MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH. w powiecie tomaszowskim raport za II półrocze 2010 roku. marzec 2011 rok

Transkrypt

1 POWIATOWY URZĄD PRACY Tomaszów Maz., ul. Konstytucji 3-go Maja 46 tel. (044) , (044) , (044) , fax (044) strona WWW: MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH w powiecie tomaszowskim raport za II półrocze 2010 roku marzec 2011 rok

2 SPIS TREŚCI 1.WSTĘP 3 2. ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW W II PÓŁROCZU 2010R. 2.1 Struktura bezrobocia wg zawodów Napływ bezrobotnych wg zawodów.8 3. ANALIZA OFERT PRACY I MIEJSC AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ WG ZAWODÓW W II PÓŁROCZU 2010R 9 4. ANALIZA ZAWODÓW NADWYŻKOWYCH I DEFICYTOWYCH W II PÓŁROCZU 2010R WNIOSKI..21 2

3 1. WSTĘP Monitoring zawodów jest procesem systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy. Przeobrażenia społeczno-gospodarcze powodują, że popyt i podaż na określone zawody ulegają zmianie, w związku z tym niezbędna jest szybka ewaluacja kwalifikacji zawodowych, a gdy zachodzi konieczność nawet zupełna zmiana zawodu. W ramach monitoringu określa się rankingi zawodów deficytowych i nadwyżkowych, co jest istotne dla lokalnej edukacji jak i potrzeb szkoleniowych bezrobotnych. Zawody o najniższych i najwyższych wskaźnikach intensywności deficytu / nadwyżki uwzględniane są w systemie działań dopasowujących popyt na pracę do podaży pracy. Metodologia zawarta w zaleceniach metodycznych do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych (wydanych przez Departament Rynku Pracy Ministerstwa Gospodarki,Pracy i Polityki Społecznej - Warszawa 2003) jednocześnie określa pojęcie zawodu deficytowego, nadwyżkowego, czy zrównoważonego poprzez wielkość wskaźnika intensywności nadwyżki / deficytu. Do zawodów deficytowych zaliczyć należy wszystkie zawody, dla których wskaźnik W n k (stosunek średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie do średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie) jest większy od 1,1. Zawody zrównoważone wykazujące równowagę na rynku pracy określa wskaźnik 0,9 «W k n«1,1. Zawody nadwyżkowe posiadają wskaźnik intensywności nadwyżki W k n <0,9. Statystyka z zakresu stosowania zawodów i specjalności zarejestrowanych bezrobotnych sporządzana jest na podstawie Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 82, poz. 537). Z uwagi na to, że w/w rozporządzenie ujmuje nową klasyfikację zawodów i specjalności obowiązującą od 1 lipca 2010 roku, a klucz przejścia nie pozwala na jednoznaczne przyporządkowanie starych zawodów nowym / wg 6-cyfrowego kodu/, raport zawodów deficytowych i nadwyżkowych dotyczy tylko II półrocza 2010r., a nie całego roku. Klasyfikacja zawodowa jest pięciopoziomowym, hierarchicznie usystematyzowanym zbiorem zawodów i specjalności występujących na rynku pracy, który grupuje poszczególne zawody w coraz bardziej zagregowane grupy oraz ustala ich symbole i nazwy. Struktura klasyfikacji oparta jest na systemie pojęć, z których najważniejsze to: zawód, specjalność, umiejętność oraz kwalifikacje zawodowe. Zawód zdefiniowany został jako zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Zawód może dzielić się na specjalności. Specjalność jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera część czynności o podobnym charakterze ( związanych z wykonywaną funkcją lub podmiotem pracy) wymagających pogłębionej lub dodatkowej wiedzy i umiejętności, zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki. Umiejętność określono jako sprawdzoną możliwość wykonywania odpowiedniej klasy zadań w ramach zawodu (specjalności), natomiast przez kwalifikacje zawodowe rozumiane są układy wiedzy i umiejętności wymagane do realizacji składowych zadań zawodowych. 3

