Pani Alicja M. Zapolska Dyrektor Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Dom dla Dzieci Nr 2 w Wyszkowie

Transkrypt

1 Warszawa, 02 marca 2018 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-VIII JK Pani Alicja M. Zapolska Dyrektor Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Dom dla Dzieci Nr 2 w Wyszkowie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 186 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 697, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, oraz zgodnie z Planem Kontroli Zewnętrznych Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego na rok 2017, zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie: Joanna Królikowska - starszy inspektor wojewódzki oraz Małgorzata Tajchman starszy inspektor wojewódzki, przeprowadzili w dniach 8, września 2017 r. kontrolę kompleksową w trybie zwykłym w Placówce Opiekuńczo Wychowawczej Dom dla Dzieci Nr 2 w Wyszkowie. Zakres kontroli obejmował przestrzeganie standardów opieki i wychowania w placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz działań placówki na rzecz powrotu dziecka do rodziny biologicznej, utrzymywania z nią kontaktów, zaspokajania potrzeb dziecka i respektowania jego praw, przestrzegania przepisów określających zasady działania placówki opiekuńczowychowawczej, jak również zgodności zatrudnienia pracowników z kwalifikacjami określonymi w ww. ustawie w okresie od dnia 1 września 2016 r. do dnia kontroli. Na podstawie art. 197d ww. ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. 1

2 Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza Dom dla Dzieci Nr 2 przy ul. Dworcowej 3B w Wyszkowie jest publiczną całodobową placówką opiekuńczo wychowawczą łączącą zadania placówki typu socjalizacyjnego i interwencyjnego (11 miejsc socjalizacyjnych, 3 miejsca interwencyjne). Podmiotem prowadzącym jest Starosta Powiatu Wyszkowskiego. Dom Nr 2 działa od 1 września 2016 r. na podstawie Decyzji Wojewody Mazowieckiego Nr 1904/2016 z dnia 29 sierpnia 2016 r., został wpisany do Rejestru placówek opiekuńczo wychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo terapeutycznych oraz interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych województwa mazowieckiego pod pozycją nr 285. Placówka działa na podstawie m.in.: Statutu zatwierdzonego uchwałą Nr XXIV/167/2016 Rady Powiatu w Wyszkowie z dnia 29 czerwca 2016 r., Regulaminu Organizacyjnego Placówki Opiekuńczo Wychowawczej Dom dla Dzieci nr 2 w Wyszkowie. Działalność jednostki jest dodatkowo uregulowana zbiorem procedur postępowania w przypadkach m.in.: przyjęcia nowego dziecka do placówki, powrotu wychowanka po dłuższej nieobecności, gdy wychowanek stał się ofiarą czynu karalnego lub zachowań agresywnych, zagrożenia demoralizacją wprowadzonych zarządzeniem Nr 11/10/2016 dyrektora placówki z dnia 27 października 2016 r. oraz Nr 08/05/2017 z dnia 4 maja 2017 r. Ww. dokumenty zostały opracowane w oparciu o ww. ustawę oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). W okresie objętym kontrolą na stanowisku dyrektora placówki zatrudniona była p. Alicja Małgorzata Zapolska. W przypadku nieobecności obowiązki dyrektora placówki w zakresie finansowym przejmowała główna księgowa na podstawie pisemnego upoważnienia do podpisywania sprawozdań, zatwierdzania faktur, nadzoru nad całością finansowania placówki, podpisywania pism z klauzulą z up. Dyrektora. W zakresie opiekuńczo wychowawczym zastępstwo pełniła koordynator. Ostatnia kontrola Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego została przeprowadzona w dniu 1 lutego 2017 r. Była to kontrola doraźna w związku z pismem podpisanym przez wychowanków Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Dom dla Dzieci nr 1 i 2 w Wyszkowie ul. Dworcowa 3a i 3b. Realizację zadania w przedmiocie: zaspokajanie potrzeb dziecka oraz respektowanie jego praw, w szczególności ochrony przed poniżającym traktowaniem 2

