody wykładni?
Materiały do samodzielnego studiowania z zakresu Prawa Administracyjnego
Materiały do samodzielnego studiowania z zakresu Prawa Administracyjnego Prawne formy działania administracji Wszelka działalność administracji musi mieć podstawę prawną i przebiegać w określonych formach
WYDZIAŁ ADMINISTRACJI I EKONOMII ADMINISTRACJA I STOPIEŃ PRAKTYCZNY
Nazwa kierunku Poziom Profil Symbol efektów na kierunku WYDZIAŁ ADMINISTRACJI I EKONOMII ADMINISTRACJA I STOPIEŃ PRAKTYCZNY Efekty - opis słowny. Po ukończeniu studiów pierwszego stopnia na kierunku Administracja
System Prawa. Zasady Prawne. Źródła Prawa. Źródła Prawa w RP.
Wykład nr III Podstawy prawa i ochrona własności intelektualnej System Prawa. Zasady Prawne. Źródła Prawa. Źródła Prawa w RP. Instytut InŜynierii i Gospodarki Wodnej Zakład Gospodarki Wodnej OPRACOWAŁ
Copyright for the Polish edition 2019 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o., Warszawa Copyright 2019 by Marcin Matczak
Recenzje: prof. dr hab. Andrzej Bator prof. UW dr hab. Mirosław Wyrzykowski Redakcja i korekta: Bogdan Baran Projekt okładki: Katarzyna Juras ISBN 978-83-7383-997-7 Copyright for the Polish edition 2019
SPIS TREŚCI. Wprowadzenie... 11
SPIS TREŚCI Wprowadzenie... 11 1. CHARAKTERYSTYCZNE CECHY NAUKI... 13 1.1. Pojęcie nauki...13 1.2. Zasady poznawania naukowego...15 1.3. Cele nauki...15 1.4. Funkcje nauki...16 1.5. Zadania nauki...17
POLITOLOGIA Studia I stopnia. Profil ogólnoakademicki
Opis efektów kształcenia dla kierunku politologia I stopnia przyjętych uchwałą Rady Wydziału Nauk Politycznych w dniu 27 lutego 2012 r., zmodyfikowanych 24 września 2012 r. oraz 25 maja 2015 r. Efekty
LEGISLACJA ADMINISTRACYJNA
LEGISLACJA ADMINISTRACYJNA Marcin Mazuryk Mateusz Kaczocha Zamów książkę w księgarni internetowej Warszawa 2014 Stan prawny na 15 czerwca 2014 r. Recenzent Prof. UKSW dr hab. Bogumił Szmulik Wydawca Izabella
OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Zasady prawa na kierunku Prawo
I dr Marzena Kordela Poznań, dnia 15 września 2012 r. Katedra Teorii i Filozofii Prawa OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Zasady prawa na kierunku Prawo I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu
dziedzina nauk prawnych, prawo
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 64/2013 Senatu UKSW z dnia 21 maja 2013 r. Załącznik nr 1 do Uchwały nr 53/2012 Senatu UKSW z dnia 24 maja 2012 r. 1. Dokumentacja dotycząca opisu dla programu prawo studia
INTUICJE. Zespół norm, wzorców, reguł postępowania, które zna każdy naukowiec zajmujący się daną nauką (Bobrowski 1998)
PARADYGMAT INTUICJE Zespół norm, wzorców, reguł postępowania, które zna każdy naukowiec zajmujący się daną nauką (Bobrowski 1998) PIERWSZE UŻYCIA językoznawstwo: Zespół form deklinacyjnych lub koniugacyjnych
Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia. warsztaty 16 zaliczenie z oceną. konwersatoria 16 zaliczenie z oceną
Wydział: Prawo i Administracja Nazwa kierunku kształcenia: Administracja Rodzaj przedmiotu: podstawowy Opiekun: dr Elżbieta Mreńca Poziom studiów (I lub II stopnia): I stopnia Tryb studiów: Niestacjonarne
Inne określenia: akty prawa miejscowego prawo lokalne lokalne źródła prawa lokalne akty normatywne akty terenowe
CZ.1 Inne określenia: akty prawa miejscowego prawo lokalne lokalne źródła prawa lokalne akty normatywne akty terenowe Źródła prawa powszechnie obowiązującego, stanowione przez terenowe organy administracji
BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE
Opis efektów kształcenia dla kierunku bezpieczeństwo narodowe I stopnia przyjętych uchwałą Rady Wydziału Nauk Politycznych w dniu 27 lutego 2012 r., zmodyfikowanych 24 września 2012 r. Efekty kształcenia
EFEKTY UCZENIA SIĘ JĘZYKOZNAWSTWO. Filologia włoska - I stopień PODSTAWY JĘZYKOZNAWSTWA
EFEKTY UCZENIA SIĘ JĘZYKOZNAWSTWO Filologia włoska - I stopień PODSTAWY JĘZYKOZNAWSTWA ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu językoznawstwa w systemie nauk humanistycznych oraz o specyfice przedmiotowej
SPIS TREŒCI. Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Podstawowa literatura... XV
SPIS TREŒCI Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Podstawowa literatura... XV CZÊŒÆ PIERWSZA. PRAWO JAKO PRZEDMIOT NAUK PRAWNYCH... 1 Rozdzia³ I. Podstawowe koncepcje prawa... 3 1. Koncepcje prawnonaturalne...
K A R T A P R Z E D M I O T U
Uczelnia Wydział Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil kształcenia Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Wydział Prawa i Administracji Kierunek prawno-biznesowy Studia pierwszego stopnia
SŁOWO WSTĘPNE. i innych podmiotów (jednostek organizacyjnych,
Leksykon prawa administracyjnego, który oddajemy do rąk Szanownych Czytelników, zawiera zgodnie z przyjętą konwencją serii wydawniczej Wydawnictwa C.H. Beck poświęconej prezentacji podstawowych instytucji
Wiedza. posiada rozszerzoną wiedzę o charakterze nauk prawnych i ich stosunku do innych nauk
Załącznik nr 2 do uchwały nr 485 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 29 maja 2019 r. Opis zakładanych efektów uczenia się z przyporządkowaniem kierunku studiów do dziedzin nauki i dyscyplin naukowych
Opis zakładanych efektów kształcenia
Załącznik do uchwały nr 72 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 30 stycznia 2013 r. Opis zakładanych efektów kształcenia Nazwa kierunku studiów: Administracja Obszar kształcenia: obszar kształcenia
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE (STUDIA 1 STOPNIA) Tabela odniesień efektów kierunkowych kształcenia do efektów obszarowych
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE (STUDIA 1 STOPNIA) Tabela odniesień efektów kierunkowych kształcenia do efektów obszarowych Objaśnienie oznaczeń w symbolach: K KIERUNKOWE EFEKTY
OPIS MODUŁU ZAJĘĆ/PRZEDMIOTU (SYLABUS) dla przedmiotu Prawoznawstwo na kierunku Administracja
OPIS MODUŁU ZAJĘĆ/PRZEDMIOTU (SYLABUS) dla przedmiotu Prawoznawstwo na kierunku Administracja I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu zajęć/przedmiotu Prawoznawstwo 2. Kod modułu zajęć/przedmiotu 10- PZ-
POSTANOWIENIE. SSN Paweł Grzegorczyk
Sygn. akt I CSK 574/18 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 26 kwietnia 2019 r. SSN Paweł Grzegorczyk w sprawie z powództwa I. L. przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Dyrektora Izby
FORUM DEBATY PUBLICZNEJ SPRAWNE I SŁUŻEBNE PAŃSTWO VII SEMINARIUM EKSPERCKIE SYSTEM STANOWIENIA PRAWA SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA
FORUM DEBATY PUBLICZNEJ SPRAWNE I SŁUŻEBNE PAŃSTWO VII SEMINARIUM EKSPERCKIE SYSTEM STANOWIENIA PRAWA SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA Prof. zw. dr hab. Piotr Winczorek Prof. UW dr hab. Tomasz Stawecki System źródeł
Efekty kierunkowe na kierunku Prawo są spójne z efektami obszarowymi ogólnymi i obszarowymi dla nauk społecznych odpowiednich dla poziomu 7 PRK
Załącznik do uchwały nr 216 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 20 grudnia 2017 r. Efekty kierunkowe na kierunku Prawo są spójne z efektami obszarowymi ogólnymi i obszarowymi dla nauk społecznych
Spis treści. Wykaz skrótów... Bibliografia...