4 Struktura klasyfikacji jest wynikiem grupowania poszczególnych zawodów i specjalności w grupy elementarne, a te z kolei w bardziej zagregowane grupy średnie, duże i wielkie na podstawie podobieństwa kwalifikacji zawodowych wymaganych dla realizacji zadań danego zawodu (specjalności), z uwzględnieniem obydwu aspektów kwalifikacji, tj. ich poziomu i specjalizacji. W końcowym efekcie struktura klasyfikacji obejmuje: 10 grup wielkich, 43 grupy duże (jako wewnętrzny podział grup wielkich), 132 grupy średnie (jako wewnętrzny podział grup dużych) i 444 grupy elementarne (jako wewnętrzny podział grup średnich), przy czym grupy elementarne obejmują 2360 zawodów i specjalności. 2. ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW W II PÓŁROCZU 2010R. 2.1 Struktura bezrobocia wg zawodów Na dzień roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Maz. zarejestrowanych było 8243 bezrobotnych, w tym 3986 kobiet. Stopa bezrobocia w powiecie tomaszowskim na koniec grudnia 2010 roku wynosiła 17,6 %. Na koniec analizowanego okresu w ewidencji Urzędu Pracy odnotowano: bezrobotnych poprzednio pracujących - 86,3%, osoby dotychczas niepracujące - 13,7 %. Wśród ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w PUP 27,2 % (2241 osób) stanowiły osoby pozostające bez pracy powyżej 12 m-cy. Osoby zarejestrowane w Urzędzie Pracy w okresie do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki w liczbie 405 stanowiły 4,9 % ogółu bezrobotnych. Na koniec grudnia 2010r. 659 bezrobotnych tj. 8,0% nie posiadało zawodu. W grupie tej odnotowano: kobiet - 55,4% - 70 osób zarejestrowanych do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki - 10,6% - 24 osoby pozostających bez pracy ponad 12 m-cy (dot. pracujący) - 3,6% Wśród 7584 bezrobotnych zarejestrowanych w ponad 600 zawodach najliczniejsze zawody to: Tabela 1. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w końcu II półrocza 2010 roku w/g elementarnych zawodów (zawody z największą liczbą bezrobotnych) L.p. Nazwa zawodu Liczba bezrobotnych Udział % w ogółem 1 sprzedawca 549 6,7 2 robotnik budowlany 301 3,7 3 szwaczka 284 3,4 4 robotnik pomoc. w przem. przetwórczym 246 3,0 5 ślusarz 201 2,4 6 technik mechanik 179 2,2 7 murarz 157 1,9 8 technik ekonomista 143 1,7 9 kucharz 138 1,7 10 krawiec 134 1,6 11 technik żywienia i gospod. domowego 117 1,4 12 fryzjer 110 1,3 13 technik prac biurowych 106 1,3 4

5 Warto nadmienić, że osoby zarejestrowane w powyższych zawodach stanowiły 32,3% wszystkich bezrobotnych w PUP oraz 35,1% osób z zawodem. Wśród bezrobotnych kobiet najliczniejsze zawody to: - sprzedawca w liczbie 497 osób tj.12,5% - szwaczka w liczbie 283 osoby tj. 7,1% - robotnik pomocniczy w przem. przetwórczym w liczbie 137 osób tj. 3,4% - technik ekonomista w liczbie 128 osób tj. 3,2% - krawiec w liczbie 124 osoby tj. 3,1% - kucharz w liczbie 111 osób tj. 2,8% - fryzjer w liczbie 101 osób tj. 2,5% - technik prac biurowych w liczbie 98 osób tj. 2,5% - technik technologii odzieży w liczbie 94 osoby tj. 2,4% Kobiety zarejestrowane w tych 9 zawodach stanowiły aż 39,5% tej populacji oraz 43,4% kobiet z zawodem. W grupie osób zarejestrowanych do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki dominowały zawody: - technik żywienia i gospodarstwa domowego - 23 osoby - technik logistyk - 21 osób - mechanik pojazdów samochodowych - 21 osób - pedagog - 20 osób - technik ekonomista - 18 osób - kucharz małej gastronomii - 16 osób Osoby zarejestrowane w w/w wymienionych zawodach stanowiły 29,4% ogółu osób tej populacji oraz 35,5% osób z zawodem. Wśród bezrobotnych poprzednio pracujących pozostających bez pracy 12 m-cy i dłużej 23,7% to osoby zarejestrowane w pięciu zawodach: - sprzedawca osób - robotnik budowlany osób - szwaczka - 96 osób - robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym - 73 osoby - ślusarz - 56 osób Tabela 2. Liczba osób bezrobotnych w końcu II półrocza 2010 roku wg dwucyfrowego kodu grupy zawodów Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 52 Sprzedawcy i pokrewni Robotnicy obróbki metali, 72 mechan. maszyn i urządzeń i pokrewni Liczba bezrobotnych Udział w strukturze bezrobotnych , , , ,7949 5

6 31 Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i 621 8,1882 technicznych 71 Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłącz. elektryków) 579 7, Pracownicy usług osobistych 509 6, Operatorzy maszyn i urządzeń wydob. i przetwórczych 373 4, Średni personel do spraw biznesu i administracji 298 3, Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 234 3, Średni personel do spraw zdrowia 208 2, Kierowcy i operatorzy pojazdów 194 2, Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania 152 2, Elektrycy i elektronicy 147 1, Pomoce domowe i sprzątaczki 141 1, Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 132 1, Pracownicy do spraw finansowo- statystycznych i ewidencji 128 1,6878 materiałowej 23 Specjaliści nauczania i wychowania 120 1, Ładowacze nieczystości i inni prac. przy pracach prostych 120 1, Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i techniczn , Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych 101 1,3319 i kultury 61 Rolnicy produkcji towarowej 78 1, Pracownicy obsługi klienta 61 0, Technicy informatycy 48 0, Pracownicy usług ochrony 44 0, Monterzy 42 0, Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 38 0, Specjaliści do spraw zdrowia 36 0, Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych 35 0,4616 branżach usługowych 25 Specjaliści do spraw technologii informacyjnokomunikacyjnych 29 0,3825 6

