RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Szkoła Podstawowa nr 4 im. Franciszka Stuska Orzesze Kuratorium Oświaty w Katowicach

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. wraz ze zmianami z dnia r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Szkoła Podstawowa nr 4 im. Franciszka Stuska 2/16

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Krystyna Pietryja-Grigorijew i Iwona Fit. Badaniem objęto uczniów (ankieta i dwa wywiady grupowe), rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i nauczycieli (ankieta i dwa wywiady grupowe). Przeprowadzono także wywiad indywidualny z dyrektorem placówki i z przedstawicielem samorządu lokalnego oraz grupowe z przedstawicielami partnerów szkoły i pracownikami niepedagogicznymi, a także sześć obserwacji lekcji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły lub placówki. Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OZ - Arkusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień" AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" APW - Kwestionariusz ankiety poewaluacyjnej dla wizytatora WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami WU - Scenariusz wywiadu grupowego z uczniami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły WP - Scenariusz wywiadu z partnerami WPN - Scenariusz wywiadu z pracownikami niepedagogicznymi WPOP - Scenariusz wywiadu z przedstawicielem organu prowadzącego WUI-III - Scenariusz wywiadu z uczniami klas I-III (szkoła podstawowa) WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale Szkoła Podstawowa nr 4 im. Franciszka Stuska 3/16

4 Obraz szkoły Szkoła Podstawowa nr 4 w Orzeszu znajduje się w dzielnicy Jaśkowice. Jej patronem jest Franciszek Stusek, postać związana z tutejszym środowiskiem - nauczyciel, społecznik, dyrygent, a także kierownik Szkoły Powszechnej w Jaśkowicach oraz budowniczy obecnej szkoły. Do szkoły uczęszcza 199 dzieci uczących się w 12 oddziałach. Integralną częścią placówki są trzy oddziały przedszkolne, w których przebywa 74 wychowanków. Bazę placówki oprócz sal lekcyjnych stanowią: boisko sportowe, plac zabaw, stołówka, świetlica, biblioteka, pracowania komputerowa, sala gimnastyczna wyposażona w ściankę wspinaczkową. Najmłodsze dzieci korzystają również z salki zabaw. W murach szkoły mieści się filia Biblioteki Publicznej w Orzeszu. Nauczyciele przygotowali dla uczniów bogatą ofertę. Dzieci mogą rozwijać swoje zainteresowania i talenty w zespole "Mali jaśkowiczanie", redagując gazetkę "Żaczek", uczestnicząc w licznych kołach zainteresowań, prowadząc szkolny sklepik czy wyjeżdżając na wycieczki turystyczno-krajoznawcze, do kina, teatru albo muzeum. Szkoła jest miejscem bezpiecznym, panuje w niej przyjazny klimat, a wyposażenie sprzyja realizacji podstawy programowej i przyjętych w szkole programów nauczania. Stale wzbogacana jest jej baza, np. w ramach realizacji projektów takich jak "Radosna Szkoła", "e-future.net.plus", "Indywidualizacja nauczania" oraz "Klucz do uczenia się". Na lekcjach wykorzystywane są nowoczesne pomoce dydaktyczne, np. tablice interaktywne, rzutniki, mikroskopy. Przez środowisko szkoła jest postrzegana jako miejsce bezpieczne, przyjazne uczniom, gdzie powszechnie stosowane są obowiązujące zasady. W październiku 2014 roku w Szkole Podstawowej nr 4 w Orzeszu-Jaśkowicach przeprowadzono ewaluację problemową badając respektowanie norm społecznych. Poniżej zamieszczamy raport i zachęcamy do zapoznania się z jego wynikami. Szkoła Podstawowa nr 4 im. Franciszka Stuska 4/16

5 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 10 Szkoła Podstawowa nr 4 im. Franciszka Stuska Franciszek Stusek Szkoła podstawowa Orzesze Kod pocztowy Urząd pocztowy Franciszka Stuska Orzesze Telefon Fax Www sp4.orzesze.pl Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 273 Oddziały 15 publiczna Nauczyciele pełnozatrudnieni Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 7.00 Średnia liczba uczących się w oddziale 18.2 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy Dzieci lub młodzież brak specyfiki 13 ŚLĄSKIE mikołowski Orzesze gmina miejska Szkoła Podstawowa nr 4 im. Franciszka Stuska 5/16

6 Poziom spełniania wymagań państwa Respektowane są normy społeczne B Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne (D) Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorządu uczniowskiego (D) Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu (D) W szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze oraz modyfikuje je w razie potrzeb (B) W modyfikacjach biorą udział uczniowie i rodzice (B) Szkoła Podstawowa nr 4 im. Franciszka Stuska 6/16

