Higiena jamy ustnej oraz stan przyzębia dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym
|
|
- Maciej Nowakowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Czas. Stomat., 2005, LVIII, 12 Higiena jamy ustnej oraz stan przyzębia dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym Oral hygiene and periodontal condition in moderately mentally retarded children Renata Kozak, Jadwiga Buczkowska-Radlińska, Ryta Łagocka Z Zakładu Stomatologii Zachowawczej KSZiP PAM w Szczecinie Kierownik: dr hab. n. med. J. Buczkowska-Radlińska Streszczenie Cel pracy: określono, czy upośledzenie umysłowe i brak opieki rodziców wpływa w sposób istotny na higienę jamy ustnej i stan przyzębia dzieci. Materiał i metody: badaniem objęto 180 dzieci w wieku lat: dzieci upośledzone umysłowo przebywające w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych (grupa I), dzieci zdrowe z domów dziecka (grupa II) i dzieci zdrowe mieszkające z rodzicami (grupa III). Oceniano higienę jamy ustnej za pomocą wskaźnika płytki bakteryjnej (Pl I) oraz stan i potrzeby lecznicze przyzębia z użyciem wskaźnika CPITN. Wniosek: u dzieci upośledzonych umysłowo stwierdzono wyższe wartości wskaźnika płytki bakteryjnej oraz gorszy stan przyzębia w porównaniu do dzieci zdrowych. Summary Aim of the study: To determine whether mental retardation and lack of parental care significantly affect oral hygiene and the condition of periodontium. Material and methods: The study comprised 180 children aged years including mentally retarded ones institutionalized in special children s homes (group I), healthy children living in children s homes (group II), and healthy children living with their parents in family homes (group III). Oral hygiene needs were assessed using plaque index, and the condition of periodontium and treatment needs with CPITN index. Conclusion: Mentally retarded children had higher values of plaque index and more periodontal problems than healthy children. HASŁA INDEKSOWE: dzieci upośledzone umysłowo, higiena jamy ustnej, stan przyzębia KEYWORDS: handicapped children, oral hygiene, periodontal status Wstęp Trudna sytuacja dzieci upośledzonych umysłowo, zwłaszcza przebywających w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych w Polsce, w których pozbawione są opieki rodziców uległa dalszemu pogorszeniu, po przeprowadzeniu reformy w służbie zdrowia. W ośrodkach zostały zlikwidowane zostały gabinety lekarskie i pielęgniarskie, a dotychczas istniejące gabinety stomatologiczne również uległy likwidacji. Trudności jakie napotyka stomatolog w pracy z dziećmi upośledzonymi umysłowo, brak odpowiedniego zaplecza technicznego, brak wydzielonych specjalistycznych procedur dla tej grupy oraz funduszy przeznaczonych na ten cel, pozbawiły dzieci specjalnej troski możliwości planowego leczenia stomatologicznego. Utrudnieniem w pracy z osobami upośledzonymi umysłowo jest fakt, że często nie zdają sobie one spra- 885
2 R. Kozak i in. Czas. Stomat., wy z konieczności leczenia stomatologicznego i nie wykazują nim zainteresowania (2). Dla osób upośledzonych umysłowo nowa sytuacja, związana z zabiegami wykonywanymi w gabinecie stomatologicznym, może wydawać się niezrozumiała, a przez to niebezpieczna i wywoływać lęk (7). Nikłe zainteresowanie problemami zdrowia jamy ustnej często także wykazują opiekunowie, skupiając uwagę na ogólnych schorzeniach podopiecznych, nieświadomi jak duży wpływ na cały ustrój chorego ma stan jamy ustnej (11, 12). U dzieci upośledzonych umysłowo, jeszcze bardziej niż u dzieci zdrowych, istotne jest, aby jak najwcześniej wdrażać nawyki z zakresu utrzymywania prawidłowej higieny jamy ustnej. Potrzebna jest również większa, w porównaniu do dzieci zdrowych, intensywność treningów, która ułatwia utrzymywanie prawidłowej higieny jamy ustnej u tych pacjentów (18). Oczywistym jest, aby metody postępowania były dobrane do możliwości poznawczych i manualnych upośledzonych psychicznie pacjentów (8). Opracowanie odpowiedniego dla dzieci upośledzonych umysłowo programu profilaktycznego wymaga najpierw poznania jaki jest aktualny stan zdrowia narządu żucia tych dzieci, szczególnie z powodu ciągłych przemian w ochronie zdrowia. Nieliczne i często niepełne badania wykonane wśród dzieci upośledzonych umysłowo w Polsce nie pozwalają na określenie jaki jest rzeczywisty stan narządu żucia tej populacji i jakie są jej potrzeby profilaktyczno- -lecznicze. Cel pracy Celem badań było określenie, czy upośledzenie umysłowe i brak opieki rodziców wpływa w istotny sposób na higienę jamy ustnej i stan przyzębia dzieci oraz jakie są potrzeby profilaktyczne i lecznicze w zakresie przyzębia u dzieci upośledzonych umysłowo, przebywających w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych. Materiał i metody Badaniem objęto 180 dzieci w wieku lat, w tym 61 dzieci z umiarkowanym upośledzeniem umysłowym (dzieci bez upośledzenia ruchowego) przebywających w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych (grupa I), 59 ogólnie zdrowych dzieci pochodzących z domów dziecka (grupa II) oraz 60 ogólnie zdrowych dzieci mieszkających wraz z rodzicami (grupa III). Żadna z badanych grup dzieci nie była objęta planowym leczeniem stomatologicznym. Wszystkie dzieci korzystały z opieki stomatologicznej gwarantowanej przez Kasy Chorych. Badania wykonano od czerwca 2001 r. do grudnia 2002 roku. Badanie kliniczne stanu przyzębia i higieny jamy ustnej wykonane było przy oświetleniu sztucznym, za pomocą lusterka, zgłębnika oraz sondy periodontologicznej WHO 621. Do oceny stanu i potrzeb leczniczych w zakresie przyzębia zastosowano wskaźnik CPITN (1), przeprowadzając badanie przy sześciu zębach:16 (17), 11, 26 (27), 36 (37), 31, 46 (47). Pomiar wykonywano w sześciu miejscach, zapisując w karcie najwyższą wartość wskaźnika dla danego zęba. Na podstawie uzyskanych wyników obliczono odsetki dzieci z najwyższymi wartościami wskaźnika CPI, odsetki dzieci z określonymi potrzebami leczniczymi TN oraz średnie liczby sekstantów ze zgrupowanymi wartościami wskaźnika CPI w poszczególnych badanych grupach. Do oceny higieny jamy ustnej zastosowano wskaźnik płytki bakteryjnej (Pl I) wg Silness i Löe (13), przy sześciu zębach (16, 12, 24, 36, 32, 44). Za pomocą tego wskaźnika określano grubość płytki bakteryjnej umiejscowionej w okolicy szyjki zęba według skali od 0 do 3, gdzie 0 oznaczało brak płytki, 1 cienką warstwę płytki stwierdzaną zgłębnikiem, ale niewidoczną gołym okiem, 2 umiarkowane nagromadzenie płytki widoczne już gołym okiem oraz 3 obfite nagromadzenie złogów. Uzyskane w badaniach klinicznych dane poddano analizie statystycznej. Dokonano charak- 886
