PROGRAM PROFILAKTYKI PRZEDSZKOLA PRZYSTAŃ ELFÓW W ZĄBKACH NA ROK SZKOLNY 2015/2016 Podstawa prawna: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz 17) Rozporządzenie ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku podręczników ( Dz. U. Nr 89. poz. 730) 1 Charakterystyka programu: Profilaktyka, to proces wspierania dziecka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi rozwojowi oraz eliminowanie czynników zagrażających zdrowiu. Program profilaktyki przeznaczony jest dla dzieci w wieku przedszkolnym. Ma on na celu tworzyć warunki do kształtowania postaw i wartości, ułatwiać dzieciom dokonywanie wyborów, mających znaczenie dla ich obecnego i przyszłego życia, uświadamiać dzieciom zagrożenia, które mogą wystąpić w przedszkolu, domu, na drodze oraz ograniczyć liczbę niebezpiecznych zdarzeń z udziałem dzieci. Przygotować dzieci do tego, by potrafiły współżyć z innymi, poznawać zasady dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo w sytuacjach. takich, że będą mogły się nauczyć, jak radzić sobie z trudnościami a w okresie dorastania i dorosłości, lepiej radzić sobie z problemami i kryzysami. Promować i kształtować zdrowy styl życia. Program profilaktyki jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego i zawarty w następujących obszarach: Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych.
Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku. Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci. Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne i innych Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń 2 Warunki realizacji programu: Program można realizować przez cały rok szkolny, przez wszystkie nauczycielki oddziałów samodzielnie lub z pomocą policjanta, strażaka, lekarza, pielęgniarki, ratownika medycznego itp. Realizacja programu wymaga także wykorzystywania różnorakich środków dydaktycznych wspomagających proces rozwoju dziecka, zorganizowanie wycieczek i wyjść poza teren przedszkola, wdrożenia wszystkich pracowników przedszkola do realizacji programu i współpracy z rodzicami. Program profilaktyki wskazuje dzieciom: 1. Jak określać własne uczucia i jak o nich rozmawiać. 2. Jak mówić to, co chce się powiedzieć. 3. Jak słuchać uważnie. 4. Jak prosić o pomoc. 5. Jak nawiązywać i utrzymywać przyjaźnie. 6. Jak radzić sobie z samotnością i odrzuceniem. 7. Jak mówić przepraszam. 8. Jak radzić sobie z prześladowaniem. 9. Jak rozwiązywać konflikty. 10. Jak adaptować się do nowych sytuacji. 11. Jak pomagać innym. 12. Jak rozpoznawać zagrożenie. 13. Jak mówić nie". Cele ogólne: Promocja zdrowego stylu życia. Tworzenie warunków sprzyjających własnemu bezpieczeństwu. Kształtowanie postaw i umiejętności niezbędnych do podejmowania właściwych wyborów życiowych. Kształtowanie osobowości dziecka i wspieranie jego rozwoju. Tworzenie warunków do właściwej współpracy nauczycieli, rodziców, wychowanków. Cele szczegółowe:
Kształtowanie u dzieci świadomej i czynnej postawy w dążeniu do zachowania zdrowia. Nabywanie przez dzieci właściwych nawyków higienicznych, żywieniowych. Rozwijanie aktywności ruchowej. Przestrzeganie zasad bezpiecznych zabaw ruchowych, poruszania się w grupie, na wycieczkach, spacerach. Świadome unikanie niebezpiecznych sytuacji i zagrożeń na drodze i wynikających z: przypadkowych spotkań z nieznajomymi, zabaw zapałkami, spożywania lekarstw, środków chemicznych, nieznanych roślin, zbliżania się do zwierząt, Wzmacnianie poczucia wartości i budowanie pozytywnego obrazu siebie. Wskazywanie właściwych rozwiązań w różnych sytuacjach życiowych. Radzenie sobie w sytuacjach zetknięcia się z przemocą i uzależnieniami. Kształtowanie umiejętności rozwiązywania problemów i konfliktów z rówieśnikami. 