Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka

Transkrypt

1 Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka

2 Proliferacja i migracja komórek mikrogleju Proliferacja i migracja komórek astrocytów Produkcja cytokin prozapalnych TNF-α,IL- 6,IL-8,IL1 Funkcjonalne zmiany śródbłonka naczyń Rekrutacja komórek układu immunologicznego uszkodzonej tkanki

3 WZROST NEUROTRANSMITERÓW POBUDZAJĄCYCH- GLUTAMINIAN ZABURZENIA HOMEOSTAZY ELEKTROLITOWEJ OBNIŻENIE WYSOKOENERGETYCZNYCH ZWIĄZKÓW WZROST WOLNYCH RODNIKÓW TLENOWYCH AKTYWACJA LIPAZ I PROTEAZ AKTYWACJA MIKROGLEJU AKTYWACJA KASPAZ-APOPTOZA REDUKCJA CZYNNIKÓW WZROSTU DALSZA AKUMULACJA NEUROTRANSMITERÓW

4 HIPOKSJA ZAPALENIE OWODNI HIPOKAPNIA HIPERKAPNIA HIPERGLIKEMIA HIPOGLIKEMIA HIPERBILIRUBINEMIA SURFAKTANT PRZEWÓD TĘTNICZY HIPEROXIA-RFT

5 GLH- krwawienie do macierzy przykomorowej IVH- krwawienie dokomorowe Krwawienie podpajęczynówkowe i podtwardówkowe PVL- postać jamista PVL-postać rozsiana Poszerzenie układu komorowego Krwawienia domóżdżkowe HIE-Uszkodzenie zwojów podstawy i wzgórza Selektywna martwica neuronów

6 WYZWANIE NEONATOLOGII DIAGNOSTYKA USZKODZEŃ OUN I PROGNOZOWANIE ROZWOJU

7 DIAGNOSTYKA OUN BADANIE KLINICZNE SKALE OCEN

8 CZY POTRZEBNE SĄ BIOMARKERY? MOŻLIWOŚĆ SZYBKIEJ PRZYŁÓŻKOWEJ DIAGNOSTYKI KOSZTY

9 CZYM SĄ BIOMARKERY? WSKAŹNIKI STANU FIZJOLOGICZNEGO I PATOLOGICZNEGO ZMIERZONE Z PRÓBEK POBRANYCH PŁYNÓW USTROJOWYCH LUB TKANEK

10 BIOMARKERY USZKODZENIA MÓZGU POWINNY BYĆ : SPECYFICZNE DLA URAZOWEGO USZKODZENIA MÓZGU UWALNIANE NATYCHMIAST PO USZKODZENIU WARTOŚCI SKORELOWANE Z CIEŻKOŚĆIĄ URAZU

11 BIOMARKERY USZKODZENIA MÓZGU POWINNY DOSTARCZAĆ WAŻNYCH INFORAMCJI O STOPNIU USZKODZENAI MÓZGU, SŁUŻYĆ PORADNICTWU RODZINNEMU i WYZNACZAĆ STRATEGIE MOŻLIWYCH DZIAŁAŃ PREWENCYJNYCH

12 MARKERY USZKODZENIA MÓZGU?

13 GFAP(włókienkowe kwaśne białko) zwoje podstawne, macierz przykomorowa, móżdżek

14 udział w budowie i czynności astrocytów ochrona bariery krew-mózg

15 Cytoplazmatyczny enzym glikolityczny Wykryty w neuronach ośrodkowych i obwodowych Wykrywany po 6 godzinach od zadziałania czynnika Stężenie skorelowane z ciężkością urazu

16 WYKRYWANA WE WSZYSTKICH NEURONACH FORMA L-1 reprezentuje 1-5% wszystkich białek mózgu Oznaczalna tylko w płynie mózgowo-rdzeniowym Brak przełożenia wartości na ciężkość urazu