3 2005, LVIII, 12 Higiena jamy ustnej dzieci upośledzonych umysłowo terystyki rozkładu parametrów badanych grup, badając zgodność ich rozkładu z rozkładem normalnym (test W Shapiro-Wilka). Porównań grupowych badanych parametrów dla grup niezależnych dokonano stosując test U Manna-Whitneya z uwagi na fakt, że rozkłady parametrów badanych grup różniły się istotnie statystycznie od rozkładu normalnego. Porównanie występowania najwyższych wartości wskaźnika CPITN oraz średniej liczby sekstantów na osobę ze zgrupowanymi wartościami wskaźnika CPI w badanych grupach dokonano stosując test niezależności χ 2 lub test niezależności χ 2 z poprawką Yatesa. Analiza statystyczna wykazała, że struktura płci grup badanych (liczba dziewcząt i chłopców w grupie, liczba dzieci 11, 12 i 13-letnich obu płci w badanych grupach) nie różniła się istotnie statystycznie. Wyniki Ocena higieny jamy ustnej (tab. I) wykazała istotnie statystycznie wyższą wartość wskaźnika Pl I w grupie dzieci upośledzonych umysłowo 1,99 w porównaniu do dzieci zdrowych przebywających w domach dziecka 1,23 i mieszkających z rodzicami 1,12. Różnice pomiędzy grupami dzieci zdrowych (przebywających w domach dziecka i domach rodzinnych) nie były istotne statystycznie. Analiza porównawcza pomiędzy dziewczętami, a chłopcami w poszczególnych grupach wykazała istotne statystycznie różnice jedynie w grupie dzieci zdrowych przebywających w domach dziecka. U chłopców obserwowano wyższe 1,37 w porównaniu do dziewcząt wartości wskaźnika 1,08, przy poziomie istotności p<0,01. W tabeli II zawarto dane obrazujące odsetki dzieci w poszczególnych grupach z najwyższą wartością wskaźnika CPI, jaka występowała u badanego dziecka w przynajmniej jednym z sześciu badanych sekstantów. Określono również średnią liczbę sekstantów na osobę ze zgrupowanymi wartościami wskaźnika CPI w poszczególnych badanych grupach. Analizując dane wśród dzieci upośledzonych umysłowo stwierdzono istotnie statystycznie (p<0,001) niższą średnią liczbę sekstantów ze zdrowym przyzębiem 3,5 w porównaniu do grup dzieci zdrowych (5,6 dla dzieci z domów dziecka i 5,8 dla dzieci mieszkających z rodzicami). Różnica pomiędzy grupami dzieci zdrowych (grupą II i III) również była istotna statystycznie (p<0,05). W przypadku średniej liczby sekstantów, w których występowało krwawienie lub wyższa wartość, wyższa średnia liczba sekstantów była w grupie dzieci upośledzonych umysłowo 2,5, w porównaniu do dwóch pozostałych grup (0,4 dla dzieci z domów dziecka i 0,2 dla dzieci mieszkających z rodzicami) przy poziomie istotności p<0,001. Również w tym przypadku różnica pomiędzy obydwoma grupami dzieci zdrowych była istotna statystycznie (p<0,05). Wśród dzieci upośledzonych umysłowo obserwowano tak- T a b e l a I. Średnie wartości wskaźnika płytki bakteryjnej (PlI) u dzieci w poszczegówlnych badanych grupach Grupa I dzieci z umiarkowanym upośledzeniem umysłowym II przebywające w domach dziecka III mieszkające z rodzicami Wskaźnik płytki bakteryjnej (PlI) 1,99 1,23 1,12 p poziom istotności; * p < 0,05, ** p < 0,01, *** p < 0,
4 R. Kozak i in. Czas. Stomat., T a b e l a I I. Odsetki dzieci w poszczególnych badanych grupach z najwyższą wartością wskaźnika CPI Wartość wskaźnika CPI Grupa Grupa I (n=61) dzieci z umiarkowanym upośledzeniem umysłowym Grupa II (n=59) przebywające w domach dziecka Grupa III (n=60) mieszkające z rodzicami 0 zdrowe przyzębie 10 (16,4) 42 (71,2) 51 (85,0) 1 krwawienie z dziąsła podczas delikatnego zgłębnikowania 2 obecność kamienia nazębnego nad i/lub poddziąsłowego, nawisające brzegi wypełnień 33 (54,1) 12 (20,3) 9 (15) 18 (29,5) 5 (8,5) 0 (0,0) n liczba dzieci, p poziom istotności: * p < 0,05, ** p < 0,01, *** p < 0,001. T a b e l a I I I. Periodontologiczne potrzeby lecznicze u badanych dzieci w poszczególnych grupach Kategoria potrzeb Grupa Grupa I dzieci z umiarkowanym upośledzeniem umysłowym Grupa II przebywające w domach dziecka Grupa III mieszkające z rodzicami TN=0 brak potrzeb 10 (16,4) 42 (71,2) 51 (85,0) TN=1 instruktaż higieny jamy ustnej TN=2 instruktaż higieny jamy ustnej, skaling oraz usunięcie nawisów wypełnień 33 (54,1) 12 (20,3) 9 (15,0) 18 (29,5) 5 (8,5) 0 (0,0) n liczba dzieci, p poziom istotności: * p < 0,05, ** p < 0,01, *** p < 0,001. że istotnie statystycznie wyższą 0,5 niż w pozostałych grupach, średnią liczbę sekstantów z kodami 2 i 3 (p<0,001) (0,1 dla dzieci z domów dziecka i 0,0 dla dzieci mieszkających z rodzicami). W tabeli III zestawiono dane dotyczące periodontologicznych potrzeb leczniczych u dzieci w poszczególnych badanych grupach. Najniższy 888
5 2005, LVIII, 12 Higiena jamy ustnej dzieci upośledzonych umysłowo odsetek dzieci z brakiem potrzeb (TN = 0) obserwowano w grupie dzieci upośledzonych umysłowo. W tej grupie zanotowano także istotnie statystycznie wyższy odsetek dzieci wymagających instruktażu higieny (TN = 1) oraz wyższy odsetek dzieci wymagających zarówno instruktażu higieny jak i usunięcia złogów nazębnych (TN = 2) w porównaniu do II i III grupy dzieci zdrowych. Omówienie wyników i dyskusja Badania własne wykazały niedostateczną higienę jamy ustnej u dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym, przebywających w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych. Dane te uwidoczniły znaczące różnice pomiędzy dziećmi upośledzonymi umysłowo i dziećmi ogólnie zdrowymi. Gizzani i wsp. (4) w swojej pracy również obserwowali gorszy stan higieny jamy ustnej u osób upośledzonych umysłowo. Badania przeprowadzone przez Vigilda i wsp. (16) wykazały, że tylko 1% dzieci upośledzonych umysłowo nie miało płytki bakteryjnej. Stosunkowo nieliczne badania, dotyczące stanu narządu żucia u osób upośledzonych umysłowo w Polsce wykazują, że w tej grupie osób niedostateczna higiena jamy ustnej spowodowana jest mniejszym lub całkowitym brakiem motywacji do utrzymania dobrej higieny jamy ustnej oraz zmniejszoną koordynacją