7 53 Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 22 0, Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, 20 0,2637 kultury i pokrewni 62 Leśnicy i rybacy 15 0, Kierownicy do spraw produkcji i usług 14 0, Pozostali pracownicy obsługi biura 10 0, Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 7 0, Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie 4 0,0528 i rybołówstwie 11 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy 4 0,0527 i dyrektorzy generalni 63 Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 1 0, Oficerowie sił zbrojnych 0 0,0000 Jak wynika z powyższej tabeli największe grupy zawodowe wśród bezrobotnych z dwucyfrowym kodem grupy zawodów stanowili: - robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni (kod osób, stanowili oni 11,31% bezrobotnych z zawodem. Grupa ta zawiera w sobie elementarne grupy zawodów: szwaczki (284 osoby, krawców (134 osoby), piekarzy (95 osób), stolarzy (89 osób); - robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie (kod 93) -716 osób tj. 9,44 % ogółu bezrobotnych z zawodem. Najliczniejszą grupą elementarną w tej grupie zawodowej byli: robotnik budowlany (301 osób), robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym (246 osób); - sprzedawcy i pokrewni (kod 52) 671 osób, 8,85% ogółu bezrobotnych z zawodem. Najwięcej zarejestrowanych z tej grupy było sprzedawców 549 osób tj. 81,8%; - robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni (kod 72) 667 osób, 8,79% ogółu bezrobotnych z zawodem. W tej grupie najliczniejsze zawody to: ślusarz 201 osób, mechanik pojazdów samochodowych 81 osób, mechanik samochodów osobowych 73 osoby, tokarz w metalu - 61 osób; - średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych ( kod 31) 621osób tj. 8,19% bezrobotnych z zawodem. W większości byli to: technicy mechanicy 179 osób, technicy technologii odzieży 96 osób, technicy elektronicy 59 osób, technicy budownictwa 55 osób. 7

8 2.2 Napływ bezrobotnych wg zawodów W II półroczu 2010 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Maz. zarejestrowano 6617 bezrobotnych (w tym 3203 kobiety - 48,4 %), spośród których 5140 osób to bezrobotni poprzednio pracujący (77,7 %), a 1477 osób tj.22,3% nie posiadało stażu pracy. Wśród napływu bezrobotnych w okresie lipiec - grudzień 2010 roku odnotowano 766 osób zarejestrowanych w okresie do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki tj.11,6% ogółu bezrobotnych. W tej grupie przeważały kobiety i stanowiły 53,8% napływu absolwentów. W II półroczu 2010r. zarejestrowano 744 osoby bez zawodu tj. 11,2% ogółu, ( w tym 388 kobiet, 142 absolwentów) oraz 5873 osoby z zawodem 88,8%. Największy napływ bezrobotnych w analizowanym okresie 2010 roku odnotowano w zawodach zawartych w tabeli 3. Tabela 3. Napływ osób bezrobotnych w II półroczu 2010 roku wg zawodów Liczba bezrobotnych L. p. Nazwa zawodu ogółem 1 sprzedawca robotnik budowlany szwaczka technik mechanik robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym ślusarz technik żywienia i gospodarstwa domowego technik ekonomista murarz Mechanik pojazdów samochodowych fryzjer kucharz 98 Bezrobotni zarejestrowani w tych zawodach stanowili 28,1% ogółu napływu w II półroczu analizowanego roku oraz 31,7% osób posiadających zawód. Największy napływ bezrobotnych kobiet w okresie VII-XII 2010 roku odnotowano w następujących zawodach: - sprzedawca osób - szwaczka osób - technik ekonomista osób - fryzjer - 93 osoby - robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym - 87 osób - technik żywienia i gospodarstwa domowego - 86 osób Kobiety zarejestrowane w tych kilku zawodach stanowiły aż 28,3% wszystkich kobiet zarejestrowanych w tym czasie oraz 32,2% kobiet z zawodem. Wśród osób zarejestrowanych w okresie do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki najliczniejsze zawody to: - pedagog - 46 osób - technik żywienia i gospodarstwa domowego - 42 osób - mechanik pojazdów samochodowych - 38 osób 8

