Rok Szkoły w Ruchu Sprawozdanie z działań Szkoły Podstawowej im. Janusza Korczaka w Broniewicach w ramach akcji ministerialnej ----------------------------------------------------------------------------------- WSTĘP Rok szkolny 2013/14 został ogłoszony przez Ministerstwo Sportu i Turystyki rokiem SZKOŁY W RUCHU, w którym szczególną uwagę zwracać będziemy na aktywność fizyczną, ruch, zdrowy styl życia i naszą obecność na lekcjach wychowania fizycznego. Rozpoczęto akcję, STOP zwolnieniom z WF. Dane statystyczne pokazują, że problem niechodzenia na zajęcia wychowania fizycznego jest dość poważny w polskich szkołach. Przeprowadzone w latach 2007 2009 badania wskazują, że aż 19% dzieci w szkołach podstawowych rezygnuje z regularnego ćwiczenia podczas WF. Jeszcze gorzej jest w polskich gimnazjach (24%) i szkołach ponadgimnazjalnych (36%). Ponadto, aż 20% uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych nie jest zainteresowanych zajęciami wychowania fizycznego, twierdząc, że są one nudne i nieciekawe. W przypadku szkół ponadgimnazjalnych odsetek ten jest jeszcze większy i wynosi 33 %. Do tego dodać należy również, że dzieci i młodzież mają coraz mniej ruchu poza szkołą oraz coraz gorzej (mniej zdrowo) się odżywiają. Świadczy o tym fakt, iż w Polsce postępuje problem nadwagi lub otyłości u dzieci i młodzieży, przy czym gorsza sytuacja jest u chłopców w wieku 7-18 lat niż u dziewczyn w tym samym wieku. Problem ten jest szczególnie widoczny u osób, które posiadają zwolnienia z WF. Mając na uwadze te wszystkie fakty, Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka włączyła się w akcję dbałości o rozwój fizyczny naszych wychowanków, w tym w program organizowany przez Centrum Edukacji Obywatelskiej pod nazwą WF z KLASĄ. W ramach udziału w tym programie przeprowadzane są różne inicjatywy i przedsięwzięcia. 1
Wykorzystaliśmy też ankiety przygotowane w ramach programu, aby dowiedzieć się jak kwestia uczestnictwa w zajęciach wychowania fizycznego i ich innych form aktywności fizycznej jest widziana przez naszych uczniów. Poniższe opracowanie zawiera analizę możliwości udziału uczniów Szkoły Podstawowej im. Janusza Korczaka w Broniewicach w aktywności fizycznej, w tym przede wszystkim zajęciach wychowania fizycznego oraz innych formach organizowanych przez szkołę. Przeprowadzona została analiza posiadanej przez szkołę infrastruktury sportowej oraz zasobów kadrowych. Szczególna uwaga została zwrócona na punkt widzenia uczniów czyli jak nasi wychowankowie podchodzą do aktywności fizycznej i ich udziału w zajęciach fizycznych organizowanych przez szkołę oraz innych form uprawiania sportu i rekreacji. Przedstawiono również inne aspekty dbania o zdrowy tryb życia uczniów poprzez programy wychowawcze i profilaktyczne oraz dbanie o zdrowe odżywianie się uczniów. NASZE ZASOBY SPORTOWE Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka w Broniewicach jest małą wiejską szkołą. Naukę pobiera w niej około 100 uczniów, a klasy są nieliczne (od 10 do 18 osób). Mimo tego posiadamy dość dobre warunki pozwalające nam na prowadzenie zajęć wychowania fizycznego oraz innych form udziału w aktywności fizycznej. Szkoła posiada salę gimnastyczną. Nie jest ona co prawda pełnowymiarowa, ale biorąc pod uwagę małą liczebność naszych klas, zapewnia ono odpowiednie miejsce do organizacji lekcji wychowania fizycznego. Ponadto, posiadamy boisko szkolne trawiaste oraz boisko betonowe do gry w piłkę ręczną i koszykówkę. Od kilku lat, w pobliżu szkoły zbudowano boisko wielofunkcyjne, które jest również bardzo często wykorzystywane podczas zajęć wychowania fizycznego. Ogromnym atutem szkoły jest też fakt, iż budynek ulokowany jest w parku, gdzie dzieci mogą chodzić na spacery, uprawiać biegi lub po prostu spędzać przerwy na świeżym powietrzu. Szkoła na również dostęp do pływalni, która znajduje się w pobliskim Janikowie. Każdy uczeń naszej szkoły (klasy 1-6) ma możliwość uczestnictwa w zajęciach wf organizowanych na basenie w wymiarze jednej godziny tygodniowo. Udział w zajęciach na 2
