ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO n 786 Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia n 64/1 (2013) s. 269 278 Watości wybanych pzedsiębiostw góniczych pzy zastosowaniu EVA * Adam Sojda ** Steszczenie: W atykule została pzedstawiona koncepcja ekonomicznej watości dodanej EVA. Pzy obliczaniu watości EVA kluczowe jest pawidłowe oszacowanie watości śedniego ważonego kosztu kapitału. Dla óżnych założonych waiantów szacowania kosztu kapitału własnego i kosztu kapitału obcego można otzymać óżne jego watości. W atykule pokazano, jak może się kształtować watość EVA dla wybanych pzedsiębiostw góniczych pzy óżnych założeniach odnośnie do kosztu kapitału. Słowa kluczowe: watość pzedsiębiostwa góniczego, EVA, WACC, koszt kapitału własnego, koszt kapitału obcego Wpowadzenie Dążenie pzedsiębiostwa do maksymalizacji swojej watości jest nieozewalnie związane z poblem jego wyceny. Wato zauważyć, że watość pzedsiębiostwa można jedynie oszacować. Dokładny pomia kategoii watość nie jest możliwy, ponieważ pojęcie to jest wieloznaczne (Śliwa 1998 : 229). W pzypadku pzedsiębiostw opieających działalność na wzajemnych elacjach jednoznaczność w ocenie watości jest jednak zjawiskiem pożądanym. Należy poszukiwać takich mieników, któe zapewniałyby obiektywność oaz poównywalność. Istnieje wiele metod oceny watości pzedsiębiostwa jednak coaz częściej standadem staje się ekonomiczna watość dodana (Economic Value Added EVA ) 1. Celem opacowania jest pzedstawienie watości wybanych pzedsiębiostw góniczych na podstawie metody EVA, dla óżnych waiantów szacowania kosztu kapitału. 1. Koncepcje szacowania watości pzedsiębiostwa Niejednoznaczność pojęcia watość pzejawia się ównież w klasyfikacji metod wyceny watości. Jedna z klasyfikacji dzieli metody na majątkowe, dochodowe i ynkowe (Tuczko 2005). Inna wyóżnia metody majątkowe, dochodowe i mieszane (Maćkowiak 2009). * Paca powstała w amach ealizacji pojektu badawczego n N N524 341640 Metoda wyznaczania watości kopalni węgla kamiennego finansowanego ze śodków Naodowego Centum Nauki ** d Adam Zbigniew Sojda Politechnika Śląska, Wydział Oganizacji i Zaządzania, Instytut Ekonomii i Infomatyki, ul. Roosevelta 26 28, 41-800 Zabze, e-mail: Adam.sojda@polsl.pl 1 EVA jest znakiem handlowym zastzeżonym pzez Sten-Stewad & Co.
270 Adam Sojda Metody majątkowe opieają się na zeczowych składnikach majątku. W tej gupie znajdują się: metoda watości księgowej, metoda likwidacyjna, metoda odtwozeniowa. Metoda księgowa ustala watość na podstawie pozycji bilansowych fimy i wyznacza się ją jako óżnicę pomiędzy aktywami pzedsiębiostwa a jego zobowiązaniami. W pzypadku watości odtwozeniowej okeśla się ją popzez podanie nakładów koniecznych do poniesienia w celu zastąpienia istniejących aktywów twałych według odzaju. Watość likwidacyjna jest to watość, jaką można uzyskać ze spzedaży składników majątkowych pzedsiębiostwa w pzypadku jego likwidacji (Kopczyńska 1993; Golawska-Witkowska 2009). Metody majątkowe są obaczone wieloma wadami, dlatego należy je taktować jako