3 i karaniem oceniono pozytywnie, wobec tego nie wystąpiła konieczność wydania zaleceń pokontrolnych. W okresie objętym kontrolą w placówce odbyła się również kontrola Wojewódzkiej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej (protokół kontroli NR HDM/387/2017/ESz z dnia r.) kontrola nie wniosła uwag, nie stwierdzono nieprawidłowości w ocenie stanu sanitarnego placówki. W placówce od początku jej funkcjonowania przebywało 12 dzieci, w wieku od 15 do 22 lat, z czego 1 wychowanek przebywał poza placówką w młodzieżowym ośrodku wychowawczym w Kielcach. Status prawny wychowanków: 5 przypadków ograniczenia władzy rodzicielskiej rodzicom, 2 przypadki ograniczenia władzy rodzicielskiej jeden rodzic, a drugi nie żyje, 4 przypadki pozbawienia władzy rodzicielskiej, 1 sytuacja wychowanka nie została uregulowana (dziecko umieszczone w placówce na wniosek matki). Placówka posiada stronę internetową na której umieszczone są zdjęcia wychowanków z uroczystości organizowanych w Domu. Podczas kontroli wyjaśnień udzielał dyrektor placówki. Ustaleń dokonano na podstawie rozmowy z dyrektorem, wychowawcą koordynatorem, psychologiem oraz 10 wychowankami placówki, a także na podstawie analizy dokumentacji 12 wychowanków, 2 ankiet wypełnionych przez wychowawców oraz 8 przez wychowanków placówki. /akta kontroli str.20-88/ Standard świadczonych usług. Sprawdzono na podstawie oglądu placówki, analizy dokumentacji 12 wychowanków placówki (nr 1-12 z wykazu wychowanków), a także rozmowy z dyrektorem, koordynatorem i psychologiem. W dniu kontroli standard świadczonych usług w zakresie limitu miejsc był zgodny z art. 230 ust. 1 ww. ustawy. Limit miejsc wynosi 14, na listę wychowanków wpisanych było 12 dzieci. W okresie kontrolnym nie wystąpiła konieczność wydania zezwolenia, o którym mowa w art. 230 ust. 2 ww. ustawy. W okresie objętym kontrolą do placówki przyjęto łącznie 2 dzieci (1 na miejsce interwencyjne i 1 na miejsce socjalizacyjne). 3

4 W trakcie kontroli dokonano oglądu budynku, w którym mieści się placówka. Wychowankowie zajmowali pokoje 2-osobowe wyposażone odpowiednio do ich wieku i potrzeb. Dzieciom zapewniono dostęp do łazienek, miejsce do nauki i spożywania posiłków, wspólną przestrzeń mieszkalną (salon/świetlica). W placówce znajdowała się kuchnia. Placówka spełnia standard określony w art. 106 ust. 2a ww. ustawy tzn. w budynkach oraz na terenie nieruchomości gruntowej nie mieści się inna jednostka organizacyjna wymieniona w przywołanym przepisie. W okresie objętym kontrolą placówka zapewniała 5 posiłków dziennie, opracowano jadłospisy ze wskazaniem osób przygotowujących. Zakupy produktów spożywczych dokonywał wychowawca. Wychowanek dyżurny odpowiadał za kupno świeżego pieczywa, utrzymanie porządku w kuchni, posprzątanie po kolacji. Obowiązywała zasada niekorzystania z lodówki po kolacji, z uwagi na trudności w utrzymaniu czystości i porządku przez wychowanków w kuchni. Śniadania oraz II śniadania do szkoły przygotowywali wychowankowie samodzielnie. Uczestniczyli w gotowaniu obiadów, pieczeniu ciast, przyrządzaniu podwieczorków. Z uwagi na zasadę ograniczającą spożywanie posiłków w określonym przedziale czasowym należy stwierdzić, że w placówce nie zapewniano całodobowego dostęp do żywności wskazanego w 18 ust. 1 pkt 9 ww. rozporządzenia. Dzieci były objęte podstawową opieką zdrowotną oraz opieką specjalistów w zależności od potrzeb. Leki przechowywano w zamykanej na klucz szafie w pokoju wychowawców, podawane były przez wychowawców. Informacje o zaleconych lekach wpisywano w zeszycie leków podawanych doraźnie i według zaleceń lekarza. W toku czynności kontrolnych stwierdzono prowadzenie ewidencji podawania leków psychotropowych (poz. 11, 12 z wykazu wychowanków). W ewidencji podawanych leków w okresie stwierdzono naniesienie korekty w liczbie leków po podaniu, jednocześnie nie naniesiono korekty w liczbie leków przed podaniem. Liczba ta jest niezgodna z liczbą leków przed podaniem. Liczba leków podawanych jest stała (1 tabletka rano). W okresie objętym kontrolą nie zalecono specjalistycznych diet. Wychowankowie realizowali obowiązek szkolny na odpowiednim dla siebie poziomie. Wychowawcy bezpośredni utrzymywali kontakt ze szkołami, brali udział w zebraniach, monitorowali elektroniczny 4