3. Zagadnienia Bezpieczna zabawa i zachowanie w przedszkolu, domu. Bezpieczeństwo na drodze. Higiena osobista oraz jamy ustnej i zapobieganie chorobom. Zdrowe odżywianie. Aktywny styl życia. 4. Metody pracy Metody aktywne, aby umożliwić dzieciom doświadczanie i przeżywanie tego, co jest przedmiotem zajęć; drama; techniki twórczego myślenia; konkursy; spotkania z interesującymi gośćmi;
techniki przekazu audiowizualnego; różne techniki plastyczne. 5. Formy współpracy ze środowiskiem rodzinnym w zakresie realizacji programu profilaktyki przedszkola Prezentowanie celów programu oraz zamierzeń dydaktyczno-wychowawczych umożliwiających osiągnięcie celów będzie realizowane poprzez: podczas spotkania grupowego nauczycieli z rodzicami, ogłoszeń, organizację zajęć otwartych dla rodziców, organizację przedstawień teatralnych, umieszczanie informacji na stronie internetowej przedszkola i w prasie lokalnej. Program profilaktyki przedszkola działa w oparciu o program Spójrz inaczej. Jego priorytetem jest praca nastawiona na : poznanie samego siebie, odnajdywanie swojego miejsca w grupie, budowanie prawidłowych relacji z rówieśnikami, wspomaganie wychowawczej roli rodziny, prowadzenie działań profilaktycznych. Cele : rozwijanie umiejętności współżycia i współdziałania w grupie, uczenie właściwych zachowań wobec innych, uczenie sposobów komunikacji i porozumiewania się, uczenie dyskutowania i dochodzenia do kompromisu, wpajanie zasad i norm życia społecznego, kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów, eliminowanie agresji, rozwijanie postawy szacunku dla dobra wspólnego, rozwijanie empatii i wrażliwości na problemy środowiska, gotowość do niesienia pomocy innym, uczenie postawy asertywnej.
Program profilaktyki przedszkola działa również w oparciu o program własny Czy to bajka, czy nie bajka. Cele rozbudzenie ciekawości poprzez poznawanie baśni, rozwijanie wyobraźni dzieci, uwrażliwienie na bodźce zewnętrzne, budzenie pożądanych emocji, rozwijanie umiejętności wyrażania uczuć i pragnień, kształtowanie rozwoju emocjonalno społecznego, zachęcenie do aktywności i efektywnego współdziałania w grupie, doskonalenie estetyki wykonywanych prac, pobudzenie do samodzielnej twórczości. Program profilaktyki podnoszący jakość pracy wychowawczej w przedszkolu: Matematyczny bazarek - wprowadzanie zajęć matematycznych na zdrowych produktach, przygotowanie zdrowej przekąski po zajęciach. Wdrożenie programu Na sportowo jest zdrowo. Zorganizowanie Dnia Życzliwości. Promowanie zdrowych zachowań. Zorganizowanie Dnia Służby, Dnia Zdrowia, Dnia Ratownika Medycznego. Wzmacnianie więzi z rodziną i nauczycielami poprzez organizowanie imprez przedszkolnych o charakterze integracyjnym. Informowanie rodziców o formach pomocy i instytucjach niosących pomoc. Zapewnienie dzieciom bezpiecznych warunków dla ich prawidłowego rozwoju poprzez: spotkania z Policją, Strażą Miejską, ratownikiem medycznym, ratownikiem wodnym. Podejmowanie działań ułatwiających dzieciom adaptację w warunkach przedszkolnych prowadzenie przedszkola otwartego dla rodziców, współpraca organizowanie dni otwartych, zebrań, spotkań indywidualnych. Przestrzeganie procedur przyprowadzania do przedszkola zdrowych dzieci. Prowadzenie rozmów, wywiadów z rodzicami celem rozpoznania środowiska. Udzielanie dzieciom pomocy psychologicznej według potrzeb. Organizowanie pomocy dzieciom potrzebującym, wdrożenie akcji Szlachetna paczka. Upowszechnienie wiedzy na temat praw dziecka Konwencja Praw Dziecka, Konstytucja RP, ekspozycja praw dziecka na tablicy. 6. Realizacja programu
