Analiza wyników egzaminu gimnazjalnego. Test matematyczno-przyrodniczy przedmioty przyrodnicze. Test GM-P1-122,

Transkrypt

1 Analiza wyników egzaminu gimnazjalnego Test matematyczno-przyrodniczy przedmioty przyrodnicze Test GM-P1-122, Zestaw zadań z zakresu przedmiotów przyrodniczych posłużył w dniu 25 kwietnia 2012 r. do sprawdzenia, w jakim stopniu uczniowie kończący trzecią klasę gimnazjum opanowali umiejętności opisane w wymaganiach ogólnych i szczegółowych dla III etapu edukacyjnego podstawy programowej kształcenia ogólnego z dnia 23 grudnia 2008 roku. Arkusz egzaminacyjny GM-P1-112* przeznaczony dla uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się składał się z 24 zadań zamkniętych (wyboru wielokrotnego, prawda-fałsz i na dobieranie) z zakresu przedmiotów: biologia (6 zadań), chemia (6 zadań), geografia (6 zadań) oraz fizyka (6 zadań). Na rozwiązanie zadań przeznaczono 60 minut, w przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się czas ten mógł być przedłużony do 80 minut. Zestawienie wszystkich sprawdzanych za pomocą zadań wiadomości i umiejętności zamieszczono w kartotece (Tabela 8.), która może być przydatna do analiz przeprowadzanych w szkołach. Nr zad. Sprawdzana umiejętność wynikająca z podstawy programowej: wymaganie ogólne 1. III. Pozyskiwanie, wykorzystywani e i tworzenie informacji. 2. V. Znajomość uwarunkowań zdrowia człowieka. wymaganie szczegółowe I.4. przedstawia fotosyntezę, [...] oraz określa warunki [...] przebiegu. VII.3. wymienia najważniejsze choroby człowieka [...]. Przedmiot którego zadanie dotyczyło Forma zadania Procent uczniów dla których zadanie okazało się: łatwe trudne Wniosek biologia PF 63,49% 36,51% Ponad połowa uczniów potrafi wyjaśnić co to jest fotosynteza, określić warunki przebiegu fotosyntezy w odniesieniu do światła, temperatury. biologia WW 52,38% 47,62% Połowa uczniów ma problemy z poprawnym przyporządkowaniem chorób do odpowiednich Zalecenie do pracy Zwracać szczególną uwagę na przebieg podstawowych procesów życiowych organizmów oraz wykorzystania informacji. Zwracać uwagę na przyczyny i skutki chorób człowieka oraz przestrzegania zasad

2 3. I. Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. III. Pozyskiwanie, wykorzystywani e i tworzenie informacji. VII.4. przedstawia czynniki sprzyjające rozwojowi choroby nowotworowej (np. [...] promieniowanie UV) oraz podaje przykłady takich chorób. VIII. 7. [...] podaje przykłady cech człowieka sprzężonych z płcią (hemofilia, daltonizm). VIII.9. [...] podaje przykłady chorób człowieka warunkowanych [...] mutacjami (mukowiscydoza, [...]) IV.9. opisuje zależności pokarmowe [...]. kategorii. Nie potrafi także wskazać czynników sprzyjających rozwojowi nowotworów oraz wskazać mutację jako przyczynę chorób genetycznych.. biologia WW 30,16% 69,84% Dla 1./3 uczniów opisanie zależności pokarmowych w ekosystemie nie sprawiało problemu. Potrafią prawidłowo opisać łańcuchy pokarmowe lub sieć pokarmową na podstawie opisu. profilaktyki. Wykonywać więcej ćwiczeń w układaniu łańcucha i sieci pokarmowej.

3 4. I. Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. IV. argumentacja. 5. I. Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. IV.4. przedstawia [...] adaptacje drapieżników do chwytania zdobyczy [...]. IV.5. przedstawia na przykładzie poznanych pasożytów, ich adaptacje do pasożytniczego trybu życia. IV. 9. opisuje zależności pokarmowe [...]. IV.2. wskazuje, na przykładzie dowolnie wybranego gatunku, zasoby o które konkurują jego przedstawiciele między sobą i z innymi gatunkami [...]. IV.4. przedstawia [...] adaptacje drapieżników do chwytania zdobyczy [...]. IV.5. przedstawia na biologia PF 57,14% 42,86% Niespełna połowa uczniów ma problemy z wyjaśnieniem relacji między gatunkami oraz ze wskazaniem adaptacji do pasożytnictwa. biologia WW 52,38% 47,62% Połowa uczniów potrafi wskazać na czym polegają relacje między organizmami oraz jakie mają dla nich znaczenie. Zwrócić większą uwagę na różnorodność biologiczną oraz podstawowe procesy biologiczne. Zwrócić większą uwagę na różnorodność biologiczną oraz podstawowe procesy biologiczne.