5 dziennik. Wychowawcy szkolni oraz pedagodzy uczestniczyli w zespołach ds. okresowej ceny sytuacji dziecka. Młodzież brała udział w wycieczkach rowerowych, wyjściach na basen, do kina, wyjazdach do Warszawy. 1 dziecko brało udział w zajęciach rozwojowych organizowanych przez firmę zewnętrzną. W czasie wolnym od nauki zapewniono wyjazdy wypoczynkowe do Uniejowa, na kąpielisko nad Bugiem, 3 osoby wyjechały na wycieczkę do Paryża. Dzieciom, które wymagały udziału w zajęciach specjalistycznych, placówka zapewniała pomoc psychologa według potrzeb (dla 8 wychowanków). Zakupów odzieży dokonywali wychowawcy, po wcześniejszym uzgodnieniu z wychowankiem. W Domu dla Dzieci Nr 2 opracowano Zasady otrzymywania kieszonkowego. W pkt 1 Zasad otrzymywania kieszonkowego wskazano, że kieszonkowe przysługuje wychowankom, którzy od chwili przyjęcia przebywają w placówce nie krócej niż dwa tygodnie. Ustawodawca nie przewidział takiego ograniczenia. Zgodnie z 18 ust. 1 pkt 8 ww. rozporządzenia dziecku umieszczonemu w placówce opiekuńczo-wychowawczej zapewnia się: kwotę pieniężną do własnego dysponowania przez dzieci od 5 roku życia, której wysokość ( ), ustala co miesiąc dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej. Od 1 września 2017 r. kwota bazowa kieszonkowego została zmniejszona z kwoty 40zł do 30 zł, a dodatkowe kieszonkowe w wysokości 15 zł. przysługuje wychowankom, którzy nie palą papierosów a ukończyli 14 rż. Zasady obowiązujące przed 1 września 2017 r. gwarantowały dodatkowe doliczane co miesiąc 30 zł. dla wychowanków, którzy nie palili papierosów (bez względu na wiek). Poza kieszonkowym, wychowankowie dostawali pieniądze np. na drobne składki szkolne i wycieczki klasowe. W pkt 9 ww. zasad obowiązujących zarówno do 1 września 2016 r. jak i od 1 września 2017 r. wskazano, że decyzję w sprawie odliczeń kwot kieszonkowego przedyskutowano, ustalono i zatwierdzono na zebraniu całej społeczności domu dnia r. Wszyscy wychowankowie wyrazili zgodę i podpisali listę. Wobec tego istnieje sprzeczność co do daty zatwierdzenia obowiązujących zasad otrzymywania kieszonkowego. 5

6 Wychowankowie imiennie kwitowali otrzymanie kieszonkowego na listach wypłat. Wychowawcy odnotowywali przypadki palenia papierosów poszczególnych wychowanków w zeszycie palenia papierosów z wyliczeniem kwot do zapłaty zgodnie z zasadami otrzymywania kieszonkowego. Kontrolując sposób sprawowanej opieki stwierdzono, że liczba pracowników sprawujących opiekę w godzinach nocnych jest zgodna z przepisami 11 ust. 1 ww. rozporządzenia. W porze nocnej dokonywano obchody nocne, zgodnie z 12 ust. 2 ww. rozporządzenia, co znalazło potwierdzenie w dokumentacji prowadzonej w placówce (w zeszytach zmiany nocnej). Dyżury wychowawcy w placówce ustalono w godzinach 8:00 14:00, 14:00 20:00 oraz 20:00 8:00. /akta kontroli str , , / W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie pomimo nieprawidłowości Sposób organizacji i dokumentowania pracy wychowawczej prowadzonej w placówce. W trakcie kontroli inspektorzy dokonali analizy dokumentacji dotyczącej 12 wychowanków placówki (nr 1-12 z wykazu wychowanków). W placówce prowadzona jest następująca dokumentacja: Diagnoza psychofizyczna sporządzana przez psychologa, dla wszystkich dzieci do placówki, zawierała wszystkie elementy i wskazania określone w 14 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). Diagnozy miały podobną treść i takie same wskazania dotyczące pracy pedagogicznej z dzieckiem, przygotowania do usamodzielnienia. Ponadto wskazania były ogólne, mało konkretne, wymagały zindywidualizowania (zachęcanie do wysiłku intelektualnego poz.1,3,4,6,7,11,12; trening umiejętności interpersonalnych- poz. 3,4,6,7,10,11, wyrobienie nawyku systematyczności poz. 4,6,7,9,10). Diagnoza dla 1 wychowanka (poz 11 z wykazu wychowanków), którego rodzice są pozbawieni władzy rodzicielskiej zawierała wskazania do pracy z rodziną dziecka, poprawy relacji i komunikacji w rodzinie (zarówno z matką i rodzeństwem). Plan pomocy dziecku sporządzany przez wychowawcę prowadzącego w terminie do 2 miesięcy po przyjęciu dziecka do placówki. Plany były opatrzone datą powstania oraz podpisem wychowawcy. Zawierały także podpis koordynatora wraz z datą potwierdzający jego nadzór nad prowadzoną dokumentacją. 6