metody pomocnicze w wycenie watości pzedsiębiostwa. Jednym z głównym zazutów dotyczących metod majątkowych jest bak obiektywizmu w wycenie majątku. Wycena opiea się na watościach histoycznych i niekiedy może znacznie odbiegać od watości aktualnej. W metodach tych nie uwzględnia się zmiany watości pieniądza w czasie, jednak ze względu na postotę, poównywalność można uznać je za użyteczne. Chcąc zniwelować część wad metod majątkowych, można do wyceny wykozystać metody dochodowe. Do metod tych zalicza się metodę zdyskontowanych stumieni pzepływów pieniężnych oaz metodę opatą na dywidendzie. Piewsza z nich, metoda zdyskontowanych pzepływów pieniężnych (Discounted Cash Flow DCF), szacuje watość na podstawie zdolności geneowania pzez pzedsiębiostwo pzyszłych zysków. Pzyszłe zyski w postaci pognozowanych pzepływów finansowych są dyskontowane i watość pzedsiębiostwa jest taktowana jako ich watość bieżąca. Metoda opata na dywidendzie ównież uwzględnia zmianę watość pieniądza w czasie, jednak do wyceny nie są używane potencjalne pzepływy pieniężne, ale stumień pzyszłych dywidend. Metody dochodowe cechują się wyższą wiaygodnością. Ich podstawą jest zoientowanie na potencjalne pzyszłe kozyści wynikające z działalności pzedsiębiostwa. Możliwość geneowania pzez pzedsiębiostwo dochodów jest jednocześnie źódłem infomacji w kontekście pzyszłych inwestycji. Oczywiście metody te nie są pozbawione wad. Jedną z nich jest pognozowany chaakte pzyszłych pzepływów lub dywidend, nie mówiąc już o konieczności okeślenia stopy dyskontowej będącej podstawą do okeślenia zmiany watości samego pieniądza w czasie. Metody te nie uwzględniają zgomadzonego pzez pzedsiębiostwo majątku. W podejściu ynkowym do wyceny watości pzedsiębiostwa uwzględnia się elacje zachodzące pomiędzy ceną akcji a óżnymi kategoiami chaakteyzującymi pzedsiębiostwo. Do tych kategoii należy zaliczyć zysk, spzedaż, wielkość podukcji. Pzedsiębiostwo jest wyceniane pzez wskaźniki ynku kapitałowego. Do tych wskaźników należy zaliczyć wskaźnik zysku na jedną akcję (Eaning pe shae EPS), wskaźnik ceny do zysku (Pice- -Enings Ratio PER), wskaźnik ceny do watości księgowej, wskaźnik ceny do dywidend (Dividend Yield) Ostania gupa z wymienionych to metody mieszane, jak sama nazwa wskazuje, są metodami, w któych watość wyceny jest śednią ważoną pomiędzy watościami otzymanymi metodą dochodową i majątkową. 2. Ekonomiczna watość dodana EVA w wycenie pzedsiębiostwa Ekonomiczna watość dodana jest najbadziej znanym nazędziem pomiau watości pzedsiębiostwa. Mienik ten czasem bywa okeślany jako klucz do watości pzedsiębiostwa
