Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego w mieście Biała Podlaska na lata

Transkrypt

1 VI. Wnioski i zalecenia 1. Wnioski ogólne Komunikacja miejska jest jednym z najwaŝniejszych elementów kształtowania miasta wpływającym w istotny sposób na warunki Ŝycia jego mieszkańców. Dobrze i we właściwy sposób rozwinięty systemu komunikacji publicznej jest podstawowym warunkiem zapewnienia samodzielnej mobilności osobom nie posiadającym dostępu do własnych środków lokomocji. Są to głównie osoby nieletnie, starsze, niepełnosprawne oraz osoby uboŝsze. Brak dostępu do komunikacji miejskiej dla powyŝszych osób moŝe oznaczać brak moŝliwości podjęcia aktywności zawodowej poprawiającej ich sytuację ekonomiczną, brak dostępu do placówek ochrony zdrowia, opieki społecznej oraz do obiektów uŝyteczności publicznej takich jaki np.: kina, obiekty sportowe, baseny. Władze miasta wspierające budowę i funkcjonowanie obiektów uŝyteczności publicznej zobowiązane są równieŝ do zagwarantowania dojazdu do tych miejsc wszystkim grupom mieszkańców. Konieczność utrzymania systemu komunikacji zbiorowej, za co odpowiedzialny jest samorząd lokalny, skłania do kształtowania tego systemu w sposób nowoczesny i funkcjonalny, tak aby słuŝył on moŝliwie najszerszej grupie mieszkańców będąc jednocześnie jedną z wizytówek mądrze i gospodarnie zarządzanego miasta. Nowoczesna komunikacja miejska o wysokich walorach jakościowych potrafi równieŝ przyciągnąć klientów mających moŝliwość korzystania z innych środków lokomocji, pozwalając zachować równowagę natęŝenia ruchu drogowego w mieście i równowagę ekologiczną środowiska miejskiego. Wnioski ze Zintegrowanego Planu Rozwoju Transportu Publicznego powinny być wykorzystywane przy opracowywaniu i aktualizacji innych dokumentacji związanych z rozwojem i modernizacją miasta. 141

2 2. Wnioski do zmian Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Biała Podlaska W obecnie obowiązującym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Biała Podlaska tematyka transportu publicznego jest zaznaczona jako jeden z elementów rozwoju miasta, jednak nie jest to temat dogłębnie i szczegółowo opisany. Dlatego w ramach kolejnej zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego powinny znaleźć się odpowiednie zapisy w tekście Studium uwzględniające kierunki rozwoju transportu publicznego, zgodne z priorytetami określonymi w polityce transportowej oraz w zintegrowanym planie rozwoju transportu publicznego. Transport publiczny i jego rozwój powiązany jest bezpośrednio z rozwojem miasta w następujących dziedzinach: rozwój przestrzenny miasta, rozwój społeczno-ekonomiczny miasta, rozwój układu komunikacyjnego. Rozwój miasta pociąga za sobą konieczność równoczesnego rozwoju systemu transportowego oraz transportu publicznego, tak, by zapewnić zrównowaŝony rozwój miasta oraz jego sprawną obsługę komunikacyjną. Studium określa kierunki rozwoju miasta w poszczególnych dziedzinach, z których wynikają wnioski w bardziej szczegółowych opracowaniach, takich jak miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, czy opracowania rozwojowe w poszczególnych dziedzinach. Zmiany zapisów Studium w temacie transportu publicznego powinny mieć bezpośrednie powiązanie z zapisami pozostałych dokumentów strategicznych dotyczącymi rozwoju układu transportowego oraz być odzwierciedleniem rozwoju zabudowy mieszkaniowej, usługowej oraz terenów przemysłowych i obszarów aktywności gospodarczej. Dlatego najwaŝniejsze na początku jest szczegółowe określenie zasad rozwoju w powyŝszych dziedzinach. Aktualizacje tych planów powinny jasno i zdecydowanie rozgraniczać funkcję transportu publicznego oraz indywidualnego w ścisłym centrum miasta dla właściwego planowania tras przejazdu i przystanków komunikacji publicznej, ograniczeń w poruszaniu się pojazdów indywidualnych oraz nowych miejsc parkingowych. Plan... wskazuje na konieczność dodania nowych zapisów w Studium w zakresie modernizacji oraz budowy nowego układu komunikacyjnego, który wynika z niniejszego opracowania, ze szczególnym uwzględnieniem: 142

