Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego może być stosowana łącznie z leczeniem operacyjnym chemioterapią. Na podstawie literatury anglojęzycznej i dostępnych badań na posiedzeniu Międzynarodowe Towarzystwa Urologicznego opracowano nowe sugestie i zalecenia zgodne z Evidence-Based Medicine (EB dla zastosowania radioterapii w leczeniu raka pęcherza moczowego. Siła dowodów wspierająca każdą z rekomendacji została oceniona w 4-stopniowej skali. Przy ocenie poszczególnych badań i tworzeniu zaleceń dotyczących roli radioterapii w leczeniu raka pęcherza moczowego próbowano odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących między innymi: efektywności radioterapii w leczeniu raka pęcherza moczowego, możliwości eradykacji raka pęcherza moczowego, który nacieka mięsień za pomocą radioterapii, znalezienia najbardzie odpowiedniej grupy chorych do leczenia za pomocą radioterapii, sposobu,,dostarczania" choremu źródła promieniowania, frakcjonowania radioterapii oraz najbardziej optymalnego postępowania i leczenia chorych radioterapii raka pęcherza moczowego. Klasy zaleceń Evidence-Based Medicine 2000-2015 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 1/5
Sposoby leczenia chorych na raka pęcherza moczowego Radioterapia jest efektywnym postępowaniem u wybranych chorych z rakiem pęcherza moczowego. Dzięki zastosowaniu tej metody jest w wielu przypadkach możliwa długotrwała ochrona normalnej funkcji pęcherza moczowego. Dzięki nowoczesnym technikom radioterapii zmniejszyła się liczba działań niepożądanych i osiągane są lepsze wyniki leczenia. Wszyscy chorzy ze świeżo rozpoznaną chorobą przed podjęciem leczenia powinni zostać poddani decyzji konsylium, gdzie zalety leczenia operacyjnego, radioterapii i chemioterapii mogą zostać rozważone indywidualnie dla każdego chorego w celu poprawy wyników leczenia i jakości życia. Dotychczas do radykalnego leczenia chirurgicznego kwalifikowano zwykle osoby młodsze i zdrowsze natom do radioterapii osoby starsze, obciążone zwykle większą liczbą chorób dodatkowych. To spostrzeżenie mog być przyczyną błędu (bias) w porównywaniu tych dwu metod leczenia. Ta nierówna kwalifikacja do różnych metod leczenia powodowała, że oceniano leczenie chirurgiczne w większości sytuacji jako bardziej korzystne dla chorego. Podsumowanie zaleceń na temat leczenia raka pęcherza moczowego - spojrzenie radioterapeuty Algorytm zaleceń postępowania i zastosowania radioterapii w leczeniu raka pęcherza moczowego opracowa 2000-2015 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 2/5
przez Międzynarodowe Towarzystwo Urologiczne został przedstawiony na poniższym Schemacie 1. 1. Radioterapia jest efektywnym sposobem leczenia chorych na inwazyjnego raka pęcherza moczowego naciekającego mięsień. Dzięki tej metodzie leczenia można uzyskać całkowitą eradykację guza, utrzymując się kontrolę miejscową oraz przedłużone przeżycie u wybranych pacjentów (stopień A). Sposób leczenia u każdego pacjenta z inwazyjnym rakiem pęcherza moczowego powinien być rozważany indywidualnie. Pod uwagę należy brać zarówno leczenie operacyjne jak i radioterapię, i podjąć decyzję aby uzyskać największe prawdopodobieństwo przeżycia oraz najlepszą jakość życia. 2. U idealnego kandydata do teleradioterapii leczniczej guz naciekający mięsień pęcherza jest niewielki, do cm, pojedynczy, bez towarzyszącej komponenty raka in situ, bez przerzutów yśw węzłach chłonnych, bez 2000-2015 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 3/5