Watości wybanych pzedsiębiostw góniczych pzy zastosowaniu EVA 271 (Booulton i in. 2001). W achunku EVA poównuje się zwot z inwestycji (ROIC w ujęciu względnym, NOPAT w ujęciu bezwzględnym) ze zwotem, jakiego wymagają inwestozy (WACC w ujęciu względnym, WACC IC w ujęciu bezwzględnym). Mienik ten miezy keowaną watość inwestycji. Na podstawie dostaczonego kapitału IC pzedsiębiostwo geneuje zysk (NOPAT) (Dudycz 2001). Inwestozy wymagają jednak osiągnięcia z kapitału okeślonego minimalnego zysku WACC IC odzwieciedlającego ich altenatywny koszt. Ekonomiczną watość dodaną można schaakteyzować jako: EVA = zysk zealizowany zysk oczekiwany pzez inwestoów (1) Zysk zealizowany jest zyskiem osiągniętym dzięki wykozystaniu zasobów. Do okeślenia tego zysku w paktyce używa się zysku opeacyjnego netto po opodatkowaniu, natomiast zysk oczekiwany pzez inwestoów dawców kapitału wyznacza się na podstawie poziomu zaangażowanego kapitału i oczekiwanej stopy zwotu z kapitału ozumianej jako śedni ważony koszt kapitału (Siepińska 1999). Watość EVA może być wyznaczona jako: lub EVA = NOPAT WACC IC (2) EVA = ( ROIC WACC ) IC (3) gdzie: NOPAT skoygowany wynik opeacyjny, zysk opeacyjny netto po opodatkowaniu (Net Opeating Pofi t Afte Taxes); IC kapitał zaangażowany w pzedsiębiostwie (Invested Capital) definiowany jako óżnica pomiędzy sumą bilansową (sumą aktywów) a watością długu nieobciążonego odsetkami na początku oku (aktywa twałe nett + kapitał obotowy netto) albo (aktywa ogółem zobowiązania bieżące); WACC śedni ważony koszt kapitału (Weighted Aveage Cost of Capital). Zastosowanie NOPAT w fomule na EVA powoduje, że wskaźnik ten jest czuły na zmiany czynników czysto opeacyjnych. Powadzi to do obiektywizacji kategoii zysku, odzwieciedlając jednocześnie zeczywisty potencjał pzedsiębiostwa wynikający z jego działalności podstawowej. W paktyce NOPAT to zysk opeacyjny netto po opodatkowaniu, czyli zysk pzed odjęciem kosztów finansowania działalności kapitałami obcymi, ale pomniejszony o podatek. NOPAT można wyznaczyć za pomocą koekty zysku opeacyjnego o obciążenia podatkowe zgodnie z fomułą: ( 1 ) NOPAT = EBIT T (4) gdzie: EBIT zysk opeacyjny pzed opodatkowaniem (Eanings Befoe Taxes), T stawka podatku dochodowego (Tax). Pzedstawiony we wzoze zysk opeacyjny pzed opodatkowaniem EBIT jest óżnicą pomiędzy pzychodami i kosztami opeacyjnymi. Pzychody w pzedsiębiostwie są oke-
272 Adam Sojda ślone jako kozyść ekonomiczna o okeślonej watości wyażonej w ujęciu pieniężnym. Źódłem pzychodów jest spzedaż. Pzychody ze spzedaży w pzedsiębiostwie są geneowane z udziałem óżnych zasobów, co powadzi do powstania wyobu finalnego. Cena wyobu odzwieciedla jakość i ilość wykozystanych pzy jego powstaniu zasobów oaz zawiea dodatkowo wynagodzenie jako mażę zysku. Jest jednym ze źódeł wzostu EVA. Powstanie wyobu finalnego wiąże się z kosztami pozyskania i wzbogacenia zasobu. Kalkulacja kosztów jest pzeważnie złożona i wieloaspektowa. Pzez koszt ozumie się wyażone w pieniądzu celowe zużycie zgomadzonych zasobów pzedsiębiostwa. W paktyce, używając pzy kalkulacji NOPAT na pozycji zysk (staa) z działalności opeacyjnej z achunku zysków i stat, należy skoygować ją o część pozostałych pzychodów i kosztów opeacyjnych. Na watość NOPAT wpływa ównież watość stawki podatku dochodowego, na któą pzedsiębiostwo nie ma wpływu. Zysk oczekiwany pzez inwestoów zależy pzede wszystkim od stopy zwotu mającej zekompensować ponoszone pzez inwestoów yzyko. Oczekiwania inwestoów są wyażone pzez minimalną pogową