własnych ruchów (17). Gorszy stan zdrowia przyzębia i higieny jamy ustnej, prawdopodobnie także spowodowany jest problemami finansowymi z jakimi borykają się placówki opiekuńcze, utrudnionym dostępem do gabinetów stomatologicznych oraz faktem, że w ośrodkach tych jeden opiekun musi przy zabiegach higienicznych nadzorować większą grupę dzieci, w porównaniu do domów rodzinnych. Stwierdzony w badaniach własnych stan higieny jamy ustnej w II i III grupie dzieci zdrowych był lepszy od obserwowanych przez Śniatałę i wsp. (14), którzy badali dzieci w wieku 11 (Pl I = 2,44) i 13 lat (Pl I = 1,85). Natomiast wyniki uzyskane w tej pracy były zbliżone do wyników, które ww. autorka uzyskała u tych samych dzieci po instruktażu higieny (odpowiednio 1,28 i 0,93). Na lepszy stan higieny jamy ustnej mogły mieć także wpływ akcje reklamowe w środkach masowego przekazu, przez co wzrosła świadomość potrzeby stosowania zabiegów higienicznych w celu zachowania zdrowych zębów i przyzębia, zarówno wśród dzieci jak i ich rodziców oraz opiekunów. Wyniki badań stanu przyzębia uzyskane w tej pracy za pomocą wskaźnika CPITN były lepsze u dzieci zdrowych, od uzyskanych przez Kaczmarczyk-Stachowską i wsp. (6), którzy w 1995 roku zdrowe przyzębie stwierdzili jedynie u 25% dzieci 12-letnich, natomiast aż u 20,56% badanych obecność kamienia nazębnego. Jeszcze wyższy odsetek dzieci (45 %), u których stwierdzono kamień nazębny, uzyskała ww. autorka w badaniach wykonanych w 1987 roku. Odmienne wyniki stanu zdrowia przyzębia, od prezentowanych w tej pracy, uzyskali także Tomankiewicz i wsp. (15), według których zdrowe przyzębie miało zaledwie 6,67% badanych zdrowych dzieci 12-letnich, natomiast krwawienie stwierdzili u 70%. Również średnia liczba zdrowych sekstantów u jednego badanego w badaniach przeprowadzonych przez Kaczmarczyk-Stachowską i wsp. (6) wynosiła zaledwie 4,1 w roku 1987, a w roku ,17. Były to wartości niższe od uzyskanych w naszych badaniach. W badaniach własnych nie stwierdzono także sekstantów wyłączonych w II i III grupie dzieci zdrowych, jak to miało miejsce w badaniach Kaczmarczyk- Stachowskiej i wsp.(6). Stan przyzębia u dzieci upośledzonych umysłowo przebywających w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych znacznie odbiega od stanu obserwowanego u ogólnie zdrowych dzieci. Wśród dzieci upośledzonych umysłowo zdrowe przyzębie (CPI=0) miało 16,4% badanych, podczas gdy u ogólnie zdrowych dzieci przebywających w domach dziecka odsetek wynosił ponad 70%, a w grupie dzieci mieszkających z rodzicami 80%. Lepsze wyniki stanu przyzębia u dzieci upośledzonych umysłowo od stwierdzo- 889
6 R. Kozak i in. Czas. Stomat., nych w tej pracy uzyskali Vigild i wsp. (16), którzy u 31 % dzieci 6-12 letnich i u 21 % dzieci w wieku lat stwierdzili zdrowe przyzębie. Także w innych krajach od wielu lat borykano się z tym problemem stwierdzając u osób upośledzonych umysłowo bardzo zły stan uzębienia, przyzębia, brak prawidłowej higieny jamy ustnej oraz dostatecznej profilaktyki i odpowiedniego programu profilaktyczno-leczniczego (3, 5, 9, 10). Stwierdzono również zaniedbywanie codziennych zabiegów profilaktycznych oraz często brak zdolności do podejmowania własnych decyzji przez osoby upośledzone umysłowo, co w konsekwencji prowadziło do zaniedbań higienicznych i zdrowotnych w jamie ustnej (2). Wnioski 1. U dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym (bez upośledzenia ruchowego) przebywających w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, stan zdrowia przyzębia i higiena jamy ustnej są zdecydowanie gorsze w porównaniu do dzieci zdrowych przebywających w domach dziecka i dzieci będących pod opieką rodziców. Jest to prawdopodobnie wynikiem zarówno upośledzenia umysłowego, jak i braku opieki rodziców. 2. Aktywny udział rodziców lub opiekunów jest istotny dla utrzymania prawidłowej higieny jamy ustnej oraz zapobiegania chorobom przyzębia, zwłaszcza w przypadku dzieci upośledzonych umysłowo. 3. Wysokie wartości wskaźnika higieny jamy ustnej u dzieci z umiarkowanym upośledzeniem umysłowym świadczą o niestosowaniu podstawowych zabiegów profilaktyki chorób przyzębia. 4. Dzieci z umiarkowanym upośledzeniem umysłowym wymagają dużo większej pomocy w zakresie zapobiegania i leczenia chorób przyzębia, niż dzieci zdrowe. 5. Konieczne jest opracowanie stomatologicznego programu profilaktyczno-leczniczego dla dzieci upośledzonych umysłowo i ich opiekunów oraz wdrożenie go w życie, przy zapewnieniu jednocześnie odpowiednich środków finansowych na jego realizację. Piśmiennictwo 1. Ainamo J., Barmes D., Beagrie G., Cutress T., Martin J., Sardoinfirri J.: Development of the world health organization (WHO) community periodontal index of treatment needs (CPITN). Int. Dent. J., 1982, 32, Connick C. M., Barsley R. E.: Dental neglect: definition and prevention in the Louisiana developmental centers for patients with MRDD. Special Care in Dentistry, 1999, 19, 3, Gabre P., Gahnberg L.: Inter-relationship among degree of mental retardation, living arrangements, and dental health in adults with mental retardation. Special Care in Dentistry, 1997, 17, 1, Gizani S., Declerck D., Vinckier F., Martens L., Marks., Goffin G.: Oral health condition of 12-yearold handicapped children in Flanders (Belgium). Community Dent. Oral Epidemiol., 1997, 25, Haavio M. L.: Oral health care of the mentally retarded and other persons with disabilities in the Nordic countries: present situation and plans for the future. Special Care in Dentistry, 1995, 15, 2, Kaczmarczyk-Stachowska A., Fijał D., Kwapińska H., Ciesielska M., Gawrzewska B.: Stan i potrzeby lecznicze przyzębia u 12-letnich dzieci województwa krakowskiego badanych w roku 1987 i Czas. Stomat., 2001, LIV, 3, Lausch-Żuk J., Wójciak L., Twardowski A., Stachowiak K.: Czynniki wpływające na profilaktykę i leczenie zębów u dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim. Czas. Stomat., 1990, XLIII, 8, Lichtwarck G., Petrow N.: Mentally handicapped in dental treatment. Quintesentz, 1983, 34, 7, Mitsea A. G., Karidis A. G., Donta-Bakoyianni C., Spyropoulos N. D.: Oral health status in Greek children and teenagers, with disabilities. J. Clin. Pediatric Dent., 2001, 26, 1, Pieper K., Dirks B., Kessler P.: Caries, oral hygiene and periodontal disease in handicapped adults. Community Dent. Oral Epidemiol., 1986, 14, Rump Z.: Promocja zdrowia jamy ustnej: strategia i treści merytoryczne dla populacji dzieci przewlekle upośledzonych, Przegl. Stom. Wieku Rozw., 1994, 6, 7, Rump Z., Przybylska J.: Rola współpracy pediatry ze stomatologiem w 890
