do przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych i prawa pracy Zagadnienia omawiane na szkoleniach

Transkrypt

1 do przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych i prawa pracy Zagadnienia omawiane na szkoleniach Sztum - grudzień

2 OPRACOWANIE: copyright by Jacek Kropkowski DRUK I OPRAWA: HELDRUK Malbork, ul. Partyzantów 3b SKŁAD I ŁAMANIE WYDAWCA: OŚRODEK SZKOLENIA Wydawnictwo JAKRO ul. Wojciechowskiego SZTUM tel./fax (55) tel./fax (55) wydawnictwo@jakro.com.pl ISBN

3 Szanowni Czytelnicy! Mamy przyjemność zaprezentować Państwu najnowsze wydanie KOMENTARZA, który stanowi uzupełnienie zbioru ujednoliconych przepisów prawnych pt. " KODEKS UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH - PRAWO PRACY - KONTROLA". Zawarte w komentarzu wyjaśnienia dotyczące poszczególnych przepisów lub zagadnień prawnych, mogą być wykorzystane jako pomoc przy realizacji zadań, dotyczących ubezpieczeń społecznych i prawa pracy, jednak komentarz nie stanowi wykładni obowiązującej a występujące wątpliwości powinny być rozpatrywane indywidualnie i w zależności od potrzeb, należy uzyskać wyjaśnienie wiążące lub decyzję, wydawane przez właściwe organy administracji państwowej. Uprzejmie informujemy, że najnowsze wydanie KODEKSU UBEZPIECZEŃ ukaże się w styczniu 2011r. i będzie obejmowało wszystkie aktualne przepisy na datę wydania. Dodatkowo zmiany przepisów, wprowadzone w 2010r. zostaną oznaczone grubszym drukiem, co pozwoli na szybkie zwrócenie uwagi na dokonaną zmianę. Będziemy dbali o bieżącą AKTUALIZACJĘ KODEKSU UBEZPIECZEŃ, zamieszczając w KOMENTARZACH przedruki z Dzienników Ustaw najnowszych zmian przepisów, znajdujących się w KODEKSIE wraz z komentarzem do tych zmian. W 2011r. zostaną wydane cztery KOMENTARZE: w marcu, czerwcu, wrześniu i grudniu, w których problematyka z zakresu ubezpieczeń społecznych, prawa pracy i podatku dochodowego, będzie omawiana w formie pytań i odpowiedzi. Informujemy, że dla potrzeb prawidłowego sporządzania zaświadczeń o zarobkach, do naliczenia emerytury, renty i kapitału początkowego, została wydana książka: KAPITAŁ POCZĄTKOWY - zbiór przepisów z lat , która zawiera przepisy dotyczące składników wynagrodzeń, od których były naliczane składki na ubezpieczenia społeczne, z czego w przyszłości będzie naliczana podstawa wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych. Od stycznia 2011r. będą organizowane na terenie całego kraju szkolenia specjalistyczne, dotyczące najnowszych zmian w przepisach, z zakresu ubezpieczeń społecznych, prawa pracy i podatku dochodowego. Szczegółowy program oraz terminy szkoleń, podajemy na naszych stronach internetowych a bliższych informacji udziela Biuro Wydawnictwa. Z poważaniem Wydawca

4 JAKRO 4 KOMENTARZ - grudzień Spis treści KOMENTARZA: I. Ubezpieczenia społeczne i prawo pracy - w pytaniach i odpowiedziach Składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne Świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa Świadczenia emerytalne i rentowe Zatrudnianie, dokumentacja pracownicza Wynagrodzenia i świadczenia pracownicze Czas pracy i urlopy wypoczynkowe str. II. Aktualizacja KODEKSU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH - przepisy III. Najnowsze zmiany w przepisach - komentarz IV. Wskaźniki, stawki, wysokość świadczeń

5 KOMENTARZ - grudzień JAKRO I. UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE I PRAWO PRACY - w pytaniach i odpowiedziach 1. SKŁADKI NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE I ZDROWOTNE str W jaki sposób należy dokonać rozliczenia składkowo-podatkowego dwóch wypłat dokonanych pracownikowi w danym miesiącu, z tytułu zatrudnienia na podstawie dwóch umów o pracę? Czy kwota premii, wypłaconej pracownikowi za zerwanie z nałogiem palenia tytoniu, podlega oskładkowaniu i opodatkowaniu? Czy ZUS może odmówić płatnikowi zwrotu nadpłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli upłynęło 10 lat uprawniających do żądania ich zwrotu? Czy przedsiębiorca powinien opłacać składki na FGŚP za osobę spokrewnioną? Czy żonie zmarłego pracownika, przysługuje zwrot nadpłaconych składek emerytalno-rentowych? Kto jest płatnikiem składek ZUS za osobę wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia, na rzecz własnego pracodawcy? Czy odszkodowanie wypłacone na podstawie ugody sądowej, podlega oskładkowaniu i opodatkowaniu? Czy występuje obowiązek naliczenia składki zdrowotnej za członka rady nadzorczej, będącego równocześnie pracownikiem spółki? Jakie są zasady rozliczania podatkowo-składkowego pracownika młodocianego? Jakie są zasady rozliczenia zwrotu byłym pracownikom nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe? Czy świadczenie urlopowe nauczycieli, należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne? Jakie są zasady objęcia ubezpieczeniami społecznymi, osoby współpracującej? Czy przedsiębiorca, który przez dwa lata prowadził działalność gospodarczą i opłacał składki na ubezpieczenia społeczne od 30 % minimalnego wynagrodzenia, po likwidacji działalności, nabędzie prawo do zasiłku dla bezrobotnych? Od jakiej podstawy należy naliczać składki na ubezpieczenia społeczne dla osoby korzystającej z urlopu wychowawczego, jeśli jej wynagrodzenie za pracę było niższe od kwoty minimalnego wynagrodzenia? Czy podstawę składek na ubezpieczenia społeczne stanowią składki na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, składki od następstw nieszczęśliwych wypadków oraz opłaty na pakiet medyczny, opłacane za menedżera firmy? Czy ekwiwalenty pieniężne wypłacane pracownikom za odzież roboczą i jej pranie, są wolne od składek na ubezpieczenia społeczne i podatku dochodowego? Czy wypłata dokonana w styczniu 2011r. za grudzień 2010r. wchodzi do limitu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w 2010r., czy w 2011r.? Czy niedopłacona przez przedsiębiorcę składka na kwotę 4 złote, spowoduje wyłączenie z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego? Jakie składki na ubezpieczenia społeczne płaci osoba z ustalonym prawem do emerytury, z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej? Czy zleceniobiorca może wnioskować o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, jeżeli podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu? W jaki sposób należy rozliczyć składkę zdrowotną po zakwalifikowaniu wynagrodzenia chorobowego, jako zasiłku z ubezpieczenia wypadkowego?... 19

