Wyłudzenia kredytów i nie tylko - badanie KPF oraz EY w obszarze nadużyć. 2 października 2014

Transkrypt

1 Wyłudzenia kredytów i nie tylko - badanie KPF oraz EY w obszarze nadużyć 2 października 2014

2 Agenda 1 2 Wyłudzenia na polskim rynku kredytów detalicznych wyniki badania ankietowego KPF i EY Podstawowe informacje o badaniu Charakterystyka zjawiska wyłudzeń kredytów detalicznych Współpraca z organami ścigania Perspektywy Badanie opinii uczestników Kongresu Strona 2

3 1 Wyłudzenia na polskim rynku kredytów detalicznych wyniki badania ankietowego KPF

4 Podstawowe informacje o badaniu Strona 4

5 Charakterystyka zjawiska wyłudzeń kredytów Skala zjawiska wyłudzeń Skala udanych wyłudzeń kredytów detalicznych i mieszkaniowych w Polsce (jako % wartości wszystkich pozytywnie rozpatrzonych aplikacji kredytowych) 6 57% % 3 26% 22% 13% 9% 4% 4% Nie wystąpiły Poniżej 3% 3% - 5% 5% - 1 Powyżej 1 Nie wiem Detaliczny Mieszkaniowy Wartość udzielonych w I poł roku kredytów gotówkowych i ratalnych wyniosła 37,7 miliarda złotych (dane BIK 1 ). Jeśli przyjmiemy, że wyłudzenia stanowiły 3% wszystkich udzielonych kredytów detalicznych to tylko w I półroczu tego roku wyłudzono ponad 1 miliard złotych. 1 Źródło: BIK: Wartość udzielonych kredytów konsumpcyjnych wzrośnie w II połowie 2014 r., ISB News Giełda Wyborcza.biz, Strona 5

6 Charakterystyka zjawiska wyłudzeń kredytów Kanały sprzedaży najbardziej narażone na nadużycia Kanały sprzedaży najbardziej narażone na występowanie nadużyć (1 najmniej, 5 najbardziej narażone na wyłudzenia) Kanały zdalne (internet, telefon) Point of Sale (sklepy, salony samochodowe) 3,62 3,62 3,32 3,62 3,32 3,87 3,23 3,23 3,23 3,24 3,24 3,35 Pośrednicy kredytowi 2,87 3,52 3,52 4,14 4,14 4,14 Oddziały partnerskie Oddziały własne 1,48 1,48 1,48 2,74 2,74 2,74 2,84 2,57 2,84 2,08 2,08 2, Strona 6

7 Charakterystyka zjawiska wyłudzeń kredytów Schematy wyłudzeń / skala aplikacji fraudowych z udziałem pracowników Najczęściej wykorzystywane schematy wyłudzeń* Skala aplikacji fraudowych z udziałem pracowników (jako % liczby wszystkich aplikacji fraudowych) Intencjonalny brak spłaty kredytu przy wykorzystaniu prawidłowych dokumentów 57% Nie dotyczy 21% 29% 26% Wyłudzenie z użyciem fałszywego dokumentu 57% Powyżej 2 8% 13% Zaciągnięcie kredytu manipulując posiadaną zdolnością kredytową 39% 1-2 8% Wyłudzenie z użyciem skradzionego dokumentu tożsamości 26% 5%-1 4% 25% Zatajenie posiadanych zobowiązań 13% Poniżej 5% 46% 57% 63% *możliwość wyboru 2 odpowiedzi Strona 7

8 Współpraca z organami ścigania Zgłaszanie wyłudzeń kredytów / pożyczek (lub ich prób) organom ścigania Procent wykrytych prób wyłudzeń kredytu oraz skutecznie wyłudzonych kredytów i pożyczek (w oparciu o art. 297 Kodeksu karnego) mających miejsce w polskich instytucjach finansowych, jaki jest zgłaszany organom ścigania 4 35% 3 26% 26% 2 17% 13% 13% 13% 13% 13% 1 9% 9% 9% 4% Poniżej Powyżej 9 Nie wiem Próba wyłudzenia kredytu Skutecznie wyłudzony kredyt / pożyczka Badane instytucje finansowe znacznie częściej zgłaszają organom ścigania skutecznie wyłudzone kredyty lub pożyczki niż próby ich wyłudzenia. Strona 8

9 Współpraca z organami ścigania Przyczyny nieskładania zawiadomień do organów ścigania Przyczyny niezgłaszania prób wyłudzeń lub skutecznych wyłudzeń kredytów i pożyczek organom ścigania* Zebrany materiał dowodowy jest niewystarczający 57% Zbyt duże zaangażowanie pracowników instytucji finansowej w procedury prowadzone przez organy ścigania oraz wymiar sprawiedliwości Długi czas trwania postępowania prowadzonego przez organy ścigania i wymiar sprawiedliwości 3 3 Zgłaszane są wszystkie przypadki 26% Niska skuteczność organów ścigania oraz wymiaru sprawiedliwości 26% Brak odpowiedniej wiedzy organów ścigania o przestępstwach związanych z wyłudzeniami kredytów Brak praktyki biznesowej w ramach instytucji finansowej dotyczącej każdorazowego zgłaszania takiego przypadku organom ścigania 9% 9% Decyzje przełożonych 4% *możliwość wyboru więcej niż 1 odpowiedzi Strona 9