7 2005, LVIII, 12 Higiena jamy ustnej dzieci upośledzonych umysłowo utrzymaniu zdrowia jamy ustnej przewlekle chorych: standardy postępowania. Przegl. Stom. Wieku Rozw., 1998, 2/3, 22/23, Silness I., Löe H.: Periodontal disease in pregnancy II Correlation between oral hygiene and periodontal condition. Acta Odont. Scand., 1964, 22, 1, Śniatała R., Borysewicz-Lewicka M., Markunina M.: Ocena efektywności zabiegów higienicznych u dzieci w wieku 11 i 13 lat. Przegl. Stom. Wieku Rozw., 2001, 2, (34), Tomankiewicz M., Mielnik-Błaszczyk M.: Stan higieny jamy ustnej i przyzębia u dzieci 12-letnich z makroregionu lubelskiego. Czas. Stomat., 1999, LII, 5, Vigild M.: Periodontal conditions in mentally retarded children. Community Dent Oral Epidemiol., 1985, 13, Wąsek A., Paszek-Chromik B., Pogorzelska-Stronczak B., Choina M., Witkowski J.: Problem leczenia stomatologicznego u dzieci specjalnej troski. Wiad. Lek. 1989, 9, Wójciak L., Lausch-Żuk J., Twardowski A., Stachowiak K.: Czynniki wpływające na profilaktykę i leczenie zębów u dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim. Czas. Stomat., 1990, XLIII, 8, Otrzymano: dnia 24.III.2005 r. Adres autorów: Szczecin, Al. Powstańców Wlkp
Stan zębów dzieci upośledzonych umysłowo w wieku 11-13 lat przebywających w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 8 Stan zębów dzieci upośledzonych umysłowo w wieku 11-13 lat przebywających w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych Dental health of 11-13 year old institutionalized mentally
Bardziej szczegółowoThe status of dental health, oral hygiene and periodontium in non-institutionalized, moderately mentally retarded. children aged 15-18 years with
Czas. Stomatol., 2006, LIX, 11, 769-776 2006 Polish Stomatological Association http://www.czas.stomat.net Stan zębów, przyzębia oraz higieny jamy ustnej u osób w wieku 15-18 lat upośledzonych umysłowo
Bardziej szczegółowoSTAN ZĘBÓW I PRZYZĘBIA DZIECI Z UPOŚLEDZENIEM UMYSŁOWYM UMIARKOWANYM A ŚWIADOMOŚĆ ZDROWOTNA ICH RODZICÓW
A N N A L E S A C A D E M I A E M E D I C A E S T E T I N E N S I S R O C Z N I K I P O M O R S K I E J A K A D E M I I M E D Y C Z N E J W S Z C Z E C I N I E 2007, 53, 2, 92 99 MACIEJ GÓRSKI, JADWIGA
Bardziej szczegółowoStan uzębienia i potrzeby lecznicze dzieci z zaburzeniami rozwoju somatycznego i psychicznego z województwa łódzkiego*
Czas. Stomatol., 2009, 62, 4, 262-270 2009 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Stan uzębienia i potrzeby lecznicze dzieci z zaburzeniami rozwoju somatycznego i psychicznego z województwa łódzkiego*
Bardziej szczegółowoWSTĘP PRZYGOTOWANIE BADAŃ
Raport z realizacji Programu profilaktyki próchnicy skierowanego do dzieci uczęszczających w roku szkolnym 2009/2010 do klas I i VI szkół podstawowych finansowanego przez Miasto Poznań WSTĘP Stomatologiczne
Bardziej szczegółowoWyniki Monitoringu Stanu Zdrowia Jamy Ustnej populacji młodych dorosłych w Polsce w 2012 roku
Borgis Wyniki Monitoringu Stanu Zdrowia Jamy Ustnej populacji młodych dorosłych w Polsce w 2012 roku *Izabela Strużycka 1, Maria Wierzbicka 2, Elżbieta Jodkowska 3, Ewa Rusyan 3, Michał Ganowicz 4, Katarzyna
Bardziej szczegółowoStan pierwszych zębów trzonowych stałych studentów medycyny i stomatologii Akademii Medycznej w Białymstoku
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 11 Stan pierwszych zębów trzonowych stałych studentów medycyny i stomatologii Akademii Medycznej w Białymstoku The dental status of permanent first molars in students of Dental
Bardziej szczegółowoCzęstość występowania chorób przyzębia u osób w wieku lat w populacji dużych aglomeracji miejskich
Prace oryginalne Dent. Med. Probl. 2012, 49, 1, 19 27 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Renata Górska 1, Małgorzata Pietruska 2, Elżbieta Dembowska 3, Joanna
Bardziej szczegółowoZALECENIA W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY U DZIECI NIEPEŁNOSPRAWNYCH. Opracowanie
Projekt współfinansowany przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej oraz ze środków Ministerstwa Zdrowia ZALECENIA W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA
Bardziej szczegółowoStan zdrowotny jamy ustnej uczniów z łódzkich ośrodków dla dzieci niesłyszących
Czas. Stomatol., 2007, LX, 6, 384-390 2007 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Stan zdrowotny jamy ustnej uczniów z łódzkich ośrodków dla dzieci niesłyszących Oral health condition of children
Bardziej szczegółowoZachorowalność na próchnicę zębów dzieci 12-letnich w województwie łódzkim w latach 1978-2003*
Czas. Stomat., 2006, LIX, 1 Zachorowalność na próchnicę zębów dzieci 12-letnich w województwie łódzkim w latach 1978-2003* Prevalence of caries in 12-year-old children in the region of Łódź between 1978-2003
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności płukanki do jamy ustnej Dentosept w leczeniu stanu zapalnego dziąseł u pacjentów niepełnosprawnych intelektualnie
Ocena skuteczności płukanki do jamy ustnej Dentosept w leczeniu stanu zapalnego dziąseł u pacjentów niepełnosprawnych intelektualnie Efficiency of Dentosept mouthrinse in the treatment of gingivitis in
Bardziej szczegółowodr Przemysław Bury Centrum Stomatologii Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
Projekt badań profilaktycznych z zakresu zdrowia jamy ustnej, skierowany do dzieci uczęszczających w roku szkolnym 2010/2011 do klas I i VI szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Śrem Opracowanie:
Bardziej szczegółowoStan higieny jamy ustnej i tkanek przyzębia mieszkańców Kielc w wieku lata
Stan higieny jamy ustnej i tkanek przyzębia mieszkańców Kielc w wieku 35 44 lata Monika Włosowicz 1, 2, Adam Wróbel2, Renata Górska 3 State of oral hygiene and periodontal tissues in inhabitants of Kielce
Bardziej szczegółowoZachorowalność na próchnicę dzieci łódzkich w wieku przedszkolnym zakwalifikowanych do zabiegów profilaktyki fluorkowej
