SYLWETKA ABSOLWENTA SZKOŁY ZAWODOWEJ z punktu widzenia nauczyciela/dyrektora szkoły Nałęczów 30-31.06.2012 Elżbieta Zagożdżon - Kuśmirek
Powierzyłem wam ludzkie dzieci nie po to, żeby kiedyś ocenić, ile wiedzy zdołaliście im przekazać, ale po to, żeby radować się widząc, jak wstępują wzwyż. Antoine de Saint-Exupéry
Generacja Y pokolenie wyżu demograficznego z lat 80. XX w. nazywane jest również pokoleniem Milenium, następną generacją oraz pokoleniem klapek i IPOD ów
W odróżnieniu od poprzedniej generacji, określanej mianem Generacji X "oswoili" nowinki technologiczne i aktywnie korzystają z mediów i technologii cyfrowych.
Cechy charakterystyczne przedstawicieli Generacji Y
Aktywnie i w każdej dziedzinie życia korzystają z technologii i mediów cyfrowych Żyją w "globalnej wiosce" dzięki dostępowi do Internetu mają znajomości na całym świecie Cechuje ich duża pewność siebie Często dłużej mieszkają razem z rodzicami, opóźniając przejście w dorosłość Ważniejsza staje się dla nich jakość życia i doświadczenia życiowe, niż posiadanie
Są dobrze wykształceni i gotowi dalej się rozwijać Są tolerancyjni i otwarci na to, co inne Nie pamiętają czasów PRL-u Są pokoleniem,,nieskażonym" komunizmem
Pokolenie Y w pracy Chcą pracować, ale nie całe życie - myślą o przyszłości na emeryturze, planują długoterminowo, chętnie zakładają własny biznes. Nie jest dla nich istotna stabilna praca na dłuższy czas, często uważani są za nielojalnych pracowników. Sporą uwagę przywiązują do życia prywatnego, oczekując dużej swobody i elastycznego czasu pracy.
Mają duży apetyt na życie i nie chcą się ograniczać praca nie może ich ograniczać. Przełożonych traktują jak równych sobie pracowników, ale z szerszymi kompetencjami. Oczekują od pracodawcy wyznaczania celów i kontroli, prowadzenia "za rękę". Są świetnie przygotowani do pracy w realiach wolnego rynku i globalizacji. Dobrze rozwiązują częste problemy, ale słabiej radzą sobie z niestandardowymi.
Zagrożenia i kontrowersje Technologia, z której tak aktywnie korzystają, pozostawia im mało czasu na myślenie autonomiczne i wyrobienie sobie własnych poglądów, jednocześnie zaś umożliwia im sprawdzanie wiedzy w różnych źródłach. Dochodzi do stopniowej alienacji pokoleniowej - nie kontaktują się niemal wcale z przedstawicielami poprzednich pokoleń (nie licząc rodziców).
Nie szukają autorytetów, żyjąc w przekonaniu, że "wszystko jest w ich rękach" i nikt nie może im niczego narzucić. Uważają, że jeśli czegoś nie ma w sieci, to taka rzecz nie istnieje - ogranicza to ich zdolność rozwiązywania problemów. Nauczeni biegłego posługiwania się klawiaturą, zapominają jak się pisze ręcznie. Często są zbyt pewni siebie i niecierpliwi, muszą się dopiero uczyć odpowiedzialności za swoje czyny.
Pokolenie Y w szkole Uczniowie z pokolenia Y chętniej słuchają nauczyciela, który mówi im o odkryciach naukowych z ostatnich tygodni, chce poznać ich opinie, angażuje w prowadzenie lekcji, zachęca do demonstrowania własnych umiejętności, a także ma poczucie humoru.
Uczniowie z pokolenia Y: chcą być rozpoznawani w klasie - nauczyciel powinien starać się, aby choć raz każdy uczeń był sławny przez 5 minut, chcą, aby wysłuchano ich zdania - w związku z tym nauczyciele powinni tak projektować proces dydaktyczny, aby co pewien czas uczniowie byli pytani o zdanie, cenią możliwość pracy i interakcji w zespole, granica między obowiązkami a rozrywką coraz bardziej zamazuje się - należy odpowiednio komunikować się z uczniami, nie dzieląc lekcji na momenty poważne i rozrywkowe,
nie lubią być pasywnymi odbiorcami informacji - należy angażować ich w proces słuchania, zadając pytania o opinię, potrzebują edukacji multisensorycznej - nauczyciel przed lekcją powinien zadać sobie pytanie - co zobaczą, poczują, usłyszą, czy będą się poruszać, jakie dźwięki nadadzą klimat lekcji,
uwielbiają rozrywkę, więc wszelkie elementy humorystyczne są niezbędne, chcą nabyć umiejętności, którymi mogą pochwalić się przed rówieśnikami, lub które dają im przedsmak kwalifikacji zawodowych, zależy im na posiadaniu najnowszych, najbardziej aktualnych informacji o świecie - będą chętniej słuchali nauczyciela, który mówi im o odkryciach z ostatnich tygodni.
