System finansowy w Polsce. dr Michał Konopczak Instytut Handlu Zagranicznego i Studiów Europejskich michal.konopczak@sgh.waw.pl

Transkrypt

1 System finansowy w Polsce dr Michał Konopczak Instytut Handlu Zagranicznego i Studiów Europejskich michal.konopczak@sgh.waw.pl

2 Segmenty sektora finansowego (w % PKB) Wielkość systemu finansowego (1) 2 Rozwój systemu finansowego w zależności od poziomu PKB per capita ,5 8 8,5 9 9,5 1 Logarytm PKB per capita (w PPP) Sektor bankowy Sektor bankowy - wartości rzeczywiste w Polsce Rynek akcji Rynek akcji - wartości rzeczywiste w Polsce Papiery dłużne sektora publicznego Papiery dłużne sektora publicznego - wartości rzeczywiste w Polsce Papiery dłużne pozostałych sektorów Papiery dłużne pozostałych sektorów - wartości rzeczywiste w Polsce Sektor ubezpieczeniowy Sektor ubezpieczeniowy - wartości rzeczywiste w Polsce Źródło: opracowano na podstawie danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Banku Światowego i NBP.

3 Wielkość systemu finansowego (2) 3 Aktywa systemu finansowego w relacji do PKB w wybranych krajach Europy Środkowo-Wschodniej oraz w strefie euro w latach (w %) Polska 111,2 117,7 118,3 123, Czechy 142,5 141,2 147,6 153,3 Węgry 168,6 165,3 149,4 136,4 Strefa euro 485, 496,2 497,6 52,2 Uwaga: dane dla strefy euro dotyczą 16 krajów w 29 i 21 r., 17 krajów w 211 r. oraz w 212 r. Dane nie są porównywalne z danymi zamieszczonymi w poprzednich edycjach opracowania ze względu na korekty danych, uwzględnienie w aktywach systemu finansowego aktywów funduszy rynku pieniężnego oraz ze względu na korekty przesłane przez banki centralne. Źródło: dla strefy euro ECB Statistical Data Warehouse oraz Eurostat; dla pozostałych krajów dane udostępnione przez narodowe banki centralne oraz GUS.

4 Struktura systemu finansowego (4) 4 Wybrane pozabankowe zewnętrzne źródła finansowania polskich przedsiębiorstw w latach mld zł , 27,3 31,1 31,2 5 2,4 14,6 13,2 12,9 7,8 8,2 5,6 5, Emisje długoterminowych obligacji na rynku krajowym Emisje akcji na rynkach GPW Leasing Źródło: opracowano na podstawie danych KDPW, Fitch Polska i NBP.

5 Sektor bankowy (1) 5 Aktywa sektora bankowego w latach 26-IX mld zł 16,1 115,8 126,7 % ,9 82,4 96, ,8 624, 65,7 727,1 963,2 977,2 1 62, , ,6 1 31, IX 213 Aktywa - sektor bankowości spółdzielczej - lewa oś Aktywa - sektora bankowości komercyjnej - lewa oś Tempo wzrostu - bankowość komercyjna - prawa oś Tempo wzrostu - bankowość spółdzielcza - prawa oś Sektor bankowy/pkb - prawa oś Uwaga: banki zrzeszające są prezentowane razem z bankami spółdzielczymi. Źródło: NBP.

6 Polska Estonia Słowacja Litwa Dania Grecja Szwecja Rumunia Portugalia Czechy Łotwa Hiszpania Węgry Bułgaria Finlandia Słowenia Niemcy Holandia Wielka Brytania Austria Włochy Francja Belgia Irlandia Luxemburg Sektor bankowy (4) 6 Udział kredytów dla gospodarstw domowych w aktywach sektora bankowego państw UE w 24 i 212 r. 5 % średnia w UE średnia w nowych krajach UE Źródło: obliczenia NBP na podstawie danych EBC.