17 MARKER USZKODZENIA AKSONALNEGO STĘŻENIE WZRASTA 60 min PO USZKODZENIU CZUŁY WSKAŹNIK W CIEŻKICH URAZACH MÓZGU

18 POWSTAJE Z BIAŁKA PREKURSOROWEGO,KTÓRE JEST SKŁADNIKIEM BŁONY SYNAPTYCZNEJ SŁABY MARKERUSZKODZENIA OGNISKOWEGO ZWIĄZANY Z CHOROBĄ ALZEHEIMERA

19 ROLA W APOPTOZIE I CHOROBACH NEURODEGENERACYJNYCH PÓŻNY WSKAŹNIK USZKODZENIA-5dni

20 UWALNIANA Z OBRZĘKNIĘTYCH KOMÓREK WSPÓLNY WPŁYW Z KWASEM GLUTAMINOWYM W PATOGENEZIE OBRZĘKU MÓZGU SZYBKI WZROST PO USZKODZENIU

21

22 25 różnych białek wchodzących w skład białka S- 100 Liczne geny B S100 są indukowane czynnikami wzrostu cytokiny czy TLR Lokalizacja 1q21 Ekspresja tylko w uszkodzonych komórkchkardiomyocyty, neurony S100A8 and S100A9 indukowane stresem oksydacyjnym

23 MARKER USZKODZENIA OUN UDARY,STANY PO RESUSCYTACJI KRĄŻENIOWO-ODDECHOWEJ CRP MÓZGU

24 BIOMARKER USZKODZENIA NEURONÓW AKSONÓW ASTROGLEJU. WYDAJE SIĘ BYĆ KLUCZOWYM MARKEREM W DIAGNOSTYCE I PROGNOZOWANIU USZKODZEŃ MÓZGU U NOWORODKA. MONITOROWANIE STĘŻENIA MOŻE BYĆ POMOCNE W OCENIE PROCESÓW NAPRAWCZYCH I PLASTYCZNOŚCI MÓZGU

25

26 1965 r wyizolowano białko S-100 z mózgu S-100ao-----αα S-100a αβ S-100b ββ

27 ROLA WEWNĄTRZKOMÓRKOWA UDZIAŁ W REGULACJI HOMEOSTAZY WAPNIA KOMÓRKOWGO REGULACJA RÓZNICOWANIA KOMÓREK I ICH PROLIFERACJI ROLA W APOPTOZIE

28 ROLA ZEWNĄTRZKOMÓRKOWA AKTYWACJA POWIERZCHNIOWYCH BAŁEK G WPŁYW NA RECEPTORY ZMIATACZY WOLNYCH RODNIKÓW TLENOWYCH

29

30 !! Z pierwszej próbki moczu jako idealny marker wczesnego uszkodzenia i i czasu uszkodzenia mózgu i prognozowania rozwoju

31 Gazzolo D., Marinoni E., Di Ioro R,Bruschettini M, Kornackam UrinaryS100 protein measurements Crit care Med. 2004;1:131 PRÓBKA MOCZU ENN 44 Wiek ciążowy> 36 t.c G.KONTROLNA 66 Masa ciała (g) 3088± ±211 Apgar 1 min <3 44 O Apgar 5 min <3 44 O ph 7,0±0,2 7,35±0,3 BE -14,3±3,3 0,2±2,2 Hb 13,6±0,3 13.7±0,3 HTK 40,9±1,9 41,2±1,5

32 Gazzolo D., Marinoni E., Di Ioro R,Bruschettini M, Kornackam UrinaryS100 protein measurements Crit care Med. 2004;1:131 PRÓBKA MOCZU ENN 44 G.KONTROLNA 68 Pierwsza próbka 1,41±0,36 0,10±0,09 4 1,41±0,54 0,11±0,08 8 2,27±1,06 0,11±0, ,78±1,45 0,11±±0, ,27±1,05 0,19±0, ,78±1,46 0,20±0, ,27±3,47 0,23±0, ,62±1,07 0,27±0, ,20±1,13 0,29±0,07