6 JAKRO 6 KOMENTARZ - grudzień W jaki sposób należy naliczać składki na ubezpieczenia społeczne i zaliczkę na podatek dochodowy za żonę przedsiębiorcy, zatrudnioną na podstawie umowy o pracę? Jakie są zasady rozliczenia przez ZUS wpłaconych składek na koncie płatnika? W jakim okresie pracodawca jest zwolniony z opłacania składek na Fundusz Pracy i FGŚP, za pracownicę po urlopie macierzyńskim? Jaka jest odpowiedzialność członka zarządu spółki kapitałowej za nieopłacone składki na ubezpieczenia społeczne? W jaki sposób należy dokonać rozliczenia składkowo-podatkowego zleceniobiorcy, który jest pracownikiem na pełnym etacie w innym zakładzie pracy i z tytułu umowy zlecenia, uzyskał wynagrodzenie w wysokości nieprzekraczającej 200,00 zł? Czy siostra może zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego jako członka rodziny, swojego brata? Czy zleceniodawca jest zwolniony z przekazywania zleceniobiorcom objętym tylko ubezpieczeniem zdrowotnym, informacji na druku ZUS RMUA? Czy żona obywatela Ukrainy przebywającego w Polsce na podstawie wizy, w celu wykonywania pracy, podlega w Polsce ubezpieczeniu zdrowotnemu? Czy osoba współpracująca, posiadająca ustalone prawo do renty, podlega ubezpieczeniu społecznemu? Jakiemu ubezpieczeniu podlegają pracownicy delegowani do pracy za granicę, do kraju spoza Unii Europejskiej? Czy należy zapłacić składki na ubezpieczenia społeczne od nagrody jubileuszowej, dla pracownika przechodzącego na świadczenie przedemerytalne? Czy finansowane przez pracodawcę szczepienia przeciw grypie, są oskładkowane i opodatkowane? Czy bezpłatny deputat w postaci gruntów rolnych, przysługujący pracownikom nadleśnictwa, podlega oskładkowaniu? Czy kwota odprawy wypłacanej w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, jest oskładkowana i opodatkowana? Czy dodatek mieszkaniowy wypłacany nauczycielowi za okres urlopów macierzyńskiego i wychowawczego, podlega oskładkowaniu? Za które osoby pracodawca jest zwolniony z opłacania składek na Fundusz Pracy? Jakie podmioty są obowiązane do opłacania składki na Fundusz Pracy? Od jakiej podstawy wymiaru są naliczane składki na Fundusz Pracy? Jakie są zasady rozliczenia składek na ubezpieczenia społeczne w razie nadpłaty wynagrodzenia za pracę, jeżeli pracownik po wypłacie dostarczył zwolnienie lekarskie? Jakie są zasady rozliczania składki na Fundusz Pracy? Czy należy naliczać składkę na Fundusz Pracy za osobę, która z powodu choroby osiągnęła wynagrodzenie niższe niż płaca minimalna? Jakie są zasady rozliczenia składkowo-podatkowego, wynagrodzenia należnego zleceniobiorcy po jego śmierci? Czy ponoszone przez pracodawcę koszty grupowego ubezpieczenia na życie, są oskładkowane i opodatkowane? Czy wartość pakietu świadczeń medycznych jest oskładkowana? Czy od ekwiwalentu dla zleceniobiorcy za pranie i używanie własnej odzieży roboczej, należy opłacić składki na ubezpieczenia społeczne? Jakie składki na ubezpieczenie zdrowotne płaci przedsiębiorca, prowadzący równocześnie kilka działalności gospodarczych?... 34