7 Plan pomocy dziecku był opracowany kwartalnie, zawierał cele i działania krótkoterminowe: planowane oddziaływania, osoby odpowiedzialne za ich wykonanie oraz efekty podjętych działań w poszczególnych obszarach pracy z dzieckiem. Zaplanowane oddziaływania, określone w planie, we wszystkich przypadkach zakładały usamodzielnienie. Cele pracy z dzieckiem oraz działań długoterminowych były określone zgodnie z 15 ust. 3 ww. rozporządzenia. Modyfikacje planu pomocy dziecku prowadzono w formie tabeli mocnych stron i potrzeb, sporządzane po dokonaniu okresowej oceny sytuacji dziecka. Karta pobytu sporządzana przez wychowawcę prowadzącego, opatrzona datą i jego podpisem. Wpisy dokonywane były co kilka dni, zawierały również wnioski z danego miesiąca. Wzór karty nie uwzględniał opisu rozwoju dziecka ze szczególnym uwzględnieniem stanu emocjonalnego dziecka wskazanego w 17 ust. 1 pkt 2 lit. d ww. rozporządzenia, a jedynie opisy dot. samodzielności. Stwierdzono, że dokument był wypełniany we wszystkich obszarach określonych we wzorze. W karcie pobytu znajdowały się podpisy koordynatora potwierdzające jego nadzór nad prowadzoną dokumentacją. Arkusz badań i obserwacji psychologicznych wskazany w 17 ust. 1 pkt 4 ww. rozporządzenia, nie był prowadzony dla wszystkich wychowanków ( brak dla poz. 1,3,6,8,10 z poz. wychowanków). Do arkusza dołączano rysunki, testy niedokończonych zdań oraz mapę myśli dokument pomocniczy psychologa. Karta zajęć specjalistycznych wskazana w 17 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia, prowadzona przez psychologa na rok szkolny, według wzoru: data, opis zajęć / obserwacje, podpis. Przykładowa karta zawierała comiesięcznie od 2 do 3 wpisów (nr 5 z wykazu wychowanków). W dokumencie uwzględniono wyłącznie spotkania z psychologiem placówki, m.in. dotyczyły relacji z rodziną, sytuacji szkolnej i osobistej oraz wzmocnienia własnej wartości/ Kartę prowadzono dla 5 wychowanków. W wyniku sprawdzenia arkuszy obserwacji oraz kart udziału z zajęć organizowanych przez psychologa stwierdzono, że nie były one prowadzone systematycznie i dla każdego dziecka, psycholog posiadała zapiski z zajęć i rozmów w prywatnym kalendarzu. Gromadzenie dokumentacji z przebiegu swojej pracy należy do zadań wymienionych w zakresie obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności psychologa. Ponadto dokumentacja psychologa nie była dostępna 7