4 6. I. Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. IV. argumentacja 7. I. Pozyskiwanie, przetwarzanie i tworzenie informacji. II. zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania przykładzie poznanych pasożytów, ich adaptacje do pasożytniczego trybu życia. IV.7. wykazuje, na wybranym przykładzie, że symbioza (mutualizm) jest wzajemnie korzystna dla obu partnerów. VIII.5. przedstawia dziedziczenie cech jednogenowych, posługując się podstawowymi pojęciami genetyki, (allel, homozygota, heterozygota, dominacja, recesywność) 2.1. odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach (symbol, nazwę, liczbę atomową, masę atomową [...]) biologia WW 17,46% 82,54% Dla większości uczniów podstawowe prawa dziedziczenia stanowi problem. Mają problemy z rozwiązywaniem krzyżówek genetycznych oraz posługiwaniem się podstawowymi pojęciami genetyki. chemia D 39,68% 60,32% Mniej niż połowa uczniów nie potrafi odczytywać z układu okresowego podstawowych informacji o pierwiastkach i na podstawie ich Zwiększyć ilość ćwiczeń w rozwiązywaniu krzyżówek genetycznych; przekonać uczniów o uniwersalności reguł dziedziczenia u wszystkich organizmów. Ćwiczyć umiejętność odczytywania z układu okresowego podstawowych informacji o pierwiastkach: liczba atomowa, masa atomowa i obliczania masy cząsteczkowej prostych

5 problemów. 8. II. zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. III. Opanowanie czynności praktycznych. 9. II. zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 10. II. zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. III. Opanowanie czynności praktycznych. oblicza masy cząsteczkowe prostych związków chemicznych [...] [...] opisuje skład i właściwości powietrza opisuje rdzewienie żelaza [...] opisuje rdzewienie żelaza i proponuje sposoby zabezpieczania produktów zawierających w swoim składzie żelazo przed rdzewieniem planuje i/lub wykonuje doświadczenia wyniku których można otrzymać wodorotlenek [...] wskazuje na zastosowania wskaźników wnioskować chemia PF 7,94% 92,06% Większość uczniów nie potrafi wymienić czynniki powodujące rdzewienie żelaza chemia WW 57,14% 42,86% Połowa uczniów zna sposoby zabezpieczania produktów zawierających w swoim składzie żelazo przed rdzewieniem chemia WW 57,14% 42,86% Ponad połowa uczniów zna metodę otrzymywania wodorotlenków (woda + metal) i zastosowanie wskaźnika: fenoloftaleiny do rozróżniania doświadczalnego związków chemicznych Przypomnieć uczniom, na czym polega korozja metali i jakie czynniki je powodują Przypomnieć uczniom sposoby zabezpieczania produktów zawierających w swoim składzie żelazo przed rdzewieniem Utrwalić metody otrzymywania wodorotlenków i kwasów oraz ćwiczyć umiejętność rozróżniania doświadczalnego kwasów i zasad za pomocą wskaźników, np. fenoloftaleiny i oranżu

6 11. I. Pozyskiwanie, przetwarzanie i tworzenie informacji. II. zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 12. II. zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. (fenoloftaleiny [...]), rozróżnia doświadczalnie kwasy i zasady za pomocą wskaźników definiuje pojęcia: reakcje egzoenergetyczne (jako reakcje, którym towarzyszy wydzielanie się energii do otoczenia [...] opisuje właściwości i wynikające z nich zastosowania niektórych wodorotlenków [...] definiuje pojęcia: węglowodory nasycone i nienasycone opisuje właściwości [...] etynu. kwasów i zasad chemia 57,14% 42,86% Ponad połowa uczniów zna właściwości wodorotlenku sodu i wynikające z tego zastosowania chemia WW 50,79% 49,21% Połowa uczniów zna właściwości metanu, etenu i etynu oraz potrafi odróżnić węglowodory nasycone od nienasyconych metylowego Utrwalić właściwości poznanych związków chemicznych i wynikające z nich zastosowania oraz przypomnieć pojęcie reakcji egzoenergetycznej Utrwalić właściwości poznanych węglowodorów nasyconych i nienasyconych oraz metodę ich odróżniania (za pomocą wody bromowej lub rozcieńczonego roztworu manganinu (VII) potasu) 13. III. Wskazywanie w otaczającej 1.1. posługuje się pojęciem prędkości fizyka WW 52,38% 47,62% Połowa uczniów potrafi posługiwać się pojęciem Zwiększyć liczbę zadań, w których wykorzystuje

