K. Kowalska Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Transkrypt

1 K. Kowalska Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Analiza finansowa przedsiębiorstwa z punktu widzenia właściciela, na przykładzie przedsiębiorstwa z branży z produkcji komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych. "The financial analysis of the company from the point of view of the owner, for example, companies in the of manufacture of computer, electronic and optical products." Słowa kluczowe: analiza finansowa, analiza wskaźnikowa, rentowność. Keywords: financial analysis, ratio analysis, profitability. JEL: G26 Streszczenie: Przedstawiony poniżej raport ma na celu pokazanie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa X z branży z produkcji komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych w latach Niezbędne do ukazania analizy finansowej danej sytuacji będą wskaźniki rentowności, płynności, sprawności oraz wypłacalności. Summary: The presented report is to show the financial situation of the industry X in manufacture of computer, electronic and optical products in Necessary to show the financial analysis of the situation will be the profitability, liquidity, efficiency and solvency.

2 Wstęp. Prezentowane w moim raporcie przedsiębiorstwo X z produkcji komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych zajmuje się produkcją instrumentów i przyrządów pomiarowych, kontrolnych, badawczych, nawigacyjnych, i innego przeznaczenia. Firma ta jest działalnością usługową z zakresie instalowania, naprawy i konserwacji instrumentów i przyrządów pomiarowych, kontrolnych, badawczych, testujących i nawigacyjnych. Korzystając ze wskaźników wspomnianych przeze mnie na początku mojej pracy będę mogła wcielić się w rolę zarządzającego firmy i porównać ją z innymi przedsiębiorstwami z tej samej branży. Aby móc porównać przedsiębiorstwo skorzystałam z danych sektorowych ze strony oraz EMIS. Analiza wskaźnikowa. Analiza wskaźnikowa jest podstawowym krokiem do planowania czynności, które będą miały wpływ na dalszą sytuację firmy oraz poprzez jej zastosowanie będziemy mogli przewidzieć przyszłe zyski przedsiębiorstwa. W przedstawionym raporcie omówię cztery podstawowe wskaźniki finansowe: - rentowności, - płynności, - wypłacalności, - sprawności. Analiza rentowności. W dzisiejszych czasach, każdy prowadzący działalność gospodarczą dąży do maksymalizacji efektu, którym najczęściej pod kątem finansowym jest zysk. By móc poszukiwać wymarzonego zysku, musimy najpierw zainwestować odpowiednio wysoki kapitał. Jest zrozumiałe, ze zysk dużego sklepu będzie znacznie większy od zysku małego sklepu, więc przedsiębiorca prowadzący większą działalność musi zainwestować o wiele większy kapitał niż osoba prowadząca mniejszy sklep. Takową relację nazywa się najczęściej rentownością. W raporcie do ukazania rentowności firmy X skorzystam z następujących wzorów: Wskaźnik rentowności operacyjnej aktywów (ROA) = Wskaźnik rentowności kapitału własnego (ROE) =

