do przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych i prawa pracy Zagadnienia omawiane na szkoleniach

Transkrypt

1 do przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych i prawa pracy Zagadnienia omawiane na szkoleniach Sztum - marzec

2 OPRACOWANIE: copyright by Jacek Kropkowski DRUK I OPRAWA: HELDRUK Malbork, ul. Partyzantów 3b SKŁAD I ŁAMANIE WYDAWCA: Wydawnictwo JAKRO ul. Wojciechowskiego SZTUM tel./fax ( ) tel./fax ( ) wydawnictwo@jakro.com.pl ISBN

3 Szanowni Czytelnicy! Mamy przyjemność zaprezentować Państwu najnowsze wydanie KOMENTARZA, który stanowi uzupełnienie zbioru ujednoliconych przepisów prawnych pt. KODEKS UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH - PRAWO PRACY - KONTROLA. Zawarte w komentarzu wyjaśnienia dotyczące poszczególnych przepisów lub zagadnień prawnych, mogą być wykorzystane jako pomoc przy realizacji zadań, dotyczących ubezpieczeń społecznych i prawa pracy, jednak komentarz nie stanowi wykładni obowiązującej a występujące wątpliwości powinny być rozpatrywane indywidualnie i w zależności od potrzeb, należy uzyskać wyjaśnienie wiążące lub decyzję, wydawane przez właściwe organy administracji państwowej. Do końca 2009r. zostaną wydane jeszcze trzy KOMENTARZE: w czerwcu, wrześniu i grudniu. Tradycyjnie w KOMENTARZACH, trudna problematyka z zakresu ubezpieczeń społecznych, prawa pracy i podatku dochodowego, zostanie omówiona w formie pytań i odpowiedzi. W KOMENTARZU znajduje się również AKTUALIZACJA KODEKSU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH, oraz opis wprowadzonych zmian. Dodatkowo wykupienie całorocznej PRENUMERATY - KODEKSU i KOMENTARZY, daje prawo do nieodpłatnego korzystania z wersji elektronicznej z naszej oferty wydawniczej. Poprzez Internet Nabywca książek, ma pełny dostęp do KODEKSU i KOMENTARZY oraz bieżącej ich AKTUALIZACJI, bez jakichkolwiek ograniczeń. Informujemy, że dla potrzeb prawidłowego sporządzania zaświadczeń o zarobkach, do naliczenia emerytury, renty i kapitału początkowego, została wydana książka: KAPITAŁ POCZĄTKOWY - zbiór przepisów z lat , która zawiera przepisy dotyczące składników wynagrodzeń, od których były naliczane składki na ubezpieczenia społeczne, z czego w przyszłości będzie obliczona podstawa wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych. Od stycznia 2009r. są organizowane na terenie całego kraju szkolenia specjalistyczne, dotyczące najnowszych zmian w przepisach, z zakresu ubezpieczeń społecznych, prawa pracy i podatku dochodowego. Szczegółowy program oraz terminy szkoleń, podajemy na naszych stronach internetowych a bliższych informacji udziela Biuro Wydawnictwa. Z poważaniem Wydawca

4 JAKRO 4 KOMENTARZ - marzec Spis treści KOMENTARZA: I. Ubezpieczenia społeczne i prawo pracy - w pytaniach i odpowiedziach Składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne Świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa Świadczenia emerytalne i rentowe Zatrudnianie, dokumentacja pracownicza Wynagrodzenia i świadczenia pracownicze Czas pracy i urlopy wypoczynkowe II. Aktualizacja KODEKSU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH - przepisy III. Najnowsze zmiany w przepisach - komentarz IV. Wskaźniki, stawki, wysokość świadczeń