entowność kapitału obcego i własnego. Rentowność ta jest wyznaczana za pomocą śedniego ważonego kosztu kapitału WACC. Zadaniem WACC jest uwzględnić oczekiwania dawców kapitału obcego, jak ównież entowność dawców kapitału własnego, któy jest związany z altenatywnym sposobem zaangażowania kapitału własnego (Melich 2004). Watość WACC można oszacować za pomocą wzou: WACC = ( E Ce + D Cd ( 1 T) ) E+ D (5) gdzie: E kapitał własny, C e koszt kapitału własnego, D kapitał obcy, C d koszt kapitału obcego, T podatek dochodowy. Kapitał własny E obejmuje kapitał podstawowy i nagomadzony zysk pozostający do dyspozycji pzedsiębiostwa. Wielkość kapitału obcego jest wyznaczona popzez wielkość zobowiązań o chaakteze długo- i kótkoteminowym. Za koszt kapitału obcego najczęściej pzyjmuje się pzeciętną stopę opocentowania kedytów dla pzedsiębiostw. Koszt kapitału własnego powinien odzwieciedlać yzyko, jakim jest inwestycja. Należy pamiętać, że kapitał własny nie jest damowym źódłem pozyskania kapitału do finansowania inwestycji, ponieważ pzedsiębiostwo może z tego powodu ponosić koszty związane z możliwością wykozystania tych śodków w inwestycje o wyższej dochodowości. Oszacowanie kosztu kapitału obcego nie stanowi większego poblemów w sensie paktycznym i teoetycznym, to oszacowanie kosztu wykozystania kapitału własnego jest zadaniem tudnym. Liteatua dostacza óżnych metod wyceny tego kosztu, jednak najczęściej stosowaną jest metoda opata na modelu CAPM (Capital Asset Picing Model). Model ten uwzględnia zależność pomiędzy yzykiem a oczekiwaną entownością inwestycji (Pluta 2000). Koszt kapitału własnego można wyazić następująco (Gołębiewski, Szczepankowski 2007):
Watości wybanych pzedsiębiostw góniczych pzy zastosowaniu EVA 273 ( ) C = + β (6) e RF M RF gdzie RF stopa wolna od yzyka, M oczekiwana stopa zwotu, β współczynnik okeślający poziom yzyka. Stopa wolna od yzyka jest okeślana pzez entowność państwowych papieów watościowych. W paktyce to opocentowanie obligacji skabowych lub bonów skabowych. Współczynnik yzyka β okeśla poziom yzyka ynkowego związanego z inwestowaniem w aktywa danego pzedsiębiostwa. Współczynnik ten jest zależny od odzaju działalności, stuktuy majątku oaz źódeł finansowania. W pzypadki pzedsiębiostw notowanych na giełdzie współczynnik ten okeśla zmienność cen akcji danego pzedsiębiostwa na tle zmienności odpowiedniego indeksu ynku. Do wyznaczenia współczynnika można zastosować następujący wzó: ( ) ( ) cov, = = va it mt t = 1 β mt n ( mt m )( it i ) n ( mt m ) t = 1 2 (7) gdzie: cov ( it, mt ) kowaiancja stopy zwotu akcji spółki z ynkiem, va ( mt ) waiancja stopy zwotu z ynku, mt stopa zwotu z ynku w okesie t, it stopa zwotu z akcji spółki w okesie t, m śednia stopa zwotu z ynku, i śednia stopa zwotu z akcji spółki, t okes, na podstawie któego wyznacza się paamety modelu. Współczynnik β ówny jedności oznacza typowy poziom yzyka; wyższym od jedności chaakteyzują się pzedsiębiostwa o podwyższonym yzyku, mniejszym od jedności pzedsiębiostwa o względnie niskim yzyku. Kolejnym ważnym elementem