10 Współpraca z organami ścigania Długość trwania i skuteczność postępowań karnych Przeciętna długość trwania postępowania w sprawach dotyczących prób wyłudzeń lub skutecznie wyłudzonych kredytów Skuteczność postępowań karnych przeciwko osobom, które skutecznie wyłudziły kredyt detaliczny (jako % odzyskanych należności) Powyżej 36 m-cy 9% Nie wiem 2 26% m-cy 8% 4% Powyżej 5 4% 4% m-cy 39% 52% 2-5 9% 12% 6-12 m-cy 2 35% % 17% 3-6 m-cy 8% 5% - 1 8% Poniżej 3 m-cy 3% - 5% 12% 13% Nie wiem 12% 13% % Poniżej 3% 31% 5% 1 15% 2 25% 3 35% Strona 10

11 Perspektywy Oczekiwana zmiana liczby wyłudzeń kredytów detalicznych i mieszkaniowych % % 3 26% % 9% Znacznie wzrośnie 4% Nieznacznie wzrośnie 18% Nie ulegnie zmianie 18% Nieznacznie spadnie 4% 4% Znacznie spadnie Nie wiem Detaliczny Mieszkaniowy W opinii zdecydowanie ponad połowy respondentów (74%) sytuacja na rynku kredytów detalicznych w Polsce ulegnie pogorszeniu. W ubiegłorocznej edycji badania przewidywało tylko 6 badanych W przypadku kredytów mieszkaniowych, oczekiwania respondentów są nieco odmienne niż w 2013 roku, kiedy to aż 28% badanych oczekiwało wzrostu wyłudzeń tych kredytów. Strona 11

12 Podsumowanie Aktualność problemu wyłudzeń ze strony klientów i pracowników organizacji Kanały zdalne najbardziej narażone na wyłudzenia kanały sprzedaży Niska wykrywalność wyłudzeń w badanym obszarze Niski udział wyłudzeń (oraz ich prób) zgłaszanych organom ścigania Prognoza: wzrost liczby wyłudzanych kredytów detalicznych Niewystarczający materiał dowodowy Zbyt duże zaangażowanie pracowników w późniejsze działania Długi czas trwania postępowań karnych (powyżej 6 miesięcy) Strona 12 Wyłudzenia kredytów Fraudy i specyfika nie tylko - zjawiska badanie KPF na oraz EY w obszarze nadużyć rynku polskim

13 2 Badanie opinii uczestników Kongresu Strona 13

14 Pytanie Testowe Po raz który są Państwo obecni na Kongresie Antyfraudowym? A. Pierwszy B. Drugi C. Trzeci D. Czwarty E. Piąty F. Szósty Strona 14

15 Pytanie nr 1 Czy w przeciągu ostatniego roku miało miejsce w Państwa organizacji nadużycie (wewnętrzne lub zewnętrzne)? A. Tak B. Nie Strona 15

16 Pytanie nr 2 Jak w przeciągu 2 ostatnich lat zmieniała się w Pana/i instytucji liczba pracowników zajmujących się obszarem walki z nadużyciami? A. Zwiększyła się znacznie B. Zwiększyła się nieznacznie C. Nie zmieniła się D. Zmniejszyła się nieznacznie E. Zmniejszyła się znacznie F. Brak pracowników dedykowanych do takich zadań Strona 16

17 Pytanie nr 3 Czy obszar przeciwdziałania nadużyciom podlega okresowemu (np. min. raz na 6 miesięcy) raportowaniu do Zarządu Pana/i instytucji? A. Tak 1 raz na rok lub rzadziej B. Tak raz na 6 miesięcy C. Tak kwartalnie D. Tak częściej niż kwartalnie E. Nie Strona 17

18 Pytanie nr 4 Czy w Państwa organizacji funkcjonuje system informowania o podejrzeniu wystąpienia nadużycia (whistleblowing)? A. Tak dla podmiotów zewnętrznych i pracowników B. Tak dla pracowników C. Nie Strona 18

19 Pytanie nr 5 Czy w przeciągu ostatniego roku w Państwa organizacji zostało przeprowadzone szkolenie dla pracowników z zakresu przeciwdziałania nadużyciom / korupcji / konfliktowi interesów? A. Tak dla wszystkich pracowników B. Tak dla wybranych pracowników C. Nie Strona 19

20 Dziękuję za uwagę Przemysław Nowak Dział Zarządzania Ryzykiem Nadużyć, EY Telefon: (22) Kontakt w sprawie badania: Izabela Skajewska Manager Projektów, KPF Telefon: iskajewska@kpf.pl Page 20