7 rzeczywistości przykładów zjawisk opisywanych za pomocą poznanych praw i zależności fizycznych. 14. I. Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub rozwiązania prostych zadań obliczeniowych. III. Wskazywanie w otaczającej rzeczywistości przykładów zjawisk opisywanych za pomocą poznanych praw i zależności fizycznych. 15. II. Przeprowadzani e doświadczeń i wyciąganie wniosków z otrzymanych wyników. do opisu ruchu [...]. prędkości do opisu ruchu się pojecie prędkości do opisu ruchu wyjaśnia zasadę działania dźwigni dwustronnej [...] posługuje się pojęciem pracy [...] buduje prosty obwód elektryczny według zadanego schematu (wymagana jest znajomość symboli elementów: ogniwo, fizyka PF 68,25% 31,75% Ponad połowa uczniów zna zasadę działania dźwigni dwustronnej i potrafi ją wykorzystać w rozwiązywaniu prostych zadań obliczeniowych fizyka WW 52,38% 47,62% Połowa uczniów, wie jak zbudować prosty obwód elektryczny do wyznaczania mocy żarówki oraz jak należy podłączyć amperomierz i Ćwiczyć umiejętność rozwiązywania prostych zadań obliczeniowych z wykorzystaniem zasady działania dźwigni dwustronnej Przypomnieć symbole elementów w obwodzie elektrycznym: ogniwo, opornik, żarówka, wyłącznik, woltomierz, amperomierz; sposób

8 opornik, żarówka, wyłącznik, woltomierz, amperomierz) wyznacza moc żarówki zasilanej z baterii za pomocą woltomierza i amperomierza. woltomierz do obwodu podłączania amperomierza i woltomierza do obwodu elektrycznego. Przypomnieć schematy elektryczne prostych obwodów, np. do wyznaczania mocy żarówki 16. I. Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub rozwiązania prostych zadań obliczeniowych. 17. II. Przeprowadzani e doświadczeń i wyciąganie wniosków z otrzymanych wyników. III. Wskazywanie w otaczającej rzeczywistości przykładów zjawisk posługuje się pojęciem [...] mocy prądu elektrycznego posługuje się pojęciem gęstości stosuje do obliczeń związek między masą, gęstością i objętością ciał stałych [ ] na podstawie wyników pomiarów wyznacza gęstość [ ] ciał stałych. fizyka WW 41,27% 58,73% Prawie połowa uczniów wie, jak obliczyć moc prądu elektrycznego fizyka D 38,09% 61,91% Tylko część uczniów potrafi na podstawie wyników pomiaru wyznaczyć gęstość ciał stałych oraz wyjaśnić czy ciało będzie pływało, czy zatonie na podstawie prawa Archimedesa Ćwiczyć umiejętność rozwiązywania prostych zadań obliczeniowych, np. obliczanie mocy prądu elektrycznego Ćwiczyć umiejętność wyznaczania gęstości ciał stałych na podstawie wyników pomiaru oraz umiejętność wyciągania wniosków z otrzymanych wyników

9 opisywanych za pomocą poznanych praw i zależności fizycznych. 18. III. Wskazywanie w otaczającej rzeczywistości przykładów zjawisk opisywanych za pomocą poznanych praw i zależności fizycznych. 19. I. Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. 20. I. Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej wyjaśnia pływanie ciał na podstawie prawa Archimedesa opisuje bieg promieni przechodzących przez soczewkę skupiającą i rozpraszającą [...] wyjaśnia pojęcia krótkowzroczności dalekowzroczności oraz opisuje rolę soczewek w ich korygowaniu [...] posługuje się skalą mapy do obliczenia odległości w terenie analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznyc h, tematycznych, turystycznych określa położenie geograficzne [...] punktów [...] na fizyka D 20,63% 79,37% Tylko 1/5 uczniów zna i potrafi opisać rolę soczewek w korygowaniu wad wzroku: dalekowzroczność i krótkowzroczność geografia WW 66,66% 33,34% Większość uczniów nie miała większego problemu z obliczaniem odległości w terenie przy użyciu skali mapy. Niestety część uczniów nie potrafi odczytać informacji, które zawierają różnego rodzaju mapy. geografia WW 53,97% 46,03% Ponad polowa uczniów poradziła sobie z określeniem położenia Większą uwagę zwrócić na rolę soczewek w korygowaniu wad wzroku: krótkowzroczność, dalekowzroczność Zwiększyć ilość pracy z różnego rodzaju mapami, ćwiczyć obliczanie odległości rzeczywistych z informacji zawartej na mapie. Utrwalić umiejętność określania punktów za pomocą współrzędnych

