Nowe i powstające czynniki ryzyka zawodowego a zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy. wyniki ogólnoeuropejskiego badania przedsiębiorstw ESENER

Transkrypt

1 Nowe i powstające czynniki ryzyka zawodowego a zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy wyniki ogólnoeuropejskiego badania przedsiębiorstw ESENER dr inż. Zofia Pawłowska

2 1. W jaki sposób bada się nowe i powstające czynniki ryzyka zawodowego w UE? 2. Jak oceniają swoje zdrowie i samopoczucie psychiczne pracujący w krajach UE? 3. Jakie czynniki psychospołeczne są identyfikowane w przedsiębiorstwach krajów UE? 4. Jakie działania są podejmowane w celu ograniczenia stresu związanego z występującymi czynnikami psychospołecznymi? 5. Co wpływa na podejmowanie w przedsiębiorstwach działań w celu ograniczania ryzyka związanego z czynnikami psychospołecznymi?

3 1. W jaki sposób bada się nowe i powstające czynniki ryzyka zawodowego w UE?

4 EUROFOUND Europejskie badanie warunków pracy (EWCS) w roku 2015: 35 państw, osób EU-OSHA ESENER Europejskie badanie przedsiębiorstw na temat nowych i pojawiających się zagrożeń w roku 2014: 36 państw przedsiębiorstw Europejskie badanie jakości życia (EQLS) w roku 2016: 33 państwa, 37 tys. osób

5 EWCS: EQLS: EUROFOUND Jak oceniamy swoje warunki pracy? ESENER: EU-OSHA Jakie czynniki ryzyka są identyfikowane w przedsiębiorstwach? Jakie działania są podejmowane w celu ograniczenia ryzyka? Co wpływa na podejmowanie tych działań? Jak oceniamy jakość naszego życia? Jak oceniamy swoje zdrowie fizyczne i psychiczne? Jak oceniamy równowagę praca życie prywatne?

6 Praca jest zrównoważona, jeżeli warunki pracy i życia wspierają zaangażowanie i pozostawanie na rynku pracy ludzi w całym okresie ich wydłużonej aktywności zawodowej. PRACA ZRÓWNOWAŻONA Równowaga praca życie prywatne Samopoczucie psychiczne Zdrowie WARUNKI PRACY I CECHY INDYWIDUALNE Uproszczony model pracy zrównoważonej (na podstawie Eurofound (2017), Working conditions of workers of different ages: European Working Conditions Survey 2015 Publications Office of the European Union, Luxembourg)

7 2. Jak oceniają swoje zdrowie i samopoczucie psychiczne pracujący w krajach UE?

8 Słowenia Słowacja Polska Chorwacja Francja Węgry Belgia Łotwa Malta Grecja Bułgaria Rumunia Finlandia Czechy Luksemburg Austria Włochy Litwa Estonia Cypr Hiszpania Wielka Brytania Niemcy Dania Szwecja Holandia Portugalia Irlandia Czy będziemy mogli wykonywać obecną lub podobną pracę do 60 roku życia? Procent osób w różnych grupach wieku, które udzieliły odpowiedzi tak na to pytanie w różnych krajach UE < 35 lat Źródło: EWCS

9 Jak oceniamy swoje zdrowie? Chorwacja Słowacja Portugalia Węgry Polska Estonia Łotwa Rumunia Litwa Irlandia 100 Holandia 90 UK 80 Dania Luksemburg Szwecja Austria Francja Belgia Finlandia Bułgaria Włochy Czechy Słowenia Malta Grecja Niemcy Cypr Hiszpania Procent osób w różnych grupach wieku oceniających stan swojego zdrowia jako bardzo dobry lub dobry w krajach UE (na podstawie EQLS, 2016)

10 CY HR LT EL EE LV PL MT IT RO UK CZ SI DE SE ES FR SK BE AT BG LU PT HU NL IE FI DK Jak oceniamy swoje samopoczucie psychiczne? Wskaźnik Dobrego Samopoczucia WHO-5 w różnych grupach wieku w krajach UE (na podstawie EQLS, 2016)

11 Wskaźniki charakteryzujące zrównoważenie pracy w grupie wieku lata w krajach UE, uszeregowanych według czasu trwania aktywności zawodowej (czas trwania aktywności zawodowej, według oszacowań Eurostatu w 2017 r., podano w nawiasie, obok nazwy kraju)

12 3. Jakie czynniki psychospołeczne są identyfikowane w przedsiębiorstwach krajów UE?

