BADANIA CZYNNIKÓW WPŁYWAJĄCYCH NA BEZPIECZEŃSTWO RUCHU NA PRZEJŚCIACH DRÓG TRANZYTOWYCH PRZEZ MIEJSCOWOŚCI identyfikacja problemu kontroli dostępności do dróg oraz jej j wpływu py na bezpieczeństwo ruchu, identyfikacja czynników determinujących zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego związanych z zagospodarowaniem otoczenia drogi na przejściach dróg tranzytowych przez miejscowości, kwantyfikacja wpływu czynników zagospodarowania otoczenia drogi i dostępności do niej na bezpieczeństwo ruchu.
Charakterystyka odcinków dróg tranzytowych przez miejscowości duży udział odcinków zlokalizowanych na obszarze zabudowanym wynoszący ponad 30%, niski stopień (lub jego brak) hierarchizacji sieci dróg i ich wielofunkcyjność związana w wielu przypadkach z brakiem ograniczeń dostępności, brak dróg serwisowych, lokalizacja wzdłuż dróg krajowych obiektów komercyjnych generujących istotnie duże natężenie ruchu bez odpowiedniej infrastruktury drogowej,
Charakterystyka odcinków dróg tranzytowych przez miejscowości liniowa forma zabudowy o zróżnicowanym charakterze użytkowania i intensywności wzdłuż dróg, utrudnione stosowanie środków bezpieczeństwa niechronionych uczestników ruchu z powodu liniowej formy zabudowy i jej rozproszenia, odstępstwa od wymagań polskiej klasyfikacji technicznej dla dróg w zakresie kontroli dostępności na blisko 50% odcinków dróg krajowych, praktycznie nieograniczona dostępność do dróg zlokalizowanych na terenie zabudowanym małych miejscowości.
Charakterystyka odcinków dróg tranzytowych przez miejscowości
Rzeczywista i dopuszczalna w świetle przepisów gęstość skrzyżowań ż ń gę ęstość skrzyż żowań [szt/k km] 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 gęstość skrzyżowań dopuszczalna gęstość skrzyżowań dla drogi kl. G dopuszczalna wyjątkowo gęstość skrzyżowań dla drogi kl. G dopuszczalna gęstość skrzyżowań dla drogi klasy GP dopuszczalna wyjątkowo gęstość skrzyżowań dla drogi klasy GP 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 kilometraż (lokalny) [km]
Wskaźniki w opisie bezpieczeństwa ruchu na aprzejściach dógta dróg tranzytowych yc przez miejscowości gęstość i rodzaj punktów dostępności, ośc, wskaźnik gęstości zabudowy, wskaźnik charakteru zabudowy, odległość zabudowy od jezdni, wskaźnik demograficzny, gęstość przystanków autobusowych i przejść dla pieszych, typ przekroju poprzecznego, charakterystyki y natężenia ę ruchu pojazdów i pieszych, długość odcinka jednorodnego.
Kwantyfikacja czynników wpływających na abd brd na aprzejściach dógta dróg tranzytowych yc przez miejscowości 158 odcinków przejść dróg tranzytowych przez miejscowości, Łączna długość odcinków - 285 km, Liczba wypadków 1010 (5 lat), Zmienne niezależne: LW, LW dzien, LW Poj, LW Ps, LW odc, LO. Model uogólnionej regresji liniowej LW Q a 1 L a 2 exp( a0 a3 x3 a4 x4... a n x n ) gdzie: a 0, a 1,, a n nieznane parametry modelu, współczynniki kierunkowe przy zmiennych, x 3, x 4,, x n obserwowane, nielosowe zmienne niezależne.