7 Wnioski 1. Uczniowie w szkole czują się bezpiecznie. Znają oraz respektują zasady i normy postępowania, a także uczestniczą w ich tworzeniu. Wykazują się kulturą osobistą oraz posiadają wiedzę, jak należy postępować. Wszyscy pracownicy szkoły dbają o zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków nauki i pracy, przez co szkoła postrzegana jest w środowisku jako miejsce przyjazne. 2. Część rodziców uczestniczy w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły oraz ma wpływ na organizację jej przedsięwzięć o charakterze wychowawczym i profilaktycznym. Poszerzenie działań nauczycieli na rzecz angażowania rodziców w sprawy szkoły może przyczynić się do ich szerszego udziału w realizacji wychowawczej roli szkoły. 3. Nauczyciele stale i rzetelnie analizują podejmowane przez siebie działania wychowawcze, dzięki temu są one dostosowane do potrzeb i możliwości uczniów oraz zgodne z oczekiwaniami ich rodziców. Szkoła Podstawowa nr 4 im. Franciszka Stuska 7/16

8 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Respektowane są normy społeczne Stan oczekiwany: Szkoły powinny kształtować postawy zgodne z wartościami i normami społeczeństwa demokratycznego. Poznawanie zasad i rozumienie ich znaczenia dla funkcjonowania społeczności szkolnej i społeczeństwa stanowi element rozwoju. Świadomość tego, jak ważne jest przestrzeganie wspólnie ustalonych reguł, decyduje o sukcesie grup. Ważnym zadaniem szkoły jest tworzenie poczucia bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego, a także klimatu sprzyjającego uczeniu się. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Szkoła podejmuje działania, by uczniowie przebywając na jej terenie czuli się bezpiecznie. Zachowania negatywne zdarzają się tutaj incydentalnie, dzieci nie czują się w żaden sposób zagrożone. Uczniowie współpracują ze sobą i dzielą się odpowiedzialnością podczas realizacji wspólnych zamierzeń. Relacje panujące w placówce oparte są na szacunku i wzajemnym zaufaniu. Istniejące zasady są przestrzegane i jednakowe dla wszystkich. Część rodziców nie uczestniczy w podejmowaniu decyzji dotyczących placówki. Nauczyciele dokonują rzetelnej analizy podejmowanych przez siebie działań wychowawczych. W jej wyniku modyfikują swoje zamierzenia i dostosowują do potrzeb uczniów. Szkoła dostrzega pomysły rodziców i uczniów oraz stwarza warunki do ich realizacji. Dzięki takiej postawie dzieci i ich rodzice uczestniczą we wprowadzaniu zmian w działaniach wychowawczych. Obszar badania: Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne Szkoła podejmuje działania, by uczniowie przebywając na je terenie czuli się bezpiecznie. Zachowania negatywne w szkole zdarzają się incydentalnie, a dzieci nie boją się przebywać na jej terenie. O poczucie bezpieczeństwa zapytano w badaniu ankietowym uczniów klas piątych (patrz: wykresy 1j-9j). Dzieci rzadko spotykają się w szkole z agresją fizyczną (zmuszanie do kupna czegoś, odbieranie rzeczy, wykluczenie z grupy, pobicie), słowną (obrażanie, wyzwiska, w tym z wykorzystaniem telefonu komórkowego czy internetu) oraz pozawerbalną (umyślne niszczenie rzeczy, kradzież). Narażone są jednak na nieprzyjemne dla nich Szkoła Podstawowa nr 4 im. Franciszka Stuska 8/16

9 zachowania kolegów (5j). Z taką formą przemocy w ciągu ostatniego roku spotkała się większość piątoklasistów: jeden raz (11 wskazań), dwa lub trzy razy (5), cztery lub więcej (1). Dzieci deklarują jednak, że w szkole na lekcjach, przerwach oraz na terenie szkoły po zajęciach nie czują zagrożenia (10j-12j). Warto zauważyć, że spora grupa dzieci (1/3 ankietowanych) stwierdziła, że nigdy nie bywa na terenie szkoły po lekcjach. Najmłodsze dzieci w wywiadzie potwierdziły, że szkoła jest dla nich miejscem przyjaznym i nie boją się przebywać na jej terenie. Z wypowiedzi uczniów wynika, że organizacja placówki sprzyja ich poczuciu bezpieczeństwa. Świadczy o tym, np. oddzielenie dzieci młodszych od starszych, zamykanie drzwi wejściowych, zorganizowanie dyżurów nauczycielskich, prowadzenie pogadanek, zapewnienie odpowiedniej opieki podczas dojazdu na zajęcia. Podobnie, jak dzieci, postrzegają szkołę pracownicy niepedagogiczni, partnerzy oraz organ prowadzący. Zauważają wiele działań, które powodują, że jest to miejsce bezpieczne. Służą temu prowadzone przeglądy stanu budynku i wyposażenia, stosowanie się do zasad ergonomii, zatrudnienie pielęgniarki oraz współpraca z OSP w Jaśkowicach, Policją, poradnią psychologiczno-pedagogiczną i środowiskiem lokalnym. Wykres 1j Wykres 2j Szkoła Podstawowa nr 4 im. Franciszka Stuska 9/16