basenie jest dla uczniów bezpłatny. Szkoła pokrywa również koszt dojazdu dzieci na pływalnie. Szkoła Podstawowa w Broniewicach jest też w wystarczającym stopniu wyposażana w sprzęt sportowy, który jest systematycznie uzupełniany. Posiadane zasoby sprzętowe pozwalają na uprawianie rożnego rodzaju dyscyplin sportowych, takich jak: lekkoatletyka, piłka nożna, siatkowa, koszykowa i ręczna, unihokej oraz gimnastyka. Oprócz lekcji wychowania fizycznego prowadzonych w wymiarze zgodnym z podstawą programową, uczniowie mają możliwość również brania udziału w zajęciach dodatkowych w ramach Szkolnego Klubu Sportowego oraz zajęciach gimnastyki korekcyjnej. Ponadto, uczniowie biorą udział w różnego rodzaju rywalizacji sportowej na szczeblu gminy, powiatu lub województwa. Klasy 4 6 biorą też udział w corocznych rajdach rowerowych. Podczas corocznych wycieczek szkolnych staramy się tak zaplanować owe wydarzenia, aby oprócz poznawania przyrody i historii naszego kraju, uczniowie mieli możliwość do aktywnego wypoczynku. Szkoła posiada również kadrę nauczycieli i wychowawców, którzy są wrażliwi na fizyczne potrzeby swoich uczniów oraz przygotowani do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego i innych form udziału uczniów w sporcie i rekreacji. Za właściwy rozwój fizyczny uczniów odpowiedzialni są wszyscy nauczyciele. Zajęcia wychowania fizycznego w klasach 0 III prowadzane są przez nauczycieli wychowania początkowego w oparciu o regulacje podstawy programowej. Zajęcia wychowania fizycznego w klasach IV VI prowadzone są przez nauczyciela WF posiadającego wszystkie wymagane prawem kwalifikacje. Ponadto, nauczyciel ten prowadzi również zajęcia wychowania fizycznego na basenie dla klas I VI. Dodatkowo, inni nauczyciele i wychowawcy w czynny sposób włączają się w organizację różnego rodzaju form udziału uczniów w aktywności sportowej i w rekreacji. Organizują oni rajdy rowerowe, coroczny Dzień Sportu oraz inne formy takie jak np. szkolne olimpiady sportowe, spacery oraz wycieczki szkolne, czasie których uczniowie mają możliwość ruchu i udziału w zajęciach fizycznych. Biorąc pod uwagę wielkość szkoły, jej bazę sportową oraz kadrę nauczycieli i wychowawców, należy powiedzieć, iż posiadamy warunki aby zapewnić naszym wychowankom udział w różnego rodzaju aktywności fizycznej, a tym samym zapewnić właściwy rozwój fizyczny. 3
DZIAŁANIA SPORTOWO-REKREACYJNE W celu realizacji założeń akcji Rok Szkoły w Ruchu wzięliśmy udział w wielu wydarzeniach sportowo-rekreacyjnych, z których część była realizowana w ramach naszego udziału w ogólnopolskim programie WF z klasą. Udział w organizowanej przez CEO akcji WF-z klasą był okazją do intensyfikacji naszych działań mających na celu rozwój fizyczny uczniów poprzez zachęcenie ich do aktywnego i systematycznego udziału w zajęciach wychowania fizycznego. W ramach udziału w akcji szkoła realizowała następujące obowiązkowe i dodatkowe działania: 1) Spotkanie organizacyjne mające na celu przeprowadzenie diagnozy sytuacji i ustalenie planu działań. 