KARTA PRZEDMIOTU. 17. Efekty kształcenia: 1 Nr Opis efektu kształcenia Metoda sprawdzenia efektu kształcenia. Forma prowadzenia zajęć

Transkrypt

1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU Z1-PU7 WYDANIE N1 Strona 1 z 5 1. Nazwa przedmiotu: BIOLOGIA I EKOLOGIA 2. Kod przedmiotu: 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2011/ Forma kształcenia: studia pierwszego stopnia 5. Forma studiów: studia stacjonarne 6. Kierunek studiów: INŻYNIERIA ŚRODOWISKA (IŚiE) 7. Profil studiów: ogólnoakademicki 8. Specjalność: ENERGETYKA KOMUNALNA 9. Semestr: 2 i 3 semestr I stopnia 10. Jednostka prowadząca przedmiot: Katedra Biotechnologii Środowiskowej 11. Prowadzący przedmiot: dr Joanna Malara 12. Przynależność do grupy przedmiotów: przedmioty wspólne 13. Status przedmiotu: obowiązkowy 14. Język prowadzenia zajęć: polski 15. Przedmioty wprowadzające oraz wymagania wstępne: biologia w zakresie szkoły średniej: hierarchiczna budowa organizmów, skład chemiczny organizmów, przegląd systematyczny organizmów, podstawowe procesy i zjawiska biologiczne, podstawy genetyki, osiągniecia biotechnologii i inżynierii genetycznej. Ekologia: podstawowe pojęcia w ekologii, obieg pierwiastków w przyrodzie, najważniejsze informacje o głównych biomach na Ziemi, przystosowania organizmów do środowiska, struktura i dynamika populacji, struktura i funkcjonowanie ekosystemu, zależności pokarmowe w ekosystemie, pojęcie sukcesji ekologicznej 16. Cel przedmiotu: C1. Rozszerzenie, uporządkowanie i ugruntowanie wiedzy z dziedziny biologii i ekologii ogólnej. C2. Zapoznanie się z problematyką życia na różnych poziomach organizacji (komórka - tkanka organizm populacja- ekosystem - biom). C3. Zapoznanie z organizmami mającym znaczenie w ochronie środowiska ze szczególnym uwzględnieniem gatunków wskaźnikowych C4. Nabycie umiejętności korzystania z kluczy do oznaczania gatunków C5. Poznanie zależności organizmu od środowiska oraz złożoności interakcji między osobnikami w populacji i powiązań międzygatunkowych. C6. Uwrażliwienie studentów na współczesne problemy ekologiczne, takie jak zachowanie bioróżnorodności, zagrożenia ekosystemów i gatunków, zanieczyszczenie środowiska, synantropizacja, czy globalne zmiany klimatyczne. 17. Efekty kształcenia: 1 Nr Opis efektu kształcenia Metoda sprawdzenia efektu kształcenia Forma prowadzenia zajęć Odniesienie do efektów dla kierunku studiów 1 należy wskazać ok. 5 8 efektów kształcenia

2 1. Posiada zarówno wiedzę ogólną jak i z dziedziny którą studiuje; znajomość gramatyki jak i struktur leksykalnych pozwalających na rozumienie i tworzenie różnego rodzaju tekstów mówionych i pisanych, formalnych i nieformalnych, na tematy konkretne i abstrakcyjne, łącznie z rozumieniem dyskusji na tematy techniczne z zakresu jej specjalności (język obcy). 2. Ma wiedzę o procesach biologicznych zachodzących w środowisku, o procesach towarzyszących neutralizacji zanieczyszczeń i rekultywacji obszarów zdegradowanych. 3. Zna różne rodzaje i formy zanieczyszczeń występujące w środowisku. Rozumie procesy, zjawiska i interakcje występujące w środowisku, w tym związane z rozprzestrzenianiem się zanieczyszczeń. 4. Potrafi interpretować zjawiska społeczne (kulturowe, polityczne, prawne, ekonomiczne) w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla kierunku inżynieria środowiska 5. Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, przede wszystkim w celu podnoszenia swoich kompetencji zawodowych i osobistych. Potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób 6. Potrafi współdziałać pracować w grupie przyjmując różne role. Egzamin, Kolokwium, Egzamin, Kolokwium 18. Formy zajęć dydaktycznych i ich wymiar (liczba godzin) Wykład: 40 godz (30+15) : 30 godzin Laboratorium Laboratorium K_W08 K_W19 K_W18 K_U05 K_K01 K_K03