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 5 Zachorowalność na próchnicę dzieci łódzkich w wieku przedszkolnym zakwalifikowanych do zabiegów profilaktyki fluorkowej Incidence of caries in preschool children living in
Bardziej szczegółowoOcena stomatologicznych zachowań zdrowotnych dzieci niepełnosprawnych badania ankietowe rodziców*
Czas. Stomatol., 2008, 61, 11, 767-774 2008 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Ocena stomatologicznych zachowań zdrowotnych dzieci niepełnosprawnych badania ankietowe rodziców* Evaluation
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO. ORAL HEALTH PROBLEMS OF YEAR-OLD INHABITANTS of THE LODZ REGION
PRZEGL EPIDEMIOL 212; 66: 133-138 Zdrowie publiczne Aleksandra Hilt, Ewa Rybarczyk-Townsend, Beata Lubowiedzka-Gontarek, Magdalena Wochna-Sobańska PROBLEMY ZDROWOTNE JAMY USTNEJ 35-44-LETNICH MIESZKAŃCÓW
Bardziej szczegółowoStan uzębienia i potrzeby lecznicze mężczyzn w wieku 65-74 lata zamieszkałych w Białymstoku
Szpak Probl Hig A i Epidemiol wsp. Stan 2012, uzębienia 93(1): i potrzeby 97-104lecznicze mężczyzn w wieku 65-74 lata zamieszkałych w Białymstoku 97 Stan uzębienia i potrzeby lecznicze mężczyzn w wieku
Bardziej szczegółowoSTAN ZĘBÓW I PRZYZĘBIA U SENIORÓW Z DOMÓW POMOCY SPOŁECZNEJ I DOMÓW RODZINNYCH W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM*
ANNALES ACADEMIAE MEDICAE STETINENSIS ROCZNIKI POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE 2011, 57, 2, 104 109 KATARZYNA BARCZAK STAN ZĘBÓW I PRZYZĘBIA U SENIORÓW Z DOMÓW POMOCY SPOŁECZNEJ I DOMÓW RODZINNYCH
Bardziej szczegółowoHIGIENISTKA STOMATOLOGICZNA
HIGIENISTKA STOMATOLOGICZNA Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie higienistka stomatologiczna będzie przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1. Przygotowywania gabinetu i stanowiska
Bardziej szczegółowoCHOROBA PRÓCHNICOWA U DZIECI W WIEKU 0-5 LAT W POLSCE I NA ŚWIECIE.
CHOROBA PRÓCHNICOWA U DZIECI W WIEKU 0-5 LAT W POLSCE I NA ŚWIECIE Próchnica zębów o przewlekła, bakteryjna, wieloczynnikowa choroba zakaźna, która aktualnie pozostaje najczęstszym schorzeniem wieku dziecięcego,
Bardziej szczegółowoCHOROBY PRZYZĘBIA jak zmotywować pacjenta do zmiany nawyków?
CHOROBY PRZYZĘBIA jak zmotywować pacjenta do zmiany nawyków? BADANIE EPIDEMIOLOGICZNE Tylko 1,7% populacji dorosłych Polaków nie wymaga działań profilaktyczno-leczniczych w zakresie chorób przyzębia 1,7%
Bardziej szczegółowoWpływ higienizacji jamy ustnej na zmiany wybranych wskaźników tkanek okołozębowych i płytki nazębnej
ARTYKUŁY ORYGINALNE (ORIGINAL PAPERS) Wpływ higienizacji jamy ustnej na zmiany wybranych wskaźników tkanek okołozębowych i płytki nazębnej (The impact of oral cavity hygienisation on the changes of selected
Bardziej szczegółowoStan narządu żucia seniorów z ośrodków pomocy społecznej i domów rodzinnych w województwie zachodniopomorskim
Czas. Stomatol., 2010, 63, 10, 621-627 2010 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Stan narządu żucia seniorów z ośrodków pomocy społecznej i domów rodzinnych w województwie zachodniopomorskim
Bardziej szczegółowokwestionariusze badania ankietowego, karta badania, broszura informacyjna dla pacjentek,
Dr hab. o. med. Jerzy Krupiński, emeryt. profesor oadzw. ŚUM Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej z Endodoocją ŚUM w Katowicach Kraków, 5 kwietnia 2018 Recenzja pracy doktorskiej lek. dent. Marty
Bardziej szczegółowoOpieka stomatologiczna nad pacjentem niepełnosprawnym intelektualnie potrzeby i ograniczenia
Czas. Stomatol., 2009, 62, 1, 34-41 2009 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Opieka stomatologiczna nad pacjentem niepełnosprawnym intelektualnie potrzeby i ograniczenia Dental care of the
Bardziej szczegółowoOcena stomatologicznych zachowań prozdrowotnych dzieci i młodzieży niepełnosprawnej z wybranych województw Polski badania socjomedyczne
Czas. Stomatol., 20, 63,, 8-26 20 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Ocena stomatologicznych zachowań prozdrowotnych dzieci i młodzieży niepełnosprawnej z wybranych województw Polski badania
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM
PROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM Program powstał we współpracy z Wojewódzkim Centrum Zdrowia Publicznego w Łodzi oraz Konsultantem Wojewódzkim w dziedzinie stomatologii dziecięcej,
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 5 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Białej Podlaskiej Instytut Pielęgniarstwa Higher State Vocational School
Bardziej szczegółowoStan przyzębia i higiena jamy ustnej u dzieci oddychających w patologiczny sposób przez usta oraz fizjologicznie przez nos
506 Probl Hig Epidemiol 2010, 91(3): 506-510 Stan przyzębia i higiena jamy ustnej u dzieci oddychających w patologiczny sposób przez usta oraz fizjologicznie przez nos Periodontal condition and hygiene
Bardziej szczegółowoAnaliza zachowań prozdrowotnych młodzieży 18-letniej uczęszczającej do szkół średnich w Łodzi
Borgis Analiza zachowań prozdrowotnych młodzieży 18-letniej uczęszczającej do szkół średnich w Łodzi Praca oryginalna Original paper Katarzyna Ćwiklak 1, Jacek Pypeć 2, *Lidia Pijankowska-Beksa 1, Joanna
Bardziej szczegółowoSTAN PRZYZĘBIA I WYBRANE WYKŁADNIKI STANU JAMY USTNEJ POLAKÓW W WIEKU OD 65 DO 74 LAT
PRZEGL EPIDEMIOL 2015; 69: 643-647 Zdrowie publiczne Tomasz Konopka 1, Elżbieta Dembowska 2, Małgorzata Pietruska 3, Paweł Dymalski 4, Renata Górska 5 STAN PRZYZĘBIA I WYBRANE WYKŁADNIKI STANU JAMY USTNEJ
Bardziej szczegółowoże realizacja trzyletniego programu profilaktyczno-leczniczego na stan jamy ustnej u dzieci szkolnych
Czas. Stomatol., 2009, 62, 8, 637-648 2009 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Ocena wpływu trzyletniego programu profilaktycznoleczniczego na stan jamy ustnej u dzieci szkolnych Evaluation
Bardziej szczegółowoUszczelnianie bruzd na powierzchni żującej zębów trzonowych jako jedna z metod zapobiegania próchnicy
Czas. Stomatol., 2010, 63, 11, 672-681 2010 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Uszczelnianie bruzd na powierzchni żującej trzonowych jako jedna z metod zapobiegania próchnicy Fissure sealing
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Prowadzenie działalności profilaktyczno-leczniczej pod nadzorem i na zlecenie lekarza