10 Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j Wykres 6j Szkoła Podstawowa nr 4 im. Franciszka Stuska 10/16

11 Wykres 7j Wykres 8j Wykres 9j Wykres 10j Szkoła Podstawowa nr 4 im. Franciszka Stuska 11/16

12 Wykres 11j Wykres 12j Obszar badania: Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorządu uczniowskiego Uczniowie współpracują ze sobą i dzielą się odpowiedzialnością podczas realizacji wspólnych zamierzeń. Nauczyciele wspierają ich w tych działaniach. W szkole działa samorząd uczniowski oraz samorządy klasowe. W badaniu ankietowym aż 1/5 uczniów zadeklarowała swoją pracę w ich strukturach. Z tego badania wynika, także że ponad połowa dzieci włącza się w organizację imprez organizowanych przez społeczność uczniowską (14 wskazań na 27), natomiast zdecydowana większość (23 z 27) uczestniczy we wspólnie prowadzonych zabawach, konkursach czy zawodach. W wywiadzie uczniowie powiedzieli, że nie boją się zgłaszać nauczycielom swoich propozycji. Nauczyciele zauważają współdziałanie uczniów w realizacji ich własnych przedsięwzięć. Dzieci w sposób demokratyczny wybierają swoich przedstawicieli do samorządu szkolnego i klasowego, organizują wiele imprez (np. Dzień Wiosny, Dzień Czekolady, Dzień Rodziny, Festiwal Talentów, Dzień Sportu, andrzejki, dyskoteki) Inicjują akcje charytatywne i ekologiczne, ustalają zasady korzystania ze wspólnego sprzętu (np. stół pingpongowy). Poza tym są twórcami kontraktów klasowych oraz decydują o życiu oddziału klasowego, do którego należą. Nauczyciele wspierają uczniów w realizacji ich pomysłów i opiekują się nimi. Nierzadko zajmują się logistyką, przygotowują potrzebne materiały, nawiązują kontakty z organizacjami zewnętrznymi mogącymi pomóc dzieciom, poszukują sponsorów. Promują działania uczniów, prezentują ich efekty i nagłaśniają sukcesy. Szkoła Podstawowa nr 4 im. Franciszka Stuska 12/16

13 Wykres 1w Obszar badania: Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu Relacje panujące w szkole oparte są na szacunku i wzajemnym zaufaniu. Istniejące zasady są przestrzegane i jednakowe dla wszystkich. Część rodziców nie uczestniczy w podejmowaniu decyzji dotyczących placówki. Zdaniem nauczycieli i pracowników szkoła m.in. propaguje takie wartości jak: uczciwość, pracowitość, odpowiedzialność, prawdomówność, kultura osobista, wrażliwość na potrzeby innych, patriotyzm, tolerancja i szacunek dla odmienności. Większość piątoklasistów wyraża przekonanie (wykres 1j), że mają wpływ na zasady, które obowiązują w ich szkole. Przyznają, że są autorami klasowych kontraktów i wiedzą, czego nauczyciele od nich na co dzień oczekują. Podczas wszystkich obserwowanych zajęć nauczyciele i uczniowie swoim zachowaniem potwierdzili przestrzeganie obowiązujących zasad. Dzieci były traktowane przez nauczycieli równo, mogły się wypowiadać na tematy związane z lekcją oraz zadawać pytania. Zwracano się do nich po imieniu, zachęcano do udziału w zajęciach oraz nagradzano za zaangażowanie. Uczniowie odnosili się do nauczycieli z szacunkiem, zgłaszali się do odpowiedzi i chętnie pracowali. Do swoich rówieśników odnosili się przyjaźnie oraz współdziałali pracując w grupie. Na lekcjach panował porządek. Warto dodać, że zgodnie z przyjętymi w szkole normami dzieci nosiły mundurki. Pożądane społecznie postawy dzieci były kształtowane przez osobisty przykład nauczycieli. Udział rodziców w kształtowaniu szkolnych norm nie jest powszechny (zobacz: wykres 2j - 4j). Większość z nich Szkoła Podstawowa nr 4 im. Franciszka Stuska 13/16