13 CY EL SI PT MT SK CZ BG PL IT DE UE27 ALL RO SE ES FR BE HU LV NL IE IS UK CH NO LU EE AT LT LI FI DK Jak częste są przypadki stresu związanego z pracą w Pana/Pani miejscu pracy? (%) Bardzo częste Dość częste Dość rzadkie Bardzo rzadkie Źródło: European opinion poll on occupational safety and health, Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy, 2013

14 Psychospołeczne czynniki ryzyka zawodowego identyfikowane w przedsiębiorstwach Procent przedsiębiorstw 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Presja czasu Zła komunikacja lub współpraca Brak wpływu na tempo pracu lub proces pracy Niepewność pracy UE Polska Finlandia Szwecja Dania Kontakty z trudnymi klientami, pacjentami, uczniami, itp. Długie lub nieregularne godziny pracy Dyskryminacja, np. ze względu na płeć, wiek lub narodowość

15 MT EL PT SK LV LT CZ BG LU FR DE AT CY IE EE HR PL FI HU BE UE UK SE NL DK ES RO IT SI Procent przedsiębiorstw dysponujących wystarczającymi informacjami do identyfikacji zagrożeń psychospołecznych i oceny związanego z nimi ryzyka zawodowego ,1 79, ,2 43,3 43,7 70,7 66,8 61,4 62,4 62,6 59,2 49,6 49,6 50,8 50,9 51,2 52,4 54,1 54,6 55,8 56, ,2 46,5 46,7 46, , ,

16 4. Jakie działania są podejmowane w celu ograniczenia stresu związanego z występującymi czynnikami psychospołecznymi?

17 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Procent przedsiębiorstw, w których w ciągu ostatnich 3 lat realizowano różne działania w celu zapobiegania zagrożeniom psychospołecznym UE Polska Szwecja Dania Finlandia Działania skierowane na obniżenie poziomu stresu Procedury dotyczące działań przeciwko mobbingowi i przemocy Procedury postępowania w przypadku przemocy ze strony klientów, pacjentów Reorganizacja pracy w celu zmniejszenia presji czasu Poufne doradztwo dla pracowników Procedury dotyczące rozwiązywania konfliktów Interwencje w przypadku zbyt wielu lub nieregularnych godzin pracy 15% 18% 16% 23% 34% 38% 43% 37% 26% 24% 42% 33% 39% 26% Procent przedsiębiorstw 37% 35% 36% 36% 40% 36% 47% 45% 53% 52% 55% 55% 54% 51% 52% 66% 66% 75% 75% 80% 80%

18 W 63% przedsiębiorstw realizujących działania skierowane na ograniczenie ryzyka związanego z czynnikami psychospołecznymi w ich projektowaniu i wdrażaniu uczestniczyli pracownicy

19 Procent przedsiębiorstw zapewniających pracownikom szkolenia na temat zapobiegania ryzyku zawodowemu związanemu z czynnikami psychospołecznymi UE AT BE BG CY CZ DE DK EE EL ES FI FR HR HU IE IT LT LU LV MT NL PL PT RO SE SI SK UK Procent przedsiębiorstw ,5 36,8 34,9 30,7 29, ,1 48,8 46,9 49,2 42,3 36,8 34,1 33,2 32,4 23,8 22,9 25,7 25, ,8 29,9 51,5 45,1 37,5 39,638,9 37,2 28,6 10 0

20 Procent przedsiębiorstw, w których są podejmowane różne działania skierowane na promocję zdrowia Procent przedsiębiorstw Promocja ćwiczeń fizycznych w przerwach w pracy 21% 25% Promocja aktywności fizycznej poza godzinami pracy 28% 33% Walka z nałogami 21% 35% Promocja zdrowego odżywiania się 17% 29% 0 0,05 0,1 0,15 0,2 0,25 0,3 0,35 0,4 Polska UE

21 5. Co wpływa na podejmowanie w przedsiębiorstwach działań w celu ograniczania ryzyka związanego z czynnikami psychospołecznymi?

22 Czynniki motywujące pracodawców w krajach UE do poprawy warunków pracy Wymagania prawa Postulaty pracowników lub ich przedstawicieli Poprawa wizerunku przedsiębiorstwa Kontrole inspekcji pracy Zwiększenie wydajności pracy EU-27 PL Źródło: EU-OSHA, ESENER 2014

23 Czynniki stymulujące zarządzanie czynnikami psychospołecznymi Zaangażowanie kierownictwa Oczekiwania pracowników Zgłaszanie zagrożeń psychospołecznych Reprezentacja pracowników Zaangażowanie pracowników Wymagania prawne 0 0,5 1 1,5 Bariery w zarządzaniu czynnikami psychospołecznymi Brak specjalistycznej wiedzy Brak świadomości kadry zarządzającej Brak świadomości pracowników Brak pieniędzy Brak czasu lub personelu 0 0,05 0,1 0,15 0,2

24 Czynniki w otoczeniu zewnętrznym organizacji sprzyjające podejmowaniu działań w celu ograniczania ryzyka związanego z czynnikami psychospołecznymi: mały dystans władzy, niski poziom niepewności, dobra sytuacja gospodarcza inicjatywy krajowe partnerów społecznych skierowane na zarządzanie zagrożeniami psychospołecznymi.

25 ISO Occupational health and safety management systems - Requirements with guidance for use Norma ISO 45001: odnosi się do ryzyk, na których ograniczanie organizacja ma wpływ, uwzględniając otoczenie zewnętrzne i wewnętrzne, a w szczególności potrzeby i oczekiwania pracowników i innych zainteresowanych stron, pozwala na uwzględnienie w zarządzaniu BHP takich aspektów jak dobre samopoczucie pracujących i jakość życia w pracy.

26

27 DZIĘKUJĘ!!!