Jak się z nimi komunikować? trzeba być autentycznym, ważna jest spontaniczność i improwizacja w prowadzeniu lekcji, poznanie zainteresowań uczniów i wpisywanie się w nie, pokazanie troski o uczniów.
Współczesna dydaktyka powinna być dopasowana do wymagań jakie stawia edukacja XXI wieku odmienna od dotychczasowej ze względu na: szybkie zmiany, nieograniczony dostęp do informacji, potrzeby ludzi, zmieniający się styl życia codziennego.
Rozwój technologii informacyjno - komunikacyjnych, Internetu powoduje przeniesienie nacisku na umiejętności i kompetencje. Edukacja powinna podążać za zmianami i uwzględniać specyficzne potrzeby uczniów i kształtować nowy typ nauczania wykorzystujący w większym stopniu nowoczesne narzędzia informatyczne.
Z pomocą przychodzi nowa teoria uczenia się konektywizm, rozwijana pod hasłem teoria uczenia się w epoce cyfrowej.
Teoria konektywizmu zakłada, że decyzje podejmujemy na podstawie określonego zasobu informacji, ale ten nieustannie zmienia się. Ciągle dołączają do niego nowe informacje. Kluczową kompetencją jest rozróżnianie, co jest istotne, a co nie jest. Równie ważne jest uświadomienie sobie, w którym momencie nowa informacja zmienia w sposób istotny fundament, na którym przed chwilą podjęliśmy określoną decyzję. Inaczej mówiąc "wiedzieć jak" (know-how) czy "wiedzieć co" (know-what) zostaje zastąpione przez "wiedzieć gdzie" (know-where), ponieważ to jest klucz prowadzący do poszukiwanego zasobu wiedzy. Staje się on meta-zasadą efektywnego uczenia się, równie ważną jak zasoby wiedzy, którą już posiadamy.
Wobec powyższego nauczyciel, aby zaspokoił potrzeby cyfrowych uczniów i sprostał procesom szybkiej dezaktualizacji wiedzy oraz coraz nowszym technologiom musi być zupełnie innym typem nauczyciela niż dotychczas. Rola nauczyciela sprowadzona będzie w głównej mierze do realizacji zadań mentora, organizatora pracy, doradcy zawodowego i przede wszystkim eksperta od wiedzy i skutecznego uczenia się. W ten sposób uczniowie zdobędą kompetencje niezbędne do prawidłowego funkcjonowania w nowych czasach, takie jak myślenie systemowe, praca zespołowa, zdobywanie, przetwarzanie informacji i w konsekwencji tworzenie nowej wiedzy.
Nowa rola nauczyciela Co zatem ma robić nauczyciel?
Musisz osiągnąć u ucznia takie zainteresowanie tym, czego chciałbyś go nauczyć, że każdy inny przedmiot pozostanie obojętny jego uwadze i myśli. Przedstaw mu problem tak sugestywnie i frapująco, by wzbudzić w nim zżerającą go ciekawość i pragnienie poznania dalszych elementów wiedzy związanych z tym tematem. Wówczas zapamięta aż do śmierci. B. Hiszpańska Takie działania to klucz do efektywnego motywowania.
Nauczyciel ma pełnić rolę: PRZEWODNIKA DIAGNOSTY MENEDŻERA FACYLITATORA
Nauczyciel ma być przewodnikiem ucznia w procesie jego uczenia się. Ma planować zajęcia lekcyjne, dobierać strategie dydaktyczne, pozwalające uczniom na rozwój zgodnie z ich zdolnościami i cechami osobistymi.
Jako diagnosta, nauczyciel ma śledzić osiągnięcia uczniów i wskazywać je zarówno uczniom jak ich rodzicom, identyfikować potrzeby edukacyjne uczniów, porównywać ich osiągnięcia ze standardami rozwojowymi i kulturowymi.
Rolą nauczyciela jako menedżera jest tworzenie odpowiedniego środowiska sprzyjającego dobrej pracy w grupie klasowej, dyscyplinowanie i wzmacnianie motywacji uczniów.
Jako facylitator nauczyciel ma pomagać uczniom w poznaniu samych siebie i kiedy będą świadomi swoich możliwości i ograniczeń, ma pomagać w budowaniu celów i dążeń każdego ucznia i grupy klasowej.