10 mapie. różnych punktów geograficznych na mapie. Część uczniów nadal ma problem z określaniem współrzędnych geograficznych na mapie. geograficznych, także przy różnych tematach w ciągu całego cyklu nauczania w gimnazjum. 21. I. Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej posługuje się ze zrozumieniem pojęciem [...] erozji, przedstawia rzeźbotwórczą rolę [...] fal morskich [...]. geografia PF 11,11% 88,89% Uczniowie nie potrafią posługiwać się z terminologią związaną z procesami zewnętrznymi, które mają wpływ na przekształcanie powierzchni Ziemi. Większą uwagę zwrócić na zjawiska i procesy, które zachodzą na powierzchni Ziemi. Utrwalać terminologię geograficzną np. erozja, korazja, abrazja, deflacja oraz nazwy form, które powstają w wyniku tych procesów. 22. I. Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. II. Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów określa położenie geograficzne oraz matematycznogeograficzne punktów i obszarów [...] wykazuje się znajomością podziału politycznego Europy. geografia WW 63,49% 46,51% Większość uczniów potrafi poprawnie rozwiązać zadanie, na podstawie informacji zawartych na mapie politycznej Europy Ćwiczyć umiejętność pracy z mapą polityczną Europy. Utrwalić nazwy państw europejskich, a przede wszystkim nazwy państw sąsiadujących z Polską. Ćwiczyć umiejętność w określaniu skrajnych punktów kontynentu na mapie. 23. I. Korzystanie z różnych źródeł informacji 2.2. posługuje się ze zrozumieniem geografia PF 34,92% 65,08% Tylko 1/3 uczniów potrafi poprawnie Zwiększyć liczbę zadań dotyczących określania i

11 geograficznej. II. Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. pojęciami: [...] czas słoneczny [...] [...] przedstawia [...] zmiany w oświetleniu Ziemi oraz w długości trwania dnia i nocy w różnych szerokościach geograficznych i porach roku. posługiwać się terminologia związaną z czasem. Większość uczniów nie zna konsekwencji jakie wynikają z różnego położenia Ziemi w ciągu roku np. różna długość trwania dnia i nocy w różnych szerokościach geograficznych. obliczania czasu; przypomnieć konsekwencje jakie wynikają z oświetlenia Ziemi w ciągu roku w różnych szerokościach geograficznych. 24. I. Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. II. Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Wyjaśnienia (forma zadania): 5.1. wyjaśnia i poprawnie stosuje podstawowe pojęcia z zakresu demografii: przyrost naturalny, urodzenia i zgony [...] charakteryzuje i porównuje, na podstawie różnych źródeł informacji geograficznej środowisko przyrodnicze krajów sąsiadujących z Polską, wykazuje ich zróżnicowanie społeczne i gospodarcze. geografia WW 47,60% 52,4% Prawie połowa uczniów potrafi poprawnie posługiwać się z terminologią geograficzna z zakresu geografii społecznoekonomicznej i odczytywać i porównywać informacje z wykresów Zwiększyć liczbę zadań, w których należy wyciągać wnioski na podstawie informacji z zakresu geografii społeczno-ekonomicznej zawartych w tekstach źródłowych, na diagramach, na wykresach

12 P F WW D - zadanie prawda fałsz - zadanie wielokrotnego wyboru - zadanie na dobieranie Wnioski ogólne: 1. Uczniowie nie mieli trudności z: - wyjaśnieniem, co to jest fotosynteza, określeniem warunków przebiegu fotosyntezy w odniesieniu do światła, temperatury (biologia) - rozpoznaniem metody trzymywania wodorotlenków (woda + metal) i zastosowaniem wskaźnika: fenoloftaleiny do rozróżniania doświadczalnego kwasów i zasad (chemia) - wykorzystaniem zasady działania dźwigni dwustronnej w rozwiązywaniu prostych zadań obliczeniowych (fizyka) - analizą i interpretacja treści mapy poziomicowej i posługiwaniem się skalą mapy do obliczenia odległości w terenie (geografia) - określaniem położenia geograficznego punktów nazwy krajów i miast Europy (geografia) 2. Uczniowie najwięcej trudności mieli z: - rozwiązywaniem zadań na podstawie informacji z tekstu (biologia: opis zależności pokarmowych w ekosystemie, geografia: posługiwanie się terminologią dotyczącą procesów, jakie zachodzą na powierzchni Ziemi) - rozwiązywaniem krzyżówek genetycznych oraz posługiwaniem się podstawowymi pojęciami genetyki (biologia) - zastosowaniem nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów praktycznych (chemia: znajomość sposobów zabezpieczania produktów zawierających w swoim składzie żelazo przed rdzewieniem) - wyciągania wniosków na podstawie wyników z doświadczenia (fizyka: wyznaczanie gęstości ciał stałych na podstawie wyników pomiaru oraz wyjaśnienie czy ciało będzie pływało na podstawie prawa Archimedesa) - obliczaniem czasu jak i zmianą położenia Ziemi w ciągu roku (geografia) Analizę wyników sporządzili: Aleksandra Krauze Alicja Tusińska Agnieszka Widzińska