Bardziej szczegółowoKonsultant Krajowy w Dziedzinie Periodontologii Zakład Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Warszawski Uniwersytet Medyczny
Konsultant Krajowy w Dziedzinie Periodontologii Zakład Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Warszawski Uniwersytet Medyczny Warszawa sluzowki@wum.edu.pl ul. Miodowa 18, 00-246 tel/fax: (22) 502-20-36; e-mail:
Bardziej szczegółowoElżbieta Paszyńska 1, Justyna Jurga 1, Marta Dyszkiewicz-Konwińska 1, Katarzyna Mehr 2. Streszczenie. Summary
Pediatr Med Rodz 2009, 5 (4), p. 271-275 Elżbieta Paszyńska 1, Justyna Jurga 1, Marta Dyszkiewicz-Konwińska 1, Katarzyna Mehr 2 Received: 17.08.2009 Accepted: 27.11.2009 Published: 31.12.2009 Ocena programu
Bardziej szczegółowoFrekwencja i intensywność próchnicy u dzieci 6-letnich z rejonu Krakowa
Borgis Frekwencja i intensywność próchnicy u dzieci 6-letnich z rejonu Krakowa *Anna Jurczak, Jadwiga Ciepły, Iwona Gregorczyk-Maga, Iwona Kołodziej, Joanna Słowik, Dorota Kościelniak, Małgorzata Staszczyk
Bardziej szczegółowoOcena stanu przyzębia za pomocą wskaźnika CPI u dorosłych mieszkańców Wrocławia
prace oryginalne Dent. Med. Probl. 2012, 49, 4, 529 536 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Łukasz Zawada 1, B, D F, Dariusz Chrzęszczyk 2, B 2, A, D, Tomasz
Bardziej szczegółowoWady zgryzu i potrzeby leczenia ortodontycznego u dzieci z upośledzeniem umysłowym*
Czas. Stomat., 2006, LIX, 1 Wady zgryzu i potrzeby leczenia ortodontycznego u dzieci z upośledzeniem umysłowym* Malocclusion and orthodontic treatment needs of children with mental retardation Grażyna
Bardziej szczegółowoWpływ żelu do zębów dla dzieci na stan higieny jamy ustnej i poziom fluorków w ślinie
Czas. Stomat., 26, LIX, 2 Wpływ żelu do zębów dla dzieci na stan higieny jamy ustnej i poziom fluorków w ślinie The effect of toothgel on oral hygiene and saliva fluoride level in children Anna Surdacka
Bardziej szczegółowoCzęstość występowania chorób przyzębia u mieszkańców Warszawy w wieku lat na podstawie wskaźnika CPITN
Borgis Częstość występowania chorób przyzębia u mieszkańców Warszawy w wieku 35- lat na podstawie wskaźnika CPITN *Monika Adamczyk, Agata Orzechowska, Magdalena Napora, Małgorzata Wyszyńska, Renata Górska
Bardziej szczegółowoStan zdrowia jamy ustnej młodzieży w wieku 18 lat. Tabela 1. Liczba osób w wieku 18 lat zbadanych w poszczególnych województwach.
Stan zdrowia jamy ustnej młodzieży w wieku 18 lat Tabela 1. Liczba osób w wieku 18 lat zbadanych w poszczególnych województwach. Województwo ogółem dolnośląskie 250 kujawsko-pomorskie 299 lubelskie 313
Bardziej szczegółowoProblemy stomatologiczne polskich dzieci i młodzieży propozycje działań do rozważenia
Problemy stomatologiczne polskich dzieci i młodzieży propozycje działań do rozważenia Posiedzenie Plenarne Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia Warszawa 15.12.2010r. prof.. dr hab.. Barbara Adamowicz-Klepalska
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM
Załącznik nr 1 do Umowy Nr z dnia 2011 roku PROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM Łódź, listopad 2009 roku Wprowadzenie Program zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym powstał
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 286 SECTIO D 2003
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 286 SECTIO D 2003 Zakład Zarządzania i Ekonomiki Ochrony Zdrowia Akademii Medycznej w Lublinie Department of Health
Bardziej szczegółowoProblem zdrowotny. Cel główny
Opis programu polityki zdrowotnej Gminy Miasta Szczecin na lata 2017-2020. pn.,,zapobieganie próchnicy wśród dzieci klas VI uczęszczających do szczecińskich szkół podstawowych. Problem zdrowotny 1.Opis
Bardziej szczegółowoStomatologiczne potrzeby lecznicze u osób zakażonych HIV
Czas. Stomatol., 2006, LIX, 3 Stomatologiczne potrzeby lecznicze u osób zakażonych HIV Dental treatment needs of HIV-positive patients Magdalena Choromańska 1, Danuta Waszkiel 2, Alicja Wiercińska-Drapało
Bardziej szczegółowoKierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego
Kierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu, typ przedmiotu (podstawowy, kierunkowy) Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna
Bardziej szczegółowoZaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV STRESZCZENIE
Autor: Tytuł: Promotor: lek. Anna Zielińska Zaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV dr hab. Anita Bryńska STRESZCZENIE WSTĘP: W
Bardziej szczegółowoMagdalena Wochna-Sobańska, Beata Lubowiedzka-Gontarek, Beata Szydłowska-Walendowska, Patrycja Proc
Czas. Stomatol., 2008, 61, 5, 323-329 2008 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Wpływ higieny jamy ustnej na intensywność próchnicy u osób dorosłych mieszkających od urodzenia na terenie z
Bardziej szczegółowoProgram zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym
Program zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym Program zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym powstał we współpracy z Wojewódzkim Centrum Zdrowia Publicznego w Łodzi oraz Konsultantem
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 318 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 318 SECTIO D 2005 Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie Academy of Physical Education, Krakow URSZULA MIĄZEK, MIROSŁAW
Bardziej szczegółowoKierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego
Kierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu, typ przedmiotu (podstawowy, kierunkowy) Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna
Bardziej szczegółowoOcena stanu i trend próchnicy u dzieci 5-, 7- i 12-letnich z województwa małopolskiego w porównaniu do populacji polskiej
Borgis Nowa Stomatol 2018; 23(2): 55-65 https://doi.org/10.25121/ns.2018.23.2.55 *Małgorzata Staszczyk, Magdalena Kępisty, Iwona Kołodziej, Dorota Kościelniak, Iwona Gregorczyk-Maga, Jadwiga Ciepły, Anna
Bardziej szczegółowoKierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego
Kierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu, typ przedmiotu (podstawowy, kierunkowy) Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna
Bardziej szczegółowoProtetyka i implantologia
