Przydatność spektroskopii MR u noworodków

Transkrypt

1 Przydatność spektroskopii MR u noworodków DR HAB. MED. PRZEMKO KWINTA, PROF. UJ KLINIKA CHORÓB DZIECI KATEDRY PEDIATRII, INSTYTUT PEDIATRII WL UJ W KRAKOWIE Nowe techniki MR Obrazowanie dyfuzyjne DWI diffusion- weighted imaging DTI diffusion tensor imaging Spektroskopia rezonansu magnetycznego MRS magnetic resonance spectroscopy 1

2 MRS Technika umożliwiająca oznaczenie stężenia różnych molekuł w tkankach w sposób nieinwazyjny Umożliwia ocenę in vivo metabolizmu mózgu Wykorzystywane może być widmo 31 P lub 1 H W neonatologii wykorzystywany jest H- MRS P- MRS nie można ocenić metabolizmu małych obszarów H- MRS Ocena metabolitów: Cholina () Kreatynina łącznie z fosfokreatyniną () N- acetyl aspartat () Kwas mlekowy () Myo- Inozytol () Glutamate- glutamine- GABA 2

3 Ocena stężenia metabolitów Bardzo trudno ocenić bezwzględne stężenie Do oceny używa się wzajemnego stosunku stężeń wybranych metabolitów /Cho / LAC/ 3

4 Marker integralności neuronów stężenie koreluje z gęstością neuronów Marker czynności neuronów synteza zależy od stanu metabolicznego (energetycznego) (- ) niedotlenienie, zapalenie, guz, udar (+) z wiekiem do 3 rż Kreatyna/Fosfokreatyna W procesach energetycznych Stężenie jest stabilne, służy do obliczania stosunków innych metabolitów 4

5 Związki zawierające cholinę (fosforylocholina, glicerofosforylocholina) AChE nie wpływa na Marker syntezy i degradacji fosfolipidów (+) uszkodzenie istoty białej, zapalenie, guz, udar Marker funkcji astrocytów (- ) encefalopatia wątrobowa (+) hiperosmolarność, niewydolność nerek 5

6 Marker zaburzeń energetycznych, metabolizmu anaerobowego Brak sygnału u osób zdrowych (+) niedotlenienie, choroby mitochondrialne, zapalenie, guz, udar, stan drgawkowy MR a leczenie hipotermią Protokół leczenia hipotermią Badanie MR głowy w 3-5 dobie życia DWI H- MRS 6

7 Zamartwica ê /Cho selektywna martwica neuronów / marker zamartwicy Możliwe wykazanie już po 24h od zadziałania czynnika Utrzymuje się długo 7

8 8

9 H- MRS Choroby metaboliczne Zaburzenia przemiany aminokwasów Błędy cyklu mocznikowego Choroby mitochondrialne Kwasica glutarowa 9

10 Kwasica glutarowa Zaburzenia neurologiczne związane są z akumulacją w mózgu: Kwasu glutarowego Kwasu 3- hydroksyglutarowego Metabolity nie mogą przechodzić przez barierę krew- mózg Nie wykrywalne we krwi Wykrywalne w badaniu MRS Dodatkowo w badaniu MRS: Cechy demielinizacji (zależą od wieku) Uszkodzenia neuronów ( (- )) 10

11 Kwasica propionowa 11

12 MRS poszukiwanie mechanizmów zaburzeń neurologicznych Autyzm Depresja Ch. Alzheimera Ch. Parkinsona Odległe powikłania wcześniactwa Spectrum autyzmu ADHD Zaburzenia emocjonalne Zaburzenia funkcji poznawczych Relationship between proton magnetic resonance spectroscopy of frontoinsular gray matter and neurodevelopmental outcomes in very low birth weight children at the age of 4. Durlak W. et al. PLOS One 2016 Psychomotor assessment Normal (n=41) Mild (n=14) Moderate /severe (n=10) Leiter test 106 (11) 93 (8.4) 64 (10) DTVP 100 (10) 74 (13) 66 (8.1) 12

13 Relationship between proton magnetic resonance spectroscopy of frontoinsular gray matter and neurodevelopmental outcomes in very low birth weight children at the age of 4. Durlak W. et al. PLOS One 2016 Relationship between proton magnetic resonance spectroscopy of frontoinsular gray matter and neurodevelopmental outcomes in very low birth weight children at the age of 4. Durlak W. et al. PLOS One 2016 P v alueb Normal Mild Moderate/severe (n=41)a (n=14)a (n=10)a / 1.86 (0.25) 1.73 (0.19) 1.66 (0.21) 0.04 e Cho/ 0.96 (0.13) 0.93 (0.14) 0.81 (0.13) 0.01 e / 0.81 (0.11) 0.74 (0.08) 0.73 (0.11) 0.05 d, e Left frontoinsular gray matter 13

14