1. Bezpieczna zabawa i zachowanie w przedszkolu, domu To pierwszy obszar, w którym dziecko, mając na względzie swoje poczucie bezpieczeństwa, poczucie własnej autonomii i wolności musi nauczyć się przestrzegania nakazów i zakazów zapewniających bezpieczeństwo innym. Dziecko musi nauczyć się przewidywać i radzić sobie w sytuacjach zagrożenia poprzez właściwą ocenę ewentualnego niebezpieczeństwa, jakie może zaistnieć podczas wspólnej zabawy, wspólnego funkcjonowania z innymi dziećmi w przedszkolu. Środowisko domowe to miejsce, w którym również istnieje wiele zagrożeń dla bezpieczeństwa dziecka. Dziecko nie tylko musi je poznać, ale przede wszystkim zrozumieć konsekwencje nieprzestrzegania zasad związanych z przeciwdziałaniem ich wystąpieniu. Cele szczegółowe Poznawanie zasad warunkujących bezpieczeństwo własne i innych podczas zabaw w przedszkolu. Rozwijanie umiejętności zgodnego współżycia i współdziałania z rówieśnikami. Rozwijanie umiejętności rozwiązywania sytuacji konfliktowych i dochodzenia do kompromisu. Sprzeciwianie się przemocy fizycznej wobec siebie i innych dzieci. Zadania do realizacji Zasady bezpiecznej wspólnej zabawy. Zasady bezpieczeństwa w kontakcie z różnorodnymi zagrożeniami w codziennym życiu. Kształtowanie takich postaw jak:. życzliwość, tolerancja, rozumienie potrzeb innych, sprawiedliwość, odpowiedzialność. kształtowanie umiejętności dbania o własne zmysły i higienę układu nerwowego. Efekty Zna zasady bezpiecznej, wspólnej zabawy. Rozumie, że zachowania typu: wyrywanie zabawek, popychanie, sypanie piaskiem, mogą zagrażać bezpieczeństwu własnemu i innych. Potrafi korzystać z zabawek, sprzętu, narzędzi zgodnie z zasadami ich użytkowania. Rozumie konieczność reagowania na sygnały, polecenia nauczyciela, których celem jest przeciwdziałanie zagrożeniom.
Rozumie konieczność ograniczania niekontrolowanej aktywności ruchowej w sali pobytu ze względu na bezpieczeństwo innych. Zna prawa dziecka. Rozumie potrzeby, uczucia innych. Zna różne sposoby na pokonywanie złości. Rozumie, że należy mówić spokojnym tonem. Rozumie zagrożenia wynikające z zabaw np. stłuczonym szkłem, brudnymi odpadami itp. Rozumie potrzebę odpoczynku i relaksu. Zna zagrożenia wynikające z zabaw zapałkami, środkami chemicznymi. Rozumie zagrożenia wynikające z samodzielnego używania leków. Przestrzega zakazu samodzielnego użytkowania urządzeń mechanicznych, elektrycznych, zna możliwe konsekwencje jego łamania. 2. Bezpieczeństwo na drodze Dziecko, będąc uczestnikiem ruchu drogowego, powinno również znać podstawowe zasady bezpiecznego poruszania się na drodze. Obowiązek przygotowania dziecka do uczestnictwa w ruchu drogowym spoczywa na rodzicach, a także na nauczycielach przedszkoli. Wiek przedszkolny jest najbardziej właściwy do wyrabiania u dzieci umiejętności czy nawyków niezbędnych do bezpiecznego poruszania się po drogach w przyszłości. Cele szczegółowe Wdrażanie do właściwego zachowania się w ruchu drogowym. Zapoznanie z nazwami i znaczeniem znaków drogowych. Kształtowanie umiejętności zwracania się do policjanta w trudnych sytuacjach. Wdrażanie do zachowania szczególnej ostrożności w środkach lokomocji i na przystankach.