3 Wskaźnik rentowności sprzedaży (ROS) = Źr d o: Do obliczenia wyżej wymienionych wskaźników niezbędne są dane, które uzyskałam ze sprawozdań finansowych firmy X z lat Tabela 1. Zestawienie wskaźników rentowności dla przedsiębiorstwa X w latach Firma "X" Sektor Firma "X" Sektor ROA 4,26 11,50 8,32 9,56 ROE 5,28 16,51 8,16 13,59 ROS 5,59 6,11 8,32 4,95 Źr d o: opracowanie w asne na podstawie wskaźnik w oraz ze sprawozdań finansowych Pierwszy zestawiony w tabeli wskaźnik ROA pozwala ocenić efektywność wykorzystania wszystkich środków zaangażowanych w spółkę, niezależnie od tego czy zostały one powierzone spółce przez akcjonariuszy, czy też pożyczone np. w banku. ROA stara się wykazać ile groszy z zysku przypada na złotówkę aktywów ogółem. Wartość danego wskaźnika w przedsiębiorstwie X w roku 2011 spadła o 4,06 z porównaniem do roku 2010 oraz jest niższa od średniej sektorowej o 7,24. Świadczy to o tym, że firma nie efektywnie zarządza swoim majątkiem, ponieważ im wyższy jest wskaźnik ROA tym lepsza sytuacja finansowa firmy. Kolejnym wskaźnikiem jest ROE. Informuje on o wielkości zysku netto, przypadającego na jednostkę kapitału zainwestowanego. Wskazuje ile groszy zysku przypada na każdą złotówkę wypracowanego przychodu. W przedsiębiorstwie X w roku 2011 wynosił on 5,28 więc zmniejszył się w porównaniu do roku ubiegłego oraz jest o 11,23 mniejszy od średniej sektorowej. Oznacza to, że sytuacja firmy staje się niekorzystna, ponieważ im wyższa wartość wskaźnika tym korzystniejsza jest sytuacja finansowa firmy, a wyższa efektywność kapitału własnego wiąże się z możliwością uzyskania większej nadwyżki finansowej. W ślad za tym idzie dalszy rozwój przedsiębiorstwa. Ostatnim wskaźnikiem do przeanalizowania jest ROS. Informuje nas o tym ile groszy zysku przypada na każdą złotówkę sprzedaży. W roku 2011 wynosi 5,59 więc jest on niższy od roku poprzedniego o 2,73 i o 0,52 od średniej sektorowej. Określa to małą zdolność firmy do generowania zysku poprzez sprzedaż. Im niższy jest badany wskaźnik tym większa wartość sprzedaży musi być zrealizowana do osiągnięcia określonej kwoty zysku. Należy zatem dążyć do tego aby wskaźnik ROS był wysoki, ponieważ dzięki temu będziemy uzyskiwać większą efektywność osiąganych dochodów.

4 Analiza płynności. Coraz częściej każdy z nas mówi o płynności, gdy posiadamy zdolność do bieżącego regulowania swoich zobowiązań. Zarządzanie nią oznacza takie sterowanie wpływami i wydatkami, aby te pierwsze były w stanie pokryć te drugie lub ewentualnie kłopoty w pokryciu zrównoważyć kredytami wcześniej zaciągniętymi w tym celu. W raporcie przedstawię trzy wskaźniki płynności: Płynność finansowa I stopnia = Płynność finansowa II stopnia = Płynność finansowa III stopnia = Tabela 2. Zestawienie wskaźników płynności finansowej dla przedsiębiorstwa X w latach Firma "X" Sektor Firma "X" Sektor wskaźnik płynności I stopnia 1,46 3,07 0,82 2,56 wskaźnik płynności II stopnia 1,43 1,94 0,82 1,69 wskaźnik płynności III stopnia 0,20 0,75 0,11 0,86 Źr d o: opracowanie w asne na podstawie wskaźnik w oraz ze sprawozdań finansowych Analizując wskaźnik płynności I stopnia, nazywany również natychmiastowym, który mówi nam o ile razy bieżące aktywa pokrywają bieżące zobowiązania firmy powinien wynosić powyżej 1. Wskaźnik ten w roku 2011 wnosi 1,46 i jest niższy do wskaźnika sektorowego, co może oznaczać, że przedsiębiorstwo nie zalega jakiegoś składnika w majątku obrotowym. Wskaźnik płynności II stopnia pokazuje wartość zdolności przedsiębiorstwa do spłaty zobowiązań krótkoterminowych bez konieczności sprzedawania zapasów. W badanym okresie wskaźnik ten oznacza że 1 zł zobowiązań krótkoterminowych pokryta była kolejno : 0,82 zł; 1,43zł. W roku 2011 wskaźnik kształtował się na poziomie wyższym niż 1. Zaleca się aby dany wskaźnik nie przekraczał 1, ponieważ świadczy to o zdolności przedsiębiorstwa do pokrywania zobowiązań w terminie ich wymagalności.