8 w dniu kontroli w jednostce, natomiast znajdowała się w prywatnym samochodzie psychologa. Dyrektor placówki oświadczył, że sytuacja to jednorazowy przypadek wynikający z kontroli w budynku poza biurem. W placówce funkcjonowały zeszyty: konsultacji koordynatora z każdym z wychowawców, badań alkomatem lub testem na obecność substancji psychoaktywnych, punktów pieniężnych, wyjść wychowanków (z podaniem miejsca i zobowiązaniem godziny powrotu), podanych leków, godzin pracy koordynatora, godzin pracy indywidualnej z wychowankami, raportów zmiany dziennej, raportów zmiany nocnej (w tym obchody). Ewidencja dzieci zawierała informacje wskazane w 17 ust. 5 ww. rozporządzenia. Ponadto w dokumentacji wychowanków znajdowały się: skierowania, postanowienia o umieszczeniu w placówce / wniosek rodzica o przyjęcie dziecka do placówki, odpis aktu urodzenia, oświadczenia wychowanków o zapoznaniu się z zasadami domu, prawami dziecka, obowiązkami, zasadami otrzymywania kieszonkowego, procedurą odwołania się od kary i decyzji w jego sprawie oraz z rozkładem dnia i zasadami spotkań społeczności, dokumentacja medyczna, korespondencja z powiatowym centrum pomocy rodzinie, karty odzieżowe, ekomapy, notatki służbowe i kontrakty z wychowankami, indywidualne programy usamodzielniania oraz sprawozdania. Dokumentacja zawierała, za wyjątkiem 2 przypadków (poz. 7 oraz 8 wykazu wychowanków) zgody rodzica na: reprezentowanie i podpisywanie dokumentów przez pracownika placówki, na podejmowanie decyzji w sprawie leczenia dziecka i podawania leków, na przetwarzanie danych osobowych dziecka na potrzeby informacyjne i promocyjne na stronie internetowej placówki - podpisane w dniu przyjęcia dzieci do placówki. /akta kontroli str.93-96, 99, / W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie pomimo nieprawidłowości Praca na rzecz powrotu dziecka do rodziny lub regulacji jego sytuacji prawnej. Sprawdzono na podstawie analizy dokumentacji dotyczącej 12 wychowanków placówki (nr 1-12 z wykazu wychowanków), regulaminu placówki, protokołów z zebrań zespołu okresowej oceny sytuacji dziecka, rozmowy z dyrektorem oraz koordynatorem wychowawcą. 8

9 Zadania placówki w zakresie dbałości o poszanowanie i podtrzymanie związków emocjonalnych dzieci z rodzicami, rodzeństwem oraz podejmowania działań w celu powrotu dziecka do rodziny określono w regulaminie organizacyjnym placówki. W ramach współpracy z rodzicami prowadzono rozmowy telefoniczne dotyczące wychowanków, dokonywano ustaleń w sprawach urlopowania, zdrowotnych i szkolnych, informowano o wynikach szkolnych, problemach z zachowaniem. Z rodzinami ustalano zasady współpracy z placówką, w tym możliwość odwiedzin dziecka. W okresie objętym kontrolą 4 rodziny współpracowały z placówką. Stały kontakt z jednym z rodziców utrzymywało 8 wychowanków. Żadna z rodzin nie była objęta opieką asystenta rodziny. 3 wychowanków (poz. 4,9,10, z wykazu wychowanków) decyzją Zespołu było urlopowanych do rodzin biologicznych. W teczkach osobowych wychowanków nie znalazły się zgody sądu na urlopowanie. Wobec tego Dyrektor wyjaśniła, że placówka umożliwia kontakt dziecka z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej. W przypadku ww. wychowanków sąd nie zabronił kontaktu, nie było też wydanej zgody sądu. Wszystkie dzieci z uregulowaną sytuacją prawną zostały zgłoszone do ośrodka adopcyjnego zgodnie z art. 100 ust. 4 ww. ustawy. W okresie objętym kontrolą nie wystąpiła zasadność zastosowania art. 100 ust. 4a ww. ustawy, wobec czego dyrektor placówki nie występowała do sądu z wnioskiem o wszczęcie z urzędu postępowania o wydanie zarządzeń wobec dziecka celem zbadania zaistnienia warunków umożliwiających powrót do rodziny albo umieszczenie w rodzinie przysposabiającej. Placówka na bieżąco współpracowała z powiatowym centrum pomocy rodzinie, ośrodkami pomocy społecznej, szkołami, policją, ośrodkiem adopcyjnym spotykając się na posiedzeniach Zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka. /akta kontroli str.92/ W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie Zasadność dalszego pobytu dziecka w placówce Sprawdzono na podstawie analizy dokumentacji (2 protokołów posiedzeń zespołów do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka) oraz rozmowy z dyrektorem. Zespoły do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka odbywały się z zachowaniem terminów określonych w art. 138 ust. 1 ww. ustawy. W okresie objętym kontrolą w placówce odbyły się 2 zespoły w terminach: 17 listopada 2016; 7 czerwca 2017 r.; W posiedzeniach zespołu 9