7 KOMENTARZ - grudzień JAKRO 2. ŚWIADCZENIA Z UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO W RAZIE CHOROBY I MACIERZYŃSTWA str Czy data wypłaty premii miesięcznej, wpływa na jej uwzględnianie w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego? Czy pracownik zatrudniony w dwóch firmach, który uległ wypadkowi przy pracy w jednej z firm, otrzyma od dwóch pracodawców zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego? Czy dodatek prowizyjny powinien zostać uwzględniony w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych? Czy przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczeń chorobowych, należy uzupełniać premię miesięczną, jeżeli jej wysokość jest pomniejszana proporcjonalnie za czas choroby? W jaki sposób obliczyć podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego dla pracownika, który nabył prawo do świadczeń chorobowych po upływie okresu wyczekiwania? Czy wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia zawartej z własnym pracownikiem, należy wliczyć do podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego? Czy utrata prawa do zasiłku chorobowego, przedłuży okres zasiłkowy? Czy wysokość podstawy wymiaru świadczeń chorobowych wypłacanych po ustaniu zatrudnienia, jest ograniczona, jeżeli pracownik zachorował jeszcze w trakcie zatrudnienia? Na podstawie jakiego dokumentu, można wypłacić zasiłek chorobowy pracownikowi, który zgubił zwolnienie lekarskie? Czy pracownikowi przysługuje prawo do zasiłku opiekuńczego na chore dziecko, jeżeli we wspólnym gospodarstwie domowym przebywają dziadkowie dziecka? Czy pracownik zatrudniony w dwóch szkołach, w razie choroby, powinien otrzymać dwa zaświadczenia lekarskie? W jakiej wysokości należy uwzględnić w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego nagrodę roczną, jeżeli w roku poprzedzającym niezdolność do pracy, pracownik przepracował tylko kilka miesięcy? W jaki sposób należy udokumentować związek choroby z wypadkiem w drodze do pracy? Kiedy zleceniobiorca nabywa prawo do zasiłku chorobowego? Czy zwolnienie lekarskie z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy również musi być dostarczone przez pracownika w terminie 7 dni od daty wystawienia? Kiedy pracownik niezdolny do pracy, może ubiegać się w ZUS o skierowanie na rehabilitację leczniczą? Czy pracownikowi przysługuje świadczenie rehabilitacyjne, jeżeli zostało przyznane po powrocie pracownika do pracy? Czy osoba współpracująca przy prowadzeniu działalności gospodarczej, może ubiegać się o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy? W jaki sposób należy ustalić wynagrodzenie za pracę i za czas choroby pracownika, który zachorował w pierwszym miesiącu zatrudnienia? Czy absolwent szkoły wyższej, który podjął pracę, dla nabycia prawa do wynagrodzenia chorobowego, powinien posiadać okres wyczekiwania? Czy pracownikowi należy wyrównać wynagrodzenie do kwoty minimalnego wynagrodzenia, jeżeli zachorował i za okres niezdolności do pracy otrzyma 80 % wynagrodzenia chorobowego? Kiedy osoba współpracująca przy prowadzeniu działalności gospodarczej, ma prawo do zasiłku chorobowego? W jakich przypadkach przysługuje prawo do świadczeń chorobowych od pierwszego dnia niezdolności do pracy? Jakie są zasady przyznawania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego po długotrwałej chorobie? Czy przysługuje prawo do zasiłku opiekuńczego osobie współpracującej przy prowadzeniu działalności gospodarczej?... 48

8 JAKRO 36 KOMENTARZ - grudzień Czy osoba współpracująca przy prowadzeniu działalności gospodarczej, może ubiegać się o zasiłek macierzyński, jeżeli w okresie ubezpieczenia chorobowego urodziła dziecko? Czy w ramach redukcji zatrudnienia z powodu złej sytuacji finansowej pracodawcy, można również wypowiedzieć umowę o pracę pracownikom przebywającym na zwolnieniach lekarskich? Czy od dnia następującego po zakończeniu urlopu bezpłatnego, pracownikowi który zachorował w okresie tego urlopu, przysługuje prawo do świadczeń chorobowych? Jeżeli zwolnienie lekarskie z tytułu konieczności sprawowania osobistej opieki nad chorym dzieckiem obejmuje dni wolne od pracy, czy za te dni pracownikowi przysługuje prawo do zasiłku, jeżeli jest inny domownik mogący zapewnić tę opiekę? Czy pracownicy przysługuje prawo do dodatkowego zasiłku macierzyńskiego, jeżeli dziecko urodzi się w trakcie urlopu wychowawczego? Czy dodatek funkcyjny należy wliczać do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych? Czy w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego, należy uwzględniać premię regulaminową, jeżeli pomimo choroby, pracownik otrzymuje premię w wysokości 20 % wynagrodzenia za czas przepracowany? Jakie są zasady uzupełniania wynagrodzenia za miesiąc, w którym pracownik korzystał z urlopu wypoczynkowego i chorował? W jaki sposób należy obliczyć podstawę wymiaru zasiłku chorobowego dla pracownika będącego wcześniej uczniem zawodu? W jaki sposób należy obliczyć podstawę wymiaru zasiłku chorobowego pracownikowi, który uzyskuje minimalne wynagrodzenie? Jakie dokumenty dotyczące wypłaty świadczeń chorobowych, muszą być przechowywane przez pracodawcę? Czy osiąganie przychodu w okresie korzystania ze zwolnienia lekarskiego, zawsze pozbawia prawa do zasiłku chorobowego? Kto wypłaca zasiłek chorobowy pracownikowi, zatrudnionemu w dwóch firmach, w przypadku rozwiązania umów o pracę w jednym zakładzie z końcem września br., a w drugim miesiąc później? Czy dodatek ryczałtowy podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych? Czy należy przeliczyć podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego, przysługującego bezpośrednio po zasiłku chorobowym, jeżeli w okresie choroby pracownika, w zakładzie pracy wprowadzono podwyżkę wynagrodzeń? Czy zmiana wymiaru czasu pracy, wpływa na ustalenie podstawy wymiaru świadczenia chorobowego? Czy należy ustalić nową podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego, jeżeli w regulaminie wynagradzania, dodatek stażowy przysługuje pracownikom za dni przepracowane oraz za okresy niezdolności do pracy z powodu choroby i opieki, jeżeli pracownica chorowała przez cały okres ciąży, a następnie nabyła prawo do zasiłku macierzyńskiego? Czy pracownikowi przysługuje prawo do zasiłku opiekuńczego za okres opieki nad noworodkiem, którego matka pozostaje w szpitalu? Czy należności wypłacane z tytułu podróży zleceniobiorcy, będą wliczane do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego? Jakie konsekwencje poniesie pracownik, jeżeli nie zgłosi się na badania kontrolne do lekarza orzecznika ZUS? Czy do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia chorobowego, należy przyjąć wynagrodzenie wypłacone z kolejnych umów o pracę? Czy pracodawca może wyrównać wysokość zasiłku za cały okres niezdolności do pracy w razie błędnego ustalenia podstawy jego wymiaru?... 59