2) Zorganizowanie debaty "Sportowy Okrągły Stół. 3) Udział uczniów w Turnieju piłkarskim "Turniej Orlika". 4) Udział uczniów w Mistrzostwach Powiatu Inowrocławskiego w biegach przełajowych. 5) Udział w konkursie organizowanym przez Ministerstwo Sportu i Turystyki na film lub zdjęcia pt.: WF jest fajny. Udział w konkursie był forma udziału szkoły w ministerialnej kampanii Stop zwolnieniom z WF a jego celem było pokazanie w jaki sposób można uatrakcyjnić zajęcia wychowania fizycznego i zwiększyć zaangażowanie uczniów. 6) Zorganizowanie szkolnego konkursu plastycznego "WF jest fajny". 7) Organizacja Lokalnej Akcji Sportowej - turniej piłki nożnej dla szkół podstawowych z terenu gminy Janikowo. 8) Organizacja drugiej Lokalnej Akcji Sportowej Noworoczny Halowy Turniej w Piłkę Nożną (Broniewice Janikowo 2014). 9) Udział w XIV edycji Z podwórka na stadion o Puchar Tymbarku (udział w turnieju drużyn chłopców i dziewcząt w kategorii U12). 4
10) Szkolny Turniej DARTA w ramach promocji wśród uczniów nowych i oryginalnych dyscyplin sportowych. 11) Udział w VII Biegu Piastowskim w Inowrocławiu. 12) Udział drużyny dziewczyn w Kujawsko-Pomorskiej Lidze Orlika. 13) Udział klasy III w Gminnym Turnieju Sprawnościowo-Sportowym Pluszowy Miś. 14) Organizacja Szkolnego Dnia Sportu z turniejem rekreacyjno-sprawnościowym dla uczniów szkoły oraz organizacja meczu SP Broniewice KS Unia Janikowo. Tradycyjnie już Dzień Sportu w naszej szkole organizowany jest jako jeden z elementów Dnia Dziecka. W obecnym roku szkolnym, z uwagi na fakt iż tego dnia organizowany był również w szkole Piknik Rodzinny, udział wzięli rodzice naszych uczniów. 15) Organizacja Testu Sprawności MiniFit zadanie realizowane we współpracy merytorycznej i technologicznej z Narodowym Centrum Badania Kondycji Fizycznej. 16) Udział klasy 0 w Gminnym Turnieju Sprawnościowym Przedszkolaków organizowanym na hali OSIR w Janikowie. 17) Udział w Gminnych Zawodach Pływackich. Szczegółowy opis działań związanych z udziałem Szkoły Podstawowej im. Janusza Korczaka w Broniewicach znajduje się na blogu akcji WF z klasą pod adresem: http://blogiceo.nq.pl/aktywnebroniewice JAK NASI UCZNIOWIE PODCHODZĄ DO AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ W badaniach za pomocą ankiet przygotowanych przez Centrum Edukacji Obywatelskiej wzięli udział uczniowie klas 1 6. Również uczniowie naszej szkoły wypełniali ankiety. Chcieliśmy dowiedzieć się, w jaki sposób nasi uczniowie patrzą za zajęcia wychowania fizycznego i w jaki sposób uczniowie podchodzą do dbania o zdrowy tryb życia. Korzystając z materiałów CEO przygotowaliśmy ankiety dla naszych uczniów. Prawie wszyscy uczniowie wypełnili ankiety i dzięki temu otrzymaliśmy obraz uczniowskiego punktu widzenia na sport, 5
rekreację i zdrowy tryb życia. Z metodycznego punktu widzenia należy dodać, że stworzone zostały trzy rodzaje ankiet oddzielna dla uczniów klasy pierwszej, oddzielna dla uczniów klas drugiej i trzeciej oraz oddzielna dla uczniów drugiego etapu edukacyjnego klasy IV- VI. Ogólne wnioski z ankiet są bardzo pozytywne: - prawie wszyscy uczniowie naszej szkoły lubią zajęcia wychowania fizycznego i uprawiają różne formy ruchu poza szkołą, - wychowanie fizyczne jest dla naszych uczniów tak samo ważnym przedmiotem, jak inne przedmioty, - uczniom naszej szkoły zdarza się opuszczać wf, ale nie robią tego zbyt często, - większość uczniów naszej szkoły deklaruje, że nie skorzystałaby z możliwości skorzystania z całorocznego zwolnienia z zajęć wychowania fizycznego. 6
7
8