9 - technik logistyk - 31 osób - technik ekonomista - 29 osób - kucharz małej gastronomii - 28 osób - technik handlowiec - 18 osób - technik mechanik - 17 osób - ekonomista - 16 osób - fryzjer - 16 osób Absolwenci zarejestrowani w tych zawodach stanowili aż 45,0% ogółu tej kategorii bezrobotnych posiadających zawód. Analizując napływ bezrobotnych w II półroczu 2010 roku wg 2-cyfrowego kodu grupy zawodów stwierdzić należy, że najliczniejsze grupy zawodowe to: robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstyl osób (9,54%) nych i pokrewni sprzedawcy i pokrewni osoby (9,25%) średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych osób (9,19%) robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni osób (8,63%) robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie osób (7,68%) pracownicy usług osobistych osób (7,25%) Należy podkreślić, że zarejestrowani bezrobotni w w/w grupach w badanym okresie stanowili blisko 60% ogólnej liczby zarejestrowanych osób z zawodem. 3. ANALIZA OFERT PRACY I MIEJSC AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ WG ZAWODÓW ( GRUP ZAWODÓW) W II PÓŁROCZU 2010R. W II półroczu 2010 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Maz. zarejestrowano 1380 miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. Najliczniejsze oferty dotyczyły poniższych zawodów: - technik prac biurowych ( głównie miejsca na staż) oferty (21,2%) - sprzedawca ofert ( 12,0%) - robotnik gospodarczy - 89 ofert (6,4%) Stanowiły one 39,6% wszystkich ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej zgłoszonych od lipca do grudnia 2010r. Tabela 4. Struktura ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej wg grup zawodowych w powiecie tomaszowskim w II półroczu 2010 roku L. p. Kod grupy zawodów 1 41 Nazwa grupy zawodów Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone % 22, Sprzedawcy i pokrewni 15, Pracownicy usług osobistych 10,4350 9

10 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie Robotnicy budowlani i pokrewni ( z wyłączeniem elektryków) Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrob. tekstylnych i pokrewni 8,0435 5,0000 4,0580 3, Kierowcy i operatorzy pojazdów 3, Pomoce domowe i sorzątaczki 2, Pracownicy do spraw finansowo- statystycznych i ewidencji materiałowej Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 2,8261 2, Średni personel do spraw zdrowia 2, Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 2, Specjaliści nauczania i wychowania 2, Średni personel do spraw biznesu i administracji 1, Ładowacze nieczystości i inni prac. przy pracach prostych 1, Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewni 1, Pracownicy obsługi klienta 1, Specjaliści do spraw zdrowia 0, Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 0, Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 0, Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 0, Technicy informatycy 0, Elektrycy i elektronicy 0, Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 0, Pracownicy usług ochrony 0, Pozostali pracownicy obsługi biura 0, Monterzy 0, Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 0, Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 0, Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0, Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządz. 0, Rolnicy produkcji towarowej 0, Leśnicy i rybacy 0,

11 35 01 Oficerowie sił zbrojnych 0, Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 0, Kierownicy do spraw produkcji i usług 0, Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych 0, Specjaliści do spraw technologii informacyjno -komunikacyjnych 0, Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 0,0000 Ogółem X 100,00 Jak wynika z powyższego zestawienia największa liczba ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej charakteryzowała 3 poniższe grupy zawodowe: - sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni ofert tj.22,2% wszystkich zgłoszonych ofert. Były tu przede wszystkim propozycje pracy dla techników prac biurowych (293 miejsca, głównie na staże); - sprzedawcy i pokrewni 213 ofert tj. 15,4%. W tej grupie najwięcej zapotrzebowań dotyczyło sprzedawców ( 65 miejsc); - pracownicy usług osobistych 144 oferty (10,4%). Propozycje zatrudnienia były skierowane tutaj w większości do robotników gospodarczych 89 miejsc. Zgłoszone oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej w w/w grupach zawodowych stanowiły prawie połowę wszystkich ofert zgłoszonych do Urzędu Pracy w analizowanym okresie. Tabela 5. Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w II półroczu 2010 roku wg Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) Sekcja PKD Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone Przetwórstwo przemysłowe 207 Administracja publiczna i obrona narodowa ; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 201 Budownictwo Edukacja 115 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 75 Transport i gospodarka magazynowa 56 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 50 11

12 Pozostała działalność usługowa 42 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 39 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 37 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 35 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 35 Informacja i komunikacja 25 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 19 Górnictwo i wydobywanie 12 Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 10 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów 6 klimatyzacyjnych Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 4 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące 0 usługi na własne potrzeby Organizacje i zespoły eksterytorialne 0 Ogółem 1380 Tabela 5 informuje, że do PUP w Tomaszowie Maz. napłynęły oferty pracy z 19 sekcji klasyfikacji działalności. Wolne miejsca pracy zgłosili pracodawcy głównie z trzech sekcji PKD tj.: - handlu hurtowego i detalicznego, naprawy pojazdów samochodowych, włączając motocykle 19,4%, - przetwórstwa przemysłowego 15,0%, - administracji publicznej i obrony narodowej; obowiązkowego zabezpieczenia społecznego 14,6 %, Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej pochodzące z powyższych sekcji stanowiły 49% wszystkich ofert zgłoszonych w II półroczu 2010 roku. W tutejszym Urzędzie Pracy nie odnotowano ofert z dwóch sekcji PKD, a mianowicie: gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby, organizacje i zespoły eksterytorialne. Na koniec II półrocza 2010r. posiadaliśmy 15 wolnych miejsc pracy w następujących zawodach: sprzedawca - 4, szwaczka - 3, sortowacz surowców wtórnych - 2, pielęniarka - 1, robotnik gospodarczy -1,mechanik samochodów osobowych- 1, ubojowy - 1, stolarz - 1, kierowca samochodu ciężarowego - 1. Uwzględniając sekcje PKD - 15 ofert, którymi dysponował Urząd Pracy na koniec grudnia 2010 roku dotyczyły: - przetwórstwa przemysłowego - 7 miejsc - handlu hurtowego i detalicznego, naprawy pojazdów samochodowych, włączając motocykle - 3 miejsca - działalności związanej z kulturą, rozrywką i rekreacją - 2 miejsca - transportu i gospodarki magazynowej - 1 miejsce - działalności w zakresie usług administrowania i działalności wspierającej - 1 miejsce - opieki zdrowotnej i pomocy społecznej - 1 miejsce 12