5 KOMENTARZ - marzec JAKRO I. UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE I PRAWO PRACY - w pytaniach i odpowiedziach 1. SKŁADKI NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE I ZDROWOTNE 1.1. Za których pracowników, płatnik od lipca 2009r. nie będzie musiał płacić składek na Fundusz Pracy i FGŚP? Jakie są zasady rozliczania składkowo-podatkowego przychodów, uzyskanych przez pracownika z umów o pracę i zlecenia? Jakie są zasady wniesienia odwołania do sądu od decyzji ZUS? Jaka jest podstawa wymiaru składek emerytalno-rentowych dla osób na urlopie wychowawczym, objętych ubezpieczeniami przez część miesiąca? Czy przedsiębiorca może opłacać składki do ZUS w formie gotówkowej? Czy od należności za czas podróży służbowej menedżera w kwotach wyższych, niż wynikające z przepisów rozporządzeń w sprawie podróży służbowych, należy rozliczać składki na ubezpieczenia społeczne i zaliczkę na podatek dochodowy? Jakie zmiany w zakresie ubezpieczeń społecznych, wprowadziła nowelizacja ustawy o swobodzie działalności gospodarczej? W jaki sposób należy zgłosić do ubezpieczeń telepracownika i jak naliczać za niego składki na ubezpieczenia społeczne? Czy składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za pracownicę zatrudnioną w niepełnym wymiarze czasu pracy, przebywającą na urlopie wychowawczym, należy obliczać od kwoty minimalnego wynagrodzenia proporcjonalnie zmniejszonej do wymiaru czasu pracy? Po jakim czasie ulegną przedawnieniu składki na ubezpieczenia społeczne? Jakie są zasady ustalania rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych? Czy ZUS bez upomnienia może dokonać zajęcia bankowego z tytułu zaległości składkowych? Jak należy rozliczyć składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy za miesiąc, w którym przychód przekroczył 250 % przeciętnego wynagrodzenia? Czy od r. przedsiębiorca powinien zgłosić się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z działalności gospodarczej, jeżeli podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia z tytułu pracy nakładczej, jest niższa od najniższej podstawy wymiaru składek z działalności? Czy miesięczne premie uznaniowe wypłacane pracownikom również za okresy pobierania świadczeń chorobowych, należy wyłączyć z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne? W jaki sposób należy dokonać rozliczenia składkowo-podatkowego uzyskanego przez emeryta wynagrodzenia? W jaki sposób od wypłaconego wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenia, należy rozliczyć składki na ubezpieczenia społeczne i zaliczkę na podatek dochodowy? W jaki sposób należy dokonać rozliczenia składkowo-podatkowego pracownika zatrudnionego na 1/2 etatu z wynagrodzeniem niższym od minimalnego? Czy osoba, która odwołała się od decyzji ZUS, może zostać obciążona kosztami sądowymi? Czy kupony obiadowe podlegają oskładkowaniu i opodatkowaniu? Jakie zmiany wprowadzono do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i emerytalnej? Czy w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, występuje obowiązek ubezpieczenia społecznego osoby współpracującej? Z jaką datą powstaje obowiązek ubezpieczeń w ZUS dla osób prowadzących działalność gospodarczą w ramach spółek prawa handlowego?... 19

6 JAKRO 6 KOMENTARZ - marzec Czy wartość telefonu służbowego przekazanego pracownikowi, podlega oskładkowaniu i opodatkowaniu? Czy dodatek za rozłąkę i kwota zwrotu kosztów przeniesienia służbowego, podlega oskładkowaniu? Jakie są zasady naliczania składki ZUS i podatku od wynagrodzenia z umowy zlecenia do 200,00 zł? Czy osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych, mająca status członka rodziny pracownika, powinna od r. podlegać ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu bycia osobą bezrobotną? Czy wartość upominków dla pracownic z okazji Dnia Kobiet, podlega oskładkowaniu? Za których pracowników, płatnik od lipca 2009r. nie będzie musiał płacić składek na Fundusz Pracy i FGŚP? Po zmianie przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, zwolnienie z opłacania składek na Fundusz Pracy i FGŚP będzie dotyczyło osób zatrudnionych po dniu r. Pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne nie będą opłacać składek na Fundusz Pracy przez okres 12 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę, za osoby zatrudnione, które: ukończyły 50 rok życia oraz w okresie 30 dni przed zatrudnieniem pozostawały w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy. Za tych pracowników, pracodawcy nie będą też w wyżej podanym okresie opłacać składki na FGŚP. Ponadto od r. składki na Fundusz Pracy nie będzie się opłacać za osoby, które osiągnęły wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn i również za te osoby nie będzie opłacało się też składek na FGŚP Jakie są zasady rozliczania składkowo-podatkowego przychodów, uzyskanych przez pracownika z umów o pracę i zlecenia? Zgodnie z obowiązującymi zasadami, umowa zlecenia zawarta z własnym pracodawcą, dla celów składkowych, traktowana jest tak jak umowa o pracę. W podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika, wykonującego u własnego pracodawcy zlecenie, uwzględnia się obok przychodów z tytułu stosunku pracy, również przychód z tytułu umowy zlecenia. Od tak ustalonej podstawy, płatnik rozlicza składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. W raporcie ZUS RCA, jako podstawę wymiaru składki zdrowotnej pracownika, wykonującego u własnego pracodawcy umowę zlecenia, należy wykazać łączny przychód z obydwu umów, pomniejszony o składki na ubezpieczenia społeczne pobrane ze środków pracownika. Natomiast jako kwotę tej składki, powinno się wykazać sumę składki zdrowotnej, ustalonej odrębnie od przychodu z umowy o pracę i z umowy zlecenia. Ponieważ umowa o pracę i umowa zlecenia, są odrębnymi źródłami przychodów, zgodnie z przepisami ustawy podatkowej, zaliczkę na podatek dochodowy, pracodawca ustala odrębnie: od przychodu z umowy o pracę i odrębnie od przychodu z umowy zlecenia. Również w 2009r. od przychodu uzyskanego z umowy zlecenia nieprzekraczającego 200,00 zł pobiera się zaliczkę na podatek dochodowy, a nie zryczałtowany podatek, ponieważ umowa ta została zawarta z własnym pracownikiem. Przepis o podatku zryczałtowanym stosuje się do przychodów z umowy zlecenia, jeżeli suma należności określonych w umowie lub w umowach zawartych z osobą niebędącą pracownikiem płatnika z tego samego tytułu, nie przekracza miesięcznie od tego samego płatnika kwoty 200,00 zł. Przy ustalaniu zaliczki na podatek dochodowy, dochód do opodatkowania: z umowy o pracę, pracodawca pomniejszy

7 KOMENTARZ - marzec JAKRO 2. ŚWIADCZENIA Z UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO W RAZIE CHOROBY I MACIERZYŃSTWA 2.1. Czy pracownikowi sprawującemu opiekę nad noworodkiem za okres pobytu jego matki w szpitalu, przysługuje dodatkowo zasiłek opiekuńczy? Jaki jest okres wyczekiwania na prawo do świadczeń chorobowych pracownika, który po ukończeniu szkoły zawodowej, podjął w trybie zaocznym naukę w szkole średniej? Jak należy uzupełnić wynagrodzenie, uwzględniane w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego, jeżeli w danym miesiącu pracownik chorował przez kilka dni i przekroczył kwotę rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe? W jakich sytuacjach pracownik nie nabywa prawa do świadczeń chorobowych? W jaki sposób ustala się podstawę wymiaru zasiłku chorobowego dla zleceniobiorcy, który stał się niezdolny do pracy po kilku dniach wykonywania umowy? Czy byłemu pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy, powstałej po rozwiązaniu umowy o pracę? Przez jaki okres jest wypłacane wynagrodzenie chorobowe dla 50-latka? W jaki sposób należy ustalić prawo do wynagrodzenia chorobowego, dla nowo zatrudnionego pracownika? Czy oskładkowaną wartość świątecznych upominków, należy wliczać do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego? W jaki sposób należy wliczać do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, nową premię kwartalną? Czy zleceniobiorcy przysługuje prawo do zasiłku opiekuńczego za okres sprawowania osobistej opieki nad chorym dzieckiem? W jaki sposób należy udokumentować prawo ojca dziecka do zasiłków macierzyńskiego i opiekuńczego w razie przebywania matki dziecka w szpitalu? Czy pracownik, który ukończył w 2008r. 50 lat i w styczniu 2009r. za 20 dni otrzymał wynagrodzenie za czas choroby, od r. ma prawo do wynagrodzenia chorobowego, czy do zasiłku chorobowego? Komu przysługuje prawo do dodatku wyrównawczego? Czy wprowadzenie nowego składnika wynagrodzenia wpływa na podstawę wymiaru zasiłku chorobowego? Czy zaległość składkowa wobec ZUS, jest przyczyną utraty prawa do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego? Czy okres nieobecności w pracy w związku z chorobą, za który pracownik nie nabył prawa do świadczeń chorobowych, należy wykazać w raporcie ZUS RSA? Jaka jest wysokość zasiłku macierzyńskiego w okresie urlopu wychowawczego lub bezpośrednio po takim urlopie? Jakie są zasady obliczania zasiłku chorobowego dla pracownika świadczącego pracę przez mniej, niż połowę obowiązującego czasu pracy? Kiedy można żądać od ZUS odsetek z powodu opóźnienia w wypłacie świadczeń? Czy wysokość honorariów autorskich, podlega wliczeniu do podstawy wyliczenia zasiłku chorobowego? Czy w celu obliczenia wysokości wynagrodzenia chorobowego, należy zsumować wynagrodzenie nauczyciela na podstawie dwóch umów o pracę? W jaki sposób następuje rozliczenie wynagrodzenia chorobowego, uznanego za zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego?... 36

8 JAKRO 24 KOMENTARZ - marzec Czy pracodawca może żądać od pracownika zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego, jeżeli w trakcie kontroli, ZUS zakwestionował wysokość wypłaconego zasiłku? Na podstawie jakiego dokumentu można obliczyć wysokość wynagrodzenia chorobowego finansowanego przez pracodawcę? Jak należy obliczyć wysokość nagrody rocznej, którą należy uwzględnić w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego, jeżeli pracownik zatrudniony na cały etat przez część ubiegłego roku, pracował w niższym wymiarze czasu pracy? Czy rodzinie zmarłego pracownika przysługuje również wyrównanie zasiłku chorobowego? Czy pracownikowi sprawującemu opiekę nad noworodkiem za okres pobytu jego matki w szpitalu, przysługuje dodatkowo zasiłek opiekuńczy? Zgodnie z przepisami ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, pracownikowi przysługuje zasiłek opiekuńczy za okres pobytu matki dziecka w szpitalu, począwszy od dnia wypisania dziecka ze szpitala, nie dłużej jednak niż do wykorzystania przez nią 8 tygodni urlopu macierzyńskiego po porodzie. Ojcu dziecka przysługuje dodatkowo, niezależnie od dotychczasowego zasiłku opiekuńczego, zasiłek opiekuńczy w wymiarze do 56 dni, w okresie korzystania przez matkę dziecka z urlopu macierzyńskiego w wymiarze 8 tygodni po porodzie i jej pobytu w szpitalu ze względu na stan zdrowia, uniemożliwiający sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem. Wymiar dodatkowego zasiłku opiekuńczego nie jest związany z rokiem kalendarzowym. Nie jest również wliczany do wymiaru 60 dni opieki. Ojciec dziecka lub inny ubezpieczony członek najbliższej rodziny, który przerwie zatrudnienie lub inną działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w wieku do 8 tygodni, w okresie gdy matka korzystająca z urlopu macierzyńskiego przebywa ze względu na swój stan zdrowia w szpitalu, ma prawo do zasiłku opiekuńczego. Jeżeli po wykorzystaniu 8 tygodni urlopu macierzyńskiego po porodzie, matka dziecka nadal będzie przebywała w szpitalu, urlop macierzyński może zostać przerwany, wówczas pracownik, ojciec wychowujący dziecko, będzie mógł skorzystać z urlopu macierzyńskiego w wymiarze odpowiadającym okresowi pobytu matki dziecka w szpitalu, nie dłużej jednak niż do wykorzystania pełnego wymiaru urlopu macierzyńskiego. Za okres ten pracownica, po przedłożeniu zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA, będzie miała prawo odpowiednio do wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego, ale łączny wymiar urlopu macierzyńskiego, nie może przekroczyć wymiaru określonego w przepisach Kodeksu pracy Jaki jest okres wyczekiwania na prawo do świadczeń chorobowych pracownika, który po ukończeniu szkoły zawodowej, podjął w trybie zaocznym naukę w szkole średniej? Zgodnie z przepisami ustawy zasiłkowej, pracownik kontynuujący jednocześnie naukę w szkole, nabywa prawo do świadczeń chorobowych po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Okres 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, jest okresem wyczekiwania, do którego wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego. Prawo do świadczeń chorobowych bez konieczności spełnienia wymogu okresu wyczekiwania przysługuje m.in. absolwentom szkół lub szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły

9 JAKRO 40 KOMENTARZ - marzec ŚWIADCZENIA EMERYTALNE I RENTOWE 3.1. Jaki jest tryb postępowania w sprawie przyznania emerytury pomostowej? Kto jest uprawniony do emerytury pomostowej? Komu przysługuje prawo do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w szczególnych warunkach? Jaka jest wysokość emerytury pomostowej? Jaki jest tryb postępowania w sprawie przyznania emerytury pomostowej? Zgodnie z przepisami ustawy o emeryturach pomostowych, postępowanie w sprawie emerytury pomostowej wszczyna się na wniosek pracownika, zgłoszony w ZUS bezpośrednio lub za pośrednictwem płatnika składek. Decyzję w sprawie emerytury pomostowej wydaje ZUS, właściwy ze względu na miejsce zamieszkania pracownika, od której przysługuje ubezpieczonemu prawo wniesienia odwołania do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, w terminie 30 dni od doręczenia ubezpieczonemu odpisu decyzji. Prawo do emerytury pomostowej powstaje z dniem spełnienia warunków wymaganych do nabycia tego prawa. W przypadku pobierania zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego, prawo do emerytury pomostowej powstaje z dniem zaprzestania pobierania tego zasiłku lub świadczenia. Emeryturę pomostową wypłaca się za miesiąc kalendarzowy a wysokość świadczenia za niepełny miesiąc ustala się, dzieląc kwotę emerytury przez liczbę dni kalendarzowych w miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które emerytura przysługuje. W razie zbiegu prawa do emerytury pomostowej z prawem do renty, uposażenia w stanie spoczynku, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub innego świadczenia o charakterze emerytalnym lub rentowym, ustalonym na podstawie odrębnych ustaw, przysługuje tylko jedno z tych świadczeń - wyższe lub wybrane przez uprawnionego. Prawo do emerytury pomostowej ulega zawieszeniu lub emerytura ta ulega zmniejszeniu na zasadach określonych w ustawie emerytalnej, natomiast prawo do emerytury pomostowej ulega zawieszeniu bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu w razie podjęcia przez uprawnionego pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Prawo do emerytury pomostowej ustaje z dniem: poprzedzającym dzień nabycia prawa do emerytury, która jest ustalona decyzją ZUS lub innego organu emerytalno-rentowego, określonego w odrębnych przepisach; osiągnięcia przez uprawnionego wieku 60 lat w przypadku kobiet oraz 65 lat w przypadku mężczyzn, jeżeli uprawniony nie ma prawa do emerytury ustalonego decyzją ZUS lub innego organu emerytalno-rentowego, określonego w odrębnych przepisach; oraz śmierci uprawnionego Kto jest uprawniony do emerytury pomostowej? Zgodnie z przepisami ustawy o emeryturach pomostowych, prawo do emerytury pomostowej przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki: urodził się po r.; ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat; osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn; ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w ustawie emerytalnej, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn; przed dniem 1 stycznia

10 KOMENTARZ - marzec JAKRO 4. ZATRUDNIANIE, DOKUMENTACJA PRACOWNICZA 4.1. Czy choroba pracownika stanowi przyczynę rozwiązania umowy o pracę? Czy w czasie korzystania przez pracownika z urlopu bezpłatnego, można z nim rozwiązać umowę o pracę w drodze wypowiedzenia? Czy pracodawca ma obowiązek ponownego zatrudnienia pracownika po zakończeniu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego? Jakie są różnice pomiędzy umową o pracę na czas określony, a na czas wykonania określonej pracy? Czy z pracownikiem, któremu przyznano rentę z tytułu niezdolności do pracy, można rozwiązać stosunek pracy? Jak prawidłowo zatrudniać osoby przy pracach sezonowych? Jakie są konsekwencje odmowy zwrotu sprzętu należącego do pracodawcy? W jaki sposób można przekazać pracowników innemu pracodawcy? Jak można zatrudniać pracowników podejmujących pierwszą pracę w życiu? Czy pracodawca nadal musi informować urząd pracy o zatrudnieniu bezrobotnego? Czy pracodawca może zmienić warunki pracy i płacy pracownikom w wieku przedemerytalnym? Czy umowa o pracę ulegnie przedłużeniu, jeżeli termin jej rozwiązania ma nastąpić w okresie przebywania pracownicy na urlopie macierzyńskim? Jaki może być zakres kontroli PIP w zakładzie pracy? Czy pracownikowi można wypowiedzieć umowę o pracę z powodu osiągnięcia wieku emerytalnego? Kiedy należy wypłacić odprawę emerytalną pracownikowi, który wypowiedział umowę o pracę w związku z przejściem na emeryturę? Czy jest możliwe wprowadzenie do umowy na czas określony zapisu o możliwości wcześniejszego jej wypowiedzenia? Czy choroba pracownika stanowi przyczynę rozwiązania umowy o pracę? Zgodnie z obowiązującymi przepisami, wypowiedzenie umowy o pracę pracownikowi, który długotrwale choruje, może nastąpić po upływie okresu ochronnego. W czasie korzystania przez pracownika ze zwolnienia lekarskiego, które uzasadnia jego nieobecność w pracy, pracodawcy nie wolno wypowiedzieć pracownikowi umowy o pracę, ale ta ochrona działa tylko do czasu upływu okresów, po których przy założeniu, że absencja będzie trwała nadal, umowa może zostać rozwiązana bez wypowiedzenia. Okres wypowiedzenia wynosi: 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy, przy czym do tego okresu zatrudnienia nie dolicza się okresu niezdolności do pracy; łączny okres pobierania wynagrodzenia chorobowego, zasiłku chorobowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące, gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy powstała w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. W przypadku, kiedy upłyną okresy ochronne, pracodawca ma do wyboru: albo rozwiązać umowę bez wypowiedzenia, albo ją wypowiedzieć i wówczas pismo wypowiadające może uzasadnić długotrwałą nieobecnością w pracy spowodowaną chorobą, ponieważ wywołuje ona dezorganizację pracy, czyli ma niekorzystne skutki dla pracodawcy. Jeśli pracownik przedstawia zwolnienia lekarskie często na krótkie okresy, wówczas pracodawca może doręczyć mu wypowiedzenie w przerwach między nimi, ponieważ

11 KOMENTARZ - marzec JAKRO 5. WYNAGRODZENIA I ŚWIADCZENIA PRACOWNICZE 5.1. Czy pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli pracodawca wypłaca wynagrodzenie z opóźnieniem? Czy pracownikom zatrudnionym w Polsce, można wypłacać wynagrodzenie w walucie obcej? Czy pracownica nabywa prawo do nagrody jubileuszowej w czasie trwania urlopu wychowawczego? Czy listę płac można przechowywać w formie elektronicznej? Czy należy uwzględnić wynagrodzenie z dodatkiem za godziny nadliczbowe, dopełniając podstawę ekwiwalentu za urlop? W jaki sposób należy odliczać od podstawy nagrody rocznej, wynagrodzenia za dni wolne z tytułu opieki nad dzieckiem lub urlop okolicznościowy? Czy pracodawca będąc w stanie likwidacji, musi wypłacić nagrodę jubileuszową pracownicy w okresie wypowiedzenia, która przebywa na urlopie wychowawczym? Jak obliczyć wynagrodzenie w razie nieprzepracowania pełnego miesiąca, w trakcie którego wystąpił jeszcze urlop wypoczynkowy? Czy osoby samotnie wychowujące dzieci, korzystają ze szczególnych przywilejów dotyczących podróży służbowej? Czy pracodawca może dokonać potrącenia z ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy niespłaconej przez pracownika pożyczki mieszkaniowej? Czy w razie śmierci pracodawcy, dotychczasowi pracownicy mają prawo do odszkodowania od następców prawnych zmarłego? W jaki sposób należy obliczyć podatek, jeżeli w danym miesiącu z tą samą osobą, zostanie zawarta kolejna umowa zlecenia z wynagrodzeniem również nieprzekraczającym 200,00 zł? Czy jest możliwe dofinansowanie opłat za przedszkole z ZFŚS? Jakie są zasady potrącania należności alimentacyjnych z wynagrodzenia za pracę i zasiłku chorobowego? Czy można w marcu 2009r. podwyższyć pracownikom wynagrodzenia zasadnicze, z mocą od 1 stycznia wraz z wyrównaniem? Czy rodzice zmarłej pracownicy, mają prawo do odprawy pośmiertnej? Kiedy wypłacić odprawę emerytalną, jeżeli pracownik po przyznaniu emerytury, nadal pracuje? Czy pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli pracodawca wypłaca wynagrodzenie z opóźnieniem? Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeśli pracodawca nie wypłaca mu w całości i terminowo wynagrodzenia za pracę. Pracownik ma również prawo do odszkodowania niezależnie od tego, z jakich przyczyn pracodawca nie wypłacał mu w terminie należnego wynagrodzenia. Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli pracodawca dopuścił się wobec niego ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków a przesłanką rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia jest wina umyślna lub rażące niedbalstwo pracodawcy. Pracodawca, który nie wypłaca pracownikowi w terminie całości wynagrodzenia, ciężko narusza swój podstawowy obowiązek z winy umyślnej, choćby z przyczyn niezawinionych, nie uzyskał środków finansowych na wynagrodzenia. Rozwiązanie umowy następuje z dniem, kiedy oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy dotarło do pracodawcy. Ten sposób rozwiązania stosunku pracy przez pracownika powinien znajdować odzwierciedlenie w jego świadectwie pracy.

12 JAKRO 64 KOMENTARZ - marzec CZAS PRACY I URLOPY WYPOCZYNKOWE 6.1. Ile dni urlopu należy udzielić pracownikowi zatrudnionemu na 1/4 etatu, który pracuje po 2 godziny dziennie? Jakie są zasady ustalania urlopu uzupełniającego, w przypadku osiągnięcia w trakcie roku 10-letniego stażu pracy? W jakich sytuacjach wystąpią godziny nadliczbowe u pracowników, zatrudnionych w równoważnym systemie czasu pracy? Czy pracownikowi zatrudnionemu w zadaniowym czasie pracy, przysługują należności z tytułu podróży służbowej? Kiedy pracodawca może wprowadzić ruchomy czas pracy? Jaki jest wymiar urlopu pracownika, podejmującego kolejne zatrudnienie? Czy urlop wychowawczy może być udzielony w częściach? Czy pracownik może zrzec się prawa do urlopu wypoczynkowego? Czy informację o wykorzystaniu urlopu wypoczynkowego, należy zamieścić w świadectwie pracy? Czy prowadzenie gospodarstwa rolnego jest zaliczane do stażu urlopowego? Jaki współczynnik należy zastosować do obliczenia ekwiwalentu za nie wykorzystaną część urlopu za poprzedni rok? Jakie mogą być konsekwencje braku limitu godzin w umowie o pracę, zawartej na część etatu? Kiedy występuje praca w nadgodzinach? W jakiej wysokości przysługuje dodatek za godziny nadliczbowe i ponadwymiarowe? Jakie są zasady udzielania urlopu proporcjonalnego? Jak ustalić czas pracy niepełnosprawnego pracownika, zatrudnionego na część etatu? W jaki sposób oblicza się dodatek za pracę nadliczbową z przekroczenia normy średniotygodniowej? Czy obowiązek udzielenia zaległego urlopu wypoczynkowego do końca pierwszego kwartału roku następnego, oznacza konieczność wykorzystania tego urlopu do 31 marca tego roku? Po ilu latach pracy w szkole, nauczyciel może skorzystać z urlopu dla poratowania zdrowia? Czy uchylanie się przez pracownika od wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego, pracodawca może wyznaczyć ten termin samodzielnie? Czy po powrocie z urlopu zdrowotnego, nauczycielowi przysługuje normalny urlop wypoczynkowy? Czy umowa o pracę ulegnie rozwiązaniu, w przypadku pracownika powołanego do odbycia ćwiczeń wojskowych, jeżeli w trakcie trwania umowy upłynie termin, do którego miał trwać stosunek pracy? Jakie są konsekwencje nieudzielenia dni wolnych na opiekę nad dzieckiem w wieku do 14 lat?... 77