Protetyka to dział stomatologii zajmujący się przywracaniem prawidłowej funkcji żucia i mowy, estetyki naturalnego uśmiechu i rysów twarzy, dzięki uzupełnianiu braków w uzębieniu. Braki zębowe są nie tylko
Bardziej szczegółowo2 RAMOWY PROGRAM STAŻU PODYPLOMOWEGO LEKARZA DENTYSTY
Załącznik nr 2 RAMOWY PROGRAM STAŻU PODYPLOMOWEGO LEKARZA DENTYSTY Cel stażu: pogłębienie wiedzy teoretycznej oraz doskonalenie i utrwalenie praktycznych umiejętności z zakresu promocji zdrowia oraz zapobiegania,
Bardziej szczegółowoI.1.1. Higienistka stomatologiczna 322[03]
I.1.1. Higienistka stomatologiczna 322[03] Do egzaminu zostało zgłoszonych: 240 Przystąpiło łącznie:235 przystąpiło: 235 przystąpiło: 235 ETAP PISEMNY ETAP PRAKTYCZNY zdało: 234 (99,6%) zdało: 212 (90,2%)
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
Kwart. Ortop. 20, 4, str. 34, ISSN 2083-8697 - - - - - REHABILITACJA STAWU BIODROWEGO I KOLANOWEGO, FINANSOWANA PRZEZ NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA W LATACH 2009 200 REHABILITATION OF THE HIP AND KNEE JOINTS
Bardziej szczegółowoMaria Borysewicz Lewicka 1, Magdalena Wochna-Sobańska 2
Czas. Stomatol., 2007, LX, 6, 377-383 2007 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Stomatologiczne zachowania prozdrowotne ludności Polski w świetle badań epidemiologicznych wykonanych w roku
Bardziej szczegółowo8 osób na 10 cierpi na choroby przyzębia! Wiemy jak Państwu pomóc
Terapia vectorowa bezbolesny powrót przyzębia do zdrowia W terapii tej wykorzystujemy najlepszą dostępną technologię Vector Paro, która gwarantuje delikatne i bezbolesne leczenie przyczynowe oraz podtrzymujące,
Bardziej szczegółowoStan zdrowia jamy ustnej i opieka stomatologiczna dla dzieci i młodzieży w Polsce
Stan zdrowia jamy ustnej i opieka stomatologiczna dla dzieci i młodzieży w Polsce prof. dr n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk Konsultant krajowy w dziedzinie stomatologii dziecięcej Zakład Stomatologii Dziecięcej
Bardziej szczegółowoPróchnica u osób dorosłych. Zalecenia higieniczne - informacje dla zespołów stomatologicznych
Próchnica u osób dorosłych Zalecenia higieniczne - informacje dla zespołów stomatologicznych Dokładna diagnostyka choroby próchnicowej uwzględnia:» stopień zaawansowania zmian próchnicowych z użyciem systemu
Bardziej szczegółowoZdrowy uśmiech wśród najmłodszych model. profilaktyka stomatologiczna, dzieci w wieku przedszkolnym,
Czas. Stomatol., 2009, 62, 6, 502-508 2009 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Zdrowy uśmiech wśród najmłodszych model profilaktyki stomatologicznej dla dzieci w wieku przedszkolnym Healthy
Bardziej szczegółowoM I N I S T R A Z D R O W I A 1) z dnia r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego
Projekt z dnia 9 września 2017 r. R O Z P O R Z Ą D Z E N I E M I N I S T R A Z D R O W I A 1) z dnia... 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego
Bardziej szczegółowoGłównym czynnikiem wywołującym chorobę przyzębia są bakterie znajdujące się w płytce nazębnej.
Paradontoza Paradontoza Paradontoza to drugie po próchnicy najczęściej spotykane schorzenie jamy ustnej i obecnie główna przyczyna utraty zębów u dorosłych. Jest to choroba przyzębia, czyli wszystkich
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM
PROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM Program powstał we współpracy z Wojewódzkim Centrum Zdrowia Publicznego w Łodzi oraz Konsultantem Wojewódzkim w dziedzinie stomatologii dziecięcej,
Bardziej szczegółowoUrząd Miejski Łaziska Górne. Plac Ratuszowy 1. 43 170 Łaziska Górne. woj. śląskie. nazwa programu zdrowotnego:
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr. Rady Miejskiej w Łaziskach Górnych z dnia.. Urząd Miejski Łaziska Górne Plac Ratuszowy 1 43 170 Łaziska Górne woj. śląskie nazwa programu zdrowotnego: PROFILAKTYKA PRÓCHNICY
Bardziej szczegółowoMagdalena Stec, Jacek Pypeć
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 11 Ocena higieny jamy ustnej, stanu i potrzeb leczniczych przyzębia u dzieci i młodzieży, z jedno- lub obustronnym rozszczepem wargi, wyrostka zębodołowego i/lub podniebienia
Bardziej szczegółowoChoroby przyzębia. Rok IV
Choroby przyzębia Rok IV Seminaria interaktywne 1. Budowa tkanek przyzębia brzeżnego. Rola i funkcja przyzębia w układzie stomatognatycznym. Kontrola odnowy tkanek w przyzębiu (powtórka z roku II i III).
Bardziej szczegółowoBadanie: Badanie stomatologiczne
Badanie: Badanie stomatologiczne Lek.dent. Katarzyna Zawadzka Gabinet stomatologiczny Gratis Konsultacja protetyczna (wliczona w cenę leczenia) Konsultacja implantologiczna (wliczona w cenę leczenia) 100
Bardziej szczegółowoStan przyzębia i periodontologiczne potrzeby lecznicze u chorych na mukowiscydozę*
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2004, 41, 3, 461 467 ISSN 1644 387X MAREK OLEJNICZAK, KATARZYNA EMERICH POPLATEK, BEATA WIERCHOŁA, BARBARA ADAMOWICZ KLEPALSKA Stan przyzębia i periodontologiczne potrzeby
Bardziej szczegółowoSYLABUS. rok akademicki 2016/2017
SYLABUS rok akademicki 2016/2017 Nazwa przedmiotu/modułu Nazwa jednostki/-ek w której/ -ych jest Zakład Stomatologii Dziecięcej przedmiot realizowany e-mail jednostki stdzieci@umb.edu.pl Wydział Lekarski
Bardziej szczegółowoPorównanie świadomości prozdrowotnej oraz samooceny higieny ze stanem zębów i przyzębia pacjentów powiatu krakowskiego
UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI COLLEGIUM MEDICUM WYDZIAŁ LEKARSKI Barbara Ryba Porównanie świadomości prozdrowotnej oraz samooceny higieny ze stanem zębów i przyzębia pacjentów powiatu krakowskiego Praca doktorska
Bardziej szczegółowoFundacja Sportowo-Edukacyjna Infinity. OPRACOWANE WYNIKÓW WROCŁAWSKIEGO TESTU SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ (Przedszkola z programu Ministerstwa Sportu)
Fundacja Sportowo-Edukacyjna Infinity OPRACOWANE WYNIKÓW WROCŁAWSKIEGO TESTU SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ (Przedszkola z programu Ministerstwa Sportu) Opracowali: dr inż. Krzysztof Przednowek mgr inż. Łukasz Wójcik
Bardziej szczegółowoSpis treści CZĘŚĆ I PROPEDEUTYKA STOMATOLOGII
Spis treści CZĘŚĆ I PROPEDEUTYKA STOMATOLOGII 1. Poradnia stomatologiczna wyposażenie Teresa Chodacka......... 15 Wyposażenie podstawowe............................. 16 Wyposażenie pomocnicze.............................