13 4. ANALIZA ZAWODÓW NADWYŻKOWYCH I DEFICYTOWYCH W II PÓŁROCZU 2010R. Zawody nadwyżkowe to takie zawody, w których liczba zarejestrowanych bezrobotnych jest większa niż zapotrzebowanie na rynku pracy. Przyjęto, że zawody nadwyżkowe posiadają wskaźnik intensywności nadwyżki zawodów W k n< 0,9. Zawody zrównoważone to zawody, które wykazują równowagę na rynku pracy pomiędzy średnią miesięczną liczbą zgłoszonych ofert pracy, a średnią miesięczną liczbą zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie. Wskaźnik intensywności nadwyżki / deficytu zawodów zrównoważonych waha się w przedziale od 0,9 do 1,1 (0,9 «W k n «1,1). Zawody deficytowe charakteryzujące się mniejszą liczbą zarejestrowanych bezrobotnych niż liczba ofert pracy w danym zawodzie posiadają wskaźnik W k n >1,1. Monitoring zawodów nadwyżkowych i deficytowych przeprowadzono w oparciu o zgłoszone oferty pracy i liczbę zarejestrowanych bezrobotnych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Mazowieckim. Tabela 7. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie tomaszowskim w II półroczu 2010 roku. L.p. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Wskaźnik intensywności nadwyżki/ deficytu zawodów (W k n ) 1 01 Oficerowie sił zbrojnych 0, Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 0, Kierownicy do spraw produkcji i usług 0, Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych 0, Specjaliści do spraw technologii informacyjno- komunikacyjnych 0, Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 0, Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania 0, Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 0, Rolnicy produkcji towarowej 0, Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 0, Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 0, Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 0, Elektrycy i elektronicy 0,

14 14 75 Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 0, Leśnicy i rybacy 0, Średni personel do spraw biznesu i administracji 0, Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 0, Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 0, Pracownicy usług ochrony Średni personel do spraw zdrowia 0, Monterzy 0, Technicy informatycy 0, Specjaliści nauczania i wychowania 0,1618 Robotnicy budowlani i pokrewni ( z wyłączeniem elektryków) 0, Pracownicy obsługi klienta 0, Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 0, Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0, Specjaliści do spraw zdrowia 0, Pracownicy usług osobistych 0, Kierowcy i operatorzy pojazdów 0,3446 Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych 0, Sprzedawcy i pokrewni 0, Pomoce domowe i sprzątaczki 0,4819 Pracownicy do spraw finansowostatystycznych i ewidencji materiałowej 0, Pozostali pracownicy obsługi biura 0, Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 0, Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 0, Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 1,

15 Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewni 1,3333 Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 2,7658 Badając wskaźnik intensywności nadwyżki bądź deficytu zawodów wg dwucyfrowego kodu grupy zawodów stwierdzić należy, że w 37 dużych grupach odnotowano wskaźnik W k n<0,9, co oznacza, że są to grupy zawodów nadwyżkowych, przy czym 6 z nich posiadało wskaźnik zerowy (średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w II półroczu 2010 roku w tych zawodach wyniosła 0). Trzy grupy zawodowe tj. sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni (2,7658), średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewni (1,3333) oraz pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki (1,1600) posiadały wskaźnik W k n >1,1 i tym samym uznane zostały jako deficytowe. Należy zaznaczyć, że w grupie dużej 94 - pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki ( zawód - pomoc kuchenna ) średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w II półroczu 2010r. była najbardziej zbliżona do średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w tym okresie. Najbardziej szczegółowy obraz zawodów deficytowych, zrównoważonych i nadwyżkowych daje prezentacja zawodów wg kodu sześciocyfrowego. Spośród 651 zawodów 537 to zawody nadwyżkowe posiadające W k n <0,9, przy czym aż 419 zawodów wykazało wskaźnik zerowy, co oznacza, że średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w II półroczu 2010r. w tych zawodach była równa 0. Są to m.in. takie zawody jak: kierownik działu sprzedaży, kierownik działu produkcji, kierownik małego przedsiębiorstwa budowlanego, kierownik magazynu, chemik, geograf, matematyk, biolog, specjalista ochrony środowiska, inżynier inżynierii środowiska systemy wodociągowe i kanalizacyjne, inżynier mechanik mechanika precyzyjna, nauczyciel geografii, języka polskiego, doradca zawodowy, socjolog, historyk, technik analityk, technik budownictwa, technik mechatronik, technik mechanik, technik technologii odzieży, technik rolnik, technik żywienia i gospodarstwa domowego, ratownik medyczny, technik logistyk, technik hotelarstwa, kucharz małej gastronomii, opiekunka domowa, rolnik upraw polowych, drwal, monter instalacji gazowych, elektromonter maszyn elektrycznych, krawiec, kaletnik, operator maszyn przędzalniczych, operator urządzeń przetwórstwa drobiu, monter sprzętu gospodarstwa domowego, pomoc domowa, robotnik mostowy, torowy, placowy, ładowacz, robotnik na rampie. Inne zawody nadwyżkowe, dla których średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w II półroczu 2010 roku jest > 5 to: - pedagog 0, technik elektronik 0, technik ekonomista 0, technik informatyk 0, magazynier 0, kucharz 0, fryzjer 0, sprzedawca 0, technik handlowiec 0, murarz 0,

