AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO KATEDRA DYDAKTYKI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO ZESPÓŁ ZABAW I GIER RUCHOWYCH RAMOWY PROGRAM PRZEDMIOTU ZABAWY I GRY TERENOWE FIZJOTERAPIA Przedmiot do wyboru 20011 / 2012
FORMA REALIZACJI: 15 ćwiczeń x 90 minut PROWADZĄCY: dr Wojciech Starościak Katedra Dydaktyki Wychowania Fizycznego Zespół Zabaw i Gier Ruchowych ul.witelona 25, pok.313 tel. 0 71 347 31 72, e-mail: Wojciech.Starosciak@awf.wroc.pl dr Małgorzata Krzak Katedra Dydaktyki Wychowania Fizycznego Zespół Zabaw i Gier Ruchowych ul. Witelona 25a, pok. 86 tel. 0 71 347 3182, 0 71 347 31-69 e-mail: Malgorzata.Krzak@awf.wroc.pl GODZINY KONSULTACJI: Dr Wojciech Starościak, dr Małgorzata Krzak, Informacja w gablotach Zespołu Zabaw i Gier Ruchowych, Sekretariacie Katedry Dydaktyki Wychowania Fizycznego (tel.: 0-71 347 31 69) oraz na stronie internetowej Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu: www.awf.wroc.pl
Ogólne cele przedmiotu: Nauczanie niezbędnych umiejętności potrzebnych do organizowania i prowadzenia zabaw i gier terenowych w pracy wychowawczej i dydaktycznej z dziećmi i młodzieŝą, osobami aktywnymi zawodowo oraz ludźmi starszymi Nauczanie doboru zabaw i gier terenowych do realizacji określonych celów operacyjnych, WyposaŜenie w umiejętność modyfikacji znanych zabaw i gier terenowych w zaleŝności od warunków ich realizacji (grupa, przybory, miejsce, pora roku, pora dnia, itp.) Zdobywania doświadczeń w środowisku naturalnym poprzez eksperymentowanie, uwaŝne patrzenie i słuchanie Nauczanie poszanowania najbliŝszego otoczenia elementy edukacji ekologicznej Problemy: 1. Znaczenie środowiska naturalnego w procesie rozwoju oraz usprawniania człowieka. 2. Zabawy i gry terenowe jako jedna z moŝliwości hartownia organizmu człowieka 3. Projektowanie zajęć z wykorzystaniem zabaw i gier terenowych. 4. Zasady prowadzenia zabaw i gier terenowych w środowisku naturalnym. 5. Bezpieczeństwo podczas prowadzenia zabaw i gier terenowych. ZADANIA: Student powinien znać i rozumieć: cele przedmiotu oraz jego miejsce w strukturze studiów, znaczenie zabaw i gier terenowych w procesie wychowania fizycznego, zasady organizacji, przebiegu i zakończenia zabawy i gry terenowej, walory zajęć w środowisku naturalnym takie pojęcia, jak: zabawa terenowa, gra terenowa Student powinien umieć: zorganizować, przeprowadzić i zakończyć zabawę i grę terenową, dobrać zabawę lub grę terenową pod kątem potrzeb rozwojowych i zdrowotnych dziecka, osoby aktywnej zawodowo i osoby starszej modyfikować zabawy i gry terenowe w zaleŝności od warunków klimatycznych, warunków terenowych, celów, wieku i moŝliwości uczniów, stosować w procesie dydaktycznym i wychowawczym zabawy i gry terenowe, dobrać ubiór do warunków pogodowych i środowiskowych Student powinien wykonać: - wraz z zespołem pisemne opracowanie zabawy lub gry terenowej dla dzieci, młodzieŝy, osób aktywnych zawodowo lub osób starszych
- przeprowadzić wraz z zespołem opisaną zabawę lub grę terenową. WARUNKI UCZESTNICZENIA W ZAJĘCIACH - wewnętrzna potrzeba zdobycia nowych doświadczeń - posiadanie stroju sportowego odpowiedniego do warunków pogodowych!!! - punktualne przybycie na zajęcia (w stroju sportowym) - nie posiadanie telefonu komórkowego na zajęciach - posiadanie uśmiechu na twarzy piętnaście razy przez półtorej godziny - Ŝyczliwe nastawienie do koleŝanek i kolegów oraz prowadzących WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU Aby uzyskać pozytywną ocenę z przedmiotu student powinien: - brać czynny udział w ćwiczeniach - być obecny na wszystkich ćwiczeniach dopuszcza się jedną nieusprawiedliwioną absencję w ciągu semestru (kaŝda nieobecność na ćwiczeniach musi być odrobiona), - jeśli z uzasadnionych przyczyn (choroba) student opuścił zajęcia, to chcąc je zaliczyć musi przygotować pracę pisemną na zadany przez prowadzącego zajęcia temat - uzyskać co najmniej ocenę dostateczną ze sprawdzianu