wyznaczającym koszt kapitału własnego jest oczekiwana stopa zwotu M. Najczęściej jako ynkową stopę zwotu pzyjmuje się stopę zwotu z podstawowego indeksu giełdowego. Jednak badzo często zamiast szacować watość M M RF jako pemię za yzyko MRP (Maket Risk Pemium). Pemia jest pzeważnie wyznaczana subiektywnie na podstawie ekomendacji analityków finansowych oaz ekspetów. Sugeowane pemie za yzyko dla gospodaek wschodzących to 7,5 8,5%. W pzypadku wyznaczania watości EVA dla pzedsiębiostw nienotowanych na giełdzie model jest wykozystywany dalej, jednak współczynniki są okeślane abitalnie na podstawie wiedzy ekspeckiej dotyczącej wybanego pzedsiębiostwa bądź banży. Po oszacowaniu śedniego ważonego kosztu kapitału należy okeślić watość zaangażowanego kapitału IC. Kapitał zaangażowany w pzedsiębiostwie ma za zadanie finansować zgomadzone pzez pzedsiębiostwo zasoby. Pzedsiębiostwo nie może tylko i wyłącznie wyznacza się ( )
274 Adam Sojda gomadzić kapitału, ale powinno efektywnie wykozystywać zgomadzony kapitał. Efektywność wykozystania kapitału pojawia się, jeśli na watość EVA spojzy się z inwestycyjnego punktu widzenia wzó (2). Dopieo odpowiednia ekombinacja zasobów mająca na celu maksymalizację zwotu z zaangażowanego kapitału pozwala na otzymanie zysku ekonomicznego. Sam dodatni wynik opeacyjny nie wystacza, aby pojawił się zysk ekonomiczny. EVA jest dodatnia wtedy, gdy óżnica pomiędzy faktycznie osiągniętym zwotem z zainwestowanego kapitału a minimalną oczekiwaną stopą zwotu jest dodatnia. Watość pzedsiębiostwa wzasta, jeśli zysk zealizowany jest wyższy od minimalnego zysku oczekiwanego pzez inwestoa. 3. Watość EVA dla wybanych pzedsiębiostw góniczych Poniżej pzedstawiono analizę kształtowania się watości EVA dla dwóch wybanych pzedsiębiostw góniczych: Katowickiego Holdingu Węglowego SA (KHW) oaz dla Kompanii Węglowej SA (KW) w okesie od 2009 do 2011. W tabeli 1 pzedstawiono watości EBIT, IC oaz udział kapitału własnego dla wybanych pzedsiębiostw w badanych latach. Tabela 1 Watości EBIT, IC oaz udział kapitału własnego EBIT w tys. zł IC w tys. zł Udział kapitału własnego (%) Lata KHW KW KHW KW KHW KW 2009 242 698-164 903 1 568 048 2 354 403 29,1 14,2 2010 148 503 80 905 1 603 748 3 146 578 29,9 21,1 2011 231 838 563 002 1 726 664 3 539 955 32,6 24,7 Źódło: opacowanie własne na podstawie danych ze spawozdań finansowych (www.khw.pl, www.bip.kwsa. pl, dostęp 10.06.2013). Do wyznaczenia WACC poczyniono następujące założenia. Dla kapitału obcego założono, że wykozystane zostaną dwa waianty wyznaczania kosztu kapitały obcego. W waiancie I założono, że podstawą będzie WIBOR 1Y plus pemia za yzyko dla kedytodawcy pzy zawieaniu umowy kedytowej. W waiancie II wykozystano wskaźnik pokycia odsetek TIE (Times Inteest Eaned) (Szczepanowki 2007) w połączeniu z atingiem pzedsiębiostwa. Do wyznaczenia watości wykozystano kalkulato autostwa Aswatha Damodaana 2 (Melich 2004). EBIT TIE = (8) koszty _ odsetkowe 2 Akusz kalkulacyjny dostępny na stonie www.exinfm.com/fee_speadsheets.html (dostęp: czewiec 2013).