16 - betoniarz 0, malarz budowlany 0, ślusarz 0, mechanik pojazdów samochodowych 0, mechanik samochodów osobowych 0, przędzarz 0, tkacz 0, piekarz 0, stolarz 0, szwaczka 0, kierowca samochodu osobowego 0, kierowca samochodu ciężarowego 0, kierowca operator wózków jezdniowych 0, sprzątaczka biurowa 0, robotnik budowlany 0, robotnik pomocniczy w przem. przetwórczym 0, robotnik magazynowy 0,0652 Spośród w/w zawodów najwyższe średnie miesięczne nadwyżki podaży siły roboczej w II półroczu 2010 roku nad średnimi miesięcznymi liczbami ofert pracy zgłoszonymi w tym okresie odnotowano w następujących zawodach: - sprzedawca - szwaczka - technik mechanik - ślusarz - robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym - robotnik budowlany - technik żywienia i gospodarstwa domowego - technik ekonomista 23 zawody posiadały wskaźnik intensywności nadwyżki /deficytu 0,9«W nk «1,1, co oznacza, że uznaje się te zawody jako zrównoważone na rynku pracy. Są to: - nauczyciel biologii 1, nauczyciel matematyki w szkole podstawowej 1, specjalista do spraw rachunkowości 1, dziennikarz 1, technik weterynarii 1, pracownik działu logistyki 1, fakturzystka 1, wydawca posiłków/bufetowy 1, ratownik wodny zawodowy 1, monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody 1, technolog robót wykończeniowych w budownictwie 1, spawacz metodą MAG 1, blacharz budowlany 1, ślusarz narzędziowy 1, frezer 1, elektryk 1, jeliciarz 1, ubojowy 1, młynarz 1, operator koparki 1, pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów włókienniczych, futrzarskich i skórzanych gdzie indziej niesklasyfikow. 1,

17 - kierowca autobusu 1, operator myjni 1,0000 Analizując tabelę rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych pod względem intensywności nadwyżki /deficytu zawodów, stwierdzić należy, że przy 63 zawodach odnotowano wskaźnik - max. Oznacza to, że w tych zawodach średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w II półroczu br. wyniosła 0. Są to m.in.: projektant mody, nauczyciel przedmiotów zawodowych technicznych, higienistka szkolna, opiekunka dziecięca, agent ubezpieczeniowy, dekorator wnętrz, bibliotekarz, konserwator systemów komputerowych i sieci, recepcjonista hotelowy, technik rachunkowości, instruktor nauki jazdy, monter konstrukcji budowlanych, spawacz metodą MAG, mechanik maszyn rolniczych, drukarz, operator maszyny papierniczej, kierowca mechanik, parkingowy. Wskaźnik W k n >1,1 charakteryzuje zawody deficytowe. Takich zawodów w II półroczu 2010 roku było 28, a mianowicie: asystent nauczyciela przedszkola 12,0000 asystentka stomatologiczna 6,0000 woźny 5,5000 opiekun w domu pomocy społecznej 5,0000 organizator imprez sportowych 4,0000 technik prac biurowych 3,5732 dekarz 3,2000 laborant chemiczny 3,0000 ustawiacz maszyn do obróbki drewna 3,0000 operator koparko-ładowarki 3,0000 rejestratorka medyczna 2,2500 sprzedawca w branży spożywczej 2,0000 konserwator budynków 2,0000 glazurnik 2,0000 pozostali pracownicy przy pracach przygotowawczych do druku 2,0000 pomoc krawiecka 2,0000 pomocnik piekarza 2,0000 sortowacz surowców wtórnych 1,7500 goniec 1,6667 pozostali pracownicy do spraw kredytów, pożyczek i pokrewni 1,5000 pozostali spawacze i pokrewni 1,5000 pozostałe pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne 1,5000 robotnik gospodarczy 1,2899 robotnik drogowy 1,2778 kosmetyczka 1,2500 telemarketer 1,2500 pakowacz 1,1667 pomoc kuchenna 1,1600 Należy podkreślić, że w zawodach, które charakteryzowały wysokie wskaźniki intensywności deficytu zawodów jak np. asystent nauczyciela przedszkola, asystentka stomatologiczna nie odnotowano wysokich średnich miesięcznych deficytów podaży siły roboczej / średnie miesięczne liczby ofert pracy zgłoszonych i średnie miesięczne liczby zarejestrowanych bezrobotnych były niewielkie/. Najwyższy średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej w II półroczu 2010r. nad średnią miesięczną liczbą ofert pracy zgłoszonych w tym okresie odnotowano w zawodzie - technik prac biurowych. Wyjaśnić należy, że oferty dotyczące tego zawodu zgłaszane były głównie na zorganizowanie staży i nie obrazują w pełni cech tomaszowskiego rynku pracy, gdyż na tę formę pomocy bezrobotnym i w tym zawo- 17