INNE FORMY DBANIA O ZDROWY STYL ŻYCIA Oprócz zachęcania uczniów do wysiłku fizycznego, zwracamy też szczególną uwagę na zdrowy styl odżywiania się naszych uczniów. Wierzymy, że rozwój fizyczny ucznia, zależy w równej mierze od jego aktywności fizycznej jak i od zdrowego odżywiania się. Dlatego w równym stopniu staramy się również dbać o to, by uczniowie jedli zdrowo i byli świadomi jak ważną rzeczą jest to co jedzą. Bierzemy więc udział w różnego rodzaju aktywnościach, których celem jest podniesienie świadomości uczniów na temat tego, co spożywają. Promocja zdrowego trybu życia wpisana jest w szkolny program wychowawczy oraz program profilaktyki. Realizujemy to podczas codziennego procesu edukacyjnowychowawczego, jak również poprzez udział w rożnych programach i akcjach. Od kilku lat wszyscy uczniowie naszej szkoły biorą udział w akcji szklanka mleka. W ramach tej akcji uczniowie mają możliwość wypicia jednaj szklanki mleka (250 ml) każdego dnia. Ponadto uczniowie klas I III biorą udział w akcji owoce i warzywa w szkole. Dzięki tej akcji nasi najmłodsi uczniowie mają możliwość regularnego spożywania porcji owoców i warzyw. 9
Dodatkowo, każdego roku klasa III bierze udział w programie Śniadanie daje moc, gdzie nie tylko dowiadują się jak ważnym posiłkiem jest śniadanie, ale również dowiadują się jak powinno wyglądać wartościowy posiłek i przy pomocy wychowawcy i współudziale rodziców przygotowują dające moc śniadanie, na które zapraszają swoich kolegów i koleżanki z innych klas. Czynny udział w realizacji tej akcji wzięli również udział rodzice naszych uczniów. Dbanie o zdrowie zaczynamy już od naszych najmłodszych uczniów klasy 0. Biorą oni udział w Akademii Zdrowego Przedszkolaka. Tegorocznym hasłem akcji jest ODPORNOŚĆ WZMACNIAMY, BO O ZDROWE ŻYWIENIE I HIGIENĘ DBAMY. W ramach udziału w Roku Szkoły w Ruchu, Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka w Broniewicach włączyła się w ogłoszone przez Kujawsko-Pomorskiego Kuratora Oświaty Wojewódzkie Dni Szkoły w Ruchu, które odbyły się w dniach 24 28 marca 2014 roku. Zorganizowane zostały Wojewódzki Dzień Prostego Kręgosłupa, Wojewódzki Dzień Lekkiego Tornistra oraz Wojewódzki Dzień Aktywności Rodzinnej. Dodatkowo, nauczyciele Szkoły Podstawowej im. Janusza Korczaka w Broniewicach wzięli udział w konferencji organizowanej przez Kujawsko-Pomorskie Kuratorium Oświaty Kujawsko-Pomorski Rok Szkoły w Ruchu. 8 kwietnia 2014 r., w Pałacu Młodzieży w Bydgoszczy odbyła się konferencja podsumowująca,,wojewódzkie Dni Szkoły w Ruchu realizowane w ramach programu Ministerstwa Edukacji Narodowej,,Rok Szkoły w Ruchu. W spotkaniu wzięli udział dyrektorzy i nauczyciele szkół i placówek województwa kujawskopomorskiego. Konferencję rozpoczął pan Tadeusz Dąbrowski dyrektor Wydziału Nadzoru Pedagogicznego Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy, który powitał zaproszonych gości. Następnie głos zabrała pani Anna Łukaszewska Kujawsko-Pomorski Kurator Oświaty, która podziękowała za wszelkie działania promujące aktywny tryb życia, kształtowanie prawidłowych nawyków dbałości o zdrowie, bezpieczeństwo i aktywność fizyczną. Uroczystość uatrakcyjnił występ artystyczny dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 10 w Bydgoszczy, kółka tanecznego prowadzonego przez panią Dorotę Gołębiowską. Podsumowanie konkursów realizowanych w ramach Wojewódzkich Dni Szkoły w Ruchu przedstawił pan Krzysztof Bylicki p.o. zastępcy Dyrektora Wydziału Nadzoru Pedagogicznego Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy. Sprawozdania przesłały 132 szkoły i 10