5 Wskaźnik płynności III stopnia inaczej wskaźnik podwyższonej płynności mówi o ile procent wierzycieli (krótkoterminowych) otrzymałoby swoje pieniądze natychmiast gdyby tego zażądali. Niestety w przedsiębiorstwie X w latach można to zrobić tylko w 11% lub 20%. Oznacza to konieczność zwiększenia środków pieniężnych ponieważ niski poziom to wysokie zagrożenie niewypłacalności lub objaw jej występowania. Analiza wypłacalności. Wyjaśnia źródła finansowania aktywów, a szczególnie stopień udziału pomocy zewnętrznej przez zobowiązania długoterminowe oraz związaną z tym efektywność nakładów. By móc przedstawić analizę wypłacalności firmy X posłużę się następującymi wzorami: Wskaźnik ogólnego zadłużenia = Wskaźnik pokrycia aktywów trwałych kapitałami własnymi i rezerwami długoterminowymi = Tabela 3. Zestawienie wskaźników wypłacalności dla przedsiębiorstwa X w latach Firma "X" Sektor Firma "X" Sektor wskaźnik zadłużenia ogolnego 0,09 0,42 0,35 0,42 wskaźnik pokrycia akt.trw. Kapit.Włas. I rezerw. długotermin 0,62 3,11 0,86 1,52 Źr d o: opracowanie w asne na podstawie wskaźnik w oraz ze sprawozdań finansowych Wskaźnik ogólnego zadłużenia powinien znajdować się w przedziale od 0,57-0,67. W omawianej w raporcie firmie X dany wskaźnik wynosi w roku 2011 zaledwie 0,09, oznacza to, że w przedsiębiorstwie występuje niskie ryzyko finansowe oraz niski poziom zadłużenia. Jeśli chodzi o kolejny wskaźnik prezentowany w tabeli tj. wskaźnik pokrycia aktywów trwałych kapitału własnego i rezerw długoterminowych, który mówi nam o tym w jakim stopniu aktywa trwałe finansowane są przez kapitał własny. Wskaźnik ten powinien oscylować wokół liczy 1 lub więcej. W naszej firmie X niestety w latach wskaźnik ten był mniejszy od wartości 1, jego wartości wynosiły: 0,86 ; 0,62. Analizując tabele nr 3 łatwo możemy zauważyć, że wskaźniki w badanym przez nas okresie były w obydwu latach mniejsze od średniej sektorowej. Spadająca wartość zaczyna być niepokojąca dla firmy X.

6 Aktywa trwałe musza być w pełni pokryte kapitałem własnym, ponieważ są one płynnym majątkiem firmy. Analiza sprawności. Jeśli chodzi o wskaźnik sprawności, często jest on również nazywany wskaźnikiem obrotowości czy rotacji. Wskaźnik ten wykorzystuje się w analizie sprawności działania przedsiębiorstwa. Do analizy przedsiębiorstwa X posłużę się następującymi wzorami: Spływ należności w dniach = Spłata zobowiązań w dniach = ń Tabela 4. Zestawienie wskaźników sprawności dla przedsiębiorstwa X w latach Firma "X" Sektor Firma "X" Sektor wskaźnik okresu spływu należności ( w dniach) wskaźnik okresu spłat zobowiązań ( w dniach) Źr d o: opracowanie w asne na podstawie wskaźnik w oraz ze sprawozdań finansowych Zestawiony jako pierwszy w tabeli nr 4 wskaźnik okresu spływu należności w dniach pokazuje nam przeciętny okres spływu należności od kontrahentów firmy X. Porównując rok 2011 z rokiem ubiegłym widzimy, że wskaźnik ten jest wyższy. W roku 2010 wynosił on 119 dni a w roku dni. Oznacza to, że dany wskaźnik zwiększył się o 5 dni. Jest on większy od średniej o 63 dni. Rosnąca wartość tego wskaźnika oznacza, że w większym stopniu kredytowani są odbiorcy, może to oznaczać, że gdy któryś z odbiorców ogłosi upadłość ich długi mogą pozostać niezapłacone. Kolejnym wskaźnikiem jest okres spłat zobowiązań. Informuje nas o przeciętnym okresie spłaty zobowiązań wobec dostawców i powinien być on wyższy od omawianego powyżej wskaźnika, ponieważ pozwoli to firmie X na swobodne regulowanie zobowiązań. W roku 2010 wynosił on 246 dni, a w roku dni. Możemy łatwo zauważyć, że badany wskaźnik zmalał o 105 dni. Porównując je z wartościami sektorowymi widzimy, że są to