18 dzie można kierować wszystkie osoby ze średnim wykształceniem, dlatego nie było problemu z ich realizacją. Tabela 8. Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie tomaszowskim w II półroczu 2010 roku. L.p. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia W k d I 1 62 Leśnicy i rybacy 0,4667 Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy 2 96 pracach prostych 0, Pomoce domowe i sprzątaczki 0,3546 Pracownicy do spraw finansowo-statystycznych 4 43 i ewidencji materiałowej 0, Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 0,3248 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych 6 81 i przetwórczych 0, Monterzy 0,3095 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, 8 93 przemyśle, budownictwie i transporcie 0, Kierowcy i operatorzy pojazdów 0, Robotnicy budowlani i pokrewni / z wyłączeniem elektryków/ 0, Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 0, Robotnicy pomocniczy przygotowujący posiłki 0, Elektrycy i elektronicy 0, Rolnicy produkcji towarowej 0,2821 Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn I urządzeń i pokrewni 0, Pracownicy usług ochrony 0,2500 Średni personel z dziedziny prawa, spraw spo łecznych, kultury i pokrewni 0, Pracownicy usług osobistych 0, Sprzedawcy i pokrewni 0,2385 Średni personel nauk fizycznych, chemicznych I technicznych 0,

19 21 14 Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych 0, Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 0, Kierownicy do spraw produkcji i usług 0, Średni personel do spraw biznesu i administr. 0, Pozostali pracownicy obsługi biura 0, Specjaliści nauczania i wychowania 0, Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 0, Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych I pokrewni 0,1742 Specjaliści do spraw technologii informacyjno komunikacyjnych 0, Średni personel do spraw zdrowia 0, Specjaliści do spraw zdrowia 0,1667 Specjaliści do spraw ekonomicznych 0, I zarządzania Pracownicy obsługi klienta 0,1475 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych I technicznych 0, Technicy informatycy 0, Oficerowie sił zbrojnych 0,0000 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 0, Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0,0000 0, Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie 0, i rybołówstwie Wskaźnik długotrwałego bezrobocia W k d wyrażony jest stosunkiem liczby zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie k, pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy(dotychczas pracujących) wg stanu na koniec badanego okresu do liczby bezrobotnych zarejestrowanych w tym zawodzie na koniec analizowanego okresu. Analizując ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie tomaszowskim w II półroczu 2010 roku wg dwucyfrowego kodu grupy zawodów, zauważa się, że we wszystkich w/w grupach zawodowych wskaźniki długotrwałego bezrobocia były niższe od 0,,5000. Oznacza to, że w każdej grupie liczba bezrobotnych pozostających bez pracy pow. 12 m-cy na koniec 2010 roku była niższa od połowy zarejestrowanych osób w tych grupach zawodowych na koniec II półrocza 2010r. 19