9 KOMENTARZ - grudzień JAKRO Jakie są zasady wliczania premii kwartalnej i nagrody rocznej, do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych? W jaki sposób przeliczyć podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego po świadczeniu rehabilitacyjnym, jeżeli do obliczenia wysokości tego zasiłku należy włączyć dodatek stażowy? Czy dodatek za pracę przy komputerze, należy uwzględniać w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych? Czy w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego, należy uwzględnić wynagrodzenie wypłacone w przejętym zakładzie pracy? Czy wykonywanie przez pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim, pracy w innym zakładzie, powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego? Czy pracownik utraci prawo do wynagrodzenia chorobowego za cały okres zwolnienia od pracy, jeżeli w czasie zwolnienia wykonywał prace zarobkowe? Jakie są zasady ustalania świadczeń chorobowych i wynagrodzenia za pracę dla niepełnoetatowca? Czy pracownica uprawniona do renty rodzinnej, ma prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia? Czy data wypłaty premii miesięcznej, wpływa na jej uwzględnianie w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego? Zgodnie z przepisami ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, premia miesięczna wypłacana za dany miesiąc w miesiącu następnym, jest przyjmowana do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych wraz z wynagrodzeniem za miesiąc, za który została wypłacona. Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy miesięczne, które nie są wypłacane za okresy pobierania świadczeń chorobowych, uwzględnia się w podstawie wymiaru tych świadczeń w kwotach wypłaconych pracownikowi za miesiące kalendarzowe, z których wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru. Jeżeli podstawę wymiaru świadczenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za dany okres, to premie miesięczne uwzględnia się w kwotach wypłaconych za te same miesiące. W razie niewypłacenia premii do czasu ostatecznego sporządzenia listy wypłat świadczeń chorobowych, wówczas do podstawy wymiaru świadczenia chorobowego, przyjmuje się premię wypłaconą za okres poprzedni. W przypadku, kiedy premia została wypłacona zaliczkowo, w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego, uwzględnia się premię w wysokości wypłaconej zaliczki a po wyrównaniu premii, przelicza się podstawę wymiaru świadczenia i dokonuje wyrównania. W przypadku, kiedy premia nie przysługuje za okres, za który wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia chorobowego, podstawę wymiaru świadczenia ustala się bez uwzględniania premii za ten okres. Jeżeli premia przysługuje, ale nie została wypłacona do czasu ostatecznego sporządzenia listy wypłat świadczeń chorobowych, wówczas w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego, uwzględnia się ostatnio wypłaconą premię w podwójnej wysokości. Wypłata premii po ustaleniu podstawy wymiaru, nie powoduje jej przeliczenia. W przypadku, kiedy premia przysługuje, ale nie została wypłacona również za okresy poprzednie, wówczas podstawę wymiaru świadczeń chorobowych ustala się bez premii a po wypłaceniu premii, dokonuje się przeliczenia podstawy wymiaru i wyrównania wysokości świadczenia.