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyki próchnicy dla dzieci w wieku 12 lat z terenu Miasta Kościerzyna na lata
Program profilaktyki próchnicy dla dzieci w wieku 12 lat z terenu Miasta Kościerzyna na lata 2017-2019 UCHWAŁA NR XXXVII/./2016 RADY MIASTA KOŚCIERZYNA z dnia 26 października 2016 r. w sprawie przystąpienia
Bardziej szczegółowo4.1. Charakterystyka porównawcza obu badanych grup
IV. Wyniki Badana populacja pacjentów (57 osób) składała się z dwóch grup grupy 1 (G1) i grupy 2 (G2). W obu grupach u wszystkich chorych po zabiegu artroskopowej rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego
Bardziej szczegółowoSzczegółowe warunki konkursu ofert na świadczenia zdrowotne z zakresu: I. Stomatologia zachowawcza dla dzieci i młodzieży z gminy Polkowice
Szczegółowe warunki konkursu ofert na świadczenia zdrowotne z zakresu: I. Stomatologia zachowawcza dla dzieci i młodzieży z gminy Polkowice 1. CEL PROGRAMU: Walka z próchnicą u dzieci i młodzieży szkolnej
Bardziej szczegółowoJolanta Zając, Przewodnicząca Komisji ds. Pielęgniarek Środowiska Nauczania i Wychowania Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku.
ROLA I ZADANIA PIELĘGNIARKI W ŚRODOWISKU NAUCZANIA I WYCHOWANIA W ZAKRESIE PROFILAKTYKI ZDROWOTNEJ, ANALIZA SYTUACJI W ŚWIETLE NOWEJ USTAWY O ZDROWIU DZIECI I MŁODZIEŻY Jolanta Zając, Przewodnicząca Komisji
Bardziej szczegółowox x x F= ( n) x + ( n) y = y y y x x x
Wskaźnik fuksynowy. Oblicza się według wzoru: X1 + X2 F = ------------------ n gdzie: F wskaźnik fuksynowy X1 suma wartości liczbowych zabarwionych powierzchni językowych (podniebiennych) X2 - suma wartości
Bardziej szczegółowoNZOZ CENTRUM UŚMIECHU www.centrum-usmiechu.pl HIGIENA JAMY USTNEJ
HIGIENA JAMY USTNEJ W etiopatogenezie chorób przyzębia najistotniejszą rolę odgrywają miejscowe czynniki zapaleniotwórcze: płytka bakteryjna i kamień nazębny Zapalenie dziąseł jest odwracalne, może trwać
Bardziej szczegółowoFundacja Sportowo-Edukacyjna Infinity
Fundacja Sportowo-Edukacyjna Infinity OPRACOWANE WYNIKÓW WROCŁAWSKIEGO TESTU SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ (Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego) Opracowali: dr inż. Krzysztof Przednowek mgr inż. Łukasz
Bardziej szczegółowoKształtowanie kompetencji personalnych i społecznych w szkole zawodowej drogą do sukcesu na rynku pracy
Wyniki cząstkowe testów ex ante z uczniami. We wszystkich pięciu uczestniczących w tym etapie projektu szkołach ponadgimnazjalnych rozpoczęły się zajęcia Innowacyjnego Programu Szkolnego Doradztwa Zawodowego.
Bardziej szczegółowoAssessment of the dental care system efficiency in preschool children on the basis of comparative analysis of dental needs and dentition s condition
Czas. Stomatol., 2008, 61, 1, 61-68 2008 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Ocena skuteczności systemu opieki stomatologicznej na podstawie analizy porównawczej stanu uzębienia i potrzeb
Bardziej szczegółowoAs zdolny do zajęć bez ograniczeń, uprawiający dodatkowo sport; B zdolny do zajęć WF z ograniczeniami; Bk zdolny do zajęć WF z ograniczeniami,
Pielęgniarka szkolna Pielęgniarka szkolna od 1992 roku jest jedynym profesjonalnym pracownikiem ochrony zdrowia na terenie placówki szkolno-wychowawczej. Pełni ona główną rolę w profilaktycznej opiece
Bardziej szczegółowoStan zdrowia jamy ustnej oraz potrzeby profilaktyczno-lecznicze. dzieci w wieku 6 lat w Polsce
Stan zdrowia jamy ustnej oraz potrzeby profilaktyczno-lecznicze dzieci w wieku 6 lat w Polsce Tabela 1. Liczba dzieci w wieku 6 lat zbadanych w poszczególnych województwach. Ogółem dolnośląskie 270 kujawsko-pomorskie
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA
Układ graficzny CKE 208 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 208 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Prowadzenie
Bardziej szczegółowoLRZ /2012 P/12/124 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
LRZ 4101-11-03/2012 P/12/124 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli Jednostka przeprowadzająca kontrolę P/12/124 Dostępność i finansowanie opieki stomatologicznej
Bardziej szczegółowoOcena opieki stomatologicznej sprawowanej nad dziećmi z obniżoną sprawnością na podstawie badania socjomedycznego rodziców/opiekunów
PRACE ORYGINALNE Borgis Nowa Stomatol 2018; 23(1): 3-8 Maria Borysewicz-Lewicka 1, *Karolina Gerreth 1, Dominika Wychowaniec 1, Ewa Nitschke 1, Anna Klimiuk 2, Magdalena Choromańska 2, Anna Zalewska 2
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXIX/355/2016 RADY MIEJSKIEJ KALISZA. z dnia 27 października 2016 r.
UCHWAŁA NR XXIX/355/2016 RADY MIEJSKIEJ KALISZA z dnia 27 października 2016 r. w sprawie przyjęcia Programu polityki zdrowotnej profilaktyki stomatologicznej wśród dzieci pięcioletnich- zamieszkałych na
Bardziej szczegółowoOcena zachowań prozdrowotnych w zakresie higieny jamy ustnej obywateli
Uniwersytet Medyczny w Lublinie lek. dent. Adriana Kleinert Ocena zachowań prozdrowotnych w zakresie higieny jamy ustnej obywateli polskich przebywających za granicą Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr RADY MIEJSKIEJ w ŁODZI z dnia...
UCHWAŁA Nr RADY MIEJSKIEJ w ŁODZI z dnia... Druk BRM nr 118/2011 Projekt z dnia... 2011 r. w sprawie przyjęcia Miejskiego Programu Profilaktyki Próchnicy Dla Dzieci i Młodzieży do 18 roku życia. Na podstawie
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Bardziej szczegółowoMINISTER EDUKACJI NARODOWEJ
DWKI-WWR.054.5.2017.AZ MINISTER EDUKACJI NARODOWEJ Warszawa, 30 maja 2017 r. Pan Marek Kuchciński Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Odpowiedź na interpelację 12027 Szanowny Panie Marszałku, składam
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ŻYCIA U DZIECI I MŁODZIEŻY Z WRODZONYM ZAKAŻENIEM HIV W POLSCE
JAKOŚĆ ŻYCIA U DZIECI I MŁODZIEŻY Z WRODZONYM ZAKAŻENIEM HIV W POLSCE A. Zielińska 1, M. Bielecki 2, F. Pierowski 3, U. Coupland 4, A.Bryńska 1, T. Wolańczyk 1, M. Marczyńska 4 (1) Klinika Psychiatrii
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 150/2016 z dnia 9 sierpnia 2016 r. o projekcie programu polityki
Bardziej szczegółowoSkale i wskaźniki jakości leczenia w OIT
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość
Bardziej szczegółowo