33 BIAŁKO S100 B-ug/L Gazzolo D., Marinoni E., Di Ioro R,Bruschettini M, Kornackam UrinaryS100 protein measurements Crit care Med. 2004;1:131 Czas godz Wartość odcięcia PPV % NPV% Czułość % Swoistość % 1 próba 0,41 80,8 97,8 91,3 94,6 4 0,80 95, ,9 8 0,52 95, ,9 12 0, ,5 16 0,56 90,5 97, ,8 20 0,41 91, ,6 48 0,51 90,9 98, ,9 72 0,50 91,0 98, ,9

34 BIAŁKO S100 B-ug/L Gazzolo D., Kornackam.,Bruschettini M at al. Maternal Glucocorticoid Supplementation and S100B protein concentration in cord blood and urine of preterm infant Clinical Chemistry 2003;49:1215 Grupa kontrolna 39 Glikokortykoidy 39 Wiek ciążowy Masa ciała ±(0,56) 1720±(0,43) Apgar < 7 w 1 5/39 4/39 Apgar < 7 w 5 0/39 0/39 ZZO 16/39 7/39 Zab.neurologiczne 8/14/17 20/19/0 USG normal/ivh 15/24 39/0

35 STĘŻENIE BIAŁKA S-100 W PIERWSZYM BADANIU MOCZU PO URODZENIU JEST ZNACZĄCO WYŻSZE U NOWORODKÓW Z ENN STĘŻENIE W MOCZU > 1 mcg/ljest CZYNNIKEIM PROGNOSTYCZNYM ZGONU.STĘŻENIE W PEPOWINIE > 2ug/L WYKAZUJE WYSOKĄ CZUŁOŚĆ 87% i SWOISTOŚĆ 88% W PROGNOZOWANIU UMIARKOWANEJ LUB CIEŻKIEJ POSTACI ENN

36 Cazzolo D., Marinoni E., Di Ioro R., Bruschettini M, Kornacka Measurement of Urinary S100B protein concentration for the early identification of brain damage M in asphyated full-term infants ArchPediatr Adolesc Med. 2003;157:1163 Ocena rozwoju w 12 m.życia Stężenie S100B oceniane w pierwszych godzinach życia było wyższe u niedotlenionych dzieci z zaburzeniami rozwoju

37 An N. Massaro, Taeun Chang, Stephen Baumgart, Robert McCarter, Karin B. Nelson, Penny Glass Pediatr Crit Care Med Sep; 15(7):

38 NSE i S100B 0, 12, 24 and 72 OCENA ROZWOJU 15mż.

39 PARAMETR LICZBA 83 ZGONY 15 Wiek ciążowy 38.7± ±1.9 Masa ciała (g) 3.39± ±0.58 Apgar 5 min 3 (0 7) 2 (0 6) Apgar 10 min 5 (0 9) 3 (0 7) a ph 6.92 ( ) 6.78 ( ) BE 18.9 (9 36) 23 (12 33) *

40 PARAMETR LICZBA 83 ZGONY 15 Przeżycia Ocena rozwoju- 49 ENN (umiar) L (%) ENN (ciężka) L (%) 61 (73) 2 (13) 41 (84) 61 (73) 2 (13) 41 (84) CZAS 4:47 (1:35 6:06) 4:07 (3:34 6:06) 4:46 (1:35 6:04) Drgawki 30 (36) 10 (67) * 16 (33)

41 S100B 2.5 (95% CI ) NSE 2.1 ( );. OCENA ROZWOJU S100B 2.6 ( ) i NSE 2.1 ( ).

42 PRAWIDŁOWY ROZWÓJ MDI/PDI < 1SD(>85), ŚREDNIEGO STOPNIA MDI/PDI <1SD (70 85), CIĘŻKIEGO STOPNIA / ZGON= MDI/PDI <2SD (<70),.

43 BIAŁKO S100 B i NSE

44 Czynnik predykcyjny stopnia uszkodzenia mózgu, ciężkich zaburzeń i zgonu

45 CZYNNIKIEM PROGNOSTYCZNYM ZGONU JEST STĘŻENIE W MOCZU S100B POWYŻEJ: 1. 2mq/l 2. 1mq/l 3. 0,5mq/l 4. 5mq/l

46 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