14 wprawdzie uważa, że ma wpływ na zasady obowiązujące w klasach ich dzieci oraz na to, jakiego się od uczniów oczekuje zachowania lecz ok. 1/5 jest odmiennego zdania w tej kwestii. Połowa stwierdziła, że w tym lub poprzednim roku nie współuczestniczyła w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły. Z przeprowadzonego wywiadu z przedstawicielami rodziców wynika, że często rozmawiają z nauczycielami o sprawach wychowawczych, a swoje propozycje i uwagi mogą zgłaszać w trakcie zebrań czy konsultacji. Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Szkoła Podstawowa nr 4 im. Franciszka Stuska 14/16

15 Obszar badania: W szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze oraz modyfikuje je w razie potrzeb Nauczyciele dokonują rzetelnej analizy podejmowanych przez siebie działań wychowawczych. W jej wyniku modyfikują swoje zamierzenia i dostosowują do potrzeb uczniów. Nauczyciele dokonują analizy podejmowanych w szkole działań wychowawczych, np. poprzez wewnętrzną ewaluację z zakresu respektowania norm społecznych. Poza tym na bieżąco odbywają rozmowy oraz dyskusje w trakcie posiedzeń rady pedagogicznej. Omawiane jest zachowanie uczniów na lekcjach, w tracie zajęć pozalekcyjnych oraz podczas uroczystości i wycieczek. Wychowawcy prowadzą karty zachowań i zeszyty korespondencji z rodzicami. Organizowane są spotkania z pedagogiem, pracuje zespół wychowawczy i zespół pomocy pedagogiczno-psychologicznej. Poddawana jest również badaniu dokumentacja prowadzona przez nauczycieli. Na skutek prowadzonych analiz dokonywane są zamiany w funkcjonowaniu szkoły. Przykładami wprowadzanych modyfikacji są: reorganizacja dyżurów nauczycieli podczas przerw, wydłużenie czasu pracy świetlicy i etatu pedagoga, likwidacja szatni i zakup indywidualnych szafek dla uczniów, skorygowanie tematyki spotkań z rodzicami i apeli dla uczniów czy zmiany w programie wychowawczym i profilaktyki. W opinii dyrektora szkoła na bieżąco prowadzi działania uprzedzające, które mają na celu zapobieganie ewentualnym zagrożeniom i wzmacnianie pozytywnych postaw uczniów, np. poprzez realizację programów Spójrz inaczej, Szkoła bez przemocy i Zachowaj trzeźwy umysł. Obszar badania: W modyfikacjach biorą udział uczniowie i rodzice Szkoła dostrzega pomysły rodziców i uczniów oraz stwarza warunki do ich realizacji. Dzięki takiej postawie dzieci i ich rodzice uczestniczą we wprowadzaniu zmian w działaniach wychowawczych. W ocenie dyrektora i nauczycieli w modyfikacji działań wychowawczych uczestniczą zarówno uczniowie, jak i rodzice. Dzieci m.in. wspólnie ustalają kodeksy klasowe, podejmują różnorodne działania w ramach pracy samorządu szkolnego i klasowego, organizują imprezy (np. Dzień Talentów, walentynki, mikołajki, śniadanie wielkanocne), redagują swoją gazetkę Żaczek, są inicjatorami tzw. Szczęśliwego numerka, uczestniczą w tworzeniu tematyki godzin wychowawczych i zajęć pozalekcyjnych, proponują udział w akcjach o charakterze charytatywnym i ekologicznym. Rodzice natomiast zadecydowali o wydłużeniu pracy szkolnej świetlicy, organizacji Święta Rodziny, rajdów górskich czy imprez i uroczystości klasowych. Aprobują noszenie przez dzieci szkolnego stroju, angażują się w organizację i przebieg Pasowania na ucznia, spotkań kolędowych i zabawy karnawałowej. Sami zorganizowali warsztaty dla uczniów i wyjazdy edukacyjne. Zarówno dzieci jak i rodzice twierdzą, że mogą zgłaszać swoje propozycje, a nauczyciele współdziałają z nimi w ich realizacji. Szkoła Podstawowa nr 4 im. Franciszka Stuska 15/16

16 Raport sporządzili Krystyna Pietryja-Grigorijew Iwona Fit Kurator Oświaty:... Szkoła Podstawowa nr 4 im. Franciszka Stuska 16/16