7 Niebankowe instytucje finansowe (2) 7 Relacja aktywów funduszy inwestycyjnych do depozytów bankowych od gospodarstw domowych wg stanu na koniec okresów w latach % 51, , ,5 3, 25 28,2 23,1 25,4 25, Źródło: NBP, Analizy Online.

8 Niebankowe instytucje finansowe (3) 8 Aktywa netto OFE w latach 29-IX mld zł % Aktywa netto - lewa oś Tempo zmian - prawa oś Źródło: UKNF.

9 Rynek pieniężny (1) 9 Zadłużenie z tytułu poszczególnych instrumentów rynku pieniężnego oraz wartość obrotów na rynku transakcji lokacyjnych (mld zł) IX 213 Rynek instrumentów dłużnych (zadłużenie na koniec okresu) Bony skarbowe 47,5 28, 12, 6,1, Bony pieniężne 41, 74,6 93,4 117, 116,4 Krótkoterminowe bankowe papiery dłużne 3, 2,6 7,7 5,9 3,8 Krótkoterminowe papiery dłużne przedsiębiorstw 6,2 11,7 15,9 18,5 15,9 Rynek transakcji lokacyjnych (średnie dzienne obroty netto) Lokaty niezabezpieczone (lokaty międzybankowe) 7,3 7, 6,2 5,9 5,7 FX swap 9,4 1,9 12,9 11,5 9,8 Transakcje repo/sbb/bsb 8,1 9,1 11,6 12,6 14,5 w tym: operacje między bankami krajowymi 2,4 2,7 3,6 3,8 3,2 Źródło: NBP.

10 Rynek pieniężny (2) 1 Struktura transakcji o charakterze lokacyjnym na rynku międzybankowym w Polsce i w strefie euro w latach % Polska Strefa euro Lokaty niezabezpieczone Transakcje warunkowe Swapy walutowe Uwaga: obroty netto na międzybankowym rynku transakcji o charakterze lokacyjnym w Polsce i w strefie euro są równe wartości nominalnej lokat niezabezpieczonych, transakcji warunkowych (repo i SBB) oraz swapów walutowych zawartych jedynie między bankami rezydentami, odpowiednio, Polski i strefy euro. Źródło: opracowano na podstawie danych NBP, MF oraz Euro Money Market Survey 212, Frankfurt 212, EBC.

11 Kasowy rynek walutowy 11 Średnie dzienne obroty netto na globalnym rynku złotego, w tym w Polsce i w Londynie (mln USD) IV 21 X 21 IV 211 X 211 IV 212 X 212 IV 213 Rynek globalny rynek krajowy, w tym: transakcje z nierezydentami rynek offshore, w tym: rynek londyński Uwaga: obroty w poszczególnych segmentach globalnego rynku transakcji na kurs złotego oszacowano na podstawie danych z przeprowadzanego co trzy lata badania Banku Rozrachunków Międzynarodowych (BIS) i wyznaczonych za kwiecień 21 r. udziałów transakcji zawartych na rynku londyńskim w obrotach ogółem na rynku offshore. Źródło: opracowano na podstawie danych Banku Anglii, Banku Rozrachunków Międzynarodowych i NBP.