3 19. Treści kształcenia: Wykład: Budowa chemiczna organizmów. Budowa i funkcjonowanie komórki. Procayrota i Eucayrota. Metabolizm komórki fotosynteza i oddychanie. Przegląd różnorodności organizmów. Zasady klasyfikacji i sposoby identyfikacji organizmów, ze szczególnym uwzględnieniem organizmów mających znaczenie w ochronie środowiska bakterie, glony, grzyby, pierwotniaki. Gatunki wskaźnikowe i próba oceny stopnia zanieczyszczenia środowiska. Gatunki synantropijne. Gatunki podlegające ochronie prawnej. Formy ochrony przyrody i ich charakterystyka. Ochrona przyrody na Górnym Śląsku. Podstawy genetyki człowieka. Kwasy nukleinowe. Cykl komórkowy. Informacja genetyczna i jej ekspresja. Zmienność genetyczna. Choroby genetyczne. Biotechnologia molekularna. Inżynieria genetyczna. Podstawowe pojęcia w ekologii. Rodzaje ekologii. Czynniki ograniczające rozmieszczenie organizmów temperatura, wilgotność, światło, struktura gleby, chemizm wód, ph, zasolenie. Przystosowania organizmów do środowiska. Adaptacje. Życie w zmiennych warunkach środowiska. Pożary. Rozprzestrzenianie się roślin. Pierwiastki biogenne ich znaczenie w życiu organizmów, objawy niedoboru. Krążenie pierwiastków biogennych. Właściwości populacji- struktura populacji, rozrodczość, śmiertelność. Regulacja liczebności populacji. Czynniki zależne od zagęszczenia. Terytorializm. Warunki przetrwania gatunku. Metapopulacja. Demografia populacji. Wskaźnik zastępowania.. Strategie ewolucyjne gatunków. Ewolucja inerakcji międzygatunkowych. Eksploatacja. Mutualizm. Różnorodność gatunkowa w skali lokalnej. Zespół i biocenoza. Czas i przestrzeń w dynamice roślinności. Naturalne i antropogeniczne przekształcenia szaty roślinnej. Ekspansja i inwazja gatunków. Procesy ekologiczne- regresja, degeneracja i regeneracja. Rola zaburzeń w procesach ekologicznych. Państwa zwierzęce. Krainy zoogeograficzne. Państwa roślinne. Ekosystem i jego funkcjonowanie. Sukcesja ekologiczna. Przegląd biomów. Zbiorowiska leśne i nieleśne. Gatunki lasotwórcze Polski. Laboratorium: Przegląd systematyczny organizmów występujących w osadzie czynnym i jego rola w oczyszczaniu wód. Przegląd ważniejszych grup organizmów i obserwacje mikroskopowe glony, grzyby, bakterie, pierwotniaki. Morfologia i barwienie bakterii i grzybów. Śląski Ogród botaniczny w Mikołowie zajęcia w terenie, poznanie roli Ogrodu w zachowaniu różnorodności biologicznej. Poznanie kolekcji roślin ozdobnych i użytkowych. Rośliny energetyczne. Oznaczanie wybranych gatunków drzew i roślin zielnych. Funkcjonowanie ekosystemów wiązanie energii w wybranych ekosystemach. Zjawisko sukcesji. Klimat a roślinność. Formy życiowe roślin. Konstruowanie klimadiagramu. Obserwacje mikroskopowe organelli komórkowych na przykładzie komórki roślinnej. Budowa mikroskopu i zasady mikroskopowania wykonywanie preparatów mikroskopowych Podziały komórkowe obserwacje mikroskopowe.zbiorowiska leśne i nieleśne, rozpoznawanie gatunków, charakterystyka warunków siedliskowych zajęcia na terenie Centrum Edukacji ekologiczne w Żorach 20. Egzamin: tak - w 2 semestrze, 3 semestr - zaliczenie