Wpływ gęstości zjazdów komercyjnych na estymowaną liczbę wypadków liczba wypad dków ogółem LW [szt/5la t] 6 5 4 3 2 1 0 L=1,15 km, G i =25szt/km, G pp =2 szt/km, CH G = 48,0%, T=47,5%, typ przekroju CH LW Q 0,467 0,013 CH G L 1,083 0,007 T exp( 4,4526 0,005 G 0,159 PU 0,135 PN i 0,061 G k 0,127 G 0,294 CH ) 0 1 2 3 4 5 6 7 pp wskaźnik gęstości zjazdów komercyjnych G k [szt/km] Q=5000 P/24h Q=10000 P/24h Q=15000 P/24h Q=20000 P/24h
Wpływ wskaźnika charakteru zabudowy gospodarczej na estymowaną liczbę wypadków liczba wypad dków ogółem LW [szt/5la at] 6 5 4 3 2 1 0 LW Q 0,467 0,013 CH G L 1,083 0,007 T exp( 4,4526 0,005 G 0,159 PU 0,135 PN i 0,061 G k 0,127 G 0,294 CH ) L=1,15 km, G i = 25 szt/km, G k =3 szt/km, G pp =2 szt/km, T=47,5%, typ przekroju CH 25 30 35 40 45 50 55 60 wskaźnik charakteru zabudowy gospodarczej CH G [%] Q=5000 P/24h Q=10000 P/24h Q=15000 P/24h Q=20000 P/24h pp
Wpływ gęstości zabudowy w pasie 50m na estymowaną ą liczbę ę wypadków na odcinkach pomiędzy skrzyżowaniami cinkach dróg W odc [szt/5lat t] adków na od owaniami LW liczba wypa poza skrzyżo 6 5 4 3 2 1 0 LW odc Q 0,039 ZG 0,432 50 L 1,112 exp( 2,724 0,047 G 0,270 PU 0,124 PN k 0,395 CH ) 0,013 CH L=1,15 km, G k =3 szt/km, CH M =47,0%, typ przekroju CH 2 4 6 8 10 12 14 16 wskaźnik gęstości zabudowy ZG 50 [%] M Q=5000 P/24h Q=10000 P/24h Q=15000 P/24h Q=20000 P/24h
Wpływ dostępności do dróg i ich otoczenia na brd wzrost gęstości skrzyżowań o 1/km powoduje zwiększenie szacowanej liczby wypadków o 6,8%. Każdy dodatkowy, komercyjny punkt dostępności na długości jednego kilometra drogi powoduje wzrost szacowanej liczby wypadków o 6,3%. Na każde 10 dodatkowych zjazdów indywidualnych na 1 km drogi przypada wzrost szacowanej liczby wypadków o 4,7%. Wzrost wskaźnika gęstości zabudowy ZG 50 o 5%, powoduje wzrost szacowanej w modelach regresyjnych liczby wypadków o 20,5% na odcinkach poza skrzyżowaniami. ż i Wraz ze wzrostem udziału zabudowy mieszkaniowej o 5% następuje redukcja liczby wypadków na odcinkach drogi poza skrzyżowaniami ż i o 6,2%. Zastosowanie przekroju z chodnikami redukuje liczbę wypadków o ok. 50% w zależności od typu zmienianego przekroju. Dla przekrojów PU i PN uzyskano zbliżone wyniki.
Wnioski Głównymi czynnikami wpływającymi na szacowaną w modelach prognozowania liczbę wypadków i ich ofiar są parametry wystawienia na ryzyko. Prędkość wpływa wprawdzie na wypadki, ich liczbę i skutki, ale w zbudowanych modelach predykcji wypadków uwzględniana jest tylko w sposób pośredni poprzez inne skorelowane z nią zmienne, Wśród statystycznie istotnych zmiennych w modelach estymacji liczby wypadków zidentyfikowano: wskaźniki ź dostępności ś ido drogi, charakter zabudowy, gęstość zabudowy, gęstość przejść dla pieszych, udział ruchu tranzytowego oraz typ przekroju poprzecznego,
Wnioski Ilościowy opis wpływu dostępności do drogi i zagospodarowania jej otoczenia na brd w modelach szacowania zdarzeń drogowych może służyć do sformułowania zaleceń w zakresie planowania sieci drogowej i zagospodarowania otoczenia dróg oraz zmiany polityki w zakresie obudowy dróg i zarządzania kontrolą dostępności.