Wykaz skrótów... Bibliografia... XI XV Wprowadzenie... 1 Rozdział I. Cele oraz podstawowe założenia pracy... 7 1. Standardowe klauzule umowne zarys problematyki... 7 2. Podstawowe założenia pracy... 11
Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku Prawo dla jednolitych studiów magisterskich.
Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr 69/2015 Senatu UKSW z dnia 22 maja 2015 r. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku Prawo dla jednolitych studiów magisterskich.
Szymon Karpierz Specyfika argumentacji celowościowej i funkcjonalnej w decyzjach polskiego Trybunału Konstytucyjnego
Szymon Karpierz Specyfika argumentacji celowościowej i funkcjonalnej w decyzjach polskiego Trybunału Konstytucyjnego Studenckie Zeszyty Naukowe 9/13, 98-102 2006 Szymon Karpierz Specyfika argumentacji
Magdalena Dec Argumenty systemowo-aksjologiczne a decyzje polskiego Sądu Najwyższego. Studenckie Zeszyty Naukowe 9/13, 80-83
Magdalena Dec Argumenty systemowo-aksjologiczne a decyzje polskiego Sądu Najwyższego Studenckie Zeszyty Naukowe 9/13, 80-83 2006 Magdalena Dec Argumenty systemowo-aksjologiczne a decyzje polskiego Sądu
Uchwała z dnia 12 kwietnia 2007 r., III CZP 26/07
Uchwała z dnia 12 kwietnia 2007 r., III CZP 26/07 Sędzia SN Marian Kocon (przewodniczący) Sędzia SN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca) Sędzia SN Krzysztof Pietrzykowski Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku
Katedra Teorii i Filozofii Prawa Poznań, dnia 29 września 2015 r. OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
Katedra Teorii i Filozofii Prawa Poznań, dnia 29 września 2015 r. OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Wstęp do wiedzy o państwie i prawie na kierunku Zarządzanie I. Informacje ogólne 1. Nazwa
Kierunek Zarządzanie I stopnia Szczegółowe efekty kształcenia i ich odniesienie do opisu efektów kształcenia dla obszaru nauk społecznych
Kierunek Zarządzanie I stopnia Szczegółowe efekty kształcenia i ich odniesienie do opisu efektów kształcenia dla obszaru nauk społecznych Objaśnienie oznaczeń: Z efekty kierunkowe W wiedza U umiejętności
POSTANOWIENIE. SSN Jolanta Strusińska-Żukowska
Sygn. akt III UK 123/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 24 kwietnia 2018 r. SSN Jolanta Strusińska-Żukowska w sprawie z odwołania Z. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału
Opis zakładanych efektów kształcenia
Załącznik do uchwały nr 573 z dnia 25 maja 2016 r. Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego w sprawie określenia efektów kształcenia dla studiów podyplomowych prowadzonych na Wydziale Prawa i Administracji
OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Współczesne koncepcje praw człowieka na kierunku Prawo
dr Maciej Dybowski Poznań, dnia 15 września 2012 r. Katedra Teorii i Filozofii Prawa OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Współczesne koncepcje praw człowieka na kierunku Prawo I. Informacje
OPINIA PRAWNA. w przedmiocie:
OPINIA PRAWNA w przedmiocie: MOŻLIWOŚCI SPRAWOWANIA MANDATU WÓJTA LUB BURMISTRZA (PREZYDENTA MIASTA) PRZEZ OSOBĘ SKAZANĄ PRAWOMOCNYM WYROKIEM SĄDU NA KARĘ GRZYWNY ZA PRZESTĘPSTWO UMYŚLNE ŚCIGANE Z OSKARŻENIA
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013 WydziałPrawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych