Położenie satelity na podstawie wiadomości nawigacyjnej w formacie RINEX. dr hab. inż. Paweł Zalewski, prof. AM

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Położenie satelity na podstawie wiadomości nawigacyjnej w formacie RINEX. dr hab. inż. Paweł Zalewski, prof. AM"

Transkrypt

1 Położenie satelity na podstawie wiadomości nawigacyjnej w formacie RINEX dr hab. inż. Paweł Zalewsi, prof. AM

2 1. RINEX Położenie satelity - Zalewsi RINEX The Receiver Independent Exchange Format Version 3.02 International GNSS Service (IGS), RINEX Woring Group and Radio Technical Commission for Maritime Services Special Committee 104 (RTCM-SC104) April 3,

3 2. Przyładowy pli wiadomości nawigacyjnej Położenie satelity - Zalewsi 2.10 N: GPS NAV DATA RINEX VERSION / TYPE TPP :59:59 PGM / RUN BY / DATE DOMES: 12241M001 COMMENT COMMENT COMMENT.2608E E E E-06 ION ALPHA.1331E E E E+06 ION BETA E E DELTA-UTC: A0,A1,T,W 16 LEAP SECONDS END OF HEADER E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E

4 Położenie satelity - Zalewsi Nr sat. data toc a0 a1 a :00: E E-11 0 IODE Crs Δn M E E E E+01 Cuc e Cus a E E E E+04 toe Cic Ω0 Cis.41760E E E E-07 i0 Crc ω Ω E E-08 IDOT Codes L2 GPS wee L2 P flag.31394e SV accuracy SV health TGD IODC.20000E E E+02 Trans. time Fit interval Spare Spare.41041E

5 Położenie satelity - Zalewsi 3 toc Epoa zegara hh:mm:ss.s 4 a0, a1, a2 Współczynnii do poprawi zegara satelity s, s/s, s/s 2 5 IODE Nr wydania (emisji) danych efemerydalnych - 6 Crs Koreta promienia wodzącego satelity (sin) m 7 Δn Poprawa ruchu średniego rad/s 8 M0 Anomalia średnia dla epoi danych efemerydalnych rad 9 Cuc Koreta argumentu szeroości (cos) rad 10 e Mimośród orbity (escentryczność) - 11 Cus Koreta argumentu szeroości (sin) rad 12 a Pierwiaste dużej półosi orbity m 13 toe Czas odniesienia danych efemerydalnych (epoa efemeryd) s 14 Cic Koreta inlinacji (cos) rad 15 Ω0 Retascensja węzła wstępującego orbity rad 2-3

6 Położenie satelity - Zalewsi 16 Cis Koreta inlinacji (sin) rad 17 i0 Inlinacja orbity rad 18 Crc Koreta promienia wodzącego satelity (cos) rad 19 ω Argument perygeum rad 20 Ω. Zmiana retascensji w czasie (pochodna) rad/s 21 IDOT Zmiana inlinacji w czasie (pochodna) rad/s 22 Codes L2 Ilość odów na anale (częstotliwości) L2-23 GPS wee Liczni tygodni GPS - 24 L2 P flag Znaczni danych odu P na anale L2 0, 1 25 SV accuracy Błąd pomiaru zależny od wys. topocentrycznej satelity: URA ED m 26 SV health Status sygnału satelitarnego (0 O.) - 27 TGD Estymowana różnica opóźnienia grupowego pomiędzy L1 a L2 s 28 IODC Nr wydania (emisji) danych w celu weryfiacji IODE - 2-4

7 Położenie satelity - Zalewsi 29 Trans. time Moment transmisji wiadomości w se. GPS wee s 30 Fit interval Indes czasu ważności danych (ICD-GPS-200) - 31 Spare Pole zapasowe do wyorzystania w przyszłości - 32 Spare Pole zapasowe do wyorzystania w przyszłości - 2-5

8 3. Algorytm obliczeniowy (na podstawie ICD-GPS-200 oraz IS-GPS-800) Położenie satelity - Zalewsi Czas GPS ustalany jest przez segment ontrolny GPS w odniesieniu do Coordinated Universal Time (UTC) nadzorowanego przez U.S. Naval Observatory (USNO) z epoą zero o północy pomiędzy 5 stycznia 1980 / 6 stycznia Najwięszą jednostą czasu GPS jest jeden tydzień (GPS wee) zdefiniowany jao seund. Czas GPS może różnić się od UTC ponieważ oparty jest o ciągłą salę czasu, a UTC jest oresowo poprawiany o całowitą liczbę seund przestępnych (soowych ang. leap seconds). Nie uwzględniając seund przestępnych sala GPS jest utrzymywana przez segment ontrolny w granicach 50 nanoseund zgodności (przy poziomie ufności 0,95) z UTC (USNO). 3-1

9 Zadane: t moment, na tóry wyznaczamy współrzędne według czasu GPS Położenie satelity - Zalewsi Stałe: c m s m s e rad s parametr grawitacyjny Ziemi (G m e ) prędość światła prędość ątowa obrotu Ziemi Algorytm obliczeniowy (stałe, dane z pliu nawigacyjnego): t t a t t 2 1. t a0 a1 oc 2 oc 2. t t t t oe 3. a a 4. n 0 5. n n 0 6. M 2 a 3 n M 0 nt poprawa zegara satelity czas jai upłynął od epoi efemerydy duża półoś orbity ruch średni satelity (pr. ątowa średnia) poprawiony ruch średni anomalia średnia na epoę t 3-2

10 7. E M esin E 1 e E. 2arctan tan 1 e 2 9. u 8 Położenie satelity - Zalewsi anomalia mimośrodowa (obliczana iteracyjnie) anomalia prawdziwa argument szeroości w uładzie orbitalnym 10. u Cussin 2u Cuc cos2u 11. r Crs sin 2u Crc cos2u poprawa argumentu szeroości poprawa promienia wodzącego 12. i C is sin 2u C ic cos2u IDOT t poprawa ąta nachylenia orbity 13. u u u poprawiony argument szeroości 14. r a 1 ecose r poprawiony promień wodzący 15. i i 0 i xo r y r o 18. x x o y x o cosu sin u ' e t etoe cos sin z y o sin i y y o o cosi cosi sin cos poprawiona inlinacja orbity poprawiona długość węzła wstępującego współrzędne orbitalne szuane współrzędne geocentryczne satelity 3-3

Ruch i położenie satelity. dr hab. inż. Paweł Zalewski, prof. AM Centrum Inżynierii Ruchu Morskiego

Ruch i położenie satelity. dr hab. inż. Paweł Zalewski, prof. AM Centrum Inżynierii Ruchu Morskiego Ruch i położenie satelity dr hab. inż. Paweł Zalewsi, prof. AM Centrum Inżynierii Ruchu Morsiego Podstawy mechanii ciał niebiesich: Znajomość pozycji satelity w przyjętym systemie odniesienia w danym momencie

Bardziej szczegółowo

3 Współrzędne satelity w płaszczyźnie orbity

3 Współrzędne satelity w płaszczyźnie orbity 1 Wprowadzenie W geodezji satelitarnej funkcjonują dwa układy współrzędnych związane z ruchem obrotowym Ziemi Earth Centered Earth Fixed (ECEF), oraz układ ekwinokcjalny. Ze względu na prostą formę matematyczną

Bardziej szczegółowo

WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI

WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI Ćwiczenie 3: Wyznaczanie współczynników TEC (Total Electron Content) i ZTD (Zenith Total Delay) z obserwacji GNSS. prof. dr hab. inż. Janusz Bogusz Zakład Geodezji Satelitarnej

Bardziej szczegółowo

4π 2 M = E e sin E G neu = sin z. i cos A i sin z i sin A i cos z i 1

4π 2 M = E e sin E G neu = sin z. i cos A i sin z i sin A i cos z i 1 1 Z jaką prędkością porusza się satelita na orbicie geostacjonarnej? 2 Wiedząc, że doba gwiazdowa na planecie X (stała grawitacyjna µ = 500 000 km 3 /s 2 ) trwa 24 godziny, oblicz promień orbity satelity

Bardziej szczegółowo

Obliczanie pozycji obiektu na podstawie znanych elementów orbity. Rysunek: Elementy orbity: rozmiar wielkiej półosi, mimośród, nachylenie

Obliczanie pozycji obiektu na podstawie znanych elementów orbity. Rysunek: Elementy orbity: rozmiar wielkiej półosi, mimośród, nachylenie Obliczanie pozycji obiektu na podstawie znanych elementów orbity Rysunek: Elementy orbity: rozmiar wielkiej półosi, mimośród, nachylenie a - wielka półoś orbity e - mimośród orbity i - nachylenie orbity

Bardziej szczegółowo

Wykład 2 - zagadnienie dwóch ciał (od praw Keplera do prawa powszechnego ciążenia i z powrotem..)

Wykład 2 - zagadnienie dwóch ciał (od praw Keplera do prawa powszechnego ciążenia i z powrotem..) Wykład 2 - zagadnienie dwóch ciał (od praw Keplera do prawa powszechnego ciążenia i z powrotem..) 24.02.2014 Prawa Keplera Na podstawie obserwacji zgromadzonych przez Tycho Brahe (głównie obserwacji Marsa)

Bardziej szczegółowo

Globalny Nawigacyjny System Satelitarny GLONASS. dr inż. Paweł Zalewski

Globalny Nawigacyjny System Satelitarny GLONASS. dr inż. Paweł Zalewski Globalny Nawigacyjny System Satelitarny GLONASS dr inż. Paweł Zalewski Wprowadzenie System GLONASS (Global Navigation Satellite System lub Globalnaja Nawigacjonnaja Sputnikowaja Sistiema) został zaprojektowany

Bardziej szczegółowo

Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF

Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF Szymon Wajda główny

Bardziej szczegółowo

Differential GPS. Zasada działania. dr inż. Stefan Jankowski

Differential GPS. Zasada działania. dr inż. Stefan Jankowski Differential GPS Zasada działania dr inż. Stefan Jankowski s.jankowski@am.szczecin.pl DGPS koncepcja Podczas testów GPS na początku lat 80-tych wykazano, że błędy pozycji w dwóch blisko odbiornikach były

Bardziej szczegółowo

Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF

Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF Marcin Ryczywolski

Bardziej szczegółowo

Systemy odniesienia pozycji w odbiornikach nawigacyjnych. dr inż. Paweł Zalewski

Systemy odniesienia pozycji w odbiornikach nawigacyjnych. dr inż. Paweł Zalewski Systemy odniesienia pozycji w odbiornikach nawigacyjnych dr inż. Paweł Zalewski Wprowadzenie Terestryczne systemy odniesienia (terrestrial reference systems) lub systemy współrzędnych (coordinate systems)

Bardziej szczegółowo

Ruchy planet. Wykład 29 listopada 2005 roku

Ruchy planet. Wykład 29 listopada 2005 roku Ruchy planet planety wewnętrzne: Merkury, Wenus planety zewnętrzne: Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun, Pluton Ruch planet wewnętrznych zachodzi w cyklu: koniunkcja dolna, elongacja wschodnia, koniunkcja

Bardziej szczegółowo

Powierzchniowe systemy GNSS

Powierzchniowe systemy GNSS Systemy GNSS w pomiarach geodezyjnych 1/58 Powierzchniowe systemy GNSS Jarosław Bosy Instytut Geodezji i Geoinformatyki Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu e-mail: jaroslaw.bosy@up.wroc.pl Systemy GNSS

Bardziej szczegółowo

PW-Sat dwa lata na orbicie.

PW-Sat dwa lata na orbicie. 13 lutego 2014 roku mijają dokładnie dwa lata od wystrzelenia pierwszego polskiego satelity studenckiego PW-Sata. Aktualnie na Politechnice Warszawskiej prowadzone są prace nad kolejnym satelitą PW-Satem

Bardziej szczegółowo

Obszar badawczy i zadania geodezji satelitarnej. dr hab. inż. Paweł Zalewski, prof. AM Centrum Inżynierii Ruchu Morskiego

Obszar badawczy i zadania geodezji satelitarnej. dr hab. inż. Paweł Zalewski, prof. AM Centrum Inżynierii Ruchu Morskiego Obszar badawczy i zadania geodezji satelitarnej dr hab. inż. Paweł Zalewski, prof. AM Centrum Inżynierii Ruchu Morskiego http://cirm.am.szczecin.pl Literatura: 1. Curtis H. : Orbital Mechanics for Engineering

Bardziej szczegółowo

Ł Ś ź ź ź ć ć ć Ń ć ź ź ć ć Ń Ń ź Ą ź ć ć Ę ć Ń ź ć ć ć ć ź ć ć ć ć ć Ę ć ć ć ć ć ć Ą ć ć ć ć Ń ć ć ć ć Ę Ą ć ć ć ć ć Ń ć ć ć Ę ć ć ź ć ć ć ć ć ć ć Ż ć Ź ć ć Ź ć ć Ż ć Ą ć Ą ć Ź Ę Ę ĘĘĘ ć ć ć ć ć ć ć ć

Bardziej szczegółowo

Skale czasu. dr inż. Stefan Jankowski

Skale czasu. dr inż. Stefan Jankowski Skale czasu dr inż. Stefan Jankowski s.jankowski@am.szczecin.pl Definition of Time Co mierzą zegary (przyp. fizykom Albert Einstein, Donald Ivey, and others) Coś co zapobiega aby wszystko nie działo się

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie współrzędnych geocentrycznych odbiornika z rozwiązania nawigacyjnego GPS

Wyznaczanie współrzędnych geocentrycznych odbiornika z rozwiązania nawigacyjnego GPS Wyznaczanie współrzędnych geocentrycznych odbiornika z rozwiązania nawigacyjnego GS Wstęp Celem ćwiczenia, jest zaznajomienie z procedurą wyznaczania pozycji odbiornika GS z obserwacji kodowych Niezbędnym

Bardziej szczegółowo

Spis treści PRZEDMOWA DO WYDANIA PIERWSZEGO...

Spis treści PRZEDMOWA DO WYDANIA PIERWSZEGO... Spis treści PRZEDMOWA DO WYDANIA PIERWSZEGO....................... XI 1. WPROWADZENIE DO GEODEZJI WYŻSZEJ..................... 1 Z historii geodezji........................................ 1 1.1. Kształt

Bardziej szczegółowo

Systemy nawigacji satelitarnej. Przemysław Bartczak

Systemy nawigacji satelitarnej. Przemysław Bartczak Systemy nawigacji satelitarnej Przemysław Bartczak 1957 Sztuczny satelita: 1958 Sputnik Explorer 1 Sztuczny satelita Ziemi Sztuczny satelita Ziemi, zwany w skrócie satelitą, jest skonstruowanym przez człowieka

Bardziej szczegółowo

GPS Global Positioning System budowa systemu

GPS Global Positioning System budowa systemu GPS Global Positioning System budowa systemu 1 Budowa systemu System GPS tworzą trzy segmenty: Kosmiczny konstelacja sztucznych satelitów Ziemi nadających informacje nawigacyjne, Kontrolny stacje nadzorujące

Bardziej szczegółowo

Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF

Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF Marcin Ryczywolski marcin.ryczywolski@gugik.gov.pl Główny Urząd Geodezji i Kartografii Olsztyn, 10-11 października 2013 r.

Bardziej szczegółowo

Ł Ę Ć Ż ć Ć Ł Ł Ó Ź Ń Ż Ś Ó Ó ć Ę Ś Ź Ś Ó Ż Ź ź Ć Ź Ś Ź Ę Ż Ł Ó Ć Ś Ć Ć Ę Ł Ś ć Óć Ó Ę Ń ć Ę Ó Ź Ż Ź Ź ć ź Ó Ę Ę Ę Ź Ę Ź Ę Ś Ź ć Ć Ć Ł Ó Ó Ń ź Ę Ę Ń Ł Ź Ń Ż ć Ę ź Ę ź Ę Ł ć Ł Ź ź ź Ł Ę Ó ź ć Ż Ś ć Ł Ł

Bardziej szczegółowo

Sztuczny satelita Ziemi. Ruch w polu grawitacyjnym

Sztuczny satelita Ziemi. Ruch w polu grawitacyjnym Sztuczny satelita Ziemi Ruch w polu grawitacyjnym Sztuczny satelita Ziemi Jest to obiekt, któremu na pewnej wysokości nad powierzchnią Ziemi nadano prędkość wystarczającą do uzyskania przez niego ruchu

Bardziej szczegółowo

Podstawowe pojęcia związane z pomiarami satelitarnymi w systemie ASG-EUPOS

Podstawowe pojęcia związane z pomiarami satelitarnymi w systemie ASG-EUPOS GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Podstawowe pojęcia związane z pomiarami satelitarnymi w systemie ASG-EUPOS Szymon Wajda główny

Bardziej szczegółowo

Analiza dokładności pozycjonowania statku powietrznego na podstawie obserwacji GLONASS

Analiza dokładności pozycjonowania statku powietrznego na podstawie obserwacji GLONASS PROBLEMY MECHATRONIKI UZBROJENIE, LOTNICTWO, INŻYNIERIA BEZPIECZEŃSTWA ISSN 2081-5891 5, 4 (18), 2014, 33-44 Analiza dokładności pozycjonowania statku powietrznego na podstawie obserwacji GLONASS Kamil

Bardziej szczegółowo

Skale czasu. 1.1 Dokładność czasu T IE - Time Interval Error

Skale czasu. 1.1 Dokładność czasu T IE - Time Interval Error Skale czasu 1 Dokładność i stabilność zegarów Zegar wytwarza sygnał okresowy (częstotliwościowy), który opisać można prostą funkcją harmoniczną: s(t) = A sin(2πν nom + φ 0 ) (1) ν nom = 9192631770Hz jest

Bardziej szczegółowo

GNSS ROZWÓJ SATELITARNYCH METOD OBSERWACJI W GEODEZJI

GNSS ROZWÓJ SATELITARNYCH METOD OBSERWACJI W GEODEZJI GNSS ROZWÓJ SATELITARNYCH METOD OBSERWACJI W GEODEZJI Dr inż. Marcin Szołucha Historia nawigacji satelitarnej 1940 W USA rozpoczęto prace nad systemem nawigacji dalekiego zasięgu- LORAN (Long Range Navigation);

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie pomiarów GPS do wyznaczania deformacji terenu na obszarze Głównego i Starego Miasta Gdańska

Zastosowanie pomiarów GPS do wyznaczania deformacji terenu na obszarze Głównego i Starego Miasta Gdańska UNIWERSYTET WARMIŃSKO MAZURSKI w OLSZTYNIE Zastosowanie pomiarów GPS do wyznaczania deformacji terenu na obszarze Głównego i Starego Miasta Gdańska Radosław Baryła 1), Stanisław Oszczak 1), Paweł Wielgosz

Bardziej szczegółowo

Global Positioning System (GPS)

Global Positioning System (GPS) Global Positioning System (GPS) Ograniczenia dokładności odbiorników systemu GPS Satellite GPS Antenna Hard Surface 1 Błędy pozycji Niezależne od zasady działania systemu Metodyczne wynikające z zasady

Bardziej szczegółowo

Satelity Ziemi. Ruch w polu grawitacyjnym. dr inż. Stefan Jankowski

Satelity Ziemi. Ruch w polu grawitacyjnym. dr inż. Stefan Jankowski Satelity Ziemi Ruch w polu grawitacyjnym dr inż. Stefan Jankowski s.jankowski@am.szczecin.pl Satellites Satelity można podzielić na: naturalne (planety dla słońca/ gwiazd, księżyce dla planet) oraz sztuczne

Bardziej szczegółowo

Analiza dokładności modeli centrów fazowych anten odbiorników GPS dla potrzeb niwelacji satelitarnej

Analiza dokładności modeli centrów fazowych anten odbiorników GPS dla potrzeb niwelacji satelitarnej Analiza dokładności modeli centrów fazowych anten odbiorników GPS dla potrzeb niwelacji satelitarnej Konferencja Komisji Geodezji Satelitarnej Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych PAN Satelitarne

Bardziej szczegółowo

Geodezja fizyczna. Potencjał normalny. Potencjał zakłócajacy. Dr inż. Liliana Bujkiewicz. 8 listopada 2018

Geodezja fizyczna. Potencjał normalny. Potencjał zakłócajacy. Dr inż. Liliana Bujkiewicz. 8 listopada 2018 Geodezja fizyczna Potencjał normalny. Potencjał zakłócajacy. Dr inż. Liliana Bujkiewicz 8 listopada 2018 Dr inż. Liliana Bujkiewicz Geodezja fizyczna 8 listopada 2018 1 / 24 Literatura 1 Geodezja współczesna

Bardziej szczegółowo

ODORYMETRIA. Joanna Kośmider. Ćwiczenia laboratoryjne i obliczenia. Część I ĆWICZENIA LABORATORYJNE. Ćwiczenie 1 POMIARY EMISJI ODORANTÓW

ODORYMETRIA. Joanna Kośmider. Ćwiczenia laboratoryjne i obliczenia. Część I ĆWICZENIA LABORATORYJNE. Ćwiczenie 1 POMIARY EMISJI ODORANTÓW Joanna Kośmider ODORYMETRIA Ćwiczenia laboratoryjne i obliczenia Część I ĆWICZENIA LABORATORYJNE Ćwiczenie 1 POMIARY EMISJI ODORANTÓW Ćwiczenie 2 PROGNOZOWANIE ZASIĘGU ZAPACHOWEJ UCIĄŻLIWOŚCI EMITORÓW

Bardziej szczegółowo

PRACA DYPLOMOWA INŻYNIERSKA

PRACA DYPLOMOWA INŻYNIERSKA Imię i nazwisko studenta: Mateusz Mania Nr albumu: 114804 Studia pierwszego stopnia Forma studiów: stacjonarne Kierunek studiów: Geodezja i kartografia Specjalność/profil: Geodezja inżynieryjna PRACA DYPLOMOWA

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PORÓWNAWCZA FORMATÓW DANYCH SATELITARNYCH (ALMANAC) W SYSTEMIE GPS

ANALIZA PORÓWNAWCZA FORMATÓW DANYCH SATELITARNYCH (ALMANAC) W SYSTEMIE GPS Cezary Specht Akademia Morska w Gdyni Marcin Skóra Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni Mateusz Mania, Mariusz Specht Politechnika Gdańska ANALIZA PORÓWNAWCZA FORMATÓW DANYCH SATELITARNYCH (ALMANAC) W SYSTEMIE

Bardziej szczegółowo

Systemy nawigacji satelitarnej. Przemysław Bartczak

Systemy nawigacji satelitarnej. Przemysław Bartczak Systemy nawigacji satelitarnej Przemysław Bartczak Zniekształcenia i zakłócenia Założenia twórców systemu GPS było, żeby pozycja użytkownika była z dokładnością 400-500 m. Tymczasem po uruchomieniu systemu

Bardziej szczegółowo

Serwisy postprocessingu POZGEO i POZGEO D

Serwisy postprocessingu POZGEO i POZGEO D GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Serwisy postprocessingu POZGEO i POZGEO D Marcin Ryczywolski specjalista Szkolenie Służby Geodezyjnej

Bardziej szczegółowo

Systemy nawigacji satelitarnej. Przemysław Bartczak

Systemy nawigacji satelitarnej. Przemysław Bartczak Systemy nawigacji satelitarnej Przemysław Bartczak Systemy nawigacji satelitarnej powinny spełniać następujące wymagania: system umożliwia określenie pozycji naziemnego użytkownika w każdym momencie, w

Bardziej szczegółowo

Źródła błędów w pomiarach GNSS (na podstawie Bosy J., 2005) dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie

Źródła błędów w pomiarach GNSS (na podstawie Bosy J., 2005) dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Źródła błędów w pomiarach GNSS (na podstawie Bosy J., 2005) dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Źródła błędów w pomiarach GNSS: Błędy wyznaczania pozycji w systemach zaliczanych do GNSS

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PROTOKOŁU SIRF BINARY

ANALIZA PROTOKOŁU SIRF BINARY OSZCZAK Bartłomiej 1 SERśYSKO Krzysztof 2 TANAJEWSKI Dariusz 3 SiRF, GPS, pseudoodległość, binarny, protokół ANALIZA PROTOKOŁU SIRF BINARY W artykule przeprowadzono analizę dekodowanych binarnych danych

Bardziej szczegółowo

Koła rowerowe malują fraktale

Koła rowerowe malują fraktale Koła rowerowe malują fratale Mare Berezowsi Politechnia Śląsa Rozważmy urządzenie sładającego się z n ół o różnych rozmiarach, obracających się z różnymi prędościami. Na obręczy danego oła, obracającego

Bardziej szczegółowo

Procedura obliczeniowa zakładania osnowy pomiarowej dwufunkcyjnej odbiornikami AZUS Star i AZUS L1Static

Procedura obliczeniowa zakładania osnowy pomiarowej dwufunkcyjnej odbiornikami AZUS Star i AZUS L1Static Procedura obliczeniowa zakładania osnowy pomiarowej dwufunkcyjnej odbiornikami AZUS Star i AZUS L1Static Procedura jest określona postanowieniami wycofanego standardu technicznego (instrukcji) G-2 z 2001

Bardziej szczegółowo

Koła rowerowe kreślą fraktale

Koła rowerowe kreślą fraktale 26 FOTON 114, Jesień 2011 Koła rowerowe reślą fratale Mare Berezowsi Politechnia Śląsa Od Redacji: Fratalom poświęcamy ostatnio dużo uwagi. W Fotonach 111 i 112 uazały się na ten temat artyuły Marcina

Bardziej szczegółowo

Ograniczenia GPS. błędy spowodowane zmiennością opóźnień: jonosferycznego i troposferycznego, niedokładności efemeryd, błędy zegara satelity,

Ograniczenia GPS. błędy spowodowane zmiennością opóźnień: jonosferycznego i troposferycznego, niedokładności efemeryd, błędy zegara satelity, DGPS 1 Ograniczenia GPS Wiele ograniczeń występujących przy stosowaniu odbiorników GPS usuniętych może być poprzez wykonywanie pomiarów metodami różnicowymi. Ich realizacja może polegać na: wprowadzaniu

Bardziej szczegółowo

1.1 Wprowadzenie. 1.2 Cechy produktu

1.1 Wprowadzenie. 1.2 Cechy produktu INSTRUKCJA OBSŁUGI ODBIORNIKA GPS GR-213 1.1 Wprowadzenie Kompaktowy odbiornik GPS na magistrali USB do podłączenia do notebooka lub PC. Odbiornik ustala pozycję w oparciu o informację z 20 satelitów,

Bardziej szczegółowo

(c) KSIS Politechnika Poznanska

(c) KSIS Politechnika Poznanska Wykład 5 Lokalizacja satelitarna 1 1 Katedra Sterowania i Inżynierii Systemów, Politechnika Poznańska 6 listopada 2011 Satelitarny system pozycjonowania wprowadzenie Charakterystyka systemu GPS NAVSTAR

Bardziej szczegółowo

Orientacja zewnętrzna pojedynczego zdjęcia

Orientacja zewnętrzna pojedynczego zdjęcia Orientacja zewnętrzna pojedynczego zdjęcia Proces opracowania fotogrametrycznego zdjęcia obejmuje: 1. Rekonstrukcję kształtu wiązki promieni rzutujących (orientacja wewnętrzna ck, x, y punktu głównego)

Bardziej szczegółowo

Sieciowe Pozycjonowanie RTK używając Virtual Reference Stations (VRS)

Sieciowe Pozycjonowanie RTK używając Virtual Reference Stations (VRS) Sieciowe Pozycjonowanie RTK używając Virtual Reference Stations (VRS) Mgr inż. Robert Dudek GEOTRONICS KRAKÓW GSI Japan - 21st of June 1999 Wprowadzenie u Dlaczego Sieci stacji referencyjnych GPS? u Pomysł

Bardziej szczegółowo

1.1. Kształt Ziemi. Powierzchnie odniesienia. Naukowe i praktyczne zadania geodezji. Podział geodezji wyższej... 18

1.1. Kształt Ziemi. Powierzchnie odniesienia. Naukowe i praktyczne zadania geodezji. Podział geodezji wyższej... 18 : Przedmowa...... 11 1. WPROWADZENIE DO GEODEZJI WYŻSZEJ Z historii geodezji... 13 1.1. Kształt Ziemi. Powierzchnie odniesienia. Naukowe i praktyczne zadania geodezji. Podział geodezji wyższej... 18 1.2.

Bardziej szczegółowo

CZAS SYSTEMOWY GALILEO

CZAS SYSTEMOWY GALILEO NAWIGACJA SATELITARNA POLSKA AGENCJA ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI WARSZAWA, 17. 02. 2015 CZAS SYSTEMOWY GALILEO Jerzy Nawrocki, Obserwatorium AstrogeodynamiczneCentrum Badań Kosmicznych PAN PikTime Systems

Bardziej szczegółowo

RUCH ORBITALNY SZTUCZNEGO SATELITY ZIEMI. Rola głównych perturbacji.

RUCH ORBITALNY SZTUCZNEGO SATELITY ZIEMI. Rola głównych perturbacji. RUCH ORBITALNY SZTUCZNEGO SATELITY ZIEMI Rola głównych perturbacji. Ruch nieperturbowany keplerowski Ruch nieperturbowany Ruch keplerowski Ruch perturbowany Ruch perturbowany Ruch perturbowany Rozwiązanie

Bardziej szczegółowo

Ultra szybkie pozycjonowanie GNSS z zastosowaniem systemów GPS, GALILEO, EGNOS i WAAS

Ultra szybkie pozycjonowanie GNSS z zastosowaniem systemów GPS, GALILEO, EGNOS i WAAS Ultra szybkie pozycjonowanie GNSS z zastosowaniem systemów GPS, GALILEO, EGNOS i WAAS Jacek Paziewski Paweł Wielgosz Katarzyna Stępniak Katedra Astronomii i Geodynamiki Uniwersytet Warmińsko Mazurski w

Bardziej szczegółowo

Poradnik opracował zespół w składzie: Wiesław Graszka, Artur Oruba, Marcin Ryczywolski, Szymon Wajda

Poradnik opracował zespół w składzie: Wiesław Graszka, Artur Oruba, Marcin Ryczywolski, Szymon Wajda Poradnik dla użytkownika ASG-EUPOS Główny Urząd Geodezji i Kartografii Warszawa, 2011 r. Poradnik opracował zespół w składzie: Wiesław Graszka, Artur Oruba, Marcin Ryczywolski, Szymon Wajda Spis treści

Bardziej szczegółowo

Zagadnienie dwóch ciał

Zagadnienie dwóch ciał Zagadnienie dwóch ciał Rysunek : Rysunek ilustrujący zagadnienie dwóch ciał. Wektor R określa położenie środka masy, wektor x położenie masy m, a wektor x 2 położenie masy m 2. Położenie masy m 2 względem

Bardziej szczegółowo

1. RACHUNEK WEKTOROWY

1. RACHUNEK WEKTOROWY 1 RACHUNEK WEKTOROWY 1 Rozstrzygnąć, czy możliwe jest y wartość sumy dwóch wetorów yła równa długości ażdego z nich 2 Dane są wetory: a i 3 j 2 ; 4 j = + = Oliczyć: a+, a, oraz a 3 Jai ąt tworzą dwa jednaowe

Bardziej szczegółowo

Efekty nieantenowych rekonfiguracji wyposażenia stacji GPS w Borowcu w obserwowanych współrzędnych

Efekty nieantenowych rekonfiguracji wyposażenia stacji GPS w Borowcu w obserwowanych współrzędnych BIULETYN WAT VOL. LIX, NR 2, 2010 Efekty nieantenowych rekonfiguracji wyposażenia stacji GPS w Borowcu w obserwowanych współrzędnych MAREK LEHMANN, LESZEK JAWORSKI 1 Polska Akademia Nauk, Centrum Badań

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE. Instytut Inżynierii Ruchu Morskiego Zakład Urządzeń Nawigacyjnych. Ćwiczenie nr 3

AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE. Instytut Inżynierii Ruchu Morskiego Zakład Urządzeń Nawigacyjnych. Ćwiczenie nr 3 AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE Instytut Inżynierii Ruchu Morskiego Zakład Urządzeń Nawigacyjnych Ćwiczenie nr 3 Kontrola poprawności pracy odbiorników systemów nawigacyjnych Opracował: Zatwierdził: Obowiązuje

Bardziej szczegółowo

Geodezja i Kartografia I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Geodezja i Kartografia I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Systemy pozycjonowania i nawigacji Nazwa modułu w języku angielskim Navigation

Bardziej szczegółowo

Zasada pracy różnicowego GPS - DGPS. dr inż. Paweł Zalewski

Zasada pracy różnicowego GPS - DGPS. dr inż. Paweł Zalewski Zasada pracy różnicowego GPS - DGPS dr inż. Paweł Zalewski Sformułowanie problemu W systemie GPS wykorzystywane są sygnały pomiaru czasu (timing signals) przynajmniej z trzech satelitów w celu ustalenia

Bardziej szczegółowo

GIS MOBILNY 3. Pozycjonowanie satelitarne

GIS MOBILNY 3. Pozycjonowanie satelitarne GIS MOBILNY 3. Pozycjonowanie satelitarne Dr inż. Jan Blachowski Politechnika Wrocławska Instytut Górnictwa Zakład Geodezji i GIS Pl. Teatralny 2 tel (71) 320 68 73 GIS MOBILNY WYKŁAD.3 - SYLLABUS Parametry

Bardziej szczegółowo

Geodezja fizyczna i geodynamika

Geodezja fizyczna i geodynamika Geodezja fizyczna i geodynamika Potencjał normalny. Potencjał zakłócajacy. Podstawowe równanie geodezji fizycznej. Dr inż. Liliana Bujkiewicz 4 czerwca 2017 Dr inż. Liliana Bujkiewicz Geodezja fizyczna

Bardziej szczegółowo

Współrzędne nawigacyjne

Współrzędne nawigacyjne Wsółrzędne nawgayjne Wyznazane ozyj nawgayjnej x y z xyz I T d Równane obserwaj kodowyh d I T - obserwaja kodowa: seudoodległość od do - odległość od saely do unku - wływ błędu orby saely na unke - orawka

Bardziej szczegółowo

OCENA PORÓWNAWCZA STANDARDÓW SPS SYSTEMU GPS W ASPEKCIE DOKŁ ADNOŚ CI OKREŚ LENIA POZYCJI

OCENA PORÓWNAWCZA STANDARDÓW SPS SYSTEMU GPS W ASPEKCIE DOKŁ ADNOŚ CI OKREŚ LENIA POZYCJI ZESZYTY NAUKOWE AKADEMII MARYNARKI WOJENNEJ ROK LII NR 3 (186) 2011 Piotr Grall Cezary Specht Akademia Marynarki Wojennej OCENA PORÓWNAWCZA STANDARDÓW SPS SYSTEMU GPS W ASPEKCIE DOKŁ ADNOŚ CI OKREŚ LENIA

Bardziej szczegółowo

ASG-EUPOS w pracach geodezyjnych i kartograficznych

ASG-EUPOS w pracach geodezyjnych i kartograficznych GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej ASG-EUPOS w pracach geodezyjnych i kartograficznych Artur Oruba specjalista II Konferencja Użytkowników

Bardziej szczegółowo

Zaliczenie wykładu Technika Analogowa Przykładowe pytania (czas zaliczenia minut, liczba pytań 6 8)

Zaliczenie wykładu Technika Analogowa Przykładowe pytania (czas zaliczenia minut, liczba pytań 6 8) Zaliczenie wyładu Technia Analogowa Przyładowe pytania (czas zaliczenia 3 4 minut, liczba pytań 6 8) Postulaty i podstawowe wzory teorii obowdów 1 Sformułuj pierwsze i drugie prawo Kirchhoffa Wyjaśnij

Bardziej szczegółowo

Wstęp do astrofizyki I

Wstęp do astrofizyki I Wstęp do astrofizyki I Wykład 10 Tomasz Kwiatkowski 8 grudzień 2010 r. Tomasz Kwiatkowski, Wstęp do astrofizyki I, Wykład 10 1/36 Plan wykładu Wyznaczanie mas ciał niebieskich Gwiazdy podwójne Optycznie

Bardziej szczegółowo

Typowe konfiguracje odbiorników geodezyjnych GPS. dr hab. inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie

Typowe konfiguracje odbiorników geodezyjnych GPS. dr hab. inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Typowe konfiguracje odbiorników geodezyjnych GPS dr hab. inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie 1) RTK (Real Time Kinematics) Wymaga dwóch pracujących jednocześnie odbiorników oraz łącza radiowego

Bardziej szczegółowo

rectan.co.uk 1. Szkic projektu Strona:1

rectan.co.uk 1. Szkic projektu Strona:1 Zadanie: Wyznaczyć położenie głównych centralnych osi bezwładności i obliczyć główne centralne momenty bezwładności 1. Szkic projektu * Rozwiązanie zadania * Oznaczenia: A [cm²] - pole powierzchni figury

Bardziej szczegółowo

MATEMATYKA II. znaleźć f(g(x)) i g(f(x)).

MATEMATYKA II. znaleźć f(g(x)) i g(f(x)). MATEMATYKA II PAWEŁ ZAPAŁOWSKI Równania i nierówności Zadanie Wyznaczyć dziedziny i wzory dla f f, f g, g f, g g, gdzie () f() =, g() =, () f() = 3 + 4, g() = Zadanie Dla f() = 3 5 i g() = 8 znaleźć f(g()),

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS.

Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS. Planowanie inwestycji drogowych w Małopolsce w latach 2007-2013 Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS.