10 JAKRO 64 KOMENTARZ - grudzień ŚWIADCZENIA EMERYTALNE I RENTOWE 3.1. Czy przy obliczaniu lat pracy uprawniających do emerytury, będzie zaliczona praca na część etatu? Czy pracodawca musi wydać pracownikowi zaświadczenie ZUS Rp-7? Czy wykonywanie pracy na emeryturze, daje podstawę do przeliczenia jej wymiaru od nowej kwoty bazowej? Czy praca na podstawie umowy zlecenia w okresie pobierania emerytury, daje możliwość przeliczenia wysokości pobieranego świadczenia? Czy każdy pracodawca ma obowiązek tworzenia wykazu prac w szczególnych warunkach i informowania o tym pracowników? Czy dodatkowe przychody emeryta, osiągane przez część roku, mają wpływ na rozliczenie ZUS i ewentualne zawieszenie lub zmniejszenie emerytury? Czy praca w domu pomocy społecznej, daje prawo do emerytury pomostowej? Czy wynagrodzenie za udział w posiedzeniu rady nadzorczej, ma wpływ na pobierane świadczenie emerytalne? Na czym polega ochrona pracownika w wieku przedemerytalnym? Czy przychód z tytułu wykonywania umowy zlecenia, ma wpływ na zawieszenie lub zmniejszenie emerytury? Czy jest obowiązek powiadomienia ZUS o zatrudnieniu rencisty na umowę o dzieło? Czy kwota ryczałtu z tytułu używania własnego samochodu, podlega uwzględnieniu w przychodzie, mającym wpływ na zawieszenie lub zmniejszenie emerytury, jeżeli ryczałt nie podlega oskładkowaniu? Czy rencista musi powiadomić ZUS o podjęciu działalności gospodarczej? Czy emeryt ponosi konsekwencje za błędy pracodawcy, popełnione w zaświadczeniu ZUS Rp-7? Czy wszystkie przychody z pracy zarobkowej, wpływają na zawieszalność świadczeń emerytalno-rentowych? Czy przychody z działalności gospodarczej osoby, która pobiera wcześniejszą emeryturę i jednocześnie pracuje, będą uwzględniane w przychodzie mającym wpływ na pobieraną emeryturę? Czy ZUS wypłaci emeryturę w razie kontynuowania zatrudnienia? str Czy przy obliczaniu lat pracy uprawniających do emerytury, będzie zaliczona praca na część etatu? Zgodnie z przepisami ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948r., które będą przechodziły na emeryturę na nowych zasadach, uzyskanie prawa do emerytury jest uzależnione wyłącznie od osiągnięcia wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn i bez znaczenia pozostaje okres pozostawania w ubezpieczeniu emerytalnym jak również i tytuł ubezpieczenia np. umowa o pracę czy prowadzenie działalności gospodarczej. Dla celów ustalenia uprawnień do emerytury nie będzie miał znaczenia również wymiar czasu pracy. Podstawę obliczenia nowej emerytury, stanowi suma zwaloryzowanych składek, zaewidencjonowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego oraz wysokość zwaloryzowanego kapitału

11 KOMENTARZ - grudzień JAKRO 4. ZATRUDNIANIE, DOKUMENTACJA PRACOWNICZA str Z jaką datą można rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika? Czy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę, jeżeli po otrzymaniu wypowiedzenia, pracownica dostarczyła zaświadczenie stwierdzające stan ciąży? Czy jest możliwe rozwiązanie za wypowiedzeniem umowy o pracę, zawartej na czas wykonania określonej pracy? Czy pracodawca może skrócić czas trwania terminowej umowy o pracę, za pomocą aneksu do tej umowy? Czy pracownicy będącej w ciąży, można wypowiedzieć warunki pracy i płacy z powodu likwidacji stanowiska pracy? Czy pracodawca odpowiada za szkodę, jaką wyrządził pracownik osobie trzeciej? W jaki sposób należy dokonać potrąceń z tytułu egzekucji komorniczej i pożyczki z kasy zapomogowo-pożyczkowej? Czy pracodawca jest zobowiązany ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych? W jaki sposób stan zatrudnienia wpływa na stosowanie ustawy o zwolnieniach grupowych? Czy pracodawca może domagać się od pracownika informacji o jego planach związanych z założeniem rodziny? Jeżeli pracownik w dniu rozwiązania umowy o pracę, był niezdolny do pracy z powodu choroby i wypłatę zasiłku chorobowego pracodawca przekazał do ZUS, czy powinien zarejestrować się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna? W jakich przypadkach pracownik będzie obowiązany do zwrotu poniesionych przez pracodawcę kosztów na jego kształcenie? W jakim terminie i formie należy powiadomić inspekcję pracy o rozpoczęciu działalności? Czy pracodawca powinien powiadomić pracownika przed zakończeniem umowy terminowej, że nie zamierza go nadal zatrudniać? Czy w świadectwie pracy należy wyszczególniać wszystkie okresy zatrudnienia, jeśli pracownik był zatrudniony na podstawie kilku umów o pracę, ze wskazaniem rodzaju i czasu ich trwania, oraz o sposobie rozwiązywania poszczególnych umów? Czy dla ustalenia biegu wypowiedzenia umowy o pracę, liczy się data otrzymania pisma, czy data wysłania? Czy pracownikom, zatrudnionym na stanowiskach pracy wyposażonych w komputery, przysługują z tego tytułu dodatkowe przerwy w pracy? Czy pracodawca może wprowadzić dla dozorców pracę 24-godzinną? Jakie zasady obowiązują w zakresie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania? Czy pracodawca, który nie ma problemów finansowych, może zawierać z pracownikami dowolną ilość umów o pracę na czas określony? Czy pracownica może korzystać z obniżenia wymiaru etatu oraz z ochrony zatrudnienia na każde dziecko, jeżeli wychowuje dwoje małych dzieci? Jakie obowiązki informacyjne wobec Państwowej Inspekcji Pracy ma każdy pracodawca? Na jakich zasadach mogą być zatrudniani młodociani w okresie wakacji? Czy pracownica, której przedłużono umowę o pracę do dnia porodu, będzie mogła skorzystać z urlopu wychowawczego? Czy utrata zaufania może być przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę? Czy pracownik ma obowiązek informowania pracodawcy o karalności?... 91

12 JAKRO 76 KOMENTARZ - grudzień Czy w treści świadectwa pracy, należy zamieścić informację o okresie pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy? Jakie elementy potwierdzające zawarcie umowy, powinna zawierać w swej treści umowa o pracę? Jakie obowiązują zasady przy zatrudnianiu młodocianych? Czy jest możliwe zamieszczanie w umowach o pracę postanowień określających rozkład lub system czasu pracy albo okresową waloryzację wynagrodzenia za pracę? Czy umowa na zastępstwo w okresie usprawiedliwionej nieobecności pracownika, może być poprzedzona dwutygodniowym okresem próbnym? Czy dostarczenie poprzednich świadectw pracy po ustaniu zatrudnienia, daje pracownikowi możliwość domagania się sprostowania świadectwa pracy? Czy pracodawca może wypowiedzieć pracownikowi umowę o pracę z powodu przeciwwskazań lekarskich? Czy pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę po powrocie pracownika z urlopu wychowawczego? Czy w razie likwidacji pracodawcy, pracownikom przysługuje ochrona przed wypowiedzeniem umowy o pracę? Czy pracodawca może zatrudnić na umowę zlecenia własnego pracownika, przebywającego na urlopie wypoczynkowym? Z jaką datą można rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika? Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracodawca może rozwiązać stosunek pracy w trybie dyscyplinarnym, jeżeli zaistnieje przyczyna uzasadniająca jej zastosowanie. Taką przyczyną może być nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy, stanowiąca ciężkie naruszenie przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych. Rozwiązanie umowy może nastąpić w ciągu jednego miesiąca od powzięcia wiadomości o wymienionej przyczynie i powinno być ono poprzedzone zasięgnięciem opinii reprezentującej pracownika organizacji związkowej. Oświadczenie woli pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia, wymaga zachowania formy pisemnej, wskazania przyczyny rozwiązania umowy oraz pouczenia o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy. Pisemne oświadczenie woli pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia, nie musi wskazywać terminu ustania stosunku pracy, który to skutek następuje zawsze w dacie dojścia oświadczenia do adresata w sposób umożliwiający mu realne zapoznanie się z jego treścią. Oświadczenie pracodawcy w sprawie niezwłocznego rozwiązania umowy jest najczęściej przekazywane pracownikowi i kwitowane przez niego bezpośrednio w miejscu pracy. Jeżeli pracownik odmawia przyjęcia pisma, wówczas pracodawca sporządza odpowiednią adnotację o ustnym zapoznaniu pracownika z jego treścią i odmowie potwierdzenia odbioru oświadczenia pracodawcy, co w zasadzie wyklucza wątpliwości odnośnie terminu ustania stosunku pracy. Pracownikowi nieobecnemu w pracy pisemne oświadczenie woli doręcza się w inny sposób, często przez pocztę, za dowodem doręczenia, jednak bez poświadczenia odbioru przesyłki, a więc również w razie jej zwrotu w związku z niepodjęciem w terminie, pomimo awizowania przez pocztę, pracodawca nie może być pewien daty ustania stosunku pracy podanej w świadectwie i musi się liczyć z koniecznością jej ewentualnej zmiany.

13 JAKRO 98 KOMENTARZ - grudzień WYNAGRODZENIA I ŚWIADCZENIA PRACOWNICZE str Jak należy obliczyć wynagrodzenie za urlop pracownika, którego wynagrodzenie składa się ze składników stałych oraz zmiennych? Jakie są skutki niepodpisania aneksu do umowy o pracę, zmieniającego wysokość wynagrodzenia? Czy premię uznaniową uwzględnia się przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego? W jakich przypadkach, pracownikowi należy wypłacić wyrównanie do minimalnego wynagrodzenia za pracę? Czy miesięczną nagrodę uznaniową, można wypłacić w innym terminie, niż wynagrodzenie za pracę? Czy czasowe zamieszkiwanie w miejscowości, w której mieści się zakład pracy, daje prawo do podwyższonych kosztów uzyskania przychodu? Jak zmiana częstotliwości i terminów wypłaty wynagrodzenia, wpływa na koszty uzyskania przychodów w trakcie roku kalendarzowego? Jaka jest różnica w obliczaniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy a wynagrodzenia urlopowego? Czy w umowie o pracę, należy wskazać wynagrodzenie pracownika w kwocie brutto lub netto? Czy osobie przebywającej na zwolnieniu lekarskim w związku z ciążą, a następnie na zasiłku macierzyńskim, przysługuje podwyżka, która została przyznana innym pracownikom w trakcie roku? Jak należy obliczyć wynagrodzenie urlopowe i ekwiwalent od zmiennych składników wynagrodzenia, jeśli pracownik nie przepracował wymaganych trzech miesięcy? W jaki sposób należy ustalić termin wypłaty wynagrodzenia za pracę? Jakie świadczenia z ZFŚS przysługują emerytom, będącym pracownikami? Czy pracownik ma prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku, któremu uległ w podróży służbowej? Czy emerytowanemu nauczycielowi przysługuje świadczenie urlopowe? Czy pracodawca musi wypłacić wynagrodzenie pracownikom w związku z przestojem z powodu powodzi? Jakie koszty uzyskania będą stosowane w przypadku przychodów pracownika, którego miejsce zamieszkania jest inne, niż miejsce zameldowania? Czy przy zawarciu dwóch umów o pracę z jednym pracodawcą, jest możliwość stosowania kosztów uzyskania przychodu tylko z jednego stosunku pracy, na wniosek pracownika? Czy zmiana miejsca zamieszkania pracownika w ciągu roku, wpływa również na zmianę w stosowaniu kosztów uzyskania przychodu? Czy nadpłacone wynagrodzenie oraz bezpodstawnie wypłacone zasiłki z ubezpieczenia chorobowego, powinno się uwzględniać w informacji PIT-11? W jakich przypadkach, do wynagrodzenia pracownika, można zastosować koszty uzyskania przychodu z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich? Kiedy przysługuje dodatek wyrównawczy w związku z chorobą zawodową? W jaki sposób należy ustalić wynagrodzenie urlopowe po podwyżce? Czy płatnik musi sporządzić informację PIT, w razie śmierci pracownika i zleceniobiorcy? Czy świadczenia z ZFŚS dla wdowy po zmarłym pracowniku, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym? Czy premie uznaniowe i prowizyjne, wchodzą w skład normalnego wynagrodzenia za pracę nadliczbową?...113