Watości wybanych pzedsiębiostw góniczych pzy zastosowaniu EVA 275 Tabela 2 Koszt kapitału obcego dla dwóch waiantów wyznaczania kosztu (%) Waianty kosztu kapitały obcego 2009 2010 2011 Waiant I 6,69 6,48 6,20 Waiant II KHW 6,5 9,0 6,5 KW 25,0 13,0 5,4 W pzypadku kapitału własnego wykozystano następujące waianty dla wyznaczania kosztu kapitału. Waiant I zakładał wykozystanie zapoponowanych pzez Damodaana oszacowań współczynnika beta. Waiant II zakładał, że współczynnik beta wyznaczany jest abitalnie i pzyjmuje watości 1,4 dla KHW i 1,6 dla KW (Kabownik 2005). Tabela 3 Tabela watości współczynników beta dla poponowanych waiantów Waianty watości współczynnika beta 2009 2010 2011 Waiant I 1,45 1,45 1,53 Waiant II KHW 1,4 1,4 1,4 KW 1,6 1,6 1,6 Dane dla waiantu I dostępne na stonie www.pages.sten.nyu.edu/~adamoda/ (dostęp 10.06.2013). Jako stopę wolną od yzyka pzyjęto śednie opocentowanie 52-tygodniowych bonów skabowych. Poziom pemii za yzyko w wielu publikacjach okeślony jest abitalnie (Michalak 2012). W pacy wykozystano opacowanie pzestawiające watości pemii za yzyko ynkowe dla poszczególnych kajów 3. Tabela 4 Pozostałe współczynniki potzebne do wyznaczenia WACC (%) Współczynnik 2009 2010 2011 pemia za yzyko 6,08 6,5 7,5 stopa wolna od yzyka 4,22 4,06 4,58 Powyższe założenia pozwalają oszacować koszt kapitału własnego dla analizowanych pzedsiębiostw. Dane dla poszczególnych waiantów pzedstawiono w tabeli 5. 3 Tabele współczynników dostępne pod adesem www.pages.sten.nyu.edu/~adamoda/ (dostęp: czewiec 2013).
276 Adam Sojda Tabela 5 Koszt kapitału własnego dla dwóch waiantów Koszt kapitału własnego 2009 2010 2011 Waiant I 13,03 13,47 16,02 Waiant II KHW 12,73 13,16 15,08 KW 13,95 14,46 16,58 Wyznaczono dwa waianty okeślające koszt kapitału własnego oaz dwa waianty dla kosztu kapitału obcego. Pozwala to otzymać cztey watości WACC pzy pzyjmowanych założeniach odnośnie do kosztu kapitału. Wyznaczane watości WACC dla poszczególnych pzedsiębiostw pzedstawiono w tabelach 6 i 7. Tabela 6 Watość WACC dla óżnych waiantów w pzypadku KHW (%) 2009 2010 2011 We1 We2 We1 We2 We1 We2 C d Wd1 7,63 7,55 7,71 7,61 8,61 8,30 Wd2 7,53 7,44 9,14 9,04 8,77 8,46 Tabela 7 Watość WACC dla óżnych waiantów w pzypadku KW (%) 2009 2010 2011 We1 We2 We1 We2 We1 We2 C d Wd1 6,50 6,63 6,98 7,19 7,74 7,88 Wd2 19,22 19,35 11,15 11,36 7,22 7,36 Otzymane óżnice pomiędzy watościami WACC dla poszczególnych pzedsiębiostw pzy uwzględnianiu óżnych waiantów oszacowania kosztu kapitału własnego bądź obcego mogą cechować się niewielkimi óżnicami 0,19% w 2009 dla KHW i 12,85% dla KW w 2009. Na podstawie danych z tabeli 1, pzy założeniu podatku w wysokości 19% oaz wyznaczonych watości WACC dla óżnych waiantów szacowania, wyznaczono watość EVA dla pzedsiębiostw góniczych.