Inaczej mówiąc najważniejszym zadaniem nauczyciela jest: pomaganie uczniom we wzbudzaniu oraz wzmacnianiu ich naturalnej ciekawości otaczającego świata, stwarzanie sytuacji, w których uczeń aktywnie i osobiście zaangażuje się we własny rozwój, przejmie odpowiedzialność za naukę, stanie się autentycznym podmiotem w procesie nauczania uczenia się.
Jaki jest kandydat ubiegający się o przyjęcie do szkoły policealnej?
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia ogólnego na III i IV etapie edukacyjnym należą (PP, 2012r.) 1) czytanie umiejętność rozumienia, wykorzystywania i refleksyjnego przetwarzania tekstów, w tym tekstów kultury, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) myślenie matematyczne umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) myślenie naukowe umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych, zarówno w mowie, jak i w piśmie; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno -komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej.
Czego zatem należy oczekiwać od absolwenta szkoły policealnej branży administracyjno usługowej?
W zakresie przedsiębiorczość: świadomie kieruje własnym losem; rozwija swoje zainteresowania, pasje życiowe i uzdolnienia; jest przystosowany do nieustannego samokształcenia i kontynuowania nauki; planuje sukces i rozwój kariery zawodowej, potrafi poruszać się na rynku pracy; jest kreatywny i twórczo rozwiązuje problemy; skutecznie komunikuje się i współdziała z innymi; charakteryzuje go umiejętność obrony własnych poglądów i autoprezentacji; jest zdolny do urzeczywistniania swoich marzeń;
W zakresie przygotowania do życia we współczesnym społeczeństwie: biegle posługuje się przynajmniej jednym językiem obcym; sprawnie stosuje technologię informacyjną; docenia rolę rodziny w życiu społecznym; aktywny społecznie, jest świadomym twórcą rzeczywistości w której się znajduje; cechuje go wysoka kultura osobista; prezentuje aktywną postawę prospołeczną; promuje zdrowie i zdrowy styl życia.
W zakresie kompetencji personalnych i społecznych: przestrzega zasad kultury i etyki; jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; przewiduje skutki podejmowanych działań; jest otwarty na zmiany; potrafi radzić sobie ze stresem; aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; przestrzega tajemnicy zawodowej; potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; potrafi negocjować warunki porozumień; współpracuje w zespole.
Według nowej podstawy programowej absolwent kierunku technik usług kosmetycznych powinien posiadać: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadzącą do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. (Podstawa Programowa, 2012r.)
To teoria, a jak jest w praktyce?
Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie Małopolskie Obserwatorium Rynku Pracy i Edukacji przedstawiło raport z trzeciej edycji badania uczniów ostatnich klas szkół zawodowych (rocznik 2010/11).
Motywy wyboru zawodu zainteresowanie zawodem, możliwość robienia tego, co się lubi (55%; szkoła policealna 70%) położenie szkoły w pobliżu miejsca zamieszkania / dobry dojazd/ (29%) dobra opinia o szkole (25%) łatwość znalezienia pracy (22%) przewidywanie wysokich zarobków (19%) szansa zrobienia kariery zawodowej (18%) konieczność szybkiego zdobycia zawodu (14%) przypadkowo (8%) namowa rodziców (4%) Kobiety w większym stopniu niż mężczyźni brały pod uwagę dogodną lokalizację szkoły oraz perspektywę szybkiego zdobycia zawodu; mężczyźni z kolei zwracali uwagę na wysokie zarobki.
Zainteresowanie zawodem najbardziej widoczne jest wśród uczniów szkół policealnych. Słuchacze szkół policealnych kierowali się możliwością szybkiego zdobycia kwalifikacji oraz szansą na zrobienie kariery zawodowej (szczególnie ci ze szkół niepublicznych: 23% wobec 15% w publicznych). Widać zatem, że bardziej niż uczniowie innych szkół myślą pod kątem rynku pracy. Świadomość i dojrzałość podejmowanej decyzji zapewne wynika z faktu, że są to osoby, które dokonywały wyboru zawodu już po uzyskaniu pełnoletniości.
Czy teraz wybrał(a)byś ten sam zawód, którego się aktualnie uczysz? tak 81% tak, ale w innej szkole 9% nie, nie wiem 4% Zadowoleni z wyboru zawodu są przede wszystkim uczniowie szkół policealnych (we wszystkich zawodach podjęliby ponownie tę samą decyzję). Natomiast w technikach stosunkowo największa grupa wybrałaby teraz inny zawód.
Czy zamierzasz kontynuować naukę? Tak 38% - na kursach w zawodzie Generalnie jeśli słuchacze szkoły policealnej chcieli się dalej uczyć w swoim zawodzie, to najczęściej poprzez krótkie formy kursowe. W ten sposób zamierzali się kształcić przede wszystkim uczniowie z branży usługowej (49%) oraz medyczno-społecznej (40%).
