Sytuacja w przemyśle stalowym na Świecie i w Polsce dr inż. Romuald Talarek Katowice, 16 maja 2012 r.
Tezy 1. Rynek stali i usług z jej udziałem jest rynkiem globalnym. Walka konkurencja przekracza granice krajów i regionów, co pociąga to za sobą głębokie zmiany w polityce gospodarczej krajów i regionów. 2. W minionych 10-ciu latach powstało na Świecie ok.1 mld ton, nowych zdolności produkcyjnych, także w regionach bez hutniczych tradycji. 3. Ulega przeobrażeniom techniczna sfera produkcji stali technologie klasyczne są wspierane przez nieznane dotychczas przedsięwzięcia i rozwiązania innowacyjne. Firmom, które tego nie podejmują lub zlekceważą grozi niebyt. 4. Czynnikami warunkującymi rozwój i konkurencyjność przemysłu są: - dostępność i koszty surowców żelazonośnych i produktów energetycznych - nowe globalne wyzwania cywilizacyjne, tj: czynniki środowiskowe i bhp otoczenie biznesu aspekty prawne i finansowo kapitałowe trendy rozwojowe w nauce i gospodarce.
Spojrzenie na światową gospodarkę w 2012r. NAFTA (USA). Wzrost PKB powolny, ale pewny, chociaż poniżej trendu (3%), z utrzymującym się bezrobociem na wysokim poziomie (9-7 %). EUROPA w łagodnej recesji, z ryzykiem złapania japońskiej choroby gospodarczej. Strefa Euro - z problemami zbilansowania płatności i zerowania długu. MENA, SUB SAH AFRYKA - Realny wzrost PKB (r/r). Europa Wschodnia - spadek lub spowolnienie PKB (r/r). CHINY spadek realnego popytu, słabnący eksport, system bankowy nadmiernie rozbudowany, ewentualność bolesnej restrukturyzacji, w hutnictwie - nadmiar zdolności produkcyjnych stali,
cd. - Spojrzenie na światową gospodarkę Inne kraje rozwijające się gospodarki w stanie bardziej zrównoważonym, dzięki zaostrzonej polityce pieniężnej. Boom dla eksportu zasobów naturalnych, ale.. Największe ryzyka: wysokie ceny ropy, inflacja, niepewność strefy EURO, oraz sytuacja w Iranie
Źródło; WSA opracowanie HIPH Rynek stali na Świecie
cd. Rynek stali na Świecie mln ton 1,75 1,5 1,25 1 0,75 0,5 0,25 0 Produkcja stali surowej na Świecie 1,53 1,40 1,32 1,30 1,23 1,20 1,12 1,04 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 UE C.I.S. Ameryka Pn Ameryka Pd Afryka Azja (w tym Chiny) Pozostałe kraje Razem Produkcja i dynamika produkcji stali surowej na Świecie 2011 Q1 2012 mln t % mln t % ŚWIAT 1 527 +7 377 +1 Azja, w tym: 988 +8 242 +2 Chiny 696 +9 174 +3 Japonia 108-2 27-4 Indie 72 +6 18 0 Korea 69 +17 17 +4 UE(27) 177 +3 44-4 Ameryka Płn. 119 +7 31 +7 w tym USA 86 +7 23 +8 WNP 113 +4 10-66 Ameryka Płd. 48 +10 12 +1 w tym Brazylia 35 +7 9 +2 Źródło; WSA opracowanie HIPH
Prognozy dla rynku stali na Świecie Zużycie jawne [mln t] Dynamika r/r [%] 2011 2012 2013 11/10 12/11 13/12 ŚWIAT 1 373 1 422 1 486 5,6 3,6 4,5 Azja, w tym: 889 922 959 5,5 3,7 4,0 Chiny 624 649 675 6,2 4,0 4,0 Japonia 64 63,5 62 0,9-0,7-2,3 Indie 68 72 79 4,4 6,9 9,4 Korea 56 57 59 7,6 1,0 3,0 UE(27) 153 151 156 5,4-1,3 3,3 Ameryka Płn. 121 127 134 9,0 4,9 5,5 w tym USA 89 94 99 11,5 5,6 5,3 WNP 54 56 59 12,1 3,7 5,3 Ameryka Płd. 46 49 52 1,9 6,8 6,7 w tym Brazylia 25 26 28-4,1 4,0 7,6 Źródło; WSA opracowanie HIPH
Spojrzenie na polską gospodarkę Problemy, które były źródłem kryzysu w latach 2008 9 nie zostały do końca rozwiązane i których skutki dawały znać o sobie w różnym czasie i w różnych miejscach globu, Polska odczuła w małym stopniu.. W 2011r. gospodarka krajowa rozwijała się w tempie 4,3% (r/r) a jej siłą napędową były wysokonakładowe inwestycje infrastrukturalne, duży wewnętrzny popyt i eksport. Dobry stan gospodarki korzystnie wpływał na zachowania producentów. Nastąpiła poprawa sytuacji w sektorze i w powiązanych z nim gałęziach przemysłu.