wiadomości, który odbędzie się w czasie ćwiczenia numer 7 - uzyskać zaliczenie pisemnego opracowania wraz z zespołem (komputer) zabawy lub gry terenowej przeznaczonej dla określonej grupy wiekowej (wiek przedszkolny; I, II, III, IV etap edukacji; wiek produkcyjny; wiek emerytalny) Ostateczny termin złoŝenia opisu zabawy lub gry terenowej przez zespół upływa w czasie ćwiczenia numer 6 - uzyskać co najmniej ocenę dostateczną za przeprowadzenie wraz z zespołem fragmentu zajęć (ćwiczenie 8-14) przy ocenie będą brane pod uwagę następujące elementy: sprawność organizacji, przeprowadzenie, sędziowanie, zakończenie oraz stopień trudności i atrakcyjność zabawy lub gry terenowej - dokonać samooceny i oceny wszystkich członków grupy, z którymi przygotowywał i prowadził zajęcia ZABAWA LUB GRA TERENOWE POWINNA BYĆ OPISANA W NASTĘPUJĄCY SPOSÓB: Imiona i nazwiska Grupa dziekańska
Wiek i charakterystyka grupy, dla której planowane są zajęcia Dokładne określenie terenu realizacji zabawy lub gry Niezbędne przybory (w tym równieŝ opis zadań, karty zapisu punktów, ewentualnie wzór dyplomu ) Nazwa zabawy lub gry terenowej: Cel zabawy lub gry: OPIS ZABAWY LUB GRY TERENOWEJ (zawsze podaj źródło) Opis moŝliwości przeprowadzenia zaplanowanej zabawy lub gry terenowej w sali gimnastycznej (w sytuacji trudnych warunków pogodowych). PYTANIA KONTROLNE DO ZALICZENIA 1. Czym charakteryzuje się zabawa terenowa? 2. Czym charakteryzuje się gra terenowa? 3. Wymień nazwy dawnych polskich terenowych gier ruchowych (minimum 4). 4. Podaj przykład zabawy terenowej dla wybranej grupy wiekowej. 5. Podaj przykład gry terenowej dla określonej grupy wiekowej. 6. Przedstaw zasady organizacji zabaw i gier poznanych w czasie zajęć. 7. Opisz walory zabaw i gier terenowych. 8. Opisz moŝliwości wykorzystania zabaw i gier terenowych. 9. Określ specyfikę organizacji zabaw i gier w terenie (sposób ustawienia, objaśnianie, sędziowanie, zachowanie warunków bezpieczeństwa). Ćwiczenie 1 Temat: Zapoznanie ze specyfiką zajęć prowadzonych w terenie. 1. Przedstawienie ogólnych celów przedmiotu oraz warunków uczestnictwa i zaliczenia przedmiotu. 2. Zapoznanie z przepisami BHP, związanymi ze specyfiką zajęć w terenie. 3. Przedstawienie tematyki ćwiczeń oraz podział na zespoły do prowadzenia zajęć przez studentów podczas ćwiczeń 8-14. Ćwiczenie 2 Temat: : Odkrywamy na nowo zabawy z dzieciństwa. 1. Uczymy się projektowania i doboru zadań uwzględniając wiek, umiejętności, wiadomości, sprawność uczestników. 2. Wykorzystujemy walory najbliŝszego otoczenia do realizacji zadań. 3. Uczymy się szacunku oraz poszanowania środowiska naturalnego. 4. Poznajemy cele, zadania oraz warunki zaliczenia przedmiotu. PODCHODY
Ćwiczenie 3 Temat: Uczymy się jak gra terenowa moŝe pomóc w poznawaniu ciekawych miejsc najbliŝszej okolicy. 1. Uczymy się orientowania w terenie na podstawie mapki. 2. Uczymy się jak zaprojektować zadania do zabawy lub gry terenowej aby wykorzystać osobliwości geograficzne, historyczne, przyrodnicze terenu. TRAPER Ćwiczenie 4 Temat: Poznajemy zabawy i gry terenowe słuŝące integracji wybranych treści dydaktycznych z aktywnością ruchową. 1. Umiejętność wykorzystania poznanych treści dydaktycznych wybranych przedmiotów do projektowania zadań ruchowych. 2. Integracja treści międzyprzedmiotowych na zajęciach terenowych ANATOMIA, TERENOWY REBUS MATEMATYCZNY Ćwiczenie 5 Temat: Uczymy się współpracy i współdziałania. 1. Rola zabaw terenowych w kształtowaniu zachowań społecznych (odpowiedzialność, podejmowanie decyzji, współdziałanie). 2. Wskazówki metodyczno organizacyjne dotyczące doboru i realizacji zabaw terenowych w róŝnych grupach wiekowych. 3. Uczymy się formułowania zadań tak, aby zaangaŝowana była cała grupa GRA PLANSZOWA, PUZLE Ćwiczenie 6 Temat: Uczymy się współpracy i współdziałania c.d. 1. Rola zabaw i gier terenowych w rozwijaniu działania w grupie (pełnienie roli przywódcy, sumienne wypełnianie powierzonych zadań przez członków zespołu) 2. Rozwijanie zasady fair play w czasie zabaw i gier w terenie. MAGICZNY OBRAZ