Doskonalenie umiejętności zapamiętywania numerów alarmowych. Zadania do realizacji Zasady bezpiecznego przechodzenia przez jezdnię, poruszania się po chodniku. Wpływ warunków atmosferycznych, pór roku na bezpieczeństwo na drodze. Znaczenie sygnalizacji i symboliki wybranych znaków drogowych. Rola policjanta w ruchu drogowym. Jazda środkami lokomocji, bezpieczne i kulturalne zachowanie się w środkach lokomocji i na przystankach. Numery alarmowe. Efekty Potrafi bezpiecznie poruszać się po drodze, stosuje zasady przechodzenia przez jezdnię, stosuje się do sygnalizacji świetlnej. Rozumie znaczenie i konieczność stosowania elementów odblaskowych, fotelika samochodowego i kasku rowerowego. Zna wybrane znaki drogowe, rozumie ich symbolikę i funkcję (ostrzeganie, zakazywanie, informowanie). Wie, do kogo zwrócić się o pomoc w trudnych sytuacjach. Umie bezpiecznie i kulturalnie zachować się w środkach komunikacji publicznej, ustępuje miejsca osobom starszym i niepełnosprawnym, rozumie konieczność bezpiecznego zachowania się na przystankach. Zna numery alarmowe. 3. Higiena osobista i jamy ustnej oraz zapobieganie chorobom Dzieciństwo to okres, w którym dziecko nabywa podstawowych nawyków związanych z dbałością o higienę osobistą i otoczenia. Przedszkole jest instytucją, w której dziecko spędza znaczną część dnia, w której musi utrwalać wyniesione z domu nawyki lub je nabywać. Ugruntowane w tym okresie przyzwyczajenia decydują o jego późniejszym stylu życia. Budowanie świadomości prozdrowotnej poprzez edukację oznacza nie tylko wzbogacanie wiedzy, ale i odpowiedzialność za własne zdrowie. Cele szczegółowe Wdrażanie do przestrzegania i utrwalanie nawyków higienicznych.
Wdrażanie do przestrzegania zasad dbałości o ład i czystość w najbliższym otoczeniu. Rozumienie znaczenia dbania o jamę ustną. Zadania do realizacji Higiena osobista i otoczenia. Zachowania wpływające na przeciwdziałanie zagrożeniom dla zdrowia. Higiena jamy ustnej i profilaktyka zapobiegania próchnicy. Efekty Dba o własny wygląd. Odpowiednio myje ręce i zęby. Samodzielnie posługuje się chusteczką do nosa, grzebieniem. Dba o czystość ciała i ubrania. Zna sposoby przeciwdziałania zarażeniu się chorobami: zasłania usta podczas kaszlu, nos podczas kichania. Myje ręce po skorzystaniu z toalety oraz przed posiłkami, po powrocie z podwórka. Myje owoce i warzywa przed spożyciem. Rozumie potrzebę kontrolowania i leczenia zębów. Dba o wygląd otoczenia np. porządku w przydzielonej szafce, w sali po zakończeniu zajęć, zabaw itd. 4. Zdrowe odżywianie Przekazywanie wiedzy o zdrowym odżywianiu i kształtowanie nawyków związanych ze spożywaniem produktów, które warunkują utrzymanie zdrowia są kolejnym ważnym zadaniem edukacji przedszkolnej. Środowisko rodzinne nie zawsze jest miejscem, w którym dba się o nawyki żywieniowe. Duża dostępność i niska cena produktów wysokokalorycznych, zawierających duże ilości np. soli, cukru, tłuszczu sprawia, że rodzice sięgają po nie bez zastanawiania się nad konsekwencjami dla zdrowia tych, którzy je spożywają, nawet jeśli są to dzieci.
Cele szczegółowe Poznawanie zaleceń prozdrowotnych w zakresie racjonalnego odżywiania. Poznawanie czynników zagrażających zdrowiu, związanych z żywieniem. Aktywne uczestniczenie w zdrowym odżywianiu. Nabywanie właściwych nawyków higienicznych, żywieniowych i aktywności ruchowej. Zadania do realizacji Produkty wpływające na utrzymanie zdrowia, określone w piramidzie zdrowia. Szkodliwość niektórych produktów spożywczych. Spotkanie z lekarzem rodzinnym, dietetykiem. Efekty Zna produkty spożywcze wpływające na utrzymanie organizmu w stanie zdrowia. Zna wpływ wartości niektórych środków np. wit. A na wzrok, wit. D na kości. Zna zalecenia dotyczące rodzajów i składu posiłków spożywanych w ciągu dnia. Potrafi komponować zdrowe posiłki i aktywnie uczestniczyć w ich przygotowaniu. Rozumie konieczność ograniczania spożycia niektórych produktów (np. słodyczy, chipsów, coca-coli...) z powodu możliwości narażenia się na choroby, tj.: otyłość, cukrzyca... Rozumie, że pewne produkty mogą wywoływać alergie u niektórych osób. 5. Aktywny styl życia Aktywność ruchowa dziecka, również wymaga szczególnego zrozumienia i podejścia w organizacji środowiska przedszkolnego. Podstawa programowa wychowania przedszkolnego zaleca, aby na tę formę aktywności została przeznaczona znaczna część pobytu dziecka w przedszkolu. Umożliwianie dziecku wyzwalania energii podczas zabaw ruchowych, kształtowanie aktywnego stylu życia to kolejne ważne zadanie wychowania przedszkolnego. Od nawyków rozwiniętych w wieku przedszkolnym, będzie zależała aktywność w dorosłym życiu. Cele szczegółowe Podtrzymywanie naturalnej potrzeby aktywności ruchowej dziecka.