20 Najwyższy wskaźnik W k d charakteryzował grupę dużą 62 ( leśnicy i rybacy 0,4667) oraz grupę 96 (ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych 0,4167). Nie oznacza to, że w tej grupie było najwięcej bezrobotnych pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy, gdyż na koniec grudnia 2010 roku w grupie 62 odnotowano 7 takich osób (ogółem bezrobotnych -15 ), a w grupie osób (ogółem bezrobotnych 120)). W innych grupach zawodowych dużych na koniec II półrocza 2010 roku zarejestrowanych było o wiele więcej osób pozostających bez pracy powyżej 12 m-cy, ale w tych grupach odnotowano również dużą liczbę bezrobotnych. Przykładem takiej sytuacji są następujące grupy zawodowe: robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni, w której na koniec grudnia 2010 roku odnotowano 858 bezrobotnych ogółem, a wśród nich 249 osób pozostających bez pracy 12 m-cy i dłużej (W d k = 0,2902), robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie, na koniec grudnia 2010r. w tej grupie było 716 bezrobotnych ogółem, w tym 220 osób pozostających bez pracy 12 m-cy i dłużej (W d k = 0,3073). Bliższe informacje o długotrwałym bezrobociu można uzyskać uwzględniając klasyfikację bezrobotnych wg czterocyfrowego kodu grupy zawodów. I tak najwyższe wskaźniki W k d =1,0000 (liczba bezrobotnych pow. 12 m-cy dotychczas pracujących jest równa liczbie bezrobotnych ogółem) posiadało 10 grup zawodowych: bibliotekoznawcy i specjaliści zarządzania informacją, dealerzy i maklerzy aktywów finansowych, tancerze, sprzedawcy uliczni żywności, strażacy, robotnicy zwalczania szkodników chwastów, operatorzy urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców, operatorzy urządzeń do wyrobu masy papierniczej i produkcji papieru, operatorzy urządzeń pakujących, do napełniania butelek i urządzeń znakujących, robotnicy pomocniczy w kopalniach i kamieniołomach. Zaznaczyć jednak należy, że we wszystkich tych grupach zawodowych odnotowano tylko po jednej osobie bezrobotnej. Wskaźnik W k d równy zero wykazały 102 grupy zawodowe, przy których liczba zarejestrowanych bezrobotnych na r. pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy (dotychczas pracujących) wyniosła 0. Do grupy tej zaliczani są min.: dyrektorzy generalni i wykonawczy, kierownicy do spraw marketingu i sprzedaży, kierownicy do spraw logistyki i pokrewni, kierownicy w gastronomii, biolodzy i pokrewni, fizjoterapeuci, nauczyciele szkół specjalnych, specjaliści do spraw zarządzania i organizacji, fotografowie, sekretarki, pracownicy biur informacji, instruktorzy nauki jazdy, pracownicy sprzedaży i pokrewni gdzie indziej nie sklasyfikowani, opiekunowie dziecięcy, sadownicy, szklarze, operatorzy maszyn do szycia, gońcy, bagażowi i pokrewni, sortowacze odpadów. Przy pozostałych 181 grupach zawodowych wskaźnik długotrwałego bezrobocia wahał się w granicach 0,7500 0,0303. Spośród nich 20 grup posiadało wskaźnik W k d równy 0,5000, w których liczba bezrobotnych pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy jest niewielka, lecz o połowę niższa od liczby zarejestrowanych bezrobotnych ogółem w tej grupie zawodów. Są to m.in.: kierownicy do spraw budownictwa, inżynierowie chemicy i pokrewni, operatorzy urządzeń telekomunikacyjnych, konduktorzy i pokrewni, monterzy linii elektrycznych, monterzy sprzętu elektronicznenego, operatorzy maszyn tkackich i dziewiarskich. Analizując bezrobotnych wg zawodów dotychczas pracujących pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy zauważa się, że najwięcej osób zarejestrowanych było w poniższych zawodach: 20

21 sprzedawca osób, robotnik budowlany osób, szwaczka - 96 osób. 5. WNIOSKI Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych przeprowadzony zgodnie z metodologią zawartą w Zaleceniach metodycznych wskazuje na następujące fakty: 1. tomaszowski rynek pracy charakteryzuje się dużym udziałem osób bez zawodu. Na dzień r. grupa ta stanowiła 8,0% ogółu bezrobotnych. Należy jednak zaznaczyć, że udział tej kategorii bezrobotnych zmniejszył się o 2,9 punktu procentowego w stosunku do stanu z grudnia 2009 roku. Z analizy napływu bezrobotnych wynika również, że wskaźnik osób nieposiadających zawodu rejestrujących się w PUP w II półroczu 2010 roku był niższy niż w analizowanym okresie roku ubiegłego (w II półr.2009r. 15,4%, w II półr.2010r. -11,2%); 2. wśród ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w naszym Urzędzie Pracy zarówno w II półroczu jak i na koniec grudnia 2010r. najliczniejsze grupy stanowili: sprzedawcy, robotnicy budowlani, szwaczki, robotnicy pomocniczy w przemyśle przetwórczym, ślusarze oraz technicy mechanicy; 3. w II półroczu br. spośród ogółu ofert pozyskanych przez PUP najwięcej zapotrzebowań dotyczyło: techników prac biurowych (w większości były to miejsca aktywizacji zawodowej w ramach umów stażowych), sprzedawców, robotników gospodarczych (głównie na zatrudnienie w ramach robót publicznych). 4. wciąż duży udział osób bez zawodu i bez kwalifikacji, których szanse na podjęcie zatrudnienia są małe, sprawia, że lokalny rynek jest wysoce nadwyżkowy. Wskaźnik nadwyżki zawodów W k n<0,9 odnotowano aż w 537 zawodach, przy czym największe nadwyżki podaży siły roboczej charakteryzowały zawody: sprzedawca, szwaczka, technik mechanik, ślusarz, robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym, robotnik budowlany, technik żywienia i gospodarstwa domowego, technik ekonomista; 5. w analizowanym okresie na lokalnym rynku pracy występowało duże zapotrzebowanie na sprzedawców, co przy jednocześnie dużym napływie bezrobotnych w tym zawodzie wskazuje na niestabilność rynku pracy i dużą fluktuację kadr w wymienionym zawodzie; 6. najwyższy średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej w II półroczu 2010r. nad średnią miesięczną liczbą ofert pracy zgłoszonych w tym okresie odnotowano w zawodzie technik prac biurowych. Nie oznacza to jednak, że oferty pracy w wymienionym zawodzie nie są zrealizowane, bowiem w ramach tych ofert zatrudnienie podejmują również osoby z innymi zawodami. W związku z powyższym wykaz zawodów deficytowych i nadwyżkowych nie odzwierciedla w pełni faktycznej sytuacji na lokalnym rynku pracy. Opracowała: Krystyna Płuciennik 21