4 21. Literatura podstawowa: 1.Schlegel H Mikrobiologia PWN, Warszawa 2000, 2. Czechowski Biologia PWRiL Mrozowska J. Laboratorium z Mikrobiologii Ogólnej i Środowiskowej Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 1999, 4. Kunicki-Goldfinger W. Życie bakterii PWN 2001, 5. Ville C. Biologia Multico Wiąckowski S. 1998: Ekologia ogólna. Ofic. Wyd. Branta, Bydgoszcz 7. Strzałko J. 1999: Kompendium wiedzy o ekologii. PWN. Warszawa-Poznań. Mackenzie A., Ball A.S. i Virdee S.R. 2005, 2000: Ekologia krótkie wykłady. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 8. Krebs Ch. J.1996: Ekologia. Wydawnictwo 9. Krebs J.R., Davies N.B. 2001: Wprowadzenie do ekologii behawioralnej. Wydawnictwo 10. Mossor-Pietraszowska T., Strzałko J. 2005, 1999: Kompendium wiedzy o ekologii. Wydawnictwo 11. Weiner J. 2003, 1999: Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik ekologii ogólnej. Wydawnictwo 12. Pawlaczyk-Szpilowa M.1997: Biologia i ekologia. Oficyna Wyd. Polit. Wroc., Wrocław 13. Kornaś J., Medwecka-Kornaś A. 2001: Geografia roślin. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 14. Stawicka J., Szymczak-Piątek M., Wieczorek J. 2006: Wybrane zagadnienia ekologiczne. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 22. Literatura uzupełniająca: 1. Allan J.D.1998: Ekologia wód płynących. Wydawnictwo 2. Andrews J.E., Brimblecombe P., Jickells T.D., Liss P.S.2000: Wprowadzenie do chemii środowiska. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 3. Kalinowska A. 1993: Ekologia wybór przyszłości. Editions Spotkania, Warszawa 4. Mastalerz Przemysław 2000: Ekologiczne kłamstwa ekowojowników Wydawnictwo Chemiczne, Wrocław 5. Kurnatowska A.1997: Ekologia jej związki z różnymi dziedzinami wiedzy. Wydawnictwo 6. Kurnatowska A.2001: Ekologia jej związki z różnymi dziedzinami wiedzy medycznej. Wydawnictwo 7. Falińska K. 2005: Ekologia roślin. Podstawy teoretyczne, populacja, zbiorowisko, procesy. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa

5 23. Nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów kształcenia Lp. Forma zajęć Liczba godzin kontaktowych / pracy studenta 1 Wykład 1 sem.: 30 godz. / przygotowanie do kolokwium 20 godz. 2 sem.: 15 godz. / przygotowanie do kolokwium 10 godz 2 Ćwiczenia / 3 Laboratorium 30 kontaktowe: prelekcje w czasie zajęć terenowych: 5 godzin/ Pracy stud.: Przygotowanie się do laboratoriów 15 godz. Konstruowanie sprawozdań 12 godz. Dokończenie zielnika 2 h Przygotowanie się do kolokwium 10 h= 39 4 Projekt / 5 Seminarium / 6 Inne / Suma godzin 80/ Suma wszystkich godzin: Liczba punktów ECTS: Liczba punktów ECTS uzyskanych na zajęciach z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 2, Liczba punktów ECTS uzyskanych na zajęciach o charakterze praktycznym (laboratoria, projekty) 2,3 26. Uwagi: Zatwierdzono:. (data i podpis prowadzącego) (data i podpis dyrektora instytutu/kierownika katedry/ Dyrektora Kolegium Języków Obcych/kierownika lub dyrektora jednostki międzywydziałowej) 2 1 punkt ECTS 30 godzin.