10 uczestniczyli: pracownicy placówki - dyrektor, wychowawcy, koordynator, psycholog, przedstawiciel powiatowego centrum pomocy rodzinie, szkoły, ośrodka adopcyjnego, ośrodka pomocy społecznej, policji, poradni psychologiczno pedagogicznej. Z posiedzeń zespołów sporządzane były protokoły. Zawierały opis sytuacji rodzinnej, charakterystykę dziecka, sytuację szkolną informacje ze środowiska o rodzinie oraz możliwości powrotu. Wnioski dotyczące zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce wraz z oceną okresową oceny sytuacji dziecka były przesyłane do sądu, zgodnie z art. 138 ust. 2 ww. ustawy. W okresowej ocenie sytuacji dziecka uwzględniano zdanie dziecka, o którym stanowi treść art. 4a ww. ustawy. W placówce przebywało 8 pełnoletnich wychowanków, kontynuujących naukę w szkołach ponadgimnazjalnych. 3 wychowanków niepełnoletnich nie ma możliwości powrotu do rodziny, sytuacja 1 wychowanka przyjętego do placówki na wniosek rodzica była w trakcie regulowania. /akta kontroli str.92, / W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie. Zakres i jakość działań zmierzających do usamodzielnienia wychowanków Sprawdzono na podstawie analizy dokumentacji (teczek osobowych poz. 1,3,5,6,7,9,10 z wykazu wychowanków), rozmowy z dyrektorem, wychowawcą koordynatorem. Pracownicy placówki w codziennej pracy wychowawczej podejmowali działania zmierzające do zwiększenia samodzielności i zaradności życiowej wychowanków, w tym oszczędzania. Wszystkich wychowanków obowiązywały dyżury: sprzątania w pokojach oraz przestrzeni wspólnych, pranie, zakupy i przygotowywanie posiłków. W okresie objętym kontrolą w procesie usamodzielnienia pozostawało 12 wychowanków, w tym 1 wychowanek objęty został pomocą w formie opłaty za internat. Wyznaczenie opiekuna usamodzielnienia oraz opracowanie Indywidualnego programu usamodzielniania (dalej IPU) odbyło się z zachowaniem terminów wskazanych w przepisach. IPU były weryfikowane w związku ze zmianą siedziby placówki. Przed opracowaniem IPU odbywało się spotkanie (w składzie przedstawiciel powiatowego centrum pomocy rodzinie, dyrektor placówki, wychowanek, wychowawca oraz wychowawca koordynator, psycholog) dotyczące usamodzielnienia wychowanka podczas którego określano zakres działań, strony wspierające w procesie oraz zdanie 10

11 wychowanka w sprawie swoich planów. W 1 przypadku brak było daty na dokumencie potwierdzającym wybór opiekuna usamodzielnienia (poz. 3 z wykazu wychowanków), jedynie widniała data akceptacji dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. W 1 teczce (poz. 1 z wykazu wychowanków) brakowało kompletu dokumentów w ww. zakresie, w związku z tym dyrektor placówki złożyła wyjaśnienia, że dokumenty wychowanka w oryginałach znajdują się w PCPR Wyszków. /akta kontroli str / W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie pomimo uchybień. Stan zatrudnienia, struktura i kwalifikacje pracowników zatrudnionych w placówce Sprawdzono na podstawie rozmowy z dyrektorem placówki oraz analizy dokumentacji i akt osobowych wszystkich pracowników pedagogicznych placówki. Placówka zatrudnia odpowiednią liczbę pracowników merytorycznych do opieki nad dziećmi, która pozwala na prawidłową realizację 10 ust. 1 oraz 16 ust. 1 ww. rozporządzenia. Pracownicy merytoryczni zatrudnieni w placówce posiadali kwalifikacje określone w art. 97 ust. 3 oraz art. 98 ust. 1 ww. ustawy. Ukończyli dodatkowe kursy i szkolenia (m.in.: Plan pomocy dziecku oraz praca z rodzina biologiczną dziecka umieszczonego w instytucjonalnej pieczy zastępczej, Razem dla Dziecka i Rodziny, Praca zespołowa jako skuteczna metoda realizacji planu pomocy, Policz się). W wyniku czynności kontrolnych stwierdzono oświadczenia pracowników wskazane w art. 97 ust. 3 pkt 3 5 oraz art. 98 ust. 3 pkt 1 3 ww. ustawy. W teczkach osobowych znajdowały się upoważnienia do przetwarzania danych osobowych. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie. Przestrzeganie i wykonywanie praw dziecka Sprawdzono na podstawie rozmowy z dyrektorem, koordynatorem oraz dziećmi, a także na podstawie analizy dokumentów organizacyjnych oraz ankiet wypełnionych przez kadrę i wychowanków. W Regulaminie Organizacyjnym Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Dom dla Dzieci Nr 2 w Wyszkowie w rozdziale III pkt 4 zamieszczono prawa i obowiązki wychowanków, w tym zapisy, że wychowankowie przebywający w Placówce korzystają ze wszystkich praw zapisanych w Międzynarodowej Konwencji o Prawach Dziecka. Zapisy regulaminu nie ograniczają praw 11