Bardziej szczegółowo

DRGANIA MECHANICZNE. materiały uzupełniające do ćwiczeń. Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych studia inżynierskie

DRGANIA MECHANICZNE. materiały uzupełniające do ćwiczeń. Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych studia inżynierskie DRGANIA MECHANICZNE ateriały uzupełniające do ćwiczeń Wydział Saochodów i Maszyn Roboczych studia inżyniersie prowadzący: gr inż. Sebastian Korcza część 5 płaszczyzna fazowa Poniższe ateriały tylo dla

Bardziej szczegółowo

Zadania do rozdziału 5

Zadania do rozdziału 5 Zadania do rozdziału 5 Zad.5.1. Udowodnij, że stosując równię pochyłą o dającym się zmieniać ącie nachylenia α można wyznaczyć współczynni tarcia statycznego µ o. ozwiązanie: W czasie zsuwania się po równi

Bardziej szczegółowo

Systemy pozycjonowania i nawigacji Navigation and positioning systems

Systemy pozycjonowania i nawigacji Navigation and positioning systems KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2015/2016 Systemy pozycjonowania i nawigacji Navigation and positioning systems

Bardziej szczegółowo

Laboratorium z Podstaw Programowania Zajęcia 1

Laboratorium z Podstaw Programowania Zajęcia 1 Laboratorium z Podstaw Programowania Zajęcia 1 ZADANIE 1 Program obliczający pole odcinka kołowego o zadanym promieniu R oraz kącie rozwarcia. Promieo R oraz kąt (w stopniach) należy wczytad z klawiatury.

Bardziej szczegółowo

Ą Ń Ś Ę ź Ś Ś ź ź Ś Ś ź Ł Ś Ś Ś Ł ĘĘ Ś Ś Ś ć Ś Ś Ś Ś Ł Ó Ś Ł ć Ś Ść Ś Ś Ś Ń ć Ś Ł Ś Ź Ą ć ć Ł ź Ś Ą Ś Ł Ą Ś Ś Ą Ś Ś ź Ś ć Ł ć ć Ł Ł ć Ź ć ć Ś ć ź Ź ć Ś ć ć ć Ś Ą Ś Ś Ś ć Ś Ść Ś ć Ł ć Ś ć Ś Ś Ń ć ć Ł Ś

Bardziej szczegółowo

Ź Ę Ę Ś Ś Ś ć Ę ć Ś ć Ź Ż Ś ć Ż Ź Ż Ą Ż Ę Ś Ź Ę Ź Ż Ó Ś ć ć Ś Ż Ć ź Ś Ń Ź ć Ó ź Ś Ń ź Ń Ź Ź ź Ż Ź Ź Ź Ź Ż Ź ć Ż Ę ź Ę ź ć Ń ć ć ć ć Ź Ę Ą ć Ę ć Ń ć ć Ź Ż ć Ó Ó Ó Ż ć Ó Ż Ę Ą Ź Ó Ń Ł ź ź Ń ć ć Ż ć Ś Ą

Bardziej szczegółowo

Ł Ł Ś Ś ź Ć ź ź ź Ń Ł Ż Ś ź Ę Ż Ń Ę ź ź ź Ę ź Ł Ę ź Ę Ę Ę ź ź Ś ź ź Ł Ł Ź Ę Ł Ś ź Ę Ę Ę ń ź Ą ó Ę ĘĘ ź Ę ź Ą Ł Ę Ł Ą ź Ę ó Ź Ś ź Ń Ę Ę ĘĘ Ą Ś Ę Ł Ę Ć Ź ź Ź Ę Ę Ź ź Ź Ź Ź Ł Ż Ł Ę ź Ż Ź ź Ź Ź Ź Ź Ą Ż ŚĆ

Bardziej szczegółowo

Ł Ł ń ń Ą ń ń Ś ń Ź ń ń ń Ż ń Ł ń Ś ń ń ń Ą Ą Ł Ż ń ń Ś ń Ź ń ń ć Ź ń ć Ś ć ć ń Ź ń Ą Ł Ł Ę ĘĘ Ż Ź ć Ł ń Ś Ą Ł Ł Ł Ą Ę Ę ń Ń ń Ź ń ć Ż ń Ż Ś ń Ń ń Ń Ź Ą ć Ł ń ć ć Ź Ą Ą Ą Ź Ą Ł Ą Ś ń ń Ś Ś Ą Ć ŚĆ Ł ć Ż

Bardziej szczegółowo

1. Wstęp. 2. Budowa i zasada działania Łukasz Kowalewski

1. Wstęp. 2. Budowa i zasada działania Łukasz Kowalewski 01.06.2012 Łukasz Kowalewski 1. Wstęp GPS NAVSTAR (ang. Global Positioning System NAVigation Signal Timing And Ranging) Układ Nawigacji Satelitarnej Określania Czasu i Odległości. Zaprojektowany i stworzony

Bardziej szczegółowo

Nawigacja satelitarna

Nawigacja satelitarna Paweł Kułakowski Nawigacja satelitarna Nawigacja satelitarna Plan wykładu : 1. Zadania systemów nawigacyjnych. Zasady wyznaczania pozycji 3. System GPS Navstar - architektura - zasady działania - dokładność

Bardziej szczegółowo

Nowe depesze nawigacyjne systemu satelitarnego gps oraz budowanych systemów Galileo i qzss

Nowe depesze nawigacyjne systemu satelitarnego gps oraz budowanych systemów Galileo i qzss CZASOPISMO STOWARZYSZENIA ELEKTRYKÓW POLSKICH ODZNACZONE ZŁOTĄ HONOROWĄ ODZNAKĄ SEP ORAZ DWUKROTNIE ODZNACZONE HONOROWĄ ZŁOTĄ ODZNAKĄ ZASŁUŻONEGO PRACOWNIKA ŁĄCZNOŚCI ROK LXXXI październik 2012 NR 10 Jacek

Bardziej szczegółowo

Postępowanie nr 10/8.5.1/RPOWŚ/RR

Postępowanie nr 10/8.5.1/RPOWŚ/RR Załącznik nr 1 CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA 1 Przedmiot usługi: Zakup wyposażenia pracowni geodezyjno-kartograficznej w ramach projektu Kształcimy specjalistów rozwój edukacji zawodowej dla Starachowic

Bardziej szczegółowo

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 4

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 4 SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 4 1 K. Czarnecki, Geodezja współczesna w zarysie, Wiedza i Życie/Gall, Warszawa 2000/Katowice 2010. 2 Można skorzystać z niepełnej analogii do pomiarów naziemnymi