Wdrażanie do realizacji aktywnych form wypoczynku. Zadania Sprawność ruchowa. Aktywne formy spędzania czasu wolnego z rodzicami. Efekty Chętnie podejmuje działania o charakterze ruchowym. Hartuje organizm, wie, jak zapobiegać zmarznięciu i przegrzaniu. Rozumie wartość aktywnych form wypoczynku. Zna szkodliwe skutki spędzania czasu wolnego przed telewizorem, przy komputerze. 6. Żyjemy w zgodzie z naturą Życie w zgodzie z natura ma zbawienny wpływ na organizm ludzki. Przebywanie w otoczeniu przyrody pobudza i daje siłę. Przedszkole uczy poszanowania środowiska przyrodniczego, w którym żyjemy. Kształtuje w dzieciach postawy proekologiczne i zachęca do przebywania na łonie natury i dbania o zwierzęta żyjące w naszym otoczeniu. Cele szczegółowe Uświadamianie szkodliwego wpływu zanieczyszczeń na środowisko. Dbanie o zwierzęta i ptaki, szczególnie w okresie zimowym. Wdrażanie do realizacji aktywnych form ochrony środowiska. Zadania Segregacja śmieci. Dokarmianie ptaków i zwierząt. Bycie małym ekologiem. Efekty
Dziecko rozumie pojęcie środowisko. Wie, że należy je chronić. Jest wrażliwe na zanieczyszczanie środowiska. Potrafi segregować odpady. Bierze udział w akcjach ekologicznych wycieczkach, spacerach. Zna skutki skażenia środowiska. 7. Akceptacja innych. Zadania Nawiązywanie więzi. Tolerancja osób niepełnosprawnych. Radzenie sobie z emocjami. Tolerancja wobec odmienności kulturowej (szerzenie wiedzy o innych krajach w ramach programu Podróże po Polsce, Podróże po Europie, Podróże po Świecie oraz włączanie elementów wiedzy kulturowej podczas zajęć językowych Dzień Europejski ). Efekty Dziecko potrafi okazywać uczucia przyjaźni, sympatii, empatii. Umie jasno sformułować opinię, prośbę oraz porozumiewać się bez słów. Pomaga innym kolegom i koleżankom w ich problemach. Jest gotowe nieść pomoc osobom słabszym, niepełnosprawnym i potrzebującym. Jest nastawione przyjaźnie wobec odmienności kulturowej. Zna, rozumie emocje i potrafi o nich opowiadać. Wie, jak można radzić sobie w trudnych sytuacjach. Potrafi opanować w niektórych sytuacjach negatywne emocje. 7. Ewaluacja Ewaluacji Programu Profilaktyki Przedszkola dokonano na podstawie: Wniosków z obserwacji działalności dzieci. Analizy dokumentów dziennik. Rozmów z wychowawcami grup przedszkolnych.
Rozmów z rodzicami. Udział w konkursach, akcjach zdrowotnych i ekologicznych. Prace dzieci i inne osiągnięcia. Należy pamiętać, że środowisko przedszkolne nie jest w stanie w pełni wypracować zachowań profilaktycznych u dzieci. W podejmowanych działaniach konieczny jest udział środowiska rodzinnego, wypracowanie jednolitej płaszczyzny oddziaływania na zachowania i postawy dzieci.