Ćwiczenie 7 Temat: Poszukujemy gier planszowych i komputerowych moŝliwych do zastosowania w terenie. 1. Umiejętność modyfikacji gier planszowych aby moŝliwe były do realizacji w terenie. KOSTKA SZCZĘŚCIA Ćwiczenie 8 Temat: Organizacja zabaw i gier w terenie dla dzieci w wieku przedszkolnym prowadzą Ćwiczenie 9 Temat: Organizacja zabaw i gier w terenie dla uczniów I etapu edukacyjnego prowadzą Ćwiczenie 10 Temat: Organizacja zabaw i gier w terenie dla uczniów II etapu edukacyjnego prowadzą Ćwiczenie 11 Temat: Organizacja zabaw i gier w terenie dla uczniów III etapu edukacyjnego prowadzą Ćwiczenie 12 Temat: Organizacja zabaw i gier w terenie dla uczniów IV etapu edukacyjnego prowadzą Ćwiczenie 13 Temat: Organizacja zabaw i gier w terenie dla osób aktywnych zawodowo prowadzą Ćwiczenie 14 Temat: Organizacja zabaw i gier w terenie dla ludzi w wieku emerytalnym prowadzą Ćwiczenie 15 Temat: Organizacja zabawy lub gry terenowej dla dzieci szkoły podstawowej lub klasy zerowej. -Studenci przygotowują zabawę lub grę terenową dla dzieci z pobliskiego przedszkola lub szkoły. Piśmiennictwo Baum H. 2002, Zabawy w lesie, Jedność Kielce. Bigiel W., Grobelny J., KałuŜny K., 1998, Nauczanie kwadranta w klasach młodszych, Konferencja Metodyczno Naukowa Wielostronna aktywizacja uczniów na lekcji wychowania fizycznego w klasach młodszych, AWF, Wrocław.
Błacha R., Bigiel W., [red.], 2002, Kultura fizyczna w środowisku przyrodniczym w okresie letnim, przewodnik do zajęć na obozach letnich, AWF Wrocław. Broich J., 1999, Zabawy na świeŝym powietrzu, Jedność, Kielce. Cych P., 1997, Moja przygoda w lesie, Sprint, Polski Związek Biegów na Orientację, Warszawa. Cych P., Kałwa M., 2004, Propozycja metod prowadzenia lekcji wychowania fizycznego według koncepcji holistycznego rozwoju psychomotorycznego (na przykładzie nauczania elementów biegu na orientację), [w:] Wychowanie i kształcenie w reformowanej szkole, red. Naukowa: Koszczyc T., Lewandowski L., Starościak W., WTN Wrocław. Cych P., Kozłowski J., 2000, Bieg na orientację, gry i zabawy z mapą i kompasem, Sport dla wszystkich, Warszawa. Erkert A., 2004, Zajęcia sportowe w przedszkolu. Pomysły na kaŝdy dzień. Jedność, Kielce. Fąk T., Opoka D., 1998, Gry rekreacyjne, Sport dla wszystkich, Zeszyt 3, TKKF Warszawa. Fleming I., Fritz J., 2001, Zabawy ruchowe dla dzieci od 6 do 10 lat, Jedność Kielce. Fleming I., Fritz J. 2001, Zabawy na współpracę(w domu, w przedszkolu i w szkole), Jedność Kielce. Fritz J., 2004, PrzeŜywamy ciekawe przygody. Pomysły zabaw dla dzieci i młodzieŝy, Jedność Kielce. Fritz J., 2004, Wyścigi w dzień i w nocy. Pomysły zabaw dla dzieci i młodzieŝy, Jedność Kielce. Górnicka A., 1998, Bieg na orientację na lekcjach wychowania fizycznego, Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne nr 2. Grobelny J., 2002, Gramy w kwadranta polską grę druŝynową, YMCA, Wrocław. Gry zespołowe w wychowaniu fizycznym i sporcie, 2005, Materiały konferencji metodycznej dla nauczycieli, Zeszyt Metodyczny, Kraków. Hielscher A.,2003, Zabawy na postrzeganie w lesie. Dla dzieci w wieku od 3 do 12 lat, Jedność, Kielce. Krombholz H., 2003, Radość z ruchu na świeŝym powietrzu. Zabawy ruchowe dla dzieci od 3 8 lat. Jedność, Kielce. Lipoński W., 2004, Rochwist i palant. Studium etnologiczne dawnych polskich sportów i gier ruchowych na tle tradycji europejskiej, AWF Poznań. Mielniczuk M., Staniszewski T., 1999, Stare i nowe gry druŝynowe, Telbit Warszawa. Pańczyk W., 1999, Aktywność fizyczna w kontakcie z przyrodą, Kultura Fizyczna 11-12 Staniszewski T., Neuhorn S., [red.], 2003, Obozy letnie przewodnik do ćwiczeń, Zeszyt Naukowo Metodyczny, AWF Warszawa. Wieczorek R., [red.], 2000, Rekreacja ruchowa dzieci i młodzieŝy w plenerze, Sport dla wszystkich, TKKF Warszawa. Wilczewski P., 2006, Zgadywanka terenowa, śycie szkoły, edukacja wczesnoszkolna, Warszawa.