Perspektywy bankowości w Europie Środkowo-Wschodniej Północ-Południe Deloitte Advisory Sp. z o. o. 1

Transkrypt

1 Perspektywy bankowości w Europie Środkowo-Wschodniej Północ-Południe 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 1

2 Trwa ożywienie gospodarcze w Europie Środkowo-Wschodniej Wzrost realnego PKB 4% Bułgaria Czechy Chorwacja Węgry 3% 2% 1% 0% % -2% 4% Polska Rumunia Słowenia Słowacja 3% 2% 1% 0% % -2% PKB EU (%) PKB krajów (%) Źródło: Eurostat, Komisja Europejska, EIU 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 2

3 a tegoroczny wzrost jest na dobrej drodze do spełnienia oczekiwań PKB prognozy i wartości rzeczywiste dla EU PKB prognozy i wartości rzeczywiste dla Europy Środkowo-Wschodniej (8 krajów) Rzeczywiste (najnowsze prognozy EIU dla 2014) Prognoza (w oparciu o prognozy KE z II półrocza 2013) Źródło: Eurostat, Komisja Europejska, EIU 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 3

4 Banki europejskie skoncentrowały się na umocnieniu bilansu Wskaźnik kapitału Tier 1 (%) 1 Działania poprawiające strukturę bilansu ,6% ,2% Sprzedaż aktywów i inne Emisje akcji 6 Razem 203 bn EUR Zatrzymane zyski Emisje CoCo H12 2H12 1H13 2H13 Punkt wyjścia do przeglądu jakości aktywów Uwaga: 1. Na podstawie próbki bazy wskaźników EBA, obejmującej 90% aktywów w ramach testu warunków skrajnych całej UE, 2. Dla banków biorących udział w badaniu przeprowadzonym przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA, lipiec 2013 sierpień 2014), 3. Warunkowe obligacje zmienne Źródło: ECB, EBA 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 4

5 i poprawie pokrycia rezerwami Pokrycie rezerwami (%) Udział kredytów zagrożonych (%) Średnia ważona Kredyty przeterminowane (>90 dni) i zagrożone Źródło: EBA Risk Dashboard, dane w oparciu o próbkę 55 banków UE 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 5

6 Główne europejskie banki z ekspozycją na CE, pozytywnie przeszły przegląd jakości aktywów i test warunków skrajnych Współczynnik kapitału podstawowego Tier 1, ,9% Braki kapitałów w Millenium BCP (1.1bn EUR) zostały uzupełnione poprzez zatrzymanie zysków i sprzedaż aktywów w ,2% 13,3% 11,2% 10,4% 10,4% 9,8% 12,0% 10,9% 10,7% 11,4% 12,2% Przegląd jakości aktywów, wymagane minimum 8% Test warunków skrajnych, wymagane minimum 5.5% PKO OTP Erste Raiffeisen Santander Unicredit Intesa SocGen BNP KBC Commerz BCP Wpływ przeglądu jakości aktywów Source: EBA, KNF Wpływ testu warunków skrajnych 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 6

7 Kryzys finansowy podzielił sektor bankowy w Europie Środkowo-Wschodniej na Północ i Południe Na Południu, problemy ze spłatą kredytów korporacyjnych... doprowadziły do 1,5x wzrostu kosztów ryzyka... oraz ujemnej rentowności kapitału Wskaźnik należności zagrożonych (%) Koszty ryzyka (%) ROE (%) 18 4, ,0 3, , ,5 2, ,5 1,0 0, Północ Południe 0, Średni zwrot z kapitału w sektorze bankowym w latach w Europie Środkowo-Wschodniej (%) PL CZ SK HU RO BG HR SI :Źródło: Eurostat, Narodowy Bank Polski, Komisja Nadzoru Finansowego, Czech National Bank, National Bank of Slovakia, Hungarian Financial Supervisory Authority, Bulgarian National Bank, ECB, Bank of Slovenia, Croatian National Bank, prognozy Deloitte 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 7

8 Segment detaliczny okazał się bardziej odporny niż segment korporacyjny - szczególnie na Południu Dynamika rentowności aktywów przed opodatkowaniem (ROA) na Północy: PL, CZ, SK 1 (%) Dynamika rentowności aktywów przed opodatkowaniem (ROA) na Południu: HU, RO, BG, HR, SI 1 (%) Segment detaliczny Segment korporacyjny Uwaga: 1. W oparciu o próbkę banków raportujących rentowność w podziale na segmenty. Południowe banki: United Bulgarian Bank, Raiffeisen Bulgaria, BCR, Abanka, Celje Banka, Zagrebacka Banka, Raiffeisen Croatia oraz MKB. Północne banki: PKO BP, mbank, CSOB, Unicredit Czech Republic, and Tatra Banka. Source: Sprawozdania finansowe banków, analizy Deloitte 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 8