12 dziecka. Opracowane zasady współżycia społecznego w Domu dla Dzieci Nr 2, podpisane przez wszystkich wychowanków zamieszczono na tablicy w pokoju do nauki. Wychowankowie posiadali także dostęp do numerów alarmowych, numeru telefonu zaufania, a także do procedury odwołania się od kary i decyzji w jego sprawie. Na tablicy znalazły się także prawa i obowiązki wychowanków oraz zasady otrzymywania kieszonkowego. Wizerunek wychowanków był udostępniany na stronie internetowej placówki. Dokumentacja osobowa wychowanków w 2 przypadkach (poz. 7,8 z wykazu wychowanków) nie zawierała zgody opiekunów prawnych na publikację wizerunku dzieci. Wychowankowie podczas rozmowy z inspektorami wyrazili brak akceptacji na publikację wspólnych zdjęć na stronie Domu. W placówce obchodzono święta oraz urodziny dzieci, na które mogli zaprosić kolegów. Wychowankowie grup starszych posiadali telefony całodobowo. Podopieczni mieli dostęp do Internetu stacjonarnego w placówce. Dzieci mogły wychodzić do znajomych w dni nauki szkolnej po wywiązaniu się z obowiązków szkolnych oraz domowych i podczas weekendów. Wyjścia odnotowywanow zeszycie wyjść. Podczas czynności kontrolnych przeprowadzono rozmowę z 10 wychowankami, podczas której podopieczni wskazali zasady obowiązujące w placówce oraz kieszonkowego. Młodzież stwierdziła, że są zachęcani do kontaktu z rodzinami biologicznymi, posiadają wsparcie od wychowawców. W rozmowie wskazali na ograniczenie godzin spożywania posiłków (do godz. 19:30), jednak stwierdzili, że nie mają z tym problemu. Negatywnie ocenili zarówno dostępność jak i wsparcie psychologa zatrudnionego w placówce. W wyniku pozyskania informacji świadczących o łamaniu praw dziecka w Domu dla Dzieci Nr 1 pracownicy Wydziału Polityki Społecznej podjęli stosowne działania. Analiza ankiet, wypełnionych przez 8 wychowanków wykazała, że w placówce stosowano konsekwencje (za nieprzestrzeganie regulaminu, używki, ucieczki ze szkoły) w postaci rozmowy z wychowawcą lub dyrektorem, zmniejszonego kieszonkowego, pracy na rzecz domu, zakazu wychodzenia (w 5 ankietach nie wypełniono rodzajów konsekwencji), 2 dzieci udzieliło odpowiedzi, że nie może zwrócić się do kogoś w sytuacjach, gdy nie zgadza się z przyznaną konsekwencją. 1 odpowiedź świadczy o tym, że w placówce nie ma miejsca, w którym bezpiecznie 12