7 wartości wyższe od średniej sektorowej. Wysoka wartość tego wskaźnika oznacza mniejsze zapotrzebowanie na kapitał obrotowy pochodzący z zewnątrz. Podsumowanie. Badane przedsiębiorstwo X w latach z branży z produkcji komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych pokazuje swoją sytuacje finansową. Dzięki obliczonym wskaźnikom możemy stwierdzić, że analizowane przeze mnie przedsiębiorstwo X nie jest w dobrej sytuacji. Osoba zarządzająca firmą nie powinna zaczynać nowych inwestycji lecz postarać się sprostać uregulowaniom zobowiązań wobec swoich kontrahentów. Bibliografia sposób obliczania wskaźników 2. Sprawozdania finansowe oraz sprawozdanie z działalności roczne przedsiębiorstwa A pochodzące z jej strony internetowej G. Michalski, Podstawy zarządzania finansami przedsiębiorstwa, Wyższa Szkoła Zarządzania Edukacja, Wrocław 2004, 5. E. Nowak, Analiza sprawozdań finansowych, wyd. PWE, Warszawa, G. Michalski, Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych, Wydawnictwo Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk, T. Waśniewski, W. Skoczylas, Teoria i praktyka Analizy finansowej w przedsiębiorstwie, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polskie, Warszawa, 2004, 8. E. Nowak, Wskaźniki finansowe jako źródło informacji analitycznej, Controlling i Rachunkowość zarządcza, nr 12 / 2000

8 9. M. Sierpińska, Problem pomiaru płynności finansowej w przedsiębiorstwie w świetle znowelizowanej ustawy o rachunkowości, w: Zarządzanie finansami firm teoria i praktyka, W. Pluta, red., Prace naukowe AE we Wroclawiu nr 974, 2003, t.2, s G. Michalski, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa, G. Michalski, Podstawy zarządzania finansami przedsiębiorstwa : treść wykładu i przykłady, Wyższa Szkoła Zarządzania Edukacja, Wrocław, W. Pluta, G. Michalski, Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem. Jak zachować płynność finansową?, wydawnictwo C.H. Beck Warszawa, A. Mohr, Zarządzanie finansami co mówią liczby, wydawnicwo Helion, Gliwice A. Damodaran, Finanse korporacyjne : teoria i praktykam wyd. Helion, Gliwice G. Michalski, Finansowe strategie przedsiębiorstwa : podstawy teorii i przykłady, Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji, Opole, G. Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, Wydawnictwo PWN, Warszawa, G. Michalski, Wartość płynności w bieżącym zarządzaniu finansami, wyd. CeDeWu, Warszawa, T. Dudycz, Analiza finansowa jako narzędzie zarządzania finansami przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Indygo Zahir Media, Wrocław, G. Michalski, Leksykon zarządzania finansami przedsiębiorstwa, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa, A. Kopiński, Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa. Metody i zastosowania, Poznań-Wrocław, 2001

9 21. T. Dudycz, S. Wrzosek, Analiza finansowa. Problemy metodyczne w ujęciu praktycznym, Wydawnictwo AE we Wrocławiu, Wrocław, T. Dudycz, Analiza Finansowa, wydawnictwo AE we Wrocławiu, Wrocław, M. Czekała, Analiza Fundamentalna i techniczna, wydawnictwo AE we Wrocławiu, Wrocław W. Bień, Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Warszawa, 1999