placówki, natomiast trzy najciekawsze filmy w ramach konkursu,,teraz Ruch należy do Ciebie wyłoniono spośród 29 przesłanych do Kuratorium. Dyplomy i nagrody zwycięzcom konkursów wręczyła pani Teresa Piotrowska poseł na Sejm RP oraz pani Anna Łukaszewska Kujawsko-Pomorski Kurator Oświaty. Uczestnicy konferencji obejrzeli trzy nagrodzone filmy. Warto też dodać, iż w celu promocji zdrowego trybu poprzez dbanie o rozwój wśród uczniów kultury fizycznej oraz edukację na temat zachowań prozdrowotnych szukamy partnerów. Rozumiemy, iż dla zapewnienia wysokiego poziomu działań szkoła nie może być sama. Dlatego też zarówno w tym roku, jak i w ubiegłych latach jesteśmy i byliśmy wspomagani w naszych działaniach przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Janikowie. Pomoc tego partnera szkoła jest szczególnie widoczna i przydatna podczas organizacji Piłkarskiego Turnieju Noworocznego. Nieodzownym elementem promocji zdrowego trybu życia wśród uczniów Szkoły Podstawowej im. Janusza Korczaka w Broniewicach jest ich udział w realizowanych na terenie szkoły programach profilaktycznych i ogólnopolskich kampaniach profilaktycznych. W roku szkolnym 2013/14 w szkole braliśmy udział w akcji Obudź się, kampanii Zachowaj Trzeźwy Umysł, programach profilaktycznych uczących naszych wychowanków o szkodliwości nałogów i pomagającym im radzić sobie w tej kwestii takich jak programy profilaktyki antynikotynowej: Czyste powietrze wokół nas (klasa 0 ), Nie pal przy mnie proszę (klasy I III) oraz Znajdź właściwe rozwiązanie (klasy IV VI). Działania profilaktyczne w szkole organizowane są i koordynowane przez szkolnego pedagoga. ZAKOŃCZENIA Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka w Broniewicach daje swoim wychowankom różnorodne możliwość rozwoju fizycznego oraz uświadamiamy w teorii i praktyce swoim uczniom, że do pełnego rozwoju konieczne jest również prowadzenie zdrowego trybu życia, którego ważnym składnikiem jest zdrowe odżywianie. Nasi uczniowie nie tylko są świadomi jak ważnym jest udział w aktywności fizycznej, ale również chętnie w większości biorą w niej udział. 11
W ramach udziału Szkoły Podstawowej im. Janusza Korczaka w Broniewicach w ogłoszonej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej akcji Rok Szkoły w Ruchu podjęte zostało szereg różnorodnych działań. W czynny sposób włączyliśmy się ogólnopolską akcję WF-z klasą oraz kampanię Ministerstwo Sportu Nie zwolnieniom z WF. Przeprowadzona została diagnoza potrzeb i możliwości uczniów w tej dziedzinie. Sprawdzono również badanie, jakie podejście do kwestii kultury fizycznej mają uczniowie naszej szkoły. Ponadto, zorganizowano wiele różnego rodzaju wydarzeń o charakterze sportowo-rekreacyjnym. Dodatkowo, dbano o promowanie zdrowego trybu życia przez zwracanie uwagi na właściwe odżywianie. Istotnym elementem naszych działań jest również fakt, iż wszelkie działania na terenie Szkoły Podstawowej im. Janusza Korczaka w Broniewicach mające na celu promocję szeroko pojętej kultury fizycznej (sport, rekreacja, promocja zdrowego stylu życia, promocja zdrowego sposobu odżywiania, programy profilaktyczne) nie są jedynie domenom nauczyciela wychowania fizycznego czy pedagoga szkolnego. Czynny udział w realizacji wszelkich działań w podmiotowej kwestii biorą udział wszyscy nauczyciele uczący w szkole, rodzice oraz partnerzy szkoły. Wszelkie działania promujące zdrowy styl życia winny być dalej kontynuowane niezależnie od faktu, iż rok Szkoły w Ruchu właśnie się kończy. Opracowali: Artur Banaszak Jacek Łukomski 12