3 rozwoju transportu publicznego, który oparty jest takŝe na inwestycjach w infrastrukturze drogowej miasta: modernizacja i przebudowa istniejących odcinków dróg i ulic pod kątem prowadzenia linii komunikacji miejskiej, realizacja nowych odcinków dróg i ulic, które będą miały bezpośredni, lub pośredni wpływ na kształtowanie sieci komunikacji miejskiej, kształtowanie sieci drogowej tak, by nadać priorytet w ruchu dla komunikacji miejskiej, ograniczanie ruchu w centrum miasta, z wyłączaniem poszczególnych kwartałów, lub odcinków ulic z ruchu komunikacji indywidualnej, wprowadzając linie komunikacji miejskiej jak najbliŝej ścisłego centrum miasta, stosowanie form prawnych i organizacyjnych w celu zmniejszenia liczby przejazdów komunikacja indywidualną na rzecz komunikacji zbiorowej, w szczególności w dojazdach do centrum miasta. zapisania najwaŝniejszych rozwiązań i inwestycji zawartych w Planie : korytarz autobusowy w centrum miasta, przystanki węzłowe, informacja przystankowa oraz dynamiczna informacja pasaŝerska, odpowiednia infrastruktura przystankowa, detekcja pojazdów komunikacji miejskiej na skrzyŝowaniach z sygnalizacją świetlną, obsługa komunikacją miejską planowanych obszarów zabudowy mieszkaniowej, stosowanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych dla uzyskania priorytetu w ruchu dla pojazdów komunikacji miejskiej. Wpisanie proponowanych w Planie kierunków rozwoju transportu publicznego do planów strategicznych rozwoju miasta Biała Podlaska pozowali na dalsze szczegółowe ich rozwijanie zarówno na poziomie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, jak i na ich wprowadzanie w ramach realizacji nowej infrastruktury drogowej lub modernizacji istniejącej. Zapisy powinny szczegółowo uwzględniać: szerokość dróg osiedlowych, po których prowadzona jest komunikacja miejska powinna uwzględniać moŝliwość budowy bezpiecznych przystanków z przejściami po obu stronach oraz z azylem rozdzielającym kierunki ruchu pojazdów (antyzatoki, przystanki z azylem), moŝliwość wyznaczenia pasa ruchu tylko dla autobusów na dojazdach do wszystkich skrzyŝowań z sygnalizacją świetlną, dopasowanie wysokości peronów przystankowych do wysokości podłogi w autobusach, rezerwowanie odpowiedniej przestrzeni, pozwalającej na lokalizację nowych przystanków w najbliŝszym sąsiedztwie kaŝdego obiektu uŝyteczności publicznej. 143

4 3. Wnioski do strategii zrównowaŝonego rozwoju miasta dla przeciwdziałania niekorzystnym przeobraŝeniom środowiska mogącym powstać w następstwie budowy dróg Miasto, podobnie jak kaŝdy ekosystem biologiczny, powinno pozostawać w stanie równowagi pozwalającym na zachowanie dogodnych warunków do Ŝycia dla jego mieszkańców. System równowagi w mieście moŝe zostać zachwiany przez szereg niekorzystnych oddziaływań róŝnych aspektów Ŝycia miejskiego takich jak np.: uciąŝliwości intensywnego ruchu drogowego w mieście (hałas, zanieczyszczenie powietrza), blokowania układu drogowego z powodu nadmiernego ruchu pojazdów, deficytu przestrzeni w centrum miasta z powodu nadmiaru parkujących pojazdów, uciąŝliwości działalności przemysłowej w strefie miejskiej oraz w jej bliskim sąsiedztwie, niebezpieczeństwa płynące z bliskości tras przewozu ładunków niebezpiecznych, hałasu wywoływanego przez środki transportu: pociągi oraz samochody, czy startujące i lądujące samoloty, przecinaniu więzi sąsiedzkich i utrudnieniu w przekraczaniu barier tworzonych przez korytarze transportowe takie jak szlaki kolejowe i autostrady oraz drogi ekspresowe. Zachowanie stanu równowagi w mieście jest moŝliwe tylko w przypadku prowadzenia odpowiednich działań władz miejskich w zakresie kształtowania miasta i systemu transportowego. Aktualny układ drogowy zapewnia dobre warunki przemieszczania się wewnątrz miasta przy stosunkowo niewielkich uciąŝliwościach ruchu szczytowego. Opóźnienia środków transportu drogowego, spowodowane wzmoŝonym ruchem szczytowym osiągają co najwyŝej 10 minut. Tak dobre rezultaty, w porównaniu z innymi miastami, osiągnięto dzięki wyprowadzeniu ruchu tranzytowego na obwodnicę zlokalizowaną na obrzeŝach miasta. Dla poprawy warunków ruchu w mieście i zmniejszenia uciąŝliwości transportowych, naleŝy dąŝyć równieŝ do wyprowadzenia ruchu tranzytowego na kierunku północ południe poza ścisłe centrum miasta. W ramach tego dąŝenia w Wieloletnim Programie Inwestycyjnym na lata została ujęta realizacja zachodniej obwodnicy miasta w ciągu drogi wojewódzkiej nr 812, która pozwoli na wyprowadzenie ruchu tranzytowego z ulic Zamkowej i Witoroskiej. Brak zatorów drogowych paraliŝujących Białą Podlaskę to równieŝ zasługa dobrze rozwiniętej sieci połączeń komunikacji miejskiej i stosunkowo duŝej ilości podróŝy realizowanych komunikacją zbiorową. Udział podróŝy wewnątrzmiejskich komunikacją zbiorową w Białej Podlaskiej przekracza 50 % i przewyŝsza ilość podróŝy realizowanych samochodami osobowymi. 144