Dane makroekonomiczne dla Polski r/r [% ] 16 Bezrobocie r/r [%] 6 Inflacja 14 4 12 2 10 8 2007 2008 2009 2010 2011 2012 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Źródło; GUS opracowanie HIPH
Zużycie stali przez sektory polskiej gospodarki r/r [%] Budownictwo [%] 70 60 PMI przemysłu x Przemysł samochodowy 50 40 Wyroby z metalu 30 2009 2010 2011 2012 Maszyny i urządzenia r/r [%] 25 20 15 SWIP prognozy AGD 10 5 0 Rury -5-10 -15 Źródło; GUS i HIPH
Źródło; opracowanie HIPH Rynek stali w Polsce
Handel zagraniczny stalą Export z EU [kt] Import [kt] z krajów trzecich 1000 700 800 600 500 600 400 400 300 200 200 100 0 2007 2008 2009 2010 2011 Handel ogólem 0 2007 2008 2009 2010 2011 Import/przywóz do Polski Źródło; MF, opracowanie HIPH 12
Zużycie jawne wyrobów stalowych w Polsce [tys. ton] 14 000 12 000 10 000 8 000 10 662 12 051 11 517 8 194 9 827 11 031 11 307 11 530 Rury i kształtowniki gięte na zimno zamknięte Wyroby płaskie 6 000 62,7% 62,5% 63,9% 63,5% 63,1% Wyroby długie 4 000 58,9% 59,1% 2 000 0 51,9% 2006 2007 2008 2009 2010 2011E 2012f 2013f Udział import w z.j. Źródło; opracowanie HIPH
Zatrudnienie w przemyśle stalowym na koniec 2011r. 25 630 osób (+1%) 362 948 osób (-1%) produktywność ok.. 540 t/os. tys. osób 60 POLSKA t/osobę 400 tys. osób 100 KRAJE UE 50 40 30 343 300 200 90 80 70 60 50 produktywność ok.. 540 t/os. 20 10 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 zatrudnienie na koniec roku produktywność [t stali / os.] 100 0 40 30 20 10 0 Niemcy Polska Rumunia Hiszpania Francja Wlk. Brytania Czechy Szwecja Belgia 14
Ochrona środowiska w hutnictwie konkluzje BAT w produkcji żelaza i stali EU ETS koniec fazy II początek fazy III (wczesne aukcje, wstępny przydział bezpłatnych uprawnień na lata 2013-2020, system rekompensat) Transpozycja dyrektywy odpadowej COP w Durbanie przedłużenie Protokołu z Kioto do 2015 r.
Dyrektywa IED - harmonogram wdrażania 06.01.2011 - wejście w życie dyrektywy; 07.01.2013 - transpozycja do prawa krajowego, 07.01.2014 - wszystkie instalacje istniejące (objęte zakresem dyrektywy IPPC) muszą spełniać wymagania IED (ale: 4 lata na dostosowanie się do konkluzji BAT), raport początkowy jest wymagany przy pierwszej aktualizacji pozwolenia; 06.07.2015 - instalacje istniejące z nowych branż muszą spełniać wymagania IED, 01.01.2016 - istniejące instalacje LCP musza spełniać wymagania IED; 30.06.2020 - koniec funkcjonowania Krajowych Planów Przejściowych dla LCP; 31.12.2023 - koniec derogacji opt out dla LCP.
Podsumowanie Prognozy rozwoju polskiej gospodarki w 2012 r. są mniej optymistyczne od odnotowanych w 2011 r., głównie z powodu ryzyka recesji w krajach strefy euro i z powodu reformy krajowych finansów publicznych. Spodziewane jest nieznaczne zmniejszenie roli popytu wewnętrznego i eksportu (w szczególności w drugiej połowie 2012r.) w kreacji polskiego PKB, stąd wzrost PKB w 2012r. w Polsce zakłada się na poziomie 2,5 3,0 %. Prognozy dot. rynku stali też są niejednoznaczne. Dynamika wzrostu zużycia jawnego stali może się zmniejszyć do 3,0 % (r/r), głównie za sprawą spowolnienia w sektorach budownictwa i w przemyśle samochodowym. 17
Dziękuję za uwagę Katowice, 16 maja 2012 r.