Watości wybanych pzedsiębiostw góniczych pzy zastosowaniu EVA 277 Tabela 8 Watość EVA dla óżnych waiantów dla KHW (tys. zł) 2009 2010 2011 We1 We2 We1 We2 We1 We2 C d Wd1 94 614 92 570 8 338 5 006 54 187 51 788 Wd2-104 829-106 873-58 525-61 858 63 139 60 741 Tabela 9 Watość EVA dla óżnych waiantów dla KW (tys. zł) 2009 2010 2011 We1 We2 We1 We2 We1 We2 C d Wd1-318 011-321 080-154 113-160652 182 126 177 208 Wd2-617 472-620 541-285 301-291839 200 479 195 561 Otzymane óżnice w ocenie watości EVA dla óżnych waiantów oceny kosztu kapitału są dla obu pzedsiębiostw najmniejsze w 2011. Natomiast największe pzypadają na 2009. Jest to związane z dobymi wynikami finansowymi w 2011., a właściwie z odpowiednią elacją EBIT i IC. Podsumowanie Za pomocą metody EVA można szacować watość pzedsiębiostwa, jednak należy zwócić uwagę na ważliwość metody na watości WACC. Podczas wyznaczania śedniego ważonego kosztu kapitału należy zwócić szczególną uwagę na sposób wyznaczania i szacowania kosztu kapitału obcego, a zwłaszcza kosztu kapitału własnego. Nie bez znaczenia pozostaje stosunek EBIT do IC. Jeśli jest on na odpowiednim poziomie, to watości okeślone za pomocą EVA pomimo óżnych założeń co do poziomu kosztu kapitału są odpowiednio zbieżne. Pzy zastosowaniu metody EVA do oceny watości pzedsiębiostwa należy dokładnie ozważyć poblem pawidłowego okeślenia watości WACC. Liteatua Akusz kalkulacyjny dostępny na stonie www.exinfm.com/fee_speadsheets.html Boulton R.E.S., Libet B.D., Samek S.M. (2001), Odczytując kod watości. Jak fi my twozą watość w nowej gospodace, WIG-Pess, Waszawa. Dudycz T. (2001), Finansowe nazędzia zaządzania watością pzedsiębiostwa, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wocławiu, Wocław. Golawska-Witkowska G. (2009), Stuktua kapitału a watość pzedsiębiostwa, w: Dylematy kształtowania stuktuy kapitału w pzedsiębiostwie, ed. J. Ostaszewski, Oficyna Wydawnicza SGH, Waszawa.
278 Adam Sojda Gołębiewski G., Szczepankowski P. (2007), Analiza watości pzedsiębiostwa, Difin, Waszawa. Kabownik A. (2005), Zaządzanie yzykiem w pojekcie estuktuyzacji gónictwa węgla kamiennego, Wiadomości Gónicze n 1, s. 2 7. Kopczyńska T. (1993), Watość pzedsiębiostwa, w: Finanse fi my, ed. J. Kowalczyk, Wydawnictwo Międzynaodowej Szkoły Zaządzania w Waszawie, Waszawa. Maćkowiak E. (2009), Ekonomiczna watość dodana. Mienik oceny i kondycji fi nansowej i watości pzedsiębiostwa, PWE, Waszawa. Melich M. (2004), Nowoczesne metody wyceny pzedsiębiostw, w: Wycena i zaządzanie watością fi my, ed. A. Szablewski, R. Tuzimek, Poltext, Waszawa. Michalak A. (2012), Dilemmas of Equity Cost Calculation in Polish Mining Entepises, Jounal of US-China Public Administation, Septembe vol. 9, no. 9. Pluta W. (ed.) (2000), Budżetowanie kapitałów, PWE, Waszawa. Siepińska M. (1999), Polityka dywidend w spółkach kapitałowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Waszawa Kaków. Spawozdania finansowe KHW SA, www.khw.pl Spawozdania finansowe KW SA, www.bip.kwsa.pl Szczepankowski P. (2007), Wycena i zaządzanie watością pzedsiębiostwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Waszawa. Śliwa J. (1998), Zaządzanie fi nansami pzedsiębiostwa od diagnozy do pojekcji, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Waszawa. Tabele współczynników dostępne pod adesem www.pages.sten.nyu.edu/~adamoda/ Tuczko J. (2005), Zozumieć fi nanse fi my, Difin, Waszawa. THE VALUES OF SELECTED MINING ENTERPRISES USING EVA Abstact: This aticle pesents the concept of Economic Value Added EVA. The calculation of EVA is impotant to popely estimate the weighted aveage cost of capital. Fo a vaiety of options assumed fo estimating the cost of equity and cost of debt can get a vaiety of its value. The aticle shows how to configue the value of EVA can be fo some mining companies unde diffeent assumptions egading the cost of capital. Keywods: value of the mining company, EVA, WACC, cost of equity, cost of debt Tanslated by Adam Sojda