14 KOMENTARZ - grudzień JAKRO Czy jest dopuszczalne przeznaczenie części zgromadzonych środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych na lokatę bankową? Czy pracownik ma możliwość egzekwowania niewypłaconego świadczenia urlopowego? Czy równoległe zatrudnienie w dwóch zakładach pracy, pozwala na stosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodu? Czy zmiana wysokości stawek płacy zasadniczej, wprowadzona w zakładzie pracy, obejmie również pracownicę powracająca z urlopu wychowawczego? Po jakim okresie zatrudnienia, pracownikowi należy się świadczenie urlopowe? Czy świadczenie urlopowe i świadczenia świąteczne, mogą być wypłacane ze środków obrotowych zakładu pracy? Jak ustalić wysokość świadczenia urlopowego dla pracownika zatrudnionego przez kilka miesięcy w roku? W jaki sposób należy obliczyć wynagrodzenie za udzielone pracownikowi zwolnienie od pracy na poszukiwanie pracy? Jak dokonywać potrąceń w przypadku zbiegu egzekucji należności alimentacyjnych i niealimentacyjnych z wynagrodzenia pracownika? W jaki sposób ustalić wysokość odprawy emerytalnej? Czy można wypłacać pracownikom dofinansowanie z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych do wczasów zagranicznych? Jak należy obliczyć wynagrodzenie za urlop pracownika, którego wynagrodzenie składa się ze składników stałych oraz zmiennych? Zgodnie z obowiązującymi przepisami, dla celów ustalenia wynagrodzenia urlopowego, przeliczania wymagają tylko składniki o charakterze zmiennym, ponieważ składniki o charakterze stałym, uwzględnia się w tym wynagrodzeniu, w wysokości należnej w miesiącu wykorzystania urlopu wypoczynkowego. Zgodnie z przepisami rozporządzenia MPiPS w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop, składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej, w stałej wysokości, uwzględnia się w wynagrodzeniu urlopowym, w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu. Natomiast zmienne składniki wynagrodzenia, przysługujące za okresy nie dłuższe, niż jeden miesiąc, należy uwzględnić przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości, wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych, poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu a w przypadkach znacznego wahania ich wysokości, składniki te mogą być uwzględnione przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości, wypłaconej pracownikowi w okresie nieprzekraczającym 12 miesięcy kalendarzowych, poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu wypoczynkowego. Pracodawca decyduje w oparciu o wewnętrzne przepisy płacowe, w jaki sposób należy kwalifikować dany składnik wynagrodzenia. Wynagrodzenie ustalone według wymienionych zasad, stanowi podstawę wymiaru wynagrodzenia urlopowego. Wynagrodzenie urlopowe oblicza się: dzieląc podstawę wymiaru, przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona

15 KOMENTARZ - grudzień JAKRO 6. CZAS PRACY I URLOPY WYPOCZYNKOWE str Czy pracownica, która podczas urlopu wychowawczego urodziła kolejne dziecko i pobierała zasiłek macierzyński, za ten okres nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego? Czy przekroczenie limitu godzin pracy niepełnoetatowca, będącego pracownikiem tymczasowym, powoduje potrzebę wypłacenia należności za nadgodziny? Czy pracodawca może udzielić urlopu wypoczynkowego po długim okresie niezdolności do pracy z powodu choroby? Jakie są zasady udzielania urlopu wypoczynkowego nauczycielowi, zatrudnionemu w placówce feryjnej? Czy w jednym zakładzie pracy, mogą być stosowane różne okresy rozliczeniowe? Czy wykorzystywany przez pracownika urlop na żądanie, można odpisać z puli urlopu zaległego? W jakich przypadkach, pracodawca może polecić wykonywanie pracy w niedzielę lub w święto? Czy przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy od świadczeń należnych pracownicy, przebywającej na urlopie macierzyńskim, należy stosować koszty uzyskania przychodów i kwotę zmniejszającą podatek? W jaki sposób należy rozliczyć czas pracy w wolną sobotę i niedzielę, pracownika delegowanego w podróż służbową? W jaki sposób należy określić w umowie o pracę liczbę godzin, powyżej której przysługuje dodatek do wynagrodzenia jak za pracę nadliczbową pracownika, zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy? W jaki sposób należy sporządzić harmonogram pracy dla kierowcy, zatrudnionego w mieszanym systemie czasu pracy? Czy udzielając pracownikowi pierwszego urlopu wypoczynkowego, pracodawca może zaokrąglać należny wymiar urlopu do pełnych godzin albo dni? Jak prawidłowo rozliczać czas pracy pracownika z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności? Jak ustalać wymiar i jak udzielać urlopów wypoczynkowych pracownikom, zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy? W jaki sposób pracodawca wypełnia obowiązek zapewnienia pracownikowi prawa do odpoczynku? Jakie są zasady udzielania urlopu wypoczynkowego po zmianie pracodawcy? Czy w każdym przypadku, pracownik ma prawo do odpoczynku po podróży służbowej? W jaki sposób ustalić czas pracy i obliczyć wynagrodzenie, jeżeli pracownik pracuje przez część okresu rozliczeniowego? Czy czas pełnienia dyżuru, może naruszać prawa pracownika do odpoczynku dobowego? Czy pracownik ma obowiązek świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych? Jaki jest limit godzin nadliczbowych kierowcy samochodu o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony? W jakiej formie można wprowadzić stosowanie indywidualnego czasu pracy na podstawie ustawy antykryzysowej? Czy jest dopuszczalne w systemie równoważnym, zatrudnienie pracowników po 6 dni w tygodniu, co drugi tydzień? Czy pracodawca może wypłacać ryczałt za podróże służbowe kierowcy, podróżującemu po całym kraju? Jak prawidłowo rozliczyć czas pracy trenerów podczas wyjazdu na obóz treningowy? W jaki sposób należy dokumentować podróż służbową kierowcy? Czy pracodawca może prowadzić ewidencję czasu pracy w formie elektronicznej?

16 JAKRO 120 KOMENTARZ - grudzień Czy pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi zwolnienia od pracy w wymiarze 5 godzin tygodniowo, w celu podjęcia dodatkowej pracy jako nauczyciel zawodu? Czy pracownicy przysługuje urlop okolicznościowy w związku z pogrzebem byłego teścia? Czy pracownica, która korzysta z przerwy na karmienie dziecka piersią, ma również prawo do przerwy 15 minutowej, jak wszyscy pracownicy? W jaki sposób można zmienić okres rozliczeniowy w małym zakładzie pracy? W jaki sposób ustalić wymiar urlopu wypoczynkowego w razie zmiany etatu w trakcie miesiąca? W jaki sposób należy rozplanować czas pracy pracownikom domu pomocy społecznej na wyjeździe z podopiecznymi? Jakie są zasady udzielania dodatkowego urlopu dla pracownika niepełnosprawnego? W jakim wymiarze należy udzielić urlopu wypoczynkowego po kilkuletniej przerwie w zatrudnieniu? Jakie warunki muszą być spełnione przez pracownika w celu uzyskania urlopu wychowawczego? W jaki sposób jest rekompensowana kierowcy, praca w nadgodzinach? Ile dni urlopu na żądanie przysługuje pracownikowi zatrudnionemu na część etatu? Jeżeli pracownik nie zgłosi odpowiedniego wniosku, czy przysługują mu dwa dni wolne na poszukiwanie następnej pracy? Czy pracownica, która podczas urlopu wychowawczego urodziła kolejne dziecko i pobierała zasiłek macierzyński, za ten okres nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego? Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w czasie trwania urlopu wychowawczego, pracownica nie nabywa prawa do urlopu wypoczynkowego. Jeżeli pracownica urodzi dziecko podczas urlopu wychowawczego, nie następuje przerwanie tego urlopu i jego zamiana na urlop macierzyński, jednak pracownicy przysługuje zasiłek macierzyński za okres odpowiadający części urlopu macierzyńskiego, która przypada po porodzie. Pracownica nabędzie prawo do urlopu wypoczynkowego dopiero po powrocie do pracy z urlopu wychowawczego. Pracownikowi, który powraca do pracy u dotychczasowego pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego, po trwającym co najmniej 1 miesiąc okresie niewykonywania pracy, np. z powodu urlopu wychowawczego, przysługuje urlop proporcjonalny do okresu, jaki pozostał do końca roku kalendarzowego. Przy ustalaniu urlopu w wymiarze proporcjonalnym, niepełny kalendarzowy miesiąc pracy, zaokrągla się w górę do pełnego miesiąca, natomiast niepełny dzień urlopu, zaokrągla się w górę do pełnego dnia. Ustalając wymiar proporcjonalnego urlopu wypoczynkowego przyjmuje się, że kalendarzowy miesiąc pracy odpowiada 1/12 wymiaru urlopu przysługującego pracownikowi. Pracownica nabyłaby prawo do urlopu wypoczynkowego, gdyby przerwała urlop wychowawczy, wówczas mogłaby korzystać z urlopu macierzyńskiego, po którym nabyłaby prawo do urlopu wypoczynkowego i pracodawca byłby obowiązany udzielić pracownicy na jej wniosek urlopu wypoczynkowego, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim Czy przekroczenie limitu godzin pracy niepełnoetatowca, będącego pracownikiem tymczasowym, powoduje potrzebę wypłacenia należności za nadgodziny? Zgodnie z obowiązującymi przepisami, postanowienia regulaminu wynagradzania nie są wiążące w odniesieniu do pracowników tymczasowych, ponieważ nie są oni pracownikami