9 Oczekujemy, że wskaźnik należności zagrożonych będzie spadał na Północy i zacznie niebawem maleć na Południu Wskaźnik należności zagrożonych na Północy 22 % 20 % 18 % 16 % 14 % 12 % 10 % Wskaźnik należności zagrożonych na Południu 22 % 20 % 18 % 16 % 14 % 12 % 10 % Chorwacja Bułgaria Rumunia Węgry Słowenia W rezultacie spadną wysokie koszty ryzyka na Południu 8 % 6 % 4 % 2 % Polska Słowacja Czechy 8 % 6 % 4 % 2 % 0 % % Źródło: Eurostat, Narodowy Bank Polski, Komisja Nadzoru Finansowego, Czech National Bank, National Bank of Slovakia, Hungarian Financial Supervisory Authority, Bulgarian National Bank, ECB, Bank of Slovenia, Croatian National Bank, prognozy Deloitte 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 9

10 Rynki Europy Środkowo-Wschodniej oferujące satysfakcjonujące zyski są lepiej przygotowane do wzrostu Średnia rentowność kapitału (ROE) (%) Wzrost kredytów w Europie Środkowo-Wschodniej Kredyty/PKB (%) HR SI BG CZ HU PL SK 40 RO SI HU HR RO BG CZ PL SK Południe Północ Wzrost kredytów, cagr (%) Aktywa 250 mld EUR Uwaga: Wskaźnik kredyty do PKB, został skalkulowany na podstawie kredytów dla klientów nie-finansowych Źródło: Eurostat, Narodowy Bank Polski, Komisja Nadzoru Finansowego, Czech National Bank, National Bank of Slovakia, Hungarian Financial Supervisory Authority, Bulgarian National Bank, ECB, Bank of Slovenia, Croatian National Bank, prognozy Deloitte 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 10

11 Użytkownicy bankowości internetowej [%] Penetracja bankowości internetowej zbliża nas do poziomu Europy Zachodniej Użytkownicy bankowości internetowej w Europie Środkowo-Wschodniej vs. UE, Południe Europy Środkowo-Wschodniej (2013 Północ Europy Środkowo-Wschodniej (2013) Inne Europa Środkowo-Wschodnia (2007) EE FI DK SE NO NL 60 FR CE 2013 UK 50 AT DE 40 CZ CE SK ES PL SI 30 HU HR 20 PL SI PT SK 10 GR BG RO CZ HU HR BG RO Gospodarstwa domowe posiadające dostęp do internetu [%] Użytkownicy bankowości internetowej osoby fizyczne (w wieku od lat) korzystające z Internetu w celu dostępu do bankowości internetowej przez co najmniej 3 miesiące przed badaniem. Bankowość internetowa zawiera transakcje elektroniczne, w celach dokonania płatności itp. Lub sprawdzanie danych o koncie bankowym. Gospodarstwa domowe posiadające dostęp do Internetu Odsetek gospodarstw domowych, posiadających dosteę do Internetu w domu. Dotyczy wszystkich form dostępu do Internetu. Brana jest pod uwagę ludność w wieku 16 do 74 lat. Źródło: Eurostat 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 11

12 Zagęszczenie placówek (na dorosłych) Wzrost penetracji bankowości internetowej jest odwrotnie skorelowany z zagęszczeniem sieci placówek Zagęszczenie placówek bankowych i penetracja kanału internetowego ES Inne Europa Środkowo-Wschodnia 60 BG PT GR SI FR HR DK RO PL SK CZ UK SE HU AT EE DE NL FI NO Bankowość internetowa [%] Bankowość internetowa osoby fizyczne (w wieku od lat) korzystające z Internetu w celu dostępu do bankowości internetowej przez co najmniej 3 miesiące przed badaniem. Bankowość internetowa obejmuje transakcje elektroniczne, w celach dokonania płatności itp. lub sprawdzanie danych o koncie bankowym. Zagęszczenie placówek- Handlowe oddziały banku są detalicznymi lokalizacjami banków świadczącymi klientom usługi finansowe i będące fizycznie odseparowane od głównych siedzib, ale nie będące osobną formą prawną. Dane o zagęszczeniu placówek w Wielkiej Brytanii pochodzą z 2011 roku, dla pozostałych krajów z 2012 Źródło: Eurostat, Bank Światowy 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 12