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA SYSTEMU WSPOMAGANIA POZYCJONOWANIA QZSS-ZENITH

CHARAKTERYSTYKA SYSTEMU WSPOMAGANIA POZYCJONOWANIA QZSS-ZENITH 58 IAPGOŚ 4/2016 p-issn 2083-0157, e-issn 2391-6761 DOI: 10.5604/01.3001.0009.5191 CHARAKTERYSTYKA SYSTEMU WSPOMAGANIA POZYCJONOWANIA QZSS-ZENITH Kamil Krasuski 1,2 1 Zespół Technik Satelitarnych, Dęblin;

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE

AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE Instytut Inżynierii Ruchu Morskiego Zakład Urządzeń Nawigacyjnych Ćwiczenie nr 3 Kontrola poprawności pracy odbiorników systemów nawigacyjnych LABORATORIUM RADIONAWIGACJI Szczecin

Bardziej szczegółowo

Moduły ultraszybkiego pozycjonowania GNSS

Moduły ultraszybkiego pozycjonowania GNSS BUDOWA MODUŁÓW WSPOMAGANIA SERWISÓW CZASU RZECZYWISTEGO SYSTEMU ASG-EUPOS Projekt rozwojowy MNiSW nr NR09-0010-10/2010 Moduły ultraszybkiego pozycjonowania GNSS Paweł Wielgosz Jacek Paziewski Katarzyna

Bardziej szczegółowo

Pochodna i różniczka funkcji oraz jej zastosowanie do obliczania niepewności pomiarowych

Pochodna i różniczka funkcji oraz jej zastosowanie do obliczania niepewności pomiarowych Pochodna i różniczka unkcji oraz jej zastosowanie do obliczania niepewności pomiarowych Krzyszto Rębilas DEFINICJA POCHODNEJ Pochodna unkcji () w punkcie określona jest jako granica: lim 0 Oznaczamy ją

Bardziej szczegółowo

Ruch pod wpływem sił zachowawczych

Ruch pod wpływem sił zachowawczych Ruch pod wpływem sił zachowawczych Fizyka I (B+C) Wykład XV: Energia potencjalna Siły centralne Ruch w polu grawitacyjnym Pole odpychajace Energia potencjalna Równania ruchu Znajomość energii potencjalnej

Bardziej szczegółowo

Dokładność pozycji. dr inż. Stefan Jankowski

Dokładność pozycji. dr inż. Stefan Jankowski Dokładność pozycji dr inż. Stefan Jankowski s.jankowski@am.szczecin.pl Nawigacja Nawigacja jest gałęzią nauki zajmującą się prowadzeniem statku bezpieczną i optymalną drogą. Znajomość nawigacji umożliwia

Bardziej szczegółowo

Pęd i moment pędu. dp/dt = F p = const, gdy F = 0 (całka pędu) Jest to zasada zachowania pędu. Moment pędu cząstki P względem O.

Pęd i moment pędu. dp/dt = F p = const, gdy F = 0 (całka pędu) Jest to zasada zachowania pędu. Moment pędu cząstki P względem O. Zasady zachowania Pęd i moment pędu Praca, moc, energia Ruch pod działaniem sił zachowawczych Pęd i energia przy prędkościach bliskich prędkości światła Pęd i moment pędu dp/dt = F p = const, gdy F = 0

Bardziej szczegółowo

Wykład 2. Kinematyka. Podstawowe wielkości opisujące ruch. W tekście tym przedstawię podstawowe pojecia niezbędne do opiosu ruchu:

Wykład 2. Kinematyka. Podstawowe wielkości opisujące ruch. W tekście tym przedstawię podstawowe pojecia niezbędne do opiosu ruchu: Wykład 2. Kinematyka. Aby prześledzić tok tego wykładu MUSISZ rozumieć pojęcie wektora, jego składowych w układzie kartezjańskim oraz w trakcie wykładu zrozumieć intuicyjnie pojęcie pochodnej funkcji jednej

Bardziej szczegółowo

Mechanika ogólna. Kinematyka. Równania ruchu punktu materialnego. Podstawowe pojęcia. Równanie ruchu po torze (równanie drogi)

Mechanika ogólna. Kinematyka. Równania ruchu punktu materialnego. Podstawowe pojęcia. Równanie ruchu po torze (równanie drogi) Kinematyka Mechanika ogólna Wykład nr 7 Elementy kinematyki Dział mechaniki zajmujący się matematycznym opisem układów mechanicznych oraz badaniem geometrycznych właściwości ich ruchu, bez wnikania w związek

Bardziej szczegółowo

LASERY I ICH ZASTOSOWANIE

LASERY I ICH ZASTOSOWANIE LASERY I ICH ZASTOSOWANIE Laboratorium Instrukcja do ćwiczenia nr 3 Temat: Efekt magnetooptyczny 5.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodą modulowania zmiany polaryzacji światła oraz

Bardziej szczegółowo

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 5

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 5 SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 5 1 K. Czarnecki, Geodezja współczesna w zarysie, Wiedza i Życie/Gall, Warszawa 2000/Katowice 2010. 2 Obserwacje fazowe satelitów GPS są tym rodzajem pomiarów, który

Bardziej szczegółowo

Rotacja. W układzie związanym z planetą: siła odśrodkowa i siła Coroilisa. Potencjał efektywny w najprostszym przypadku (przybliżenie Roche a):

Rotacja. W układzie związanym z planetą: siła odśrodkowa i siła Coroilisa. Potencjał efektywny w najprostszym przypadku (przybliżenie Roche a): Rotacja W układzie związanym z planetą: siła odśrodkowa i siła Coroilisa. Potencjał efektywny w najprostszym przypadku (przybliżenie Roche a): Φ = ω2 r 2 sin 2 (θ) 2 GM r Z porównania wartości potencjału

Bardziej szczegółowo

VIII. VIII.1. ORBITALNY MOMENT MAGNETYCZNY ELEKTRONU, L= r p (VIII.1.1) p=m v (VIII.1.2) L= L =mvr (VIII.1.1a) r v. r=v (VIII.1.3)

VIII. VIII.1. ORBITALNY MOMENT MAGNETYCZNY ELEKTRONU, L= r p (VIII.1.1) p=m v (VIII.1.2) L= L =mvr (VIII.1.1a) r v. r=v (VIII.1.3) VIII. VIII.1. ORBITALNY MOMENT MAGNETYCZNY ELEKTRONU, L= r p (VIII.1.1) p=m v (VIII.1.2) Z (VIII.1.1) i (VIII.1.2) wynika (VIII.1.1a): L= L =mvr (VIII.1.1a) r v r=v (VIII.1.3) Z zależności (VIII.1.1a)

Bardziej szczegółowo