13 można przechowywać osobiste rzeczy. Wszyscy ankietowani wskazali, że zawsze mogą przyrządzić coś sobie do jedzenia. W 1 z ankiet stwierdzono, że zdarzyło się, że ktoś nie pojechał za karę do rodziców. Dzieci potwierdziły dobrowolność praktyk religijnych. Analiza ankiet wypełnionych przez dzieci nie wykazała niepokojących sytuacji, wskazujących na łamanie praw dziecka, za wyjątkiem 1 odpowiedzi dotyczącej zakazu wyjazdu wychowanka do rodziny. W trakcie czynności kontrolnych 2 pracowników placówki wypełniło ankietę dotyczącą realizacji praw dzieci w placówce. Na podstawie ankiet uzyskano następujące informacje: w placówce stosowane były konsekwencje za nieprzestrzeganie regulaminu (palenie papierosów na terenie Domu) w postaci pobierania od wychowanka drobnych kwot z kieszonkowego. Konsekwencje ustalono wspólnie na zebraniu całej społeczności. W jednostce została opracowana procedura postępowania w przypadku wystąpienia przemocy rówieśniczej lub w przypadku stosowania przemocy kadry wobec wychowanków. Nie wystąpiła konieczność jej zastosowania z uwagi na brak zachowań agresywnych na terenie placówki. Analiza ankiet wypełnionych przez pracowników również nie wykazała niepokojących sytuacji, wskazujących na łamanie praw dziecka. /akta kontroli str / W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami W związku z powyższym działania placówki w zakresie przestrzegania standardów opieki i wychowania, zaspokajania potrzeb dziecka i respektowania jego praw w placówce opiekuńczowychowawczej w okresie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia kontroli oceniono pozytywnie pomimo nieprawidłowości. Za stwierdzone uchybienia odpowiedzialność ponosi dyrektor placówki, a ich przyczyną jest niewystarczający nadzór nad organizacją pracy wychowawczej z jego strony. Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 697, z późn. zm.) oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) i wobec stwierdzonych nieprawidłowości kieruję do Pani Dyrektor następujące zalecenia pokontrolne: 13

14 1. Odstąpić od publikacji zdjęć pełnoletnich wychowanków na stronie placówki w przypadku braku ich zgody. Pozyskać zgody rodziców/opiekunów prawnych wychowanków na publikację wizerunku dzieci. 2. Zapewnić wszystkim dzieciom przez całą dobę swobodny dostęp do podstawowych produktów spożywczych oraz napojów zgodnie z treścią 18 ust. 1 pkt 9 Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). 3. W Zasadach otrzymywania kieszonkowego w placówce opiekuńczo-wychowawczej Dom dla Dzieci Nr 1 w Wyszkowie doprecyzować treść zapisów pkt 1, 5 oraz tak, aby nie budziły wątpliwości, kiedy wychowankowi przysługuje kieszonkowe oraz że otrzymuje co miesiąc minimalną kwotę kieszonkowego wskazaną w 18 ust. 1 pkt 8 ww. rozporządzenia 4. Sporządzając diagnozy psychofizyczne indywidualizować treści w nich zawarte oraz uszczegóławiać wskazania określone w 14 ust. 4 ww. rozporządzenia. 5. Kartę pobytu dziecka uzupełniać we wszystkich obszarach wskazanych w 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). 6. Prowadzić dla każdego wychowanka systematycznie i rzetelnie arkusze badań i obserwacji psychologicznych oraz pedagogicznych wskazane w 17 ust. 1 pkt 4 ww. rozporządzenia. 7. Kartę udziału w zajęciach prowadzonych przez psychologa, pedagoga lub osobę prowadzącą terapię sporządzać zgodnie z 17 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia. W karcie uwzględniać również zajęcia prowadzone poza placówką. 8. Zwiększyć nadzór dyrektora placówki nad właściwą organizacją pracy wychowawczej zgodnie z 13 ust. 1 ww. rozporządzenia oraz zobowiązać psychologa do zintensyfikowania działań wobec wychowanków, rzetelnego dokumentowania swojej pracy oraz do jej przechowywania w biurze. Uwagi i wnioski: 1. Wyjaśnić sprzeczność co do daty zapoznania się przez wychowanków z obowiązującymi zasadami otrzymywania kieszonkowego. 2. Rzetelnie prowadzić ewidencję leków podawanych w placówce. 14

15 Pouczenie Zgodnie z art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 697, z późn. zm.) oraz 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. poz. 1477) kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do Wojewody Mazowieckiego zastrzeżenia do wydanego wystąpienia lub/i do zawartych w nim zaleceń pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, plac Bankowy 3/5, Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń oraz w przypadku nie zgłoszenia zastrzeżeń do zaleceń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego powiadomić wojewodę o sposobie realizacji uwag, wniosków i zaleceń. W przypadku uwzględnienia zastrzeżeń odpowiadając na zalecenia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. Jednocześnie przypominam, że w przypadku osób, które nie realizują zaleceń pokontrolnych mają zastosowanie przepisy art. 198 ww. ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Małgorzata Tajchman STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Joanna Królikowska z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Wioletta Kucharska Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej 15