5 Wysoki udział komunikacji zbiorowej w porównaniu z innymi miastami wynika przede wszystkim z faktu niŝszych płac w rejonie Białej Podlaskiej, mniejszej liczby samochodów osobowych na 1000 mieszkańców oraz większej liczby osób nie posiadających prawa jazdy (szczególnie w grupie najstarszych mieszkańców). Postęp techniczny w dziedzinie motoryzacji oraz agresywny marketing wywierają silny wpływ na podjęcie decyzji o zakupie samochodu, przynajmniej jednego na gospodarstwo domowe. Coraz częściej pojawiać się będą kolejne pojazdy w pojedynczym gospodarstwie domowym. Większa liczba pojazdów prowadzić będzie do wzrostu ruchu w mieście, zwiększenia zatorów, które mocniej uderzą w system komunikacji autobusowej bardziej wraŝliwy na kongestię. Dlatego wraz rozwojem motoryzacji naleŝy dynamicznie rozwijać system transportu publicznego, wprowadzając szereg nowinek i udogodnień oraz priorytety w ruchu drogowym w celu zahamowania odpływu pasaŝerów komunikacji miejskiej na rzecz pojazdów indywidualnych. Zachwianie równowagi w tym zakresie na skutek zwiększenia dystansu pomiędzy jakością transportu zbiorowego a indywidualnego, prowadzić moŝe do intensywnego wzrostu: natęŝenia ruchu pojazdów, zatłoczenia dróg w mieście, zanieczyszczenia powietrza, hałasu i pogorszeniu warunków Ŝycia mieszkańców miasta. PowyŜsze aspekty prowadzić będą do umacniania trendu wyprowadzania się mieszkańców miasta do strefy podmiejskiej i kolejnej fali wzrostu intensywności ruchu drogowego w samym mieście. Jedyną metodą powstrzymania powyŝszych procesów jest utrzymanie systemu komunikacji autobusowej, który dzięki priorytetom w ruchu drogowym i wysokim walorom jakościowym powstrzyma wzrost ruchu pojazdów indywidualnych. System transportu miejskiego wysokiej jakości oraz zmniejszenie uciąŝliwości Ŝycia miejskiego, to elementy pozwalające na zachowanie równowagi ekosystemu miejskiego i powstrzymanie procesu ucieczki mieszkańców miasta do strefy podmiejskiej. Rozbudowa systemu drogowego, przyspieszająca przejazd samochodów przez miasto, wpływa znacząco na wzrost ruchu samochodowego w mieście, poniewaŝ zwiększa się dystans pomiędzy atrakcyjnością samochodu i komunikacji miejskiej, co skłania uŝytkowników pojazdów do bardziej intensywnego korzystania z samochodu oraz do zakupu pojazdu przez osoby dotychczas nie posiadające moŝliwości korzystania z indywidualnych środków transportu. 145

6 WdraŜanie zaleceń Planu w celu zapewnienia właściwej dynamiki rozwoju transportu zbiorowego, jest warunkiem zachowania równowagi miejskiego ekosystemu i wysokiego poziomu atrakcyjności Ŝycia w mieście dla jego mieszkańców. 4. Wnioski do projektów planów rozwoju i finansowania sieci drogowej oraz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego Na podstawie zapisów ujętych w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Biała Podlaska dotyczących rozwoju transportu publicznego, naleŝałoby je szczegółowo wdraŝać w dokumentach, takich jak na przykład: miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, programach rozwoju systemów komunikacyjnych oraz układów i sieci drogowych miasta, projektach technicznych budowy oraz przebudowy infrastruktury komunikacyjnej miasta, w planach finansowania remontów, utrzymania i ochrony dróg oraz obiektów inŝynierskich, w programach podnoszenia poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego. Wnioski do tych opracowań, by uwzględnić interesy transportu publicznego, przy jednoczesnym wysokim poziomie bezeceństwa ruchu drogowego, powinny przede wszystkim opierać się na dąŝeniu do uzyskania: bezpiecznego dojścia do i z przystanku: odpowiednia lokalizacja przystanków, obniŝanie krawęŝników na przejściach dla pieszych, odpowiednie oznakowanie dojścia do przystanku. sprawnego i bezpiecznego przejazdu pojazdów komunikacji miejskiej: wydzielone pasy autobusowe na skrzyŝowaniach oraz na newralgicznych odcinkach ulic, odpowiednia geometria skrzyŝowań, zatoki autobusowe lub antyzatoki. priorytetu dla pojazdów komunikacji miejskiej w przejeździe przez newralgiczne punkty w mieście (skrzyŝowania, odcinki z tworzącymi się korkami w szczycie komunikacyjnym): wydzielanie osobnych cykli świetlnych dla relacji skrętnych, detekcja dla pojazdów komunikacji miejskiej na skrzyŝowaniach z sygnalizacją świetlną, wraz z wyświetlaniem sygnału zielonego dla pojazdów komunikacji publicznej, odpowiednia organizacja ruchu w obszarze przystanków, wydzielenie korytarza autobusowego w centrum miasta tak, by pasaŝer mógł dojechać jak najbliŝej ścisłego centrum. wysokiego poziomu bezpieczeństwa dla pasaŝerów: 146