12 Rynek kapitałowy (1) 12 Wielkość poszczególnych segmentów krajowego rynku kapitałowego w latach 29-IX 213 (w mld zł) 1 1 Dla instrumentów dłużnych wielkość poszczególnych segmentów rynku kapitałowego mierzona jest wartością tych instrumentów w obiegu, a dla instrumentów udziałowych kapitalizacją spółek krajowych i zagranicznych notowanych na Głównym Rynku GPW oraz platformie NewConnect. 2 Dane mogą nie być porównywalne z opublikowanymi w poprzedniej edycji tego opracowania ze względu na korekty danych w bankach. 3 Dane obejmują wyłącznie obligacje i bankowe papiery wartościowe nominowane w złotych i w walutach obcych, wyemitowane w Polsce przez banki krajowe. W obrocie na rynku krajowym znajdowały się także obligacje Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz instytucji kredytowych z UE. Źródło: opracowano na podstawie danych MF, NBP, KDPW, GPW, Fitch Polska IX 213 Instrumenty dłużne 444,2 523,7 574,2 613,8 667,7 Obligacje rynkowe Skarbu Państwa 45,4 471,3 495,2 52, 57,4 Obligacje BGK na rzecz KFD 7,9 13,9 21,7 24,8 24,8 Długoterminowe papiery dłużne przedsiębiorstw 2 15,5 21,6 29,7 32,3 33,8 Obligacje komunalne 6,9 1,9 14,4 15,6 16,6 Długoterminowe bankowe papiery dłużne 3 5,5 5,2 1,4 18, 18,9 Listy zastawne 3, 2,5 2,9 3,1 3,2 Instrumenty udziałowe 718,3 81,6 651,4 745,1 818,5 Główny Rynek GPW 715,8 796,5 642,9 734, 81,7 NewConnect 2,5 5,1 8,5 11,1 7,8

13 Rynek kapitałowy (2) 13 Miesięczna wartość transakcji krajowymi obligacjami skarbowymi oraz wskaźnik płynności w latach 29-IX mld zł 1,2 1,1 1,,9,8,7,6,5,4,3 Transakcje bezwarunkowe - lewa oś Transakcje SBB - lewa oś Transakcje repo - lewa oś Wskaźnik płynności - prawa oś Uwaga: 1. Wartość transakcji warunkowych liczona według wartości wymiany początkowej. 2. Wskaźnik płynności obliczony jako iloraz miesięcznej wartości transakcji bezwarunkowych oraz zadłużenia Skarbu Państwa w danym miesiącu z tytułu obligacji rynkowych. Źródło: opracowano na podstawie danych MF.

14 Banki Banki zagraniczne Pozostali nierezydenci Zakłady ubezpieczeń Fundusze emerytalne Fundusze inwestycyjne Osoby fizyczne Podmioty niefinansowe Inne podmioty Rynek kapitałowy (3) 14 Inwestorzy na rynku obligacji skarbowych mld zł 168,5 161,5 136,3 122,2 122,7 116,2 117,4 13,3 87,8 55,5 52,8 52,8 46,1 41,7 32,1 28,4 31,7 29,7 24,5 27,7 16,2 8,7 8,5 8,3 3,8 1,71, IX 213 Źródło: dane MF.

15 Rynek instrumentów pochodnych (1) 15 Średnie dzienne obroty netto na krajowym rynku instrumentów pochodnych w latach 29-IX 213 (w mln zł) IX 213 Pozagiełdowe instrumenty pochodne 5 912, , ,3 9 94, 11 43,6 - procentowe instrumenty pochodne 3 954, 5 824,1 9 8, 7 461, ,7 - walutowe instrumenty pochodne 1 958, , , ,2 1 61,9 Giełdowe instrumenty pochodne 1 59, , ,2 87, 889,3 - walutowe instrumenty pochodne 23,4 15,3 26,5 21,7 41,6 - instrumenty związane z rynkiem akcji 1 36, , ,7 848,3 847,6 - w tym futures na WIG2 995, , ,6 832,8 815,2 Uwaga: obroty na rynku pozagiełdowym wyliczono według wartości nominalnej, a na rynku giełdowym według kwot rozliczenia transakcji. Rynek giełdowy obejmuje jedynie instrumenty notowane na GPW. W przypadku tego rynku uwzględniono transakcje sesyjne i pakietowe. Kategoria walutowych instrumentów pochodnych nie obejmuje transakcji fx swap. Źródło: opracowano na podstawie danych pozyskanych od banków najbardziej aktywnych na krajowym rynku finansowym oraz danych GPW.