przerzutów odległych z prawidłowo funkcjonującym pęcherzem moczowym (stopień B). Taki pacjent ma duż szansę by zostać wyleczonym i zachować funkcjonujący pęcherz moczowy (stopień B). Radioterapię powin się rozważyć u chorych spełniających powyższe kryteria i powinna być ona podawana równolegle z chemioterapią zawierającą pochodną platyny (stopień A). 3. Nie jest możliwe wyleczenie pacjentów z guzem T3 lub T4, wodonerczem lub uwidocznieniem przerzutów węzłach chłonnych miednicy jedynie za pomocą radioterapii (stopień B). U tych pacjentów należy rozważyć neoadiuwantową chemioterapię opartą na pochodnej platyny, a następnie zastosować radioterapię na obsz miednicy (stopień A). 4. Chorzy powinni być poddawani całkowitej resekcji przezcewkowej guza wewnątrz pęcherza moczowego przed radioterapią, żeby zwiększyć prawdopodobieństwo osiągnięcia całkowitej remisji bez ryzyka wznowy pęcherzu moczowym (stopień B) 5. Pomimo zwiększonego ryzyka wznowy i rozwoju nowego raka, związanego z obecnością komponenty rak in situ (CIS), CIS nie jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do radioterapii u chorych na raka pęcherza naciekającego mięsień (stopień B). Podjęcie decyzji: leczenie chirurgiczne czy radioterapia powinno zostać rozważone w kontekście innych czynników związanych z oceną kliniczną chorego i cechami guza. 6. Leczenie radioterapią powinno obejmować objętość pierwotnego guza pęcherza moczowego oraz węzły chłonne miednicy (stopień B). Dawka promieniowania powinna wynosić: - od 50 do 70 Gy podawana we frakcjach po 1,8-2,5 Gy przez 4 do 7 tygodni na obszar pierwotnego guza (stopień B) - od 40 do 50 Gy podawana we frakcjach po 1,8-2,0 Gy przez 4 do 5 tygodni podawana na obszar węzłów chłonnych (stopień B) 7. Nie ma wystarczającej liczby dowodów aby ustalić rekomendacje hiperfrakcjonowania lub przyspieszonej radioterapii w rutynowej praktyce klinicznej (stopień B). Dalsze badania powinny zostać podjęte w celu określenia, u których pacjentów jest największe prawdopodobieństwo korzyści z takiej strategii dawkowania radioterapii w zależności od biologicznej i klinicznej charakterystyki chorego i guza (stopień B). 8. Hipofrakcjonowanie radioterapii dawkami od 30 do 40 Gy, podawanymi we frakcjach po 3 do 6 Gy dzienn powinno zostać rozważone w leczeniu paliatywnym chorych. Należy rozważyć dawkę indywidualną względe każdego chorego, nawet jeśli miałaby być ona niższa od wyżej wymienionej, aby zminimalizować ryzyko działań niepożądanych obniżających dodatkowo jakość życia nieuleczalnie chorych (stopień B). 9. Planowanie radioterapii powinno być projektowane każdego dnia i weryfikowane z dnia na dzień w związk ze zmianą położenia pęcherza i odbytnicy w zależności od ich wypełnienia (stopień B). 10. Wszyscy chorzy, którzy byli leczeni radioterapią z powodu inwazyjnego naciekającego mięsień raka pęcherza moczowego powinni być do końca życia poddawani obserwacji cystoskopowej w kierunku wznowy miejscowej i nowego procesu nowotworowego. W razie stwierdzenia progresji lub nawrotu choroby chorego należy poddać natychmiastowemu leczeniu (stopień B). 11. Chorzy z ogniskowym, powierzchownym rakiem pęcherza moczowego powinni być początkowo poddan przezcewkowej resekcji guza oraz otrzymywać dopęcherzowe dawki BCG z zamiarem uzyskania remisji i zachowania pęcherza moczowego (stopień B). 12. Ratunkowa cystektomia powinna być rozważana po radioterapii jeśli 2000-2015 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 4/5
- pozostał resztkowy rak naciekający mięsień pęcherza (stopień B) - rozwinął się nowy inwazyjny rak pęcherza (stopień B) - doszło do rozwoju powierzchownego raka pęcherza, który jest oporny na BCG (stopień B) 13. Do wyjaśnienia pozostało ustalenie wartości prognostycznej czynników biologicznych i klinicznych, które wpływają na odpowiedź na radioterapię i ewentualną progresję guza. 2000-2015 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 5/5