7 odpowiednie kształtowanie przystanków (podniesienie peronów przystankowych do poziomu pierwszego stopnia w autobusie), organizacja ruchu w obrębie przystanków, oświetlenie, sygnalizacja świetlna, oddzielenie ruchu pieszego od ruchu kołowego. odpowiedniego kształtowania przekroju ulicy pod kątem priorytetu dla transportu publicznego: stosowanie separatorów pośrodku jezdni w obrębie antyzatoki, w celu zminimalizowania niebezpieczeństwa potracenia pieszych przez pojazdy omijające autobus (przy szpitalach, szkołach, na osiedlach), stosowanie promieni łuków skrętu na skrzyŝowaniach w celu usprawnienia przejazdu pojazdom komunikacji miejskiej, Przy konsekwentnym realizowaniu powyŝszych wniosków w dokumentach projektowych, moŝna będzie uzyskać wymierne korzyści dla transportu publicznego w postaci: szybszego i sprawniejszego przejazdu na danym odcinku, zmniejszenia kosztów komunikacji miejskiej, zmniejszenia kolizyjności w relacjach skrętnych, uzyskania wysokiego poziomu bezpieczeństwa pieszych w drodze na i z przystanku, podwyŝszenia poziomu bezpieczeństwa na przystanku oraz podczas wsiadania i wysiadania z autobusu. Stasowanie rozwiązań słuŝących poprawie jakości transportu publicznego przy kaŝdej modernizacji i budowie nowej drogi pozwoli w efekcie na uzyskanie w początkowym okresie realizacji na poprawę przejazdu i funkcjonowania komunikacji miejskiej na danych odcinkach, a w późniejszym czasie na połączenie poszczególnych inwestycji w ciągi komunikacyjne z priorytetem dla pojazdów komunikacji miejskiej i systemem bezpieczeństwa pasaŝerów. 147

8 5. Wnioski do bieŝących działań usprawniających funkcjonowanie systemu transportu publicznego i poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego TakŜe w ramach bieŝącego utrzymania układu transportowego miasta, bieŝących remontów i prac interwencyjnych moŝna zadbać o podnoszenie efektywności transportu publicznego i poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego. Działanie te oparte musza być jednak na załoŝeniach długofalowych programów, których celem jest rozwój transportu publicznego i podnoszenie poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego. Takie bieŝące działania mogą obejmować: przebudowę poszczególnych przystanków: podniesienie peronu przystankowego, postawienie wiaty przystankowej, wyposaŝenie przystanku w elementy informacji przystankowej, oznakowanie w obrębie przystanku, oświetlenie przystanku i jego bezpośredniego otoczenia.. zmianę lokalizacji przystanku, realizację nowej zatoki przystankowej, realizację bezpiecznego przystanku (antyzatoki, przystanek z azylem), wydzielenie osobnego cyklu dla relacji skrętnej na skrzyŝowaniu z sygnalizacją świetlną, wymianę nawierzchni w obrębie przystanku, nową nawierzchnię utwardzoną na pętli, wraz z niezbędną infrastrukturą. Są to działania utrzymaniowe i prewencyjne, które wynikają z potrzeb remontowych, sytuacji awaryjnych, czy teŝ z potrzeb likwidacji miejsc niebezpiecznych. JuŜ takie uwarunkowania mogą przyczynić się do rozwoju systemu transportu publicznego i choć są to rozwiązania punktowe, stanowić one mogą cząstkowe elementy całych projektów infrastrukturalnych, których zadaniem jest usprawnienie przejazdu dla pojazdów komunikacji miejskiej oraz uzyskanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa dla pasaŝerów. 148