13 Oczekujemy, że wysoka rentowność utrzyma się na Północy, a na Południu przekroczy poziom zero Rentowność kapitału (ROE) na Północy Rentowność kapitału (ROE) na Południu 20 % 20 % Węgry 15 % 10 % Czechy Północ Polska Słowacja 15 % 10 % Rumunia Bułgaria Chorwacja Słowenia Południe 5 % 5 % 0 % % 0 % % -10 % -10 % -15 % -15 % -20 % -20 % -100 % Źródło: Eurostat, Narodowy Bank Polski, Komisja Nadzoru FInansowego, Czech National Bank, National Bank of Slovakia, Hungarian Financial Supervisory Authority, Bulgarian National Bank, ECB, Bank of Slovenia, Croatian National Bank, prognozy Deloitte 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 13

14 W nowej rzeczywistości rentowność nie wróci do poziomu sprzed kryzysu Wskaźnik kapitału Tier I Rentowność kapitału ( ) Wskaźnik Tier I (%) Rentowność kapitału 16% 20% 15% Południe CE 15% 14% Północ 10% Północ CE 13% 5% 0% Południe 12% -5% 11% -10% Źródło: IMF Uwaga: Dane za 2006 nie zawierają Rumunii Źródło: Eurostat, Komisja Nadzoru Finansowego, Czech National Bank, National Bank of Slovakia, Hungarian Financial Supervisory Authority, Bulgarian National Bank, EB, Bank of Slovenia, Croatian National Bank, prognozy Deloitte 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 14

15 Średnia rentowność kapitału (ROE) (%) Dystrybucja zysku w sektorze jest nierówna: więksi gracze osiągają ROE znacząco powyżej średniej Dystrybucja zysków (2013) Północ Południe kwartyl 1 kwartyl 2 kwartyl 1 kwartyl 3 kwartyl 3 kwartyl 4 kwartyl 4 kwartyl Średni udział w rynku (%) 5 mld EUR (Średnie aktywa) Uwaga: Analiza nie zawiera Słowenii Źródło: Bankscope, Narodowy Bank Polski, Komisja Nadzoru Finansowego, Czech National Bank, National Bank of Slovakia, Hungarian Financial Supervisory Authority, Bulgarian National Bank, ECB, Bank of Slovenia, Croatian National Bank 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 15

16 Banki działające na Południu mogą być bardziej otwarte na konsolidacje Gracze regionalni (2013) CZ PL SK BG HR HU RO SL Erste 19% 20% 17% 7% 18% Intesa 19% 17% 6% 1% 6% KBC 20% 9% 3% 8% OTP 2% 10% 3% 21% 1% Pireus 4% 3% RBI 4% 4% 16% 7% 9% 6% 7% 3% Sberbank 1% 3% 2% 2% 4% SocGen 17% 1% 4% 7% 13% 6% UniCredit 1 9% 11% 15% 26% 6% 8% 6% EFG 7% 3% NBG 8% 2% ROE <5% ROE>5% Market share (%) 1. UniCredit Bank Slovakia został wchłonięty przez jednostkę czeską w 2012, w związku z czym niedostępne są osobne sprawozdania finansowe Źródło: Bankscope, Sprawozdania finansowe banków, Komisja Nadzoru Finansowego, Czech National Bank, National Bank of Slovakia, Hungarian Financial Supervisory Authority, Bulgarian National Bank, ECB, Bank of Slovenia, Croatioan National Bank 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 16

17 Południe powinno zwiększyć udział w zyskach regionu oraz aktywność w obszarze przejęć Udział w aktywach (%) Udział w zyskach (%) 67% 71% 92% 85% 33% 29% 8% 15% Północ Południe Uwaga: Południe nie zawiera słoweńskiego sektora bankowego, ze względu na spadek kapitału o 97% w 2013 Źródło: Eurostat, Narodowy Bank Polski, Komisja Nadzoru Finansowego, Czech National Bank, National Bank of Slovakia, Hungarian Financial Supervisory Authority, Bulgarian National Bank, ECB, Bank of Slovenia, Croatian National Bank, Deloitte forecasts 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 17

18 In Poland, the services are provided by Deloitte Advisory sp. z o.o., Deloitte Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k., Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o., Deloitte PP sp. z o.o., Deloitte Polska Sp. z o.o., Deloitte Strategy and Research Sp. z o.o., Deloitte Business Consulting S. A., Deloitte Legal, Pasternak, Korba i Wspólnicy Kancelaria Prawnicza sp. k., Deloitte Services sp. z o.o. (jointly referred to as Deloitte Poland) which are affiliates of Deloitte Central Europe Holdings Limited. Deloitte Poland is one of the leading professional services organizations in the country providing services in audit, tax advisory, legal, strategic and technology consulting, as well as enterprise risk management and financial advisory through over 1300 national and specialized expatriate professionals. Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee, and its network of member firms, each of which is a legally separate and independent entity. Please see for a detailed description of the legal structure of Deloitte Touche Tohmatsu Limited and its member firms Deloitte Advisory Sp. z o. o.