Warto zauważyć, że największą gotowość zdawania egzaminu zawodowego wykazywali uczniowie szkół ponadgimnazjalnych: nikt nie zadeklarował rezygnacji z niego. Koła zainteresowań i dodatkowe kursy zawodowe najniższe zainteresowanie w szkołach policealnych 17% Najczęściej wybierane kursy przez uczniów szkół ponadgimnazjalnych (274 kursy) 1. medyczny, ratunkowy, WOPR, pierwsza pomoc 58% 2. komputerowy (projektowanie komputerowe, grafika komputerowa) 8% 3. ekonomiczny (przedsiębiorczość, zarządzanie) 3% 4. kosmetyczny (wizaż, szkolenia konkretnych firm) 3%
Uczniowie, będąc jeszcze w szkole, podejmują pracę zarobkową. Jednak rzadko łączy się ona z zawodem, którego się uczą, więc nie zbierają odpowiedniego doświadczenia. A to właśnie doświadczenia oczekują pracodawcy.
Zdobycie doświadczenia zawodowego jeszcze w szkole jest o tyle ważne, że niemal wszyscy po jej skończeniu chcą pracować. Tymczasem zagwarantowana praca czeka tylko na nielicznych. Być może uczniowie zdają sobie sprawę, że trudno im będzie znaleźć pracę w zawodzie i dlatego tak wielu nastawia się na poszukiwanie jakiegokolwiek zatrudnienia.
Uczniowie nie mają sprecyzowanych planów, jeśli chodzi o dalszą edukację, szczególnie w przypadku szkół policealnych i techników. Ci, którzy wiedzą, że chcą się dalej uczyć, po szkole policealnej wybierają kursy zawodowe.
Najwięcej uczniów zna język angielski i niemiecki. Najwyższy poziom znajomości języków obcych deklarują uczniowie szkół policealnych, co niejednokrotnie wynika z faktu, że ukończyli już naukę na poziomie średnim, że jednocześnie studiują, oraz że są starsi niż pozostali uczestnicy badania i często jednocześnie studiują.
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik usług kosmetycznych powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) przeprowadzania diagnozy kosmetycznej; 2) wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych i upiększających; 3) udzielania porad kosmetycznych; 4) organizowania i prowadzenia gabinetu kosmetycznego. (Podstawa Programowa, 2012r.)
Absolwent kierunku technik usług kosmetycznych Opanował wiedzę i umiejętności objęte podstawą programową. Zdał egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe i uzyskał dyplom. Zawód wykonuje zgodnie z aktualną wiedzą i umiejętnościami niezbędnymi do wykonywania tego zawodu oraz z należytą starannością z poszanowaniem intymności i godności klienta. Ma obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z klientem uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu. Ma obowiązek i potrzebę stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Ma poczucie odpowiedzialności zawodowej. Posiada szczególne cechy psychofizyczne i moralne Współpracuje w zespole.
W wyniku kształcenia w zawodzie technik usług kosmetycznych absolwent powinien umieć: (ze strony internetowej szkoły) posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu prawa : i ekonomii w sferze działalności gabinetu kosmetycznego, diagnozować w oparciu o przeprowadzone badania skóry i jej przydatków, odróżniać skórę zdrową od chorobowo zmienionej, ustalać rodzaj zabiegu kosmetycznego zgodnie z rozpoznaniem, wykonywać zabiegi w zakresie kosmetyki pielęgnacyjnej, leczniczej i upiększającej zgodnie z etyką zawodową, oceniać jakość wykonanego zabiegu, udzielać porad z zakresu kosmetyki zachowawczej i zdobniczej, nawiązywać kontakty z klientami, pozyskiwać informacje o nowościach i trendach rozwojowych w kosmetyce i kosmetologii.
Absolwent dzięki wykształceniu będzie posiadał (ze strony internetowej szkoły) umiejętności w dziedzinie pielęgnowania urody i opóźniania procesów starzenia oraz profilaktyki zdrowia, niezbędne kwalifikacje do właściwego zaplanowania i świadomego przeprowadzenia zabiegów pielęgnacyjnych, leczniczych i upiększających, szkoła przygotowuje absolwenta do profesjonalnej działalności poprzez kształcenie jego sylwetki oraz perfekcjonizmu zawodowego, absolwent ten posiada wiedzę powalającą mu na fachową pomoc zarówno ze skórą zdrową jak i z defektami, nabyte umiejętności pozwalają na planowanie rodzaju zabiegu kosmetycznego, poprawne jego wykonanie z uwzględnieniem wskazań i przeciwwskazań, jest również przygotowany do ścisłej współpracy z lekarzem dermatologiem.
Opracowanie: Ewa Łoś Elżbieta Zagożdżon Kuśmirek